Сүт сапасының көрсеткіштері

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті Молдабаева Жанар Калибековна

Жакупбекова Шугыла Кадыровна

Майжанова Айгуль Омарбековна

БАЛАЛАР ЖӘНЕ ДИЕТАЛЫҚ СҮТ ӨНІМДЕРІНІҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Оқу құралы

Семей , 2019

ӘОЖ 613. 22

КБЖ

К

Рецензенттер:

Жарыкбасова Клара Сауыковна, техника ғылымдарының докторы, профессор.

Байбалинова Гульмира Муратбековна, техника ғылымдарының кандидаты, доцент м. а.

К Балалар және диеталық сүт өнімдерінің технологиясы: оқу құралы/

Ж. К. Молдабаева, Ш. К. Жакупбекова, А. О. Майжанова /Семей: 2019, - 112 б.

ISBN

« Балалар және диеталық сүт өнімдерінің технологиясы » оқу құралында балалар және диеталық сүт өнімдерінің технологиясы мен оның сапасын зертханаларда зерттеу қарастырылған: сүттің сапасын анықтау, сүтті пастерлеу және табиғилығын бағалау, балаларға арналған сүт қышқылды өнімдердің технологиясы мен сапасын бағалау, диеталық сүзбені дайындау технологиясы және оны сараптау келтірілген.

Барлық терминдер, талаптар мен қағидалар және барлық заманауи зертханалық тәжірибелерге қойылатын талаптар мәселесі өзекті халықаралық және ұлттық стандарттың негізінде баяндалған.

Оқу құралы барлық жоғарғы білім алу сатысы бойынша дайындайтын білім алушыларға арналған. Оқу құралында келтірілген ақпарат балалар мен диеталық сүт өнімдерінің сапасын қамтамасыз ету және қауіпсіздігін бақылау мәселелеріне қызығушылық танытатын инженерлік-техникалық және ғылыми қызметкерлерге пайдалы болады.

ISBN

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

Оқу құралының мақсаты: балалар және диеталық сүт тағамдарын өндіру технологиясын зерттеу және сапасын зерттеу әдістерін меңгеру.

Тамақтану балалардың туған уақытынан бастап анатомо-физиологиялық және нервтік-психикалық дамуына елеулі әсер етеді. Балалық шақтың әртүрлі кезеңінде тағамдық және энергетикалық қажеттіліктер біртіндеп балалардың физиологиялық-биохимиялық жетілу деңгейіне, бұлшықет жүктемесінің, ақыл-ой шиеленісінің, баланың жеке даму ерекшеліктеріне сәйкес өзгереді.

Сүт - басқа ешқандай азық-түлік тең келмейтін аса бағалы тағамдық өнім. Олай болатын реті де бар. Өйткені ағзаға оның құрамды бөлігінің 95-98 пайызы сіңеді. Сондай-ақ сүт - амин қышқылдарының, макро және микроэлементтердің, витаминдердің таптырмайтын көзі.

Адамзат баласы сүтті сол күйінде де, өнеркәсіп орындары өңдеп шығаратын өнімдері күйінде де іше алады.

Сүттің тағы бір қасиеті - түрлі азық-түлікпен керемет үндесіп, адам тағамының биологиялық құндылығын көтереді. Неге дейсіз ғой? Өйткені сүт ағзаға түсетін қоректік заттардың көлемін арттырып қана қоймайды, сонымен бірге май, белок, көмірсу, минералды тұздар, тағы басқалармен бірлесе, үндесе отырып, әлгі қоректік заттардың ағзаға сіңімділігін жақсартады.

«Балалар және диеталық сүт өнімдерінің технологиясы» саласы бойынша тәжірибелік және зертханалық жұмыс жүргізудің мақсаты - студенттердің сүт өнімдерінің талаптарына сәйкес физика - химиялық зерттеу жүргізу әдістерін үйрену: теориялық білімдерін тәжірибеде бекіту; зертханалық бақылау жүргізу бойынша тәжірибелік дағды қалыптастыру; зертханалық зерттеу кезінде жұмыс орындарын санитарлық - гигиениялық талаптарға сай ұйымдастырумен танысу.

