Жаһандану мен жергілікті мәдениет

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыбы: Жаһандану кезеңінде Қазақстан ұлттық бірегейлігін сақтау керек пе?

Алматы қаласы, 2019
Мазмұны
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
I КІРІСПE ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
II НЕГІЗГІ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.1 Әдебиетке шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.2 Зерттеу әдістері мен сұрақтары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.3 Зерттеу нәтижелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.4 Зерттеу қорытындысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.5 Бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
III ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
IV ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14

I КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі. Бүгінгі таңда, жаһандану үдерісіне ерекше назар аударылады, жаһандану барысында ұлттық бірегейлігімізді сақтау үшін ұлт менталитетіндегі дамыған, тарихи, топтастырғыш моральдық-этикалық, адамгершілік, қасиеттерімізді қоғамдық өркендеунің рухани негізі ретінде қараудың маңызы өте зор. Заманауи америка зерттеуші, Гарвард Университетінің профессоры С. Хантингтон Кімбіз? кітабінде бірегейлік тек бір ғана адамға емес, әлеуметтік топтарға және ұлттарға тән деп айтады, ал бірегейліксіз жеке не тұлға, не топ, не жұрт жоқ. Алайда бүгінгі күні көптеген зерттеушілердің пікірлері бойынша, мәдениеттердің ассимиляциясының мәні ұлттық бірегейлікті сақтаудан аса маңызды, одан басқа, кейбірлер ассимиляцияны жаһанданудың тек бір нәтижесі ретінде қарастырады. [1] Сол себептен жаһанданудың халық мәдениетіне әсерін анықтау, ұлттық бірегейліктің сақтаудың қажет немесе қажет емес болудың себептерін анықтау, қажет болса, "ұлттық кодты" сақтауға бағытталған тиімді жолдарын табу мен үшін аса маңызды. Қазақстан Республикасының алғашқы президент Н.Ə.Назарбаевтың пікірі бойынша, жаһанданудың қисыны бар кері салдарын алдын ала болжап, дер кезінде жою үшін, жаһанданудың дүниежүзінің бай, дамып келе жатқан, кедей мемлекеттері үшін мүмкін болатын салдарын зерттеу қажет. ЮНЕСКО универсалды мәдениет әртүрлілігі туралы декларациясында:"Мәдени әртүрлілік адамзат үшін табиғатқа биоалуантүрлілік сияқты маңызды" деп ұлттық бірегейлік туралы жазылан. [2] Сондықтан мен ассимиляция және ұлттық бірегейлікке қатысты мәселелерді шешкім келеді.
Мақсаты: Жаһандану үдерісінің Қазақстанға әсерін анықтау, жаһанданумен күресіп, ұлттық бірегейлігін сақтау керек болудың себептерін анықтау, мәселемен күресу үшін шетелдік елдерде қолданылатын ұлттық ұқсастықты сақтау жолдарының күшті және әлсіз жақтарын талдау арқылы Қазақстан үшін тиімді жолдарды ұсыну.
Міндеттері:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ұлттық бірегейлікті сақтау керек болу немесе керек емес болуды анықтау;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу арқылы жаһандану үдерісінің Қазақстанға әсерін анықтау;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақстандағы ұлттық ұқсастығына баға беру мен болжам жасау;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мемлекет тарапынан бағдарламалардың тиімділігі мен кемшіліктерін анықтау;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өзге мемлекеттердің тәжірибелерін ескеру;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу нәтижелеріне негізделе отырып, шешу жолдарын ұсыну.
Зерттеу сұрақтары:
1. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ұлттық ұқсастықты сақтаудың маңыздылығы бар ма?
2. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ұлттық ұқсастықты сақтаудың мақсаты неде?
3. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жаһандану үдерісіндегі Қазақстандағы рөлі қандай?
4. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жаһандану үдерісінің мемлекеттік әлеуметтік, мәдени сфераларына әсері қандай?
5. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ұлттық ұқсастықты қалай сақтауға болады? Осы мәселені шешу үшін қандай іс-шаралар жүргізу керек?
