Электрмен жабдықтаудың сенімділігі және электр энергиясының сапасы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1. Электрмен жабдыктау жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.1 Электрмен жабдықтаудың сенімділігі және электр энергиясының сапасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
2. Тұтынушылардың электрмен жабдықтау сапасын анықтайтын көрсеткіштер - тербелістер, ауытқулар және кернеудің симметриясыздығы.10
3. Электрмен жабдықтау жүйесінің режимдерін, техникалық-экономикалық сәйкестігінің сенімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
4. Өндірістегі электр энергиясының сенімділігін сипаттайтын параметрлер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
5. Электрмен жабдықтау жүйелеріне қойылатын жалпы талаптар ... ...23
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...26

Кіріспе

Мен Атшабаров Рустем Серикұлы өндірістік практиканы Жауапкершілігі Шектеулі Серіктестік КСМ ЭНЕРГИЯ компаниясында 17.06-09.08 уақыты аралығында өттім.
Компания 1962 жылы ЖШС "КСМ ЭНЕРГИЯ" Бүкілодақтық жобалау-іздестіру және ғылыми-зерттеу институтының Энергия жүйелерін кешенді жобалау бөлімі ретінде құрылды. 1993 жылы Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің бұйрығымен "Энергия" Қазақстандық Бас отын-энергетика жүйелерін ғылыми-зерттеу және жобалау-іздестіру институтына түрлендірілді.
Компанияның келесі негізгі бөлімшелері бар: энергия жүйелерін жобалау бөлімі, жоғары вольтты желілер секторы, қосалқы станция секторы, іздестіру секторы, құрылыс бөлімі және РҚ, байланыс және екінші ретті қосылыстар бөлімі. Компания қызметкері 165 адамнан тұрады.
Ұжымда республикамыздың, сондай-ақ шетелдердің энергетика саласында танымал болып үлгерген және бүгінде өздерінің кәсіби тәжірибелерін жас ұрпаққа үйретіп жүрген көптеген талантты мамандар жұмыс істейді. Қазіргі кезде компания келесі қызметтерді атқарады:
Конструкторлық бюро
Трансформаторлар мен реакторлар бойынша конструкторлық бюро қызметінің түрлері:
Трансформаторлар мен реакторлар бойынша конструкторлық бюро қызметінің түрлері:
Конструкторлық-технологиялық құжаттамаларды әзірлеу:
Нақты алынған сипаттамалар бойынша әдістер мен есептерді әзірлеу және түзету;
Өндірісті бақылау және автоматтандыру жүйелерін әзірлеу;
Өндірісті ұйымдастыру, жоспарлау және экономика мәселелерін шешу;
Өнімдерді сынауға қатысу;
Апаттардың себептерін талдау.
Жоғары вольтты желілер бөлімі
Кернеуі 35 кВ - 500 кВ құрайтын әуе желілерін жобалау. Кернеуі 35 кВ - 220 кВ құрайтын кабель желілерін жобалау.
Кернеуі 35 кВ - 500 кВ құрайтын әуе желілерін жобалау.
Кернеуі 35 кВ - 220 кВ құрайтын кабель желілерін жобалау
Энергия кәсіпорындарының тарату желілері мен жүктемелерін модельдері бойынша талдау; Энергия жүйелерін жобалау бөлімі
Қазақстан Республикасы, соның ішінде жекелеген ірі вертикаль-интегралданған компаниялар бойынша болашақта электроэнергетика кешендерінің даму стратегиялары мен концепцияларын әзірлеу.
Қазақстан Республикасы, соның ішінде жекелеген ірі вертикаль-интегралданған компаниялар бойынша болашақта электроэнергетика кешендерінің даму стратегиялары мен концепцияларын әзірлеу;
Бастапқы отын-энергетика ресурстарын және болашақта генерацияланатын қуат құрылымын әртараптандыруды есепке ала отырып, жаңа генерациялау көздері құрылысының негіздемесі;
ҚР энегетикасының дамуын техникалық-экономикалық зерттеу;
Электроэнергия нарығын маркетингтік зерттеу;
Қазақстанның БЭЖ аймақтарының, өнеркәсіптік тораптардың, қалалардың, облыстардың кернеуі 35 кВ және одан жоғары электрлік желілерінің даму схемаларын әзірлеу;
ТЭН және электр станциясының қуатын беру схемаларын (КЭС, ЖЭО, АЭС, ГТЭС, ГЭС, шағын ГЭС және ЖЭС) әзірлеу;
Сыртқы электрмен қамту (өнеркәсіптік кәсіпорындарды, кен орындарын, темір жолдардың электрмен жабдықталатын учаскелерін, құбырлы жүйелерді және т.б.) схемаларын әзірлеу;
Электроэнергетикалық нысандарға салынатын күрделі (инвестициялық) салымдардың тиімділігін бағалау, қаржылық-экономикалық талдау;
Қалалардың, ПДП дамуының бас жоспары құрамындағы электрмен қамту бөлімі.
