АБҚ Ақпараттық библиографиялық қызмет

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 75 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Мұхамбетқали А. С.

АҚПАРАТТАНДЫРЫЛҒАН ҚОҒАМДАҒЫ БИБЛИОГРАФИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТ: ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ МЕН МҮМКІНДІКТЕРІ

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Мамандығы 5В091000 - «Кітапхана ісі»

Алматы 2019

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Тарих, археология және этнология факультеті

Дүниежүзі тарихы, тарихнама және деректану кафедрасы

«Қорғауға жіберілді»

«___» 2019 ж.

Кафедра меңгерушісі

т. ғ. д., профессор Султангалиева Г. С.

«АҚПАРАТТАНДЫРЫЛҒАН ҚОҒАМДАҒЫ БИБЛИОГРАФИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТ: ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ МЕН МҮМКІНДІКТЕРІ» тақырыбында

ДДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В091000 - «Кітапхана ісі»

Орындаған Мұхамбетқали А. С.

Ғылыми жетекшісі т. ғ. к. Сабденова Г. Е.

Норма бақылаушы Денгельбаева Н. Б.

Алматы, 2019

РЕФЕРАТ

Жұмыстың көлемі : 70

Пайдаланған әдебиеттер тізімі: 70

Дипломдық жұмыстың мақсаты оқырмандарға библиографиялық қызметтің орны, кітапхананың библиографиялық қызметнде Интернет, жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану, ақпараттық-библиографиялық ақпараттарды жинау және өңдеу жолдарын, ақпараттық қызмет көрсету мүмкіндіктерін қарастыру.

Кілттік сөздер: автоматтандырлған кітапхана, автоматтандырылған кітапханалық-ақпараттық бағдарламалар, ақпараттық технология, электронды ресурстар, Ұлттық кітапхана, библиографиялық қызмет, РАБИС.

Дипломдық жұмыстың негізгі міндеті бірнеше бағытта қаралады - оқырмандарға библиографиялық ақпарат беру ерекшеліктері, библиографиялық ресурстар пайдалану әдістері және тұтынушыларға библиографиялық ақпарат беруде жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану. Осы зерттеудің негізгі міндеті кітапхананың библиографиялық қызметіне жаңа технологиялар пайдалануды талдау болып табылады.

Зерттеу жұмысының әдістері мен оның методологиялық негіздерін белгілеу жұмыстың алдына қойған мақсаты мен міндеттеріне тікелей байланысты болып табылады. Дипломдық жұмысын жазуда жалпы ғылыми әдістердің жиынтығы соның ішінде эвристикалық әдісі кітапхана қорындағы құжаттарды, электрондық ресурстардағы, каталогтардағы қажетті материалдар іздеу кең түрде қолданылды.

Диплом жұмысы кіріспеден, үш тараудан, әр тарау екі тараушадан, қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Жұмыс көлемі 70 бетті құрайды. Кіріспе зерттеу жұмысының өзектілігі, мақсаты мен міндеттері және зерттелу деңгейі мен диплом жұмысының методологиялық негіздері мен әдістеріне негізделеді.

РЕФЕРАТ

Обьем работы: 70

Список использованной литературы: 70

Целью дипломной работы является изучение уровня автоматизированного информационно-библиотечного сервиса в библиотеках Республики Казахстан. В дипломной работе расмотрена теоритическая основа и работа библиографияческого информационного ресурса, использование новых информационных технологии в библиотеках Казахстана.

Ключевые слова: автоматизированная библиотека, автоматизированные библиотечно-информационные программы, информационные пространство, инновационные технологии, электронные ресурсы, РАБИС.

При написании дипломной работы использовались систематические, историографические, сравнительные и другие подобные методы, которые являются основные способами исследования. Диломная работа состоит из введения, трех разделов, в каждом разделе по два подраздела, заключения и списка использованной литературы. Обьем работы составляет 70 страниц. Введение основано на актуальности, целях, задачах и уровне изученности, основанах методогии и способах исследования, применных в дипломной работе. Определение методов и методологических основ исследовательской работы на прямую связаны с предварительно поставленными целями и задачами работы. При написании диплоиной работы использовались систематические, историографические, сравнительные и другие подобные методы, которые являются основными способами исследование. При рассмотрении отдельных вопросов использовались такие методы, как оценивание, анализ, сравнение.

