Банк қызметкерлеріне банктік несиелерді ұсыну шарттары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 52 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Қазақстанда жаңа экономикалық қатынастарға көшу жүзеге асты, бұл банк саласында түбірлі қайта құрудың қажеттілігін туғызды. Оның мәні банк қызметінің нарықтық қатынастармен бірдейлігін қамтамасыз ету бойынша шаралар кешенін қолдану, яғни жаңа банктік, оның ішінде несие саясатын жүргізу болып табылады.

Коммерциялық банктің банкаралық несиелеуді зерттеу тақырыбы етіп таңдауымыздың себебі: елімізде банк қызметінің бұл саласының дамуы әлі де жеткіліксіз, сондай-ақ нарықтық экономика жағдайында банк қызметін ұйымдастыру ісінде жаңа әдістер қажет. Нарыққа көшкенде банк ісінің даму проблемасы, халыққа көрсетілетін банк қызметін жетілдіру айрықша маңызға ие болды. Бұған бірнеше факторлар әсер етті.

Біріншіден, банк жүйесінің құрылымы өзгерді. Банк шығармашылығындағы белсенді процесс, банк ісінің мемлекеттік монополиядан кетуі банктердің клиенттермен өзара қарым-қатынасын өзгертті.

Екіншіден, экономикадағы ескі әкімшілік-басқару жүйесінің түбірімен бұзылуы банк саясатының мазмұны мен оның басымдық бағыттарын өзгертті. Осыған орай бұл еңбекте банктің ішкі несие саясатына кең мағынада (несиеор мен қарызгер тұрғысында банк ұстанымы) айрықша назар аударылған.

Үшіншіден, несие нарығының дамуы (ұлттық және халықаралық) нарық талаптарын ескере отырып, банк қызметі мәнінің өзгеруін көрсетеді. Банк менеджментін, маркетингін жүргізу, жаңа технологияны енгізу, экономикалық тәуекелдікті зерттеп, өтеу қажеттілігі туындайды. Мұның мақсаты - банк клиенттері үшін ең аз шығындармен олардың сұраныстарын неғұрлым толық қанағаттандыру.

Төртіншіден, нарықтық шаруашылықтағы банктердің әлеуметтік -экономикалық рөлі клиентке көрсетілетін банк қызметінің сапасын жоғарылату және қолданылу аясын кеңейту болып табылады. Банктердің халық қаражатын депозиттерге тарту міндетінің күрделілігі сол, ақша бірлігінің сатып алу қабілетінің үздіксіз төмендеуі адамдарды шетел валютасын инвестициялауға итермелейді, сондай-ақ өтімді тауарлар алып, оларды тезаврациялық тәсілмен, яғни банктерден бөлек сақтауға мәжбүрлейді.

Банктердің ресурстарын қалыптастырудағы банкаралық несиенің маңызын арттыру тақырыптың өзектілігін білдіреді.

Дегенмен де қазiргi таңда банке деген сенiм күшейiп келедi. Бұл сенiмдiлiк күн сайын арта түсуде. Елiмiздiң экономикасы жоғарылауда. Осы тұста несие саясатының маңызының зор екенiн айтпасада түсiнiктi.

Жоғарыда аталғандарға сәйкес диплом жұмысының тақырыбы республика экономикасының шаруашылық жүргiзушi субъектiлерiнiң

несиелеу тұрғысынан да, коммерциялық банктердi несиелiк ресурстармен қамтамасыз ету үшiн де өзектi мәнiне ие болады. Несиелiк саясат сенiмдi несие алушыны, несиенiң көлемiмен мерзiмiн таңдауға қатысты шешiмдердi қабылдаудың жалпы бағыттарына тұрады.