Қазіргі уақытта ЖШС "КСМ ЭНЕРГИЯ" жаңа технологияларды белсенді енгізе және Қазақстанда электроэнергетикасын жаңартуға септігін тигізе отырып, қоғамға инновациялық шешімдер, әлемдік сапа стандарттарына сәйкес келетін өнім мен сервис ұсынып отыр.

1. Электрмен жабдыктау жүйесі

Электрмен жабдыктау жүйесі электр энергиясын өндіретін, тасымалдайтын және тарататын кұрылғылар мен қоңдырғылардан тұратын ірі және курделі құрылым болып табылады. Оған электр стансалары, трансформатор лаустансалары (косалкы стансалар), электр беріліс желілері, тарату нүктелері мен кабылдағыштарды тарату нүктелеріне косатын желілер кіреді.
Электр энергиясымен жабдықтау дербес электр стансалардан немесе энергетикалык жүйелерден жүзеге асырылады. Бірак энергетикалық жүйелерде электр энергетикалық сапасы жоғары, яғни кернеу і мен жиілігі тұрактандырылған, өзіндік құны төмен және сенімді болатындыктан. орталыктандырылған жабдыктау тиімді болып табылады.
Электрмен орталыктан жабдыктау деп әдетте тұтынушыларды энергетикалык жүйеден жабдықтауды айтады. Ал энергетикалык жүйе деп жұмыс әлпілері өзара байланыскан, және бір орталыктан баскарылатын электр стансалары мен электр тораптары жиынтығын айтады. Энергетикалык жүйеге бірнеше аймактын, тіпті бірнеше мемлекеттін электр стансалары мен тораптары кіруі мумкін.
Электр стансасы деп электр энергиясын немесе элекгр және жылу энергиясын өндіруге арналған кәсіпорнын айтады.
Электрлік лаустанса (косалқы станса) деп электр энергиясын түрлендіруте және таратуға арналган қондыргылар мен кұрылғылар жиынтығын айтады. Олар көбіне трансформаторлық лаустансалар деп аталып, электр энергиясын тұтынушыларға кернеуін төмендетіп немесе жоғарылатып таратуға арналады.
Электр тораптары сырткы және ішкі болып бөлінеді. Сыртқы электр торабы электр энергиясын электр стансасынан немесе лаустансадан кәсіпорынға. өндіріс орнына жеткізуге арналған. Ал ішкі электр торабы аркылы электр энергиясы кәсіпорынның. өндіріс орнының цехтарындагы қабылдағыштарға таратылады.
Электр желілері кернеулері бойынша 1000В-ке дейін - төмен вольтті және 1000В-ген жоғары - жоғары вольтті болып бөлінеді. Электр желілері ауада және жерасты аркылы тартылады. Ауада тартылған желілерді әуелік электр желілері деп атайды. Әуелік желілердің негізгі элементтеріне сымдар, оқшаулатқыштар, желілік арматура, тіректер және найзағайдан сактайтын арқансымдар жатады. Желілік сымдарды әдетге алюминий мен оның қоспаларынан жасайды. Әуелік сымдар ширатылған, көп талсымды, жалаңаш және өзегінде аркалаушы болат сым немесе аркансым болады.
Желілік сымдар оқшаулатқыштар аркылы тіректерге ілінеді. Тіректер ағаштан, бетоннан немесе металдан жасалып, аралык, бұрыштык, тармактаушы. бір ілмелі, екі ілмелі т.с.с. деп аталады. Кернеуіне, қолданылатын жердін ауа райына және желідегі аткаратын міндетіне карай габариттері, кұрылымдык параметрлері. арматуралары мен окшаулатқьштары әртүрлі болып келеді.
