Гейзенбергтің анықтамалмағандық қағидасы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Гейзенбергтің анықтамалмағандық қағидасы.
Гейзенбергтің анықталмаушылық принципі
Зат бөлшектерінің толқындық және корпускулалық екі жақты табиғаты - кез келген ұсақ бөлшектерді әрі жарықтың толқындық, әрі фотонның кванттық теориясымен сипаттауға мүмкіншілік береді. Олай болса көзге көрінбейтін микродүние ішіндегі бөлшектердің табиғатын зерттеу үшін классикалық физика ұғымдарын қолданудың мүмкіншілігі болар ма екен деген заңды сұрақ туады.
Классикалық механикада қозғалатын кез келген материалдық нүктенің белгілі бір траекториясы болады және кез келген уақытта оның координаты мен импульсін анықтауға болады. Ал көзге көрінбейтін ұсақ бөлшектері болса (микробөлшектер), өзінің толқындық қасиеті болу себебінен классикалық бөлшектерден ерекше айырмашылығы болады. Микробөлшектердің негізгі айырмашылығы олардың траекториясы болмайды, сондықтан да бір мезгілде бөлшектің координаты мен импульсін дәл өлшеудің мүмкіншілігі жоқ. Олай болса микробөлшектерді макробөлшектерге тән физикалық шамаларымен тек жуықтап қана сипаттауға болады. Осы пікірге байланысты толқындық механикада мынадай принцип бар: электронның (немесе кез келген ұсақ бөлшектердің) орнын және импульсін бір мезгілде дәл өлшеу мүмкін емес. Мысалы, фотонның осі бойынша координатын өлшегендегі қателік болып, оның жылдамдығын өлшеудегі қателік болса, онда осы пен көбейтіндісінің шамасы тұрақтысынан, яғни Планк

тұрақтысынан кем болмайды: немесе . Бұл теңсіздікті басқаша жазып көрсетейік;

немесе ,

мұндағы - импульсті өлшеудегі қателік, - бөлшектер массасы, 2.5 теңсіздікті басқа координаттар үшін де жазуға болады, яғни:

, .

Осы 2.5 және 2.6 теңсіздіктерін бірінші рет 1927 ж. неміс физигі В.Гейзенберг (1901-1976) ұсынған болатын, сондықтан бұлар Гейзенбергтің анықталмаушылық теңсіздіктері деп аталады. Осы қатыстардың физикалық мәнін түсіндірейік.
Егер де координат мәні, яғни -тің мәні дәл өлшенсе, онда импульстің белгілі бір мәні болмайды.
Себебі ұмтылады. Ал импульстің мәні дәл өлшенсе, онда координаттың белгілі бір мәні болмайды, себебі ұмтылады.
Сөйтіп ғылыми материалистік тұрғыдан қарағанда траекторияның, координаттың, жылдамдықтың белгілі бір шектері бар болатындықтан, олар материяның ерекше қасиеттерін сипаттай алмайды.
Гейзенбергтің анықталмаушылық теңсіздіктеріндегі Планк тұрақтысы өте аз шама ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.