Банктің инвестициялық қызметіндегі табыстар мен тәуекелдер

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 67 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . 3

1 КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТІҢ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ МЕН МАҢЫЗЫДЫЛЫҚТАРЫ . . . 6

1. 1 Банктің инвестициялық операцияларының теориялық негіздері және оларды классификациялау . . . . . . 6

1. 2 Инвестициялық портфель: түсінігі, құрылымы, факторлары мен функциялары. . …12

1. 3 Банктік инвестициялардың даму кезеңдеріндегі ерекшеліктері . . . 16

2 КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРІН ТАЛДАУ . . . 21

2. 1 Бағалы қағаздардың түрлері және банктердің олармен операцияларды жүргізуі . . . 21

2. 2 Екінші деңгейдегі банктердің инвестициялық қызметіндегі табыстар мен тәуекелдер . . . 26

2. 3 Банктердің инвестициялық саясатын талдаудың ерекшеліктері …… . . . 32

3 КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРІНІҢ ҚАРЖЫ НАРЫҒЫНДАҒЫ РОЛІ . . . 44

3. 1 Банктердің орта мерзімді болашақтағы инвестициялық қызметтері. . 44

3. 2 Коммерциялық банктердің инвестициялық қызметтерін ұзақ мерзімді болашақта дамуын болжау. . . 53

3. 3 Бағалы қағаздар нарығының инвестициялық белсенділігін арттыру мен оның негізгі бағыттары . . . 60

ҚОРЫТЫНДЫ . . . . ……65

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . …. ……. 67

ҚОСЫМШАЛАР

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыстың өзектілігі банктік қызметте инвестиция ұғымын уақыттың тиісті ұзақтығына мемлекеттік және жеке кәсіпорындардың бағалы қағаздарына салынған қаражаттарды белгілейді. Инвестициялардың несиелерден бірнеше ерекшеліктері бар. Несиелерді немесе олардың эквиваленттерінің қайтарылу шарттарында салыстырмалы қысқа уақыт арасында қаржыларды қолдануды көздейді. Ал инвестициялау салынған қаражаттардың иесіне қайтарылуына тиісті ұзақ уақытқа дейін қаражаттардың келуін қамтамасыз ету мақсатында ақшаларды салуды білдіреді. Банктік несиелеу кезінде келісім шарттардың бастамасы ретінде несие алушы шығады, ал инвестициялау кезінде нарықта активтерді сатып алуға ұмтылатын банктер бастамашы болып табылады. Көптеген несиелік келісім шарттарда банк - негізгі және аз көлемде несие берушілердің біреуі болып табылса, ал инвестициялық процесс кезінде ол, тәртіп бойынша көптеген несие берушілердің біреуі болып табылады. Банктік несиелеу банктің несие алушылармен жеке қатынастармен байланысты, ал инвестициялау жеке қатынастарсыз қызметті көрсетеді.

Коммерциялық банктің инвестициялық қызметтерінің мақсаттары - банкте қаражаттардың сақталуы, диверсификациясын - табысты және өтімділікті қамтамасыз ету. Коммерциялық банктердің немесе коммерциялық банктердің жүйелерінің барлық депозиттерін тиімді несиелерге орналастыру мүмкіндігі өте күдікті. Сонымен қатар бұл ақылға қонымсыз нәрсе болар еді, өйткені инвестициялаудың фундаменталды қағидасы - диверсификацияға қарама - қарсы келуші еді. Егер банк тек несиелік операциялармен ғана айналысса, онда ол көбіне қызмет ету шеңбері экономиканың құбылмалығына тәуелді болар еді. Сергектік банкке басқа аудандардағы активтердің бөлігін иемденуді талап етеді.

Дипломдық жұмыстың жаңалығы ретінде қазіргі уақыттағы әлемдік дағдарыстың коммерциялық банктердің инвестициялық қызметтеріне әсері және оны жетілдіру жолдары.

Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі - коммерциялық банктердің инвестициялары және олардың қаржы нарығындағы рөлі .