Күтілетін нәтиже. Курстық жұмыстан Қазақстан үшін ұлттық бірегейлікке қатысты келесі нәтижеле күтіледі: 1) Ұлттық бірегейлікті сақтаудың керек немесе кере емес болуы анықталған болады; 2) Мемлекет қолданатын іс-шаралардың оң және теріс жақтары анықталған болады; 3) Басқа мемлекеттерде пайдаланатын іс-шараларды талдау арқылы тиімді жолдар анықталған болады;
II НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Әдебиетке шолу
А) Жаһандану, ұлттық бірегейлік және ұлттар ассимиляциясы туралы түсінік
Қазақстандық бірегейлік пен бірлікті нығайту және дамыту тұжырымдамасын бекіту туралы Қазақстан Республикасының бірінші Президенті Жарлығының жобасында ұлттық бірегейлік ұғымына келесідей сипаттама берілген: Қазақстандық бірегейлік пен бірлік - ұрпақтан ұрпаққа үзілмей жалғасатын процесс. Ол әрбір азаматтың этникалық тегіне қарамастан өзінің тағдыры мен болашағын Қазақстанмен байланыстыруына негізделеді және қазақстандық бірегейлік пен бірліктің іргетасы - мәдени, этникалық, тілдік және діни әралуандылыққа негізделген жалпыұлттық құндылықтар. [3] Ұлттық код - ұлттық болмыс. Яғни, бір халықты басқа халықтан ажыратып, танытатын және сол халықтың әлем қауымдастығы алдында басқаға ұқсамайтын таным-түсінігі мен бітім-болмысын айқындап тұратын сипаты. Оған салт-дәстүрлері, мінез-құлқы, арман-мұраты, тілі, ділі, тұрмыстық-шаруашылық жатады. [18] Жаһандану - тауарлар мен қызмет көрсетулердің, технологиялар мен инвестициялар ағындарының, адамдар мен ақпараттардың трансшекаралық саудасы арқылы туындаған әлемдік экономикалардың, мәдениеттердің және популяциялардың өсіп келе жатқан өзара тәуелділігі. Ұлттар ассимиляциясы - ұлттар арасындағы шекаралардың жойылуы, азшылық тобы немесе мәдениет басым топқа ұқсайтын немесе басқа топтың құндылығын, мінез-құлқын және нанымдарын қабылдайтын процесс. [4]
Ә) Жаһандану мен жергілікті мәдениет
Қазіргі қоғамның жаһандану процессі көптеген ұлттар мен мәдениеттердің жойылуымен, гомогенизациямен, құндылықтар мен дәстүрлердің бұзылуымен қатар жүреді. Бүгінгі күні Батыс елдерінің тарихы мен мәдениетімен байланысты емес батыстық деп аталатын құндылықтар қарқынды таралады. Бұл құндылықтар тұтыну құндылықтармен ауыстырылып, тек ғана негізгі қажеттіліктерін қанағаттандыруға ұмтылатын адамдарды құруға бағытталған. [15] Жаһандану шетелдік өндірістің тұтыну тауарларының қолжетімділігін арттырып, дәстүрлі өндірісті бұзады. Бұл сондай-ақ фильмдер, музыка және жарияланымдар сияқты мәдени өнімдер мен қызметтердің халықаралық саудасын ұлғайтады. Мәдени тауарлармен сауданы кеңейту барлық қоғамның шетелдік мәдениеттердің ықпалына барынша ұшырайтынына алып келеді. Ал шетелдік мәдени құндылықтардың әсері көбінесе жергілікті мәдениеттің, құндылықтар мен дәстүрлердің өзгеруіне алып келеді. Ұлттық мәдениеттер үшін жаһанданудың салдары туралы бірыңғай пікір болмаса да, көптеген адамдар шетелдік мәдениет жергілікті бірегейлікті бұзады деп ойлайды. [14] Жаһандану кезеңінде мәдениеттің басты мәселелерінің бірі - әлемдік мәдениеттің гомогенизациясы, сонымен қатар әлемдік мәдениеттің "американизациясы". Шетелде американдық корпорациялардың таралуы жергілікті мәдениеттер үшін түрлі салдарға әкеледі. Мысалы, АҚШ компанияларының басқа елдердің мәдени бірегейлігіне әсерін тағамға қатысты көруге болады. Біріншіден, көптеген елдерде тағамның өзі мәдениеттің ажырамас бөлігі болып табылады. Екіншіден, мейрамханалар қоғамдағы әдет-ғұрыптар мен әдеттерге әсер етеді. Мәселен, бүгінгі күні Қазақстан аумағында 14 McDonalds мейрамханалар, 52 KFC мейрамханалар, 30 жуық Starbucks мейрамханалар, 12 Hardees мейрамханалар, 46 burger king мейрамханалар бар.
