Гендерлік стереотиптер Қазақстанның азаматтардың мамандануға әсері қандай

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Оқу бағдарламасына сәйкес тақырыптың бағыты: Қазақстан қоғамы
Тақырып: Гендерлік стереотиптер Қазақстанның азаматтардың мамандануға әсері қандай?

Мазұны
I Кіріспе
II Негізгі бөлім
2.1 Әдебиетке шолу
2.2 Зерттеу барысы
2.3 Бағалау
III Қорытынды
IV Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Мамандану (лат. specialis-ерекше, өзіндік) білім беру жүйесінде -- бұл кейбір жұмысты орындауға арналған маманның құзыреттілігінің қажетті деңгейін қамтамасыз ететін мамандық шеңберінде қызметтің тар өрісіне қатысты тереңдетілген оқу. Мамандану экономиканың дамуымен де, тұтас елдің дамуымен де тығыз байланысты. Сондықтан да гендерлік стереотиптер, гендерлік Болжамдар және мамандану мен мамандықты таңдау процесіне гендерлік кемсітушілік сияқты сыртқы факторлардың әсерін зерделеу маңызды.
Гендерлік проблема қазіргі уақытта осы қоғам ерлер мен әйелдер үшін қолайлы деп санайтын рөлдерге, мінез-құлыққа, қызмет пен атрибуттарға жатады. Бұл атрибуттар, мүмкіндіктер мен қарым-қатынастар әлеуметтендіру процесінде әлеуметтік құрастырылады және игеріледі. Олар контекст уақыт пен өзгеріске байланысты.
Гендерлік (немесе сексуалдық) еңбек бөлу әлеуметтік қатынастарды дамыту арқылы тұрақты өзгерістерге кіру нүктесі ретінде түсінуді тереңдетуге ықпал етеді. Еңбекті бөлу деп әрбір қоғам әлеуметтік белгіленген гендерлік рөлдерге сәйкес ерлер мен әйелдер, ұлдар мен қыздар арасындағы жұмысты қалай бөлетінін немесе әрбір жынысы үшін лайықты және бағалы деп саналатынын түсінеді.
Зерттеу жұмысының мақсаты мен мәні. Жұмыстың басты мақсаты - гендерлік стериотиптердің мамандануға әсерін, оның себептерін және Қазақстанның тұрақты дамытуға әсерін аңықтау.
Зерттеу міндеттері:
oo Қазақстандағы гендерлік стереотиптердің болуын немесе болмауын зерттеу
oo Қазіргі Қазақстандағы әйелдер мен ерлердің мамандануына гендерлік стереотиптердің әсерін анықтау үшін БҰҰ мен ҮЕҰ зерттеу деректері мен статистикасын пайдалану
oo жұмыс орындарындағы гендерлік рөлдерге қатысты Қазақстанның әр түрлі бөліктеріндегі жергілікті халықтың пікірін зерделеу
oo гендерлік стереотиптер тәжірибесі мен Қазақстан азаматтары арасындағы еңбекті бөлу арасындағы байланысты түсіндіру

Зерттеу сұрақтары:
oo Қазақстандағы гендерлік стереотиптердің тәжірибесі неге байланысты?
oo Гендерлік теңсіздік және мамандық таңдау қалай байланысты?
oo Мемлекеттік экономикалық және әлеуметтік саланы дамытуға гендерлік кемсітушілік қалай әсер етеді?
oo Әйелдер арасында қандай мамандықтар көп таралған?
oo Ерлер арасында қандай мамандықтар көп таралған?

Негізгі бөлім
2.1 Әдебиетке шолу
А) Гендерлік стериотиптер және мамандану туралы түсінік
Гендерлік стереотиптер-бұл адамдардың ерлер мен әйелдердің сипаттамалары туралы сенімі.
Гендерлік стереотиптер-бұл ерте жаста қалыптасатын және балалардың өсуіне қарай кеңірек болатын жыныстарға қатысты мәдени негізделген үміттер.
Гендерлік стереотип-бұл әйелдер мен ерлер ие болуы тиіс сипаттамалар туралы жалпылама түсінік. Гендерлік стереотип әйелдер мен ерлердің өздерінің жеке қабілеттерін дамыту, кәсіби мансабымен айналысу және өз өміріне қатысты таңдау жасау мүмкіндіктерін шектеген кезде зиянды.