Жұмыстың негізгі міндеттері - коммерциялық банктің инвестициялық операцияларын жүзеге асыру барысында экономиканың нақты секторын инвестициялау, банктің инвестициялық қызметіндегі табыстар мен тәуекелдерді талдау, және банктің инвестициялық қызметтерінің негізгі даму бағыттарын болжау.

Дипломның бірінші тарауында коммерциялық банктің инвестициялық қызметінің теориялық негіздері: банктердің инвестициялық операцияларының түсінігі және олардың сыныпталуы; инвестициялық портфель: түсінігі, құрылымы, қызметі қарастырылады.

Банк- бұл ақша қаражаттарын тарту және қайтарымдық, төлемдік және мерзімдік шарттарда оларды өз атынан салу үшін дамытылған ұйым.

Инвестициялар ағылшын тілінен аударғанда іnvest- салу, аудару (капиталды), яғни инвестициялар ретінде ақша қаражаттарын басқа сөздермен айтқанда банктің барлық активті операцияларын салуды көздейді.

Коммерциялық банктің қызметінің бастапқы және негізін салушы қағидаты- нақты қолда бар ресурстар ортасында жұмыс болып табылады.

Нақты қолда бар ресурстар шеңберінде жұмыс - коммерциялық банк өзінің ресурстары мен салымдары арасындағы сандық сәйкестікті ғана емес, сонымен қатар банктік активтер сипатының оның мобилизацияланған ресурстарының ерекшеліктеріне сәйкестілігіне жетуін қамтамасыз етуі қажет. Ең басты кезекте бұл активтердің және пассивтердің мерзімдеріне қатысты.

Портфелді инвестициялардың негізгі мақсаты - инвестициялаудан күтілетін табыстылықтың ұлғайюы және шығындардың тәуекел деңгейінің төмендеуі. Портфелдің құрамын дұрыс құрастыру, оның құрылымын оптималды басқару, яғни портфелдерге бағалы қағаздар кіретін құрамының және олар арасында қаражаттарды бөлу, портфелдердің күтілетін табысын маңызды деңгейде арттыруға және инвестицияның тәуекелін маңызды деңгейде төмендетуге мүмкіндігі бар. Осындай артықшылықтары бар портфель - оптималды портфель болып табылады.

Банктердің инвестициялық қызметін талқылау: бағалы қағаздар түрлері және банктің олармен операциялары; екінші деңгейлі банктің инвестициялық қызметіндегі табыстар мен тәуекелдер және банктің инвестициялық саясатын талдау жұмыстың екінші тарауында қарастырылады.

Бағалы қағаздар - инвестордың белгілі бір мүліктік құқықтарын (иемденуші құқы немесе несиелер қатынастары) осы бағалы қағаздардың эметенттеріне қатысты куәләндратын ақшалы құжат және тәртіп бойынша осы құжаттан шығатын дивиденттер түрінде табыстарды төлеу немесе осы және басқа құқықтарды беруді қарастырады.

Бағалы қағаздар үкіметтік және үкіметтік емес бағалы қағаздар бола алады. Үкіметтік бағалы қағаздар мемлекеттің шығындары бюджетке түсімдерге асып түсуін жабу үшін шығарылады. Үкіметтік бағалы қағаздар тұрғындардан және басқа экономикалық агенттерден еркін ақша қаражаттарының несиелЕрі болып табылады. Мемлекеттік ұйымдардың қарыздық міндеттемесі - оның иесіне эмитентке берілген ақша сомасын қайтару құқын көздейтін мемлекеттік билік және елдің басқару ұйымдарымен шығарылған оның атына тәуелсіз әртүрлі бағалы қағаздар.

Инвестициялар келесі негізгі түрдегі тәуекелдерден тұрады:

- несиелік тәуекел

- бағамның өзгеруі тәуекелі

- балансталмаған өтімділік тәуекелі

- мерзімге дейін қайтарып алу тәуекелі

- іскерлік тәуекел

Банктің инвестициялық саясаты ҚР Ұлттық Банкісімен бекітілген экономикалық нормативтермен ғана реттеледі, яғни банктің активті операцияларының мөлшерін әкімшілікті, ерікті әдістермен шектеле алмайды. Әкімшілікті шектеулер бір жолғы, төтенше сипатты болуы мүмкін. Оларды жүйелі қолдану жалпы банктік жүйенің коммерциялық қызметін бұзады, мұны біз қазіргі қаржылық дағдарыс кезінде байқап жүрміз. Сондықтан да реттеу кезінде артықшылық экономикалық шараларға берілуі тиіс.

