Атомдық - күштік микроскоп құрылғыларына сипаттама

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 64 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Аңдатпа4

Пайдаланылған қысқартулар мен белгіленулер5

Кіріспе6

1 Нанотехнология ғылымын зерттеу8

1. 1 Нанотехнологияның Қазақстанда дамуы және болашақтағы мәселелері8

1. 2 Нанотехнологияның жаңа жетістіктері. Атомдық-күштік микроскоп. Сканерлеуші зондтық микроскоп14

1. 3 Нанотехнология әр ғылым саласында19

1. 4 Аударма жасау сөздіктер технологиясы23

1. 5 Оқу үрдісі кезіндегі нанотехнологияның ролі27

2 АТМ-дағы зертханалық жұмыстарды орындау бойынша әдістемелік нұсқаулықтар әзірлеу ерекшелігі30

2. 1 Атомдық-күштік микроскоп құрылғыларына сипаттама30

2. 2 «Атомдық-күштік микроскопия және нанотехнологиялар зертханасы» кабинетінде жүргізілетін зертханалық жұмыстардың әдістемелік нұсқаулығы35

2. 3 Контактілі АКМ әдісі арқылы алғашқы СЗМ кескінін алу және АМ-АКМ әдісімен алғашқы СЗМ бейнесін алу тақырыбынан үзінді37

2. 4 СЗМ бейнелерін өңдеу және сандық талдау, сканерлейтін зондты микроскопиядағы артефактілер және қатты денелердің бетін амплитудалық спектроскопия әдісімен зерттеу тақырыптарынан үзінді келтіру43

2. 5 Қатты денелердің бетін күштік спектроскопия әдісімен зерттеу, зондты литография және сканерлерді туралау тақырыптарынан үзінділер келтіру51

Қорытынды62

Әдебиеттер тізімі64

Қосымша67

Аңдатпа

Бұл дипломдық жұмыста жалпы нанотехнология терминіне толық түсінік беріледі. Сонымен қатар нанотехнологияның даму тарихы, жеткен жетістіктері және әртүрлі ғылым саласымен байланысы туралы айтылады. Сканерлеуші зондтық микроскоппен және атомдық-күштік микроскоппен танысуға болады. Атомдық-күштік микроскоптағы зертханалық жұмыстарды орындау барысында қазақ тіліндегі әдістемелік нұсқаулықтар жасаудың негізі көрсетіледі.

Аннотация

В данной дипломной работе дано полное определение термину нанотехнология. Размещен материал о сканирующем зондовым, и атомном-силовом микроскопе. Упоминается история развития нанотехнологий, ее достижения и связь с различными областями науки. Приводится использованная технология перевода текста, переведенный и разработанный материал к методическим указаниям по выполнению лабораторных работ.

Annotation

In this work, the term general nanotechnology is fully understood. The history of the development of nanotechnology, its achievements and communication with various fields of science. You can find a scanning probe microscope and atomic force microscope. When conducting laboratory work on atomic force microscopy, the basis for guidelines in the kazakh language is shown.

Пайдаланылған қысқартулар мен белгіленулер

СЗМ - сканерлеуші зондтық микроскоп.

СТМ - сканерлеуші туннельдік микроскоп.

АКМ - атомдық-күштік микроскоп.

АМ - амплитудалық - модуляциялық.

ЖОО - жоғарғы оқу орны.

СҚМУ - Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті.

АҚШ - Америка құрама штаттары.

IBM (International Business Machines) − аппараттық және бағдарламалық қамтамасыз етуді өндіру және жеткізу бойынша ең ірі АҚШ компаниясы.

ДНҚ − дезоксирибонуклеин қышқылы.

САТ − сандық-аналогтық түрлендіргіш.