Сурет 1 - Электрмен жабдықтау жүйесі
Жерасты аркылы тартылатын желілерде әдетге кәбіл колданылады. Кәбіл ток өткізгіш тарамдардан, оларды бір-бірінен окшаулайтын әртүрлі окшаулардан, корганыш кабықшадан және механикалык закымданудан сактайтын сауыттан тұрады. Ток өткізгіш тарамдары бір талсымды немесе көп талсымды етіліп, мыстан немесе алюминийден жасалады. Күштік кәбілдер әдетте бір, екі, үш және көп тарамды, ал баскару және бакылау тізбектерінде колданылатын кәбілдер көп тарамды болады. Тұрмыстык және өндірістік электр кабыдағыштардың қалыпты жағдайда жұмыс істеуі ушін электрмен жабдықтау жүйесінің сенімділігінің маңызы зор. Электрмен жабдыктау жүйесінін сенімділгі деп оның тартынусыздык, жасұзақтык және жөндеуге жарамдык қабілетін сактай алу қасиетін айтады.
Электрмен жабдыктау жуйесінін тартынусыздығы белгілі-бір жұмыс ішінде және жегімдік жағдайда үзіліссіз жұмыс істеу қабілетін сактай касиетін айтады.
Электрмен жабдыктау жүйесінің жасұзактығы деп кабылданған техникалык күтім мен жөндеу жағдайында шекті күніне дейін жұмыс істеу кабілетін сактай алу касиетін айтады.
Электрмен жабдыктау жүйесінін жөндеуге жарамдығы деп техникалык күтім мен жөндеу аркылы оның жұмыс істеу қабілетін қолдау және калпына келтіре алу касиетін айтады.
Электрмен жабдыктау жүйесінін жұмыска кабілеттілігі деп оның функциялык параметрлерінің техникалык кұжаттамалык талаптарға сәйкесті күйін айтады.
Электрмен жабдыктау жүйесінін шектік күйі деп оньн бұдан былай колдануга болмайтын, титықтаған немесе қолайсыз күйін айтады.
Электрмен жабдыктау жүйесінің жұмыс істеу қабілетінін бұзылу оқиғасын тартыну (істен шыгу) деп атайды. Жүйенің сенімділігі оны кұрайтын элементтердін сенімділігінен тәуелді болатындықтан. Әрбір кұрылғы мен кондыргының олардың жұмыс қарекетшен аныкталған тартынуға дейінгі немесе тартыну аралык орташа жұмыс мерзімі және. жұмыска кабілеттілігін калпына келтіруді орташа уақыты белгілі болуы керек. Өйткені осы екі шама сенімділіктін негізгі керсеткіштері болып саналады, Жалпы алғандада, электрмен жабдыктау жүйесінің сенімділігін анықтау маңызды және өте күрделі мәселе.
Электрмен үзіліссіз жабдыктаудың кажеттігі бойынша электр кабылдағыштарын үш категорияға бөлуге болады: бірінші категорияға элекгр энергиясынын үзілісі адам өміріне кауіп тудыратын, копарылыс немесе өрт шығу каупі бар, күрделі технологиялык процестін, бөлініп, ұзак уакытка істен шығуы мүмкін болатын кабылдағыштар жатады: екінші категорияга электр энергиясынын үзілісі үлкен шығын тудыратын, көптеген адамдар мен механизмдердің жұмыссыз бос тұруына әкеліп согатын кабылдағыштар жатады; үшінші категорияға істен шыккан электр жабдығын алмастыруға немесе жөндеуге керекті уакытқа үзіліс жасауга болатын кабылдағыштар кіреді.
Бірінші категорияга жататын электр кабылдағыштары өзара тәуелсіз екіден кем емес қорек көзінен жабдыкталуы керек. Тәуелсіз деп басқа корек көздерінде кернеу жок болып кеткенде кернеуі ақталатын корек көзін айтады. Энергетикалық жүйенің әртүрлі екі нүктесінен тартылған электр желілері, жеке желілерден коректеңдірілетін екі трансформатор, т.с.с. өзара тәуелсіз корек көздері болып саналады. Ерекше топка кіретін электр кабылдағыштары үздіксіз қорек көзіндік агрегатгарымен де (жергілікті немесе жеке электр стансалары, аккумулятор батареялары, т.с. с.)жа6дыкталуы керек. Екінші категориялық кабылдағышгар резервтелген бір немесе екі, ал ушінші категориялык қабылдағыштар әдетте бір корек көзінен жабдыкталады.