Коммерциялық банк өзінің өтімділігін қолдауды қамтамасыз ете отырып, нақты тартылған ресурстар ортасында тек экономикалық еркіндіктің жоғары деңгейін өз қызметінің нәтижелеріне толық экономикалық жауапкершілікпен үйлесімдігін иемдене отырып қана жұмыс істей алады.

Үшінші тарауда коммерциялық банктердің инвестициялық қызметінің даму болашағы: банктердің орта мерзімді болашақтағы инвеститициялық қызметтері; коммерциялық банктердің инвестициялық қызметінің ұзақ мерзімді болашақта дамуы болжамданады.

1 КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТІҢ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ МЕН МАҢЫЗЫДЫЛЫҚТАРЫ

1. 1 Банктің инвестициялық операцияларының теориялық негіздері және оларды классификациялау

Банктің инвестициялық операциялары - бұл банктің нақты тартылған қаражаттарды тартуда әртүрлі стратегиялық мақсаттарға орналастыру бойынша жүргізілген операциялар болып табылады. Осы стратегиялық мақсаттарға орналастыру сипатына қарай тәуелді банктің жүргізетін инвестициялық операцияларын классификациялауға болады.

Инвестициялық операцияларды әртүрлі белгілері бойынша, әсіресе несие алушылардың (субъектілердің) негізгі топтары бойынша классификациялауға болады:

- үкіметтің мемлекеттік ұйымдарына инвестицияларды тарту (мемлекеттік бағалы қағаздар) .

- коммерциялық банктерге инвестициялар (банк аралық инвестициялар)

- өнеркәсіпке инвестициялары (коммерциялық несиелер)

- ауыл шаруашылыққа инвестициялары (коммерциялық несиелер)

- корпоративті бағалы қағаздар инвестициялары.

Төменде көрсетілген кестеде инвестициялық операцияларды әртүрлі белгілері бойынша, әсіресе несие алушылардың (субъектілердің) негізгі топтары бойынша классификацияланады:

1-сурет. Несие алушылардың (субъектілердің) негізгі топтары бойынша классификациялануы.

Мемлекеттік бағалы қағаздар инвестициялары 1998 ж. 17 тамызына дейін ең сенімді және өтімділікті салымдар болып есептелген. Олар банктерге тек жеке капиталды сенімді орналастыруға мүмкіндік беретін ғана емес, сонымен қатар банк үшін тиімді табыспен салынған қаражаттарды бір күн ішінде қайтарып алуға мүмкіндік беретін нарықтың жоғары өтімділігінің тиімді.

Банктік қызметте инвестиция ұғымын уақыттың тиісті ұзақтығына мемлекеттік және жеке кәсіпорындардың бағалы қағаздарына салынған қаражаттарды белгілейді. Инвестициялардың несиелерден бірнеше ерекшеліктері бар. Несиелерді немесе олардың эквиваленттерінің қайтарылу шарттарында салыстырмалы қысқа уақыт арасында қаржыларды қолдануды көздейді. Ал инвестициялау салынған қаражаттардың иесіне қайтарылуына тиісті ұзақ уақытқа дейін қаражаттардың келуін қамтамасыз ету мақсатында ақшаларды салуды білдіреді. Банктік несиелеу кезінде келісім шарттардың бастамасы ретінде несие алушы шығады, ал инвестициялау кезінде нарықта активтерді сатып алуға ұмтылатын банктер бастамашы болып табылады. Көптеген несиелік келісім шарттарда банк - негізгі және аз көлемде несие берушілердің біреуі болып табылса, ал инвестициялық процесс кезінде ол, тәртіп бойынша көптеген несие берушілердің біреуі болып табылады. Банктік несиелеу банктің несие алушылармен жеке қатынастармен байланысты, ал инвестициялау жеке қатынастарсыз қызметті көрсетеді.

