Ірі қараның ішек аурулары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
"ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ МЕДИЦИНА КАФЕДРАСЫ"

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Пәні: "Жануарлардың ішкі жұқпалы емес аурулары клиникалық балаумен ІІІ"
Тақырыбы: "Ірі қараның ішек аурулары"

Орындаған:
Топтың студенті:
Тексерген:

Қолы:_______ Қолы: ________
Тапсырған күні: 28.05.2019 Бағасы: _______
Күні: _______

Семей қаласы
2019 жыл
Мазмұны
Кіріспе 3
І Негізгі бөлім 5
1.1 Ішек аурулары 5
1.2 Ішектердің түйілуі 9
ІІ Өзіндік зерттеулер 12
2.1 Жануарды тіркеу 12
2.2 Жануар ауырғанға дейінгі мәліметтер 12
2.3 Жануар ауырғаннан кейінгі мәліметтер 13
2.4 Арнайы тексеру нәтижелері 13
2.5 Ауру малды тікелей зерттеу 15
2.6 Балау 16
2.7 Курация 16
2.8 Ауру тарихына қорытынды 26
ІІІ Техника қауіпсіздігі 27
IV Қорытынды 29
V Ұсыныс 30
VI Пайданылған әдебиеттер тізімі 31

Кіріспе
Ішектердің патологиясы негізінен олардың секрет пен экскрет бөлу, жирылу және сіңіру қызметтерінің бұзылуымен, сондай-ақ органикалық өзгерістермен сипатталады. Осылардың салдарынан ішектердегі микробтардың құрамы, мекені өзгереді (дисбактериоз), ол барады да ашу-шіру процестерін үдете түседі.
Ішектерде ас қорыту түтігіне түскен астың көбі ақырғы заттарға дейін жетіп, қорытылады. Негізінен астың қорытылып организмге сіңетін жері ащы ішек. Ал тоқ ішекте ол процесс бәсеңдейді. Онда қосымша өсімдіктердің клетчаткасы қорытылады. Ондағы микрофлора клетчатканың сыртқы қабығын талқандайды да, крахмалды босатады. Ары қарай қалыпты қорытылу процесі жүреді. Тоқ ішекте нәжіс қалыптасады, су сіңіріледі, артық кілегейлі сұйық бөлінеді.
Ішектердің бездерін тітіркендіретін негізгі химиялық заттар асқазан мен көкбауырдың сөлдері; белоктың, майдың, көміртегінің бөлшектері; өт қышкылы, сүт қанты т.б. құрылымдар. Ішектерде жүретін процестердің барлығы вегетативті нерв жүйесінің реттеуімен іске асады:
oo кезбе нерв жүйесі жирылу процесін үдетеді, ішектердін тонусын жоғарлатады, сфинктрлерді босаңсытады;
oo құрсақ нерв жүйесі жарылу процесін және ішектердің тонусын әлсіретеді, сфинктрлердің жирылуын үдетеді.
Ішектерде ас қорыту процесі дұрыс жүру үшін ондағы микрофлораның маңызы өте зор:
oo олар клетчатканы, полипептидтерді, амин қышқылдарын талқандайды, темірдің организмге сіңуіне әсер етеді;
oo ацетилхолиннің, көптеген витаминдердің түзілуін камтамасыз етеді;
oo организмді бөтен патогенді микроорганизмдерден корғайды.
Сонымен қатар олардың организмге тигізетін қайшылықтары да бар. Ондай қайшылықтар организмнің резистенттілігі төмендегенде, ас қорыту жүйесінің ауруларында, ішектерде дисбактериоз дамып, онда улы заттар шоғырланғанда анық білінеді.
Микробтарға карсы дәрі қолданғанда организмге пайдалы микробтарды жойып жібермеу жағын естен шығармау керек!
Ішектердің қызметтерінің бұзылуларының әрқайсысын жекелей анықтау қиынға түсетіндіктен, оларды ішектерде болатын органикалық өзгерістермен бірге зерттеп, ауруды әрқашан ескеріп отырады.