1.1 Электрмен жабдықтаудың сенімділігі және электр энергиясының сапасы

Тұрмыстык және өндірістік электр кабыдағыштардың қалыпты жағдайда жұмыс істеуі ушін электрмен жабдықтау жүйесінің сенімділігінің маңызы зор. Электрмен жабдыктау жүйесінін сенімділгі деп оның тартынусыздык, жасұзақтык және жөндеуге жарамдык қабілетін сактай алу қасиетін айтады.
Электрмен жабдыктау жуйесінін тартынусыздығы белгілі-бір жұмыс ішінде және жегімдік жағдайда үзіліссіз жұмыс істеу қабілетін сактай касиетін айтады.
Электрмен жабдыктау жүйесінің жасұзактығы деп кабылданған техникалык күтім мен жөндеу жағдайында шекті күніне дейін жұмыс істеу кабілетін сактай алу касиетін айтады.
Электрмен жабдыктау жүйесінін жөндеуге жарамдығы деп техникалык күтім мен жөндеу аркылы оның жұмыс істеу қабілетін қолдау және калпына келтіре алу касиетін айтады.
Электрмен жабдыктау жүйесінін жұмыска кабілеттілігі деп оның функциялык параметрлерінің техникалык кұжаттамалык талаптарға сәйкесті күйін айтады.
Электрмен жабдыктау жүйесінін шектік күйі деп оньн бұдан былай колдануга болмайтын, титықтаған немесе қолайсыз күйін айтады.
Электрмен жабдыктау жүйесінің жұмыс істеу қабілетінін бұзылу оқиғасын тартыну (істен шыгу) деп атайды. Жүйенің сенімділігі оны кұрайтын элементтердін сенімділігінен тәуелді болатындықтан. Әрбір кұрылғы мен кондыргының олардың жұмыс қарекетшен аныкталған тартынуға дейінгі немесе тартыну аралык орташа жұмыс мерзімі және. жұмыска кабілеттілігін калпына келтіруді орташа уақыты белгілі болуы керек. Өйткені осы екі шама сенімділіктін негізгі керсеткіштері болып саналады, Жалпы алғандада, электрмен жабдыктау жүйесінің сенімділігін анықтау маңызды және өте күрделі мәселе.
Электрмен үзіліссіз жабдыктаудың кажеттігі бойынша электр кабылдағыштарын үш категорияға бөлуге болады: бірінші категорияға элекгр энергиясынын үзілісі адам өміріне кауіп тудыратын, копарылыс немесе өрт шығу каупі бар, күрделі технологиялык процестін, бөлініп, ұзак уакытка істен шығуы мүмкін болатын кабылдағыштар жатады: екінші категорияга электр энергиясынын үзілісі үлкен шығын тудыратын, көптеген адамдар мен механизмдердің жұмыссыз бос тұруына әкеліп согатын кабылдағыштар жатады; үшінші категорияға істен шыккан электр жабдығын алмастыруға немесе жөндеуге керекті уакытқа үзіліс жасауга болатын кабылдағыштар кіреді.
Бірінші категорияга жататын электр кабылдағыштары өзара тәуелсіз екіден кем емес қорек көзінен жабдыкталуы керек. Тәуелсіз деп басқа корек көздерінде кернеу жок болып кеткенде кернеуі ақталатын корек көзін айтады. Энергетикалық жүйенің әртүрлі екі нүктесінен тартылған электр желілері, жеке желілерден коректеңдірілетін екі трансформатор, т.с.с. өзара тәуелсіз корек көздері болып саналады. Ерекше топка кіретін электр кабылдағыштары үздіксіз қорек көзіндік агрегатгарымен де (жергілікті немесе жеке электр стансалары, аккумулятор батареялары, т.с. с.)жа6дыкталуы керек. Екінші категориялық кабылдағышгар резервтелген бір немесе екі, ал ушінші категориялык қабылдағыштар әдетте бір корек көзінен жабдыкталады.
Электр кабылдагыштары үшін олардын электр энергиясымен үзіліссіз жабдыкталуымен қатар, электр энергиясынын сапасынын да манызы зор. Осы себепті. электр энергиясы сапасынын көрсеткіштері болып табылатын кернеудін және жиіліктін номинал мәндерінен ауытқуы, кернеудің пішінінің бейсинусоидалдығы, үш фазалы кернеудің бейсимметриялылығы, түзетілген кернеудің солыктык коэффициенті сияқты шамалардың мәндері меғдарланған (нормаланган) болады.