Инвестициялар және туынды резервтер нақты айырықты - өтімділік деңгейін бөледі. Өтімділік активін жылдам сатуға болады, яғни тез арада қолма-қол ақшаларға айналдыруға болады. Бұл түсінікте инвестициялар портфелінен көптеген бағалы қағаздар туынды резервтер сияқты өтімді. Бірақ өтімділіктің тағы да бір өлшемі бар - активтердің өтімділік құны шағын айналыс шеңберінде ауытқып отырады. Несиелік міндеттемені өтеудің мерзімі алшақтаған сайын пайыздық ставканың өзгеруімен оның нарықтық құны соғұрлым көптеген өзгерістерге ұшырайды. Сондықтан да 20 жыл өтелу мерзімімен облигациялардың өтімділігі 90 күн ішіндегі төленетін қысқа мерзімді вексельдерден төмен. Облигацияларға ақша нарығы ставкаларының мүмкінділігінің өзгеруімен байланысты үлкен тәуекелділік тән. Инвестициялық активтер туынды резервтер активтерімен салыстырғанда ұзағырақ мерзімге көзделген. Банктің басқармасы, мысалы 12 ай және одан да аз сатып алу мерзімдерімен бағалы қағаздарды туынды резервтерге, ал қалғандарын- инвестицияларға жатқызуы мүмкін, сондықтан да активтеринвестициялар категориясынан туынды резервтерге үнемі ауысып тұрады.

Коммерциялық банктердің инвестицияларының көлемдерімен алып келетін табыстары жағынан өте маңызды.

Коммерциялық банктердің инвестициялық қызметтерінің мақсаттары- банкте қаражаттардың сақталуы, диверсификациясын- табысты және өтімділікті қамтамасыз ету. Коммерциялық банктердің немесе коммерциялық банктердің жүйелерінің барлық депозиттерін тиімді несиелерге орналастыру мүмкіндігі өте күдікті. Сонымен қатар бұл ақылға қонымсыз нәрсе болар еді, өйткені инвестициялаудың фундаменталды қағидасы- диверсификацияға қарама- қарсы келуші еді. Егер банк тек несиелік операциялармен ғана айналысса, онда ол көбіне қызмет ету шеңбері экономиканың құбылмалығына тәуелд болар еді. Сергектік банкке басқа райондардағы активтердің бөлігін иемденуді талап етеді.

Инвестициялардің табыстылығына талаптар тәртіп бойынша туынды резервтердің табыстылығына қарағанда жоғары. Жоғарырақ табыс өтімділікке залал келтірілген кезде алынады, өйткені көптеген жағдайда өтімділігі жоғарырақ активтер төменірек табыстар алып келеді. Жоғары табыс алып келетін активтер инвестициялар дәрежесіне санаулы түрде қосылатынын білдірмейді, өйткені бұл нәрсені не реттейтін органдар, не банктердің көптеген басқарушылары болдырмайды; ал инвестициялардың портфеліне қосылған міндеттемелердің ұзағырақ мерзімдері туынды резервтерімен салыстырғанда жоғарырақ тәекелге тұйіндес екенін білдіреді. Туынды резервтердің активтері «дер кезінде« сатуға болатын «қолма- қол ақшаларға сатуға жақынң - жақын болуы тиіс. Әйтпесе, қызмет инвестициялармен байланысты болады. Олардың қызметі- осы портфельдердің міндеттемелерін сатылық мерзімдер негізінде туынды резервтерді толтыру, сонымен қатар туынды резервтерден асып түсетін несиелерді алу немесе сұранымдар үшін қаражаттарды алдын- ала көзделмеген қажеттіліктермен байланысты өткір қаржылық қажеттілік жағдайында сұранысты қанағаттандыру.