Ауру малдар жеңіл ашитын азықтарды көп жегенде пайда болады. Әсіресе ылғалды жасыл түсті азықтар: жасыл шөп, жоңышқа, бұлшақты өсімдіктер алғашқы сүттіген кездерінде, капустаның, қант қызылшасының жапырақтары күздік егістің жас өсімдері жиі себеп болады. Бұл азықтарды дұрыс дайындамағанда, олар үйіліп қалып қызған түрінде дамиды.
Егер рационда крахмал мен қант көп болса, онда сүт және пропион қышқылдары көбірек түзіліп, керісінше сірке қышқылы азаятын көрінеді.
Курстық жұмыстың мақсаты: ірі қара малының ішек ауруларын дер кезінде анықтап, емдеу. Ішек ауруларының алдын алу шараларын ұйымдастыру.
Курстық жұмыстың міндеті: Ішек ауруларын инновациялық препараттармен емдеу.

1 Негізгі бөлім
1.1 Ішек аурулары
Бұл ауруларға асқазан мен ішектер ауруларының үлкен тобына жатады. Аурулардың пайда болуы мен дамуы әртүрлі болғанымен оларда жалпы ауырсыну және мазасыздану синдромдары бірыңғай болып келеді.
Шаншу сиңдромы негізіне асқазан мен ішектердің бітелуі жатады, азық қорыту жолының моторлы, секреторлы және басқада қызметтері, жүрек, тыныстану, зат алмасу және бөлу қызметтері бұзылады, ішектен ауыр уланулармен аяқталады. Жүйке рефлекстері, сезімталдық, вегетативті жүйке жүйсінің қозуы және малдың мінезі бұзылады.
Ауырсыну сезімдерінің көздері әртүрлі себептер болуы мүмкін және ауырсыну біркелкі болмайды, сол себепті Дәрігер малдың мінезіне және мазасызданудың сипатына байланысты бұл жағдайда (колик) шаншу деп тауып, диагноз қоюға жақындайды. Мысалы сфинктрлердің және ішектердің кейбір тұзағының қатты түйілуінен түйілмелі ауырсыну пайда болады.
Ал асқазан мен ішек қабырғаларының газдармен немесе қатты жынмен созылуында дистензионды ауырсынулар байқалады, үзбей мазасыздану және ұзақ мерзім болады. Шажырқайдың тартылуында шажырқаилы ауырсынулар болады, бұларда ол үзбей болады, ол бірақ мазасыздану сипатына байланысты өзгешеленеді. Соңында, іш перденің қабынуында рецепторлардың тітіркенуінен перитонеальді ауырсыну болады. Бұл ауырсынулар сызланған сипатта және үзілмейтін әлсіз, бірақ азапты мазасыздану [1,2,3,4].
Асқазан-ішектер шаншуымен (түйнеуі) жиі жылқылар, сирек ірі қара мал, шошқалар, иттер және басқа малдар ауырады. Асқазан мен ішектерде шаншу синдромымен өтетін аурулардың жіктелуінің мойындалған екі түрі бар:
- профессор Г.В.Домрачев барлық шаншу түрлерің асқазандык (асқазанның созылуы), ішектік (іш перденің қабынуынсыз) (энтералгия, метеоризм, ішектерде жынның тұрығуы, ішектердің тастармен, конкреметтермен және гельминттермен бітелуі) және іш перденің қабынуы (ішектердің странгуляциямен ненесе тромбоэмболиямен механикалық бітелуі) деп бөлген;
- профессор А.В.Синев азық қорыту жолының бітелуінің барлық түрлерін дииамикалық және механикалық деп бөледі. Динамикалықты түйілмелі (асқазанның созылуы, энтералгия, ішектің метеоризмі) және паралитикалық (салданған), (ішектің химостазы және капростазы) деп бөледі. Механикалық бітелу үш илеус түрінде болады: обтурациялық (ішектердің тастармен, бөгде заттармен және гельминттермен бітелуі); странгуляционды қуыстарда ішек тұзағының қысылуы, бұралуы, ішектің түйілуі, ішектің инвагишщияеы (аударылуы), ішектің ширатылуы; гемостатикалық (ішек артериясының тромбоэмболиясы).
