Ойлаудың түрлері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ОБӨЖ

Тақырыбы: Ойлаудың философиялық түрі - сын
және күмәндәну ретінде

Орындаған:Боанбай.Б
Қабылдаған:М.А.Бижанова

Алматы 2019
Жоспар

1. Кіріспе
Ойлаудың философиялық анықтамасы.
2. Негізгі бөлім
1-Ойлаудың түрлері.
2-Интуитівті және рационалисттік ойлау.
3-Эксизцентризм және скептицизм - сын және күмәндәну ретінде.
3. Қорытынды

Кіріспе
Ойлау-адамның санасында қоршаған әлем құбылыстары мен заттар арасындағы күрделі байланыстар мен қарым-қатынасты бейнелеудің психологиялық-танымдық процесі. Ойлау міндеті - пәндер арасындағы қарым-қатынастарды ашу, байланыстарды анықтау және оларды кездейсоқ сәйкестіктерден ажырату. Ойлау ұғымдарға сүйеніп, жалпылау және жоспарлау функцияларын өзіне қабылдайды. Ойлау түсінігі жоғары танымдық процесс болып табылады, бұл оны адамға қоршаған ортада бағдарлануға көмектесетін басқа процестерден ерекшелейді; өйткені бұл ұғымда барлық танымдық процестердің жиынтығы байқалады. Ойлау-адамның санасында өтетін күрделі және көрінетін іс-әрекеттер көрінбейтін процесс.[1]
Танымның басқа психикалық үдерістерінен ойлау айырмашылығы, ол әрқашан адам болатын жағдайлардың белсенді өзгеруімен байланысты. Ойлау әрқашан қандай да бір тапсырманы шешуге бағытталған. Ойлау процесінде шындықты мақсатты және мақсатты түрде өзгерту жүргізіледі. Ойлау процесі үздіксіз және өмір бойы өтеді, өмір сүру ортасының жасы, әлеуметтік жағдайы, тұрақтылығы сияқты факторлардың әсеріне байланысты. Ойлау ерекшелігі-оның жанама сипаты. Адамның тікелей, тікелей тануы мүмкін емес, ол жанама, жанама түрде таниды: бір қасиеттер басқа арқылы, белгісіз - белгілі арқылы. Ойлау үрдістер мен операциялар түрлері бойынша ерекшеленеді. Ойлау ұғымымен интеллект ұғымы тығыз байланысты. Интеллект-сынамалар мен қатесіз проблемаларды тануға және шешуге жалпы қабілеті, яғни "ақылда". Интеллект белгілі бір жасқа жеткен психикалық даму деңгейі ретінде қарастырылады, ол танымдық функциялардың тұрақтылығында, сондай-ақ білік пен білімді меңгеру деңгейінде (сл бойынша) көрінеді. Зинченко, Мещерякова). Ақыл-ойдың ажырамас бөлігі, оның құрамдас бөлігі және жалпылама түсінік.[2]
Ойлаудың түрлері.
Сезу және қабылдау процесінде адам қоршаған әлемді оның тікелей, сезімдік көрінісі нәтижесінде таниды, дәл осы ұғым ойлау ретінде түсіндіріледі. Ойлау-барлық танымдық процестерді синтездеу және талдау арқылы адамның санасында нақты шындықты көрсету процесі. Тәжірибеде жеке психикалық процесс ретінде ойлау жоқ, ол барлық танымдық процестерде: қабылдау, зейінді, қиялды, есте сақтау, сөйлеуде болады. Ойлау-бұл бірыңғай психикалық танымдық процесс, бірақ ол әр қайсысы дербес және сонымен қатар басқа да танымдық формалармен біріктірілген процесс болып табылады. Бұл үдерістердің жоғары нысандары міндетті түрде ойлаумен байланысты және оның қатысу дәрежесі олардың даму деңгейін анықтайды. Бірде-бір заңдылықты сезім органдары тікелей қабылдай алмайды. Мысал ретінде адамның кез келген саналы іс-әрекеті болуы мүмкін; терезеге қарап, біз жаңбыр болды Сулы шатыры немесе лужам арқылы анықтай аламыз; бағдаршамда тұрып, жасыл жарықты күтеміз, өйткені дәл осы сигнал әрекетке түрткі болатынын түсінеміз. Басқа жағдайда біз ойлау процесін жасаймыз, яғни фактілерді салыстыра отырып құбылыстар арасындағы маңызды байланыстарды бейнелейміз. Таным үшін құбылыстар арасындағы байланысты байқап қана қоймай, бұл байланыс заттардың ортақ қасиеті болып табылатынын анықтау қажет. Осы жалпылама негізде адам нақты міндеттерді шешеді. Ойлау қарапайым сезімдік бейнелеу арқылы алуға мүмкін емес сұрақтарға жауап береді. Ойлаудың арқасында адам жаңа, нақты жағдайда бұрын алынған қорытындыларды қолдана отырып, қоршаған ортаға дұрыс бағдарланады. Адамның қызметі заңдарды білу, объективті шындық өзара байланысының арқасында ақылға қонымды. Ойлау процесі басталатын негізгі міндет-тапсырманы қою және оны шешу жолдарын анықтау. Ойлау процесінің нәтижесінде тапсырманы шешу үшін, неғұрлым барабар танымға келу керек. Өз затын неғұрлым адекватты тануға және оның алдында тұрған міндеттерді шешуге ойлау ойлау түрлі өзара байланысты және ойлау процесінің ауыспалы жақтарын құрайтын әр түрлі операциялар арқылы жүреді.[3]
Жалпы өзара байланысты орнату, құбылыстардың біртекті тобының қасиеттерін жалпылау, құбылыстардың белгілі бір класының әртүрлілігі ретінде нақты құбылыстың мәнін түсіну-адам ойлауының мәні. Ойлауды анықтау көбінесе келесі белгілерді қамтиды:
Субъектіні пәнаралық қатынастар мен қарым-қатынастарда заттармен бір-біріне әсер ету жолымен, құралдар мен өлшеу құралдарын пайдалану жолымен, ойлау ұйымына белгілер мен символдарды қосу жолымен бағдарлауды қамтамасыз ететін психикалық процесс.
Практикалық іс - әрекеттер мен тікелей-сезімдік таным негізінде пайда болатын Процесс.
Процесс, өзінің даму шамасына қарай практикалық іс-әрекеттердің шегінен шығатын Процесс.
Пәнаралық байланыстар мен қарым-қатынастар негізінде шындықты жалпылама көрсету нәтижесі болып табылатын Процесс.
Бар білімге сүйенетін Процесс.
Тірі жетілуден шығады, бірақ оған түспейді.
Процесс адамның практикалық қызметімен байланысты.
Жоғарыда көрсетілген барлық тармақтар ойлау түрлері сияқты құрылымдық бірліктерді қарау кезінде тікелей байланысты және неғұрлым түсінікті түсіндіріледі.
етеді. Олардың айырмашылықтары мынадай негіздер бойынша анықталады: зерттеу объектісі, объективті әлемнің көрініс деңгейі және практикамен байланыс сипаты, танымның логикалық тәсілдері және т.б. бойынша. Бұл деңгейде білім оқылатын заттың сапасы мен қасиеттерін, сезімдік ойлауға қол жеткізеді. Бақылаулар мен эксперименттердің деректері теориялық зерттеудің эмпирикалық негізін құрайды. Мұндай мәліметтерге қажеттілік кейде ғылымның эксперименталды және теориялық болып бөлінуінің себебі болып табылады, бірақ, әрине, тәжірибеде эксперименталды пәндерден теория жойылатын жағдайға қол жеткізуге болмайды, ал теориялықтан эксперимент туралы кез келген ескерту алынған.
Теориялық білім деңгейі абстрактілі ойлауға сүйенеді,ол үшін бастапқы зерттеу пункті сезімтал қабылдау барысында алынған нәтижелер болады. Ғылыми таным мәселелерін талдай отырып, ғылыми білімнің эмпирикалық және теориялық деңгейлері арасындағы күрделі және қарама-қайшы байланыстардың болу фактісінен бастау қажет. Осы гносеологиялық бағыттардың қандай да бір біріне бағдарлау осы байланыстардың мәнін түсінуге әкелмейді. Өйткені эмпиризм гносеологиясы эмпирия деректерін жинақтаумен, салыстырумен және қорытумен шектеледі,ал барлық қамтитын теориялаудың біржақты болуы-танымның дербес элементі ретінде эмпирияның болуын елемейді. Таным -- техникалық және ақпараттық құралдардың әртүрлі жиынтығын ғана емес, арнайы дайындалған зерттеушінің ғана емес, бүгінгі күні көптеген ұжымдар шеңберінде әрекет ететін күрделі процесс, сонымен қатар биоәлеуметтік табиғатқа ие тұлға ретінде индивидке тән барлық адамдық қабілеттер. Жаңа, бұрын белгісіз -- бұл интуиция ашуда елеулі рөл атқаратын (әрқашан бекітілген емес) қабілеттердің бірі. Интуиция деп ақиқатты ұғынудың адамдық қабілеті, сезімдік және рационалды тәжірибе көмегінсіз жаңа білімге қол жеткізу, оның көзі адам жаны деп ойлаған.[4]
