ЖЭО - ның жылулық сүлбесі
1.Жылулық бөлім
0.1 АЖЭО-2-де орнатылған негізгі жабдықтың сипаттамасы.
Алматы ЖЭО-2 екінші кезекте тұрғызылған: бірінші кезектегі құрылыс 1978-1983 жылдары жүзеге асырылды. Қолданысқа БКЗ-420-140-7с типті үш бу қазаны және ПТ-80100-13013 типті үш бу турбинасы енгізілген. Екінші кезектегі құрылыс 1985-1989 жылдары жүзеге асырылды. Қолданысқа тағы да БКЗ-420-140-7с типті төрт бу қазаны, Р-50-13013 типті бір бу турбинасы және Т-110120-130-5 типті екі бу турбинасы енгізілді. (1.1 кесте) жабдықтардың түрлері және параметрлері
1.1 кесте - Орнатылған жабдықтар
Жабдық түрі
Қуаты, Өнімділігі
Сұрыпталған және өткір будың параметрлері
Қолдануға берілген
жылдары
Кезегі
БКЗ-420-140-7с
№1 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1980
1
БКЗ-420-140-7с
№2 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1981
1
БКЗ-420-140-7с
№3 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1983
1
БКЗ-420-140-7с
№4 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1984
2
БКЗ-420-140-7с
№5 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1985
2
БКЗ-420-140-7с
№6 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1987
2
БКЗ-420-140-7с
№7 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1987
2
1.1 кестенің жалғасы
ПТ-80100-13013 №1 типті бу турбинасы
80 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1980
1
ПТ-80100-13013 №2 типті бу турбинасы
80 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1981
1
ПТ-80100-13013 №3 типті бу турбинасы
80 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1982
1
Р-50-13013 №4 типті бу турбинасы
50 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1986
2
Т-110120-130-5 №5 типті бу турбинасы
110 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1988
2
Т-110120-130-5 №6 типті бу турбинасы
110 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1990
2
Станцияның орнатылған қуаты:
Электрлік - 510МВт
Жылулық - 1176 Гкалсағ
Қолда бар қуаты
Электрлік - 386,5 МВт
Жылулық - 768 Гкалсағ
Максималды жылулық жүктемесі - 613 Гкалсағ
Көмірдің қазанға кеткен сағаттық шығыны- 58 тсағ орташа бу өндіру кезінде 309 тсағ.
Орнатылған және қолда бар қуаттың ажырауына басты себеп, жобадан тыс отында жұмыс істейтін қазандықтардың бу өндіріу тапшылығы болып табылады.
Конденсациялық режимде өндірілетін электр энергиясы, әсіресе жазғы мезгілде градирняның жеткіліксіз салқындатылуымен және турбина конденсаторының қанағатттандырмайтын жағдайымен шектелед
1.3 ЖЭО-ның жылулық сүлбесі. Жылу берілу сүлбесі
ЖЭО-ның жылулық сүлбесі бу және су бойынша көлденең байланысқан секциялы принциппен орындалған. Шығынды толтыру ЖЭО-ның циклы бойынша химиялық тұзсыздандырылған сумен қамтамасыз етіледі. Қазандық пен жылу жүйесін толықтыру үшін өңделменген су ретінде ауыз суы қолданылады. ЖЭО жобасына сәйкес Қарағанды аралық өнімі қолданылады деп болжанды. Фактілі түрде ЖЭО-ның жобадан тыс отынмен, яғни, Борлиндік және Куу- Чекиндік көмір қоспасымен жұмыс жасайды.
Жылыту үшін екінші ЖЭО-нан жылу жіберу тек ыстық суда Алматы қаласы аймағын жылумен қамтамасыз ету жүзеге асырылады. Алматы қалалық жылыту аймағын жылумен қамтамасыздандыру үшін ЖЭО-нан жылу берілу тек ыстық суда жүзеге асырылады. Ыстық сумен қамту жүйесі- ашық. Жылу жіберудің температуралық графигі - желілік, судың арнайы максималды температурасы қыста - 150 С, жазда - 70 С. ЖЭО, пиктік режимдегі Батыс жылу кешенімен (ЗТК) бірлесіп , базалық режимде жұмыс жасайды.
ЖЭО-2-ден жылу жіберу екі бағытта жүзеге асырылады:
oo БЖК-де жылыту түтігі бойынша 800 және 1000, бір құбыр сүлбесі бойынша жұмыс жасайтын құбырлардан;
oo ЖЭО-2-ге жақын жерде орналасқан тұтынушыларға.
ЖЭО-2 - ден жылу жіберу колекторлы сүлбе бойынша секциялаушы ысырмамен жүзеге асырылады.
ЖЭО-2-де аккумуляторлы бак қарастырылмаған.
ЖЭО-ның жылулық кестесімен электр энергиясын өндіргенге дейін кондентсатты режимде жұмыс жасайды.
Техникалық сумен қамту жүйесі
ЖЭО қолданысындағы техникалық сумен қамту жүйесі - айналмалы.
Салқындатқыш ретінде желдеткішті үдірлі(пленочный) градирня пайдаланылады. Су айналымы айналмалы контурда, бас корпуста орнатылған айналым сорғысы көмегімен өндіріледі. Айналымды су таратқыштар(циркводовод) жер үстімен жүргізілген болатты құбырдан жасалған.
Айналмалы жүйе келесі сүлбе бойынша жұмыс жасайды:
Градирняда салқындатылған су диаметрі 120-1800 мм. салқындатылған судың айналымды су таратқышына келіп түседі.
Градирнялар турбина конденсаторлары және айналымды сорғылар (циркнасос) үстіндегі геодезиялық арттырумен орналасқандықтан, конденсаторға салқындатылған суды беру табиғи қысым әсерінен болады. Конденсаторлар арқылы өткен су айналымды сорғылардың сорылуына келіп түседі және қысым әсерінен градирняның бүркегіш шүмегіне беріледі.
Қосымша жабдықтың салқындатылуы әр турбинаға бөлек контурмен өндіріледі. Контурдың құрамына: механикалық сүзгілер, жылу алмастырғыштар және тартқыш сорғылар, ысытылған судың қысымды айналымды су таратқыштарына , градирняға бара жатқан, ысытылған суды бергіштер.
ЖЭО-да 6 екі секциялы желдеткіш градирнялар орнатылған және жұмыс жасауға жарамды. Бірінші градирняның суару ауданы - 648 м2 . Барлық градирнялардың жалпы ауданы 3880 м2 құрайды. Градирнялар Нема типті желдеткіштермен жабдықталған, желдеткіш жетегі ретінде жоба бойынша , желдеткіш қанатының білігіне тура саптамалы, ВАСВ 17-40-52 электрқозғалтқыштар пайдаланылды.
Градирняның жобалы салқындату қабілеті суару тығыздығы 12,3м(м-сағ) кезінде 8000 тсағ құрайды, жалпы салқындататын қасиеті - 48000 тсағ градирнялар майда шық ұстау жүйесімен жабдықталған.
ЖЭО пайдаланылу күштерімен үш градирнядағы желдеткіш агрегатын қайта құрастыру орындалды. Қайта құрастыру ВАСВ 17-40-52 электр қозғалтқышының Немо желдеткішінен қашықтықтағы жетегі, диффузор деңгейінің негізінде орнатылған. Редуктордың тік орналасқан білігіне желдеткіш қанаты тікелей отырғызылады. Айналдырушы момент, диффузор артында жасырын орналасқан электр қозғалтқышынан редукторға көлденең білікпен беріледі.
Атмосфераны негізгі ластаушы заттар
Қазақстанның көптеген ЖЭО-да қатты отын ретінде Екібастұз көмірін қолданады. Екібастұз көмірінің күлділігі жоғары (30-40%). Сондықтан қазіргі уақытта Қазақстан территориясының көптеген жұмыс істеп тұрған ЖЭО-ң маңайына өте көп мөлшерде күл-қож қалдықтары ( 4600 млн.т.). Олар үлкен аудандарды алып жатыр, әрі қоршаған ортаға зиян келтіруде. Екібастұз көмірінің құрамында 30% дейін алюминий оксиді бар.
Бір ғана Екібастұз ҚАЭС өзі жылына шамамен 6 млн.т. алюминий оксидін тастайды. Бұдан басқа, Екібастұз көмірі сазбалшық өндірісі үшін тауысылмас көз болып табылады. Күл-қожды қалдықтарды пайдалану арқылы ЖЭО - н 80% дейін қалдықсыз технологияға айналдыруға болады.
2 - АЖЭО - ң күл - қож шығару жүйесіндегі қалдықтарды пайдаға асыру проблемалары осы күнге дейін өз шешімін тапқан жоқ. Бірінші күл - қож бассейіні 1980 жылдың бас кезінде салынған, екінші күл - қож шығару бассейіні 2005 - 2006 ж.ж. салынды. 30 жылдан астам қалдықтар төгілген бассейіндер арнасына толуда. Қазіргі мемлекеттік шара бойынша үшінші күл - қож бассейінін салу проблемасы көтерілуде. Әрбір бассейіннің көлемі 3-4 2 - АЖЭО- ң аумағындай, яғни жүздеген гектарлы құрғақ жерлер жарамсыз экологиялық зиянды бассейіндермен толтырылуда. Ауа райының сипатына байланысты, бұл бассейіндерден қоршаған ортаға миллиондаған тонна улы газ бөлінуде. Жоғарыда айтылған проблемаларды қарастырып зерттеу, әрі оның шешімін табудың өзектілігі өте жоғары.
Табиғи ресурстарды рационалды қолдану және қоршаған ортаны қорғау - қоғамның басты проблемаларының бірі. Қоршаған ортамен адамның тұрмысы, еңбегі және дем алуы тығыз байланыста. Қазіргі кезде Жер шарының кез келген аумағында табиғаттың салған іздерінен басқа адамның қолымен жасаған зиянды іздері де шимайланып жатыр. Адамзаттың шаруашылықтық іс - әрекетінің табиғат аясына тигізген әсерінің масштабы өте үлкен. Дәстүрлі энергетика тек атмосфераға ғана әсер етіп қоймай, геосферағада зиянын тигізеді. Бұл жер қойнауынан отынды қазып алуымен байланысты. Экологиялық тұрғыда қарасақ, теңіз платформаларынан мұнайды алу және оны танкермен тасымалдаудың қаупі аса жоғары. Қазіргі кезде планетамызда ормандардың шамамен 23 оталған, жердің едәуір ауқымды бөлігінде қалалар мен ауылдар, индустриалды орталықтар орналасқан, тасымалдау жүйесі салынған, ландшафтар мен өзен ағысының бағыттары өзгертілуде. Сан алуан қалдықтар өзен, көл, теңіз, мұхиттарға; атмосфера мен топыраққа түрлі химиялық қосылысты қалдықтар тасталып жатыр. Жыл сайын жер қойнауынан 100 млрд т. Көп пайдалы қазбалар қазылып алынуда, 800 млн т. Көп түрлі металдар балқытылуда, 60 млн т. Көп синтетикалық материалдар өндірілуде, топыраққа 500 млн т. Көп минералды тыңайтқыштар мен шамамен 3 млн т. Түрлі улы химикаттар көмілуде. Өзен, көл, теңіз, мұхиттарға жыл сайын 500 млрд м3 жоғары өндірістік және коммуналды ақаба сулар құйылуда, тіпті кейбір қалдықтарды нейтралдау үшін 5-12 есе табиғи таза су қосылады. Қазба отындарды қолданатын заманауи энергетиканың екінші проблемасы Жердің экологиясына тигізіліп жатқан негативті әсерлер. Бұнда ең қауіптісі ауаға тасталатын жылу мен газдар, олар планетамызда булық эффект тудыруы мүмкін. Егер атмосфераның температурасы ауқымды түрде 3 градусқа артса, онда полярлық мұздардың еруімен байланысты экологиялық катастрофалар туады.
Өндірістік кәсіпорындардың өсу қарқыны артқан сайын қоршаған ортаға түрлі зиянды денелердің тасталуы артады. Табиғи көздерден тасталатын денелерге жатады: өсімдіктік, вулкандық және космостық шаң; топырақтың эрозиялануы кезінде туған шаң; теңіз тұзының бөлшектері; тұман; ормандар өртенгенде және вулкандар атқылағанда бөлінген газдар және т.б. Әдетте табиғи ластаушы көздер биосферада біркелкі таралады (мысалы, космостық шаң), не болмаса қысқа мерзімді сипатта болады (мысалы, орман мен даладағы өрт, вулкандардың атқылауы. Қоршаған ортаны негізгі ластаушы жасанды көздерге жылу энергетика, өндіріс пен тасымалдаудың түрлі салалары жатады. Биосфераға табиғи және жасанды ластаушы көздерден белгілі мөлшерде қалдықтар тасталады.
Жалпы БҰҰ бойынша қоршаған ортаға тасталатын қалдықтардың салыстырмалы үлесі келесідей: жылуэнергетика - 27%; қара металлургия - 24,3%; түсті металлургия - 10,5%; мұнай өндіру және мұнай химия салалары - 15,5%; автотранспорт - 13,3%; құрылыс материалдары кәсіпорындары - 8,1%; химия өнеркәсібі - 1,3%.
