Гаж және картометриялық зерттеу мен талдау

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

ГАЖ дегеніміз табиғи және әлеуметтік-экономикалық геожүйелерді, олардың құрылымын, байланысын, динамикасын, кеңістік пен тіршілік етуін, географиялық білімдер мен мәліметтер банкісі негізінде компьютерлік белгілеудің көмегін зерттейтін ғылым. АЖ-дың мағынасы болып географиялық ортадағы кеңістік- уақыттағы ақпараттар ағыны табылады. ГАЖ-дың зерттеу әдісі ретінде кеңістік-уақыттағы ақпараттық үлгілеуді айтады. уақытта ғылымдар жүйесінде ГАЖ өзіне лайықты орнын алуда. Оны географиялық ақпараттандырудың мақсаты - мен міндеттерінен көруге нұсқаларының талдауының көптеген зерттеулерді болады. ГАЖ-дың маңызды міндеттерінің бірі географиялық ақпараттардың синтезі мен орындалуына көмектесетін алгоритмдер мен бағдарламалық құралдарды құрудағы, географиялық зерттеулердің автоматтандырылуы. ГАЖ-жүйе ретінде географияны, информатиканы, ақпараттар жүйелер теориясын біріктіре отырып, картография және басқа ғылымдардың тоғысқан жерінде пайда болды. Ол таным әдісі ретінде жүйелік тұрғы негізінде электронды есептеу техникаларының ең жаңа жетістіктерін қолданып құрылған жүйе. Сондықтан қазіргі уақытта ГАЖ табиғи және әлеуметтік- экономикалық үрдістер мен құбылыстарды үлгілейтін олардың байланыстарын, қарым-қатынастарын, болашақта дамуын болжайтын және шешім қабылдап, басқаруға арналған негізгі мәліметтерді өңдеу мен картографияда өте күшті графикалық құрал болып табылады. ГАЖ мынадай маңызды мәселелерді шешеді:
1. Жоғары сапалы картографиялық өнімдерді құру;
2.Мәліметтер базасында ақпараттарды графикалық нысандармен байланыстыру
3. Мәліметтердің карталық, графиктік, диаграммалық сызба түрінде берілу
4. Кеңістіктегі мәліметтерге талдау жасау, орналасқан жерін үлгілеу;
5. Басқару мен шұғыл шешімдерге қолғабыс беру;
6. Мәліметтердің түрлі ақпараттық жүйелермен қарым-қатынас және т. б. ГАЖ - аймақта таралған ақпаратты жинап, өңдеп, сақтап, талдауға арналған. Адам-бағдарлама-машиналық кешен. ГАЖ - белгілі бір аумақта пайда болған жағдайда жеделхат жедел ықпал ету және сол жағдайдың картографиялық және тақырыптық ақпаратын алу.ГАЖ - аймақтың кеңістік контурынан әртүрлі тақырыптық ақпаратты бірінің үстіне бірін салу - overlay операциясы.
Гаж және картометриялық зерттеу мен талдау. Негізінде кез-келген картаның жоспар жолы ГАЖ арқылы жасалады. ГАЖ - кез келген үрдістер мен құрылымдардың зерттеу және олардың жағдайын уақытында үлгілеу.ГАЖ кеңістіктік ақпаратты көрнекі ету және динамикалық режимді көрсету .