Кіріспе

Нанотехнология - бұл адамның көзіне көрінбейтін майда бөлшектерді белгілі бір ретке келтіре отырып, оның ерекшеліктерін алдын-ала белгілеп беру арқылы әлдебір құрылымды қарастыруға қажетті жекелеген атомдарды ыңғайлап орналастыру. Нанометр дегеніміз бір метрді миллиардқа бөлгендегі ұсақ бөлігі (1 нанометр = 10 ^-9 метр) . Нанотехнология - осындай кішігірім өлшемдермен айналысатын ғылым. 1986 жылы сол кездегі студент Эрик Дрексел «Жасампаз машина» атты футуристік эссесінде алғаш рет «молекулярлы технология» деген сөз тіркесін қолданған болатын. Эрик Дрессел фантаст-жазушы Станислав Лемнің тұжырымдамаларына өз ойындағы қиялдарды үстей отырып, «Саналы тіршілік ортасының» негізгі бейне-кескінін ойлап шығарған. Осы болжамға сәйкес, XXI ғасырда нанороботтар мен технологиялар әрбір ағзаның, заттың құрамына енгізіледі де, адамзат өзін қоршаған әлеммен бірге тұтастай саналы суперкомпьютерге айналады.

Өзектілігі: Қазақстан Республикасының білім беру реформасында мемлекеттік қазақ тілі және орыс тілдерімен қатар ағылшын тіліндегі физиканы оқыту жұмыстары жүріп жатыр. Манаш Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінде Ресей Федерациясында жасалып шығарылған нанотехнологиялық зертханалық жұмыстарды орындауға арналған құрылғылармен «Атомдық-күштік микроскопия және нанотехнологиялар зертханасы» кабинетін жабдықтады. Зертханалық жұмысты орындауға арналған құрылғылар ағылшын және орыс тілдеріндегі әдістемелік нұсқаулықтармен жабдықталған. Аталған кабинетте зертханалық жұмыстарды орындайтын қазақ топтары үшін қазақ тілінде әдістемелік нұсқаулықтар жасау өзекті. Дипломдық жұмыс «Атомдық-күштік микроскопия және нанотехнологиялар зертханасы» кабинетінде жүргізілетін барлық зертханалық жұмыстардың әдістемелік нұсқаулықтарының қазақ тіліндегі нұсқасын жасауға бағытталған.

Мақсаты: нанотехнологияларды дамытуда қазіргі заманғы ғылым мен техниканың шексіз мүмкіндіктерін көрсету, заманауи жетістіктермен танысу және студенттердің нанотехнологиялар проблемасына деген қызығушылығын ояту. Атомдық-күштік микроскоптағы зертханалық жұмыстарды орындау бойынша қазақ тілінде әдістемелік нұсқаулықтар әзірлеу.

Міндеті:

нанотехнологияның даму тарихын қарастыру;
нанотехнология жайлы жан-жақты толық қамту;
ғылым мен техникада нанотехнологияларды қолдану саласын қарастыру;
атомдық-күштік микроскоптағы зертханалық жұмыстарды орындау бойынша қазақ тілінде әдістемелік нұсқаулықтар әзірлеу.

Зерттеу нысаны: ЖОО-да нанотехнологияны оқыту.

Зерттеу пәні: нанотехнологияларды қолдану аясы, мүмкіндіктері және болашағы. Атомдық-күштік микроскоптағы зертханалық жұмыстарды орындау бойынша әдістемелік нұсқаулықтар әзірлеу.

Жаңалығы: Манаш Қозыбаев атындағы СҚМУ-де «Физика» кафедрасы «Атомдық-күштік микроскопия және нанотехнологиялар зертханасы» кабинетін Ресей Федерациясынан жасалып шыққан құрылғылармен жабдықталды. Осы кабинетте қазақ тобында оқитын студенттер мен магистранттар үшін зертханалық жұмыстар жүргізуге қолайсыз. Құрылғылар шет елден келгендіктен ағылшын және орыс тілдерінде жасалған. Осыған байланысты атомдық-күштік микроскоптағы зертханалық жұмыстарды орындау үшін қазақ тіліндегі әдістемелік нұсқаулықтар әзірлеу маңызды.

Теориялық және практикалық маңыздылығы: зерттелініп отырған тақырып бойынша көптеген ғалымдар жұмыс жүргізуде. Қазақстандық ғалым Мұрат Құрмашұлы әріптестерімен бірге дәрілік нанокапсула жасап шығарған болатын. Оның ерекшелігі болмашы ғана бөлігін сырқат жүрекке жақса, науқас инфарктан жылдам оңалады. Нанокапсуланың әсері өте тез. Осы тақырып бойынша жұмыс істейтін студенттер мен тыңдаушылар осы саладан көп жаңалықты біледі. Бұл жұмыс осы сала бойынша жұмыс жасаушылардың ой-өрісін кеңейтуге, ғылым мен техниканың жаңа жетістіктерімен танысуға мүмкіндік береді [1, 2, 3] .

Дипломдық жұмыстың құрылымы: аннотация, қысқартулар мен белгіленулер, кіріспе, екі негізгі бөлім, қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады. «Атомдық-күштік микроскоптағы зертханалық жұмыстарды орындау бойынша әдістемелік нұсқаулықтар әзірлеу» тақырыбын зерттеу барысында 1 кесте, 50 сурет пайдаланылды. Түсіндірмелік жазба 67 беттен тұрады.

Зерттелініп отырған тақырыпқа байланысты «Жастар және ғылым - 2019» конференциясында «Атомдық-күштік микроскоптағы зертханалық жұмыстарды орындау бойынша әдістемелік нұсқаулықтарды қолдану» тақырыбына көлемі 5 беттен тұратын мақала жарық көрді.

«М. Қозыбаев оқулары - 2018 Еуразиялық әлеует және жаһандық сын-қатерлер жағдайындағы жаңа даму мүмкіндіктері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясында «Жаңартылған білім беру бағдарламасында физика пәнінің ақпараттық технологиямен байланысы» тақырыбында көлемі 5 беттен тұратын мақала жарық көрді.

Қорғауға шығарылады: дипломдық жұмыстың өзектілігі, мақсаты, міндеттері және жаңалығы мен аудармашы түрлері шығарылады. Зеттелініп отырған тақырып бойынша барлық негізгі мәліметтер қоса шығарылады.

1 Нанотехнология ғылымын зерттеу 1. 1 Нанотехнологияның Қазақстанда дамуы және болашақтағы мәселелері

Соңғы уақытты салыстырмалы түрде жақында ғана пайда болған «нанотехнология» термині бәрімізге белгілі. Біздің өркениетімізге оның келешегі соншалықты күрделі екенін біле отырып, нанотехнологияның негізгі идеяларын кеңінен тарату керек. Жаңа ғылымның аты бәріне белгілі «технология» деген ұғымның алдына «нано» сөзінің қосылғанын байқауға болады. «Нано» - жалпы бір нәрсенің миллиардтаған бір бөлігін көрсетеді.

«Нанотехнология» сөзі жақында пайда болғанымен, наноөлшемді құрылғылар мен құрылымдар жаңа емес. Нанотехнология - ықшамды машиналар, материалдар, әр түрлі құрылымдар мен техникалық жүйе жасауға мүмкіндік береді. Олардың көлемдік фрагменті 1-100 нм болады [4] .

Нанотехнология тарихына қысқаша сипаттама 1986 жылы студент Эрик Дрекслер өзінің «Жасампаз машина» аталатын футуристік эссесінде тұңғыш рет молекулярлы технология атауын қолданады. Ол фантаст - жазушы Станислав Лемнің идеяларына өз қиял - болжамдарын қосақтай отырып, «Саналы тіршілік ортасының» жалпы бет-бейнесін жасап шығады. Осы болжамға сәйкес, XXI ғасырда нанороботтар әрбір заттың, әрбір адам ағзасының ішіне енгізіледі де, адамзат қоршаған әлеммен бірге тұтастай саналы компьютерге айналады. Мұндай идея Эрик Дрекслерден бұрынырақ пайда болған көрінеді. 1981 жылы ІВМ корпорациясының швейцариялық филиалындағы екі инженер, Герд Бинниг пен Гейнрих Рорер мәнерлеп туннельдеуші микроскоп ойлап тауыпты. Микроскоптың құрылымы аса қарапайым шамалы қысымға қосылған аса жіңішке ине бір нанометр шамасындағы қашықтықта материалдың үстімен жылжып отырады. Осы кезде инелердің өткір ұшы материалдың беткі қабатына электрондарды тесіп өткізеді де, соның нәтижесінде шамалы тоқ пайда болады, оның көлемі ине мен беткі қабаттың арасындағы қашықтыққа байланысты болады. Материалдың беткі қабатынан жекелеген атомдарды «ажыратуға» мүмкіндік туады. Бұл ғылымның пайда болуын 1959 жылы Нобель сыйлығының лауреаты, АҚШ физигі Фейнманның жеке атомдарды манипулятор көмегімен қозғалту мүмкіндіктері туралы жасаған баяндамасымен байланыстырады. Нанотехнология терминін қолданысқа алғаш рет 1974 жылы жапон физигі Норио Танигути енгізген. Макроскопиялық заңдылықтарға сүйенетін басқа инженер ғылымдардан нанотехнологияның негізгі ерекшелігі, нанонысандар үшін кванттық және молекулааралық өзара әсерлесуінің күшті болуына байланысты. Нанотехнология саласындағы зерттеулер қазірдің өзінде практикалық маңызы зор нәтижелер беруде. Нанотехнология адамзат өміріндегі ең төңкерісті жаңалықтардың бірі болды десек, артық айтқандық емес. Оның бүгінгісінен болашағы жемісті [5, 6] .

Қазақстан Республикасының тәуелсіздік жылдарында орнықты экономикалық өсуі қамтамасыз етіліп, соның негізінде жеке бастамашылық пен кәсіпкерлік қанат жайып, сыртқы сауда мен инвестиция тартылымы белсенділікке ие болды. Қазақстан экономикасы жыл сайын 9-10% қарқынмен өсіп келеді. Өткен онжылдықта елдің ІЖӨ 5 есеге артты (22 млрд. АҚШ долларынан 100 млрд. долларға дейін) . Бүкіләлемдік банктің саралауы бойынша Қазақстан орта деңгейлі табысы бар елдердің тобына кіреді. 2007 жылы жан басына шаққандағы ІЖӨ 7 мың АҚШ долларына теңеледі.

Бүкіләлемдік банктің бағалауы бойынша Қазақстан әлемдегі инвестиция үшін аса тартымды жиырма мемлекеттің қатарында. Қазақстан экономикасына тартылған тікелей шетелдік инвестициялар көлемі 70 миллиардтан астам АҚШ долларына жетті. Өз кезегінде қазақстандық бизнесте шет елдерге белсенді инвестиция салуда (26 млрд. АҚШ доллары) . Ұлттық қор қаржысын қоса есептегенде, елдің халықаралық активтері 40 миллиард АҚШ долларынан асады. Соңғы он жылда сыртқы сауда айналымы 6 есеге артты, 2007 жылы 80 миллиард АҚШ долларын құрауы мүмкін. Қазақстанның жетекші компаниялары («ҚазМұнайГаз», «Қазақмыс», «Қазатомпром» және басқалар) халықаралық бизнес жүргізу деңгейіне қол жеткізді және ғаламдық экономика әлемінде таныла бастады.

Қазақстан - бұл әлемдік сарапшылар үздіктердің бірі деп таныған қаржы және банк жүйесі қалыптасқан ел. Елімізде «Қазкоммерцбанк», «ТұранӘлем» банкі, Халық банкі сияқты жоғары халықаралық рейтингке ие ірі банктер жұмыс істейді. Республикада бизнесті дамыту үшін барынша жайлы жағдай жасалған. Қазақстан - жаһандық энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге зор үлес қосып отырған мемлекет. Қазақстан әлемде мұнай қоры бойынша - 7-ші орынды, газ қоры бойынша - 6-шы орынды, уран қоры бойынша - 2-ші орында иеленеді. 2017 жылы Қазақстан әлемдегі ірі мұнай және газ өндірушілер мен экспортқа шығарушыларының ондығына кірмек. Қазақстанда тау-кен саласы, түсті және қара металлургия, машина жасау, құрылыс индустриясы, шағын және орта бизнес және басқа да көптеген салалар серпінді дамуда. Қазақстан дүниежүзілік сауда ұйымына кіруге әзірлік үстінде және іс жүзінде заңнамалық базаны ДСҰ-ның талаптарына сәйкестендірді. Қазақстан Республикасының алғашқы Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев елімізді әлемнің 50 бәсекеге қабілетті елдер қатарынан табылуы үшін алдымызға нақты міндеттер қойды. Бұл міндетті орындау үшін қазақстандық ғалымдардың ғылыми зерттеулерін алға жылжыту, өзіміздің бәсекеге қабілетті инновациялық технологияларымызды құру қажеттігі ашып көрсетілді. Бұл жерде ғылымда көптеген жаңа бағыттар ашу емес, керісінше, бар бағыттарды нәтижеге жететіндей қылып азайту, яғни экономикамызға жақын арада мақсатты нәтиже беретін бетбұрыс алу керек [7] .

Нанотехнологиялар - бұл қазақстандық ғылымда бар бағыттарды белгілі - бір және еліміз үшін маңызды деңгейге дейін қысқарту. Әңгіме қазір жүргізіліп жатқан зерттеулерді әкімшілік қысқарту, «Ғарыш саласын дамыту» бағдарламасында қарастырылған немесе биотехнология, фитохимия, метеллургия және т. б. салалардың басты зерттеулерін жабу немесе қысқарту жөнінде емес, қазіргі кезде әрекеттегі қазақстандық ғалымдардың нанодеңгейдегі материя құрылымын басқарумен байланысты бағыттардан нақты пайдаға асатын тауарлық формалар алуға бағыттау жөнінде болып отыр. Нанотехнологияның даму тарихына көз жүгіртсек. XIX ғасырда Левенгуктың микроскобынан кейін адамдардың жаратылыстану ғылымын салаларға бөлу процесі аяқталды - физика, астрономия, химия және биологияға. ХХ ғасырда 1931 жылы электрондық микроскоп ойлап табылған соң, ғылымды материяға терең ену деңгейіне қарай интенсивті бөлшектеу басталды, физика молекулярлық, атомдық, ядерлық, кванттық болып бөлінді.

Химия мен биология да дәл осындай өзгеріске ұшырады, атомдық химия, молекулярлық және микробиология, генетика және т. б. пайда болды. Сонымен бірге жаңа салалар интеграциясы да қатар дамыды, мәселен химия мен биологияның, биологияның химия мен физикамен, жаңа өз алды пәндер дамыды, мысалы бионика, кванттық химия және т. б.

ХХ ғасыр ортасында бұған технологияның жетілуіне бағытталған ірі бизнес қосылды. Bell фирмасы зертханасында жаңа ақпараттық эра көзі болып табылатын алғашқы транзистор құрастырылды. IBM фирмасының зертханасында зондтар көмегімен жеке атомдарды орынын ауыстыра отырып, жаңа қасиеттері бар керемет материалдарды құрастыруға мүмкіндік берген магниттік зондтық микроскоптар сериясы жасалды [8] .

Бұл екі жаңалық ғылым мен технологияға «нано» деген тіркес беріп, наноғылым мен нанотехнологияларды дүниеге әкелді. 2005 жылы IBM зертханасы қызметкерлері жекелеген атомдарды көруге және жекелеген электрондарды басқаруға мүмкіндік беретін жаңа микроскоп түрін жасап шығарды. Әлем «басқарылатын материя» жөнінде айта бастады, ал желілік компьютерлік технологиялардың дамуы 10-9 және одан да төмен дәрежесінде жаңа «нанотехнология» деген атау алған технологиялардың көмегімен материяның атомдарының үлкен санын жеке басқарудың нақты екендігін дәлелдейді. Материалдар мен жүйелерге жаңа қасиеттер бере отырып, нанотехнологиялар барлық әрекет ететін техникалар мен өнеркәсіптің облыстарында прогресстің қозғаушы күшін қамтамасыз етеді.

Нанотехнологиялар материялардың атомдық құрылымдық деңгейінде басқарады, бұл бүгінде барлық сферадағы өндірістің күнделікті әдістеріндегі көптеген инновациялық шешімдердің негізі болып табылады. Әңгіме генетика туралы болсын, бактериялар немесе микроорганизмдер, көлік жасау немесе тамақ өнеркәсібі болсын, барлық жерде де инновациялық шешімдер көбіне нанотехнологиялармен байланысты. Нанотехнологияның бұндай рөлі ғылым мен технологияның сферасында бәсекеге қабілетті технологиялық даму мен өзінің интеллектуалды меншігін дамыту үшін қажет сыни технологияларды қалыптастырады.

Қазақстан ғалымдарының нанотехнология аумағындағы барлық еңбектерін жинап, оларды өздік құндылыққа аударып және оның дамуына әсер ету - Елбасының нақты қойып отырған міндеттері. Салалық ҒЗИ мен зертханалардағы жұмыс үстіндегі ғалымдар үлкен ізденістер жолында еңбек етуде. Ендігі жерде еліміздің материяның наноқұрылымдық деңгейінде жұмыстанып жатырған ғалымдардың барлық күштерін біріктірудің тиімді механизмін жасау қажет. Асқан дәлдікпен реттелетін көлем мен құрамды наномасштабты құрылым элементтерін талдау, соңынан бұндай элементтерді керемет қасиеттер мен функцияларға ие ірі құрылымдарға жинақтау өнеркәсіптің көптеген салаларында өзгерістер төңкерісін тудырады [9] .

Нанотехнологияның дамуы қоғам өміріне микроэлектроника мен интегралды кестелерден де көбірек қуатты өзгерістер әкеледі, өйткені нанотехнологиялар электроникаға қарағанда өнеркәсіптің көп салаларын қамтиды. XXI ғасырда өндіріс пен әлеуметтік өмірде түбегейлі өзгерістерге әкелетін ғылым мен техниканың төңкерісі болуы тиіс. Қазақстанда нанотехнологиялар мен аралас пәндер облысында зерттеулер жүргізетін және жетістіктері бар ғылыми ұжымдар бар. Бұл жартылай өткізгіштер мен металл жүйесі наноқұрылымдары мен нанокластерді талдау облысындағы зерттеулер, нанокөлемді катализаторлар, сенсорлық наноқұрылымдық материалдар мен көміртекті наноқұрылымдар облысындағы құралдар. 2003 жылдан бастап наноқұрылымдық зерттеулер Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің фундаменталды зерттеулері бағдарламалары бойынша жүргізіле бастады [10] .

2006 жылдан бастап наноматериалдар мен нанотехнологиялар бойынша қосалқы зерттеулер индустрия және сауда министрлігінің «2006 - 2008 жылдардағы түрлі мақсаттардағы перспективалық жаңа материалдарды жасау» бағдарламасы шеңберінде қаржыландырылып келді. Қазақстан экономикасы диверсификациясы үшін қабылданған артықшылықты бағыттар бойынша нанотехнологиялардың үлкен маңызы бар. Металлургия кластерінің дамуы үшін нанотехнологияның маңызы басымырақ. Қазіргі кезде ұнтақты және композициялық материалдар рөлі ұдайы өсіп келеді және бұл сферада қазақстандық ғалымдар қондырғыш материалдардың қызмет мерзімін ұзартатын жаңа нано және композициялық жабындар, машиналар мен механизмдердің жоғары төзімді және отқа шыдамды тетіктері үшін наноқұрылымды легирленген ұнтақты құрыш пен құймалар, түсті және сирек кездесетін металлдардың аса таза ұнтақтарын, күн энергетикасы мен электрондық техника үшін жартылай өткізгіштер материалдарын алу технологияларын жасақтауда елеулі жетістіктерге жетті. Иондар мен химиялық қосындылар нано көлемге 10-9 м тең. Бұл рудаларды өңдеген кезде иондық және жұқа қабатты флотацияны, әртүрлі сепарацияларды (фото және радиометрикалық, электромагниттік т. б. ) қолдануға мүмкіндік береді.

Нанотехнологиялық зертханалар нанотехнологиялардың қоршаған ортаға әсерін алдын-ала анықтай алатындай құрал жабдықтар мен білікті мамандармен жабдықталуы керек. Семейдегі ядролық полигондағы ядролық және термоядролық технологияларды зерттеулер жүргізген кездегі қайғылы жағдайларлы естен шығармауымыз керек. Нанотехнологияның информациялық саламен бірлескен еңбегі үлкен жетістікке әкелуі анық. Қазіргі кездегі нанотехнологиялар нарығына салым 2, 5 млрд евро ғана бөлінсе, Еуропалық одақтың басты атқарушы органы 2010 жылы салым көлемі 100 млрд евроны, ал 2015 жылы 1 трлн евроға өседі деп болжамдайды. Электрондық құрылғылардың көлемі асқан жылдамдықпен кішірейіп келе жатырғанын ескерсек, жетекші әлемдік державалар және корпорациялар информациялық салалар алдыңғы орындардың біріндегі нанотехнологиялық бағдарламаларға инвестицияларын өсіруге ұмтылыстарын айқын байқауға болады. Егер шет елдерді мысалға келтірсек, жапония икемді күн батареялары мен FOLED-дисплейлерді дайындауда жетекші орында келеді. FOLED - икемді органикалық дисплей. Қазір бұған ұқсас құрылғылардың прототиптері келесі толқында ұялы байланыс пен видеокамераларда, цифрлық фотоаппараттарда жаппай кеңінен қолданыла бастайды. Sharp компаниясы 1 ден 3 микрометр аралығындағы, яғни бірден үш мың миллиметрге дейінгі қалыңдықтағы пленка түріндегі күн батареясын жасап шығарды. Бұл қазіргі кездегі аналогтардан 100 есе кіші. Күн батареялары қабатымен ұялы телефондар, көліктер, тіпті арнаулы киімдерді жабу жоспарлануда. Бұл батареялардың FOLED-дисплеймен интеграциясы да күтілуде. Екі визит кәртішкесі ауданындай икемді өте жұқа күн батареясы салмағы тек қана 1 г және қуаты 2, 6 Вт. Құрастырушылар мәліметінше, бұл велосипед жарық шамын электроқуаттауға әбден жетеді [11] .

Информациялық технологиялар мен нанотехнологиялар арасындағы осындай тығыз байланыс тек қана информациялық технологиялар саласы әлемдік нарығы мен болашақтағы перспективалар тұрғысынан ғана емес, ең алдымен, жоғарыда тоқталғанымыздай, осы жерде информациялық технологиялар саласы мен нанотехнологиялардың байланысы сферасында салмақты үлесі бар қазақстандық ғалымдар бәсекеге қабілетті орын ала алатыны тұрғысынан өте маңызды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.