Диплом жұмысымның мақсаты қазiргi кездегi коммерциялық банктiң банкаралық несие нарығындағы несиелiк саясаттың рөлiн айқындаудан және оны үнемi жетiлдiру қажеттiлiгiнен тұрады. Банктер үнемi өзiнiң банкаралық несие нарығындағы несиелiк саясатын нарықтық жағдайлардың өзгерiсiне байланысты қарастырып отыру қажет. Осыған байланысты диплом жұмысының мақсаттарына нақты бiр банктiң несиелiк саясатының «әлсiз» тұстарын анықтау және проблемалық несиелердiң алдын алу мен банкке несиелiк қаражаттардың қайтарылмай қалуын болдырмауға қатысты шараларды жетiлдiруге көңiл аудару кiрдi, себебі банкаралық несие нарығында тартылған ресуртардың қайтарылуын қамтамасыз ету қажет.

Осы аталған мақсатқа сай алдыма мынадай мiндеттердi қойдым:

коммерциялық банктердің банкаралық несие нарығындағы несиелiк саясатының мәнiн, мазмұны және оны ұйымдастыру қағидаларын қарастыруды;
акционерлік қоғам «Қазақстанның Халық Банкінің» банкаралық несие нарығындағы несиелiк саясатының мiндеттерi мен процедураларын, және ережелерiн анықтап талдауды;
Қазақстан Республикасының екiншi деңгейiндегi банктердiң банкаралық несие нарығындағы саясатын жетiлдiру жолдары нақтылауды.

Диплом жұмысымның зерттеу обьектiсi болып акционерлік қоғам

« Қазақстанның Халық Банкінің » банкаралық несие нарығындағы несиелiк саясатының тактикалық және стратегиялық іс шаралары қарастырылады.

Диплом жұмысымның теориялық әдiстемелiк негiзiне: «Банктер және банктiк қызметтер туралы» ҚР заңы, акционерлік қоғам « Қазақстанның Халық Банкінің» ережелерi, статистикалық мәлiметтерi, отандық және шетелдiк экономист ғалымдардың еңбектерi және интернет мәлiметтерi алынды.

I. Банкаралық несиелеудің экономикалық мазмұны

1. 1 Банкаралық несиелеудің мазмұны

Несиенің пайда болуын өнімдерді өндіру сферасынан емес, олардың айырбас сферасынан іздеу қажет. Тауар айырбастау - бұл тауарлардың бір қолдан екінші қолға өтуін білдіреді десе, шынымен де осындай айырбас кезінде несиеге байланысты қатынас туындайды .

Несие - бұл пайыз төлеу және қайтару шартында уақытша пайдалануға қарызға берілетін ссудалық капитал қозғалысы .

Несие ақшалай капиталдың ссудалық капиталға өтуін қамтамасыз ете отырып, несие берушілер мен қарыз алушылар арасындағы несиелік қатынасты бейнелейді. Несиенің көмегімен заңды және жеке тұлғалардың уақытша бос қаражаттары мен табыстары экономикалық жүйе төңірегінде жинақтала отырып, уақытша және ақылы негізде пайдалануға берілетін ссудалық капиталға айналады.

Несие мен ссуданың арасында да өзара айырмашылық бар. Несие - бұл банктің қаражатын құрайтын көзі ретінде барлық несиелік қатынастарды ұйымдастырудың әр түрлі формаларының болуын және сондай - ақ олардың жұмсалымдарының бір фомасын білдіретін кең ұғымды сипаттайды. Ссуда - бұл ссудалық шот ашумен байланысты қалыптасатын несиелік қатынастарды ұйымдастырудың бір ғана формасын білдіреді.

Экономикалық категория ретінде, несие - кәсіпорындар, ұйымдар және бірлестіктер, сондай - ақ халық арасындағы несие қорын құру және оларды қайтару, пайыз төлеу шартында белгілі бір мерзімге уақытша пайдалануға беру негізінде қалыптасатын өндірістік қатынастар жиынтығы.

Зерттеу заты сияқты несие құрылымы бір - бірімен өзара байланысты элементтерден тұрады. Мұндай элементтерге ең алдымен несиелік қатынастар субъектілері жатады. Несиелік мәміле бойынша несиелік қатынастар субъектісіне қарыз беруші және қарыз алушы жатады.