Көбіне ластаушы денелер түрлі отындардың жану процесі кезінде, өнеркәсіптерде, жылу және электр энергиясын өндіргенде бөлінеді. Отынды қарқынды жағу кезіндегі зиян жоғары болғандықтан, оны жою казіргі кезде негізгі үлкен проблема болып отыр.
Қоршаған ортаға техногенді әсердің артуынан экологиялық проблемаларда көбейе бастады, соның ішінде ең бастысы атмосфералық ауаның, су және жер ресурстарының күйі ойланарлық жағдай. Әсіресе бұл атмосфераға қатысты, оның химиялық құрамы төрт компоненттерден тұрады - азот, оттегі, аргон және көмір қышқыл газдары. Атмосфераға негізгі құраушыларынан басқа, адамзат шаруашылығының іс әрекетінен бөлінген уақытша қоспалар да тасталады. Ал олар өте көп шамада тасталса, тірі организмдер мен өсімдіктердің дамуына кері әсерін тигізеді. Қоршаған орта мен атмосфераны негізгі ластаушы денелер (1.1 сурет) келтірілген.
Отынды жағу кезінде өте көп мөлшерде жылу (жылулық энергия) бөлінеді, ол сәйкесті жұмыстық машиналарда (энергия түрлендіргіштерде) энергияның басқа түріне түрленеді немесе жұмыс атқаруға жұмсалады. Бірақ энергияның кез-келген түрленуі кезінде оның бір бөлігі жылуға айналады. Өндірілген жылудың пайдасы мен қатар тигізер зияны да бар, яғни қоршаған ортаны қыздырады. Органикалық отынды жағу процесі кезінде қоршаған ортаға тек қана жылу бөлініп қоймай, сонымен қатар күкірт және азот тотығы сияқты газ тәріздес элементтер де шығады. Осы қосылыстар түтіннің негізгі құраушылары болып табылады. Бұдан басқа олар сумен қосылып сәйкесінше қышқыл түзеді. Отынды жағу салдарынан жыл сайын атмосфераға 20 млрд т. Көміртегі диоксиді, 700 млн т. Көп басқа да бу газды қоспалар мен қатты бөлшектер тасталады. Ал күкірттің техногенді тасталуы табиғи тасталудан 7 есе көп. Ауа, су және топырақ құрамында кадмий, сынап, қорғасын секілді зиянды заттардың қоспасы артуда.
1.1 сурет - Атмосфераны негізгі ластаушы денелердің топтары
Қатты бөлшектер - ыстан және жанбай қалған материалдардан тұрады. Көмірсутектер мен ауыр металдарды тасымалдаушы. Атом электр станциясы немесе атом бомбалары жарылған өңірлерден алынған қатты отынды жағу кезінде атмосфераға радионуклиндерді тастаушы көз болып табылады. Сонымен қатар қоршаған ортаға бу, метан, хладагент секілді басқада газдар әсер етеді.
Бірақ, тәжірибе көрсеткендей келтірілген ластаушылардың көбін екінші рет қайта қолданғанда, олар пайдалы энергетикалық көзге айналады. Жылу энергетикалық қондырғылардан алынған екіншілік энергетикалық ресурстарды (ЕЭР) рационалды қолдану, олардың қоршаған ортаға тигізетін зиянды әсерін азайтады.
Газ өңдеу жабдықтары
ЖЭО-2 қазандықтарындағы түтінді газдарды зиянды заттардың тазалау үшін МВ-ВТИ алдын - ала қосылған Вентури құбырлы скрубберлері - дымқыл күл тазалағыштар(золоуловители) қолданылады.
Түтінді газдар қазандықтардан биіктігі 129 м, шығатын тесігінің диаметрі 6 және 6,6 м екі түтінді газ құбырлары арқылы шығарылады. №1 құбырға ст. №1-4 қазандықтары жалғанған, №2 құбырға ст. №5 - 7 қазандықтары жалғанған.
Зиянды заттардың атмосфераға фактілі түрде шығарылуы 46802 тжыл құрайды.
Отын шаруашылығы
Отын - транспорт шаруашылығы, отын жеткізу жолының өнімділігі бас корпусқа 600 тсағ, қоймаға 900 тсағ болатын, 8 қазанға арналған көмір - аралық өнімдерін жағуға , қабылдауға және сақтауға жобаланды.
Қазіргі уақытта станция Борлин және Куу - Чекин көмір қоспасын жағуға ауысты.
Отын жеткізу жолы келесі жарақтандырудан тұрады:
1. Жүктеме түсіру құрылғысы, екі роторлы төрт тіректі вагон аударғыштан тұратын, жүк көтергіштігі 134 т дейін жететін вагонның жүктеме түсірілуіне есептелген. Жүктеме түсіру құрылғысын құрастыру ленталы конвейердің перпендикулярлы шығысымен жасалған. Қабылдау бункерінің торындағы көмірді ұнтақтау ДФМ-1 ұнтақтағыш - фрезерлі машиналарымен жүзеге асырылады, және бункерден ленталы конвейерлерге отын тартқыш қоректендіргішпен беріледі.
Вагонаударғыштар және жүктеме түсіру құрылғысының басқа да механизмдері жүктеме түсіру қалқанымен басқарылады. Вагондарды жылжыту локомотивтармен жүзеге асырылады.
2. Ұнтақтау корпусы әр өнімділігі 1000 тсағ болатын, Д20+20 типті екі балғалы ұнтақтағышпен жабдықталған.
3. Отын қоймасы сыйымдылығы 362730 т, ленталы конвейермен отынның қоймадан жіберілуін және қоймаға жеткізілуін қамтамасыз етуге жабдықталған. Отынның қоймаға жіберілуі ұнтақтау корпусында жүзеге асырылады, ұнтақтауға дейін, қоймадан - бульдозермен, тартқыш қоректендіргіш көмегімен, жүктемелі торлы бункер арқылы орындалады.
4. Отын берудің басты жолы, 1 және 2 көтерілу ленталы конвейтерлерден құралған, лента ені В=1400 мм. 2 көтерілімде отын ЛТМ типті лентасымен өлшенеді. Ұнтақтағыш пен диірменді метал заттардың зақымдап сындыруынан қорғау үшін, №2 және №3 конвейерлерде электромагнитты сеператорлар ,яғни тегершікті және аспалы түрлері орнатылған.
5. Отын беру бас корпустың шегінде, яғни көмір шикізатын екіжақты стационарлы соқалы шығарғыштар көмегімен жүктеу өндірілетін жерде орналасқан.
Бас корпустың аудару ғимаратында, ұнтақтағыш-бөлгіш қондырғы комплектісімен бірге сынама алғыш қондырғылар орнатылған. Отын беру жолының механизмін басқару қалқаны ұнақтағыш корпусқа жалғай салынған жерде орналасқан. Жарамсыз вагонның жүгін түсіру үшін, люкжабқыштармен жасақталған, биіктігі 3 м, ұзындығы 120 м эстакада жұмыс атқарады.
6. Істен шыққан вагон жүгін түсіру үшін , люкжапқышпен жабдқталған биіктігі 3 м, ұзындығы 120 м эстакада жұмыс жасайды.
7. ЖЭО - ға келіп түскен тоңазытылған көмірді жібіту үшін 20 вагонға екі жолды жібіткіш құрылғы пайдаланылады.
Екінші ЖЭО-ның мазут шаруашылығы ұзындығы 100 м құрайтын құймалы теміржолды эстокададан тұрады. Оның қабылдамалы сыйымдылығы ішіне үш металды әрқайсысы 1000 м кубтық және мазутты-сорғылы, блокталған майлы-аппаратты резервуар орнатылған 12НА22*6 типті төрт сорғымен жабдықталған .
Мазут шаруашылығы 60 тонналы теміржолды цистерна қабылдауға, 100 маркалы мазутты сақтауға және оны 45тсағ-пен, Р-2,2 МПа қысыммен отынды тұтандыруға қазандыққа беруге есептелген (рециркуляциямен бірге).
Промстоктың сызбасы
Қазіргі уақытта екінші ЖЭО-нан сыртқы тұтынушыларға жіберілетін бу өндірілмейді, сондықтан шықты тазалау қондырғысы жоқ. Мазут шаруашлығының шықтары ГЗУ жүйесіне тасталынады.
Тұзсыздандыратын қондырғының пайдаланып болған ерітіндісі кейіннен өзара байытылып ГЗУ жүйесіне жіберіледі. Қазіргі уақытта мұны ГЗУ жүйесінің балансы іске асыра алады.
Жоба бойынша химиялық тазаланған сумен қоректендірілген қазандықтардың бейтараптандырылған ағындары және химиялық тазаланған сумен жылу желілерін қоректендіргеннен кейінгі тұздалған су қалалық канализацияға төгілуі керек.
ЖЭО өнеркәсіптік ағындарының келісілген қалалық канализацияға төгілуі 350тсағ құрайды.ХВО-ның жуғыш сүзгілері регенерациядан кейін жиналады және келесі фильтрлеуші материалды ашыту үшін қолданылады.
Қазіргі кезде қазанды үрлеу, ағындықты қышқылды жуу және пайдаланылған консервиялық сұйықтықтан ГЗУ жүйесіне жіберіледі.
Қазанды қоректендіру СХТ
ЖЭО қазандықты қоректендіру үшін суды химиялық тазалау бірінші кезекте келесі сызба бойынша жобаланған болатын:
- тік ағынды коагуляция;
- механикалық фильтрдегі фильтрация;
- 2 сатылы тұзсыздандыру.
Қондырғы өнімділігі - 60тсағ.
Екінші жоба бойынша Алматылық екінші ЖЭО-ның жаңа қазандықты қоректендіру ХВО өндірулігін 100тсағ етіп ұлғайту қарастырылған.
2 сатылы суды химиялық тұзсыздандыру жаңа қондырғыны жаңа құрылыста жүргізіледі.
ЖЭО эксплуатациялау күшімен фильтр қолдану есебінен өнімділікті 140тсағ өсіру.
1.5.1 ЖЭС-тің отын шаруашылығы
АЖЭС-тің отын шаруашылығы жобалау нормаларын ескере отырып жасалған. Қазандыққа отын беру екіжіпті (двухниточной) жүйемен іске асады. Отынның қоймаға берілуі біржіпті жүйемен іске асады.
Отын беру жолында ұсақтап ұнтақтағыштар орнатылған. Конвекторлерге металл бөліп алғыштар мен металл ұстап қалғыштар орнатылады.
Көмірлі теміржол вагондарын түсіру үшін өнімділігі 700-900тсағ роторлы типті вагон аударғыштар қолданылады.
Вагон аударғыштан түсірілген көмір қабылдағыш бункерлерге түседі. Қабылдағыш бункерден көмір ленталы қоректендіргіш арқылы №1 контейнерінің екі жібіне жіберіледі және төгу торабына дейін тасмалданады. Сору торабындағы көмір № 2-ші контейнердің бір жіпшесіне аударылады және ұсату корпусына тасымалданады. Ұсату ғимаратынан көмір пружиналы лақтырғыштар мен конвейерлер көмегімен қоймаға жіберіледі немесе әртүрлі торлы ұсатқыштардан өтеді.
1) Отын қоймасының сыйымдылығы
Қойманың сыйымдылығы 30 күндік отын қоры сыйатындай етіп таңдалады.
V = 24∙nка ·В·t (1.1)
V = 24·8·96,3·30 = 554688 т
егер ЖЭС-дағы қазандықтар саны nка = 8; бір қазандықтағы отын шығыны В = 96,3 тсағ; отынның қоймадағы қоры t = 30 тәулік
Жылу желісін қоректендіру СХТ
Жылу желісін қоректендіру СХТ қолданысқа қазандықтарды қоректендіруі СХТ- мен бірге енгізілді.
Жылу желісі қоректендіруінің СХТ-ы 1-ші кезекте, сутегі - катиондауын ашыққан регенерациямен, жобаланған( 33% -1400 тсағ қышқыл сумен араластырылған 67% -2200 тсағ өңделмеген су). Жалпы өнімділігі - 3300 тсағ. Жылу желісі қоректендіруінің 1 - ші кезегі ЖЭО-ның 2-ші кезектегі кеңеюімен де демонтаж жасалған , жаңа өңдеу сүлбесі өзгерген жылу желісінің СХТ-сы қарастырылған:
oo қыста: барлық ағымдағы су құбырлары суының күкірт
қышқылымен қышқылдануы, декарбонизация, сортаңдануы, кейін ағымдағы бөлігі(70%) 1- ші сатыда натрий- катиондық сүзгіде жұмсарады, ал 30% буферлі сүзгіден өтеді;
oo жазда: ағымдағы су құбырлары суының күкірт қышқылымен
қышқылдануы, декорбонизация, күйдіргіш сілтімен сортаңдануы, буферлі сүзгілер.
Көрсетілген қондырғы қазіргі уақытта қолданысқа ие. Өнімділігі 9200 тсағ.