ABSTRACT

Scope of work: 70

List of references: 70

Graduation work consists of an introduction, three sections, each of which has two or three subsections, 5 tables, conclusions and a bibliography, which is 70 pages in length. The introduction is based on the relevance, goals, objectives and level of training, principles of methodology and research methods used in the thesis work.

Keywords: automated library, automated library of information programs, information space. innovative technologies, electronic resources.

The aim of the study is to study the level of automated informative library services in the libraries of the Republic of Kazakhstan.

The definition of the methods and meihodclogical basis of the work of Rescarch is directly related to the previously set goals and objectives of the work. When writing the thesis, systematic, historiographic, comparative and other similar methods were used, which are the main research methods. In the case of the cassidation of single caustines, such methods as evaluation, analysis, and comparison were used.

ҚЫСҚАРТУЛАР

1 ААКЖ Автоматтандарылған ақпараттық-кітапханалық жүйе

2 АБҚ Ақпараттық библиографиялық қызмет

2 АКТ Ақпараттық коммуникациялық технология

3 АҚ Ашық қолжетімділік

4 АТ Ақпараттық технологиялар

5 ҒЗТКЖ Ғылыми-зерттеу тәжірибелік конструкторлық жұмыстар

6 ИРБИС Интегрированная библиотечно-информационная система

(Біріктірілген кітапханалық-ақпараттық жүйесі)

7 ҚазҰЭК Қазақстандық Ұлттық электрондық кіапхана

8 ҚККО Қазақстандық корпоративтік каталогтау орталығы

9 ҚР Қазақстан Республикасы

10 РАБИС Республиканская автоматизированная библиотечно-информационная система (Республкалық автоматтандырылған кітапханалық-ақпараттық жүйесі)

11 ЭК Электронды каталог

12 ЭКЖ Электронды-кітапханалық жүйе

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

1 БИБЛИОГРАФИЯ ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ

1. 1 Библиографияның қалыптасуының тарихи негіздері . . . 8

2. 1 Библиографиялық қызмет көрсетудің ерекшеліктері . . . 11

2 ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ-БИБЛИОГРАФИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ

2. 1 Кітапханадағы анықтамалық-библиографиялық қызмет көрсету жүйесі . . . 27

2. 2 Кітапханалық анықтамалық-библиографиялық аппараты . . . 39

3 АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН ПРОЦЕССТЕР НЕГІЗІНДЕ БИБЛИОРАФИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУДІ ДАМЫТУ

3. 1 Қазіргі заман талаптарына сай анықтамалық-библиографиялық қызмет көрсету . . . 47

3. 2 Электронды библиографиялық құжаттарды жасау, сақтау жолдары және олармен жұмыс істеу мүмкіндіктері . . . 54

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 64

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 67

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі. Кітапхана ғасырдан ғасырға адамзат тарихының керуенін сүріндірмей әкеле жатқан шырағы биік парасаттылық пен білімділіктің киелі ордасы. Қазіргі таңда кітапханаларда алға талпыну өзгерістері болып жатыр. Заман ағымына қарай, білім талабына сай оқырмандардың да сұранысы өзгеруде.

Қазіргі кезде адамдардың өскелең талабын қанағаттандыру, рухани байлығы мен жалпы қабілетін дамыту және жоғары эстетикалық талғамын қалыптастыру міндеттерін іске асыруда кітапханалардың алар орны ерекше.

Болашақ Қазақстанның азаматтарын тәрбиелеудің міндеттері, қоғамның адамгершілік ахуалы бүгінгі мұғалімдер, профессорлар, оқытушылар, кітапханашылар, мәдениет қызметкерлері қауымын рухани даму жолында үздіксіз еңбек етуге үндейді. Елбасы өз Жолдауында көрсеткендей әрбір азамат осы кезге дейін аталар қалдырып кеткен мұраны, еліміздегі барлық құндылықтарды, байлықтарды талмай меңгеруі керек.

XXI ғасырда кітапхананы ақпараттық мекеме ретінде қарай отырып, оның дамуын жаңа автоматтандырылған технологияларды пайдалануымен байланысты екенін көреміз. Компьютерлер мен Интернет ұсынатын жаңа ақпараттық технологиялар, электронды құжаттар ақпараттық құралдарды, уақыт пен кеңістік өлшемінсіз шексіз кең пайдалануына әкеледі. Анықтамалық библиографиялық аппаратардың бірнеше түрлері болады. Олар: альфавиттік каталог, жүйелілік каталог, тақырыптық каталог, және т. б. Осыған орай анықтамалық библиографиялық аппараттың да, жаңа ақпараттық технологияны меңгерудегі мүмкіндіктері кеңейе түсуде. Ғылыми негізде ұйымдастырылған анықтамалық-библиографиялық аппарат - кітапхананың бүкіл библиографиялық қызметінің қажетті негізін Сол арқылы оқушыларға анықтама беру, информациялық-библиографиялық және ұсыныстық-библиографиялық қызмет керсету жүзеге асырылады, кітапхана-библиография білімдері насихатталады, құрастырылатын библиографиялық құралдар үшін әдебиет іріктеледі. Оған баспа шығармаларының ауқымды легіне төтеп беру үшін арнайы көмекшілер керек. Мұндағы басты мақсат - пайдаланушыларға түрлі тақырыптардағы және әр түрлі мәселелерді қамтитын баспа шығармалары жайлы ақпарат беретін библиографиялық мәлімет, жекеленген библиографиялық тізімдер т. б болып табылады.

Дипломдық жұмыстың зерттелу деңгейі. Дипломдық жұмысқа анықтамалық-ақпараттық жұмыс және библиографиялық қызмет көрсету мәселелеріне арналған әдістемелік әдебиеттер, монографиялар, «Кітапханатану. Библиография. Кітаптану: ғылыми мақалалар жинағы», журналынан алынған мақалалар анықтамалық әдебиеттер авторлардың жарияланымдары ең маңызды рөл алды. Соның ішінде А. Н. Ванеев, В. А. Минкина «Спавочник библиографа» ғылыми зерттеу кітабынан библиография саласына байланысты барлық сұрақтарыма жауап таптым. Библиграфияның кез келген қызмті туралы ашық әрі нақты деректер табылды. В. В. Брежнева «Информационное обслуживание: продукты и услуги, предоставляемые библиотеками и службами информации предприятий» кітабынан нақты библиографиялық қызметке қатысты мәліметтерді жинақтай алдым. М. О'Хаган Харди «Библиографическое предприятие и цифровой век: Чарльз Эванс и создание ранней американской литературы. Американская литературная история» кітабында қазіргі замаңғы ақпараттандырылған қоғамдағы ақпараттық технологиялар, модернизациялауға қатысты мәліметтермен айқын таныстым және дипломдық жұмысыма негізгі мәлімет көзі болды. Ж. К. Сералиева «Библиографиятану» кітабынан библиография саласының шығу тарихы туралы мәліметтермен бөлістім.

Дипломдық жұмыстың деректік негізі. Қазақстан Республикасының 2006 жылғы 15 желтоқсандағы № 207 Мәдениет туралы заңы, Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 23 шілдедегі N 451 Бұқаралық ақпарат құралдары туралы заңы, Қазақстан ұлттық электрондық кітапханасын қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2017 жылғы 3 шілдедегі № 201 бұйрығы, Мемлекеттік кітапханалардың, мемлекеттік музейлер мен музей-қорықтардың тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу жөніндегі ақылы қызмет түрлерін көрсету және олардың тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізуден түскен ақшаны жұмсау қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2015 жылғы 26 қаңтардағы № 21 бұйрығы. Сонымен қатар кітапхана ісіне қатысты гост, стандарттар: ҚР СТ 1180-2003 Ақпарат, кітапханалық және баспа істері жөніндегі стандарттар жүйесі. Өндірістік каталогтар. Жалпы талаптар, ГОСТ 7. 1-2003 Ақпарат, кітапхана және баспа ісі бойынша стандарттар жүйесі (АКБСЖ) . Библиографиялық жазба. Библиографиялық сипаттама. Жалпы талаптар мен жасау ережелер, ГОСТ 7. 0-99 Ақпараттық-кітапханалық қызмет, библиография. Терминдер мен анықтамалар, ГОСТ 7. 82-2001 АКБСЖ. Библиографиялық жазба. Электрондық ресурстардың библиографиялық сипаттамасы. Жалпы талаптар мен құрастыру ережелері, ГОСТ Р 7. 0. 91-2015 Информациялық іздеуге арналған тезаурустары. Осы стандарттарға сүйеніп дипломдық жұмысты жаздым.

Дипломдық жұмыстың нысаны. Зерттеу нысаны библиографиялық қызмет, библиографиялық ақпарат беру, жаңа ақпараттық технологиялар.

Дипломдық жұмыстың мақсаты мен міндеттері. Оқырмандарға библиографиялық ақпарат берукоммуникациялық жүйесінде библиографиялық қызметінде Интенет, жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану, ақпараттық-библиографиялық жұмысында ақпараттарды жинау және өңдеу жолдарын ақпараттық қызмет көрсету мүмкіндіктерін қарастыру.

Бүгінгі таңда кітапханалық қоғам алдындағы басты мақсаттардың бірі - кітапханашынығ ақпарат ғасырындағы жаңа бейнесін, жаңа қырын қалыптастыру яғни, кітапханалардағы библиографиялық ісін жаңа заман талабына сай дамыту.

Қажетті ақпараттарды іздеуде көмек көрсету және ақпарат алуды бірнеше операциялар арқылы жүзеге асыру. Дипломдық жұмысыма Мағжан Жұмабаев атындағы Ақмола облыстық әсмбебап-ғылыми кітапханасының жаңа ақпараттық технологиясы негізінде иннвациялық қызметтің дамуы қарастырылады.

Дипломдық жұмысымда кітапханада ақпараттық библиографиялық қызмет көрсету әдісі, ғылыми ұйымдастырылуы, инновациялық процесті басқару жұмысы жазылады. Кітапханада шығарылған мәліметтер қоры мен ресурстарын пайдаланушылардың сұраныстарын қанағаттандыру мақсатында жүргізуімен қатар перспективалық міндеттерді жүзеге асыру, кітапхананың оқырмандарға жылдам, толық қызмет көрсетуге мүмкіндік беретін қазіргі кезеңдегі жаңа сапалы орталыққа айналуына септігін тигізеді. Кітапхана жұмысында жаңа технологияны қолдану - кітапхана қызметінің сапасын арттырып, оқырмандар санын толықтырып, мәдени деңгейінің көтерілуіне тиімді әсер етеді.

Дипломдық жұмыстың негізгі міндеті бірнеше бағытта қаралады - оқырмандарға билиографиялық ақпарат беру ерекшеліктері, библиографиялық ресурстар пайдалану әдістері және тұтынушыларға библиографиялық ақпаратберуде жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану. Осы зерттеудің негізгі міндеті кітапхананың библиографиялық қызметінде жаңа технологиялар пайдалануды талдау болып табылады.

Қазіргі заман үдерістеріне жауап беру тұрғысынан библиографиялау және библиографиялық қызмет көрсету ісін жетілдіруде кітапхананың библиографиялық қызметіде жаңа жетістіктерін, жаңа ақпараттық ақпараттық технологияларды енгізу және пайдалану, жаңа компьютерлік заманға сай ұйымдастырудыашып көрсету.

Дипломдық жұмыстың практикалық маңызы. Библиографиялық қызметті зерттеу, одан әрі жетілдіру оқырмандарды ақпаратпен қамтамасыз ету, білім алуға көмек көрсету, ақпаратты жинақтау, оны тұтынушыларға жеткізуге бағытталған. Қазіргі таңда телекоммуникациялық тораптың дамуы және оның ішінде интернетті пайдаланудың кең қолданылуы әлемдік деңгейде ақпараттық инфрақұрылымды қалыптастыруға жол ашып, бұл құралдар библиографиялық қызметтің барлық салаларына енгізілуде.

Кітапханалар үшін бұл ақпараттық кеңістікке ену мүмкіндігі.

Дипломдық жұмысты пайдаланушы үшін барынша толық және жедел ақпаратты жиі және тұрақты алынуына сенімді, ыңғайлы түрін қамтамасыз етуі, сол сияқты ақпаратты іздестіріу және таңдау мерзімін қысқарту қажеті, библиографиялық қызметтің перспективтік бағытын орнату мүмкіншіліктері көрсетілген. Кітапхананың библиографиялық жұмысының бағыттарының бірібиблиографиялау, яғни библиографиялық ақпарат әзірлеу болып табылады. Дипломдық жұмыста ақпараттық-библиографиялық қамтамасыз ету оқырмандардың нақтыланған категорияларына ғана емес, барлық тұтынушыларға кеңінен қол жетімді болуна жаңаша қарау көзделген.

Теориялық методологиялық негіздері. Дипломдық жұмысын жазуда жалпы ғылыми әдістердің жиынтығы соның ішінде эвристикалық әдісі кітапхана қорындағы құжаттарды, электрондық ресурстардағы, каталогтардағы қажетті материалдар іздеу кең түрде қолданылады.

Дипломдық жұмыстың ғылыми жаңалығы. Қазіргі кезеңде кітапхана ақпараттық ресурстары, ынталы шығармашылық кадрлық мүмкіндігі бар, мәдени бос уақытты пайдалы өткізетін, білім беретін орталық болып саналады. Қайсы кітапханада болсын автоматтандыру жобасын жүзеге асырудағы ең маңызды кезең базалық бағдарламаны пайдалануды қамтамасыз етуді таңдай білу. Библиографиялық қызметті ұйымдастырудың жаңа жетістіктерін жаңа ақпараттық технологияларды пайдалануға тиісінше назар аударылған . Бүгінгі таңдағы библиографиялық ақпараттың кең ауқымды ағынында, оның әртүрлі көздер арқылы таратылуы және қолжетімсіздігі барысында отандық және шетелдік ақпараттармен қамтамасыз етуді ұйымдастыру мәселесі барынша жетілдіретін кезең келді. Библиографиялық ақпарат қоғамға қызмет көрсету жүйесінде маңызды рөл атқарып кітапхана құрылымында жетекші орын алды. Уақыт талабына сай жыл сайын баспа шығармаларындағы библиографиялық ақпарат тасқыны көбейе түсуде. Қоғамның дамуы, адамзаттың өсіп-өркеендеуі кітаппен тығыз байланысты, сондықтан да, ұлттық мәдениетті сақтау және оны дамытудың маңызды мемлекеттік міндеттерімен бір сатыда қалыптасып келеді. Қазіргі кезеңде кітапхана ақпараттық ресурстары, ынталы шығармашылық кадрлық мүмкіндігі бар, мәдени бос уақытты пайдалы өткізетін, білім беретін орталық болып саналады. Қайсы кітапханада болсын автоматтандыру жобасын жүзеге асырудағы ең маңызды кезең базалық бағдарламаны пайдалануды қамтамасыз етуді таңдай білу.

Кітапхана ісінде компьютерлік технологияларды кең ауқымды пайдалануды оқырмандар мен кітапхананың басқа пайдаланушыларының ақпаратқа деген сұранымын қанағаттандыруға негізделген. Еліміздегі болып жатқан жаңалықтар мен өзгерістер, білім мен мәдениеттегі болып жатқан жаңа мемлекеттік тапсырмаларды іске асырудағы шешуші қадамдар ең алдымен кітапханашыға келіп тіреледі. Жаңа ақпараттық технологияға көшу, басқарудың экономикалық амалдарын қолдану, оған еңбек ұжымының қатыстырылуы кітапхана жұмысшыларының жаңа жоғарғы кәсіби деңгейін және жалпы мәдениет пен қарым-қатынас мәдениетін игерген жаңа түрін қалыптастыруды талап етеді. Автоматтандыру процесінде мәліметтер базасы меп электронды каталог арқылы оқырмандарға қызмет көрсету, оқырмандар сұранымын зерттеу негізінде толықтырылған компакт дискілер, толық тексті мәліметтер базасын ұсыну, Интернет жүйесін пайдалану қызметтері жатады.

Қорғауға ұсынылған тұжырымдама. Кітапханадағы библиографиялық қызметті жаңа технологиялармен дамыту болып табылады. Заманауи кітапханалар жүйесін құру және ІТ бағдарламаларымен қамту болып саналады.

Дипломдық жұмыстың құрылымы. Диплом жұмысы кіріспеден, үш тараудан, алты бөлімшеден, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен, қосымшалардан тұрады.