Бірінші жіктелуге анатомиялық принцип, ал екіншіге- азық қорыту жолының функциональді (қызметінің) бұзылу принципі негізге алынған, сол себепті емші дәрігер оны жоғары бағалаған. Асказанның жіті созылуы - қарынның көлемінің ұлғаюы мен оның негізгі қызметтерінің (моторлы, секреторлы және сору) бұзылуымен өтетін қарын мен ішектің бітелуі.
Себептері. Қарынның жіті созылуы көбінесе вегетативті жүйке жүйесінің симпатикалық бөлігінің жоғары қозуынан болатын пилороспазмадан туындайды. Мұндай жағдайда үйренген азықтандыруды, малды күтіп, ұстау тәртібінің бұзылуы ауруды арандатады. Мысалы, тез арада азықты ауыстыру, көп мөлшерде дәнді дақылдар беру немесе оларға еркін жеткен жағдайда артық жеуден, малды азыктанғаннан кейін жұмысқа жегу немесе шаршаған малды молынан азықтандыру, бұзылған, ыластанған, көгерген, тез ашығыш азықтармен азықтандыру.
Пилораспазм соңынан қарынның созылуы рефлекторлы ішек ауруларынан, мал жалпы мұздағаннан болуы мүмкін. Туындаған қарын созылуы он екі елі ішек саңлауы тұсында және мықын ішекте, сирек-тоқ ішекте (обтурация, химостаз, странгуляция т.б.) бітелуден болады.
Дамуы. Қарынның кілегейлі кабығының тітіркенуінен және оның қабырғасының созылуынан жиырылу ауырсынуды тудыратын түйілуге дейін күшейеді. Бастағы мида қозу ошағы пайда болады, адреналин жүйесі тітіркенеді және адреналиннің қанға келіп түсуі көбейеді. Асқазан мен пилорус қабырғасында ауырсыну импульстері пайда болады, алғашқыда спастикалық ауырсыну басымырақ болады, ал кейін-дистензионды.
Азықтармен немесе газдармен асқазанның керілуінен құрсақ қуысының ішкі қысымы артады, ол диафрагманы (көк етті) қысады, соның нәтижесінде тыныстану және жүрек қызметі қиындайды. Асқазанда сөл бөлу күшейіп көп мөлшерде сулы-тұзды сұйық (25 л және онанда көп) онан әрі жалпы қызметтерді бұзып, организмді сусыздандырады және зат алмасуды бұзады. Кейде пилорустың түйілуімен қатар кардиальді сфинтрде түйіледі, онда асқазан қысымы өсе беретін жабық ыдысқа айналады. Қарынның қабырғасы жұқарады, сол себепті ол жыртылып кетуі мүмкін.
Симптомдары. Бірінші белгілері азықтандыру кезінде немесе бірнеше сағат өткеннен соң пайда болады. Алғашқыда ауық-ауық мал мазасызданады, спастикалық (түйілмелі) ауырсыну болады. Ауру жылқы кейде жүріп бара жатып кілт тоқтайды, мезгіл-мезгіл ішіне қарайды, аунайды. Орнынан тұрған бойда алға қарай ұмтылады.
Қарынның қабырғасы қатты керілгендіктен тұрақты мазасыздану болады (дистензионды ауырсыну). Ауру ит сияқты шоқиып отырады. Осы кезде өңеш қабырғасының бас жаққа қарай толқындала жиырылып жатқандығын байқауға болады.
Ауру жылқының жалпы күйі тез нашарлайды, дене қызуы 39-41°С дейін көтеріледі, көздің кілегейлі қабығы қанталап, көкшілденеді. Тамыр соғуы жиілейді, минутына 80-90 ретке жетеді. Бастапқыда жүрек саздары күшейеді, ал сонынан әлсірейді.