СХТ - ның фактілі жұмыс сүлбесінің жобалық жұмыс сүлбесінен айырмашылығы бар. Қысқы режимде толықтырылатын су, СХТ-ға тоқтамай, бас корпустағы өңделмеген суға мөлшерленетін, комплексті ИОМС-пен өңделеді.
Жазғы режимде сүлбе - жобалы.
Су мен будың сапалық көрсеткіштері
Суды пайдалану сипатына байланысты әртүрлі тұтынушылармен, судың сапалы және есептік сипаттамасына қажетті, концентрациялы көрсеткіштер анықталады.
Судың жылуэнергетикада қолданылуының маңызды көрсеткіштері мынадай:
oo дөрекі дисперсті қоспалар(ДДҚ(ГДП)) концентрациясы;
oo шынайы еріген қоспалар концентрациясы (йонды құрам);
oo коррозиялы - активті газдар концентрациясы;
oo сутек ионы концентрациясы;
oo құрамына: құрғақ және қыздырылған қалдықтары, қышқылдылығы, кермектілігі, сілтілігі, кремний мөлшері, меншікті электр өткізгіштігі және т.б. кіретін технологиялық көрсеткіштері.
Судағы дөрекі дисперсті заттардың концентрациясы суды сүзгілеуде қағаз сүзгі арқылы дәл анықталуы мүмкін, ары қарай температурасы 105-тен 110-ға дейін, яғни тұрақты массаға дейін кептіріледі.
Судың кермектілігі, жылуэнергетикадағы суды пайдалану жолын анықтайтын маңызды көрсеткіштердің бірі болып табылады.
Судың меншікті электр өткізгіштігі - текшенің екі қарама-қарсы қырынының арасында орналасқан, қырының ұзындығы 1 см-ге тең, су қабатының электр өткізгіштігімен сипатталады. Ол шынайы еріген күйдегі(тұздылығымен) жиынтықты қоспаның концентрациямен жанама байланысқан. Ерітінділердегі электр өткізгіштік пен иондық қоспаның концентрациясы арасындығы байланысы көптеген факторларға, соның ішінде өлшеулерді қиындтатын температураларға, иондардың түрлеріне, диссоциация дәрежелеріне байланысты. Арасындағы ең анық байланыс ерітінділерде (екінші текті өткізгіштерде) тұрақты температура мен тұрақты диссоциация дәрежесінде болады.
Заманауи станциялардағы сапа нормасымен берілген ауыз суын қолдау үшін, оның басты құрамдас бөлігін - турбиналық конденсатты тазарту ұйымдастырылады.
Қосымша суды тұзсыздандыру тәсілімен дайындаудағы заманауи сүлбелерді пайдалану кезінде, қосымша жиынтықты барлық ионның құрамы өңделетін суда 0,5 мгдм3 аспайды, сондықтан турбиналық конденсаттың ластануына қосымша судың ионмен қанықтыру қоспаларының салымы аз. Бірақ қосымша тұзсыздандырылған сумен циклға колоидты бөлшектер элементі, соның ішінде комплексті түрде органикалық заттармен түсуі мүмкін. Өңделген қосымша сумен бірге циклға еріген оттегі мен азот беріледі.
Турбина конденсатындағы ластанған қоспалардың есептік мөлшері салқындатылған және қосымша судың химиялық құрамына ғана емес, сондай - ақ режимдік факторлардың торларына да байланысты. Сонымен, турбина конденсатында темір коррозиясының өнімдері, энергетикалық блокты тұрақты электрлік жүктеме кезінде пайдаланғанда, әдетте 10-20 мкгдм3 құрайды, ал іске қосылатын мерзімде, ерте пайда болған шөгінділерді қарқынды жуу есебінен 250-500 мкгдм3 дейін жоғарылайды.
1.2 кесте - АлЭС ЖЭО - 2-нің 2006 ж. технико - экономикалық көрсеткіштері
Көрсеткіш атауы, өлшем бірлігі
Өлшемі
Орнатылған электрлік қуат, МВт
510
Қолда бар электрлік қуат, МВт
386,5
Жылдық электр энергиясын өндіру, МВт сағ
1749257
Жылдық электр энергиясын жіберу, МВт сағ
1432322
Электр энергиясына кеткен шартты отын шығыны, гкВт∙сағ
1176
Орнатылған жылудық қуат, Гкал
287,1
Қолда бар жылулық қуат, Гкал
1176
Жылдық жылу жіберу, Гкал
202,1
Жылдық көмір шығыны, тонна
1 648 794
Жылдық мазут шығыны, тонна
25 146
1.8 Т - 110120 - 130 турбинасының жылулық сүлбесін құрастыру
1.3 кесте - Турбина қондырғысының номиналды режидегі сипаттамасы
Электр қуаты, Nэ , МВт
110
Жылуландыру сұрыптауының жылу қуаты, Qт , МВт
200
Өткір бу шығыны, тсағ
445
Тубинаның ішкі салыстырмалы ПӘК-і , η1
0,80
3.3 кестенің жалғасы
η2
0,82
η3
0,70
η4
0,37
Қағидалық жылулық сүлбеден бу қазаннан кейін турбинаға келіп түсетіні көрініп тұр. Пайдаланылған бу конденсаторға түседі. Конденсатордан кейін конденсат, конденсатты сорғымен ТҚҚ (ПНД) тобы арқылы деаэраторға беріледі. Деаэратордан соң, қоректік су, қоректік сорғымен ЖҚҚ(ПВД) тобы арқылы қайтадан қазанға беріледі. Осымен цикл тұйықталады.
Турбинада жоғарғы және төменгі желілік қыздырғыштарда, екі реттегіш жылыту бу алғышы бар. Кері желілік су желілік сорғымен жоғарғы және төменгі желілік қыздырғыштар арқылы тікелей магистральға беріледі.
1.2 сурет - Т-110120-130 турбина қондырғысының көлденең қимасы
1.8.1 Т-110120-130 турбинасымен бірге комплекте жүретін қондырғы
1.4 кесте - Регенеративті жоғарғы қысымды қыздырғыш (ЖҚҚ)
Типі
Аумағы,м2
Су шығыны,
Қысым, МПа
тсағ
ПВ(ЖҚ)-425-
425
500
18,5
1
230-35
ПВ(ЖҚ)-425-
425
500
18,5
2
230-23
ПВ(ЖҚ)-425-
425
500
18,5
3
230-13
1.5 кесте - Регенеративті төменгі қысымды қыздырғыш (ТҚҚ)
Типі
Аумағы,м2
Су шығыны,
Қысым, МПа
тсағ
ПН(ТҚ)-250-
425
480
1,6
4
26-8
ПН(ТҚ)-250-
425
480
1,6
5
26-8
ПН(ТҚ)-250-
425
480
1,6
6
26-7
ПН(ТҚ)-250-
425
480
1,6
7
26-7
Сальниковты типті бу салқындатқышы ПН-100-16-7-II , ауданы Н = 100 м2 , су шығыны Dв = 470 тсағ;
Турбина конденсаторы КГ2-6200-2
Ауданы Н = 6200 м2 ;
- Салқын судың шығыны Gв = 16000 м3сағ ;
Булы кеңістіктегі қысым Рк = 0,0035 МПа.
Конденсатты сорғы:
КСВ-500-150 титі , берілуі Qв = 500 тч; напоры Н = 150 м ; (3 сорғы).
Эжекторлар:
- ЭП-3-2 (2шт.) негізгі бу ағынды типті;
-ЭП-1-1100-1 іске қосушы типті;
- ХЭ-90-550 тығыздап сору эжекторы.
1.9 h-s диаграммасында будың ұлғаюын есептеу
Өткір будың берілген параметрлерінің, яғни конденсатордағы қысымы, турбиналық бөліктің ішкі салыстырмалы ПӘК-і, реттелмейтін буды алу қысымы негізінде, турбинадағы будың ұлғаю процесі h-s диаграммада тұрғызылады.
Будың бастапқы параметрлері Ро = 12,75 МПа; tо = 545 оС;
0 нүктесін табамыз, hо = 3456 кДжкг;
Реттелетін қақпақтарда дроссельдеуді 8% қабылдаймыз:
Р'о = 0,92∙Ро (1.2)
Р'о = 0,92∙12,75 = 11,73 МПа;
0'нүктесінен (2-сурет) Р1 = 2,94 МПа, h1а = 3040 кДжкг дейін түзу түсіреміз;
1,6,7 нүктесіндегі бу энтальпиясын және тиісінше К-ны анықтаймыз:
h1 = hо - η1∙(hо - h1а) (1.3)
h1= 3456 - (3456 - 3040)∙0,75 = 3144 кДжкг;
h6 = h1 - η2∙(h1 - h6а) (1.4)
h6= 3144 - (3144 - 2556)∙0,8 = 2674 кДжкг
h7 = h6 - η3∙(h6 - h7а) (1.5)
h7= 2674 - (2674 - 2562)∙0,7 = 2596 кДжкг;
hк = h7 - η4∙(h7 - hка) (1.6)
hк = 2596 - (2596 - 2334)∙0,29 = 2520 кДжкг;
Қалған нүктелердегі бу энтальпиясын изобара мен турбинадағы будың
ұлғаю процесі сызығының қиылысынан анықтаймыз: h2 = 3070 кДжкг;
h3 = 2940 кДжкг; h4 = 2850 кДжкг; h5 = 2750 кДжкг
1.3 сурет - Т-110120-130 турбина қондырғысының қағидалық жылулық сүлбесі
1.4 сурет - Турбинадағы будың h-s диаграммадағы ұлғаю процесі
1.9.1. Бу және су параметрлерінің кестесін құру
h-s диаграммасындағы турбинадағы будың ұлғаю процесінен қысым мен энтальпия мәнін 1-ші кестеге енгіземіз.
Қыздырғыштағы су температурасы:
tвi = tнi - δt ; (1.8)
судың аз қыздырылуы δt ЖҚҚ-да 3 оС , ТҚҚ-да 5 оС.
ОК салқындатқыштағы конденсат температурасы (тек ЖҚҚ үшін):
tок = tнi - ∆tок ; (1.9)
мұнда ∆t = 8 оС.
ЖҚҚ және ТҚҚ- да бу қысымы бу құбырындағы 8% шығындық есеппен қабылданады.
Қыздырғыштан кейінгі, шығын болған қысымның есептік су қысымы :
- ЖҚҚ-да
0,25
МПа
- ТҚҚ-да
0,10
МПа
Қоректік сорғы көмегімен пайда болған қысым
Рқс = 17,5 МПа,
Конденсатты қысыммен
Ркқ = 2,0 МПа.
Қоректік судың ҚС кейінгі энтальпиясы
Hқс = h'қ +[(Рқс - Рвс)∙υорт]ηс (1.10)
Hқс = 670,4 +[(17,5 - 0,8)∙0,001095]0,82 =692,7 кДжкг;
Сорғы ПӘК-і : ηс = 0,82;
Қоректік сорғыдағы судың орташа меншікті көлемі:
υорт =( υқс + υвс )2 = (0,00109 + 0,0011)2 = 0,001095 м3кг; (1.11)
1.5 сурет - Су мен будың параметрлері
1.9.2. Жылулық сүлбесінің есебі
1) Турбинаға кеткен бу шығынын алдын ала бағалау
Do = 1,17∙[N(H∙ηм∙ηг) + у6∙Dспв + у7∙Dспн] (1.12)
Do = 1,17∙[110∙103(935∙0,98∙0,98) + 0,128∙56,33 + 0,041∙47,13] = 144,5кгс;
номиналды қуаты N = 110∙103 кВт, полный жылуқұламасы Н = 935 кДжкг;
Будың жылулындыруға кеткен шығыны:
Dспв = [Gсв∙(tспв - tспн)∙Ср(h6 - h'6)∙ηп] (1.13)
Dспв = [1035∙(108 - 80)∙4,19(2674 - 475)∙0,98] = 56,33 кгс; желілік су шығыны Gсв = 1035 кгс;
Gсв = Qтсв(tспв - tом) = 200∙1034,19∙(108 - 60) = 1035 кгс; (1.14)
Желілік қыздырғышқа дейінгі және кейінгі су температурасы:
tспв = 108 оС ; tспн = 80 оС; tом = 60 оС;
Dспн = [Gсв∙(tспн - tвп)∙Ср - Dспв∙(h'6 - h'7)∙ηп](h7 - h'7)∙ηп (1.15)
Dспн = [1035∙(80 - 60)∙4,19 - 56,33∙(475 - 391)∙0,98](2596 - 391)∙0,98 = 47,13 кгс;
2)Қазанның қажетті өнімділігі:
Dка = (1 + αут)∙Dо = (1 + 0,02)∙144,5 = 147,4 кгс; (1.16)
мұнда αут = 0,02 ; будың шығуы Dб.ш. = αб.ш.∙Dо = 0,02∙144,5 = 2,9 кгс;
2) Қорек судың шығыны:
Dқс = (1 + αпр)∙Dка (1.17)
Dқс = (1 + 0,012)∙147,4 = 149,2 кгс;
Үрлеудің үлесі αүр = 0,012 ; Dүр = αүр∙Dка = 0,012∙147,4 = 1,8 кгс;
4) үздіксіз үрлеу кеңейтуін есептеу ҮҮК(РНП)
ҮҮК-інің жылулық және материалдық баланс теңдеуі:
Dпр∙hкв∙ηрнп = Dүүк∙h''p + Dпр∙h'пр; (1.18)
ҮҮК-дегі бу шығыны:
Dрнп = Dпр∙[(hкв∙ηүүк - h'пр)(h''р - h'пр)] (1.19)
Dрнп =1,8∙[(1620∙0,98 - 697,1)(2763 - 697,1)] = 0,8 кгс;
Егер су мен будың параметрлері ҮҮК: Ррнп = 0,7 МПа; h'пр = 697,1 кДжкг болса;
h''р = 2763 кДжкг;
егер Рб = 15,2 МПа, hкв = 1620 кДжкг;
D'пр = Dпр - Dрнп = 1,8 - 0,8 = 1,0 кгс; (1.20)
Жылу теңдеуі мен үрлеп салқындату балансы:
D'пр∙(h'пр - hсл)∙ηоп = Gхв∙(hоп - hхв); (1.21)
егер Gхв = D'пр + Dут = 1,0 + 2,9 = 3,9 кгс;
Үрлеп салқындатудан кейінгі судың энтальпиясы:
hоп = [D'пр∙(h'пр - hсл)∙ηоп + Gхв∙hхв]Gхв (1.22)
hоп = [1,0∙(697,1 - 251,4)∙0,98 + 3,9∙21] 3,9 = 134,8 кДжкг
1.6 сурет - ҮҮК схемасы және үрлеу салқындатқышы ҮС (ОП) көрсетілген.