Интуитівті және рационалисттік ойлау.
Интуиция мәселелері, оның құпиясын шешу тұрақты философиялық қызығушылықтың мәні болды. Тіпті интуитивизм сияқты философиялық үрдіс пайда болды. Рас, біздің елде ол өз уақытында иррационализмнің бір түрін білдіретін "реакциялық идеалистік" ілімі жарияланды. Осы философиялық ағымның негізін қалаушы -- интуитивизм -- біздің отандасымыз, орыс философы Н. О. Лосский (1870-1965). Ол түрлі философиялық мәселелер бойынша көптеген еңбектер жазды, бірақ ерекше танымалдық пен әлемдік мойындау оған интуитивизм саласындағы шығармалар әкелді. "Интуиция" деген сөзбен Лосский"танымдық субъекті заттың тікелей жетілуі "деп атады. Ол шынайы білім заттардың шынайы мәніндегі тікелей бақылауының нәтижесінде ғана емес, шынайы білім болып табылады.[5]
Интуитивизмге сәйкес, саналы субъект әлемде бар болмыстың кез келген түрі мен жақтарын тікелей ойлай алады, ал зияткерлік интуиция арқылы ол шынайы әлемнің оқиғаларын ғана емес, сонымен қатар болмысты да байқай алады. Қысқаша айтқанда, тану процесінде субъект пен объектінің өзара іс-қимылының бір жағын ашатын интуиция туралы түсінік сезімдік және рационалды, эмпирикалық және теориялық өзара қарым-қатынас шеңберінен шығуға мүмкіндік береді. Танымдық шығармашылықта интуиция деп аталатын және қатаң ғылыми түсініктеме алмаған құбылыстың болу фактісі дегенмен теріске шығарылмайды,керісінше, көптеген зерттеушілер растайды.
Жоғарыда аталған ғылыми таным әдістерімен және әдістерімен қатар соңғы жылдары оның мүмкіндіктері ақпаратты алу мен өңдеудің электрондық құралдарын пайдалану есебінен өсті. Кибернетика принциптері негізінде, компьютерлерді құрастыру және өндіру ісінде табыс нәтижесінде информатика бағыты дамып, қарқынды дамып келеді. Оның қатысуы адам өмірінің барлық салаларында анықталады. Информатика ғылыми танымда да маңызды орын алады. Өткір пікірталастар ортасындағы өзекті мәселелердің бірі -- жасанды интеллект мәселесі. Бүгінгі таңда "жасанды интеллект" ұғымымен жеке ғылым бөлімдерін ғана емес, өзінің пәні мен зерттеу әдістері бар ерекше Ғылым туралы айтады. Табиғат пен жасанды интеллект мүмкіндіктерін философиялық пайымдаудың бастауы мәдениет пен ғылымның алыс өткеніне кетеді. Маңызды белес жолында түсіндірілуі қызметін ақыл ретінде айла-шарғы жасау символдармен ретінде оқу-жаттығу Коперниктің, Галилейдің, Гоббса, Декарт, Юма, басқа да философтар. Есептеу машинасы, мәні, символдарды өңдеуге арналған құрылғы. Дәл рәміздер қабілетті болу көздері ең әр түрлі ақпарат. Тіл осылайша өзіндік құрал ретінде әрекет етеді және бұл құрал тіл тасымалдаушыда, атап айтқанда, ЭЕМ пайдаланушысында қалыптасатын әлем туралы түсінігін айтарлықтай анықтайды. ЭЕМ-де пайдаланылатын деректерді күрделендіру процесі оларға және білімге деген қарым-қатынасты өзгертуге мәжбүр етті. Құрылымдалған деректердің -- тізімдердің, құжаттардың, семантикалық желілердің, фреймдердің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.