Тыныстануы үстіртін болады, жылқы ентігеді. Тыныстану 25-50 дейін жиілейді. Сырттан қарағанда дененің сол жағында құрсақ қуысы қабырғасы 14-17 кабыртқалар аралығынан сыртқа шығыңқы екенін байқауға болады. Тереңдетіп перкуссиялау атимпаниялык дыбыс береді. Ішектердің перистальтикасы аурудың бастапқы кезінде күшейеді, ал соңында бәсеңдеп мүлдем тоқтайды. Дефекация сирек. Тік ішек арқылы зерттегенде көк бауырдың соңғы қабырғаға дейін ығысқанын және қарынның артқы бөлігін дөңгелек катты дене ретінде ұстап көруге болады. Асқазан жыны қышқыл реакциялы (60-100 титр бірлігі), онда сүт және май қышқылдары көп, ал байланыспаған (бос) гр қышқылы жоқ. Сусызданған сайын қанда эритроциттер саны және гемоглобин мөлшері көбейген, кейде нейтрофильді лейкоцитоз, эозинопения, ЭШЖ төмендеген.
Балау. Ауруға тән шаншу синдромы. Асқазанға зонд енгізу және тік ішек арқылы зерттеп малға тірі кезінде диагноз қояды. Егер мал өлсе, өлексені сойып көргенде асқазанның азықтармен созылғанын немесе оның жарылып кеткені қойылған диагноздың растығын дәлелдейді.
Емі. Ауырсыну синдромында венаға 30-60 мл мөлшерінде 10 %-ды анальгин немесе 150-300 мл хлоралгидрат ерітінділерін енгізеді. Асқазанға зонд енгізеді, газдар мен азық қалдықтарын сыртқа шығарады, малдың жағдайы жақсарады. 4-6 л жылы сумен асқазанды жуып-шайса жақсы нәтиже береді. Ол үшін 1-2 %-ды ихтиол, натрий гидрокарбонат ерітінділерін қолданады. Ішке 10-12 мл сүт немесе 15-30 мл сірке, қышқылдарын бір бөтелге суға сұйылтып ішкізсе, онда пилороспазм басылады.
Ауру жылқы венасына 200-300 мл 10 %-ды хлорлы натрий ерітіндісіне 2-2,5 г натрий кофеин-бензоаты және 50-100 г глюкоза қосып енгізген жақсы нәтиже береді. Ашу процестерін тоқтату үшін ішке микробтарға қарсы нашар еритін препараттар тағайындайды (антибиотиктер мен сульфаниламидты препараттары).
Сақтандыру. Қалыптасқан азықтандыру мен күтіп-ұстау, жылқыларды жұмысқа жегу тәртіптерін сақтайды. Малды сусымалы азықтарға еркін жетуін тоқтатады. Жылқыға бұзылған азық бермейді, суықтанда сақтайды.

1.2 Ішектердің түйілуі
Ішек қабырғасының түйілмелі жиырылуы арқасында оқтын-оқтын мазасызданумен өтетін шаншудың ерекше бір түрі жылқыларда, ірі қара малда (бұзауларда, тайыншаларда), қойларда қырыққаннан кейін, сирек шошқаларда кездеседі.
Себептері. Энтералгияны қатты желіп, шауып келген, денесі қызған малды желдің өтінде ұстау немесе жаңбыр астында ұстау, мұз аралас сумен суару, көгерген жем - шөппен азықтандыру, малды күзде шық түскен жайылымға жаю және тағы басқа себептер туғызады. Ұзақ мерзім қорада ұстаған төлдер, кенеттен суыққа шалдықса солар жиі ауырады. Жас ірі қара малды қорада тығыз ұстаса, басқа жаққа көлікпен тасымалдаса, стресс әсерлерінен жаппай энтералгияға шалдығуы мүмкін. Жаздың ыстық кезінде, әсіресе денесі қызған малды тез арада суытса энтералгиямен ауырады. Энтералгияның шығу көзіне катаральді гастроэнтеритке шалдыққан малдар жатады [7,8,9].