Қарыз беруші - қарызды беретін несиелік қатынастың бір жағы. Қарыз беруші - бұл уақытша пайдалануға қарыз беруші субъектілер болып табылады. Қарыз берушілерге : банктер, банктік емес мекемелер, мемлекет, шаруашылық субъектілері және халық жатады.

Қарыз алушы - бұл несиені алушы және оны қайтаруға міндетті, несиелік қатынастың екінші жағы. Борыщқор және қарыз алушы бір -бірімен жақын сөздер болғанымен де, олардың түсініктері әр түрлі. Борыш бұл тек қана экономикалық қатынасты ғана емес, сондай - ақ адамзаттық қатынастар жағын сипаттайды . Борыш - бұл өте ауқымды ұғым. Ал қарыз алушы - бұл қосымша қаражатқа деген сұранысы бар тұлға .

Қарыз беруші және қарыз алушымен қатар несиенің құрылымының элементіне берілетін объекті де жатады. Беру объектісі - бұл құнның ерекше бөлігі, яғни қарызға берілетін құнды білдіреді.

Несиенің формалары, оның құрылымымен және белгілі бір дәрежеде несиелік қатынастардың мәнімен тығыз байланысты келеді.

Несиенің формасы - бұл несиелік қатынастар құрылымының, олардың негізгі қызметтерінің, яғни әр алуан сыртқы және ішкі өзгерістер барысында толық сақталатын көрінісін білдіреді .

Несие берушілер мен қарыз алушылар арасындағы байланыстар қалай өзгергенімен де, несиенің формасы сол күйінде сақталады.

Несиенің әрбір формасы бір жағынан несиенің мәнін сипаттайды, ал екінші жағынан несиелік қатынастың өзара қарым қатынысын сипаттайды.

Экономикалық категория ретінде несиенің формаларын былайша жіктеуге болады :

Материалды - заттай табиғатына байланысты : несиенің ақшалай және аралас формасы;
Функционалдық белгісі бойынша ( банк клинттері мен экономиканың қажеттілігін қанағаттандыру көз қарасымен ) - тұтыну және өндіргіш ;
Несиелік келісім шарттың субъектілері бойынша: банктік, коммерциялық, өсімқорлық .

Несиенің түрі - бүл несиелік қатынастар құрылымының, олардың негізгі қызметтерінің, яғни әр алуан ішкі және сырқы өзгерістер барысында толық сақталатын көрінісі.

Несие берушілер мен несие алушылар арасындағы қатынастар өзгергенімен де, несиенің түрі сол күйінде сақталады.

Коммерциялық банктер өздерінің клиенттеріне әр түрлі несиелер береді. Олар мынадай белгілеріне байланысты жіктеледі:

А. Қарыз алушылар категорияларына қарай :

Қаржылық институттарға берілетін несиелер:

мақсатты қорларға;
банктерге;
қаржы - несие мекемелеріне.

Қаржылық емес агенттерге берілетін несиелер :

өнеркәсіп салаларына;
ауыл шаруашылығына;
саудаға;
дайындау ұйымдарына;
кооперативтерге:
жеке кәсіпкерлерге.

Тұтыну мақсатына берілетін несиелер.

Б. Мерзіміне қарай:

қысқа мерзімді;
орта мерзімді;
ұзақ мерзімді.

В. Тағайындалуы және пайдалану сипатына қарай:

негізгі қорларға жұмсалатын:
айналым қаражатына жұмсалатын.

Г. Қамтамасыз ету дәрежесіне қарай:

Қамтамасыз етілген:

кепілхатпен;
кепілдемемен;
кепілдікпен.
Сақтандырылған.
Қамтамасыз етілмеген:
сенім (бланктік) несиесі.

Ғ. Қайтарылу дәрежесіне қарай:

1) Стандартты несие - қайтарылу уақыты жетпеген, бірақ қайтуында ешқандай күмән жоқ несиелер.