5) ЖҚҚ(ПВД) есептелуі
1.7 сурет - ЖҚҚ есептік схемасы
Қыздырғыштардың жылу балансының теңдеулерін құрамыз П1, П2, П3 және осы қыздырғыш турбиналарындағы бу шығынын анықтаймыз
П1:D1∙(h1 - hок1) = Dпв∙(hпв - hв2)∙k ; (1.22)
D1 = Dпв∙(hпв - hв2)∙k (h1 - hок1) = 149,2∙(972 - 868)∙1,02 (3144 - 924) = 7,13 кгс;
Егер k = 1ηп = 1 0,98 = 1,02;
П2: D2∙(h2 - hок2) + D1∙(hок1 - hок2) = Dпв∙(hв2 - hв3)∙k; (1.23)
D2 = [Dпв∙(hв2 - hв3)∙k − D1∙(hок1 - hок2)] (h2 - hок2) = [149,2∙(868 - 752)∙1,02 - 7,13∙(924 - 823)] (3070 - 823) = 7,5кгс;
П3: D3∙(h3 - hок3) + (D1 + D2)∙(hок2 - hок3) = Dпв∙(hв3 - hпн)∙k ; D3 = [Dпв∙(hв3 - hпн)∙k − (D1 + D2)∙(hок2 - hок3) (h3 - hок3) =[149,2∙( 752 - 692,7)∙1,02 - (7,13 + 7,5)∙( 823 - 705)] (2900 - 705) = 3,26 кгс; (1.24)
П.5 есептеу барысында hпн = 692,7 кДжкг мәнін таптық;
Dпвд = D1 + D2 + D3 = 7,13 + 7,5 + 3,26 = 17,9 кгс; (1.25)
Деаэратор мен ТҚҚ(ПНД) тобының есептелуі:
1.8 сурет - Деаэраторлы ТҚҚ тобының есептік сызбасы.
Жылулық және материалдық баланс құрамыз және деаэратор мен ТҚҚ бу шығынын есептейміз.
Деаэратор:
Dкн + Dрнп + Dпвд + Dд = Dпв; (1.26)
Dкн∙hв4 + Dрнп∙h''p∙ηд + Dпвд∙hок3 + Dд∙h3∙ηд = Dпв∙h'д; (1.27)
Dд = [Dпв∙(h'д - hв4) - Dрнп∙(h''р∙ηд - hв4) - Dпвд∙(hок3 - hв4)] (h3∙ηд - hв4)
Dд =[149,2∙(670,4 - 619) - 0,8∙(2763∙0,98 - 619) - 17,9∙(705 - 619)](2940∙0,98 - 619) = 2,0 кгс;
Dкн = Dпв - (Dрнп + Dпвд + Dд) = 149,2 - (0,8 + 17,9 + 2,0) = 128,5 кгс;
П4: D4∙(h4 - h'4) = Dкн∙(hв4 - hв5)∙k ; (1.28)
D4 = [Dкн∙(hв4 - hв5)∙k] (h4 - h'4) = [128,5∙(619 - 524)∙1,02] (2850 - 640) = 5,6 кгс;
П5: D5∙(h5 - h'5) + D4∙(h'4 - h'5) = Dкн∙(hв5 - hв6)∙k ; (1.29)
D5=[Dкн∙(hв5 - hв6)∙k - D4∙(h'4 - h'5)] (h5 - h'5) = [128,5∙(524 - 454)∙1,02 - 5,6∙(640 - 545)] (2750 - 545) = 4,4 кгс;
П6, СМ, П7 үшін жылулық баланс теңдеуі:
П6: D6∙(h6 - h'6) + (D4 + D5)∙(h'5 - h'6) = Dкн∙(hв6 - hсм)∙k ; (1.30)
Dкн∙hсм = (Dспн + Dспв)∙h'7 + (D4 + D5 + D6 + D7)∙h'7 + D'кн∙hв7 ; Dкн = (Dспн + Dспв) + (D4 + D5 + D6 + D7) + D'кн ;
П7: D7∙(h7 - h'7) + (D4 + D5 + D6)∙(h'6 - h'7) = D'кн∙(hв7 - hвк)∙k ; (1.31)
Шыққан теңдеулерді бірге шешеміз:
D6∙(2674 - 475) + (5,6 + 4,4)∙(545 - 475) = 128,5∙(454 - hсм)∙1,02; 128,5∙hсм = (56,33 + 47,13)∙415 + (5,6 + 4,4 + D6 + D7)∙415 +D'кн∙391; (1.32)
128,5 = (56,33 + 47,13) + (5,6 + 4,4 + D6 + D7) + D'кн ;
D7∙(2596 - 415) + (5,6 + 4,4 + D6)∙(475 - 415)= D'кн∙(391 - 242)∙1,02; (1.33)
Бу шығынын анықтаймыз: D6 = 0,51 кгс; D7 = 1,06 кгс; D'кн = 13,4 кгс;
hсм = 440 кДжкг;
Энергетикалық баланс
Шығыстардығы бу іріктелуінің дұрыстығын тексеру:
Ni = Di∙(ho - hi)∙ηм∙ηг = Di∙Hi∙ηм∙ηг ; (1.34)
N1 = 7,13∙311∙0,98∙0,98 = 2128 кВт ;
N2 = 7,5∙385∙0,98∙0,98 = 2843 кВт ;
N3 = (3,26 + 2,0)∙515∙0,98∙0,98 = 2659 кВт ;
N4 = 5,6∙605∙0,98∙0,98 = 3337 кВт ;
N5 = 4,4∙705∙0,98∙0,98 = 3041 кВт;
N6 = (0,51 + 56,33)∙781∙0,98∙0,98 = 43508 кВт;
N7 = (1,06 + 47,13)∙859∙0,98∙0,98 = 40566 кВт;
NК = 13,4∙952∙0,98∙0,98 = 12275 кВт;
∑Ni = 110357 кВт;
∆N = [( 110357 - 110000) 110000]∙100% = 0,32 % 0,5 % ;
Шығырдың техника-экономикалық көрсеткіштері
Турбоқондырғыға арналған жылу шығыны
Qту = Do∙(ho - hпв) = 144,5∙(3456 - 972) = 358944,5 кВт; (1.35)
Электр энергиясын өндіруге арналған жылу шығыны
Qэ = Qту - Qт = 358944,5 - 200000 = 158944,5 кВт; (1.36)
Егер теплофикацияға арналған жылу шығыны
Qт = Q"'=200 МВт = 200000 кВт;
Электр энергиясын өндіретін турбоқондырғының
ПӘК-і ηту= N Qэ = 110000 158944,5 = 0,694 ; (1.37)
Жылу энергиясын жіберу бойынша ЖЭС-ның ПӘК-і
ηт = ηп∙ηтр∙ηка = 0,98∙0,98∙0,90 = 0,8644; (1.38)
Электр энергиясын өндіру бойынша турбина қондырғысының абсолютті ПӘК-і:
ηэ = ηту∙ηтр∙ηка = 0,694∙0,98∙0,90 = 0,61; (1.39)
Электр энергиясын өндіру бойынша отынның үлесті шығыны:
bэ = 0,123 ηэ = 0,123 0,61 = 0,202 кг уткВтсағ; (1.40)
Отынның үлесті шығыны:
bт = 143 ηт ; (1.41)
bт = 143 0,8644 = 165,5 кг утГкал = 39,48 кгут ГДж;
Жылдық электр энергиясын өндіру
Эж = Nуст∙τу = 110000∙6000 = 660∙106 кВтчжыл; (1.42)
Егер τу = 6000 сағжыл - орнатылған қуатты пайдалану сағаттарының саны.
Жылудың жылдық демалысы:
Qгт = Qт·τу = 200·6000 = 1200 ГДжжыл ; (1.43)
2 Қосымша жабдықтарды таңдау
2.1 Үздіксіз үрлеу сепараторын таңдау
Үрлеу қазандығының шамасы бу өнімділігінің 1%-ын құрайды.
Dпр = 0,01∙Dку = 0,01∙420 = 4,2 тсағ (2.1)
Үрлеу параметрлері:
егер Рб = 15,8 МПа болса, үрлеу суының энтальпиясы hпрод= 1620 кДжкг,
егер Ррнп = 0,7 МПа болса, сепаратордан өткен бу энтальпиясы
hсеп= 2693кДжкг,
РНП суының энтальпиясы егер Ррнп = 0,7 Мпа болса,hвсеп=467,2 кДжкг,
РНП-да пайда болатын бу көлемі
υрнп = υ"·Dсеп = 0,2727·2100 = 580 м3сағ (2.2)
егер Ррнп = 0,7 МПа, құрғақ будың үлестік көлемі υ" = 0,2727 м3кг
РНП керекті көлемі
Vрнп = υрнп Н = 5801000 = 0,58 м3 (2.3)
бұл жерде бу көлемінің қысым нормасы Н = 1000 м3м3
Қондырғыға (РНП) үздіксіз үрлеу типті сепаратор таңдаймыз СП-0,7 бір РНП сыйымдылығы 0,7 м3 , қысымы 0,7 МПа, сыртқы диаметрі Dсыртқы = 630 мм, қазандықтар зауытынан шығарылған Таганрог қаласы (ТКЗ).
РНП-дағы су мөлшері:
Gв сеп = Dпр - Dсеп = 4,2 - 2,1 = 2,1 тсағ, (2.4)
2.2 Деаэраторды таңдау және есептеу
Жоғарғы қысымды деаэраторлардың өнімділігі қазандықтағы қоректік судың максималды шығысы бойынша таңдалады.
ЖЭС-да көлденең байланыстармен жобалау нормасына сәйкес 7 минут артық жұмыс қорымен деаэраторлар орнатылады.
Қоректендіруші судың максималды шығыны
Dпв = (1 + αсн)·nка·Dка = (1 + 0,01)·1·420 = 424 тсағ; (2.5)
Барлық деаэратор бактарының ең кіші пайдалы сыйымдылығы (БДП)
VБДП=τ∙v∙D60=7∙1,1∙42460=54,4 м3 (2.6)
Судың көлемі υ = 1,1 м3т .
2.1 сурет - Вакуумды газсыздандырғыш сүлбесі
Стандарт бойынша ДП-500-65 типті деаэратор таңдаймыз: жоғарғы қысымды БДП-65 деаэраторлы бакты, пайдалы көлемі 65 м3, деаэратордегі абсолют қысымы 0,6 МПа.
2.3 Қоректендіруші сорғыны таңдау
Нормаға сәйкес қоректік сорғылардың берілуі қоректік су қорының максималды шығынымен анықталады 5 % кем емес.
Қоректік сорғылардың берілуі
Dпн = 1,05·Dпв = 1,05·420 = 441 тсағ; (2.7)
Егер қоректік судың шығыны Dқс = 420 тсағ;
Қоректік сорғылардың берілуін есепке алғанда, қысым 18 МПа және қоректік су температуры 240 оС, стандарт бойынша қондырғыға төрт қоректік электрнасостарын таңдаймыз ПЭ-580-185200-2.
2.4 Желілік қондырғылар жабдықтарын таңдау
Берілген жылу қуаты бойынша турбиналарды іріктеуге желілік жылытқыштар таңдалады.
Турбина Т-110120-130 200 МВт қа тең жылыту қуатына ... жалғасы
0.1 АЖЭО-2-де орнатылған негізгі жабдықтың сипаттамасы.