ГАЖ - аумақтар мен қорларды басқару жылдамдық, сапа, дәлдік.ГАЖ - ғылым, технология және бизнетің бір жерде тоғысуы.ГАЖ - кеңістік талдауда картография мен картометриядағы революция.Қорыта келгенде,ГАЖ кеңістіктік идеологияға негізделген жаңа қөзқарас,жаңа ойлау Қазіргі уақытта ГАЖ-дың қолдану аясы кеңеюде, дәстүрлі қолдануын қарастырсақ: жер ресурстары мен жер кадастрын басқаруда арнайы ГАЖ құрылады. Бұл тек географиялық бағытқа ұрынылған. Тақырыптық картографиялауда ГАЖ картаға аса көңіл бөледі. ГАЖ-да картаны құрастыру дәстүрлі тәсілмен немесе автоматтандырылған картографиялаумен салыстырғанда қарапайым әрі ыңғайлы. Жол мәліметтер базасын құрудан басғалады, шықаан мәліметтер, яғни олардың ретінде қарапайым күнделікті қағаз карталарын сандық түрлендіру арқылы қолданылады. Осындай мәліметтер базасын әркелкі аумактағы, әр үрлі масштабтағы белгілі бір шартты белгілері бар карта құрастыруға үмкіндік береді. Әр уақытта мәліметтер базасы жаңа деректермен толықтырылып, ондағы басқа деректерді түзетіп, сол мезетте экранға кәрсетеді. Кеңістіктік деректер - нысан немесе құбылыстың пішіні немесе орналасу жағдайын анықтайды. Пішініне байланысты оларды: растрлық және векторлық деп біледі. Растрлық деректерде сандық, ғарыштық, әуе және жай суреттер, кез-келген оптикалық сканерленген құжаттар, қағаз карталарын жатқызуға болады.
Атрибуттық деректер - географиялык нысан туралы қосымша дерек береді. Кеңістіктік деректер базалық карта құрастырудың негізі болса, атрибуттық деректер бұл үлкен мағына мен арнайы ерекшелігін береді. Векторлық деректер моделі-графикалық ақпарттардың нүкте, сызык, бұрышты түрде берілуін айтады. Ол дискретті нысандардың, мысалы, құбыр, жол, аудан шекараларына қолданғанға ыңғайлы. Ал растрлы деректер моделі ақиқат тең ұяшықтарға пикселдер түрінде көрінеді. Олар деректерді сақтауға және талдауға ыңғайлы. Әр ұяшықтың класқа немесе категорияға қатыстылығын анықтайтын мәні болады. Кез-келген ГАЖ-дағы деректерді 5 үрдіс қамтамасыз етуді. енгізу, манипуляция, баскару, сұраныс, визуализациялау .
Картографиялық бейнелеу тәсілі

Соңғы онжылдықта зерттеушілердің кеңістікті зерттеуге арналған қызығушылық ұлғайды: ол адамның өзара қарым-қатынасы туралы әлеуметтік теориялар мен эмпирикалық зерттеулердің маңызды құрамы ретінде қабылдана бастады. Кеңістік әлеуметтік іс-әрекеттер мен конвенциялар арқылы ойластырылған координаттар жүйесі болды. Физикалық кеңістікке ауыса отырып, адамдар оны ментальды және эмоционалдық қабылдайды, бағдарлар мен шекараларды айқындайды, сәйкестендіру және ұту процестеріне қосылады. Бұл карталардың әртүрлі түрлері (кеңістіктік суреттер, жер схемалары) әлеуметтік ойлармен өсе-тін, ал кең тәжірибе мен олардың проекциялары әлеуметтік зерттеушілердің қызығушылығын тудырады. Мысалы, "The SAGE Handbook of GIS and Society" әдістемелік басылымында кеңістіктік мышлелдеудің аналитикалық есептері талқыланады, олардың арасында әртүрлі ұтқыр объектілер ағынын зерттеу, кеңістікті пайдаланудағы өзгерістерді талдау және "кеңістіктік паттерналарды" анықтау, объектілер мен құбылыстардың физикалық орналасуын зерттеу және геолокациялық сипаттамаларды ескере отырып келесі топтастыру қарастырылады . Геоақпараттық қосымшалар күнделікті өмірге тереңірек енетіндіктен, қалалық тәжірибе түрлі картографиялық сервистерді пайдалану тәжірибесімен байланысып отырады. Бұл қолайлы маршруттың немесе инфрақұрылымның қажетті нысанының талап ету ерекшеліктері немесе арнайы желілер мен қосымшаларда таңдалған локация туралы түсініктеме түрінде "мағыналар өндірісі", яғни орын туралы объективті ақпаратты түрлі субъективті деректермен толықтыру. Осының барлығы картографиялық әдістер-әдістердің мүмкіндіктері мен шектеулерін сипаттау қажеттілігіне алып келеді, олар арқылы олардың географиялық жағдайын ескере отырып әр түрлі процестер мен оқиғаларды зерттеуге болады. Жалпы түрде "дәстүрлі" картографиялық әдістердің қатарын атап көрсетуге болады: менталдық карталармен жұмыс және әлеуметтік картографиялау және бірқатар заманауи
нұсқа интерактивті карталар, ұялы хб-тоды, GIS-зерттеу (үзінді үлкен деректерді қамтитын геолокационные маркерлер) .