Мамандану (лат. specialis-ерекше, өзіндік) білім беру жүйесінде -- бұл кейбір жұмысты орындауға арналған маманның құзыреттілігінің қажетті деңгейін қамтамасыз ететін мамандық шеңберінде қызметтің тар өрісіне қатысты тереңдетілген оқу.
Ә) Гендерлік теңдіктің маңыздылығы
2015 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымы әлемнің кез келген жерінде әрбір адам үшін бейбіт, сау және әділ өмір орнататын әлемнің барлық елдері үшін тұрақты дамудың 17 мақсатын белгіледі. Қазақстан Республикасы БҰҰ-ға кіретін қатысушы елдердің бірі бола отырып, басқа елдермен бірдей белгіленген жоспарды қабылдау және кейіннен сақтау туралы құжатқа қол қойды. Тұрақты даму мақсаттары қоғам мен Ғаламшардың аса маңызды қазіргі заманғы мәселелерін қамтиды. Мысалы, аштық, соғыс, таза ауыз судың жетіспеуі, климаттың өзгеруі, инфрақұрылымның болмауы және т.б. № 5 мақсат "гендерлік теңдік"деп аталады. Бұл мақсат барлық қызмет салаларында әйелдер мен ерлер арасындағы толық теңдікке қол жеткізуге бағытталған, оның ішінде оқыту, жұмыс, қоғамдағы ұстаным.
Гендерлік теңдікті екі жынысты да ортақ тең құқықтар, міндеттер мен мүмкіндіктер ретінде сипаттауға болады. Гендерлік теңдік әйелдер мен ерлердің жеке және қоғамдық өмірге қатысуы, мамандықты, хоббиді және мүдделерді таңдау олардың жынысына тәуелсіз болуы тиіс. Әйелдер де, ерлер де өз өмірі туралы шешім қабылдауда тең болуы тиіс. Алайда, дамыған және дамушы елдерде гендерлік теңсіздік деңгейі бұрынғысынша жоғары
Гендерлік теңдік тұрақты дамумен тығыз байланысты. Гендерлік теңдіктің барлығы үшін адам құқықтарын жүзеге асыру үшін өмірлік маңызы бар. Гендерлік теңдіктің жалпы мақсаты әйелдер мен ерлер өмірдің барлық салаларында бірдей мүмкіндіктерді, құқықтар мен міндеттерді пайдаланатын қоғамды құру болып табылады. Ерлер мен әйелдер арасындағы теңдік екі жыныстың да билік пен ықпалды бөлуге тең дәрежеде қатысу мүмкіндігі болған; жұмыс арқылы немесе кәсіпорындар құру арқылы қаржылық тәуелсіздікті алу үшін тең мүмкіндіктер болған кезде бар; білім алуға тең қолжетімділікті және жеке амбицияларды, мүдделер мен таланттарды дамыту мүмкіндігін пайдаланады; отбасы мен балалар үшін жауапкершілікті бөліседі және жұмыста да, үйде де мәжбүрлеуден, қорқытудан және гендерлік зорлық-зомбылықтан толық еркін болады.
Б) Гендерлік теңдікті дамыту үшін жасалынып отырған шаралар
2015 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымы тұрақты дамудың 17 мақсаттарын белгіледі. Осы мақсаттарға қол жеткізу қазіргі заманғы проблемаларды шешеді және барлық адамдар үшін өмір сүру деңгейінің жоғары болуын белгілейді. №5 тұрақты даму мақсаты 2015 жылдың қыркүйек айында БҰҰ Бас Ассамблеясында БҰҰ-ға қатысушы барлық елдермен қабылданды. №5 мақсат 2030 жылға қарай гендерлік теңдікке қол жеткізу үшін құрылған.
Гендерлік теңдік екі жынысқа арналған тең құқықтармен, міндеттермен және мүмкіндіктермен сипатталады. Гендерлік теңдік ерлер мен әйелдердің әлеуметтік өмірге, кәсіпті, хоббиді және мүдделерді таңдауға қатысуы адамның жынысына қарамастан болуға тиіс деп бекітеді.