Алматы ЖЭО-2 екінші кезекте тұрғызылған: бірінші кезектегі құрылыс 1978-1983 жылдары жүзеге асырылды. Қолданысқа БКЗ-420-140-7с типті үш бу қазаны және ПТ-80100-13013 типті үш бу турбинасы енгізілген. Екінші кезектегі құрылыс 1985-1989 жылдары жүзеге асырылды. Қолданысқа тағы да БКЗ-420-140-7с типті төрт бу қазаны, Р-50-13013 типті бір бу турбинасы және Т-110120-130-5 типті екі бу турбинасы енгізілді. (1.1 кесте) жабдықтардың түрлері және параметрлері
1.1 кесте - Орнатылған жабдықтар
Жабдық түрі
Қуаты, Өнімділігі
Сұрыпталған және өткір будың параметрлері
Қолдануға берілген
жылдары
Кезегі
БКЗ-420-140-7с
№1 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1980
1
БКЗ-420-140-7с
№2 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1981
1
БКЗ-420-140-7с
№3 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1983
1
БКЗ-420-140-7с
№4 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1984
2
БКЗ-420-140-7с
№5 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1985
2
БКЗ-420-140-7с
№6 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1987
2
БКЗ-420-140-7с
№7 типті бу қазаны
420320 тсағ
13,8 МПа
560℃
1987
2
1.1 кестенің жалғасы
ПТ-80100-13013 №1 типті бу турбинасы
80 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1980
1
ПТ-80100-13013 №2 типті бу турбинасы
80 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1981
1
ПТ-80100-13013 №3 типті бу турбинасы
80 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1982
1
Р-50-13013 №4 типті бу турбинасы
50 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1986
2
Т-110120-130-5 №5 типті бу турбинасы
110 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1988
2
Т-110120-130-5 №6 типті бу турбинасы
110 МВт
12,8 МПа
555℃
және
1,3 МПа
270℃
1990
2
Станцияның орнатылған қуаты:
Электрлік - 510МВт
Жылулық - 1176 Гкалсағ
Қолда бар қуаты
Электрлік - 386,5 МВт
Жылулық - 768 Гкалсағ
Максималды жылулық жүктемесі - 613 Гкалсағ
Көмірдің қазанға кеткен сағаттық шығыны- 58 тсағ орташа бу өндіру кезінде 309 тсағ.
Орнатылған және қолда бар қуаттың ажырауына басты себеп, жобадан тыс отында жұмыс істейтін қазандықтардың бу өндіріу тапшылығы болып табылады.
Конденсациялық режимде өндірілетін электр энергиясы, әсіресе жазғы мезгілде градирняның жеткіліксіз салқындатылуымен және турбина конденсаторының қанағатттандырмайтын жағдайымен шектелед
1.3 ЖЭО-ның жылулық сүлбесі. Жылу берілу сүлбесі
ЖЭО-ның жылулық сүлбесі бу және су бойынша көлденең байланысқан секциялы принциппен орындалған. Шығынды толтыру ЖЭО-ның циклы бойынша химиялық тұзсыздандырылған сумен қамтамасыз етіледі. Қазандық пен жылу жүйесін толықтыру үшін өңделменген су ретінде ауыз суы қолданылады. ЖЭО жобасына сәйкес Қарағанды аралық өнімі қолданылады деп болжанды. Фактілі түрде ЖЭО-ның жобадан тыс отынмен, яғни, Борлиндік және Куу- Чекиндік көмір қоспасымен жұмыс жасайды.
Жылыту үшін екінші ЖЭО-нан жылу жіберу тек ыстық суда Алматы қаласы аймағын жылумен қамтамасыз ету жүзеге асырылады. Алматы қалалық жылыту аймағын жылумен қамтамасыздандыру үшін ЖЭО-нан жылу берілу тек ыстық суда жүзеге асырылады. Ыстық сумен қамту жүйесі- ашық. Жылу жіберудің температуралық графигі - желілік, судың арнайы максималды температурасы қыста - 150 С, жазда - 70 С. ЖЭО, пиктік режимдегі Батыс жылу кешенімен (ЗТК) бірлесіп , базалық режимде жұмыс жасайды.
ЖЭО-2-ден жылу жіберу екі бағытта жүзеге асырылады:
oo БЖК-де жылыту түтігі бойынша 800 және 1000, бір құбыр сүлбесі бойынша жұмыс жасайтын құбырлардан;
oo ЖЭО-2-ге жақын жерде орналасқан тұтынушыларға.
ЖЭО-2 - ден жылу жіберу колекторлы сүлбе бойынша секциялаушы ысырмамен жүзеге асырылады.
ЖЭО-2-де аккумуляторлы бак қарастырылмаған.
ЖЭО-ның жылулық кестесімен электр энергиясын өндіргенге дейін кондентсатты режимде жұмыс жасайды.
Техникалық сумен қамту жүйесі
ЖЭО қолданысындағы техникалық сумен қамту жүйесі - айналмалы.
Салқындатқыш ретінде желдеткішті үдірлі(пленочный) градирня пайдаланылады. Су айналымы айналмалы контурда, бас корпуста орнатылған айналым сорғысы көмегімен өндіріледі. Айналымды су таратқыштар(циркводовод) жер үстімен жүргізілген болатты құбырдан жасалған.
Айналмалы жүйе келесі сүлбе бойынша жұмыс жасайды:
Градирняда салқындатылған су диаметрі 120-1800 мм. салқындатылған судың айналымды су таратқышына келіп түседі.
Градирнялар турбина конденсаторлары және айналымды сорғылар (циркнасос) үстіндегі геодезиялық арттырумен орналасқандықтан, конденсаторға салқындатылған суды беру табиғи қысым әсерінен болады. Конденсаторлар арқылы өткен су айналымды сорғылардың сорылуына келіп түседі және қысым әсерінен градирняның бүркегіш шүмегіне беріледі.
Қосымша жабдықтың салқындатылуы әр турбинаға бөлек контурмен өндіріледі. Контурдың құрамына: механикалық сүзгілер, жылу алмастырғыштар және тартқыш сорғылар, ысытылған судың қысымды айналымды су таратқыштарына , градирняға бара жатқан, ысытылған суды бергіштер.
ЖЭО-да 6 екі секциялы желдеткіш градирнялар орнатылған және жұмыс жасауға жарамды. Бірінші градирняның суару ауданы - 648 м2 . Барлық градирнялардың жалпы ауданы 3880 м2 құрайды. Градирнялар Нема типті желдеткіштермен жабдықталған, желдеткіш жетегі ретінде жоба бойынша , желдеткіш қанатының білігіне тура саптамалы, ВАСВ 17-40-52 электрқозғалтқыштар пайдаланылды.
Градирняның жобалы салқындату қабілеті суару тығыздығы 12,3м(м-сағ) кезінде 8000 тсағ құрайды, жалпы салқындататын қасиеті - 48000 тсағ градирнялар майда шық ұстау жүйесімен жабдықталған.
ЖЭО пайдаланылу күштерімен үш градирнядағы желдеткіш агрегатын қайта құрастыру орындалды. Қайта құрастыру ВАСВ 17-40-52 электр қозғалтқышының Немо желдеткішінен қашықтықтағы жетегі, диффузор деңгейінің негізінде орнатылған. Редуктордың тік орналасқан білігіне желдеткіш қанаты тікелей отырғызылады. Айналдырушы момент, диффузор артында жасырын орналасқан электр қозғалтқышынан редукторға көлденең білікпен беріледі.
Атмосфераны негізгі ластаушы заттар
Қазақстанның көптеген ЖЭО-да қатты отын ретінде Екібастұз көмірін қолданады. Екібастұз көмірінің күлділігі жоғары (30-40%). Сондықтан қазіргі уақытта Қазақстан территориясының көптеген жұмыс істеп тұрған ЖЭО-ң маңайына өте көп мөлшерде күл-қож қалдықтары ( 4600 млн.т.). Олар үлкен аудандарды алып жатыр, әрі қоршаған ортаға зиян келтіруде. Екібастұз көмірінің құрамында 30% дейін алюминий оксиді бар.
Бір ғана Екібастұз ҚАЭС өзі жылына шамамен 6 млн.т. алюминий оксидін тастайды. Бұдан басқа, Екібастұз көмірі сазбалшық өндірісі үшін тауысылмас көз болып табылады. Күл-қожды қалдықтарды пайдалану арқылы ЖЭО - н 80% дейін қалдықсыз технологияға айналдыруға болады.
2 - АЖЭО - ң күл - қож шығару жүйесіндегі қалдықтарды пайдаға асыру проблемалары осы күнге дейін өз шешімін тапқан жоқ. Бірінші күл - қож бассейіні 1980 жылдың бас кезінде салынған, екінші күл - қож шығару бассейіні 2005 - 2006 ж.ж. салынды. 30 жылдан астам қалдықтар төгілген бассейіндер арнасына толуда. Қазіргі мемлекеттік шара бойынша үшінші күл - қож бассейінін салу проблемасы көтерілуде. Әрбір бассейіннің көлемі 3-4 2 - АЖЭО- ң аумағындай, яғни жүздеген гектарлы құрғақ жерлер жарамсыз экологиялық зиянды бассейіндермен толтырылуда. Ауа райының сипатына байланысты, бұл бассейіндерден қоршаған ортаға миллиондаған тонна улы газ бөлінуде. Жоғарыда айтылған проблемаларды қарастырып зерттеу, әрі оның шешімін табудың өзектілігі өте жоғары.
Табиғи ресурстарды рационалды қолдану және қоршаған ортаны қорғау - қоғамның басты проблемаларының бірі. Қоршаған ортамен адамның тұрмысы, еңбегі және дем алуы тығыз байланыста. Қазіргі кезде Жер шарының кез келген аумағында табиғаттың салған іздерінен басқа адамның қолымен жасаған зиянды іздері де шимайланып жатыр. Адамзаттың шаруашылықтық іс - әрекетінің табиғат аясына тигізген әсерінің масштабы өте үлкен. Дәстүрлі энергетика тек атмосфераға ғана әсер етіп қоймай, геосферағада зиянын тигізеді. Бұл жер қойнауынан отынды қазып алуымен байланысты. Экологиялық тұрғыда қарасақ, теңіз платформаларынан мұнайды алу және оны танкермен тасымалдаудың қаупі аса жоғары. Қазіргі кезде планетамызда ормандардың шамамен 23 оталған, жердің едәуір ауқымды бөлігінде қалалар мен ауылдар, индустриалды орталықтар орналасқан, тасымалдау жүйесі салынған, ландшафтар мен өзен ағысының бағыттары өзгертілуде. Сан алуан қалдықтар өзен, көл, теңіз, мұхиттарға; атмосфера мен топыраққа түрлі химиялық қосылысты қалдықтар тасталып жатыр. Жыл сайын жер қойнауынан 100 млрд т. Көп пайдалы қазбалар қазылып алынуда, 800 млн т. Көп түрлі металдар балқытылуда, 60 млн т. Көп синтетикалық материалдар өндірілуде, топыраққа 500 млн т. Көп минералды тыңайтқыштар мен шамамен 3 млн т. Түрлі улы химикаттар көмілуде. Өзен, көл, теңіз, мұхиттарға жыл сайын 500 млрд м3 жоғары өндірістік және коммуналды ақаба сулар құйылуда, тіпті кейбір қалдықтарды нейтралдау үшін 5-12 есе табиғи таза су қосылады. Қазба отындарды қолданатын заманауи энергетиканың екінші проблемасы Жердің экологиясына тигізіліп жатқан негативті әсерлер. Бұнда ең қауіптісі ауаға тасталатын жылу мен газдар, олар планетамызда булық эффект тудыруы мүмкін. Егер атмосфераның температурасы ауқымды түрде 3 градусқа артса, онда полярлық мұздардың еруімен байланысты экологиялық катастрофалар туады.
Өндірістік кәсіпорындардың өсу қарқыны артқан сайын қоршаған ортаға түрлі зиянды денелердің тасталуы артады. Табиғи көздерден тасталатын денелерге жатады: өсімдіктік, вулкандық және космостық шаң; топырақтың эрозиялануы кезінде туған шаң; теңіз тұзының бөлшектері; тұман; ормандар өртенгенде және вулкандар атқылағанда бөлінген газдар және т.б. Әдетте табиғи ластаушы көздер биосферада біркелкі таралады (мысалы, космостық шаң), не болмаса қысқа мерзімді сипатта болады (мысалы, орман мен даладағы өрт, вулкандардың атқылауы. Қоршаған ортаны негізгі ластаушы жасанды көздерге жылу энергетика, өндіріс пен тасымалдаудың түрлі салалары жатады. Биосфераға табиғи және жасанды ластаушы көздерден белгілі мөлшерде қалдықтар тасталады.
Жалпы БҰҰ бойынша қоршаған ортаға тасталатын қалдықтардың салыстырмалы үлесі келесідей: жылуэнергетика - 27%; қара металлургия - 24,3%; түсті металлургия - 10,5%; мұнай өндіру және мұнай химия салалары - 15,5%; автотранспорт - 13,3%; құрылыс материалдары кәсіпорындары - 8,1%; химия өнеркәсібі - 1,3%.