Картографиялык бейнелеу тәсілі -- картаға түсірілетін күбылыс пен оның орналасу сипатының маңыздылығын ескерумен сөйкес картографиялық шартты белгілерді қолдану мен талдау. Тақырыптық карталарда картографиялық бейнелеудің төмендегі тәсілдерін пайдаланады. Ареалдар тәсілі -- бояу, штрихтау, шекаралар, белгілер мен жазулардың (мысалы жануарлар мен өсімдіктердің таралу ареалдары) облыс картасын да кандай да бір құбылыстың таралуын бояу қозғалу белгілерінің тәсілі -- әртүрлі пішіңді және түсгі жолақтар, сызықгар жөне бағдарлардың (вектор) комегімен кеңістікте қозғалуын корсету ( мысалы теміржолдар бойынша тасымалдаулар, кұстардың ұшуы ) белгілер тәсілі -- әртүрлі пішінді, мөлшерлі, тусті, құрылымды, бағытты масштабтық емес геометриялық, әрігггік белгілердің көмегімен жергілікті пункттерде объектілерді корсету (мысалы, өнеркәсіптік нысандар, гидроэлектр станңиялары, елді-мекендер)изосызық тәсілі берілген өріс немесе беттің тең мәндері бар нүктелерді біріктіретін қисық сызықгардың көмегімен үзіліссіз орістер немесе жер беті түрінде (мысалы, температура орісі, ауьфльпс, күші орісі, жер бедері) корсетілген біртүтас күбылыстарды бейнелеу сапалы фон тәсілі болінген аудандар, облыстар немесе аудандаудың баскд бірліктері бойынша түспен штрихтеу арқьілы тегіс таралудьщ кдндай да бір кұбылысының сандык айьфмашылықгарьш корсету (мысалы, топьфақгағы ластаушы заттардың күрамы, озен алаптарьщцағы гидроресурс қорлары); :: сызықтық, белгілер төсілі -- түсі, ені, бейнесі әртүрлі сызьпстардың комегімен сызықтық. Объектілерді бейнелеу (мысалы, әлеуметтік шекаралар, жолдар, тектоникалық жарылымдар); жерплікп диаграммалар тәсілі -- тұтас немесе жолақгап таралған күбылыстарды оларды бақылау (өлшеу) пунктерінде графиктер мен диаграммалар көмегімен бейнелеу (мысалы, орташа айлық температуралар мен жауын - шашынды өлшеу графиктері, гидропостарға байланьгсты өзен суларының метеостанциялар бойьгнша жергілікті ластану диаграммалары)нүктелік тәсіл - коп нүктелердің комегімен жаппай таралу құбылысын бейнелеу, мүнда нүктелердің әркдйсысыньщ өз ерекшелігі бар, берілген күбылыстьщ кейбір сан бірліктерін білдіреді (мысалы, малшаруашылығының орналасуын нүктелермен корсету, мүнда әр нүкте олардың әркдйсьгсы малдьгң 1000 басын бщціреці немесе онделген жерлердің таралуында әрбір нүкге 200 га-ға сөйкес келеді); I картодиаграммалық тәсіл -- кардиофаммалар қүрастыру кезінде пайдаланылатын әкімшілік болініс бірліктері бойынша нақгы (абсолютті) статистикалық көрсеткіштерді бейнелеу. Картограмма тәсілі -- картограммалар қүрастыру кезінде пакдаланылатын әкімшілік бөлулер бірліктері бойынша салыстырмалы статистикалық көрсеткіштерді бейнелеу.
Дәстүрлі картографиялық әдістер әлеуметтік зерттеулерде карталарды пайдаланудың алғашқы тәжірибесі Чикаго мектебінің ерте жұмыстарында жүргізіледі. Олар әлеуметтік проблемалардың аумақтық бөлінуін талдауға, қаланың стратификациялық модельдерін құруға арналған: қолда бар карталарға зерттеушілер демографиялық деректерден бастап және девиантты мінез-құлықтың әртүрлі түрлерімен байланысты көптеген көрсеткіштерді қойды. Қала дамуының кеңеюімен қала кеңістігінің картографиясы да күрделенді, бірақ негізгі әдіс әлеуметтік картографиялау болды, ол "әлеуметтік маңызы бар ақпаратты картаға көшіру процедурасы" болып табылады . Бұл-мақаланың бастамасы. Мұндай ақпарат әлеуметтік саясат мақсатында пайдаланылуы мүмкін (мысалы, мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін қаланың әртүрлі аудандары мен нысандарының қол жетімділік деңгейін көрсететін карталарды қалыптастыру үшін). К. Линч қала ортасының визуалды және когнитивті қабылдауының байланысына назар аударғанда алғашқылардың бірі болды. Кейіннен оның идеялары қаланың көптеген зерттеулеріне және қалалық даму мен жоспарлау стратегияларын әзірлеуге Базис болды. Эмпирикалық деректерге сүйене отырып, Линч қала тұрғындары арасында қалыптасатын елді мекендер құрылымының ерекшеліктерін және олардың бейнесін сипаттауға әрекет жасады. Талдауда ол әлеуметтік логияда және урбанистикада кеңінен қолданылатын ұғымдар қатарын пайдаланады. Мұндай ұғымдарға қаланың менталдық бейнесі (mental image) және қаланың менталдық карталары (mental maps) жатады. Қаланың Мен-Талды бейнесі-қаланың жалпы бейнесі, ол шын мәнінде жоқ және көптеген бақылаушылардың ортаны қабылдауын қамтиды. Бір әлеуметтік топқа кіретін жеке түрлердің "принципті келісімі" салдарынан қала тұрғындарының жалпы бейнесі қалыптасады.
Бір топтағы адамдар өз санасында кеңістіктің бір объектілерін бөліп, басқаларды байқамай, ұқсас бейнелерді қалыптастырады. Линчтің пікірінше, әлеуметтік сипаттамалары ұқсас индивидтерде үлкен сенім-дігі бар қалалық ортаның жалпыланған бейнесі пайда болуы мүмкін. Алайда, ментальдық карталардың алғашқы атауы Линчтің еңбегі болған жоқ: ол Кристофер Троубридждің еңбектерінде кездеседі, онда олар "вообразимые карты" (imaginary maps) ретінде ұсынылған . Олар: эгоцентричный, онда бейтаныс кеңістіктегі бағдарлау нүктелері компастың бағыттары болып табылады және жарық жақтары туралы түсініктері жоқ адамдарға тән заттық-бағытталған және кеңістікті өздерінің өмір сүруін бастаған жеріне байланысты қабылдайды. Бұл ретте Троубридж кеңістікті жеке қабылдау тақырыбын қозғайды және бұл қабылдау іс-әрекеттермен шығындалуы мүмкін жағдайларды проблемалы.
Егер әлеуметтанушылар үшін "ментальды карталар" әдеттегі тұжырымдау болса, онда психологияда оларды "когнитивті карталар" деп атайды, ал зерттеу жұмыстарында екпін жергілікті жердің жалпылама бейнесін зерттеуден индивидтердің шынайылықты қабылдауға және сипаттауға қарай ығыстырылады. Мысалы, С. Милграм, кеңістіктің жеке бейнелерінің қалыптасуын талдай отырып, облыс-қала туралы бейвербалды түсінік сөздік формаға нашар аударылатынын, сонымен қатар қала тұрғындары өзінің туған қаласы туралы стереотиптерге ұшырайды. Нәтижесінде ол қаланы қабылдау "Қоғамдық"деген тұжырымға келеді, өйткені "қоғамның алға жылжуы жеке адамның санасында байқалады" [13, с. Бұл-мақаланың бастамасы. Сондықтан, жеке тәжірибемен қатар, көпшілік үшін ортақ болып табылатын аспектілерді ескере отырып, бірлескен кеңістіктік бейнені де зерттеу қажет. Одан әрі картографикалық әдістерді дамытуға және жүйелеуге талпыныстар түрлі авторлармен жасалды. К. Сурет салу түрлеріндегі айырмашылықтар картаға ақпаратты енгізу процедурасымен байланысты. Н. Веселкова әлеуметтік картографияны Әлеуметтік статистика деректерін топтастыру және визуализациялау тәсілі ретінде анықтайды, когнитивті картографиялаудың вариациялары (соның ішінде ментальды карталар) объектілер мен құбылыстарды қабылдаудың жеке ерекшеліктерін визуализациялауға мүмкіндік береді, өйткені сол жердің суретін ақпарат берушінің өзі береді . Әлеуметтік ғылымдарда ментальдық карталарды қолданудың нәтижесі жалпылама бейне немесе карта болып табылады, ол көптеген ақпарат берушілердің суреттерінен құралады, ол міндеттердің кең шеңбері шеңберінде қорытынды жасауға көмектеседі: қалалық өнімділікті брендтеуден бастап әлеуметтік дифференциацияны анықтағанға дейін. Мысалы, Н. Красноперова Германияны қалпына келтіргеннен кейін Берлиннің қабылдауын зерттеу үшін ментальды картографияны қолданды. Ментальды картографиялау әдісін Екатеринин-Бург зерттеушілері де қолданды. Мағлұмат В. Веселкова және Е. В. Прямикова, оның көмегімен символдық капиталдың шоғырлануын, яғни оның беделін арттыратын қаланың маңызды орындарын іздеу міндетін шешкен. Олар қабылдаған талдау Екатеринбургке және Свердлов облысының қалаларына тән символдық капитанның бірнеше түрін анықтады: индустриалды (өнеркәсіптік), әкімшілік, сауда (ойын-сауық-демалыс), табиғи, тарихи, адам және тұрғын үй. Жалпы алғанда дәстүрлі картографиялық әдістердің мүмкіндіктері қала әлеуметтанушыларының ғана шеңберімен шектелмейді. Бірақ техникалық инновациялар өнімді зерттеу мен картаға түсіру әдістерін өзгертеді,сандық карто-графикалық әдістерді де қарастыру қажет. Цифрлық картографиялық әдістер қазіргі уақытта картографиялаудың түрлі түрлері интерактивті онлайн-режимде бос болады, ал картаның өздері қосымша функцияларды алады. Сонымен қатар, мобильді әдістер мен GIS-зерттеулерді қолдану танымалдыққа ие. Бұл процестер кеңістікті қабылдаудың өзгеруін көрсетеді, оған барлық жерде геолокациялық сервистерді пайдалану жатады. Индивидтің орын бейнесін бағдарлама жасаушылар да, түрлі сервистерді пайдаланушылар да шығаратын түрлі картографиялық ақпаратпен толықтыру мүмкіндігі пайда болады. Ең жарқын мысалдардың бірі қосымша шындық принциптеріне негізделген ойындар болып табылады (мысалы, Ingress ойын бағдарламасын зерттеу [17]). Бірақ ойындар тек кеңістікті қолдану мен сипаттау үшін жаңа қабаттарды ғана емес, сонымен қатар күнделікті орын ауыстыру тәжірибесімен де жүреді, ал дамып келе жатқан техникалық мүмкіндіктер адамдардың қозғалысы мен олардың қызметі туралы ақпараттың үлкен көлемін агрегациялауға және визуализациялауға мүмкіндік береді. Кейбір авторлар қазіргі әлемде қала бойынша орын ауыстыру түрі жаяу жүргіншілер жолынан автомо-Бильге ауысатынын, бұл ретте кеңістік геологиялық сервистер арқылы тұтыныла бастайтынын, ал геолокациялық сервистердің өздері қалалықтарды кеңістікте қосымша бағдарлану мүмкіндіктерімен және тіпті бұрын карталарда көрсетілмеген өз орындарын құру қабілеттілігімен қамтамасыз ететінін атап өтті. Зерттеушілер ортасында геолокациялық мәліметтердің қол жетімділігімен бірге зерттеу стратегиясының бір бөлігі ретінде мобильді әдістерді пайдалануға қызығушылық артады. Мобильді әдістер зерттелетін объект байланысты орын ауыстырулар көмегімен ин-формация алуды білдіреді. А. Стрельникова мен К. Глазков мобильді әдістердің жіктелуін ұсынады және олардың арасында Интернетке қол жетімділігі бар гаджеттердің көмегімен ұтқырлықты картографиялаудың жеке түрі және зерттеу ретінде ерекшелейді. Бұл стратегиялар ішінара ұқсас екенін атап өтуге болады, өйткені біріншісі "зерттеушінің маршруттарды, танымал орындарды, зерттелетін индивидтердің физикалық кеңістікте олардың суреттерінің көмегімен орын ауыстыру тәжірибесін, сондай-ақ (жаңа ме-диа қарқынды дамуының нәтижесі ретінде) олардың суреттерін ескеретін геолокациялық қосымшалардың деректері арқылы бекітуді" болжайды.
сонымен қатар, ол ұялы телефонның интерактивті ақпарат көзі ретінде әрекет ететінін ескереді. Мобильді құрылғыларды, сондай-ақ геолокациялық қосымшалардан алынған мәліметтерді пайдалану адам мен қала кеңістігінің өзара іс-қимылының жаңа тәсілдерінің пайда болуын көрсетеді. Дамып келе жатқан техникалық мүмкіндіктер адамдардың қозғалысы және олардың қызметі туралы ақпараттың үлкен көлемін жинауға және толтыруға мүмкіндік береді. Геометриясы бар әлеуметтік желілерден алынған деректер талдау үшін үлкен тенциалға ие және адамдардың кейбір топтарын жақсы көрсете алады. Мұндай тұжырымдарға Habidatum зерттеушілері бес ресейлік Қаланың қалалық агломерациясының шекарасын бейнелеуге "Инстаграма" мәліметтері бойынша тырысты. Сондай-ақ, елдік деректерді өңдеуге және дәстүрлі картографиялық әдістерді цифрларға түрлендіруге мүмкіндік беретін бағдарламалар құрылуда. Цифрлық геолокациялық деректердің негізгі түрлеріне арнайы геолокациялық қосымшалардың (Foursquare, Ян-декс.және т.б.), сондай-ақ гео-белгісі бар әлеуметтік желілердің деректері (локация туралы ақпарат). Бұл деректерді қазіргі заманғы қалалық практикаларды талдау үшін пайдалануға болады: кеңістіктегі бағдардың қандай құралдары жиі пайдаланылады, қозғалыстарды оңтайландыру және қозғалыс құралдарына байланысты қажетті орындарды іздеу қалай жүргізіледі, ауданның жергілікті кеңістігі қаншалықты игерілген, жекелеген аудандар мен жалпы қаланың кеңістігімен өзара әрекеттесу тактикасы қандай [19]. Геолокациялық қосымшалардың көмегімен кеңістікте бағдарлаудан басқа, пайдаланушылар геолокациялық наррати-сіз немесе уақыт өте келе орын туралы жиынтық мәтінге айналатын жеке пайдаланушылардың жазбаларын жасай алады. Foursquare жазбалар чекиннің көмегімен немесе чекинге байланысты емес, локация туралы пікір жазу арқылы жасалуы мүмкін. Бұл тәсілдер адамдар үшін маңызды орындардың тізімін қалыптастыруға, осы орындардың типі бойынша кластерлерін атап өтуге көмектеседі (бос уақыт, тамақтану орындары, көрнекті орындар, жұмыс және оқу орындары). Сонымен қатар чекиндердің уәждемесі өзі туралы имидждік ақпаратты хабарлау болуы мүмкін, нәтижесінде мұндай деректер іс-әрекетті көрсетпеуі мүмкін. Сандық картографиялық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.