Көптеген себептер бойынша инвестициялар туынды резервтер сияқты өтімділікке ие болуына тиісті емес. Қаражаттарға күтілмеген қажеттіліктер пайда болған кезде бастапқы резервтердің бөлігін қолдануға болады және қажет болған жағдайда туынды резервтерді азайтуға болады. Талап еткенге дейін берілген несиелердің өтелуін талап етуге және өтелу мерзімдері аяқталған несиелерді қайтадан салудан бас тартуға болады; өтімділікті қаражаттарда қатты қажеттілік кезінде ұлттық резервтік банктерден несие алуға болады. Егер инвестициялар сипаттағы кейбір активтерді сатып алу бағасынан төмен бағада сату қажеттілігі пайда болған кезде, ал банк облигациялардан болатын шығындарды компенсациялау үшін резервтері бар болса, жағдайдың үшкірлігі бір шама төмендейді. Сондықтан қаржылық кернеушілікпен инвестициялар портфелінің арасында кейбір “амортизациялар” бар. Инвестициялардың екі үйлеспейтін мақсаттары- өтімділік және табыс бар екені көрінуі мүмкін. Ал бұл жеткілікті мөлшерде солай, сондықтан көрсетілген мақсаттар арасында тепе- теңдікті ұстау банктің басшылығынан үлкен тапқырлықты талап етеді.

Егер де өтімділік пен табыс арасында мұндай теңестіру кезінде қателіктер рұқсат етілсе, онда бұл өтімділік жағында болуы тиіс, өйткені инвестициялар туынды резервтерге тірек болуы тиіс. Егер туынды резерв салымдарды алумен және несиелерге сұраныстың ұлғайюымен байланысты сарқылса, онда банктің қажетті өтімділігін орнына келтіру үшін оны қысқа мерзім ішінде толтыруы қажет. Егер бұл қаражаттарды тарту арқылы жүзеге асырмаса, мысалы, ірі депозиттік сертификаттар көмегімен- инвестициялар портфелінен бағалы қағаздарды сату қажет етілуі мүмкін. Мұндай сату тәртіп бойынша ығыстырылған ақша нарығы кезеңдерінде және бағалы қағаздардың құны төмендеген кездегі жоғары пайыздық ставкалары қажет болады. Мұндай кезеңдерде қаражаттарды кері құю көптеген банктер үшін проблема болып табылады.

Коммерциялық банктерге инвестициялар банктерге тек табыс алуға ғана емес, банктік қызметке қатысты басқа да сұрақтар бойынша іскерлік серіктестік қатынастарды бекіту мүмкіндігі деп пайда болады, соңғы кездері ресурстарды қайтару кепілі кәсіпорын жағынан қарағанда банктер- жағынан жоғарырақ.

Қаржылық дағдарыс кезінде өндірісті және ауыл шаруашылығын несиелеу- монополистердің ірі кәсіпорындарды несиелеуді қоспағанда жоғары тәуекелділікті операциялары болып табылады. Бірақ нақ осы инвестициялар түрі экономиканың нақты секторын дамытуға және өндіріс пен ауыл шаруашылықты көтеруге мүмкіндік береді, ол үшін мемлекетке инвестицияның осы түрін жүргізу үшін тұрақты шараларды қамтамасыз етуі қажет.

Корпоративті бағалы қағаздарға инвестициялар жете қарастыруды талап етеді.

Қазақстандық корпоративтік бағалы қағаздар нарығы 1993ж. мемлекеттік меншіктегі кәсіпорындарды жалпы жекешелендіру үрдісіне жол берілген кезде қалыптасты. Төрт жыл ішінде қор нарығының осы сегментінің қарқынды дамуы байқалды. Қазіргі күні өзінің жас шағына және осыған байланысты өсу ауыртпалықтарына қарамастан корпоративтік бағалы қағаздар Қазақстандық нарығы Қазақстан үшін, сондай-ақ жалпы әлем үшін үлкен болашағы бар екеніне ешкім күмәнданбайды.

Төменде корпоративті бағалы қағаздардың Қазақстандық нарығының негізгі сипаттамалары туралы қысқа түсінік берілген:

- Жалпы капитализация: бүгінгі күні ең ірі 100 Қазақстандық корпорациялардың жиынтық капитализациясы $30 млрд. шамасын құрайды.

Бұл кезде капиталдың маңызды шоғырлануы- Қазақстанның ең ірі 10 кәсіпорындары үлесіне $ 25 млрд. доллар келеді.