2. Тұтынушылардың электрмен жабдықтау сапасын анықтайтын көрсеткіштер - тербелістер, ауытқулар және кернеудің симметриясыздығы

Электр энергия сапасымен бірге, электр жабдықталудың сенімділігі және оның үнемділігі өндіріс жүйесінде, беру және тұтыну электр энергиясына қойылатын ең негізгі шарттардың бірі. Интенсифакациялық өндіріс түзу емес, симметриялық емес және тез қолданатын қуаттын өсіруіне әкеледі. Осы шартардың барлығы электірлік жүйе өндірісінде және электірлік жүйеде электірмагнит өрістін өсуіне көмектеседі, сондықтан барлық табиғи мінездемесі, интенсивтілігі өзгереді және автомтикасы,телемиханикасы,реле қорғанысы бұзылады. Кейбір жағдайларда бұл энергия азаяуына, электр энергияның сапасының және өнім шығаруыдың төмендеуі. Осымен байланысты электр энергиямен қамтамасыз етудің жоспарлауы мен жұмыс істеу жүйесінің электр энергия сапалығын қыйындатады.
Төменде, электр энергиямен қамтамасыз етудің сапасын анықтайтындар көрсетілген.
Кернеу алшақтығы дегеніміз номинал U мен икемді кернеудің Uн айырмашылығын айтады V=U- Uн . Өлшем бірлігі пайыз V% = (( U- Uн) Uн )100.
Өнім шығару зауыттарында, жұмыс шамының қысқышында және де дала шамында -2,5 тен +5% дейін номиналдан; электр маторы мен оның қосалқы бөлшегін қосу үшін -5 тен +10%; электр қабылдағыш қысқышында 5% .
Кернеу серпілуі мыналармен анықталады : кернеу өзгеруі δV , кернеу өзгеру жиілігі F; кернеу өзгеруінің қосылу уақыты ∆t.
Кернеу өзгеруі - бірінен соң келетін экстремумдар айырмасы V=Umax- Umin, немесе пайыз бойынша δV%=( Umax- Umin ) Uн.
Кернеу өзгеуінің жиілігі уақыт аралығында (1с, 1мин, 1сағ) F=mT, мұндағы m - Т уақытысына секундысына 1 пайыздан көп жылдамдығымен кернеу өзгеруінің саны.
Үш фазалық жүйедегі симетриялық емес кернеу ε2 кернеуінің кері тізбектелген коэффициентімен сипатталады, ол ε2 = (U2Uн)100% номиналды кернеуіне U2 кері тізбектелген кернеуінің қатынасымен анықталады. ε2 мәні кез келген үш фазалы симметриялы электр қабылдағыштың қыспақтарында 2% дейін рұсқат етіледі.
Электрмен жабдықтаудың сенімділігі - электрмен жабдықтау жүйесінң шамасы, өндірістің жоспарын үзбей және электрмен жабдықтауда апатты үзілістерді болдырмай жақсы сапалы электр энергиясымен кәсіпорындарды қамтамасыз ету.
Электрмен жабдықтаудың сенімділігін қамтамасыз ету бойынша электр қабылдағыштар 3 категорияға бөлінеді:
І. Электр қабылдағыштар, олардың электрмен жабдықталуының үзілуі арқасында: адам өлімі, өнімнің бұзылуы, қымбат заттар және камуналдық заттардың сынуы болады. Сонымен қатар 1- ші категорияға кіретін, электрмен жабдықтауда жоғары сенімділікті талап ететін электр қабылдағыштардың ерекше тобы. Олар: өндірісті тоқтамай қажет ететіндер,қыйылу болса адам өліміне және қымбат қырылғыларға да әсер етеді.
ІІ. Электр қабылдағыштар, олардың электрмен жабдықталуының үзілуі арқасында: олардың қыйылуы өнім шығарудың тоқтауына және қалалық пен ауылдық адамдар өмір қалпын бұзылуын әкеледі.
ІІІ. Электр қабылдағыштар, олардың электрмен жабдықталуының үзілуі арқасында: бір рет шығатын, қосымша цехтар,комуналды-техникалық тұтынушылар. Бұл электр құрылғылар бір ғана тоқ көзімен қоректене алады, егер қыйылу кезінде сынған элементтерді 24 сағатта ауыстыруға болса.
1-ші категория тұтынушылары 2 тәуелсіз қорек көзінен резервті қоректенумен 100% қамтамасыз етілу керек. Электрмен жабдықталуда үзіліс тек резервті автоматтың қосылуында РАҚ рұқсат етіледі.
Ерекше топты қоректеу үшін, 2 тәуелсіз қорек көздерін басқа тағы да үшінші тәуелсіз қорек көзі қарастырылады, ол өндірістің апатсыз тоқтамауын қамтиды.
2-ші категория тұтынушыларын екі тәуелсіз қорек көзінен қоректеу қажет. Электрмен жабдықтауда үзілісі тек резервтің қосылу уақытысына кезекші персоналдың немесе жедел-шығу бригадасының әрекеттері уақытысына (бір тәуліктен көп емес) рұқсат етіледі. Қоректену бір ӘЖ рұқсат етіледі. Егер кабель түтікшесі болса, онда параллель жалғанған 2 кабельмен орындалу керек.
Бір трансформатордан қоректену рұқсат етіледі, егер оны жөндеу үшін және айырбастау үшін 1 тәулк өтетін болса.
3-ші категория тұтынушыларына электрмен жабдықтау үзілісі тек бір тәуліктен аспайтын, зақымдалған жабдықтарды ауыстыру немесе жөндеу үшін қажет уақыттан аспау керек.
Тоқ, кернеу, жиілік және т.б. мәндермен анықталатын энергожүйенің кейбір күйін жұмыс режимі деп атайды. Негізгі 4 жұмыс режимін айырады:
* қалыпты белгіленген;
* электрмен жабдықтау сүлбесінің эксплуатациялау өзгеруімен байланысты қалыпты ауыспалы;
* параметрлердің (ҚТ) тез өзгеруімен апатты ауыспалы;
* электр қабылдағыштардың бөлігінің апатты сөнуінен кейін белгіленген апаттан кейінгі белгіленген.
Электрмен жабдықтау жүйелеріне қойылған талаптар:
* сенімділік, үздіксіздік;
* қауіпсіздік, эксплуатацияда ыңғайлы.
* дұрыс сапалы электр энергиясымен тұтынушыны қамтамасыз ету
* өндірістің кейінгі дамуын қамтамасыз ететін жүйенің икемділігі
* жоғары кернеулі қорек көздерін тұтынушыларға максималды жуықтату.
Электр қабылдағыштар жұмысының режимдері. Негізгі төрт жұмыс режимдері:
* ұзартылған(ұзақ);
* қысқартылған;
* қайта-қысқартылған;
* ауыстырмалы.
Ұзартылған - бұл тәртіп, яғни өте ұзақ жалғастырылады, электр қозғалтқыш барлық құралдарымен температурасы аппаратта мағнасының орнатылғанына дейін жетеді.
Қысқартылған - мұндай режим, электр қабылдағыштағы температураның орнатылған мағнасының жұмыс уақытына дейін жетпеуі, үзіліс ұзақтығы мынадай, қабылдағыш температурасы қоршаған орта температурасына тең.
Қайта-қысқартылған - қосылуының жалғасына байланысты сипатталады.
Аустырмалы - бұл режим, кезектескен номиналды кедергінің БЖ режимі бойынша анықталады. Осымен бірге кедергі уақыты мен БЖ уақыты үлкен емес, қозғалтқыш температурасы белгіленген мағнасына жету үшін.
Тәуелсіз қорек көзі (ТҚК) деп ЭҚЕ бойынша өз кернеуін сақтап қалатын және апаттан кейінде басқа тұтынушылырға 60co төмен емес тоқпен камтамасыз ететін қорек көзі аталады.
Тәуелсіз қорек көздері ретінде төменде келтіріргендер болуы мүмкін:
1. Екі электр станциясы;
2. Энергожүйенің екі қосалқы станциясы;
3. Бір электр станциясының немесе қосалқы станциясының жинақталған шинасының екі секциясы, егер төмендегі шарттар сақталса:
а) әр секция ТҚК қоректенеді;
б) секциялар өзара байланыспаған немесе байланысқан, секциялардың бірі зақымдалғанда автоматты сөндірілетін.

Сурет - 2. Обьектіні электрмен жабдықтаудың ықшамдалған құрылымы
Ерекше топтың қабылдағыштары үшін 3-ші қорек көзі ретінде үздіксіз қоректені агрегаты ҮҚА пайдаланылады немесе резервті қоректені агрегаты РҚА. ҮҚА (кеңінен тараған) аккумуляторлы батареясы, түзеткіш қондырғысы бар. РҚА инверторы дизель электр станциясын қамтиды.
Электрмен жабдықтау жүйесін жобалау туралы жалпы мәліметтер
Электрмен жабдықтау жүйесін әзірлеу көптеген факторларды ескеретін күрделі мәселе болып табылады, олардың негізіне жататындар:
* тұтынушылар қорегінің сенімділік категориясы;
* тұгынушылар қорегінің сенімділік категориясы;
* тұтынушылар жүктемелерінің сипаттамалары;
* қоректердің саны мен қуаты, және аймақта олардың орналасуы;
* тұтынушылардың территориалды орналасуы, олардың саны, қуаты, кернеуі;
* апаттан кейінгі және апатты режимдердің талаптары;
* экологиялық талаптары.
Жобалау кезінде рационалды шешім қажет, олардың негізі:
* рационалды электрмен жабдықтау сүлбесі;
* ҚС трансформаторларының жұмыс режимін, қуатын, санын таңдау;
* ішкі және сыртқы электрмен жабдықтау жүйесінде рационалды кернеуді таңдау;
* реактив қуатының қарымталау тәсілін таңдау;
* кабельдер, талшықтар, шиналар, сымдар қимасын таңдау;
* трассаны және электр тораптарының төселу тәсілдерін және трассаны таңдау;
* қуатты таңдау және меншікті электр станцияларын және генераторларын орналастыру.

Сурет 3 - Ішкі электрмен жабдықтау сұлбасы
Реактив қуатын қарымталау
Тұтынушылардың жобаланатын немесе пайдаланатын электр қондырғыларының реактив қуатын қарымталау бойынша жүргізілетін шаралары келесі үш топқа бөлінуі мүмкін: қарымталау құрылғыларының қолданылуын талап етпейтін; қарымталау құрылғыларын қолдануымен байланысты; ерекшелік түрде рұқсат етілгендер.
Соңғы екі шаралар техника-экономикалық есептемелермен негізделген және энергожүемен келісіліп қолданылады
Қарымталау құрылғыларының пайдалануын талап етпейтін шаралар:
* жабдықтардың энергетикалық режимдерін жақсартатын технологиялық үрдістердің реттелуі, сонымен қатар, қуат коэффициентінің жоғарлауы;
* егер жүктемесі 40% аз болса, кернеуі 1000 В дейін асинхронды қозғалтқыштардың статор орамдарын ұшбұрыштан жұлдызшаға ауыстырып қосу;
* бос жүріс шектеуішін орнату жолымен асинхронды қозғалтқыштар жұмыс режимін жүктемесіз (бос жүріс) жоқ қылу;
* номиналды қуаттан орташа 30% төмен жүктелетін трансформаторлардың ағытылуы ауыстырылуы және қойылуы;
* артық қуатты алғанда энергожүйеде және қозғалтқышта актив энергиясының сомалы шығынын азаю жағдайында, аз қуатты жеңіл жүктелген қозғалтқыштарды ауыстыру;
* техника-экономикалық жағдайлары бойынша, мүмкіншілікке қарай, асинхронды қозғалтқыштарды, сондай қуатты, синхронды қозғалтқыштармен ауыстыру;
* техника-экономикалық жағдайлары бойынша, мүмкіншілікке қарай, электр жетектің барлық жаңа қондырғыларында синхронды қозғалтқыштарды пайдалану.
Қарымталау құрылғыларын пайдалануымен байланысты шаралар:
* статикалық конденсаторларды орнату;
* компенсаторлар ретінде синхронды қозғалтқыштарды пайдалану.
Жеке жағдай түріндегі рұсат етілген қуат коэффициентін жоғарлату үшін жүргізілетін іс-шаралар:
* өндірістегі синхронды генераторларды синхронды компенсатор ретінде пайдалану;
* асинхронды қозғалтқышты синхронизациялау, сонымен қатар техника-экономикалық негіздеуге лайықты және номинальды қуаттан 70% жоғары болмайтын білікке жүктеу кезінде ол рұқсат етілген.
Тұрақты тоқпен қоректенген кезде фазалы ротор синхронизмге тартылады және қуаттың озық коэффициентімен синхронды қозғалтқыш қасиеттеріне сай келетін, бірақ маңыздылығы аз жүк тиелетін қабілеттілікпен қасиеттерге ие бола отырып жұмыс жасай алады.
Фазалық ротормен асинхронды қозғалтқышты синхронизациялауды пайдалануда бұрыннан бар қозғалтқыштар үшін ғана қолданады.
Кейбір қарымталаушы құрылғылардың ерекшеліктері. Асинхрондымен салыстырғанда синхронды қозғалтқыштарда келесі қасиеттер болады:
* қарымталаушы құрылғы ретінде қосымша аз мөлшерлі бастапқы шығындарда қуаттың озық коэффициентімен жұмыс кезінде оның құның анықтайтын, оның қарымталайтын мүмкіндігіне қарағанда аз дәрежеде өсетін синхронды қозғалтқыштың толық қуатын SH0MCH пайдалану мүмкіндігі;
* аз мөлшерлі айналым санына дайындауда үнемдеу, сонымен қатар қозғалтқышпен жұмыс машинасының арасындағы аралық беруде қажеттілік ескерілмейді;
* кернеудің тербелісінен айналмалы мезеттің аз қатынасы: синхронды қозғалтқышта мезет бірінші дәрежелі керенуге пропорционал, ал асинхрондыда - екінші дәрежелі;
* синхронды электржетекте жұмыс агрегатының біршама жоғары дәлдігі, себебі қозғалтқыш жылдамдығы жүктеуге қатысты емес;
* белсенді қуаттың аз мөлшерде жоғалуы, себебі синхронды қозғалтқыштың ПӘК, асинхронды қозғалтқыштың ПӘК қарағанда жоғары.
Қозғалтқыштың қарымталайтын мүмкіндігі оның білігіне түсетін жүктемемен, қозғалтқыштың қысымына жүргізілген кернеумен, қоздыру күшімен анықталады. Қоздыру тоғының номинальдыдан төмен қарай азаюуымен қозғалтқыштың қарымталанатын мүмкіндігі төмендейді.
Көбінесе практикалық шарттарда білікке синхронды қозғалтқыштың жүктемесі номинальдыдан 50-100% құрайды. Осындай жүктемеде, электрқозғалтқышқа жүргізілетін кернеуді реттеген кезде олардың қуаттың озық коэффициентімен жұмысы кезінде реактивті қуаттың коспенсаторы ретінде синхронды қозғалтқышпен электржетекті пайдалануға болады.Бос жүріс режимінде, яғни білікке механикалық жүктемесіз жұмыс жасайтын синхронды қозғалтқыш синхронды компенсатор түрінде болады. Бұл арнайы жай синхронды қозғалтқышпен салыстырғанда аз ауалы саңылаумен және жеңілдетілген білікпен синхронды компенсатор дайындауға мүмкіндік береді. Тез өозу кезінде синхронды компенсатор реактивті озық қуатты генераторлайды, ал өозбаған жағдайда артта қалатын реактивті қуатты пайдаланды. Синхронды компенсатордың бұл қасиеті реактивті қуатты реттеуде және қуат коэффициентін жоғарлатуда және электр желісінде кернеуді реттеуде қолданылады. Синхронды компенсатор артықшылығы:реактивті қуатты және кернеуді үлкен диапазонда жай және автоматты реттеу энергетикалық жүйеде, статикалық және динамикалық тұрақтылықты үлкейтуді, сонымен қатар оның жұысының доғарғы сенімділігін қамтамасыз етеді.
Синхронды компенсатор кемшіліктері: қатысты жоғары құн, қарымталауға капиталды меншікті жоғары шығындар; қарымталауға белсенді қуаттың меншікті шығыны (0,027 кВтквар), статикалық конденсатормен салыстырғанда біршама жоғары (0,003 кВтквар);жұмыс кезінде жүргізілетін өнідірстік аудан және шу.
Синхронды компенсатордың жоғарыда келтірілген ерекшеліктері, сонымен қатар үлкен қуатты қоректену көзінен басына жету мүмкнілігі оларды тек энергетикалық жүйенің станцияларында пайдалануымен шектейді.
Статикалық конденсаторларды жұмыс кернеуінің және есептік шаманың қатынасы бір-бірімен параллель, тізбектей, параллель - ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.