2) Күмәнді несиелер - қайтарылу уақыты кешіктірілген, мерзімі ұзартылған және банк үшін тәуекел туғызатын несиелер . Соңғы қабылданған активтердің жіктеу ережесіне сәйкес, күмәнді несиелер ішінара бөлінеді : 1 - санатты күмәнді, 2 - санатты күмәнді, 4 - санатты күмәнді, 5 - санатты күмәнді.

3) Үмітсіз несиелер - қайтарылу уақыты кешіктірілген, мерзімі өткен ссудалар шотына жазылған несиелер .

Д. Валютамен берілуіне қарай:

ұлттық валютамен;
шетел валютасымен.

Е. Берілу шартына қарай:

Тұтыну несиесі - бұл жеке тұлғаларға тұтыну тауарларын сатып алу үшін және тұрмыстық қызметтерді өтеуге берілетін несие . Тұтыну несиесі - бұл тұрғындарға тұтыну тауарларын сатып алу және тұрмыстық қызметтерді төлеу үшін коммерциялық (бөлшек сауда орындары арқылы төлемді кейінге қалдыра отырып, тауарды сату) және банктік (тұтыну мақсатына қарыздар) формада берілетін несие. Тұтыну несиесінің негізгі міндеті - тұрғындарға тауарларды сатуға қолдау көрсету. Яғни тұтыну несиесі халыққа оның ағымдық сипаттағы қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін беріледі. Оның ішінде жеке шаруашылықтағы өндірісті дамытуға, құрылыс салуға, тұрғын үйді жөңдеу, ұзақ уақыт пайдалнуға жарамды заттарды сатып алуға, білім алуға, көлік алуға, сапарға бару және тағы басқа жатады. Бұл несие бөлшек саудамен тығыз байланысты: бір жағынан - тауар айналымының ұлғаюымен несиенің көлемі де өседі, өйткені тауарларға сұраныс несиеге де сұраныс тудырады; екінші жағынан - тұрғындарды несиелеудің өсуі төлем қабілеттілігіне сұранысты күшейтеді. Бұл тәуелділік, әсіресе қазіргі уақытта нарықтың тауарлармен толығу жағдайында көрінеді.
Ипотекалық несие - бұл қозғалмайтын мүліктерді ( тұрғын үйді өндіріс ғимараттарын, жерді және т . с. с. ) кепілге ала отырып, ұзақ мерзімге берілетін несие .
Овердравт несиесі - клиенттің шотынан қаражатты шегеру, дебеттік қалдық бойынша берілетін қысқа мерзімді несиенің формасы .
Овернайт несие - өтімділікті қолдау мақсатында бір түнге берілетін банкаралық несиенің түрі .
Онкольдық несие - кредитордың алғашқы талабы бойынша өтелетін қысқа мерзімді несие .
Банкаралық несие - банктердің бір -біріне беретін несиесі .
Ломбардтық несие - тез іске асатын бағалы заттарды немесе бағалы қағаздарды кепілге алып, берілетін несие .
Лизингтік несие - құрал - жабдықтарды жалға алумен байланысты берілетін несие .
Рамбурстық несие - шикізаттарды ішке алып кіру және жартылай фабрикат пен дайын өнімдерді сыртқа шығару тәжірибесінде пайдаланылатын несие .
Сенім несиесі - банктің сеніміне кірген, төлем қабілеті жоғары клиенттерге берілетін несие .
Маусымдық несие - жабдықтаушының қаржыландыру уақыты мен түсімді алу мерзімі арасындағы уақыт бойынша алшақтықты жабуға арналған несиесі .

Ж. Несиелеу объектісіне қарай :

Меншікті айналым қаражаттарын толықтыруға;
Материалдық қорлар жиынтығы мен өндіріс шығындарына;
Сыртқы экономикалық қызметке байланысты тауарларды экспорттау мен импорттауға;
Азаматтардың жеке қызметтері үшін шикізаттар, материалдар, құралдар және басқа да мүліктер алуына;
Ломбардтық, кепілдік және ссудалық операцияларға ;
Театрлар және демалыс үйлерінің кірістері мен шығыстары арасындағы маусымдық үзілістерге ;
Күрделі жұмсалымдарды қаржыландыруға;

Банк қызметкерлеріне банктік несиелерді ұсыну шарттары. Банк қызметкерлерін несиелеу олардың тұрғын үй, ұзақ мерзімге пайдаланатын тауарларды алу, емделумен және басқа да ағымдағы қажеттіліктерімен байланысты қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында жүргізіледі. Банктік несиелерді ұсыну банктің Несиелік комитеті шешімімен бекітілген, несиелеу лимиттері шегінде жүргізіледі. Банк қызметкерлеріне банктік несие ұсыну, оның мөлшері, қайтару мерзімі мен сыйақы ставкасы туралы сұрақтар, әр арыз бойынша жеке банктің Несиелік комитетімен (банктің кіші несиелік комитеті) қарастырылады. Банк қызметкерлеріне банктік несие төлемділік, мерзімділік, қайтарымдылық және қамтамасыз етілген шарттарда беріледі. Ұсынылатын банктік несиенің мөлшері банктің әр қызметкерлеріне қатысты жеке түрде анықталады. Банктік несие бойынша сыйақы ставкасының мөлшері, банкте қызметкердің жұмыс істеу стажына, перспективалығы, пайдалылығы және банкке қызметкердің маңыздылығы, және басқа факторларға байланысты бас банктің Несиелік комитетімен (кіші несиелік комитетпен) орнатылады. Банктің қызметкерлеріне банктік несиелерді ұсыну, арыздың берілу кезегіне байланысты жүзеге асырылады. Жеке еңбек келісім-шарты жасасқан кезде, онда ерекше шарттар айтылған банктің қызметкерлеріне, банктік несиелерді беру кезектен тыс ретімен және банкте жұмыс істеу мерзіміне байланыссыз болады. Банктік несиені қайтарған және сол бойынша сыйақыны төлегеннен кейін, банк қызметкері жаңа банктік несие алу құқығына ие болады. Қызметкерге ұсынған банктік несие келісім-шартын ұзарту туралы шешім, бас банктің несиелік комитетімен қабылданады. Банктік несиені және сол бойынша сыйақыны қайтаруды қамтамасыз ететін, банкке кепілге берілген, банк қызметкерінің немесе үшінші тұлғалардың өтімді жылжымалы/жылжымайтын мүлкі болуы мүмкін, сонымен қатар Қазақстан Республикасының заңдарына қарсы тұрмайтын міндеттемелерді қамтамасыз етудің басқа да тәсілдері.

Несиелік өнім ұсыну туралы келісім-шартты бекіту процедуралары. Банктің несиелік өнімдерді ұсыну процесі, несие алушылардың несиелік өнім ұсыну үшін арыздарын ұсынудан басталады. Несие алушыдан несиелік өнім ұсыну туралы арызын алғаннан кейін және оған несиелік өнім ұсыну мүмкін екенін қарастырғаннан кейін, оған кездесуге уақытты белгілейді. Несие алушымен кездесуде банк бөлімшелерінің қызметкерлері қатысуы мүмкін. Несие алушы жағынан оның басқармасы немесе мұндай сөйлесулерге және қатысты ақпаратты бере алатын несие алушы атынан уәкілетті тұлға қатысу керек. Кездесу барысында банк қызметкерлері:

несиелеуде несие алушының нақты қажеттіліктері анықталынады;
несие алушымен сараптау қорытындысын дайындау үшін қажетті мәліметтер ұсынылады;
банк үшін тиімді және несие алушы үшін тиімді жағдайларды қамтамасыз ету үшін несиелік өнімнің параметрлері нақтыланады;
несиелік қабілеттілігін, сонымен қатар сұранатын несиелік өнімді қайтару мүмкіндігін сипаттайтын несие алушының көрсеткіштерін бағалау алдын ала жүргізіледі;
несие алушыдан клиенттің несиелік қабілеттілігін бағалау, несиелік өнімнің қайтарымдылығы; проектінің құқықтық сараптауы және міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ететін кепілді бағалауы үшін қажетті құжаттарды сұрау.

Проектіні сараптаудан өткізу үшін несие алушымен келесі құжаттар ұсынылуы керек:

несиелік өнім ұсыну үшін арыз;
несие алушының анкетасы;
заңды тұлғаның қаржылық құжаттары (бухгалтерлік баланс, қаржы-шаруашылық қызметінің нәтижесі туралы есебі, соңғы үш жыл ішіндегі ақша қозғалысы туралы есебі) ;
дебитордың және кредитордың атауымен, шығу уақытысымен және жобаланатын төлеу уақытысымен, шығу себептерін көрсетілген соңғы есеп беру уақытысына сәйкес болатын дебеторлық және кредиторлық қарызды ашу;
ссудалық қарыздың болуы немесе болмауы туралы анықтама қағаз;
бюджет алдындағы қарыздың болуы немесе болмауы туралы анықтама қағаз;
бизнес-жоспар;
заңды тұлғаның құрылтайшы құжаттары (жарғы, құрылтай келісім-шарты), сонымен қатар мемлекеттік тіркеу туралы куәлік;
қажет уақытында контрактілер, тауарларды алу, жабдықтау үшін сатып алу-сату келісім шарты (салықтық декларациялар, сәйкестілік сертификаттар, төлем құжаттары) ;
кепіл нысанына құқық беретін құжаттар немесе кепілдік пен кепіл болушылықты ұсыну бойынша сәйкес болатын құжаттар;
проектінің қатысушылары туралы мәліметтер, жылдық есебі, серіктің жарнамалық заттары, анкетасы;
заңды тұлғаның қызметкерлер саны туралы анықтама қағаз;
басқа да керекті құжаттар.

Банк қызметкері жоғарыда аталған құжаттарды алғаннан кейін, несие алушының қаржылық жағдайы туралы, ұсынылатын кепіл туралы, несиелік арыздың экспресс-талдауын жасайды. Несие алушының арызын әрі қарай қарау жөнінде шешім қабылдауды, банктің Басқарма Төрағасының орынбасары қарайды. Арызды әрі қарай қарастыру жөнінде шешімді қабылдағанда, банк қызметкері әуелетті несие алушымен кездесуден кейін, одан алған құжаттардан, сонымен қатар басқа көздерден алынған қосымша ақпараттың негізінде, банктің несиелік комитетінде қарастыру үшін несиелік ұсыныс пен сараптау қорытындысын дайындайды. Сараптау қорытындысы міндетті түрде келесі ақпараттарды енгізу керек:

әлеуетті несие алушыға және онымен байланысты тұлғаларға ұсынылған, қазіргі уақытта бар несиелік өнімдер;
әлеуетті несие алушының қызметінің түрі, әлеуетті несие алушының бизнесінің сипаты, сатып алушылар және жабдықтаушылармен арақатынасы;
Бизнесті басқару сапасымен, иелердің құрамы, акционерлер мен менеджмент арасындағы қатынастың сипаты;
Несие алушының нарықтағы алатын орны: негізгі бәсекелестерге келетін нарықтың үлесі;
өткізу көлемі;
банктегі және басқа банктердегі шоттар бойынша айналыстың мөлшері;
әлеуетті несие алушының кепілді мүліктің сипаттамасы;
ұсынылатын мәміленің тәуекелдерін талдау.

Банк әлеуетті несие алушыдан алынған құжаттар негізінде, әлеуетті несие алушының несиелік қабілетін бағалауды, несиелік өнімнің қайтарымдылығын, құқықтық сараптауды және міндеттемелерді орындау қамтамасыз ететін кепілдің бағалауын жүргізеді. Проектіні сараптаудан өткізгеннен кейін, банк қызметкерімен әлеуетті несие алушыны несиелеу бойынша ұсыныспен бірге құжаттар пакеті дайындалады, және оны несиелік комитеттің қарастыруына жібереді. Несиелік комитет ұсынылған құжаттарды қарастырып, әлеуетті несие алушыны несиелеу бойынша шешім қабылдайды. Банк қызметкері несиелік комитеттің шешімі жөнінде әлеуетті несие алушыға хабарлайды. Несиелік комитеттің несиелік өнім ұсыну туралы шешімі негізінде банктің және әлеуетті несие алушының уәкілетті тұлғаларымен, сонымен қатар кепілді беретін тұлғалармен (кепілдікпен, кепіл болушылықпен), несиелік өнімді ұсыну туралы келсім-шарт және несиелік өнімді ұсыну туралы келсім-шарт бойынша банк алдындағы міндеттемелерді несие алушымен орындауын қамтамасыз ететін келісім-шартты рәсімдеу мен қол қою жүргізіледі.

Банк кепіл мүлкінің келесі түрлерінің процедураларын, бағалаудың регламентін және мониторингісін жүргізеді:

тұрғын-үй, өндірістік емес және өндірістік мақсаттағы жылжымайтын объектілерінің;
құрал-жабдықтар;
автокөліктер;
өндірістік топтардың тауарларын;
азық-түлік топтарының тауарларын;
айналыстағы тауарлардың;
мүліктік құқықтардың.

Мүлікті бағалауды бағалаушы мамандар жүзеге асырады, олардың білімін анықтайтын дипломы, мүлікті бағалауға рұқсат беретін сертификаты немесе лицензиясы болуы қажет. Мүлікті бағалауда оны көзбен көру міндетті түрде жүзеге асырылады, ал кепілге қойылатын мүлік алыс жерде орналасқан болса, ол орналасқан жерге маман беруі қажет. Ұсынылған мүлік банк талаптарына сай болса, клиентке жылжымайтын мүлікті көзбен көру қажет екені жөнінде хабар беріледі. Мүлікті көру клиент есебінен жүзеге асады. Ол барлық шығынды өз мойнына алады. Ол сондай-ақ бағалаушы маманның қолайлы жұмыс жағдайын жасауға және банк көмекке алған тәуелсіз үшінші тұлғалардың да шығынын өтеуге міндетті. Кепілдікке қойылатын мүліктің бағасы мен жағдайы жөнінде бекітілген тәртіпте бағалау бойынша қорытынды немесе мүліктің жағдайы жөнінде жеке акт құрастырылады. Кепілге алынатын мүлікті бағалауда оның өтімділігі, нарықтық бағасы, қайтару құны, несиені қайтару уақытындағы оның тозуы (аккредитивті, гарантияны), және тағы басқа белгілер ескеріледі. Несие беру мерзімі ішінде бағалаушы маман кепілге қойылған мүліктің мониторингісін жасауға міндетті, оған мүліктің тексеру кезіндегі жағдайы, қажет болған жағдайда қайта бағалау кіреді. Мониторинг былай жүзеге асырылады:

кепіл берушіге болашақта түсетін мүлік бойынша, оның меншігіне енуінен бастап төменде келтірілген ретімен байланысты;
айналымдағы тауар бойынша айына бір рет, банктің құзырлы органы несиелік ресурстарды бөлу туралы және бағаланған мүліктің кепілге алынғаны туралы шешім қабылданған күнінен бастап, несие алушының несиені толық қайтаруы бойынша міндеттемелерін орындағанға дейін;
басқа мүлік бойынша - үш айда бір рет, банктің құзырлы органы несиелік ресурстарды бөлу туралы және бағаланған мүліктің кепілге алынғаны туралы шешім қабылданған күнінен бастап, несие алушының несиені толық қайтаруы бойынша міндеттемелерін орындағанға дейін;
«проблемалық» несие бойынша айына бір рет, несиенің «проблемалық» сыныпқа өту күнінен бастап, мерзімді өткізу күніне дейін.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.