Көбіне ластаушы денелер түрлі отындардың жану процесі кезінде, өнеркәсіптерде, жылу және электр энергиясын өндіргенде бөлінеді. Отынды қарқынды жағу кезіндегі зиян жоғары болғандықтан, оны жою казіргі кезде негізгі үлкен проблема болып отыр.
Қоршаған ортаға техногенді әсердің артуынан экологиялық проблемаларда көбейе бастады, соның ішінде ең бастысы атмосфералық ауаның, су және жер ресурстарының күйі ойланарлық жағдай. Әсіресе бұл атмосфераға қатысты, оның химиялық құрамы төрт компоненттерден тұрады - азот, оттегі, аргон және көмір қышқыл газдары. Атмосфераға негізгі құраушыларынан басқа, адамзат шаруашылығының іс әрекетінен бөлінген уақытша қоспалар да тасталады. Ал олар өте көп шамада тасталса, тірі организмдер мен өсімдіктердің дамуына кері әсерін тигізеді. Қоршаған орта мен атмосфераны негізгі ластаушы денелер (1.1 сурет) келтірілген.
Отынды жағу кезінде өте көп мөлшерде жылу (жылулық энергия) бөлінеді, ол сәйкесті жұмыстық машиналарда (энергия түрлендіргіштерде) энергияның басқа түріне түрленеді немесе жұмыс атқаруға жұмсалады. Бірақ энергияның кез-келген түрленуі кезінде оның бір бөлігі жылуға айналады. Өндірілген жылудың пайдасы мен қатар тигізер зияны да бар, яғни қоршаған ортаны қыздырады. Органикалық отынды жағу процесі кезінде қоршаған ортаға тек қана жылу бөлініп қоймай, сонымен қатар күкірт және азот тотығы сияқты газ тәріздес элементтер де шығады. Осы қосылыстар түтіннің негізгі құраушылары болып табылады. Бұдан басқа олар сумен қосылып сәйкесінше қышқыл түзеді. Отынды жағу салдарынан жыл сайын атмосфераға 20 млрд т. Көміртегі диоксиді, 700 млн т. Көп басқа да бу газды қоспалар мен қатты бөлшектер тасталады. Ал күкірттің техногенді тасталуы табиғи тасталудан 7 есе көп. Ауа, су және топырақ құрамында кадмий, сынап, қорғасын секілді зиянды заттардың қоспасы артуда.
1.1 сурет - Атмосфераны негізгі ластаушы денелердің топтары
Қатты бөлшектер - ыстан және жанбай қалған материалдардан тұрады. Көмірсутектер мен ауыр металдарды тасымалдаушы. Атом электр станциясы немесе атом бомбалары жарылған өңірлерден алынған қатты отынды жағу кезінде атмосфераға радионуклиндерді тастаушы көз болып табылады. Сонымен қатар қоршаған ортаға бу, метан, хладагент секілді басқада газдар әсер етеді.
Бірақ, тәжірибе көрсеткендей келтірілген ластаушылардың көбін екінші рет қайта қолданғанда, олар пайдалы энергетикалық көзге айналады. Жылу энергетикалық қондырғылардан алынған екіншілік энергетикалық ресурстарды (ЕЭР) рационалды қолдану, олардың қоршаған ортаға тигізетін зиянды әсерін азайтады.
Газ өңдеу жабдықтары
ЖЭО-2 қазандықтарындағы түтінді газдарды зиянды заттардың тазалау үшін МВ-ВТИ алдын - ала қосылған Вентури құбырлы скрубберлері - дымқыл күл тазалағыштар(золоуловители) қолданылады.
Түтінді газдар қазандықтардан биіктігі 129 м, шығатын тесігінің диаметрі 6 және 6,6 м екі түтінді газ құбырлары арқылы шығарылады. №1 құбырға ст. №1-4 қазандықтары жалғанған, №2 құбырға ст. №5 - 7 қазандықтары жалғанған.
Зиянды заттардың атмосфераға фактілі түрде шығарылуы 46802 тжыл құрайды.
Отын шаруашылығы
Отын - транспорт шаруашылығы, отын жеткізу жолының өнімділігі бас корпусқа 600 тсағ, қоймаға 900 тсағ болатын, 8 қазанға арналған көмір - аралық өнімдерін жағуға , қабылдауға және сақтауға жобаланды.
Қазіргі уақытта станция Борлин және Куу - Чекин көмір қоспасын жағуға ауысты.
Отын жеткізу жолы келесі жарақтандырудан тұрады:
1. Жүктеме түсіру құрылғысы, екі роторлы төрт тіректі вагон аударғыштан тұратын, жүк көтергіштігі 134 т дейін жететін вагонның жүктеме түсірілуіне есептелген. Жүктеме түсіру құрылғысын құрастыру ленталы конвейердің перпендикулярлы шығысымен жасалған. Қабылдау бункерінің торындағы көмірді ұнтақтау ДФМ-1 ұнтақтағыш - фрезерлі машиналарымен жүзеге асырылады, және бункерден ленталы конвейерлерге отын тартқыш қоректендіргішпен беріледі.
Вагонаударғыштар және жүктеме түсіру құрылғысының басқа да механизмдері жүктеме түсіру қалқанымен басқарылады. Вагондарды жылжыту локомотивтармен жүзеге асырылады.
2. Ұнтақтау корпусы әр өнімділігі 1000 тсағ болатын, Д20+20 типті екі балғалы ұнтақтағышпен жабдықталған.
3. Отын қоймасы сыйымдылығы 362730 т, ленталы конвейермен отынның қоймадан жіберілуін және қоймаға жеткізілуін қамтамасыз етуге жабдықталған. Отынның қоймаға жіберілуі ұнтақтау корпусында жүзеге асырылады, ұнтақтауға дейін, қоймадан - бульдозермен, тартқыш қоректендіргіш көмегімен, жүктемелі торлы бункер арқылы орындалады.
4. Отын берудің басты жолы, 1 және 2 көтерілу ленталы конвейтерлерден құралған, лента ені В=1400 мм. 2 көтерілімде отын ЛТМ типті лентасымен өлшенеді. Ұнтақтағыш пен диірменді метал заттардың зақымдап сындыруынан қорғау үшін, №2 және №3 конвейерлерде электромагнитты сеператорлар ,яғни тегершікті және аспалы түрлері орнатылған.
5. Отын беру бас корпустың шегінде, яғни көмір шикізатын екіжақты стационарлы соқалы шығарғыштар көмегімен жүктеу өндірілетін жерде орналасқан.
Бас корпустың аудару ғимаратында, ұнтақтағыш-бөлгіш қондырғы комплектісімен бірге сынама алғыш қондырғылар орнатылған. Отын беру жолының механизмін басқару қалқаны ұнақтағыш корпусқа жалғай салынған жерде орналасқан. Жарамсыз вагонның жүгін түсіру үшін, люкжабқыштармен жасақталған, биіктігі 3 м, ұзындығы 120 м эстакада жұмыс атқарады.
6. Істен шыққан вагон жүгін түсіру үшін , люкжапқышпен жабдқталған биіктігі 3 м, ұзындығы 120 м эстакада жұмыс жасайды.
7. ЖЭО - ға келіп түскен тоңазытылған көмірді жібіту үшін 20 вагонға екі жолды жібіткіш құрылғы пайдаланылады.
Екінші ЖЭО-ның мазут шаруашылығы ұзындығы 100 м құрайтын құймалы теміржолды эстокададан тұрады. Оның қабылдамалы сыйымдылығы ішіне үш металды әрқайсысы 1000 м кубтық және мазутты-сорғылы, блокталған майлы-аппаратты резервуар орнатылған 12НА22*6 типті төрт сорғымен жабдықталған .
Мазут шаруашылығы 60 тонналы теміржолды цистерна қабылдауға, 100 маркалы мазутты сақтауға және оны 45тсағ-пен, Р-2,2 МПа қысыммен отынды тұтандыруға қазандыққа беруге есептелген (рециркуляциямен бірге).
Промстоктың сызбасы
Қазіргі уақытта екінші ЖЭО-нан сыртқы тұтынушыларға жіберілетін бу өндірілмейді, сондықтан шықты тазалау қондырғысы жоқ. Мазут шаруашлығының шықтары ГЗУ жүйесіне тасталынады.
Тұзсыздандыратын қондырғының пайдаланып болған ерітіндісі кейіннен өзара байытылып ГЗУ жүйесіне жіберіледі. Қазіргі уақытта мұны ГЗУ жүйесінің балансы іске асыра алады.
Жоба бойынша химиялық тазаланған сумен қоректендірілген қазандықтардың бейтараптандырылған ағындары және химиялық тазаланған сумен жылу желілерін қоректендіргеннен кейінгі тұздалған су қалалық канализацияға төгілуі керек.
ЖЭО өнеркәсіптік ағындарының келісілген қалалық канализацияға төгілуі 350тсағ құрайды.ХВО-ның жуғыш сүзгілері регенерациядан кейін жиналады және келесі фильтрлеуші материалды ашыту үшін қолданылады.
Қазіргі кезде қазанды үрлеу, ағындықты қышқылды жуу және пайдаланылған консервиялық сұйықтықтан ГЗУ жүйесіне жіберіледі.
Қазанды қоректендіру СХТ
ЖЭО қазандықты қоректендіру үшін суды химиялық тазалау бірінші кезекте келесі сызба бойынша жобаланған болатын:
- тік ағынды коагуляция;
- механикалық фильтрдегі фильтрация;
- 2 сатылы тұзсыздандыру.
Қондырғы өнімділігі - 60тсағ.
Екінші жоба бойынша Алматылық екінші ЖЭО-ның жаңа қазандықты қоректендіру ХВО өндірулігін 100тсағ етіп ұлғайту қарастырылған.
2 сатылы суды химиялық тұзсыздандыру жаңа қондырғыны жаңа құрылыста жүргізіледі.
ЖЭО эксплуатациялау күшімен фильтр қолдану есебінен өнімділікті 140тсағ өсіру.
1.5.1 ЖЭС-тің отын шаруашылығы
АЖЭС-тің отын шаруашылығы жобалау нормаларын ескере отырып жасалған. Қазандыққа отын беру екіжіпті (двухниточной) жүйемен іске асады. Отынның қоймаға берілуі біржіпті жүйемен іске асады.
Отын беру жолында ұсақтап ұнтақтағыштар орнатылған. Конвекторлерге металл бөліп алғыштар мен металл ұстап қалғыштар орнатылады.
Көмірлі теміржол вагондарын түсіру үшін өнімділігі 700-900тсағ роторлы типті вагон аударғыштар қолданылады.
Вагон аударғыштан түсірілген көмір қабылдағыш бункерлерге түседі. Қабылдағыш бункерден көмір ленталы қоректендіргіш арқылы №1 контейнерінің екі жібіне жіберіледі және төгу торабына дейін тасмалданады. Сору торабындағы көмір № 2-ші контейнердің бір жіпшесіне аударылады және ұсату корпусына тасымалданады. Ұсату ғимаратынан көмір пружиналы лақтырғыштар мен конвейерлер көмегімен қоймаға жіберіледі немесе әртүрлі торлы ұсатқыштардан өтеді.
1) Отын қоймасының сыйымдылығы
Қойманың сыйымдылығы 30 күндік отын қоры сыйатындай етіп таңдалады.
V = 24∙nка ·В·t (1.1)
V = 24·8·96,3·30 = 554688 т
егер ЖЭС-дағы қазандықтар саны nка = 8; бір қазандықтағы отын шығыны В = 96,3 тсағ; отынның қоймадағы қоры t = 30 тәулік
Жылу желісін қоректендіру СХТ
Жылу желісін қоректендіру СХТ қолданысқа қазандықтарды қоректендіруі СХТ- мен бірге енгізілді.
Жылу желісі қоректендіруінің СХТ-ы 1-ші кезекте, сутегі - катиондауын ашыққан регенерациямен, жобаланған( 33% -1400 тсағ қышқыл сумен араластырылған 67% -2200 тсағ өңделмеген су). Жалпы өнімділігі - 3300 тсағ. Жылу желісі қоректендіруінің 1 - ші кезегі ЖЭО-ның 2-ші кезектегі кеңеюімен де демонтаж жасалған , жаңа өңдеу сүлбесі өзгерген жылу желісінің СХТ-сы қарастырылған:
oo қыста: барлық ағымдағы су құбырлары суының күкірт
қышқылымен қышқылдануы, декарбонизация, сортаңдануы, кейін ағымдағы бөлігі(70%) 1- ші сатыда натрий- катиондық сүзгіде жұмсарады, ал 30% буферлі сүзгіден өтеді;
oo жазда: ағымдағы су құбырлары суының күкірт қышқылымен
қышқылдануы, декорбонизация, күйдіргіш сілтімен сортаңдануы, буферлі сүзгілер.