Б) Мәселелерді шешу мақсатында үкімет жүргізіп отырған іс-шаралар
Бүкілқазақстандық бірегейлігін қалыптастыруға Қазақстан Халқы Ассамблеясы (ҚХА) айтарлықтай әсер етеді. 2008 ж. 20 қаңтарда Қазақстан Республикасының алғашқы Президенті "Қазақстан халқы Ассамблеясы" туралы заңға қол қойды. "Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы" заңда Ассамблеясының негізгі міндеттері туралы келесі жазылған: "Қазақстан халқының дәстүрлерін, тілдері мен мәдениетін сақтау және дамыту."[5][6] 2015 жылғы 23 сәуірде ҚХА XII сесиясында Н.Назарбаевпен қойылған 7 міндеттердің қатарына бүкілқазақстандық мәдениетті дамыту кіреді. [5] ҚХА-дан бөлек "Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру" программасының бір бөлігі ұлттық бірегейлік немесе ұлттық кодты сақтауға бағытталған. Алғащқы Президентінің Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру атты мақаласында ұлттық бірегейлікті сақтау туралы келесі айтылған: "Қатер жаңғыруды әркімнің ұлттық даму үлгісін бәріне ортақ, әмбебап үлгіге алмастыру ретінде қарастыруда болып отыр. Алайда, өмірдің өзі бұл пайымның түбірімен қате екенін көрсетіп берді. Іс жүзінде әрбір өңір мен әрбір мемлекет өзінің дербес даму үлгісін қалыптастыруда. Ұлттық салт-дәстүрлеріміз, тіліміз бен музыкамыз, әдебиетіміз, жоралғыларымыз, бір сөзбен айтқанда ұлттық рухымыз бойымызда мәңгі қалуға тиіс." [7] Ұлттық кодты сақтауға тек мәдениет ғана емес, тілдік мәселелер де жатады. Қазақстан мәдениет және спорт министрлігі "Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы туралы" жобаны өткізуде. Оның мақсаты - Қазақстанда тұратын барлық этностардың тілдерін сақтай отырып, қазақстандық біртектілік пен бірлікті нығайтудың аса маңызды факторы ретінде мемлекеттік тілдің кең ауқымды қолданысын қамтамасыз ететін үйлесімді тіл саясаты. [8] Сиэттл университетінің (АҚШ) Орталық Азия мен Қазақстанды зерттеу орталығының директоры Уильям Фиерман: 25 жыл - бұл Орталық Азияда ресми тілдерді енгізу үшін жеткілікті емес. Мен тағы 25 жылдан кейін жағдай түбегейлі өзгеретініне сенімдімін. Орыс тілін білетін адамдар аз болады, ал ресми тілде сөйлейтін жоғары білімді адамдардың саны көбейеді деп айтты. [22] Ұлттық бірегейлікпен байланысты проблемаларды шешу үшін мен ынтымақтастықты дамыту мақсатында ЮНЕСКО-ның "Орталық Азияда мәдени мұраны қорғауды нығайту" конференциясы 2017 ж. 27-28 шілдеде Алматы қаласында өткізілді. [11] Конференциясының барысында Қазақстанға мәдени мұраны сақтауға бағытталған кейбір ұсыныстар берілді, олардың қатарына мәдени құндылығы бар, жеке және мемлекеттік меншіктегі барлық мүлікті түгендеуді ұйымдастыру, барлық жас санаттары арасында таратуға бағытталған мәдени мұраны қорғау бойынша интернет-ресурстар, материалдар мен онлайн-платформа дамыту, т.б. [12]
Отандық музыка бойынша келесі ақпарат берілген: 1 қараша, 2013 ж. Санжар Мустафинның бастамасы бойынша Gakku TV - Қазақстандағы алғашқы музыкалық арна ұйымдастырылған болатын. Бұл арнасында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.