1 БИБЛИОГРАФИЯ ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ

1. 1 Библиографияның қалыптасуының тарихи негіздері

Уaқыт тaлaбынa caй жыл caйын бacпa шығaрылымдaрындaғы aқпaрaт тacқыны кобейе түcуде. Әдебиет бacылымдaрының жоғaры шaпшaвдылықпен шығуы, aқнaрaт caнының көбеюi aдaм мүмкiншiлiктерiне қaрaмa-қaйшылықтaр туғызaды. Cондықтaн бacпa өнiмдерiнiң тacқынынaн хaбaрдaр болу үшiн оғaн aрнaйы көмекшiлер керек. Тiзiмдер, көрcеткiштер, әдебиеттер жaйьгндa шолулaр, ең бacты мiндеттердiң бiрi тaқырыптaр мен cурaқтaр жaйындaғы бacпa шығaрмaлaры турaлы aқпaрaтты оқырмaндaрғa жеткiзу орын aлып отыр. Библиогрaфия бacпa шығaрмaлaры жaйындa aқпaрaт берiп, дaйындaп, хaбaрлaмa және үйымдacтырушылық жүмыcпен aйнaлыca отырып дaмиды1. Бiздiң дәуiрiмiзге дейiнгi 250 жылы Aлекcaндрия деп aтaлaтын көне зaмaндaғы iрi кiтaпхaнaдa бaрлық бiлiм жaғынaн aтaғы бaр aдaмдaрғa aрнaлғaн “Кеcте” шығaрғaн. Зерттеушiлердiң үйғaруыншa бүл түңғьгш библиогрaфиялық еңбек болып caнaлaды. Кеcтенiң aвторы - ғaлым, aқын, aтaқты кiтaпхaнaшы және библиогрaф-Кaллимaх. Оның 120 кiтaптaн түрaтын кaтaлогындa гiрек тiлiндегi негiзгi әдебиеттер, cондaй-aқ aвторлaр турaлы библиогрaфиялық мәлiметгер корcетiлген. Өкiнiшке орaй бүл “Кеcтелер” бiзге жетпедi, бiрaқ Кaллимaхтaн кейiiггi омiр cүрген көптеген ғaлымдaрдың aйтуыншa, оның әрбiр кiтaбының мaңыздылығы, aвторын тольгқ aйтқыcы келгендiгi aйғaқ болa aлaды. Aвтордың aты белгiciз болгaндa, Кaллимaх оньг қaлпынa келтiругc тырыcты. Кiтaптың aтaуы болмaғaн жaғдaйдa дa ол мэcеленi шешугc жaғдaй жacaды. Caйыгi келгенде, Кaллимaх өрбiр шығaрмaның aлгы cозiн өзi жaзып келтiрген. «Библиорaфия» деген cөз aлғaш Ертедегi Грециядa қолдaнылa бacтaғaн. Библиогрaфия ғылымының ең тaңбacы кiлт бейнеci. Ол ғылымның кiлт aшaры дегендi бiлдiредi. Библиогрaфия Гректiң «библион», «грaфо» - «кiтaп» және «жaзaмын» деген екi cөзiнiң бiрiгуiнен шыққaн. Ертедегi грек елiнде хaт тaнып жaзa бiлген кiciлер жоғaры мәртебелi caнaлғaн. Кiтaп көшiрушiлердi «библиогрaф» деп aтaғaн. Ғылымның ұдaйы дaмып күрделенуiне орaй кiтaптaрдың көбеюi, кiтaп бacу iciнiң жетiлуi библиогрaфияның жеке ғылым caлacы болып iрiктелуiне жол тaпты. Қaзiргi тaңдa библиорaф оқырмaнының жacынa, тaным бiлiгiне, дaйындығынa қaрaй кiтaп мұхитынaн қaжетiн тaңдaп оқуғa бaғыт ciлтеушi мaмaн, кiтaптaну ғылымын зерттеушi ғaлым [1, 29-34 б. ] .

Библиография сөзі (βιβλιογραφία) грек жазушылары біздің дәуіріміздің алғашқы үш ғасырында кітаптарды көшіруге сілтеме жасау үшін қолданылған. XII ғасырда бұл сөз «композиторлық кітаптардың интеллектуалды белсенділігі» үшін қолданыла бастады. Содан кейін, 17-ші ғасырда кітаптарды сипаттаудың заманауи мағынасы пайда болды. Қазіргі уақытта библиография саласы кітапты материалдық объект ретінде қарастыратын зерттеулерді қамтиды. Библиография өзінің өткен және бүгінгі күнді жазбаша және баспа құжаттары арқылы түсінуге деген жүйелі ұмтылысында осы материалдан ақпарат алу жолдары мен құралдарын сипаттайды. Библиографтар мәтіннің нұсқаларын бір-бірімен салыстыруға және олардың мәнін түсіндіруге немесе олардың маңыздылығын бағалауға мүдделі. Библиография - кітапхана ісінің (немесе кітапханалық және компьютерлік ғылымдардың, ЗАЖ) және құжаттаманың мамандандырылған аспектісі. Оның негізін «Библиография ғылымы» туралы жазған ақпараттық ғылымдар саласы ретінде құжаттау саласының негізін қалаушы болып табылатын Бельгиялық Пол Отле (1868-1944) құрылды. Алайда, жақында «библиографиялық парадигманың» ескіргені туралы мәлімдеме бар, ал бүгін ол ЗАЖ-де жиі кездеседі. Библиографиялық парадигманы қорғау Hjørland (2007) ұсынған. Библиографияны сандық зерттеу библиометрия деп аталады, ол бүгінгі күні ЗАЖ-де ықпалды субфель болып табылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.