Көрсетілген қондырғы қазіргі уақытта қолданысқа ие. Өнімділігі 9200 тсағ.
СХТ - ның фактілі жұмыс сүлбесінің жобалық жұмыс сүлбесінен айырмашылығы бар. Қысқы режимде толықтырылатын су, СХТ-ға тоқтамай, бас корпустағы өңделмеген суға мөлшерленетін, комплексті ИОМС-пен өңделеді.
Жазғы режимде сүлбе - жобалы.
Су мен будың сапалық көрсеткіштері
Суды пайдалану сипатына байланысты әртүрлі тұтынушылармен, судың сапалы және есептік сипаттамасына қажетті, концентрациялы көрсеткіштер анықталады.
Судың жылуэнергетикада қолданылуының маңызды көрсеткіштері мынадай:
oo дөрекі дисперсті қоспалар(ДДҚ(ГДП)) концентрациясы;
oo шынайы еріген қоспалар концентрациясы (йонды құрам);
oo коррозиялы - активті газдар концентрациясы;
oo сутек ионы концентрациясы;
oo құрамына: құрғақ және қыздырылған қалдықтары, қышқылдылығы, кермектілігі, сілтілігі, кремний мөлшері, меншікті электр өткізгіштігі және т.б. кіретін технологиялық көрсеткіштері.
Судағы дөрекі дисперсті заттардың концентрациясы суды сүзгілеуде қағаз сүзгі арқылы дәл анықталуы мүмкін, ары қарай температурасы 105-тен 110-ға дейін, яғни тұрақты массаға дейін кептіріледі.
Судың кермектілігі, жылуэнергетикадағы суды пайдалану жолын анықтайтын маңызды көрсеткіштердің бірі болып табылады.
Судың меншікті электр өткізгіштігі - текшенің екі қарама-қарсы қырынының арасында орналасқан, қырының ұзындығы 1 см-ге тең, су қабатының электр өткізгіштігімен сипатталады. Ол шынайы еріген күйдегі(тұздылығымен) жиынтықты қоспаның концентрациямен жанама байланысқан. Ерітінділердегі электр өткізгіштік пен иондық қоспаның концентрациясы арасындығы байланысы көптеген факторларға, соның ішінде өлшеулерді қиындтатын температураларға, иондардың түрлеріне, диссоциация дәрежелеріне байланысты. Арасындағы ең анық байланыс ерітінділерде (екінші текті өткізгіштерде) тұрақты температура мен тұрақты диссоциация дәрежесінде болады.
Заманауи станциялардағы сапа нормасымен берілген ауыз суын қолдау үшін, оның басты құрамдас бөлігін - турбиналық конденсатты тазарту ұйымдастырылады.
Қосымша суды тұзсыздандыру тәсілімен дайындаудағы заманауи сүлбелерді пайдалану кезінде, қосымша жиынтықты барлық ионның құрамы өңделетін суда 0,5 мгдм3 аспайды, сондықтан турбиналық конденсаттың ластануына қосымша судың ионмен қанықтыру қоспаларының салымы аз. Бірақ қосымша тұзсыздандырылған сумен циклға колоидты бөлшектер элементі, соның ішінде комплексті түрде органикалық заттармен түсуі мүмкін. Өңделген қосымша сумен бірге циклға еріген оттегі мен азот беріледі.
Турбина конденсатындағы ластанған қоспалардың есептік мөлшері салқындатылған және қосымша судың химиялық құрамына ғана емес, сондай - ақ режимдік факторлардың торларына да байланысты. Сонымен, турбина конденсатында темір коррозиясының өнімдері, энергетикалық блокты тұрақты электрлік жүктеме кезінде пайдаланғанда, әдетте 10-20 мкгдм3 құрайды, ал іске қосылатын мерзімде, ерте пайда болған шөгінділерді қарқынды жуу есебінен 250-500 мкгдм3 дейін жоғарылайды.
1.2 кесте - АлЭС ЖЭО - 2-нің 2006 ж. технико - экономикалық көрсеткіштері
Көрсеткіш атауы, өлшем бірлігі
Өлшемі
Орнатылған электрлік қуат, МВт
510
Қолда бар электрлік қуат, МВт
386,5
Жылдық электр энергиясын өндіру, МВт сағ
1749257
Жылдық электр энергиясын жіберу, МВт сағ
1432322
Электр энергиясына кеткен шартты отын шығыны, гкВт∙сағ
1176
Орнатылған жылудық қуат, Гкал
287,1
Қолда бар жылулық қуат, Гкал
1176
Жылдық жылу жіберу, Гкал
202,1
Жылдық көмір шығыны, тонна
1 648 794
Жылдық мазут шығыны, тонна
25 146
1.8 Т - 110120 - 130 турбинасының жылулық сүлбесін құрастыру
1.3 кесте - Турбина қондырғысының номиналды режидегі сипаттамасы
Электр қуаты, Nэ , МВт
110
Жылуландыру сұрыптауының жылу қуаты, Qт , МВт
200
Өткір бу шығыны, тсағ
445
Тубинаның ішкі салыстырмалы ПӘК-і , η1
0,80
3.3 кестенің жалғасы
η2
0,82
η3
0,70
η4
0,37
Қағидалық жылулық сүлбеден бу қазаннан кейін турбинаға келіп түсетіні көрініп тұр. Пайдаланылған бу конденсаторға түседі. Конденсатордан кейін конденсат, конденсатты сорғымен ТҚҚ (ПНД) тобы арқылы деаэраторға беріледі. Деаэратордан соң, қоректік су, қоректік сорғымен ЖҚҚ(ПВД) тобы арқылы қайтадан қазанға беріледі. Осымен цикл тұйықталады.
Турбинада жоғарғы және төменгі желілік қыздырғыштарда, екі реттегіш жылыту бу алғышы бар. Кері желілік су желілік сорғымен жоғарғы және төменгі желілік қыздырғыштар арқылы тікелей магистральға беріледі.
1.2 сурет - Т-110120-130 турбина қондырғысының көлденең қимасы
1.8.1 Т-110120-130 турбинасымен бірге комплекте жүретін қондырғы
1.4 кесте - Регенеративті жоғарғы қысымды қыздырғыш (ЖҚҚ)
Типі
Аумағы,м2
Су шығыны,
Қысым, МПа
тсағ
ПВ(ЖҚ)-425-
425
500
18,5
1
230-35
ПВ(ЖҚ)-425-
425
500
18,5
2
230-23
ПВ(ЖҚ)-425-
425
500
18,5
3
230-13
1.5 кесте - Регенеративті төменгі қысымды қыздырғыш (ТҚҚ)
Типі
Аумағы,м2
Су шығыны,
Қысым, МПа
тсағ
ПН(ТҚ)-250-
425
480
1,6
4
26-8
ПН(ТҚ)-250-
425
480
1,6
5
26-8
ПН(ТҚ)-250-
425
480
1,6
6
26-7
ПН(ТҚ)-250-
425
480
1,6
7
26-7
Сальниковты типті бу салқындатқышы ПН-100-16-7-II , ауданы Н = 100 м2 , су шығыны Dв = 470 тсағ;
Турбина конденсаторы КГ2-6200-2
Ауданы Н = 6200 м2 ;
- Салқын судың шығыны Gв = 16000 м3сағ ;
Булы кеңістіктегі қысым Рк = 0,0035 МПа.
Конденсатты сорғы:
КСВ-500-150 титі , берілуі Qв = 500 тч; напоры Н = 150 м ; (3 сорғы).
Эжекторлар:
- ЭП-3-2 (2шт.) негізгі бу ағынды типті;
-ЭП-1-1100-1 іске қосушы типті;
- ХЭ-90-550 тығыздап сору эжекторы.
1.9 h-s диаграммасында будың ұлғаюын есептеу
Өткір будың берілген параметрлерінің, яғни конденсатордағы қысымы, турбиналық бөліктің ішкі салыстырмалы ПӘК-і, реттелмейтін буды алу қысымы негізінде, турбинадағы будың ұлғаю процесі h-s диаграммада тұрғызылады.
Будың бастапқы параметрлері Ро = 12,75 МПа; tо = 545 оС;
0 нүктесін табамыз, hо = 3456 кДжкг;
Реттелетін қақпақтарда дроссельдеуді 8% қабылдаймыз:
Р'о = 0,92∙Ро (1.2)
Р'о = 0,92∙12,75 = 11,73 МПа;
0'нүктесінен (2-сурет) Р1 = 2,94 МПа, h1а = 3040 кДжкг дейін түзу түсіреміз;
1,6,7 нүктесіндегі бу энтальпиясын және тиісінше К-ны анықтаймыз:
h1 = hо - η1∙(hо - h1а) (1.3)
h1= 3456 - (3456 - 3040)∙0,75 = 3144 кДжкг;
h6 = h1 - η2∙(h1 - h6а) (1.4)
h6= 3144 - (3144 - 2556)∙0,8 = 2674 кДжкг
h7 = h6 - η3∙(h6 - h7а) (1.5)
h7= 2674 - (2674 - 2562)∙0,7 = 2596 кДжкг;
hк = h7 - η4∙(h7 - hка) (1.6)
hк = 2596 - (2596 - 2334)∙0,29 = 2520 кДжкг;
Қалған нүктелердегі бу энтальпиясын изобара мен турбинадағы будың
ұлғаю процесі сызығының қиылысынан анықтаймыз: h2 = 3070 кДжкг;
h3 = 2940 кДжкг; h4 = 2850 кДжкг; h5 = 2750 кДжкг
1.3 сурет - Т-110120-130 турбина қондырғысының қағидалық жылулық сүлбесі
1.4 сурет - Турбинадағы будың h-s диаграммадағы ұлғаю процесі
1.9.1. Бу және су параметрлерінің кестесін құру
h-s диаграммасындағы турбинадағы будың ұлғаю процесінен қысым мен энтальпия мәнін 1-ші кестеге енгіземіз.
Қыздырғыштағы су температурасы:
tвi = tнi - δt ; (1.8)
судың аз қыздырылуы δt ЖҚҚ-да 3 оС , ТҚҚ-да 5 оС.
ОК салқындатқыштағы конденсат температурасы (тек ЖҚҚ үшін):
tок = tнi - ∆tок ; (1.9)
мұнда ∆t = 8 оС.
ЖҚҚ және ТҚҚ- да бу қысымы бу құбырындағы 8% шығындық есеппен қабылданады.
Қыздырғыштан кейінгі, шығын болған қысымның есептік су қысымы :
- ЖҚҚ-да
0,25
МПа
- ТҚҚ-да
0,10
МПа
Қоректік сорғы көмегімен пайда болған қысым
Рқс = 17,5 МПа,
Конденсатты қысыммен
Ркқ = 2,0 МПа.
Қоректік судың ҚС кейінгі энтальпиясы
Hқс = h'қ +[(Рқс - Рвс)∙υорт]ηс (1.10)
Hқс = 670,4 +[(17,5 - 0,8)∙0,001095]0,82 =692,7 кДжкг;
Сорғы ПӘК-і : ηс = 0,82;
Қоректік сорғыдағы судың орташа меншікті көлемі:
υорт =( υқс + υвс )2 = (0,00109 + 0,0011)2 = 0,001095 м3кг; (1.11)
1.5 сурет - Су мен будың параметрлері
1.9.2. Жылулық сүлбесінің есебі
1) Турбинаға кеткен бу шығынын алдын ала бағалау
Do = 1,17∙[N(H∙ηм∙ηг) + у6∙Dспв + у7∙Dспн] (1.12)
Do = 1,17∙[110∙103(935∙0,98∙0,98) + 0,128∙56,33 + 0,041∙47,13] = 144,5кгс;
номиналды қуаты N = 110∙103 кВт, полный жылуқұламасы Н = 935 кДжкг;
Будың жылулындыруға кеткен шығыны:
Dспв = [Gсв∙(tспв - tспн)∙Ср(h6 - h'6)∙ηп] (1.13)
Dспв = [1035∙(108 - 80)∙4,19(2674 - 475)∙0,98] = 56,33 кгс; желілік су шығыны Gсв = 1035 кгс;
Gсв = Qтсв(tспв - tом) = 200∙1034,19∙(108 - 60) = 1035 кгс; (1.14)
Желілік қыздырғышқа дейінгі және кейінгі су температурасы:
tспв = 108 оС ; tспн = 80 оС; tом = 60 оС;
Dспн = [Gсв∙(tспн - tвп)∙Ср - Dспв∙(h'6 - h'7)∙ηп](h7 - h'7)∙ηп (1.15)
Dспн = [1035∙(80 - 60)∙4,19 - 56,33∙(475 - 391)∙0,98](2596 - 391)∙0,98 = 47,13 кгс;
2)Қазанның қажетті өнімділігі:
Dка = (1 + αут)∙Dо = (1 + 0,02)∙144,5 = 147,4 кгс; (1.16)
мұнда αут = 0,02 ; будың шығуы Dб.ш. = αб.ш.∙Dо = 0,02∙144,5 = 2,9 кгс;
2) Қорек судың шығыны:
Dқс = (1 + αпр)∙Dка (1.17)
Dқс = (1 + 0,012)∙147,4 = 149,2 кгс;
Үрлеудің үлесі αүр = 0,012 ; Dүр = αүр∙Dка = 0,012∙147,4 = 1,8 кгс;
4) үздіксіз үрлеу кеңейтуін есептеу ҮҮК(РНП)
ҮҮК-інің жылулық және материалдық баланс теңдеуі:
Dпр∙hкв∙ηрнп = Dүүк∙h''p + Dпр∙h'пр; (1.18)
ҮҮК-дегі бу шығыны:
Dрнп = Dпр∙[(hкв∙ηүүк - h'пр)(h''р - h'пр)] (1.19)
Dрнп =1,8∙[(1620∙0,98 - 697,1)(2763 - 697,1)] = 0,8 кгс;
Егер су мен будың параметрлері ҮҮК: Ррнп = 0,7 МПа; h'пр = 697,1 кДжкг болса;
h''р = 2763 кДжкг;
егер Рб = 15,2 МПа, hкв = 1620 кДжкг;
D'пр = Dпр - Dрнп = 1,8 - 0,8 = 1,0 кгс; (1.20)
Жылу теңдеуі мен үрлеп салқындату балансы:
D'пр∙(h'пр - hсл)∙ηоп = Gхв∙(hоп - hхв); (1.21)
егер Gхв = D'пр + Dут = 1,0 + 2,9 = 3,9 кгс;
Үрлеп салқындатудан кейінгі судың энтальпиясы:
hоп = [D'пр∙(h'пр - hсл)∙ηоп + Gхв∙hхв]Gхв (1.22)
hоп = [1,0∙(697,1 - 251,4)∙0,98 + 3,9∙21] 3,9 = 134,8 кДжкг
1.6 сурет - ҮҮК схемасы және үрлеу салқындатқышы ҮС (ОП) көрсетілген.