- Өтімділік: бүгінгі күні Қазақстандық акциялардың көбісінің өтімділігі халықаралық стандарттар бойынша жоғары емес болып қалады. Әртүрлі бағалауларға сәйкес жеткілікті өтімді разрядтарына 20-30 эмитенттердің бағалы қағаздарын жатқызуға болады.

- Ақпараттық дамымағандық: Көптеген бағалы қағаздар Қазақстандық нарығының ақпараттық жабықтығы және ең бастысы кәсіпорын туралы фундаменталды ақпараттың болмауы (қаржылық-экономикалық көрсеткіштер) инвестициялар объектілерін талдау кезінде және инвесторларға жеткілікті дәрежеде тиімді бағытталуға мүмкіндік бермейді. Банк өзінің клиенттеріне осындай қызметтер түрлерін көрсетуі тиіс.

- Шетел капиталынан өте қатты тәуекелділігі өзгерудің жоғары деңгейі: Басқа дамушы нарықтар сияқты, Қазақстандық нарық ішкі саяси конъюнктураның өзгеруінен және шетел капиталы келуі/кетуіне тәуелді бағалардың маңызды ауытқуларына қатты шалдыққыш.

Бұл жерде Қазақстандық акциялар өтімділігі мәселесіне ерекше тоқталу керек, өйткені ол жалпыланған түрде инвестор корпоративтік бағалы қағаздар Қазақстандық нарықта қызмет еткенде түйісіп қалуы мүмкін негізгі тәуекелділікті қосады.

Туынды нарықта айналатын Қазақстандық акциялардың өтімділік деңгейіне тәуелді ең аз дегенде төрт негізгі топтарға шартты түрде бөлуге болады:

- Өте жоғары өтімділікті акциялар: “blue chіps“, оған қоса бес эмитенттің акцияларын толық сеніммен жатқызуға болады;

- жоғары өтімділікті акциялар:“бірінші эшелон“ (20 эмитенттер шамасында) ;

- орташа өтімділікті акциялар:“екінші эшелон“(60 эмитент)

- төмен өтімділікті акциялар: (2 мың эмитенттер)

Қалған акцияларды өтімділіксіздерге жатқызуға болады- туынды нарықта олар бойынша котировкалар жоқ. Айта кететін жайт, орта немесе төмен өтімділікті акциялар арасындағы шекара жеткілікті дәрежеде шартты болып табылады. Мамандар акцияларды минимум ретінде орташа өтімді топтарға жатқызу үшін келесі критерийлерді басшылыққа алуды ұсынады: сатып алуға сұранымдар көлемі бестен жоғары, ал сатуға - үштен жоғары болуы керек.

Туынды нарықта айналатын Қазақстандық акциялардың өтімділік деңгейіне тәуелді ең аз дегенде төрт негізгі топтарға бөлінуін көрсетіледі:

2-сурет. Туынды нарықта айналатын Қазақстандық акциялардың өтімділік деңгейіне тәуелді ең аз дегенде төрт негізгі топтарға бөлінуі

Туынды нарықтың „борттан тыс“ жерінде АК & мәліметтер базасы тізімінде жоқ 10 мың акциялар қалды. Оларды өтімділіксіз бағалы қағаздарға толық сеніммен жатқызуға болады.

Корпорациялық бағалы қағаздардың Қазақстандық нарығында айналатын негізгі капитал- бұл бағалардың төмендеуіне алып келетін елдер тәуекелді минималдандыра отырып, тиімсіз саяси жағдай кезінде қаражаттарды нарықтан алып кететін батыс елдері инвесторларының қаражаттары. Саяси үрдістердің оңды дамуы кезінде батыстық капиталдар нарыққа қайтады және бұл бағалардың жалпы төмендеуі өсуге алып келеді.

Жекешелендірілген кәсіпорын акцияларынң Қазақстандық нарығы жеткілікті дәрежеде өсіп, өзгермелікпен сипатталады, ал банктің тәжірибелі мамандар командасының кәсіптігі мен үйлесімділігі Қазақстандық эмитенттер акцияларында инвестиция мен байланысты тәуекелдердің минималды әрекет етуінде капиталды тиімді басқаруға мүмкіндік береді.

Бүкіл әлемде, әсіресе АҚШ-та салық төлеушілердің негізгі табыстарының бірі- бағалы қағаздарға инвестициялаудан алынған табыстар болып табылады. Бұл кең қолданылатын тәжірибе Батыстық экономикаға негіздеген үшкірлі табыстардың бірі болып табылады.

Қазақстандағы инвестициялық дүңкіл портфелдік инвестицияларды ерекше маңызды етеді. „Ақшалар жұмыс істеуі керек“ деген жорамал бәріне әйгілі.

Орналастыру мерзімдеріне байланысты инвестициялар:

- талап еткенге дейін

- жедел

болып бөлінеді. Соңғысы өз кезегінде:

- 1 күннен 180 күнге дейін қысқа мерзімді

- 180 күннен 1 жылға дейін орта мерзімді

- 1 жылдан 3 және одан да көп ұзақ мерзімді болып бөлінеді.

Орналастыру мерзімдеріне байланысты инвестициялар төменде суретте көрсетілген:

3-сурет. Орналастыру мерзімдеріне байланысты инвестициялар

Казақстандық бағалы қағаздар нарығының (ҚБҚН) дамушы шарттарда инвестициялауда жалпы тәуекелдігін төмендету мақсаттарында портфелдің барлық түрлері үшін инвестициялау мерзімдерін төмендетуі ақылға қонымды болып табылады.

1. 2 Инвестициялық портфель: түсінігі, құрылымы, факторлары мен функциялары

Бұрынғы кездері банкирлер қаржылық құжаттарын “портфельдер” атына ие болған, терілік сөмкелерде ұстаған. Бүгінгі күні қаржылық есептік құжаттама көрінбейтін электрондық бухгалтерлік жүргізу (электрондық “банктік кітаптардағы” жазулар) нысанына ие, бірақ “портфель” ұғымының өзі сақталып қалды. Қазір ол тек барлық банктік активтермен пассивтер жиынтығын білдіреді. Банктік қызметтердің негізгі міндеті- банктік операцияларды реттейтін істкегі инструкциялардан шығатын банктің мақсатына ең жоғары деңгейде жауап беретін банктің портфелдерін басқару болып табылады.

Коммерциялық банктер өзінің операцияларын үнемі күшейетін бәсекелестік шарттарда жүзеге асырылады. Банктер өздері арасында, шетел банктерін қосқанда нарықтың басқа контрагенттерімен, бәсекегк түседі. Бәсекелестің қатаң шарттарында коммерциялық банктер қызметінің маңызды қызметінің бірі- бағалы қағаздар бойынша операцияларымен байланысты олардың инвестициялық қызметі болып табылады.

Инвестицияларды банктік қызметте ұзақ мерзімді уақытқа кәсіпорын және мемлекеттік ұйымның бағалы қағаздар салынған қаражаттарды белгілейді.

Коммерциялық банктің инвестициялары несиелік ссудалардан бірқатар жағдайлар бойынша ерекшеленеді:

1. Несиелік ссудалар- ссудалық пайызды төлеу және бекітілген мерзімде тиісті уақыттың ұзақ емес мерзімінде қаражаттарды қайтару шарттарында оларды қолдануды көздейді. Ал инвестициялар банктің салынған қаражаттары өзінің иесіне қайтарылғанына дейін тиісті ұзақ мерзімде қаражаттардың келуін көздейді.

2. Банктік несиелеу кезінде ссудалық келісім- шарттың инициаторы- несие алушы, ал инвестициялау кезінде бағалы қағаздар нарығында активтерді сатып алуға ынталанатын кммерциялық банкке бастамашы болып табылады.

3. Несиелік келісімдерде банк- негізгі несиелеушілердің бірі, ал инвестициялау кезінде- бағалы қағаздарға қаражаттардың инвесторы.

4. Банктік несиелеу банктен несие алушымен жеке қатынастарымен тікелей байланысты. Инвестициялау коммерциялық банктің көптеген кәсіпорындар мен ұйымдардың әртүрлі бағалы қағаздары арқылы жеке қатынастарсыз қыметті көздейді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.