1991 жылы тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан гендерлік мәселелерді саясаттың маңызды бөлігі ретінде қарастырды. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев гендерлік мәселелерге көп көңіл бөлді. Елбасының арқасында 1995 жылы Қазақстанда Президент жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссия құрылды. Комиссияның негізгі міндеті өңірлік ерекшеліктерді ескере отырып, отбасы мен әйелдерге қатысты кешенді мемлекеттік саясатты қалыптастыру үшін басымдықтарды айқындау және ұсынымдар әзірлеу болып табылады. Елбасы гендерлік мәселелерді шешу үдерісіне үлкен үлес қосты. Мысалы, ұлттық іс-қимыл жоспарында Әйелдерге қарсы зорлық-зомбылыққа қарсы күрестің, денсаулықты қорғаудың және әйелдердің түрлі қызмет салаларында алға басуының әртүрлі тәсілдері көрсетілді.
Сонымен қатар, әйелдердің көптеген заң қабылданды. Әйелдерге қатысты кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы халықаралық Конвенцияны Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы 1979 жылғы 18 Желтоқсанда қабылдады. Қазақстан осы Конвенцияға 1998 жылғы 29 маусымда тиісті заңның қабылдануымен қосылды. Осы Халықаралық конвенцияға қосылған Қазақстан әйелдерге қатысты кемсітуді жою саясатын жүргізуге, яғни әйелдерге қатысты кез келген кемсітушілікке тыйым салатын тиісті заңнамалық актілерді қабылдауға міндеттенді. "Гендерлік саясат тұжырымдамасы" және "2006-2026 Қазақстан Республикасындағы Гендерлік теңдік стратегиясы" құжаттары күшіне енді. Сондай-ақ, "мемлекеттік кепілдіктер туралы" заңды қабылдау үлкен жетістік болды. құқықтарын және тең мүмкіндіктерін ерлер мен әйелдердің 2009 жылы". Жоғарыда аталған барлық нормативтік-заңды актілер мен стратегиялар Қазақстандағы әйелдің жағдайына оң әсер етті. 2013 жылғы мәліметтер бойынша, барлығы 40% қазақстандық кәсіпкерлерді әйелдер, барлық педагогтардың 73% - ы, дәрігерлердің 87% - ы және барлық бюджеттік қызметкерлердің 60% ал, үш министр, сенаторлар мен мәжілісмендер. Елбасы 2011 жылғы 5 наурызда Қазақстан әйелдерінің съезінде сөйлеген сөзінде жаңа міндеттер қойды.,талап ететін шешімдер. "Стратегияда" қол жеткізу міндеті қойылды Басшылар арасында әйелдер өкілдігінің 30%, бүгінде бұл сан әлі де 10% - ды құрайды. Екіншіден, Н. Ә. Назарбаев атап өтті. "Бизнестің жол картасы - 2020" және әсіресе, әйелдер арасында әйелдердің жоғары үлесін қамтамасыз ету кәсіпорындар. Президент қойған бұл міндеттер іске асырылуда: істері жөніндегі Ұлттық комиссия әйелдер мен отбасылық-демографиялық саясат 2016 жылға дейінгі іс-қимыл жоспары шешім қабылдау деңгейі. Гендерлік стереотиптер тұрақты, жалпы қабылданған, қайталанатын мәдениетінде жинақталған тұтқындар туралы орында орындалатын рөлдерде немесе басқа гендер қазақстан сондай-ақ осы немесе өзге де гендерлік ұқсастығы.
2009 жылғы гендерлік зерттеудің мәліметтері бойынша Алматыда гендердің мамандық таңдауына ықпалының жалпы тренді анықталды. Нәтижеде ерлер көбінесе таңбалы жүйемен (кестелер, сандар, жазбалар) және техникамен (компьютерлер, машиналар, құрылыс материалдары) байланысты қызметті таңдады,ал әйелдер көбінесе әлеуметтік және шығармашылық саламен байланысты кәсіптерді таңдады. Нәтижелер негізінде әлеуметтік-гуманитарлық мамандықтарда әйел жынысты адамдар басым екені анықталды, математикалық-техникалық мамандықтарда ер жынысты адамдар басым.
В) Гендерлік теңдікті дамытудың тиімді нәтижелері
2012 жылы Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті жаңа стратегия орнатты. Бұл стратегияның басты мақсаты-әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына кіру. Бұл мақсатқа гендерлік теңдікке қол жеткізбей және гендерлік стериотиптерді жоюсыз қол жеткізу мүмкін емес.
Ана алатын әрбір қосымша оқу жылы бала өлімінің қаупін 5-10% - ға төмендетеді. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.