Бірінші сабақта оқытушы кіріспеге нұсқау жүргізеді, жабдықта жұмыс істеу кезінде, аспаппен жұмыс істеу кезінде, зертханадағы химиялық реактивтермен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережесін сақтау туралы ескерту жасайды, ол техникалық қауіпсіздік бойынша журналға жазылады.

Зертханада топқа бөлініп жеке жұмыс орны бекітілген 10 - 12 адам бір мезгілде жұмыс істейді. Киімді бүлдіруден сақтау үшін зертханадағы жұмыс арнайы киімде (мақта - матадан тігілген халатта) жүргізіледі.

Зертханалық - тәжірибелік жұмыс жүргізер алдында оқытушы оқушыларға тапсырма береді. Тапсырмаға сәйкес студенттер негізгі теориялық мәліметтерді алдын - ала оқиды.

Жұмыстың орындалу кезеңдерінің реттілігі көрсетілген нұсқаулықты қолдана отырып, студенттер тапсырманы орындауға кіріседі. Жұмыс барысында оқытушы зертханалық талдау жүргізудің кейбір тәсілдерін көрсетеді, оқушылардың назарын физикалық - химиялық зерттеудің жеке кезеңдерін дұрыс жүргізуге, жұмыс орнын ұйымдастыру мен санитарлық жағдайына аударады. Талдау нәтижесі дәптерге енгізіледі.

1 ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫСТАР

1. 1 ТАМАҚ ӨНІМДЕРІНІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ҚҰНДЫЛЫҒЫН ЕСЕПТЕУ

Сабақтың мақсаты: Өнімдердің биологиялық және энергетикалық құндылығын есептеу.

Тапсырма:

Теориялық бөлімін оқу.

Энергетикалық құндылығын есептеу.

Биологиялық құндылығын есептеу.

Бақылау сұрақтарына жауап беру.

Тағам өнімдерін өндіру саласында тағамның биологиялық және энергетикалық құндылығы деген түсініктер бар. Осы терминдер тағам өнімдерінің пайдалылығын сипаттайды, бірақ оның ерекшелігі химиялық құрамына байланысты болып келеді.

Биологиялық құндылық - құрамындағы сапалы компоненттермен сипатталады, олар: ақуыз, май және көмірсу.

Энергетикалық құндылық - ағзаға физиологиялық функцияны қамтамасыз етеді.

Энергетикалық құндылықты есептеу әдістемесі

Адам ағзасында 1 г сүт майы қорытылғанда 37, 7 кДж=9 ккал, 1 г сүт ақуызынан 16, 7 кДж=4 ккал, 1 г сүт қантынан 15, 7 кДж=3, 9 ккал бөлінеді.

Егер, майдың салмақтық үлесі, ақуыз, лактоза белгілі болса, онда 1 кг сүттің энергетикалық құндылығын есептеуге болады.

1 ккал=4, 184 кДж.

Майдың салмақтық үлесі 3, 2 %, ақуыз 2, 8 %, лактоза 4, 5 %, энергетикалық құндылығын есептеу.

1 кг сүтте 32 г - май, 28 г - ақуыз, 45 г - лактоза.

Осыдан: 32*37, 7=1206 кДж

28*16, 7 =465 кДж

45*15, 7=706 кДж

Қосындысы 2380 кДж=568, 8 ккал, ол 1 кг сүттің энергетикалық құндылығы.

Өз беттерімен сүттің энергетикалық құндылығын есептеу, егер:

сүттің салмақтық үлесі - 2, 5 %, ақуыз - 2, 6 %, лактоза - 4, 7 %.

сүттің салмақтық үлесі - 4 %, ақуыз - 2, 5 %, лактоза - 4, 6 %.

