Әлеуметтану ғылымының дамуымен негізгі тарихи кезеңдері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті

СӨЖ

Орындаған:

Тексерген:

Алматы 2018

1. Әлеуметтану ғылымының дамуымен негізгі тарихи кезеңдері

1-кезең. Әлеуметтану ХІХ ғасырдың екінші жартысы мен ХХ ғасырдың 20-30 жылдарының басында қоғамдық құбылыстарды баяндай сипатында болды. Бұл кезеңде әлеуметтану философиядан бөлініп шығып, қоғамды зерттеудің, түсіндірудің жаңа ғылыми, әдістемелік тұжырымдарын іздестіре бастады.

Әлеуметтану дамуының алғашқы кезеңінің өзінде-ақ осы ғылымның пайда болуын, дамуын түсіндірмекші болған бірнеше мектептер, бағыттар, ілімдер қалыптасты. Бұл кезеңде әлеуметтанудың қолданбалы саласы қалыптаса бастады.

2-кезең. Қолданбалы әлеуметтану ХХ ғасырдың 30-60 жылдарын қамтиды. Бұл кезеңде әлеуметтанудың әдістемелік және әдістік аппаратын дайындау басталды, әлеуметтану эксперименталды (практикалық) ғылымға айналды. Оның әр түрлі ақпарат құралдары қалыптасып, математикалық аппаратты кеңінен қолдана бастады.

3-кезең. ХХ ғасырдың 60-90 жылдарын қамтиды. Бұл кезеңде әлеуметтану өткен кездегі әлеуметтанудың теорияларын, алуан түрлі ой-тұжырымдарын өміре қолдана бастады. Қазіргі кезде Батыс елдерінде парламентті және президенттерді сайлаулардың қарсаңында нақтылы әлеуметтік зерттеулер жүргізіліп, саяси серіктестердің сайлауын қамтамасыз етіп отырды.

4-кезең. Бүгінгі таңда әлеуметтану әлемдік шеңберде жүйелі білімге айналды. Бұл кезеңде әлеуметтану ғылымында алуан түрлі тұжырымдамалар, көптеген теориялар пайда болды.

2. Функционалдық парадигмалар

Саясаттануда парадима деп - саяси өмірді бейнелеуде білімді ұйымдастырудың сынын білдіретін, әлеуметтік құбылыстардың бір тобын теориялық пайымдау үлгісі деп мойындаған негізгі тұғырнама желісін айтады. «Парадигма» ұғымын 20 жж. ғылыми айналымға енгізген американ философы және қоғам тарихын зерттушісі Томас Кун. Ол сондай-ақ, белгілі ғылыми дәстүр шеңберінде кейбір зерттеушілік практика шеше алатындай жеткілікті мөлшерден шеттелмеген проблемалар да болуы тиіс.

Теологиялық парадигма (тео - құдай, логос - ілім) саясатты, билікті құдайдың құдыретімен түсіндіреді, яғни адамға саясат әлемін, саяси қатынастарды түсіндіретін діни пайымдарды Құдай берген деп қабылданады. Теологиялық парадигманың дамуының бастапқы кезеңінде мифология көрнекті орын алды, өйткені мифтер көптеген халықтардың өмірінде әртүрлі дәрежеде өз заманының саяси проблемаларының көрінісі ретінде қызмет етті. Бұл парадигма саясаттану ғылымының алғашқы дами бастаған кезеңінде пайда болды.

Натуралистік парадигма саясатты әлеуметтік сипаты жоқ табиғи себептермен, атап айтқанда, географиялық ортамен, биологиялық және психофизиологиялық ерекшеліктерімен түсіндіреді. Натуралистік парадигма мемлекет пен биліктің шығу тегінің табиғилығын, олардың пайда болуы мен қызмет етуінің табиғи қажеттілігін негізге алады.

Әлеуметтік парадинма саясаттың табиғаты мен пайда болуын әлеуметтік факторлар арқылы түсіндіреді. Қоғамдық өмірдің тұтастай түсінігінен шыға отырып, әлеуметтік парадигма қоғамдық дамуды ішкі қарама қайшылыққа толы үдеріс ретінде қарастырады. Әлеуметтік парадигма топтар мен тап күресі идеологиясының концептуалдытұғыры болып табылады.

Құрылымдық - функционалдық парадигманың өкілдері: Огюст Конт, Герберт Спенсер, Эмиль Дюркгейм, Талкотт Парсонс, т. б. Олар қоғамды бір-біріне өзара тәуелді құрылымы бар және қоғамдық бүтінді құрайтын тұтас жүйе ретінде қарастырады. Олардың пікірінше, қоғамдық құрылымдағы мемлекет, жанұя, дін сияқты кейбір институттар дербес құрылым бола алмайды, керісінше әлеуметтік жүйенің белгілі бір құрамдас бөлігі ғана болып есептеліп, олар қоғам қасиетіне белгілі бір үлесін қоса алатын организм. Сондықтан қоғамның тіршілігі үшін және ол жалғасуы үшін негіз болатын белгілі бір шартты жағдай қажет деп көрсетеді. Құрылымдық немесе макросоциологиялық парадигманың екіншісі - конфликтік (конфликтологиялық) парадигма.

Құрылымдық парадигмаға жатады олар:

1) функционалдық (қызметтік) парадигмалар

2) конфликтік (конфликтологиялык) парадигмалар

Конфликтологиялық парадигмалар үш топқа бөлінеді:

а) марксистік

б) неомарксистік

в) беймарксистік конфликтологиялық социология.

Интерпретативті парадигмаларға жататындар:

1) әлеуметтік әрекетті қарастыратын парадигмалар

2) символикалык интеракционизм;

3) феноменологиялык парадигма

4) этнометодологиялык парадигмалар

Құрылымдық функциянолдық парадигма- қоғамды құрайтын әрбір институттардың ( дін, жанұя, мемлекет ) қызметіне талдау жасайды.

3. Этно метадологиялық парадигма

Гарольд Гарфинкель Гарвард университетінде Т. Парсонс басшылығымен тағылымдамадан кейін эмпирикалық зерттеулерге ерекше қызығушылық танытты. Ұшақтар мен суасты қайықтарында шектеулі кеңістіктердегі көшбасшылықты зерттеуге қатысқан.

Нәтижесінде, 1967 жылы ғылыми-зерттеу тәжірибесінен алынған түсіну әлеуметтік жүйелерді дамыту бойынша соңғы пікір қарап «ethnomethodology зерттеулер» жұмыстарды, жарияланған. қоғамдық өмірдің қатысушылары Әлеуметтік құрылымдар мен жалпы әлеуметтік нормалар қабылдау көзделген қандай ортақ түсіну арқылы келісіледі деп сенген Парсонс, айырмашылығы, Garfinkel адам ортақ мағынада негізінде өзара іс-қимыл деген идеяны анықталды. Оның үстіне, бұл өзара әрекеттер әрдайым жүзеге асырылмайды және нақты адамдар өздері көрсететін сезімтал.

Гарфинкльдің айтуынша, қоғамдық өмірдің қоғамдық өмірі жалпы мәдени нормаларды қабылдау арқылы толығымен жүзеге асырылмайды, нәтижесінде оны түсіндіруге болады. Ключев этнометологияны позволяет: нақты практикалық ұтымдылықты адамдармен қоғамдық тәртіпті жергілікті өндіріс.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.