Дамуы. Оқтын-оқтын ішектердің түйілуі вегетативті жүйке жүйесі парасимпатикалық бөлігінің өте қозуы салдарынан туындайды. Бұл ішектің кейбір тұзақтарымын түйілуімен мазасыздану ұстамаларының арасында дамылдау паузасымен өтетін ішектердің сенсорлы-қимылды неврозы. Бұл жағдайда ішектердің ауырсынуының пайда болуы ішек кабырғасының түйілмелі жиырылу кезеңі рецепторлық аппараттың қатты қысылу негізінде пайда болады және ол түйілу канша мезгіл созылса олда сонша мезгіл болады. Осымен ауырсыну-мазасыздану ұстамасының оқтын-оқтын болуын түсіндіруге болады (түйілмелі ауырсынулар).
Энтералгия оқтын-октын ішектердің түйілуінен болса, онда ішектердің перистальтикасы күшейеді және бірынғай болмайды. Инвагинация, оралу сияқты асқынулар осылардан пайда болады.
Симптомдары. Шаншу синдромы ауық-ауық қайталанып, ұстамалы түрде өтеді, 10 минутқа дейін созылады. Мал ауырмаған кезде тыныш тұрады. Жем-шөпті жақсы жейді. Бұл кезде сырттан қарағанда аурудың ешкандай нышаны көрінбейді. Ауырған кезде жылқы ішіне қайта-қайта қарайды. Аяқтарымен жерді тарпып, жатуға ыңғайланады, кейде құлап түседі, катты терлейді, аузынан сілекейі шұбырады.
Ішектердің перистальтикасы шаншу кезінің басында күшейеді, соңынан баяулайды, ал шаншу ұстамасы қанша созылса, олда сонша мезгіл созылады.
Нәжістің консистенциясы бастапқыда қалыптағыдай, ал соңында аурудың үдеген мезгілінде борпылдақ сұйыла бастайды, анальді сфинктер және тік ішіек қабырғасы қатты қысылған. Ішектердің кейбір тұзағында газдар жиналуы мүмкін. Дене қызуы, тамыр соғуы және тыныстануы калыпты. әсірссе тыныштану кезеңінде, кейде брадикардия және псирогенді аритмия, бірінші саздың екіленуі байқалады. Рожэ және Шарабрин сынамасында тамыр соғуы минутына 3 -7 рет бәссңдейді.
Катаральді энтеритте негізінде пайда болған энтералгияда және де ішектердің улануымен аскынғанда, ауру малда кілегейлі қабықтар сарғаяды, тамыр соғуы және тыныс алуы жиілейді, перистальтикасы қатты, дефекациясы жиі бөлінген нәжісі борпылдақ, иісі сасық, қорытылмаған азық бар, қанда нейтрофильді лейкоцитоз, эозинопения, билирубинемия болады.
Ірі қара мал энтералгиясында мазасыздану құбылысы нашар байқалады, ал ауру малда шаншу ұстаған кезде аяғымен ішін тепкілейді, азықтан бас тартады, күйіс қайырмайды, ішектердің перистальтикасы күшейеді, диарея пайда болады.
Балау. Оқтын-оқтын сипаты және шаншу синдромының ауруға тәндігі, сол себепті асқынған кезде тірі кезінде диагноз қою қиын емес. Жіті асқазанның созылуы және метеоризмге тән пилороспазмды жоққа шығарады.
Емі. Ішектердің түйілуін және ауырсынуды басу үшін тері астына атропин сульфатын (0,02-0,04), платифиллин гидротартратын (0,015-0,07) енгізеді. Тахикардиясы бар улануларда және қан кысымы төмен болғанда ауырсынуды басу үшін венаға 30-50 мл 10 % анальгин немесе натрий хлоридінің изотоникалық ерітіндісіндегі 150-250 мл 0,25 % новокаин енгізеді. Ішке 20-50 мл эфирлі-валериан тұнбасын береді. Тері астына 0,02-0,04 г эфедрин гидрохлоридин енгізеді. Жылы клизма, массаж (уқалау) жылылап орау, инфрақызыл сәулесін және жылу процедураларыи қолдану жақсы нәтиже береді.
Аурудың шаншу ұстамасын басқаннан кейін әсіресе катаральді энтеритте ішке жеңіл іш жүргізетін дәрілер (тұздар және майлар) береді және микробтарға қарсы препараттар (ихтиол, фтаназол, сульгин және басқалар) тағайындайды. Малды диетикалық азықтандырумен қамтамасыз етеді.
Сақтандыру. Малды тиісті азықтандыру, күтіп-ұстау қажет, оларды жел өтуінен және суықтан, әсіресе жұмыстан соң сақтау керек, мал қораларда температураның күрт езгеруіне жол бермейді, малды төменгі температураға біртіндеп үйретеді.

ІІ Өзіндік зерттеу
Өзіндік зерттеу жұмысымды Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің Аграрлық факультетінің Ветеринарлық медицина кафедрасына қарасты Ветеринарлық клиникасында бастадым.
Өзімнің курстық жұмысымның тақырыбына сәйкес, ішек ауруымен ауырып тұрған ірі қараны емдедім. Жетекшім Билялов Е. Е. болды.
2.1 Жануарды тіркеу
1. Амбулаторлық журналындағы тіркеу нөмірі -1
2. Емдік мекеме мекен-жайы: Семей қаласы
3. Емдік мекеме аты: Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің Аграрлық факультетінің Ветеринарлық медицина кафедрасына қарасты Ветеринарлық клиникасы
4. Иесі- Орынбеков Ербол. Иесінің мекен жайы: Семей қаласы, МАССИВ Мурат 1, 2 №435 жеке үй
5. Мал түрі - сиыр
6. Жынысы - ұрғашы
7. Тұқымы - ақ бас
8. Түсі - қызыл ала
9. Жасы - 5 жасар
10. Салмағы - 430кг
11. Лақап аты - Марта
12. Дәрігерге көріну күні: 01.05.2019ж.
13. Сауығу күні:20.05.2019ж.
14. Алдын ала қойылған диагноз: ішек ауруы мен шаншу.
2.2 Жануар ауырғанға дейінгі мәліметтер
Марқаның иесі өз үйінде асыраған. Мал жайылымға шығарылған. Азықтандыруы зоотехникалық нормаға сай болмаған (қоректік заттар, витаминдер, минералды заттар). Сүтті бағытта өсірілгендіктен құнарсыз азықпен (жем) күніне екі рет (азанда, кешке) азықтандырған, судан мұқтаждық көрмеген. Қыста сиырдың буаздығы күрделі өткен. Профилактика мақсатында вакциналарды уақытылы қабылдаған. Осы уақытқа дейін ешқандай аурумен ауырмаған.
2.3 Жануар ауырғаннан кейінгі мәліметтер
Мал сапасыз азықтандырғандықтан, іші кеуіп, шаншу белгілері пайда болған. Іші өтіп, артынан іші қатқан. Егесінің мәліметтері бойынша сиыр 20 күн бұрын әлсіздене бастаған, Мал алағашында анда - азықтандыру кезінде немесе бірнеше сағат өткеннен соң пайда болған. Алғашқыда ауық-ауық мал мазасызданады, спастикалық (түйілмелі) ауырсыну бар. Ауру мал кейде жүріп бара жатып кілт тоқтайды, мезгіл-мезгіл ішіне қарайды, аунайды. Орнынан тұрған бойда алға қарай ұмтылады.
Қарынның қабырғасы қатты керілгендіктен тұрақты мазасыздану болған (дистензионды ауырсыну). Осы кезде өңеш қабырғасының бас жаққа қарай толқындала жиырылып жатқандығын байқауға болады.
Ауру сиырдың жалпы күйі тез нашарлаған, дене қызуы 39-41°С дейін көтерілген, көздің кілегейлі қабығы қанталап, көкшілденген. Тамыр соғуы жиілеген, минутына 80-90 ретке жеткен. Бастапқыда жүрек саздары күшейген, ал сонынан әлсіреген.
2.4 Арнайы тексеру нәтижелері
Малды жалпы тексеру:
Қоңдылығы орташа, конституциялық бітімі дұрыс орналасқан, ешқандай патология байқалмайды. Денесін кеңістікте-дұрыс ұстап тұрады.
Пальпация арқылы сиырдың жалпы денесін сипап көрдім. Түктері үрпиген, ұстап зерттегенде мал әлсін-әлсін тынышсызданды, кейіннен үйренді. Сезгенім сиырдың температурасы бар.
Кілегей қабаттарын зерртеу. Зерттегенде көрінетін кілегей қабықтарының (көз , ауыз қуысы) түсі өзгеріп, бозарғанын байқадым.
Денесінде бөгде жарақаттардың бар жоғын зерттедім. Ондай ешқандай патология көрінбеді.
Жүрек-қантамырлар жүйесін зерттеу. Тамыр соғуы жиілейді, минутына 80-90 ретке жетеді. Бастапқыда жүрек саздары күшейеді, ал сонынан әлсірейді.
Тыныс алу жүйесін зерттеу. Тыныстануы үстіртін болады, жылқы ентігеді. Тыныстану 25-50 дейін жиілейді. Сырттан қарағанда дененің сол жағында құрсақ қуысы қабырғасы 14-17 кабыртқалар аралығынан сыртқа шығыңқы екенін байқауға болады. Тереңдетіп перкуссиялау атимпаниялық дыбыс береді.
Лимфа жүйесін зерттеу. Лимфа түйіндерінің қалыпты екенін зерттеу. Бездердің көлемі орнында, ешқандай патология көрінбейді. Жақ асты жұп безін зерттеп қарағанда кішкене дөнестілік немесе ісінулер онша байқала қоймайды. Қабыну процестері байқалмайды.
Несеп жүйесін зерттеу. Несеп жүйесінде үлкен патология байқалады. Зәр бөлу жиілеген, олигурия, кейде тіпті анурия болуы да мүмкін, түсі лай түстес, кейде ақшыл-қызыл, не қоңыр түсті болып келеді. Көбінесе қышқылдығы жоғары болады.
Зерттеу жоспары мен оның негізделуі
Лабораториялық зерттеу:
oo қанның жалпы анализінде лейкоцитоз анықтады, СОЭ артқан.
oo белок пен белоктық фракцияларды;
oo амилаза мен изоферменттерді, қан мен несептегі липаза, трипсин ;
oo жалпы билирубинді, сілтілік фосфортаза (процеске бауыр мен өт жолдарынан өттің шығу активтілігінің қатысу дәрежесін анықтау үшін);
oo глюкоза, глюкозаға толеранттылығы ;
oo құрамындағы мочевина құрамын тексеру;
oo креатининнің құрамын тексеру;
oo несептің жалпы анализі
oo қанды МОР - ға тексеру
oo капрологиялық зерттеу
2. Функуияналды инструменталды әдістер:
oo УЗИ (бүйректің патологияларын анықтауға, сонымен қатар бауыр жұмысын анықтауға болады.
oo ЭКГ-жүректің қызметін тексеру үшін.
2.5 Арнайы тексеру нәтижелері
Сиырдың жалпы жағдайы төмен. Азыққа зауқы жок, күйі өте нашар, кілегей қабықтары бастапқыда қанмен кернелген, артынан сарғыштанған. Тыныс алуы жиілеп, қиындай түсуде. Ішектердің ауырсыну синдромы мен мазасыздану мал азықтанғаннан кейін байқалады, ал сонан соң ауырсыну тұрақты және өте азапты болып тұр. Мал қатты терлейді, алға кедергіні байқамай ұмтыла береді, жерге қалай болса солай құлап түседі, аунайды, арқасымен аунап түседі, қайта тұрады, осылардың бәрі бірнеше рет қайталанады. Іші үлкейген, бөшке тәрізді, анальді саңылауы айналып кеткен, қабыртқасы қатайған, перкуссиялағанда күшті атимпаниялық немесе тимпаниялық, кейде темір сыңғырындай дыбыс естіледі.
Бастапқы кезде перистальтика күшейген, қатты, соңынан бәсеңдейді және мүлдем тоқтайды. Газдардың бөлінуіде соған байланысты болады. Кілегейлі қабықтар гиперемияланған, көгілдір тартқан. Шеттегі веналар ісінген. Қан қысымы бастапқыда көтерілген, тамыр соғуы жиі, соңынан ол әлсіз, кіші, ал қан қысымы қалыптан төмен. Жүрек түрткісі және саздары күшейген. Тынысы жиі, минутына 25-50, көкірек типті. Ауру жедел дамиды 6-12, кейде 20 сағатқа созылады.
Асқорыту жүйесін зерттегенде сиырдың жалпы асқорыту жүйесі бұзылған. Ауырғаннан кейін азыққа тәбеті тартпай, суды көп мөлшерде іше бастаған. Мал аза бастайды. Сиырдың сүт төмендеген.

2.6 Балау
Анамнез және клиникалық, зертханалық белгілеріне қарап диагнозын - Қарынның қабырғасы қатты керілгендіктен тұрақты мазасыздану болды (дистензионды ауырсыну). Осы кезде өңеш қабырғасының бас жаққа қарай толқындала жиырылып жатқандығын байқауға болады.
Ауру сиырдың жалпы күйі тез нашарлаған, дене қызуы 39-41°С дейін көтерілген, көздің кілегейлі қабығы қанталап, көкшілденген. Тамыр соғуы жиілейді, минутына 80-90 ретке жетеді. Бастапқыда жүрек саздары күшейеді, ал сонынан әлсіреген. Сол себепті ішек ауруы деп қойдым.
2.7 Курация
Кесте 1
(16-26 беттерде)
Күні
Дене қызуы
Тыныс алуы
Тамыр соғысы
Diagnosis morbi
Diagnosis therapia
01.05.2019
40,5 ºС
58
95
Сиырдың жалпы жағдайы нашар. Шаншу синдромы ауық-ауық қайталанып, ұстамалы түрде өтіп тұр, 10 минутқа дейін созылады. Мал ауырмаған кезде тыныш тұрады. Жем-шөпті жақсы жейді. Бұл кезде сырттан қарағанда аурудың ешкандай нышаны көрінбейді. Ауырған кезде сиыр ішіне қайта-қайта қарайды. Аяқтарымен жерді тарпып, жатуға ыңғайланады, кейде құлап түседі, катты терлейді, аузынан сілекейі шұбырып тұр.
Күтімін жақсартып, венаға 30-60 мл мөлшерінде 10 %-ды анальгин,150-300 мл хлоралгидрат ерітінділерін енгіздім. Асқазанға зонд енгізеді, газдар мен азық қалдықтарын сыртқа шығардық. 4-6 л жылы сумен асқазанды жуып-шайдық. 1-2 %-ды ихтиол, натрий гидрокарбонат ерітінділерін қолдандық. Венасына 200-300 мл 10 %-ды хлорлы натрий ерітіндісіне 2-2,5 г натрий кофеин-бензоаты және 50-100 г глюкоза қосып енгіздік.
8 мл-0,01 % күкірт, атрофин ертіндісі бұлшықетке енгіздім. 6 мл - НОШПА бұлшық етке жібердік.
Тік ішекте тезегін тазалап 5 %- 5мл фурацилин ертінділерін тік ішекке бердік.жылы қора, малдың үстін жылы көрпешемен жауып ұстадық.
02.05.2019
40,5 ºС
58
95
Сиырдың жалпы жағдайы нашар. Шаншу синдромы ауық-ауық қайталанып, ұстамалы түрде өтіп тұр, 10 минутқа дейін созылады. Мал ауырмаған кезде тыныш тұрады. Жем-шөпті жақсы жейді. Бұл кезде сырттан қарағанда аурудың ешкандай нышаны көрінбейді. Ауырған кезде сиыр ішіне қайта-қайта қарайды. Аяқтарымен жерді тарпып, жатуға ыңғайланады, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.