сүттің салмақтық үлесі - 1, 5 %, ақуыз - 2 %, лактоза - 4, 5 %.

сүттің салмақтық үлесі - 0, 5 %, ақуыз - 2, 6 %, лактоза - 4, 7 %.

Ақуыз құндылығын есептеу әдістемесі

Химиялық скор әдісі

Аминқышқылды (скорды) есептеу үшін алмастырмайтын аминқышқылдың санын идеалды ақуызға қатынасымен орындайды.

мг АҚ г зерт. А (1. 1. 1)

мг АҚ г идеалды А

Идеалды ақуыз құрамында:

Изолейцин - 40; Лизин - 55; Метионин+цистин - 35; Фенилаланин+тирозин - 60;

Триптофан - 10; Треонин - 40; Валин - 50.

Еттің биологиялық құндылығын есептеу

Егер: валин - 55 мг; изолейцин - 36 мг; лейцин - 67 мг; метионин+цистин - 44 мг.

А=(55/50) *100=110 %;

A=(36/40) *100=90 %;

A=(67/70) *100=95, 7 %

Өз беттеріңмен сүт ақуызының биологиялық құндылығын есептеу, егер:

валин - 96 мг; изолейцин - 31 мг; лейцин - 91 мг; лизин - 72; метионин - 41 мг; треонин - 101; триптофан - 27; цистеин+цистин - 30; фенилаланин - 38.

Бақылау сұрақтары:

1. Биологиялық құндылық дегеніміз не?

2. Энергетикалық құндылық дегеніміз не?

3. Тағамдық құндылық дегеніміз не?

4. Ақуыздар, тағамның аминқышқылды құрамы?

5. Липидтер.

6. Көмірсулар.

7. Тұрғындардың жеке топтарына арналған тағам өнімдері.

1. 2 ӨНІМНІҢ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН ЕСЕПТЕУ ӘДІСІМЕН АНЫҚТАУ

Жұмыстың мақсаты: Сүт өнімдерінің энергетикалық құндылықтарын есептеу әдісімен анықтау әдісін меңгеру.

Тапсырмалар: Тағам өнімдерінің энергетикалық көрсеткішін есептеу.

Зерттеу обьектісі Сүт және сүт өнімдері.

Құрал - жабдықтар: Микрокалькулятор.

Қолданылатын әдебиеттер :

Скурихин «Химический состав пищевых продуктов»

Мысал: Сүзбеден жасалған вареники, 100 г-ға, г:

Берілгені:

Х _ылғ =82•70, 3+11, 5•14+6•74+6•0, 14+0, 8•0, 2 / 100=6371

Х _белок =82•16, 7+11, 5•10, 3+6•12, 7 / 100=15, 64

Х _май =82•9, 0+11, 5•1, 1+6•11, 5+6•0+0, 8•0 / 100=8, 19

Х _{көмірсу} =82•2+11, 5•0, 2+6•0, 7+6•99, 8 / 100=7, 69

Энергетикалық құндылық 100 г-ға=(4•15, 64) +(9•8, 19) +(4•7, 69) =167, 03 ккал

167, 03•4, 184=698, 85 кДж

Өз беттеріңмен сүт өнімдерінің энергетикалық құндылығын есептеу.

Бақылау сұрақтары:

1. Тағам өнімдерінің энергетикалық көрсеткішін есептеу.

2. Өнімнің энергетикалық құндылық көрсеткіштерін есептеу әдісімен қалай анықтайды?

­ 1. 3 БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН ЕСЕПТЕУ ӘДІСІМЕН АНЫҚТАУ

Жұмыстың мақсаты: сүт және сүт өнімдерінің биологиялық құндылықтарын есептеу әдісімен анықтау әдісін меңгеру.

Тапсырмалар: Сүттегі немесе аралас өнімдердегі ауыстырылмайтын амин қышқылдарының скорларын есептеу; ауыстырылмайтын амин қышқылдарының скорларының орташа артық көлемін бағалау және утилизация коэффициенті мен «қойылған артық салмақ» көрсеткішін есептеу.

Зерттеу обьектісі: Сүт және сүт өнімдері.

Құрал - жабдықтар: Микрокалькулятор.

Методикалық көрсеткіштер: Есептеуді сүт өнімдерінің амин қышқылдарының құрамының анализіне немесе анықтамалық әдебиеттен алынған мәліметтерге сүйене отырып жүргізуге болады (Кесте 1) .

Кесте 1- Әртүрлі сүт және сүт өнімдеріндегі алмастырылмайтын аминқышқылдарының құрамы, 100 г белокқа мг есебімен

Студенттер осы амин қышқылды құрамның мәліметтерін пайдалана отырып, өнімнің биологиялық құндылығының көрсеткіштерін анықтайды.

Есептеуге дайындық. Студенттер биологиялық құндылықтың көрсеткіштерін мұқият оқып - үйреніп, оларды анықтайтын формулаларды жазып алады.

Амин қышқылды скор. ФАО/ВОЗ сараптаушыларының есептеуінше сүт өнімдерінің аминқышқылды құрамын идеалды белоктың аминқышқылды құрамымен салыстырады және химиялық скор әдісімен анықтайды.

(1. 3. 1)

мұндағы - зерттелетін 1 г белоктағы алмастырылмайтын амин қышқылының құрамы, мг;

-1 г «идеалды» (стандартты) белоктағы амин қышқылының құрамы, мг;

100 - есептеудің проценттік коэфициенті.

Аминқышқылды скордың айырмашылық белгісі (КРАС, %) . Алмастырылмайтын амин қышқылдарының аминоқышқылды скорларының орташа артық көлемін қандай да бір аздаған алмастырылмайтын амин қышқылдарының скор дәрежесімен салыстырғандағы мөлшерін көрсетеді.

(1. 3. 2)

мұндағы - амин қышқылдың амин қышқылды скорының айырмашылығы.

(1. 3. 3)

мұндағы - аминқышқылды скордың артық салмағы.

-зерттелетін белоктың минимальді алмастырылмайтын амин қышқылды

скорының эталонға қатынасы, %;

n - алмастырылмайтын амин қышқылдың саны.

Тағамдық белоктың биологиялық құндылығын (БЦ) мына формуламен анықтайды:

БЦ=100-КРАС (1. 3. 4)

Аминоқышқылды құрамның утилитарлық коэфициентінің практикалық маңызы зор.

Алмастырылмайтын амин қышқылының утилитарлық коэффициентін мына формуламен анықтайды:

(1. 3. 5)

мұндағы - j-алмастырылмайтын амин қышқылының физиологиялық нормаға (эталонға) қатынасты скор, %.

100 (1. 3. 6)

мұндағы - өнімдегі j-алмастырылмайтын амин қышқылының құрамы, 100г/г белокта; - j-алмастырылмайтын амин қышқылды құрамның физиологиялық нормаға (этолонға) қатынасы, 100 г/г белокта.

Бақылау сұрақтары:

1 Өнімнің биологиялық құндылық көрсеткіштерін есептеу әдісімен қалай анықтайды?

2 Амин қышқылды скор арқылы қалай есептейді?

3 Аминқышқылды скордың айырмашылық белгісі

1. 4 АС ТҰЗЫНЫҢ ҚОСПАСЫНЫҢ МӨЛШЕРІН АНЫҚТАУ

Жұмыстың мақсаты: Ас тұзы араласпаларының мөлшерлік есептерінің әдісін ұғыну.
Тапсырмалар: 20 % концентрациялы тұздықты алу үшін 16 % концентрациялы 150 г тұздыққа қанша ас тұзын қосу керегін анықтау.

Құрал - жабдықтар: Микрокалькулятор.

Методикалық көрсеткіштер: 16 % концентрациялы тұздықта ас тұзының мөлшерін анықтау:

Мұнда су мөлшері 150-24=126 кг.

(1. 4. 1)

Мұнда (1. 4. 2)

Тұздықта 24 кг тұз ерітілген болса, онда 31, 5-24 =7, 5 кг тұз қосу керек.

Тексеру:

Бақылау сұрақтары:

1. Ас тұзы қоспасының мөлшерін қалай анықтайды?

2. 20 % концентрациялы тұздықты алу үшін 16 % концентрациялы 150 г тұздыққа қанша ас тұзын қосу керек?

1. 5 ТҰТЫНУ ТАУАРЛАРЫН МАРКІЛЕУ ЖӘНЕ ШТРИХ КОДТАРЫ

Жұмыстың мақсаты: Тұтыну таурларын маркілеу және штрих кодтары
Методикалық көрсеткіштер: Кәсіпорындар, коммерциялық құрылымдар, тұтынушылар да тауар туралы сапалы, уақытылы және толық мәлімет алғысы келеді. Тауарлық информация құралдары маркілеу, техникалық құжаттар, анықтамалы, оқу және ғылыми әдебиеттер, жарнама және насихаттау жатады.

Маркілеу - тауарға және (немесе) қаптамаға белгіленген текст, шартты белгі немесе сурет. Белгілеу орнына байланысты маркілеу өндірістік және саудалық болып ажыратылады. Өндірістік маркілеуге затбелгілер, қыстырмалар, кольереткалар, жапсырмалар, биркалар, бақылау таспалары және т. б. жатады. Саудалық маркілеуте бағасы, тауарлық және кассалық чектар жатады.

Жеке тауарлар түрлерін маркілеу тәртібі мен ережесі нормативті құжаттарда көрсетіледі. Жалпы барлық тауарларды маркілеуде төмендегі мәліметтер міндетті түрде болу керек:

- шығарушы және кәсіпорын туралы мәлімет;

- тауар сәйкес келетін стандарт;

- сертификация туралы информация;

- өндіруші кепілдігі;

- тауарды сақтау мерзімі;

Оның негізгі түтынушылық қасиеті; қүрамы, массасы, көлемі, калориялығы, қолданудағы ескертулер. Тауарды маркілеу кезінде өнімге және бүйымға арнайы белгі белгілейді. Ондай белгілерге тауарлық белгі және ілестірмелі белгілер жатады.
Тауарлық белгі - ресми түрде рәсімделген графикалық бейне, ерекше аталу, цифрлардығ, әріптердің немесе сөздердің ерекше үйлесуі, ол кәсіпорынмен тауарға белгіленеді және заңмен қорғалады.

Тауарлық белгі бәсекелестік күресте маңызды орын алады, себебі көптеген тұтынушылар тауарлық (фирмалық) белгіге көңіл аударып, белгілі бір кәсіпорынның тауарларын тұтынады. Бұл белгілерді таңбалаудың негізгі үш типі бар:

вфирмалық аталу - сөз, әріп, немесе сөз немесе әріп тобы; фирмалық белгі - символ, сурет, ерекше түс немесе белгілеу; тауарлық белгі - фирмалық ат, фирмалық белгі, тауарлық бейне немесе олардың үйлесуі, олар ресми түрде Халықаралық реестрде тіркелу керек және заңмен қорғалады, оны тауарлық белгінің қасында тұрған R әрпі көрсетеді. Егер тауарлық белгі фирма меншігі болып саналса, онда С белгісі болу керек.

1. 9. Тауарларды штрих кодтау

Штрих код (ШК) - тауар туралы информацияны есепке алу және автоматтандырылған идендификация үшін арналған сандар мен штрихтар түрінде кодталған белгі.

Штрих кодты енгізу қажеттілігі өндіріс және сауда саласына ЕЭМ-нің кең енуі мен информациялық технологияның дамуымен байланысты туындады. Нәтижесінде тауарлардың түсуін, оларды тиеу және сатуды есепке алуды автоматтандыру есебінен тауар қозғалысын тездетуге және оның әртүрлі

кезеңдерінде құжаттарды рәсімдеуді жеңілдетуге мүмкіндік туды. Қүжатгарды қолмен толтыру, қоймада қажетті тауарды табу көп уақыт пен еңбекті кажет етеді және ол операцияларды орындағанда қателіктер пайда болады. Штрих кодтар екі түрге бөлінеді: европалық -EAN және америкалық - UPC. UPC кодының EAN кодынан сыртқы айырмашылығы UPC кодында алдыңғы және соңғы цифрлары қалғандарына қарағанда кішірек, сонымен қатар соңғысы шетте "зебрадан" тыс орналасқан. Штрих кодтардың қүрылымы 1-кестеде келтірілген.

Алғашқы екі цифр өндірушіні, оның тауарын тіркеген және оларға реттік нөмірін бекіткен ұйым орналасқан мемлекет кодын білдіреді.

Штрих кодтағы мемлекет коды тауарды шығаратын мемлекет кодымен сәйкес келмеуі мүмкін, себебі өндіруші немесе сатушы отандық мәліметтер банкісінде емес, шет елде де тіркелуіне хұқығы бар.

Әрбір мемлекетте EAN ассоциациясы орталықтандырып код диапазонын береді. Кодтар әдетте екі орынды (Франция - 30-37, АҚШ пен Канада -00-09, Жапония - 45-49), бірақ кейде өндіруші кодының бір белгіге қысқаруына байланысты үш орынды (ТМД - 460-469) болады.

Өндірушіге кодты (келесі 3-5 цифр) ЮНИКСАН ассоциациясы тағайындайды, ол EAN Халықаралық ассоциациясында өз мүшелерін

9қолдайды.

EAN-8 және EAN-13 кодтарының келесі цифрлары тауар туралы мәлімет береді, оны өндіруші ұйым немесе сатушының өзі езінің кәсіпорны шегінде тіркеу нөмірі ретінде белгілейді

Осы цифрлар көмегімен идентификация үшін қажет тауар туралы мәліметтер кодталады: аталуы, сорты, массасы және т. б. мәліметтер. Тауарға енгізілетін және идентификацияға әсер ететін кез-келген өзгерістер штрих кодты қайта кодтауды талап етеді. Тек бағаның өзгеруі штрих кодтың өзгеруіне

ықпал етпейді.

EAN-14 кодындағы 9~дан 13-ке дейінгі цифрлар тауар қаптамасы жайлы мәлімет береді.

Соңғы код (8, 1З немесе 14) - бақылау саны, штрих кодты сканер көмегімен EAN алгоритмінде оқуға арналған.

EAN-8 кішігірім өлшемді қаптама және (немесе) тауарды маркілеу үшін қолданады; EAN-13 кез-келген қаптама және (немесе) тауарға белгіленеді. EAN-14 тек тасымалдаушы қаптамаға ғана қолданылады.

EAN-13 кодының қүрылымы 1. 1-суретте көрсетілген. Штрих код ені әр түрлі қою түсті (штрих) және ашық (пробел) сызықшалардың алмасып орналасқан. Енінің бірлігі ретінде модуль алынады. Модул - ең жіңішке штрих немесе пробел (ені -0, 33 мм) . Әрбір цифр екі штрих пен екі пробелге топтастырылған жеті модульмен кодталады. Мысалы, 4 саны 1011100 түрінде келтірілген (жеті модуль, бірақ екі штрих және екі пробел) . Штрихтардың және пробелдардың ені 1-ден 3 модульге дейін.

Штрих кодтау коммерциялық тауарлық информацияға жатады және ең алдымен тауарға төлеу және есептеуді компьютерлендіру үшін арналған, себебі кодты ашу түтынушыға белгісіз.

Тауардың түпнүсқалығын штрих кодтың бақылау цифрларын есептеуден кейін анықтауға болады. Есептеу төмендегідей жүргізіледі:

Штрих кодтың жұп орындарында түрған цифрларды қосу (729494616) : 2+0+0+4+4+1=11

Шыққан санды 3-ке көбейту: 11x3=33

Штрих кодта тақ орындарында тұрған цифрларды бақылау цифрынан басқа қосып шығу: 7+9+0+0+9+6=31

2 және 3 пункте есептелген сандарды қосу: 33+31=64

Шыққан саннан ондақтарды алып тастау: 4-ке тең болды.

10-нан 5 пункте шыққан санды алып тастау: 10-4=6.

Бақылау сұрақтары:

1. Маркілеу дегеніміз не?

2. Тауарлық белгі дегеніміз не?

3. Тауарларды штрих кодтау қалай жүргізіледі?

4. Тауардың түпнұсқалығын штрих кодтың қандай санын есептеуден кейін анықтауға болады?

1. 6 ҚОЙЫЛТЫЛҒАН СҮТ КОНСЕРВІЛЕРІНІҢ ТАҢБАЛАРЫН АШЫП ЖАЗУ

Жұмыстың мақсаты: Қойылтылған сүт консерілерінің таңбаларын ашып жазумен (расшивровка) танысу.

Консервілер-өте әмбебап азық-түлік өнімі болып табылады. Оларды суықтай да, қыздырып та қолдануға болады, ал егер банкасы темір болса, өнімді тікелей ыдысында жылытуға болады. Олар жорықтарда өте ыңғайлы, өйткені пайдалануға дайын соңғы өнім болып табылады, ұзақ жарамдылық мерзімі бар, сақтау және тасымалдау жағдайларына талап етілмейді, герметикалық түрде мөрленген. Бұл жұмыста біз жақсы консервілерді таңдау және жапсырма жоқ болса, оны ашпай-ақ банканың мазмұнын анықтау туралы үйренеміз.

Банкалар түрі. Нысандар мен мөлшерге қарамастан, банктер литографияланған және литографияланбаған болып бөлінеді. Литографияланбаған банкаларда этикетка бүйір қабырғасына жапсырылады, ал литографияландырылған банкаларда этикетка жоқ, ол банканың қабырғасына тікелей басылған.

Шартты белгілер белгілерінің орналасуы.

Металл банкалардың қақпақтарында консервілердің көптеген түрлерінің қақпағының ауданына байланысты шартты белгілердің белгілері екі немесе үш қатарда мынадай тәртіппен салынады (мысалы) :

010203

1 01В

А 15

өндіру күнінің саны - екі сан (тоғызыншы санға дейін, алда 0 қойылады) ) ;

өндіру айы - екі сан ( тоғызыншы санға дейін алдыға 0 қойылады) ) ;

өндірілген жылы-соңғы екі сан;

ауысым нөмірі - бір сан;

ассортимент нөмірі-бір-үш сан;

Кең таралған консервілердің ассортименттік нөмірін ашу:

01 -Бұқтырылған сиыр еті

76 -қант қосылған қоюлатылған тұтас сүт

... жалғасы

Сүттің сапалық деңгейін бағалау

Квалиметрия

«Стандарттау, сертификаттау және метрология (салалар бойынша)» мамандығы бойынша «Квалиметрия» пәнінен оқу-әдістемелік материалдар

Квас ашытқысының концентраты

Ұйымда өнім сапасын басқару

«Смак» ЖШС кәсіпорнының өнім сапасын басқару тиімділігін бағалау

Өнім сапасын басқару Қазақстан Республикасы жағдайында

Тамақ өнімдерінің технологиясы бойынша зертханалық жұмыстар

Азық-түлік өнімдерінің сапа көрсеткіштерін квалиметриялық талдау

Нарықтық экономика жағдайында өнеркәсіп салаларында сапаны қамтамасыз етудің теориялық негіздері

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс