Тұтыну несиесінің түрлерімен мазмұны

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Тұтыну несиесінің түрлерімен мазмұны

Тұтыну несиесін халықтың әр түрлі тұтынушылық қажетін қанағаттандырудың құралы ретінде қызмет етеді. Бұл арада кәсіпкерлік қызметі үшін жеке тұлғаларға берілетін ссуда тұтыну несиесіне жатпайды.

Тұтыну несиесінде қарыз алушыға жеке тұлға, ал, несие берушіге несие мекемесі, сондай-ақ әр түрлі меншік формасындағы кәсіп орындармен ұйымдар жатады.

Нарықтық экономикалы елдерде халыққа қызмет көрсетудің қолайлы әрі пайдалы формасы реттінде тұтыну несиесі экономикада үлкен рөл ойнайды, Сондықтанда ол мемлекет тарапынан белсенді түрде реттеледі. Реттеу несие берудің және оның пайдаланудың деңгейінде жүзеге асыралады әрі бұл реттеу несиеленетін опирацияға өзіндік тқаражатпен бастапқы қатысу несиеленетін опирацияға өзіндік қражатпен бастапқы қатысу, несие мерзімі, пайызмелшерлемесы арқылы түпкілікті тұтынушының несиеленуін мақылдаудағы немесе несиелеу режимін қатайтуда көрінеді.

Әр түрлі елдерде жеке қарыз алушыларды несиелеуге байланысты әр қилы заңдар қолданылады, алайда, олардың бәрін баршаға ортақ нусқама біріктіреді: тұтынушылырдың өмір деңгейін арттыруға қажетті мөлшерінде несиеге қол жеткізу.

Біздің елімізде қайта құру процесінедейін (1987жылға дейін) экономикада екі түрлі тұтыну несиесі басымдыққа ие болды:

ұзақ уақыт пайдалануға жарамды тауарларды сатып алуға арналған несие;
Тұрғын үй құрлысының (жеке және коперативтік) несиесі.

Ұзақ уақыт пайдалануға жарамды тауарларды сатып алуға арналған несие жанама сипатта болды, Өиткені оны Мемлекеттік бнктың делдалдылығы арқылы әртүрлі сауда ұйымдары беріп келді.

Тұрғын үй құрылыстарының (жеке және кооперативтік) несиесін несие мекемелері (Мемлекеттік банк және Құрылыс бакі) тікелей берді.

Өндірістің құлдырауымен, соған орай тура айналымның әлсіреуімен, сондай-ақ, бөліп - бөліп төлеумен тауарларды сатып алу формасында халықты несиелейтін жекеше комерциялық құрылымдардың бөлшек саудада белсенді түрде құрылуымен бірге шаруашылық жүргізудің нарықты формасының қалыптасуы процесі басталған кезде қолға алынған осы шаралардың нақты мәні болмай қалды.

Тұрғын үй несиесін, сонымен қатар, тұтыну несиесін. ің кейбір түрлерін беру жүзеге асырылады. Мәселен, несиелер мыналарға:

құрылысқа және бау учаскелерін көріктендіруге;
Ауылдық жерлердегі маусымдық тұруға арналған үйлердің құрылысына, олардың сатып алу мен жөндеуге;
Мал төлдерін сатып алуға асырауға берілді;
1987 жылы құрылған Қазақстан жинақ банкісі тұрмысқа аса қажетті тұтыну несиесін берді.

Тұрмысқа қажетті тұтыну несиесін ҚР Халық банкісі заңды тұлғаларды несиелеуде қолданатын, атап айтқанда, несиенің қайтарылуы, несие мерзімі, несие мақсаты бағыты, несиенің ақылылығы және қамтамасыз етілуі секілді принціптерді сақтай отырып береді.

Ссуданы беру кезінде басшылыққа алынатын маңызды өлшемге қарыз алушының төлем қабілеттілігі жатады.

Бүгінгі таңда Қазақстан бактері тұтыну ссудасының екі түрін ұсынады:

ағымдағы мақсаттарға («кезек күтірмейтін мұқтажға берілетін») арналған несие;
Капиталдық сипаттағы шығынға берілетін несие.

Кезек күтірмейтін қажеттілік несиесін (орта мерзімді несие) Халықтық банк дербес табыс көзі бар азаматтарға (оның ішінде, зейнеткерлерге де, ) олардың тұрғылықты жері боынша бөлімшелері арқылы береді.

Мынаны айта кету керек, бүгінгі таңда осы несие бойынша мерзімі өткен берешектердің мөлшері күрт арттып кетті. Оған мыналар есеп болды:

жұмыссыздықтың өсүі;
ай сайынғы төлемдердің артуы;
кәсіп орын бугалтерлерінің несиені өтеуге арналған төлемдерді аударудан бас тартуы.

Бұл өз кезегінде аталмыш ссуданы банктердің беруін шектейді.

Кезек күттірмейтін қажетілікке арналған несиенің комерциялық банктер де біртіндеп бере бастады. Бұл өз несие ресурстарын қалыптастыруы үшін жеке салымшылырдың қаражатын тартудың негізгі тәсілі болып табылады.

Кейбір комерциялық банктер өз акционерлеріне банк акциясымен және өзгеде құнды қағаздармен қамтамасыз етілген несиені ұсынатын болды. Несиенің мөлшері несие келісім шартының әрекет етуі және несиелеу мерзімі басталған сәттегі өзиесінің қолындағы акцияның нарықтық құнына қарай белгіленеді. несиенің ең көп шамадағы мөлшері акцияның нарықтық құнының 85%-ін құрайды.

Тұтыну несиесінің екінші түрі - капиталдық шығындарға арналған несие (ұзақ мерзімді) - кезек күттірмейтін қажеттіліке арналған несиеден айырмашылығы - халықтан оны қалай пайдаланатыны жөнінде есеп беруде және банктен алынған сомманың мақсатты бағыты туралы құжаттарды талап етеді.

Азаматтардың құрылыс салуына (реконструтция) және тұрғын үй сатып алуына көмек көрсету мақсатында банктер тұрғын үй несиесінің үш түрін ұсынады:

- алдағы тұрғын үй құрылысына жерді сатып алуға және жайғастыруға арналған қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді несиелер (жер несиесі) ;

- тұрғын үй құрлысына (реконструкция) яғни, құрылыс жұмыстарын тікелей қаржыландыруға арналған қысқа мерзімді несие (құрылыс несиесі) ;

- тұрғын үй сатып алуға арналған ұзақ мерзімді несие.

Тұрғын үй проблемасын шешуде халыққа көрсетілетін қаржылық несиелік қолдау азаматтардың өз қаражаттарымен, сондай-ақ, құрылыс салуға немесе тұрғын үй сатып алуға демеу - қаржыны өтеусіз берудің негізінде жүзеге асырылады.

Тұрғын үй құрылысын несиелеу құрылысшыға белгіленген тәртіпті жер учаскесін бөліп беру және тиісті органдардың тұрғын үй құрылысына рұқсат ету шартымен жүзеге асырылады. Бұл жөніндегі тиісті құжаттарды қарыз алушы банкке ссуданы беру туралы өтінішімен қоса ұсынуы керек.

Оған қоса, банкке белгіленген тәртіпте келісілген және бекітілген сметалық жобалау құжаттамалары және клиенттің төлем қабілетін анықтауға қажетті құжаттар (жұмыс орнынан берілетін анықтама), сонымен бірге, қамтамасыз етілген міндеттеме берілуі тиіс. Азаматтардың қамтамасыз етілген міндеттемесі реттінде жылжымайтын мүлік кепілзатының келісімшартын, бір немесе одан да көп азаматтардың - сақтандыру компаниясының және өзге де заңды тұлғалардың кепілгерлігін ұсынуға болады.

Әр түрлі меншік формасындағы кәсіпорындар мен ұйымдарға өз жұмыскерлерің тұрғын үй жағдайын жақсартуда олардың алған тұрғын үй несиесінің өтелуіне кепілдік беру арқылы жәрдемдесуіне және бұл несиені өздерінің - (кәсіпорындар мен ұйымдардың) қаражат есебінен бөлектеп немесе толық өтеуіне рұқсат етілген.

Кепілге салынатын затқа мыналар жатуы мүмкін:

- қарыз алушының меншігіне жағатын құрылыс салуға арналған жер учаскесі немесе осы учаскеге өзге де мүліктік құқықтар;

- дайын тұрғын үй немесе аяқталмаған құрылыс, өзге де мүлік түрлері мен кепіл зат ретінде пайдалануға болатын, ҚР-дың қолданыстағы заңына сәйкес келетін мүліктік құқық.

Кепілге салынған мүлікті кепілзат беруші одан айырылып қалмау үшін сақтандыра алады.

Негізгі қарыздың сомасы және ссуда бойынша процент толық өтелмейінше қарыз алушының жылжымайтын мүлікті үшінші тұлғаға сатуына немесе оның мүліктік құқығын беруіне банктің жазбаша келісімінсіз құқығы болмайды.

Банк тұрғын үй несиесін несиелеудің, атап айтқанда, мақсатты пайдаланылуы, қамтамасыз етілуы және ақылылығы секілді негізгі принціптерін сақтай отырып береді.

Құрылыс салу үшін немесе тұрғын үй сатып алу үшін алынған ссуданың өз мақсатында пайдаланылмағаны анықталған жағдайда банк берілген несиені мерзімінен бұрын өндіріп алуға құқылы болады, ал, қарыз алушы несиені қайтармаған жағдацда банк несиені кепілге салынған мүліктен немесе кепілгерден өндіріп алады.

Тұрғын үй несиесі туралы ережеге сәйкес банкберетін несиенің сомасы жерді сатып алудың және жайғастырудың құнына құрылыстың (реконструкция) несе атап алынған тұрғын үй құнының 70%-інен аспауы керек.

Несиеленетін объектінің қалған бөлігіне (30%-тен төмен болмайтын мөлшерде) қарыз алушы өз қаражаттарымен қатысады. Осы сәт пен тұрғын үй несиесінің өзге де нақты шарттары (мерзімі, мөлшерлемесі және т. б. ) қарыз алушымен банк арасында бекітілетін несие келісімшартында айтылуы тиіс.

Тұрғын үй несиесінің тағы бір түрі - құрылыс несиесі - қарыз алушы ашқан несие желісінің негізінде беріледі. әрі-беруден соң ссуда құрылыстық-мантаждау жұмысының аяқталған кезеңінің құнына сәкес бөлектеп (біртіндеп) беріледі.

Банк кезендерді кейін инспекциялаумен құрылыс графигіне сәйкес кезең сакйын аванс беру арқылы жұмысты қаржыландыраалады.

Түрғын үй проблемасын шешу заңды тұлғалар шығаратын облигацияның айрықша түрі болып табылатын және азаматтардың ақшалай қаражатын тарту мақсатында тапсырыс берушінің тұрғын үй құрылысына жүргізуге құқығы барын білдіретін тұрғын үй сертификаттарының айналымға енуіне себепкер болады.

Тұрғын үй сертификаты эмитент анықтайтын шарттармен оның йесіне өз меншігіне пәтер сатып алуына құқық береді. Оның сатып алу ұзақ уақытқа созылатындықтан бұл жағдайда тұрғын үй сертифйикатын тұтыну несиесінің өзінше өзгешелегі болатын формасы ретінде бағалауға болады.

Тауарларды несиеге сатуды барлық меншік формасындағы бөлшек сауда кәсіп орындары сатылу күніндегі баға бойынша жүзеге асырылады (баға кейін өзгеретін болсада қайта есептелмейді) .

Несиеге автокөлік, жихаз, тоңазтқыш, мұздату камерасы, теледидар және т. б. секілді ұзақ уақыт пайдаланылатын тауарлар сатылады.

Несие алынатын тауардың қолма-қол ақша мен төленетін ақшаның бастапқы жарнасы, сондай-ақ, оны бөліктеп төлеудің мерзімі (н. есие мерзімі) тауардың құнына қарай анықталады.

Егер несиеге сатылатын тауардың бағасы ең аз шамадағы бір айлық еңбек ақының 12 еселік мөлшерінен аспайтын болса, онда сатып алушы бірден осы тауар құнының ең аз дегенде 20%-ін төлейді және қалғанын 6 айдан үш жылға дейін бөліктеп төлейді. Егер тауардың бағасы аталған шектен асатын болса, онда тауарды несиеге алу барысының бастапқысында оның құнының 40%-ін төлейді, ал, қалған бөлігі 5 жылға дейінгі мерзімде төленетін болады.

Ұзақ уақыт пайдаланылатын тауарлардың несиеге сатудың жаңа ережесіне сәйкес несиелеудің шегі (шекарасы) азаматтардың еңбекақы (табыс) деңгейіне қарай анықталып белгіленетін болады.

Мәселен, алты айға дейінгі мерзімде бөліктеп төленетін тауар сатылатын болса, берілетін несиенің сомасы тауарды сатып алушының екі айлық еңбек ақысынан аспауы керек, ал, 24 айға 8-айлық еңбекақыдан, 36айға-12 айлық еңбекақыдан, 48айға-18айлық еңбекақыдан аспауы тиіс және 60 ай мерзімінде төленіп бітуі тиіс несиенің шекті сомасы сатып алушының 24 айлық еңбекақы денгеиінде белгіленеді.

Тауардың құны несиенің шекті сомасынан асып түсетін жағдайда тауар құны мен несие сомасы арасындағы айырмашылық қолма-қол ақшамен немесе ақшасыз есеп айрысу бойынша төленуі қажет.

Сатып алушыдан сауда кәсіпорынның пайдасына несие сомасының проценті өндіріліп алынады. Бұл проценттің мөлшеріне сауда кәсіпорыны банк несиесінің қолданыстағы мөлшерлемесін ескере отырып белгілейді, берілген несие сомасындағы тауардың құнын сатып алушы айына бір мәрте бірдей үлестермен өтейтін болады.

Тұрғын үйге арналмаған жеке тұлғалар ссудасының маңызды қөзіне, оны қалыптастыратын әрі ауыстыратын құралға несие карточкалары жатады.

Банк карточкалары үш тараптың қатысуын ұйғарады:

несие карточкасының эмитент банк ісі;
несие карточкасының иесі;
несие карточкасын тауарлармен қызқмет көрсетудің төлем құралы ретінде қабылдайтын сауда уымдары. Клиент несиеғ карточкасын алу үшін банк белгіленген ақшалай қараждат сомасын банкке аударуы қажет. Тауарлар мен көрсетілген қызметтердің ақысын несие карточкасымен клиент шотында қаражат болмаған жағдайда да, яғни, банк несиесінің есебінен төлеуге болады.

Банк өз қызметі үшін әрбір опирацияның сомасынан белгілі бір процентті өндіріп алады.

Төлем карточкасын пайдаланушылар, сонымен бірге, жыл сайын белгілі бір соманы карточкаға қызмет көрсетуі үшін және оны жыл сайын жаңартуға аударып отыруға міндетті.

Тұтыну несиесін тұрақты түрде берудің бұл тәсілі шетелдердеде де кеңінен тарап отыр. «ВИЗА», «Америкэн экспрес», «Мастер кард» секілді қалкаралық қаржы ассоцациялары осы пластикалық карточканың иелеріне қызметтің кезкелген түрін көрсетуде.

Бүнгі таңда көптеген қазақстандық банктер де әр түрлі несие карточкаларын шығара бастады.

Тұтыну несиесіне, сондай-ақ, ломбард та жатады.

Ломбардтар (несиені) халықа жеке пайдаланатын және үйде тұтынылатын заттың кепілдігімен береді.

Суданың мөлшері кепілге салынған заттың түріне, оның нарықтық құнына және ламбарт белгіленген кепілдікті қамтамасыз етудің шегіне қарай анықталады.

Бүгінгі таңда, әсіресе, жекеше ломбарттар кеңінен тараған, сол себептіде ломбпрт несиесінің процентік мөлшерлемелеріні жоғары болып келеді. Тіпті банктік проценттің мөлшерлемелерінен асып түсетін кездері де болады. Бұл, сөз жоқ, осы несиенің ауқымына өз әсерін тигізбей қоймайды.

Несиенің түрі - Бұл несиелік қатынастар құрылымының, олардың негізгі қызметтерінің, яғни әр алуан сыртқы және ішкі өзгерістер барысында толық сақталатын көрінісі.

Несие берушілер мен қарыз алушылар арасындағы байланыстар қалай өзгергенімен де, несиенің түрі сол күйінде сақталады.

Комерциялық банктер өздерінің клиенттеріне әр түрлі несиелер береді. Олар мынадай белгілеріне байланысты жіктеледі:

I. Қарыз алушылар категорияларына қарай:

1. Қаржылық институтарға берілетін несиелер:

мақсатты қорларға;
банктерге;
қаржы-несие мекемелеріне;

2. Қаржылық емес агенттерге берілетін несиелер:

өнеркәсіп салаларына;
ауыл шаруашылығына;
саудаға;
дайындау ұйымдарына;
жабдықтау-сату ұйымдарына;
коперативтерге;
жеке кәсіпкерлерге;

3. Тұтыну мақсатына берілетін несиелер.

II. Мерзіміне қарай:

қысқа мерзімді (1 жылға дейін) ;
орта мерзімді (1 жылдан 3-5 жылға дейін) ;
ұзақ мерзімді (5 жылдан жоғары) .

III. Тағайындалуы және пайдалану сипатына қарай:

негізгі қорларға жұмсалатын;
айналым қаражатына жұмсалатын.

IV. Қамтамасыз ету дәрежесіне қарай:

қамтамасыз етілген:кепілхатпен; кепілдемемен; кепілдікпен.
Сақтандырылған.
Қамтамасыз етілмеген:

Сенім (бланктік) несиесі.

V. Қайтарылу дәрежесіне қарай:

1) Стандарты несие - қайтарылу уақты жетпеген, бірақ қайтуында ешқандай күман жоқ несиелер;

2) Күманді несиелер - қайтарылу уақты кешіктірілген, мерзімі ұзартылған және банк үшін тәуекел туғызатын несиелер. Сонғы қабылданған активтердің жіктеу ережесіне сәйкес, күмәнді несиелер ішінара бөлінеді: 1-санатты күманді, 2-санатты күманді, 3-санатты күманды, 4-санатты күманды, 5-санатты күманды.

3) Үмітсіз несиелер - қайтару уақты кешіктірілген, мерзімі өткен несиелер шотына жазылған несиелер.

VI. валютамен берілуіне қарай:

Ұлтық валютамен;
Шетел валютасымен.

VII. Берілу шартына қарай:

1. Тұтыну несиесі - бұл жеке тұлғаларға тұтыну тауарларын сатып алу үшін және тұрмыстық қызметтерді өтеуге берілетін несие.

2. Ипотекалық несие - бұл қозғалмайтын мүліктерді (тұрғын үйді, өндіріс ғимараттарын, жерді жіне т. с. с. ) кепілге ала отырып, ұзақ мерзімге берілетін несиені білдіреді.

3. Овердравт несиесі - клиенттің шотынан қаражаттар шегеру, дебеттік қалдық бойынша берілетін қысқа мерзімді несиенің формасы.

4. Овернайт несиесі - өтемділікті қолдау мақсатында бір түнге берілетін банк аралық несиенің түрі.

5. Онкольдық несие - кредитордың алғашқы талабы бойынша өтелетін қысқа мерзімді несие.

6. банк аралық несие - банктердің бір-біріне беретін несиесі.

7. Ломбардтық несиесі - тез іске аксатын бағалы заттарды немесе бағалы қағаздарды кепілге алып. Берілетін несие.

8. Лезинктік несие - құрал-жабдықтарды жалға алу мен байланысты берілетін несие.

9. Рамбурстық несие - шикізаттарды ішке алып кіру және жартылай фабрикат пен дайын өнімдерді сыртқа шығару тәжрибесінде пайдаланылатын несие.

10. Сенім несиесі - банктың сеніміне кірген, төлем қабылеті жоғары клиенттерге берілетін несие.

11. Маусымдық несие - жабдықтаушының қаржыландыру уақтымен түсімді алу мерзімі арасындағы уақыт бойынша алшақтықты жабуға арналған тнесие.

12. Консорциялдық несие - ірі жобаларды несиелеу мақсатында банктердің өзара қосылып беретін несиелері.

Несие құрылымы несие беруші мен қарыз алушыдан, сондай-ақ қарыз капиталынан тұрады. Мұндағы несие беруші мен қарыз алушыларды несиелік мәмілеге қатысушы тараптар немесе оларды несиелік қатынас субьектілері деп атауға болады. Осы тараптардың біреуі болмаса несиелік мәміле жасалмайды. Несие берушілерге мемлекет, банктер (орталық жіне коммерциялық), банк типтес мекемелер мен қаржылық ұйымдар, сондай-ақ халқаралық қаржы ұйымдары да жаттады. Кейбір жағдайларда, несиенің комерциялық формада берілуіне байланысты несие берушіге өнім өндіруші кәсіпкерлер де жатуы мүмкін. Ал қарыз алушыларға қаражатқа деген уақытша қажеттілігі бар кезкелген заңды және жеке тұлғалар жатады.

Несиелеу объектісі - бұл несиенің пайдалану заты, яғни несиеғнің іске асырылу аясы деп түсінуге болады.

Несиелеу объектісі материялды құндылықтар, өндіріс және айналыс шығындары түрінде, сол сияқты, егер несие матирялдық жағынан қамтамасыз етілмеген жағдайда, банк алдындағы шаруашылық ұйымының міндеттемесі ретінде де болады. Материялды қамтамасыз етілген несиелеу объектісіне өндірістік шикызат қорларын, негізгі және көмекші материялдарды, жанармай, ыдыстар, сатып алынатын жартылай өнімдер, азық-түліктер және басқада материялды құндылықтарды мауісымдық жинағы және өнеркәсіптегі дайын өнімдердің және сауда ұйымдарындағы тауардың маусымдықорлары жатады. Мұндай қорларды жасау, ең бастысы, өндіріспен және өнімдерді сату процесымен тығыз байланысты.

Несиелеу объектісіне экспорты және импорты тауарлар мен жабдықтау, экономикалық қызметке байланысты шығындар, кәсіпкерлік қызметпен айналысатын заңды және жекетұлғалардың сатып алынатын шикізаттары, матирялдары, құралдары және басқада мүліктері, ломбартық операциялар, шаруашылық субъектілердің кірістері мен шығыстары арасындағы алшақтық жатады.

Ұзақ мерзімді несиелеу объектілеріне жататындар мынадай түрлерге бөлінеді:

өндіріс объектілерінің құрылысы;
өндіріс объектілерін қайта құру, техникалық жағынан қайта қаруландыру, кеңейту;
техникалар, құрал-жабдықтар және көлік құралдарын сатып алу;
жаңа өнім шығаруды ұйымдастыру;
өндірістік емес маңызы бар объектілерді салу.

Несиелеу әдістері - несиенің берілу және қайтарылу еғрекшеліктерімен байланысты болатын, банктік несие нің кәсіп орындардың қаражат айналымының шеңберіне қатынасу тәсілдері.

Зефермалауға дейінгі кезеңдегі отандық банктік тәжрибеде несиелеудің екі әдісі қолданылады:

Қалдық бойынша;
Айналым бойынша.

Қалдық бойынша несиелеу барысында несие қозғалысы (яғни, несиенің беру және қайтару) несиеленетін құндылықтар қалдықтары мен тығыз байланысты болады. Ондай құндылықтарға: әр түрлі тауарлары-материялды құндылықтар (шикізат, негізгі және қосымша материялдар, қосалқы бөлшектер тауарлар және т. б. ), аяқталмаған өндіріс, алдағы кезендегі шығыстар, даын өнімдер және жөнелтілген тауарлар жаттады. Қорлардың нармативпен жоғары өсуі несиеге деген ұсыныс тудырып, ал олардың азаюуы несиенің сол мөлшерде қайтарылуын талап етті. Мұндай несиелеу әдісінде несие конпенсациялық сипатта болады, өйткені, несие шығарушылық органдардың құндылықтары мен шығындар қорларының нармативтен жоғары бөліміне жұмсалған меншікті қаражаттарының орнын жабуға бағытталады. Конпенсациялық несиелер жәй несиеғлік шоттар бойынша беріледі. Сондай-ақ бұл несиенің қайтарылуы есеп айрысу шотынан шегеру жолымен жүзеге асырылды.

Айналым бойынша несиелеу (тауар айналымы) әдісінің ерекшелігі ондағы несие қозғалысы материялдық құндылықтар айналымымен, яғни олардың түсу және жұмсалуына байланысты анықталады. Бұл несиелеу әдісінде жаңа несиенің берілуімен бұрын берілген несие бойынша қарыздың қайтарылуы уақыт боынша ұштасып қалып отырады. Мұнда несие төлемдік сипаттқа ие болады, себебі несиенің берілуі тікелей төлемге қатысты және ең бастысы, заемдық жаттарға деген қажеттілік туындаған кезде жүзеге асырылды. Сөйтіп, айналым бойынша несиелеу әдісі төлемдік сипаттағы несиелердің көмегімен жүргізіліп, арнайы несиелік шоттар бойынша беріліп отырылған. Бұл жереде несиенің қайтарылуы өнімді сатудан түскен ақшалай түсімдер есебінен банктік несиелік шотқа түсу арқылы жүзеге асқан.

Демек, бірінші әдіс бір-ақ рет пайдалануға жараса, ал екіншісі, банктік несиелерді үнемі беріп отыру үшін қызмет етумен қатар, халқ шаруашылығының қорларының айналым шеңберін және төлем айналамын уйымдастыруда оның рөлі арта түсті.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.