ЖМҚ немесе полимерлер

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 57 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Химия - жедел дамушы білім облыстарының бірі, макро- және микромасштабтағы оның жедел дамуының нәтижелері күнделікті өмірде көрініс береді. Ал мектепте осы пәнді өтуге бөлінген уақыт тоқтаусыз қысқаруда. Біз мектеп химия курсының мазмұны мен оқыту үрдісінің химия ғылымының даму ерекшеліктері туралы жеңіл ұғымды емес, замамануи білім жағдайы мен химияны тану нысанының шынайы күрделілігін көрсетуі тиіс екендігіне сенімдіміз. Адамзаттың тіршілігі оның саналық жетілуіне байланысты. Бүгінгі күні өркениеттің ары қарай дамуы үшін экологиялық әдеп құндылықтары негізінде экологиялық мәдениетті қалыптастыру қажет. Экологиялық мәдениет тұлғаның әлеуметтік белсенділігі мен азаматтық толысуында көрініс беруі тиіс. Экологиялық талаптар әрбір адамның әрекет нормасына айналуы үшін, бала кезден қоршаған орта, табиғи әлем мен оның экологиялық тазалығы үшін жауапкершілік сезімін мақсатқа сай тәрбиелеу қажет [1] . Осы себептен «Полимерлер» тақырыбын өту кезінде оқушылардың экологиялық санасын дамыту өте маңызды , әрі өзекті мәселе болып табылады, өйткені онымен байланысты көптеген міндеттер ашылып, шешілмеген. Полимерлердің бізді күнделікті қоршап тұратындығы белгілі. Адам өмірінде полимерлер мен олардан жасалған бұйымдарды қолданумен байланыспаған бірде-бір облыс жоқ шығар, сірә. Пайдаланылған полимерлік бұйымдарды утилизациялау мәселелеріне жауапсыз қатынас қоршаған ортаның ластануына алып келіп, ғаламшарымызға орны толмас зиян келтіреді.

Осыған байланысты, дипломдық жұмыстың мақсаты - «Полимерлер» тақырыбы мысалында оқушылардың экологиялық өзіндік санасын дамыту бастамаларын қарастыру, мектеп оқулықтарын (тақырыптар мен тапсырмаларды, талданушы материалдың күрделілігі мен қолжетімділігін бағалау) талдау болып табылады.

Қойылған мақсатқа жету үшін, жұмыста келесі міндеттер қарастырылады:

- нақты, атап айтқанда «Полимерлер» тақырыбына шолу, қажеттіні дайындау, осы тақырыпты толықтыру;

- экологиялық бейіндік материалдарды енгізу, экологиялық сипатқа ие тапсырмалар мен тесттер санын ұлғайту;

- экологиялық мазмұнға ие әртүрлі сыныптан тыс іс-шаралар өткізу.

Зерттеу нысаны - орта мектепте жүзеге асырылатын оқу-тәрбие үрдісі.

Зерттеу пәні - « Полимерлер » тақырыбын өту кезінде экологиялық сананы дамыту әдістерінің қолданылуын қамтамасыз ететін сабақтарды ұйымдастырудың тиісті формаларын таңдау.

Жұмыстың жаңашылдығы - алғаш рет орта мектептің химия курсында «Полимерлер» тақырыбын өтуде оқушыларда экологиялық тазалық үшін жауапкершілік сезімін қалыптастыру міндеті қойылды.

Практикалық маңыздылығы - жұмыс № 64 жалпы орта мектепте педагогикалық іс-тәжірибе шеңберінде жүргізіліп, тікелей оқу пәндеріне енгізілді.

1 Әдеби шолу. «Полимерлер» тақырыбын өту кезіндегі экологиялық білім беру мәселелері

1. 1 Мектептік экологиялық білім беру мақсаттарын жүзеге асыру жолдары

Әлемдік қауымдастықтың алдында тұрған заманауи мәселелердің арасынан бір - адамның тіршілік ортасы сапасының нашарлау мәселесін ерекше бөліп көрсетуге болады. Ол жаһандық сипатқа ие болып, барлық үлкен және кіші, дамыған және дамушы елдердің барлығын толғандыруда. Орта ластануының артуы көрнекі түрде көрініс беріп, оған адамдар эмоциялық тұрғыдан сын айтуда. Өкінішке орай, мұндай сын көбінесе аз аргументтелген болып келеді. Мұндағы халықтың негізгі сын-ескерпелері химияға байлаысты.

Қалыптасқан жағдайда техногендік немесе биологиялық текті химиялық қосылыстардың бақылаусыз таралуымен байланысты апаттардың жиілеуі және қоршаған орта ластануы асштабының кеңеюі себептерінің шынайы талдауын жүргізу қажет. Қазіргі кезде ортақ мәселенің екі негізгі аспектісін бөліп көрсетуге болады.

Олардың біріншісі экономика дамуының белгілі хаостығымен және қарама-қайшылығымен, екіншісі - адамның өзімен, оның өндірістік және тұрмыстық сфералардағы заманауи жетістіктерді саналы түрде қолданудағы дайындық деңгейіне байланысты. Әсіресе адамдардың қарапайым «химиялық» дайындық мәселесін шешу маңызды, өйткені бүгінгі күні адам денсаулығына белгілі-бір зиян келтіруге қабілетті заттармен әрбір адам байланысқа түседі. Адам күнделікті өмірде дәрі-дәрмектерді, косметикалық және парфюмериялық құралдарды, бояғыштарды, отынның алуан түрлерін, пластиктер мен тыңайтқыштарды қолданады [2] .

Сондықтан бүгінгі жалпы білім беретін мектеп қоршаған ортадағы экологиялық әрекет типі мен ойлаудың жаңа образы бар тұлғаны қалыптастыру негізін қалауға жұмылдыруы тиіс.

Мектептік экологиялық білім беру мақсаттарын іске асыру жолдары алуан түрлі болуы мүмкін: оқу пәндерін экологияландыру, бірлескен курстарды жасау, ластанудан қоршаған табиғи ортаны қорғау мен экология мәселелерін ашатын арнайы пәнді оқытуды іс-тәжірибеге енгізу.

Қоршаған ортаның полимерлік өндіріс қалдықтарымен және дайын пластмассалық бұйымдармен ластануы қазіргі кезде ерекше өзекті болып, жылдам шешімді талап етеді. Бірақ бұл шешім конструктивтік сипатқа ие болып, өндіріспен және полимерлер мен олардың бұйымдарын қолданумен байланысты экологиялық мәселелер жайлы және полимерлік химия туралы ғылыми түсініктермен бекітілуі тиіс.

1. 2 Жоғары молекулалық қосылыстар химиясы бастауының тарихы

Органикалық химияның бүкіл тарихы - бұл негізгі мәні қолжетімді, бәрінен бұрын көмірсутектік шикізат негізінде жоғары химиялық құндылыққа ие өнімдерді алу болып табылатын органикалық синтездің үздіксіз тиумфтық шеруі. Синтез, тіпті өнім шығымы бар-жоғы 20-30%, ал кейде 10-15% болған кезде де тиімді саналды. Егер қажетті өнім өте қажет саналса, онда мақсат шығындарды ақтады деп есептелді. Бұл кезде өнім шығымының өте төмен пайызы орын алып, жанама өнімдердің - қою майлардың, асфальттектес шайырлардың үлкен мөлшерінің түзілу фактысы байқалып, өнімді тазалау өте қиынға соққандықтан, оларды бөліп алу шарасын синтез нәтижелерін бүлдірген «ластанған химия» деп атады [3] .

Дегенмен, 1920-шы жылы органикалық синтездік жағымсыз қалдықтарына деген терсі көзқарастарды өзгертуші зерттеуші пайда болды. Бұл зерттеуші немістің химик-органигі Г. Штаудингер ( Герман Штаудингер 1881 жылы 23 наурызда Германияның Вормсе қаласында туылған) еді. Ол өз жұмыстарымен органикалық синтездің әлеуеттік құндылығы мен олардың полимерлік табиғатын көрсетіп, каучук типіндегі табиғи заттармен олардың ұқсастығына назар аударды. Штаудингерге дейін ғылымда каучук пен оған ұқсас заттардың төмен молекулалық негізі туралы пікір қалыптасқандықтан, каучук пен органикалық синтездің жанама өнімдерінің біріңғай жоғары молекулалық негізін дәлелдеу үшін біраз жылдар қажет болды. Ғалымдар жоғары молекулалық заттардың болатындығын түбегейлі теріске шығарды.

Штаудингер шығармашылығының нәтижесінде 1920-1930 жылдар химиядағы ұлы қалыптасулар кезеңі болды: органикалық синтездің жағымсыз сүйемелдеуінен «ластанған химия» барынша тартымды зерттеу облысына айналды. Макромолекулалар туралы түсінікке ие емес органикалық химия негізінде өзіндік теориялары мен әдістері бар жоғары молекулалық қосылыстар химиясы қалыптасты. Бұл жаңа химия жаңа синтетикалық материалдарды - сол кезге дейін тек тірі табиғат ғана өндірген каучуктерді, талшықтар мен шайырларды жеткізуші болды. Бірақ бұл жаңа химияның туындауы өте қиын болды.

Аталған 1920-1930-шы жылдар макромолекулалардың болатындығын мойындату мен шындық үшін Штаудингер мен оның ізбасарлары үшін «ұлы күрестер» кезеңі болды. Осы пікірлер күресінің ерекшелігі - макромолекулалық қосылыстар химиясына қарсы барлық химик-органиктер мен коллоидты химия өкілдерінің біріңғай майдан құруында болды. Олар тек каучукты ғана емес, сонымен қатар барлық полимерлерді де физикалық тартылыс күші әсерінен коллоидты бөлшектерге айналатын төменгі молекулалық заттар ретінде қарастырды. Бұл ғалымдар мономерлерден полимерлер түзілуін - бұл изобутен мен пропеннің димерлерге, тримерлерге және т. б. полимерлену реакцияларын ашқан А. М. Бутлеров дәлелдеп кеткен шынайы факт деп пайымдады. Олар табиғи каучуктың изопреннің де каучук екендігін мойындағанымен, «поли» көрсеткішінің n мәнінің қандай болатындығын білмеді.

Олардың ешқайсысының басына n көрсеткішінің ондаған, жүздеген және мыңдаған бірліктерге жетуінің мүмкін екендігі келген жоқ. Классикалық химияға сүйенушілер коллоидты химиядан Г. Штаудингер химияға енгізген жаңалықты қорғау ретінде шағын молекулалардың агрегаттану теориясын бөліп алды.

Сонымен қатар Штаудингер жоғарғы молекулалық қосылыстардың болатындығын негіздеуші эксперименттік жаңа дәлелдеимелерді бірінен соң бірін келтірді. 1922 жылы ол И. Фритчимен бірге полимерлердегі мономерлік звенолар арасында жай ғана физикалық тартылыс күштерінің емес, коваленттік байланыстардың болатындығын анықтады. Бірақ полимер, яғни макромолекула бөлшектерінің молекулалық массасын анықтау тәсілдері болмағандықтан, сол кезде ол полимерлену дәрежесі туралы еш нәрсе айта алмады.

Синтездеген полистирол мен полиоксиметилен қасиеттерін және құрылымын зерттей отырып, ол макромолекулалардың тізбектік құрылысы туралы қорытындыға келіп, полистирол құрылымының жоғары молекулалық парафиндік көмірсутектер құрылымына ұқсас екендігін көрсетті. Дегенмен, бұл тұжырым кейбір полимерлердің жоғары температуралар кезінде балқып, ери алу қабілетінің жойылатындығын түсіндіре алмағандықтан, ғалым оны бұтақталған макромолекула және үшөлшемді полимерлік тор туралы ұғымдармен толықтырды. Физикалық әдістермен полимерлер құрылымын зерттеу кейіннен өз дәлелін тапты.

1934 жылы макромолекулалар болатындығының ең басты дәлелдемесі ретінде Г. Штаудингер В. Хейрмен бірге үшөлшемді полимерлену реакциясын ашып, ең бастысы полимердің молекулалық масссасы мен оның ертіндісінің тұтқырлығы арасындағы тәуелділікті анықтады. Осының негізінде Штаудингер алуан түрлі, соның ішінде жоғарғы молекулалық қосылыстардың молекулалық массаларын анықтаудың вискозиметрлік әдісін жасады. Бұл кез-келген макромолекулалық қосылыстың «поли» - N көрсеткішінің мәнін нақты анықтау мүмкіндігін берді.

Осылайша, молекулалардың болатындығы дәлелденді. Сонымен қатар, каучук, полистирол, целлюлоза полиэфрилері және т. б. секілді макромолекулалардан шағын мономер, димер және тіпті олигомер молекулаларының түбегейлі ерекшеленетіндігі де дәлелденді.

1953 жылы Штаудингер «жоғарғы молекулалық қосылыстар химиясы облысындағы зерттеулері үшін еңбегін мойындауда» Нобель сыйлығына ұсынылды. Ол синтетикалық каучуктер, пластмассалар мен химиялық талшықтар өндірісі технологиясына қатыспаса да, оның жұмысынсыз мұндай өндірістің мүмкін болмайтындығына ешкім күмәнденған жоқ.

Кеңестер одағында жоағыр молекулалық қосылыстар химиясы 1930-шы жылдардан бастап қарқынды түрде дами бастады. Әлемде алғаш рет мұнда С. В. Лебедев тәсілі бойынша бутадиен негізінде синтетикалық каучуктың ірі тоннаждық өндірісі жасалды. 1950-ші жылы стереореттелген полимерлердің алғашқы үлгілері алынып, мүмкін болатын кремнийорганикалық қосылыстардың - дерліктей 100% жоғары молекулалық қосылыстарды алу тәсілдері жасалып, ал олардың негізінде пластмассалар мен эластомерлер өндірісі құрылды. Кремнийорганикалық қосылыстар химиясын дамытудағы ерекше еңбек К. А. Андриановқа тиесілі. Ғалымдар көптеген химиялық талшықтарды, жекелей алғанда капрон мен лавсан өндірісі технологияларын жасап шығарды.

1. 3 Полимерлер. Олардың жіктелуі, физикалық және химиялық қасиеттері

Полимерлер - бұл молекулалары өзара химиялық және координациялық байланыстармен ұзын сызықты және бұтақталған тізбектерге байланысқан, құрылысы бойынша бірдей немесе әртүрлі қайталанатын атомдық топтамалардың үлкен санынан тұратын табиғи және синтетикалық қосылыстар ( поли - көп, мера - бөлік) .

Көмегімен полимер құрылысын суреттеуге болатын атомдар тобы құрама звено деп аталады. Көп рет қайталанатын құрама звеноны қайталанбалы құрама звено , ал тізбек ұштарындағы топтар - ұштық топтар деп аталады. Қайталанбалы құрама звенолар мен ұштық топтардан тұратын полимер молекуласы макромолекула деп аталады.

Полимер түзуші заттар мономерлер (моно - бір) деп аталады. Егер полимер алу кезінде мономер оның құрамына толығымен кірсе, онда құрамалық қайталанбалы звено мономерлік звено деп аталады. Егер полимерді алу төмен молекулалық қосылыстың, мысалы судың, газдардың бөлінісімен жүзеге асса, онда құрамалық звено құрамы мономер құрылысынан ерекшеленіп, мұндай звеноны мономерлік звено деп атауға болмайды.

Бір мономерден алынған полимерлер гомополимерлер, ал екі немесе одан да көп монмерден алынса - сополимерлер деп аталады.

Қайталанбалы n звенолар саны оннан он мыңға дейінгі кең шамада түрленуі мүмкін. Тәртіпке сай, бір полимер құрамында ұзындықтары әртүрлі макромолекулалар, яғни құрамалық қайталанбалы звенолардың түрлі саны болады [4] .

Төмен молекулалық қосылыстан полимерге өту қайталанбалы звенолар санының өсуі нәтижесінде орын алады. Бұл кезде физикалық және химиялық қасиеттер шұғыл өзгергенімен, белгілі-бір n санына жеткен кезде звенолар санының ары қарай ұлғаюына қарамастан, олар өсуін тоқтатады. Осы сәттен бастап қосылыс полимер болады. Осылайша, полимер - бұл бір немесе бірнеше звеноларды қосу немесе жою кезінде іс-жүзінде өзгермейтін қасиеттер кешені көрініс беруі үшін саны жеткілікті болатын химиялық және координациялық байланыстармен өзара қосылысқан бір немесе одан да көп көп реттік қайталанатын құрама звенолардан құралған қосылыс.

Төмен молекулалық қосылыстар мен полимерлер арасындағы аралық орынға ие заттар олигомерлер ( олиго - азғана) деп аталады. Олар мономерлер сияқты да, полимерлер сияқты қасиеттер көрсетеді; бір немес бірнеше қайталанбалы звеноларды қосу немесе жою кезінде олардың кейбір қасиеттерінің шұғыл өзгерісі орын алады. Олигомерлердегі қайталанбалы звенолар саны көп емес - бірнеше бірлік немесе ондық.

Полимерлер атауы поли түбірі бар мономерлер, ал олигомерлер атауы - олиго түбірі бар атаудан түзіледі. Полимердің (олигомердің) химиялық формуласын бірнеше тәсілмен өрнектеуге болады, мысалы:

Полиэтилен

≈ CH ₂ − CH ₂ ≈ ;

… − CH ₂ − CH ₂ − … ;

Полимер құрылымы (кез-келген күрделі жүйе ретінде) деп оны түзуші барлық элементтердің кеңістікте өзара орналасуын, олардың ішкі құрылысы мен олардың арасындағы өзараәрекеттестік сипатын айтады. Кез-келген денедегі құрылымдық элемент шамасы мен бағыты бойынша үздіксіз өзгермелі, бір-біріне тартылыс пен тебілісті туындататын көптеген (электрлік, магниттік, механикалық және т. б. ) күштердің бір мезгілдік ықпалына ұшырайды. Әрбір құрылымдық бірлік, үздіксіз (броундық) қозғалыста бола отырып, максималды энтропияға сай келетін максималды ретсіздікпен және минималды энергиямен сипатталатын барынша тиімді күйге ұмтылады.

Полимерлік денелерде құрылымдық элементтер болып макромолекулалар табылады. Мономерлік звенодағы әрбір атомның, макромолекуладағы әрбір мономерлік звеноның және әрбір макромолекуланың қозғалысы әрбір сәттегі электрондық, атомдық, молекулалық деңгейлерге әсер ететін күштер жиынтығына тәуелді.

Үздіксіз қозғалыста болатын атомдар мен молекулалар секілді макромолекулалар да бір-біріне тепе-теңдік күйі молекулаүстілік құрылым деп аталатын барынша энергетикалық тиімді жағдайға келуге ұмтылады.

Химиялық құрылыс

Макромолекуланың химиялық құрылысының сипаттамасы болып оның қайталанбалы құрамалық звеноларының химиялық құрылысы табылады. Қайталанбалы звенолардың химиялық құрылыстары бойынша полимерлер органикалық, бейорганикалық және элементорганикалық болып бөлінеді.

Органикалық полимерлер құрамына бас тізбектегі көміртегі, сонымен қатар оттегі, азот және күкірт атомдары кіреді. Бүйірлік топтарға көміртегімен тікелей қосылысқан сутегі, галогендер немесе негізгі тізбек көміртегісімен тікелей қосылыспаған басқа элемент атомдары кіруі мүмкін.

Бейорганикалық полимерлер бейорганикалық атомдардан құралып, құрамына органикалық бос радикалдар кірмейді.

Элементорганикалық полимерлер - бұл макромолекулаларының құрамына көміртегі атомдарымен қатар бейорганикалық фрагменттер де кіретін қосылыстар. Оларды бас тізбек құрамы бойынша үш топқа бөледі:

- бүйірлік органикалық топтармен қаңқаланған бейорганикалық тізбектері бар қосылыстар;

- бас тібекте көміртегі атомдары, ал бүйірлік топтарда азот, күкірт, оттегі және галогендерден басқа кез-келген элемент атомдары болатын қосылыстар;

- органикалы-бейорганикалық тізбектері бар қосылыстар.

Әрбір класс қосылыстарын гомотізбекті мен гетеротізбектіге бөлуге болады. Гомотізбекті қосылыстардағы тізбектер бір элемент атомдарынан, ал гетеротізбектілердегі - әртүрлі элемент атомдарынан тұрады.

Гетреотізбекті және гомотізбекті полимерлерге бөлу кезінде бүйірлік тізбектер құрамы есепке алынбайды.

Звенолардағы атомдар табиғатына тек байланыстар энергиясы ғана емес, сондай-ақ олардың полярлығы да тәуелді. Бұл көрсеткіштер өте маңызды, өйткені олар полимерлердің бірқатар эксплуатациялық қасиеттерін, мысалы, жоғары температуралар, агрессивтік орталар әсеріне тұрақтылығын, электрлік қасиеттерін мен басқаларды анықтайды. Байланыстар полярлығына байланысты полимерлерді полярлы емес және полярлы деп бөледі . Полярлы еместерге, мысалы: полиэтилен, полипропилен, полиизопрен, полибутадиен, полиизобутилен жатады. Полярлы полимерлерге қайталанбалы звеноларының құрамына полярлы байланыстары бар топтар (С - ОН, С - СООН, С - NН ₂ , С - СN, С - СCl) кіретін полимерлер жатады және олардың дипольдік мезеті нөлден өзгеше. Полярлы полимерлерге, мысалы: құрамына көптеген ОН топтар кіретін поливинил спирті, целлюлоза, крахмал, полинитрилоакрил, поливинилхлорид және басқалар жатады. Полимердің полярлығы қайталанбалы құрамалық звенодағы полярлық топтардың орналасу симметриясына тәуелді.

Полимерлену немесе поликонденсациялау реакциялары бойынша полимерлер алынатын төменмолекулалық заттар мономерлер деп аталады. Мысалы, (-CF ₂ -CF ₂ -) n мономері болып тетрафторэтилен (CF ₂ =CF ₂ ) табылады.

Полимер молекуласы құрылымының қайталанбалы учаскесі құрылымдық звено деп аталады. Негізінен мұндай звено ретінде мономердің бір молекуласына сай келетін фрагмент таңдалып алынады. Мысалы, политетрафторэтилен (-CF ₂ -СF ₂ -) n құрылымындағы құрылымдық звено ретінде -CF ₂ - емес, -CF ₂ -CF ₂ - тобын қарастыруға болады.

Полимер молекуласындағы құрылымдық звенолардың орташа саны полимерлену (поликонденсациялану) дәрежесі деп аталады. Бұл сан өте кең - мыңнан ондаған миллионға дейінгі шамада ауытқуы мүмкін. Бұл кезде әңгіменің нақ орташа шама туралы болатындығын әрқашан есте ұстаған жөн. Затта - полимерде молекулалық массалары әртүрлі молекулалар болады. Оларға құрам тұрақтылық заңын қолдануға болмайды, өйткені молекулалар құрмының бір, он және жүз звеноларға дейін ауытқуы олардың қасиеттеріне іс-жүзінде әсер етпейді. Мысалы:

n CH ₂ = CH →УК жарық → ( - СН ₂ - СН - ) n

СН ₃ СН ₃

Полимер формуласындағы n саны - полимерлену дәрежесі болып табылады.

Полимерлер үшін молекулалық масса ұғымы кейбір ерекшеліктерге ие. Полимерлену кезінде макромолекулаларға өсуші полимерлік тізбектің үзілуінің орын алуына байланысты мономер молекулаларының түрлі саны қосылысады. Осының салдарынан ұзындығы, әрі массасы әртүрлі макромолекулалар түзілетіндіктен, негізінен осы зат үшін көрсетілетін молекулалақы масса - бұл тек оның орташа мәні ғана болады.

Полимерлер үшін орташа салмақтық (1) молекулалық масса мен орташа сандық молекулалық масса (2) болады:

Мw = Σ qw(i) Mi= Σ q(i) Mi2/ Σ qn(i) Mi (1)

Mn= Σ qn(i) Mi = Σ niMi /Σ ni (2)

Салыстырмалы молекулалық массалар шамасына байланысты заттардың 3 тобы болады:

1. Төменмолекулалық қосылыстар (ТМҚ) .

2. Шайырлар.

3. Жоғарымолекулалық қосылыстар (ЖМҚ) .

Егер салыстырмалы молекулалық масса шамамен 500-ден төмен болса, онда мұндай қосылыстар ТМҚ ретінде қарастырылады. 500-ден шамамен 5000-ға дейін - шайырлар немесе олигомерлер, ал 5000-нан жоғары - ЖМҚ немесе полимерлер.

Полимерлер деп молекулалары қайталанбалы звенолардың барынша үлкен (дәл немесе жуықталған) санынан тұратын заттарды айтады.

ЖМҚ молекулаларын макромолекулалар деп атайды.

Жоғарыда аталған қосылыстар арасындағы шекаралар жеткілікті түрде шартты болып табылады; ЖМҚ-ға қосылыстарды жатқызудың физикалық критерийі болып қосылысу нәтижесінде қасиеттер өзгерісін анықтаудың мүмкін еместігі немесе бір не бірнеше звеноның жоғалуы табылады.

ТМҚ мен ЖМҚ қасиеттерінде ерекшеліктер бар. ЖМҚ макромолекулаларының ТМҚ молекулаларынан ерекшелігі, олар ұшқыш емес. Іс-жүзінде барлық полимерлер тізбектік құрылысқа ие, яғни макромолекула ұзындығы диаметрден көп үлкен.

Полимерлердің тамаша қасиеттері:

-кристалдық, сұйық-кристалдық және аморфты полимерлер қасиеттерінің анизотропиясы (бұл жағдай іс-тәжрибеде полимерлердің талшықтар мен қабықшалар түзу қабілеттігіне алып келеді) ;

-өте жоғары иілгіштік пен тұтқыр серпімділік;

-қарапайым заттардан ерекшелігі полимер ертінділері төмен концентрациялар (1-2%) кезінде аққыштығын жоғалтады.

Барлық ЖМҚ шығу тегі бойынша келесілерге бөлінеді:

1. Табиғи;

2. Синтетикалық;

3. Жасанды.

Табиғи полимерлерге: целлюлоза, ақуыздар, крахмал, нуклеин қышқылдары, табиғи каучук, графит, силикаттар жатады.

Синтетикалық полимерлерге: полиэтилен, полистирол, поливинилхлорид, капрон, лавсан, каучуктер, шыныталшығы жатады.

Синтетикалық полимерлерді табиғатта жоқ заттарды полимерлеу және поликонденсациялау көмегімен алады.

Жасанды полимерлерге: ацетилцеллюлоза, нитроцеллюлоза, резеңке жатады.

Жасанды полимерлерді химиялық әдістерді пайдалана отырып, негізгі тізбекті өзгертпей, табиғи полимерлерден алады.

ЖМҚ тек екі - қатты және сұйық агрегаттық күйде ғана болады. Фазалаық күйі бойынша олар аморфты және кристалдық болуы мүмкін. Аморфтық құрылысқа макромолекулалары ретсіз, хаосты түрде орналасқан полимерлер ие. Мұндай орналасу жүйесіз құрылымға ие макромолекулалар үшін тән. Мысалы, аморфты болып атактикалық полипропилен, көптеген каучуктер табылады. Аморфты полимерлер - жұмсақ, созылғыш материалдар. Олар келесі физикалық күйлерде - тұтқыраққыш, жоғарысозылмалы және шыныталшықты болуы мүмкін.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.