5) ЖҚҚ(ПВД) есептелуі
1.7 сурет - ЖҚҚ есептік схемасы
Қыздырғыштардың жылу балансының теңдеулерін құрамыз П1, П2, П3 және осы қыздырғыш турбиналарындағы бу шығынын анықтаймыз
П1:D1∙(h1 - hок1) = Dпв∙(hпв - hв2)∙k ; (1.22)
D1 = Dпв∙(hпв - hв2)∙k (h1 - hок1) = 149,2∙(972 - 868)∙1,02 (3144 - 924) = 7,13 кгс;
Егер k = 1ηп = 1 0,98 = 1,02;
П2: D2∙(h2 - hок2) + D1∙(hок1 - hок2) = Dпв∙(hв2 - hв3)∙k; (1.23)
D2 = [Dпв∙(hв2 - hв3)∙k − D1∙(hок1 - hок2)] (h2 - hок2) = [149,2∙(868 - 752)∙1,02 - 7,13∙(924 - 823)] (3070 - 823) = 7,5кгс;
П3: D3∙(h3 - hок3) + (D1 + D2)∙(hок2 - hок3) = Dпв∙(hв3 - hпн)∙k ; D3 = [Dпв∙(hв3 - hпн)∙k − (D1 + D2)∙(hок2 - hок3) (h3 - hок3) =[149,2∙( 752 - 692,7)∙1,02 - (7,13 + 7,5)∙( 823 - 705)] (2900 - 705) = 3,26 кгс; (1.24)
П.5 есептеу барысында hпн = 692,7 кДжкг мәнін таптық;
Dпвд = D1 + D2 + D3 = 7,13 + 7,5 + 3,26 = 17,9 кгс; (1.25)
Деаэратор мен ТҚҚ(ПНД) тобының есептелуі:
1.8 сурет - Деаэраторлы ТҚҚ тобының есептік сызбасы.
Жылулық және материалдық баланс құрамыз және деаэратор мен ТҚҚ бу шығынын есептейміз.
Деаэратор:
Dкн + Dрнп + Dпвд + Dд = Dпв; (1.26)
Dкн∙hв4 + Dрнп∙h''p∙ηд + Dпвд∙hок3 + Dд∙h3∙ηд = Dпв∙h'д; (1.27)
Dд = [Dпв∙(h'д - hв4) - Dрнп∙(h''р∙ηд - hв4) - Dпвд∙(hок3 - hв4)] (h3∙ηд - hв4)
Dд =[149,2∙(670,4 - 619) - 0,8∙(2763∙0,98 - 619) - 17,9∙(705 - 619)](2940∙0,98 - 619) = 2,0 кгс;
Dкн = Dпв - (Dрнп + Dпвд + Dд) = 149,2 - (0,8 + 17,9 + 2,0) = 128,5 кгс;
П4: D4∙(h4 - h'4) = Dкн∙(hв4 - hв5)∙k ; (1.28)
D4 = [Dкн∙(hв4 - hв5)∙k] (h4 - h'4) = [128,5∙(619 - 524)∙1,02] (2850 - 640) = 5,6 кгс;
П5: D5∙(h5 - h'5) + D4∙(h'4 - h'5) = Dкн∙(hв5 - hв6)∙k ; (1.29)
D5=[Dкн∙(hв5 - hв6)∙k - D4∙(h'4 - h'5)] (h5 - h'5) = [128,5∙(524 - 454)∙1,02 - 5,6∙(640 - 545)] (2750 - 545) = 4,4 кгс;
П6, СМ, П7 үшін жылулық баланс теңдеуі:
П6: D6∙(h6 - h'6) + (D4 + D5)∙(h'5 - h'6) = Dкн∙(hв6 - hсм)∙k ; (1.30)
Dкн∙hсм = (Dспн + Dспв)∙h'7 + (D4 + D5 + D6 + D7)∙h'7 + D'кн∙hв7 ; Dкн = (Dспн + Dспв) + (D4 + D5 + D6 + D7) + D'кн ;
П7: D7∙(h7 - h'7) + (D4 + D5 + D6)∙(h'6 - h'7) = D'кн∙(hв7 - hвк)∙k ; (1.31)
Шыққан теңдеулерді бірге шешеміз:
D6∙(2674 - 475) + (5,6 + 4,4)∙(545 - 475) = 128,5∙(454 - hсм)∙1,02; 128,5∙hсм = (56,33 + 47,13)∙415 + (5,6 + 4,4 + D6 + D7)∙415 +D'кн∙391; (1.32)
128,5 = (56,33 + 47,13) + (5,6 + 4,4 + D6 + D7) + D'кн ;
D7∙(2596 - 415) + (5,6 + 4,4 + D6)∙(475 - 415)= D'кн∙(391 - 242)∙1,02; (1.33)
Бу шығынын анықтаймыз: D6 = 0,51 кгс; D7 = 1,06 кгс; D'кн = 13,4 кгс;
hсм = 440 кДжкг;
Энергетикалық баланс
Шығыстардығы бу іріктелуінің дұрыстығын тексеру:
Ni = Di∙(ho - hi)∙ηм∙ηг = Di∙Hi∙ηм∙ηг ; (1.34)
N1 = 7,13∙311∙0,98∙0,98 = 2128 кВт ;
N2 = 7,5∙385∙0,98∙0,98 = 2843 кВт ;
N3 = (3,26 + 2,0)∙515∙0,98∙0,98 = 2659 кВт ;
N4 = 5,6∙605∙0,98∙0,98 = 3337 кВт ;
N5 = 4,4∙705∙0,98∙0,98 = 3041 кВт;
N6 = (0,51 + 56,33)∙781∙0,98∙0,98 = 43508 кВт;
N7 = (1,06 + 47,13)∙859∙0,98∙0,98 = 40566 кВт;
NК = 13,4∙952∙0,98∙0,98 = 12275 кВт;
∑Ni = 110357 кВт;
∆N = [( 110357 - 110000) 110000]∙100% = 0,32 % 0,5 % ;
Шығырдың техника-экономикалық көрсеткіштері
Турбоқондырғыға арналған жылу шығыны
Qту = Do∙(ho - hпв) = 144,5∙(3456 - 972) = 358944,5 кВт; (1.35)
Электр энергиясын өндіруге арналған жылу шығыны
Qэ = Qту - Qт = 358944,5 - 200000 = 158944,5 кВт; (1.36)
Егер теплофикацияға арналған жылу шығыны
Qт = Q"'=200 МВт = 200000 кВт;
Электр энергиясын өндіретін турбоқондырғының
ПӘК-і ηту= N Qэ = 110000 158944,5 = 0,694 ; (1.37)
Жылу энергиясын жіберу бойынша ЖЭС-ның ПӘК-і
ηт = ηп∙ηтр∙ηка = 0,98∙0,98∙0,90 = 0,8644; (1.38)
Электр энергиясын өндіру бойынша турбина қондырғысының абсолютті ПӘК-і:
ηэ = ηту∙ηтр∙ηка = 0,694∙0,98∙0,90 = 0,61; (1.39)
Электр энергиясын өндіру бойынша отынның үлесті шығыны:
bэ = 0,123 ηэ = 0,123 0,61 = 0,202 кг уткВтсағ; (1.40)
Отынның үлесті шығыны:
bт = 143 ηт ; (1.41)
bт = 143 0,8644 = 165,5 кг утГкал = 39,48 кгут ГДж;
Жылдық электр энергиясын өндіру
Эж = Nуст∙τу = 110000∙6000 = 660∙106 кВтчжыл; (1.42)
Егер τу = 6000 сағжыл - орнатылған қуатты пайдалану сағаттарының саны.
Жылудың жылдық демалысы:
Qгт = Qт·τу = 200·6000 = 1200 ГДжжыл ; (1.43)
2 Қосымша жабдықтарды таңдау
2.1 Үздіксіз үрлеу сепараторын таңдау
Үрлеу қазандығының шамасы бу өнімділігінің 1%-ын құрайды.
Dпр = 0,01∙Dку = 0,01∙420 = 4,2 тсағ (2.1)
Үрлеу параметрлері:
егер Рб = 15,8 МПа болса, үрлеу суының энтальпиясы hпрод= 1620 кДжкг,
егер Ррнп = 0,7 МПа болса, сепаратордан өткен бу энтальпиясы
hсеп= 2693кДжкг,
РНП суының энтальпиясы егер Ррнп = 0,7 Мпа болса,hвсеп=467,2 кДжкг,
РНП-да пайда болатын бу көлемі
υрнп = υ"·Dсеп = 0,2727·2100 = 580 м3сағ (2.2)
егер Ррнп = 0,7 МПа, құрғақ будың үлестік көлемі υ" = 0,2727 м3кг
РНП керекті көлемі
Vрнп = υрнп Н = 5801000 = 0,58 м3 (2.3)
бұл жерде бу көлемінің қысым нормасы Н = 1000 м3м3
Қондырғыға (РНП) үздіксіз үрлеу типті сепаратор таңдаймыз СП-0,7 бір РНП сыйымдылығы 0,7 м3 , қысымы 0,7 МПа, сыртқы диаметрі Dсыртқы = 630 мм, қазандықтар зауытынан шығарылған Таганрог қаласы (ТКЗ).
РНП-дағы су мөлшері:
Gв сеп = Dпр - Dсеп = 4,2 - 2,1 = 2,1 тсағ, (2.4)
2.2 Деаэраторды таңдау және есептеу
Жоғарғы қысымды деаэраторлардың өнімділігі қазандықтағы қоректік судың максималды шығысы бойынша таңдалады.
ЖЭС-да көлденең байланыстармен жобалау нормасына сәйкес 7 минут артық жұмыс қорымен деаэраторлар орнатылады.
Қоректендіруші судың максималды шығыны
Dпв = (1 + αсн)·nка·Dка = (1 + 0,01)·1·420 = 424 тсағ; (2.5)
Барлық деаэратор бактарының ең кіші пайдалы сыйымдылығы (БДП)
VБДП=τ∙v∙D60=7∙1,1∙42460=54,4 м3 (2.6)
Судың көлемі υ = 1,1 м3т .
2.1 сурет - Вакуумды газсыздандырғыш сүлбесі
Стандарт бойынша ДП-500-65 типті деаэратор таңдаймыз: жоғарғы қысымды БДП-65 деаэраторлы бакты, пайдалы көлемі 65 м3, деаэратордегі абсолют қысымы 0,6 МПа.
2.3 Қоректендіруші сорғыны таңдау
Нормаға сәйкес қоректік сорғылардың берілуі қоректік су қорының максималды шығынымен анықталады 5 % кем емес.
Қоректік сорғылардың берілуі
Dпн = 1,05·Dпв = 1,05·420 = 441 тсағ; (2.7)
Егер қоректік судың шығыны Dқс = 420 тсағ;
Қоректік сорғылардың берілуін есепке алғанда, қысым 18 МПа және қоректік су температуры 240 оС, стандарт бойынша қондырғыға төрт қоректік электрнасостарын таңдаймыз ПЭ-580-185200-2.
2.4 Желілік қондырғылар жабдықтарын таңдау
Берілген жылу қуаты бойынша турбиналарды іріктеуге желілік жылытқыштар таңдалады.
Турбина Т-110120-130 200 МВт қа тең жылыту қуатына ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz