Диірменнің астық тазалау бөлімшесінде астықты тартуға дайындау
Мазмұны
ЖОБАЛЫҚ СІЛТЕМЕЛЕР
АНЫҚТАМАЛАР
Кіріспе
1.Әдебиетке шолу
1.1Бидайдан өндірілетін өнімнің ассортименті мен сапасы
1.2 Бидай азығының түрлері мен нормалары, өнімнің шығуы
1.3Технологиялық процесті ұйымдастыру және жүргізу
1.4 Қоймаларда астықты қабылдау, орналастыру және тазалау
1.5 Диірменнің астық тазалау бөлімшесінде астықты тартуға дайындау
1.6 Бидайдан екі сортты ұнтақ ұны дайындау
2.Зерттеу бөлімі
2.1. Өндіріске сипаттама
2.2. "Agrimer-Astyk" ЖШС-де бидайдан 65%-ті 1 сортты, 10%-2 сортты ұн алу үшін астықты ұн тартуға дайындау
2.2.1 Элеваторда бидайды алдын ала тазарту
2.3.Ұн зауыты дайындау бөлімінің технологиялық сұлбасы
2.4. Бидайдан 65%-ті 1 сортты, 10%-2 сортты ұн алу технологиясы
2.4.1. Жармалау үдерісі
2.4.2. Байыту үдерісі
2.4.3. Қырғылау үдерісі
2.4.4. Ұнтақтау үдерісі
2.5. Ұн сұрыптарын құру
3.Есептеу бөлімі
3.1. Ұнның шығу көрсеткішін анықтау
4. Экономикалық бөлім
5.Дайын өнімді технохимиялық бақылау
5.1. Ұнды сұрыптау үдерісін бақылау
5.2. Ұн сұрыптарының сапасын бақылау
5.3. Ұн сұрыптарын қаптау және жайғастыруды бақылау
5.4. Ұнды сақтау режимдерін бақылау
6. Еңбек қорғау
6.1. Қоршаған ортаны басқару
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Бүгінгі күнде елімізде ұн өндірісі әлеуметтік жоғары салларының бірі. Ұннан жасалатын өнімдер кез келген жастағы адамдар үшін қажетті өнім. Еліміздегі азық-түліктің қауіпсіздігінің басты шарты - халықты астық өнімдерімен қамтамасыз ету. Бұл өнімдер жоғары тағамдық құндылыққа ие бола отырып, тұрғындарымыздың денсаулығының қауіпсіздігін қамтиды.
Елбасы Н. Назарбаев Қазақстан халқына арнаған 2010 жылғы Жолдауында Елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету - маңызды мәселе. 2014 жылға қарай азық-түлік өнімдерінің ішкі нарығының 80 пайызын отандық азық-түлік өнімдері құрауы тиіс. Бізде бұған толық мүмкіндік бар, - деп бүгінгі таңда ғаламдық мәселенің біріне айналып отырған азық-түлік қауіпсіздігі төңірегінде отандық өнімдердің орнын ерекше атап көрсетіп, бұл саланы ойдағыдай дамытуға қол жеткізуіміз керектігін қатаң тапсырды.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің өндірістік тексеру тәртібінде (26 сәуір 2008ж. №392 хат) ақшылықтың уақытша нормаларына сәйкес бидай сортты ұнын шығаруға және жіберуге рұқсат берді.
Қазіргі кезде Қазақстанда 350-ден аса әртүрлі өнімділіктегі ұн зауыттары бар. Бұл зауыттар елімізді толығымен ұнмен қамтып, шетелдерге ұнды экспортқа шығару көлемі бойынша алдынғы қатарда. Ақмола облысы 2017 жылғы қортынды бойынша алатын болсақ - Шортанды ауданындағы диірмен кешені ұн экспортының көлемін көбейте бастады. Көршілес Өзбекстан, Тәжікстан мен Ауғанстанға да өнім жөнелтіп жүрген кәсіпорын, 2018 жылдан бастап Қытай мемлекетіне ұн жеткізіп жүр. Диірменде қазір таңда тәулігіне 200 тонна бидай өңделіп, одан бірнеше сұрыпты 150 тонна ұн шығарылады. Өндірілген өнімнің барлығы дерлік шетелге жіберіліп жатыр.
Ұн зауыттарының тиімді жұмыс атқаруының басты бөлігінің бірі - зауанауы технологияларды енгізу, жоғары өнімділіктегі үнемді жабдықтарды пайдалану және ең негізгісі шағын, үлкен наубайханалардың қажеттілігін қамтамасыз ету. Қазіргі кездегі зауанауи ұн зауыттарында бір-бірінен ақуызының мөлшерімен, күлділігімен, ақтығымен және басқа да көрсеткіштерімен ерекшеленетін ұнның 30-ға жуық түрін өндіруге болады.
Көптеген ұн зауыттары жоғары ақуызды, дәруменделген, тағамдық ұрықтық жапалақтар, тағамдық және диеталық кебектер мен тағы да басқа өнім түрлерін шығарады.
Әдебиетке шолу
1.1. Бидайдан өндірілетін өнімнің ассортименті мен сапасы
Диірмендер өнімді бекітілген ассортиментке сәйкес шығарады.
Бидай дәнінен өндіріледі:
Нан пісіретін ұн - жарма, жоғары, бірінші және екінші сортты және қарабидай;
Макарон ұны - жоғары сортты (жарманы) және бірінші сортты (жартылай қабықты);
Ұнтақ жармасы;
Ұсақталған бидай жармасы;
Бидай мен қара бидай дәнінің қоспасынан тартылған бидай-қара бидай ұны және қара бидай-бидай ұны өндіріледі.
Өнімнің әр түрі мен сортының сапасы мемлекеттік стандарттарда (МЕМСТ) белгілеген нормативтерге және техникалық шарттарға (ТШ) сәйкес келуі тиіс. Ұнның және басқа да өнім түрлерінің негізгі белгілері мен сапа көрсеткіштері 2-қосымшада келтірілген.
Диірмендерде өнімнің жаңа түрлерін немесе сорттарын өндіру МЕМСТ 15.001-73 "Өнімді өндіріске әзірлеу және қою" сәйкес жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің өндірістік тексеру тәртібінде (26 сәуір 2008ж. №392 хат) ақшылықтың уақытша нормаларына сәйкес бидай сортты ұнын шығаруға және жіберуге рұқсат берді.
Бидай мен қара бидай дәндерін диірмендерде қайта өңдеу кезінде қосымша өнімдер - азықтық бидай мен қара бидай ұнын, бидай және қара бидай кебегін, бидай ұрығын өңдейді.
Жанама өнімдердің сапасы мемлекеттік стандарттарда (МЕМСТ), техникалық шарттарда (ТШ) немесе Қазақстан Республикасы дайындау министрлігінің жарлықтарында немесе нұсқауларында белгіленген талаптарға жауап беруі тиіс. Жанама өнімдер сапасының негізгі белгілері мен көрсеткіштері 2-қосымшада келтірілген.
Бидай мен қара бидай астығын тазалау және оларды тартуға дайындау кезінде жіктелуі 4-қосымшада келтірілген қалдықтар бөлінеді.
1.2. Бидай азығының түрлері мен нормалары, өнімнің шығуы
Диірмендер олар үшін бекітілген ұнтақтау түрлерінде жұмыс істеп, ұнды жоспарланған ассортиментте өндіруі тиіс. Бидай астығының ұнтақ-тарының түрлері келтірілген; жұмсақ бидай астығын нан пісіретін ұнға қайта өңдеу кезінде -- кесте. 1; қатты және жұмсақ жоғары шыны тәрізді бидай дәнін макарон ұнына қайта өңдегенде-кесте. 2; қара бидай мен бидай дәнінің қоспасын нан пісіру ұнына қайта өңдеу кезінде -- кесте. 3.
Одақтас республикалардың дайындау министрліктері бекітілген диірменге тарту түріне және ұнның базистік жалпы шығымына сәйкес кестеде келтірілген нормативтер бойынша өнімнің ассортиментін белгілейді.
Жұмсақ бидайдың наубайханалық ұнының түрлері және өнім шығуының базистік нормалары
Қосымша өнімдердің (ұн және кебек), I және II санаттағы қалдықтардың саны және кестеде келтірілген кебу мөлшері. 1, 2 және 3 түрлер бойынша шамамен алынған, ал ІІІ санаттағы қалдықтардың саны механикалық шығындармен бірге ұзына бойы болып табылады.
Астық жуу кезінде, ұсақтауға дайындау барысында, кестеде келтірілген механикалық шығындармен ІІІ санаттағы қалдықтар нормасы. 1, 2 және 3 санаттардағы қалдықтар санының нормаларын 0,1% - ға (0,3% - ға дейін) бір мезгілде азайтып 0,1% - ға ұлғайтады.
Жарма-ұнды өндіру тек 50% - дан астам шыны тәріздес бидай дәнінің партиясын ұнтақтағанда ғана жүргізіледі.
Ұсақталған бидай жармасын бидайдың нан пісіретін сортты ұнтақтарында (тұтынушылардың тапсырыстары болған жағдайда) өндіріледі. Жарма екінші жиыннан І кереге жүйе немесе ірі ІІ кереге жүйе алынады. Бидай жармасы сапасының көрсеткіштері 2-қосымшада келтірілген.
Егер өз бетінше іске асыру жоспары болмаса, азықтық ұнды кебекке жібереді.
Өңделетін астықтың жоғары сапасы және диірмендерде прогрессивті технологиялық тәсілдерді енгізу, сондай-ақ барлық сортты ұнның жалпы шығуы мен регламенттелген сапасын қамтамасыз ету кезінде Қазақстан Республикасы дайындау министрлігі мен одақтас республикалардың дайындау министрлігі кестеде келтірілген ұнды көтере алады. 1, 2, 3 жоғары сортты ұнның базистік шығуы.
1.3. Технологиялық процесті ұйымдастыру және жүргізу
А. Технологиялық процесті ұйымдастыру негіздері
Технологиялық процесс белгіленген тарту түріне, астықты қайта өңдеу жоспарына, астықты дайындау мен тартудың бекітілген технологиялық схемасына, осы Ережеде ұсынылатын жекелеген машиналар мен жүйелердің жұмыс режимдерін сақтауға сәйкес ұйымдастырылуы тиіс.
Астықты дайындау мен тартудың технологиялық процесінің схемалары:
а) схемаларды құрудың технологиялық нормалары;
б) технологиялық жабдық өнімділігінің техникалық нормаларына, жекелеген жүйелердің ұсынылатын жұмыс режимдеріне;
в) металл магнитті қоспаларды бөлу жөніндегі ұсынымдарға (15-бөлім);
г) диірмен жабдықтарының шартты графикалық бейнесі және аралық өнімдердің коммуникациясы.
Астықты тартуға дайындаудың технологиялық процесінің схемасы астықты қоспалардан тазарту операцияларының кезектілігін, салқындату режимін, тазартылмаған дәнге және астықты суландыруға арналған жиектердің саны мен сыйымдылығын, негізгі технологиялық машиналардың типтік өлшемдері мен техникалық сипаттамаларын анықтауы тиіс..
Астықты ұнтақтаудың технологиялық процесінің схемасы жүйелердің санын (ажарлайтын, ұнтақтайтын, ұқсас және тағы басқа), електеу машиналарында Жарма-дунсты өнімдерін байыту процесін, жабдықты ӨҚ схемалары бойынша бөлуді, ұсақтайтын және сепарациялайтын машиналардың сипаттамасын аралық өнімдердің коммуникациясын, ұн ағынын сортқа топтастыруды және қажет болған жағдайда дайын өнімді дәрумендеуді анықтауы тиіс.
Технологиялық процестің сызбасын диірменде бас технолог (бас ірі диірмен) және кәсіпорынның бас инженері өндірістік (технологиялық) зертхана бастығының қатысуымен әзірлейді.
Дайындалған схеманы кәсіпорынның өндірістік-техникалық кеңесінде қарайды. Қабылданған ұсыныстар бекітуге ұсынылатын схемада көрсетіледі.
Астықты дайындау және тарту схемалары бекітілуі тиіс:
а) бидайдан сорттық тартылған кезде -- кәсіпорындар бағынатын одақтас республикалар дайындау өнеркәсібі министрліктерінің ұн-жарма бас басқармалары (басқармалары);
б) 85% бидай, 87% қара және обой тартылған жағдайда -- облыстық (өлкелік) нан өнімдері басқармалары.
Жаңадан салынған диірмендер үшін астық тарту дайындаудың бекітілген технологиялық схемаларымен, алғашқы үш жыл жұмыс кезеңінде диірменді баптау және пайдалануға қабылдағаннан кейін анықталған схемалар есептеледі.
Қағидалармен регламенттелетін технологиялық процестің бекітілген схемаларының негіздерін схеманы бекіткен инстанцияның рұқсатынсыз өзгертуге тыйым салынады.
Диірменді басқа ұнтақтау түріне ауыстыру, жабдықпен қосымша жабдықтау, процестерге елеулі өзгерістер енгізетін жаңа технологиялық тәсілдерді енгізу кезінде дайындау және ұнтақтау схемалары қайта өңделуге, кәсіпорынның өндірістік-техникалық кеңесінде қаралуға және қайта бекітуге ұсынылуы тиіс.
Диірмендерде аспирациялық, пневмокөлік және аэрозольдық желілердің, Электрмен жабдықтаудың жеке схемалары болуы қажет. сондай-ақ инженерлік желілер (су құбыры, кәріз, жылумен жабдықтау, жылыту және т. б.)
Кестелер тиісті цехтарға ілінуі тиіс
Диірменді пайдалану кезінде негізгі технологиялық жабдықты жұмыстан ажыратуға, бекітілген схемамен ескеруге тыйым салынады.
Қайта өңделетін астықтың технологиялық қасиеттеріне сәйкес шығудың есептік нормаларын орындау, өнім сапасын арттыру және жоспарлы тәуліктік өнімділікке сәйкес басты ірішпен (сазды технологпен) бекітілген схемаға кейбір өзгерістер енгізілуі мүмкін.
Бекітілген схеманы түзету технологиялық процесс схемасының өзгерістер журналында тіркелуі тиіс. Журналды жүргізу Бас іріткіге, ал жазбаларды бақылау -- кәсіпорынның бас инженеріне жүктеледі.
Астықты дайындау мен тартудың қолданыстағы схемасын, сондай-ақ оған енгізілетін барлық өзгерістерді: диірменнің инженерлік-техникалық персоналын, технологиялық цехтың жетекші кәсіптерінің жұмысшылары мен өндірістік (технологиялық) зертхананың жұмысшылары білуге міндетті.
Диірмендерде ұнтақтаудың қолданыстағы схемаларына келесі техникалық көрсеткіштердің кестесін жасау ұсынылады:
Себу саны( Машина түрі бойынша), дана Көшеттердің жалпы елеу беті, м2 Оның ішінде:
жүйесі, м2 ...
тарту жүйелері, м2 дайын өнімді бақылау, м2 ...
Ажарлау және ұнтақтау жүйелерінің елеу бетінің дран жүйелері бетіне қатынасы
Електің елеу бетінің i м3 орташа жүктемесі, кгм2 тәулігіне .
Біліктеу станоктарының саны( машина түрлері бойынша), дана
Біліктеу сызығының жалпы ұзындығы, см
Оның ішінде:
ойылған жүйелер, см
ажарлау жүйелері, см. ...
тарту жүйелерінде, см
Ажарлау және ұнтақтау жүйелерінің біліктеу сызығының драндық жүйелердің біліктеу сызығына қатынасы .
Біліктеу сызығына орташа жүктеме, кг см-тәулік
Ситовеек саны (машина түрлері бойынша)
Ситовеек жоғарғы қабатының електерінің жалпы ені, см
Електеу машиналарының енінің 1 см орташа жүктемесі, кгсм-тәулік ... ...
Үрлейтін және щеткалы машиналар, дана
Барлық көрсеткіштер схемаға енгізілетін өзгерістерге сәйкес жүйелі түрде нақтылануы тиіс.
Б. Технологиялық процестің ерекшеліктері
Астықты ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету, технологиялық процестің тұрақты режимін құру және диірменнің ырғақты жұмыс істеуі, жоғары және тұрақты сапалы ұнды өндіру үшін жүйелі түрде тарту қоспаларының рецептурасын әзірлеу қажет.
Ұнтақтау қоспаларының рецептурасын кәсіпорындардағы және қайта өңдеуге жататын астықтың нақты сапасының көрсеткіштері негізінде диірменнің кемінде 10 тәулік жұмыс істеуіне мүмкіндігінше үлкен мерзімге айқындаған жөн.
Тарту қоспаларының рецептураларын элеватор (астық сақтау қоймасы) бастығының қатысуымен Бас іріткі (бас технолог, цех бастығы) және өндірістік (технологиялық) зертхананың бастығы әзірлейді.
Көмір қоспаларының әзірленген рецептураларын кәсіпорынның бас инженері бекітеді.
Ұнтақтау қоспаларының рецептурасын әзірлеу кезінде:
а) астық қоймаларында бар өсіп-өнген, типтері мен қосалқы түрлерінің қорларын оның сапа көрсеткіштеріне сәйкес (ылғалдылығы, арамшөпті және астық қоспаларының құрамы, табиғи, күлділігі, дән маңызының сапасы және т. б.) біркелкі пайдалану.);
б) дәннің тарту қоспасында осы белгі бойынша белгіленген сипаттамалары бар бидай ұнының сұрыптарын өндіру үшін қажетті дән маңызының мөлшері мен сапасын қамтамасыз ету;
в) жаңа егіннің астығын, егер мұндай астық қоры астық қоймаларында болса, оны өткен жылғы астықтан тартылған қоспаларда жинағаннан кейін алғашқы екі ай ішінде пайдаланған жөн.
Ұсынылады:
oo зертханалық диірменде оларды алдын ала бөлектеп тарту нәтижелері
негізінде тарту қоспалары компоненттерінің оңтайлы арақатынасын анықтау;
oo белгіленген рецептура бойынша астық қоспаларының бақылау зертханалық ұнтақтарын жүргізу және қажет болған жағдайда тарту қоспасы компоненттерінің арақатынасын түзету;
oo зертханалық ұнтақтарды қабылданған әдістеме бойынша жүргізеді (ЛМ типті диірменде зертханалық ұнтақтарды жүргізу әдістемесі).
Астық тарту қоспасының бекітілген рецептурасын астық қоймаларының қызметкерлері астықты наннан диірменге жібергенде және диірмен жұмысшылары астықты тартуға дайындау кезінде сақтауға міндетті.
Астықты қайта өңдеуге беру және оны араластыру тәртібін диірменнің өндірістік (технологиялық) зертханасының бастығы белгілейді және оны бас инженер бекітеді.
Ұнтақтау партиясының жасалған рецептурасы негізінде өндірістік (технологиялық) зертхана өнімнің шығуының алдын ала есебін Бас іріткіге дер кезінде хабарлауы тиіс, ол оны диірмен қызметкерлеріне жеткізеді.
Диірменде өңделетін ұн мен кебек дәнін сағат сайын есепке алу жолымен ұнның шығуына Автоматты таразылар, Шығын өлшегіштер немесе буып-түйілген өнім саны бойынша жедел бақылау ұйымдастырылуы тиіс.
Жекелеген машиналар мен жүйелердің жұмыс істеу, астықты суландыру режимдерін астықты қайта өңдеу процесін регламенттейтін Ережелерде келтірілген нормативтер мен ережелерге сәйкес өңделетін астықтың сапасына тікелей басты іріткішелерді белгілейді.
Негізгі ірі бүрлердің нұсқауларына Белгіленген технологиялық процесс режимдері ауысымды іріштеуіштер мен диірменнің дән тазалау және ұнтақтау бөлімшелерінің жұмысшыларын ұстап тұруы тиіс.
Кәсіпорында жабдықтың жай-күйі мен жұмысын, диірменнің және өндірістік (технологиялық) зертхананың персоналы жүзеге асыратын астықты дайындау мен ұнтақтауды жүргізудің белгіленген режимдерін сақтауды тұрақты бақылаудың ұтымды жүйесі ұйымдастырылуы тиіс.
Астық пен өнімді талдау, өндірістік (технологиялық) зертхана жүргізетін машиналар жұмысының тиімділігін бақылау нәтижелері диірменнің бас іріткішінің (ауыспалы іріткіштің) және астық тазалау және ұнтақтау бөлімшелерінің жұмысшыларына дер кезінде жеткізілуге тиіс.
Технологиялық процесті жүргізген кезде электр энергиясын үнемдеу қажет, оның жоспарлы шығыс нормалары кәсіпорынның техникалық қаржы жоспарында белгіленген.
Тарту түрлері бойынша технологиялық процеске электр энергиясы шығысының болжамды көрсеткіштері 6-қосымшада келтірілген.
1.4. Қоймаларында астықты қабылдау, орналастыру және тазалау
А. Астықты қабылдау
Кәсіпорындар қабылдайтын астықтың сапасы шектеулі (ең аз) кондицияларға жауап беруі тиіс (1-қосымша).
Шектеулі (ең аз) кондицияға жауап бермейтін кәсіпорындарға астық келіп түскен кезде (министрліктің рұқсатымен одақтас республиканың дайындамалары) оны астық қоймаларында кондициясына дейін жеткізу қажет.
Диірмендерге тікелей нан тапсырушылардан келіп түсетін астықтың сапасы дайындау кезінде белгіленген кондицияларға сәйкес болуы тиіс.
Астық қоймаларын пайдалану Қазақстан Республикасының Үкіметінің-дайындамалары бекіткен "элеваторларда техникалық процесті ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі ережелердің" талаптарына сәйкес жүргізілуі тиіс.
Б. Астық партияларын орналастыру
Астықты диірмен жанындағы астық қоймаларында орналастыру мен сақтау мыналарды қамтамасыз етуі тиіс:
а) қабылданған астықтың мөлшерін сақтау және оны қайта өңдеуге жібергенге дейін сапасын жақсарту;
б) әр түрлі технологиялық қасиеттері мен сапа көрсеткіштері бар астық партияларын бөлек сақтау, бұл кәсіпорындарға Орнатылатын рецептура бойынша астықтың тарту партияларын құруға мүмкіндік береді.
Астықты өндірістік (технологиялық) зертхананың диірменіне ұтымды орналастыру мақсатында және элеватор бастығы бас инженердің басшылығымен бас ұнтақтаушының қатысуымен астықты орналастыру жоспарын жасайды, оны кәсіпорын директоры бекітеді.
Орналастыру жоспарында технологиялық қасиеттерімен немесе сапа көрсеткіштерімен ерекшеленетін, астықтың тарту қоспаларын жасау кезінде ескерілетін астық партияларын бөлек сақтау көзделуге тиіс.
Бидай түскенде жеке орналастыру керек:
а) әртүрлі географиялық өсу аймақтарының астығы, аймақтар шегінде -- типтері мен кіші түрлері бойынша;
б) Мөлдірлігінің үш тобы бойынша I , III, IV және V типті жұмсақ бидай (тип тармағын ескере отырып): 60% - дан жоғары; 40-тан 60% - ға дейін; 40% - дан кем.
Мөлдірлігі 75% - дан жоғары және 20% - дан төмен үлкен бидай партиялары түскен кезде оларды жеке орналастыру ұсынылады.
Астықты мөлдірлігі бойынша жөнелтуші беретін астықтың сапасы туралы құжаттардың негізінде топтайды, ал егер бұл құжаттарда мөлдірлік көрсеткіші болмаса, онда партиядан астық сынамасын талдау деректері бойынша топтайды;
в) әртүрлі табиғи бидай дәндері: 750-ден жоғары, 750-ден 690-ға дейін және 690 гл-ден кем;
г) құрамында дән желімшесі бар бидай дәндері: 25% -- дан жоғары, 25-тен 20% - ға дейін және 20% - дан кем (оның сапасын ескере отырып); ерекше тартылған диірмендерде-құрамында дән желімшесі 20% - дан жоғары және одан төмен; III топтағы дән желімшесі бар бидай партиялары;
д) "Күшті бидай. Дайындау кезіндегі талаптар" МЕМСТ 9354-67 белгіленген сапа көрсеткіштерін есепке ала отырып - күшті бидайды орналастыру;
е) жұмсақ бидаймен араласу мүмкіндігін қоспағанда, қатты бидай (II типті). "Қатты бидай. Дайындау кезіндегі талаптар МЕМСТ 9353-67 орнатқан сыныптар бойынша орналастыру қажет;
ж) класты емес қатты бидай: құрамында сапасы І және ІІ топтағы дән желімшесі бар) 25% - дан астам, құрамында 25-тен 20% - ға дейін дән желімшесі бар және құрамында 20%-дан кем дән желімшесі бар.
Бидай мен қара бидай дәнінің партиялары ылғалдық көрсеткішін ескере отырып, араластырылуы тиіс: 14% - ға дейін, 14-тен 15,5% - ға дейін, 15,5-тен 17% - ға дейін, 17% -- дан жоғары - ылғалдылық интервалы 2%.
Шикі астықты элеватор сүрлемдерінде сақтауға тыйым салынады. Элеватордың температурасын, кептіруге жататын қалыпты (сау) шикі астықты бақылауға арналған қондырғылармен жабдықталған силостарда үш тәуліктік немесе ылғалды астық көлемінде элеватордың астық кептіргіштерінің бес тәуліктік өнімділігі көлемінде үш тәуліктік немесе ылғалды астық кептіргіштердің бес тәуліктік өнімділігі көлемінде уақытша орналастыруға жол беріледі.
Элеватордың астық немесе ылғалды астық кептіргіштерінің бес тәуліктік өнімділігі көлемінде басты үш тәуліктік.
Ылғалдылығы диірмен кондициясына сәйкес келмейтін астық партиялары кептіруге жатады. Астықты "Азық-түліктік, жемдік сстықты кептіру және астық кептіргіштерді пайдалану жөніндегі нұсқаулықты" басшылыққа ала отырып кептіру керек.
Астықты кептіру кезінде дән желімшесінің сапасын нашарлатпай ылғалдылықтың қажетті төмендеуі қамтамасыз етілуі тиіс, астықты буландыруға және шыңдауға, оларға бөтен иістердің тиюіне жол берілмейді.
В. Астықты тазалау және қоймаларда астықты ұсақ фракцияны бөлу
Астық қоймасына келіп түскен бидай мен қара бидайдың барлық дәндері оларды барынша толық алып тастай отырып, қоспалардан тазартылуы тиіс. Тазартылған астық белгіленген талаптарға сәйкес болуы тиіс (6.12-тармақ).
Диірменде өңдеу үшін дайындалатын бидай дәнінен ҚР Үкіметінің Дайындау министрлігі белгілеген тәртіпке сәйкес элеваторларда ұсақ фракцияны бөлу керек.
Бидайдағы ұсақ фракциямен 2а-20х20 мм немесе 2а-22х20 мм тесіктері бар МЕМСТ 214-77 (7-қосымша) бойынша торлы кенеп арқылы өткен және 2а-17x20 мм електен алынатын астық саналады..
Бидай астығының ұсақ фракциясынан алынатын мөлшері, іріктеуді ұйымдастыру және жүргізу тәртібі ҚР Үкәметінің Дайындау министрлігінің нұсқауларына сәйкес болуы тиіс.
Құрама жем өнеркәсібінде пайдалануға арналған бидай астығының ұсақ фракциясы қолданыстағы сапа нормаларына сәйкес болуы тиіс: негізгі астыққа және астық қоспасына жататын бидай дәнінің құрамы, астық салмағының 85% -- нан кем емес қоспалармен бірге; арамшөпті қоспаның болуы 5% - дан артық емес, оның ішінде минералды қоспаның болуы-1% - дан артық емес.
Г. Дирменге берілетін астық сапасының нормалары
Астық қоймасынан диірменнің астық тазалау бөлімшесіне жіберілетін астық келесі сапа нормаларына сәйкес болуы тиіс:
а) ылғалдылығы оңтайлы деңгейде, яғни 15,0 ... 16,5% шегінде бидай үшін және 13,5%... 15,0% астықтың нақты қасиеттеріне байланысты қара бидай үшін;
б) арамшөп қоспасының құрамы 0,4% - дан аспауы тиіс; оның ішінде зиянды 0,05% - дан аспайтын; минералды қоспаға жол берілмейді;
в) астық қоспасының (бидайдағы қара бидай мен арпа немесе қара бидайдағы арпа) құрамы 4 %-тен артық емес;
г) сортты ұнтақтау кезінде бидайға арналған шикі дән желімшесі құрамы кемінде 26 %, ерекше тарту кезінде кемінде 20 %.
Бидайдың тарту қоспаларындағы дән желімшесінің саны мен сапасы ұн сорттарының өндірілуін қамтамасыз етуі, осы белгі бойынша белгіленген сапа нормаларына жауап беруі тиіс.
Қаптардағы басы бар, дәке және көк қозасы бар дәндерді диірмендердің астық тазалау бөлімшелерінде ұнтақтауға дайындау кезінде жуу машиналарында өңдеу қажет.
Д. Астықты диірменге беру тәртібі
Астық қоймасынан берілетін және диірмен қабылдайтын астық міндетті түрде астық қоймасында немесе диірменде орнатылған таразыларда өлшенуге тиіс; таразылардың көрсеткіштері бойынша диірменге қайта өңдеуге түскен астық массасын ескереді.
Астық қоймасынан астықты диірменге технологиялық қасиеттері бойынша біртекті партиялармен тарту қоспасының рецептурасымен белгіленген сәйкестікте беру керек.
Астық қоймаларында астықтың жекелеген партияларын араластыру (сұрыптау) жүргізу үшін диірменнің 2-3 тәуліктік өнімділігіне сәйкес келетін сыйымдылығы бар сүрлемдер (бункерлер) бөлінуі тиіс.
Өндірістік (технологиялық) зертхана диірменге беруге дайындалған астықтың сапасын тексеруі тиіс.
Әр түрлі технологиялық қасиеттері бар компоненттерді параллель немесе дәйекті дайындауға арналған астық тазалау бөлімшелерінде жабдығы жоқ диірмендерде арнайы бекітілген рецептура бойынша астық қоймаларында компоненттерді алдын ала араластыруға жол беріледі.
1.5. Диірменнің астық тазалау бөлімшесінде астықты тартуға дайындау
А. Негізгі талаптар
1 Астық тазалау бөлімшесінде астықты тартуға дайындау мынаны қамтамасыз етуі тиіс:
а) арамшөпті және астық қоспаларынан тазарту және дән жотасының үстінен өңдеу, ұсақтауға жіберілетін астық үшін белгіленген сапа нормаларына дейін жеткізу (I жаңыршақ жүйеге);
б) бекітілген рецептураға сәйкес әр түрлі технологиялық қасиеттері бар астық партияларынан тарту қоспаларын жасау;
в) кондиционерлеу (гидротермиялық өңдеу) -- астықтың технологиялық қасиеттерін бағытталған жақсартуға мүмкіндік беретін уақыт бойынша ылғал мен жылу факторларының астыққа әсері;
Тазартудан және дайындаудан кейін I жаңыршақ жүйесіне жіберілетін астық келесі сапа көрсеткіштерімен сипатталуы тиіс:
а) технологиялық қасиеттеріне байланысты кондиционерлеу нәтижесінде алынған ылғалдылық:
жұмсақ бидайдың сортты ұнтақтарында 15,0 16,5%:
макарон өнімдеріне арналған ұнға қатты және жұмсақ жоғары мөлдірлікті бидай тартылған кезде -16,0 - 10,5%;
қара бидай сортты ұнтақтауда -- 13,5-15,0%;
бидай мен қара бидай жаппай тартылған кезде -- стандартты ылғалдылықтағы ұнды алуды қамтамасыз ететін деңгейде;
б) арамшөп қоспасының құрамы 0,4% -- дан артық емес, оның ішінде қарамықша құрамы 0,1%-дан артық емес; зиянды қоспалар (күйе, қаракүйе, укекіре, қоянбеде, арамтұмсық) -- 0,05% -- дан артық емес, оның ішінде қоянбеде мен укекіре - 0,04%-тен артық емес. Кептірілген жемісті гелиотропі тұқымының, сұр триходесманың және минералды қоспалардың болуына жол берілмейді;
в) бидай-арпа, қара бидай дәніндегі дәнді қоспалар, сондай-ақ барлық үш дақылдың өсірілген дәндері 4% - дан аспауы тиіс, оның ішінде өсірілген дәндер 3% - дан аспауы тиіс;
г) арпа дәніне, сондай-ақ арпа мен қара бидай дәндеріне 4% - дан артық емес, оның ішінде өсірілген дәндерге 3% - дан артық емес болуы тиіс.
Ескерту. Өсірілген дәндердің құрамы тазартқанға дейін астықты талдау бойынша белгіленеді.
Б. Астықты тартуға дайындау
Астықты тартуға дайындау кезінде 5-кестеде келтірілген технологиялық процесс операцияларының дәйектілігін басшылыққа алған жөн.
Астықтың ластану сипаты мен деңгейіне байланысты I жаңыршақ жүйесіне жіберілетін астық үшін белгіленген сапа көрсеткіштерін қамтамасыз ету мақсатында қосымша (5-кестеде көрсетілгенмен салыстырғанда) жабдықты енгізуге болады.
Автоматты таразылардан кейін астық белгілі бір өнімділігі бар ағында жұмыс істейтін келесі машиналарға оның біркелкі берілуін қамтамасыз ету үшін бункерге түсуі тиіс.
Астық тазалау бөлімшесінің технологиялық машиналарының өнімділігі (тегістеуге дейін) ұнтақтау бөлімшесінің өнімділігінен 10-20% жоғары болуы тиіс.
Машиналар мен жабдықтардың өнімділігі дайындаушы зауыттардың төлқұжаттарының немесе ҚР Үкіметінің Дайындау министрлігінің жаңа техникасын енгізу туралы бұйрықтардың деректері бойынша қабылдайды.
Бидайдың сортты ұнтақтарында диірменнің өнімділігіне байланысты әр түрлі технологиялық қасиеттері бар (бөлек ылғалдандыру мен тегістеуді қоса алғанда) астықты дайындаудың екі-үш параллельді технологиялық желілерін ұйымдастыру орынды.
Астықты тартуға дайындаудың технологиялық процесі операцияларының жүйелілігі
Операция
Машиналар мен жабдықтар
Астықты сұрыптап тарту
Қарабидайды сұрыптап тарту
Астық пен қарбидайды тарту
Астықты астық қоймадан қабылдау
Тазартылған дәнге арналған қамба
Тазартылмаған дәнге арналған қамба
Тазартылмаған дәнге арналған қамба
Астықты өлшеу
Автоматты таразылар
Автоматты таразылар
Автоматты таразылар
Суық астықты жылыту
Астықты жылытуға арналған Аппарат
Астықты жылытуға арналған Аппарат
-
астықты 1-ші айыру
Ауа-елеуіш сепара-торы немесе скальператоры бар аспиратор және шкаф түріндегі сепаратор
Ауа-елеуіш сепара-торы немесе скальператоры бар аспиратор және шкаф түріндегі сепаратор
Ауа-елеуіш сепараторы
Минералды қоспа бөлімшесі
Тас жинаушы
Тас жинаушы
Тас жинаушы
Астықты қысқа қоспалардан тазарту
Триер-қарамықша жинағы
Триер-қарамықша жинағы
Триер-қарамықша жинағы
Астықты ұзақ қоспалардан тазарту
Триер-қарамықша жинағы
Триер-қарамықша жинағы
Триер-қарамықша жинағы
1-ші астық бетін тазалау
Металл цилиндрі бар ерекше тарту машина-сы (механикалық көлік кезінде)
Абразивті цилиндр-дегі ерекше тарту машинасы немесе қабыршақ-тағыш машина
Абразивті цилиндр-дегі ерекше тарту машинасы немесе қабыршақ-тағыш машина
1-ші аспирациялау кондиционерлеудің І кезеңі (бір нұсқамен)
Аспиратор
Аспиратор
Аспиратор
Салқын кондиционерлеу
Жуу машинасы. Тегістеуге арналған қамба
Ылғалдатқыш машина. Тегістеуге арналған қамба
Жуу машинасы. Тегістеуге арналған қамба
Жылдам кондиционерлеу
"АСК"жылдам кондиционерлеуге арналған Аппарат. Жылу өңдеуге арналған Бункер. Жуу машинасы. Ылғал түсіргіш. Ылғалдатқыш машина. Тегістеуге арналған қамба.
2-Астық бетін тазалау
Ерекше тарту немесе щетка машинасы
Ерекше тарту немесе щетка машинасы
Ерекше тапртумашина
2-ші айыру
Ауа-елеуіш сепараторы немесе шкаф түріндегі сепаратор, аспиратор
Ауа-елеуіш сепараторы немесе аспиратор
Ауа-елеуіш сепараторы немесе аспиратор
ІІ кезең кондиционерлеу
Ылғалдандыру машинасы. Суландыру үшін жабу.
-
-
3-ші астық бетін тазалау
Щетка машинасы
-
-
2-ші айыру
Дуоаспиратор немесе пневмоиспиратор
-
-
Астық қабықтарын І жаңыршақ жүйесі алдында ылғалдандыру
Бүріккіш әрекетті ылғалдандыру машинасы. Салқындауға арналған Бункер.
Бүріккіш әрекетті ылғалдандыру машинасы. Салқындауға арналған Бункер.
Тұздауға дайындалған астықты І жаңыршақ жүйесі алдында өлшеу
Автоматты таразылар немесе шығын өлшегіш
Автоматты таразылар немесе шығын өлшегіш
Автоматты таразылар немесе шығын өлшегіш
Ескерту. 1. Астықты қыздыруға арналған аппараттар төмен температурадағы астық түсуі мүмкін диірмендерде орнатылады.
2. Салқындатқыштың II кезеңі жоғары шыны тәрізді және бастапқы ылғалдылығы төмен бидай үшін қолданылуы керек.
3. Шатырлардан кейін суландыру үшін дозаторлар орнату керек.
4. Астық тазалау машиналарының қалдықтарын ауа-Елек және спиральды сепараторларды, бураттарды және аспирациялық колонкаларды қолдана отырып бақылау қажет..
5. Карантиндік арамшөптері бар астық тазалау бөлімшесінің қалдықтары ұсақтағыштарда немесе жаншу станоктарында міндетті түрде ұсақталады. Ұсақталған астық қалдықтары сатылуға жатады, олардың санатын ұсақтағанға дейін анықтайды.
6. Астықты тартуға дайындау кезінде металл магнитті қоспаларды бөлуге арналған қондырғыларды орналастыру және өлшемдері Қағидалардың 15-бөлімінде көрсетілген.
Көп секциялы диірменде барлық секциялардың ұн ағындарын араластыру жолымен сорттарды қалыптастыра отырып, әр түрлі технологиялық қасиеттері бар астықты бөлектеп тарту мүмкіндігін қарастыру керек.
Бірінші сепарациялау кезінде қуыршақта және сұлы жинағыштарда бөлек тазалау үшін дәнді ірілігі бойынша фракциялау ұсынылады.
Диірменге жүйелі түрде астық түскенде жоғары мөлшерде минералдық қоспалар (гальки) тас жинағыштар арқылы екі рұқсатнаманы қолдану ұсынылады - бірізді немесе біріншісін -- бірінші айырудан кейін және екіншісін - астықты ұнтақтауға дайындау соңында қолдану ұсынылады.
В. Астықты қоспалардан тазарту
Астықты тазалау арамшөп пен астық қоспаларының неғұрлым толық бөлінуін қамтамасыз етуі тиіс. Егер машина арқылы өткізу кезінде жойылатын болса, астықты тазартуды тиімді деп есептеу керек:
- ауа - елек сепараторларында-әуе ағынымен және елеуіштермен бөлінетін қоспалардың кемінде 65% - ы;
- пневмоаспираторларда-әуе ағынымен бөлінетін қоспалардың кемінде 40 -50% - ы; дайындаушы сулардың паспорттарында көрсетілген техникалық және технологиялық сипаттамаларға сәйкес басқа машиналарда.
Астық тазалау машиналарының ауа режимі қоспалардың барынша бөлінуіне, жарамды астық қалдықтарына енуіне реттелуге тиіс.
Астық тазалау машиналарында Орнатылатын торлы төсемдерді (тесілген елеуіштер) астық массасынан бөлінуге жататын қоспалардың саны мен құрамын ескере отырып іріктеп алу керек. Електі төсемдердің нөмірлері МЕМСТ 214-70 "дөңгелек, ұзынша және үшбұрыш тесіктері бар торлы төсемдер" бойынша қабылданады (7-қосымша).
1-ші сепарациялау үшін торлы кенептердің үлгі нөмірлері ұсынылады: 1-тип (дөңгелек саңылаулары бар) -- № 160 қабылдау рамалары; № 60, 70 және 80 сұрыптау рамалары; № 50, 60 түсіру рамалары; 2а немесе 26 - тип (сопақша саңылаулары бар) - 2а-17х20 немесе 2а - 18х20 мм бидайға және №2а-14х20 мм немесе 2а-15Х20 мм қара бидайға арналған себу рамалары.
Бидайды ұнтақтау кезінде соңғы сепарациялау кезінде арнайы немесе IV драналық жүйеге ұсақтау үшін бағытталатын 2а -- 22х20 мм ситасында астықтың ұсақ фракциясын (саны-3%) бөлуге рұқсат етіледі.
Триерлерде астықты тазарту ұзын немесе қысқа қоспалардың кемінде 70% бөлімшесін қамтамасыз етуі тиіс. Қарамықша жинағыштар үшін ұяшықтардың шамамен диаметрлері: негізгілері - 4-5 мм, конустық - 3-4 мм; сұлы жинағыштар үшін: негізгілері жұмсақ таспалар үшін - 8-10 мм, бақылау - 9-11 мм, қатты бидай үшін -11 -13 мм.
Г. Астықтың бетін тазалау
Астықтың бетін тазалауды тұсқағаз, щетка және жуу машиналарында жүзеге асырады. Бұл машиналарда дәнді өңдеу кезінде жердің кесектері бұзылуға тиіс, ішінара сақал, жеміс қабығының жоғарғы қабаты және ұрығы жойылуы мүмкін.
Тұсқағаз және щеткалы машиналарда астықты өңдеу оның бетін тазартуды қамтамасыз етуі және әрбір жүйеде мынадай % көрсеткіштермен сипатталуы тиіс.
Өңделетін дәннің жай-күйіне байланысты абразивті цилиндрі бар тұсқағаз машиналарда (ылғалдылығы, мөлдірлі астық бетінің ластануы және т. б.)
Жуу машиналарының жұмысы астық бетін тазартуды және оның күлділігін кемінде 0,02 % төмендетуді қамтамасыз етуі тиіс.
1.6. Бидайдан екі сортты ұнтақ ұнын дайындау
Жұмсақ бидайдың екі сортты ұнтақтары қысқартылған схема бойынша Қағиданың 8-бөліміне сәйкес ұнтақтау сызбаларын құруды қамтамасыз ететін жабдықтардың жеткілікті санымен жабдықталмаған диірмендерге ұсынылады.
Екі сортты ұнтақтарды 1-кестеде келтірілген бірінші және екінші сортты ұн шығуының қатынасымен 75 немесе 78% ұнның жалпы шығуымен жоспарлау керек.
Бидай астығын тартуға дайындауды Қағидалардың 7-бөлімінің ұсынымдарына сәйкес жүргізу керек.
Астықты тартуға дайындау кезінде машинаға келіп түскен астық массасынан 1,0-3,0% қабығын алу кезінде қауыздау машиналарын пайдалану ұсынылады..
Қысқартылған схема бойынша бидайдың екі сортты ұнтақтауы кезінде 5-қосымшада келтірілген жабдық өнімділігінің техникалық нормаларын және схемаларды құру жөніндегі ұсыныстарды (19-кесте) басшылыққа алған жөн. Үлгі схема 4-суретте келтірілген.
Қысқартылған схема бойынша бидайдың екі сұрыпты ұнтағының үлгілік техникалық сипаттамасы 20-кестеде келтірілген.
Қысқартылған схемаларды Қағидалардың 8 және 9-бөлімдерінде баяндалған көп сұрыпты наубайханалық ұнтақтар технологиясының жалпы ережелерін ескере отырып әзірлеу қажет.
Бидайдың екі сортты ұнтақтаудың қысқартылған схемалары кезінде 1 жаңыршақты жүйеге үлестік жүктемені 750-850 кгсм тәулігіне қабылдайды.
Жармаларды байытуды ұнтақ жармасын өндіру кезінде жүргізу қажет, ал диірменде елек болған жағдайда басқа да жарма өнімдерін байытады.
19-кесте.Бидайды екі сортты ұнтақтаудың қысқартылған схемаларын құру бойынша ұсыныстар
Тартылу түрлері
Жүйелер саны
Тегістеу жә-не ұнтақтау жүйелерінің білектеу желісі ұзындығының жаңыршақты білектеу желісі ұзындығына қатынасы
Тегістеу және ұнтақтау жүйелерінің елеу бетінің жаңыршақтың елеу бетіне қатынасы
Ұнды бақылау үшін елеу беті, %
Жаңыршақты
Тегістеу және ұнтақтау
Екі сұрып-ты 75 және 78%
4 - 5
7 - 10
1,0 - 1,15
0,8 - 1,0
10 - 12
Білектеу станоктарында ұсақтау режимдерінің үлгілік көрсеткіштері қысқартылған схема бойынша бидайдың екі сортты ұнтақтауы кезінде жүйеге жіберілетін өнім салмағынан % - бен:
І жаңыршақты жүйе - 35 - 45% елек арқылы өту №1 (19);
ІІ жаңыршақты жүйе - 50 - 55% елек арқылы өту №8 (24);
ІІІ жаңыршақты жүйе - 40 - 45% елек арқылы өту №056 (32);
1 - 3-ші ұнтақтау жүйелері - 50%-дан аз емес капрон елек арқылы өту №49.
Сепарациялауды интенсификациялау үшін қысқартылған схемаларда соққылау машиналарында жаңыршақты жүйелерінің білектеу станоктарынан кейін өнімдерді өңдеу қарастырылуы мүмкін. Соққылау машиналарының түсімін келесі жүйенің біліктеу станогына, ал өту жолы - осы жүйенің себуіне жібереді.
Үрлеу машиналарында 50-60% мөлшерде түсуді ала отырып, өнімдерді тиімді сұрыптауды қамтамасыз ететін електер орнатылады.
Ірі өнімдерді өңдеу кезінде 14-17 мс және ұсақ өнімдерді өңдеу кезінде 8-11 мс соққылау машиналары роторының айналмалы жылдамдығын қабылдайды.
Ұсақтағыш машиналарды пайдалана отырып, ұнтақтау кезінде себу жүйелерінде алынатын ұнның сапасын жақсарту үшін неғұрлым қалың елеуіштерді қолдану және ұнды іріктеу үшін елеуіштердің санын арттыру керек. Елеу бетіне жүктемені тәулігіне 1100-1300 кгм2 қабылдайды.
Қысқартылған схема бойынша жұмсақ бидайдың екі сұрыпты ұнтақтары жүйелері бойынша ұнды алудың болжамды көрсеткіштері 21-кестеде келтірілген.
20-кесте.Қысқартылған жүйе бойынша бидайдың екі сортты жартысының үлгілік техникалық сипаттамасы
Жүйе
Білектеу ұзындығы, %
Біліктер шеңберінің 1 см ұзынды-ғының бұдырлар саны
Бұдырлардың еңісі
Себудің еленген беті, %
Жаңыршақтау жүйесі
І жаңыр-шақты
ІІ
ІІІ
ІV
V
1-ші сұрыптау
2-ші
3-ші
Тартукезеңіндесоққылаумашиналардыңө тужол-дарындасебу
20-25
25-30
20-25
10-15
10-15
4-5
4,5-5,5
5,5-6,5
6-7
7-8
4-6
4-6
6-8
6-8
8-10
12-20
12-20
12-15
12-15
7-9
7-9
7-9
7-9
7-9
Барлығы
100
-
-
100
Тегістеу-ұнтақтау процесі
1-ші тегістеу
2-ші
1-ші ұнтақтау
2-ші
3-ші
1-ші шығу
4-ші ұнтақтау
5-ші
6-шы
6-9
7-9
14-20
10-14
9-12
6-9
8-11
6-10
6-9
9
9,5
10
10-11
10-11
9-10
10-11
10-11
10-11
6-8
6-8
6-8
8-10
8-10
8-10
8-10
8-10
8-10
7-10
7-10
14-18
10-14
8-12
7-10
7-10
6-10
6-10
Барлығы
100
-
-
100
Ұнды бақылау:
Бірінші сұрып
Екіші сұрып
55-65
35-45
Барлығы
100
21кесте. Қысқартылған схема бойынша бидайдың екі сұрыпты ұнтарту жүйелері бойынша ұнды алудың болжамды көрсеткіштері
(қайта өңдеуге түсетін астық массасынан % - бен)
Жүйе
75% тарту
78% тарту
І жаңыршақты
ІІ
ІІІ
ІV
V
Тарту кезеңінде соққылау машиналардың өту жолдарында себу
6,2
8,9
5,9
4,5
2,0
1,5
6,2
8,4
6,4
4,5
2,5
2,0
Барлығы
29,0
30,0
1-ші тегістеу
2-ші
2,5
3,0
2,5
3,0
Барлығы
5,5
5,5
1-ші ұнтақтау
2-ші
3-ші
1-ші шығу
4-ші ұнтақтау
5-ші
6-шы
13,0
10,5
7,5
3,5
5,5
4,0
2,0
13,0
10,5
7,0
4,0
6,0
4,0
3,0
Барлығы
45,5
47,5
Бақылау себуге түскендер, барлығы
Бақылау себуден шыққандар, артық емес
80,0
5,0
83,0
5,0
Сұрыптарды қалыптастыруға арналған ұн
75,0
78,0
2. Зерттеу бөлімі
2.1 Өндіріске сипаттама
AGRIMER-ASTYK ЖШС (Көкшетау элеваторы) 1924 жылы құрылған. 1963 жылы қуаттылығы 104 мың тонна элеватор пайдалануға берілді. Элеватораумағы 22,5 гектарды құрайды
Бүгінде AGRIMER-ASTYK ЖШС элеваторында сағатына 350 тонна бар. элеватордың өнімділігі 104 мың тонна және сыйымдылығы 32,0 мың тонна.
Компания астықты кептіру, өңдеу, сақтау, ұн өндіру, жол және темір жол көлігімен тасымалдауды қабылдауды және кейіннен өңдеуді жүзеге асырады.Кіретін астықтың сапасы кәсіпорынға барлық қажетті жабдықпен жабдықталған астық зертханасында анықталады.
Астық зертханасының қызметкерлері сынамаларды іріктеуден және жылдам талдаудан кейін жүк көлігімен түсетін астық автотасымалдауға жіберіледі: 4 автовокзал. Теміржол көлігімен тасымалданатын астық темір жол шкаласында өлшенеді. Көлік салмағынан кейін автокөлік лифттеріне жіберіледі.Жалпы сыйымдылығы - 1300 тонна сағ.
Темір жол көлігімен астық қабылдау үшін төменгі галереяның конвейерлері сағатына 240 тоннаға дейін жұмыс істейтін мұнара жұмыс бекетіне байланысы бар 2 қабылдау-түсіру пункті бар.
Теміржол көлігіне силосорпусовтан бір мезгілде 7 ұпайдан, жалпы қуаты 490 тонна сағатты темір жолмен жөнелту жүзеге асырылады.
Астықты астықты жөнелту үшін жалпы сыйымдылығы сағатына 260 тонна жүк тасымалдау пункті бар.Өнеркәсіптік диірмен бар.
Фабрика стандартты жобаға сәйкес 7 қабатты жеке ғимаратта, элеваторға және технологиялық сызықпен дайын өнім қоймасына байластырылған.
Түрік қондырғысы орнатылды.
Астықтың қуаты 300 тонна тәуліктен тұратын үшбұрышты ұнтақтау.
Элватордан диірменге дейін астық беру 20 тонналық шелек таразы, лифт және конвейер арқылы жүзеге асырылады.
Асфирациялық желілер астықты тазалау жабдықтарын, экранды машиналарды, пневматикалық желілерді тасымалдауды және өнімнің қозғалысын қамтамасыз етеді.Фабриканың қуат көзі белгіленген қуаты 1975 кВ трансформаторлық қосалқы станциямен қамтамасыз етіледі.
Бір мәртелік 2,5 мың тонна ұнды сақтауға арналған 3 қабатты дайын ... жалғасы
ЖОБАЛЫҚ СІЛТЕМЕЛЕР
АНЫҚТАМАЛАР
Кіріспе
1.Әдебиетке шолу
1.1Бидайдан өндірілетін өнімнің ассортименті мен сапасы
1.2 Бидай азығының түрлері мен нормалары, өнімнің шығуы
1.3Технологиялық процесті ұйымдастыру және жүргізу
1.4 Қоймаларда астықты қабылдау, орналастыру және тазалау
1.5 Диірменнің астық тазалау бөлімшесінде астықты тартуға дайындау
1.6 Бидайдан екі сортты ұнтақ ұны дайындау
2.Зерттеу бөлімі
2.1. Өндіріске сипаттама
2.2. "Agrimer-Astyk" ЖШС-де бидайдан 65%-ті 1 сортты, 10%-2 сортты ұн алу үшін астықты ұн тартуға дайындау
2.2.1 Элеваторда бидайды алдын ала тазарту
2.3.Ұн зауыты дайындау бөлімінің технологиялық сұлбасы
2.4. Бидайдан 65%-ті 1 сортты, 10%-2 сортты ұн алу технологиясы
2.4.1. Жармалау үдерісі
2.4.2. Байыту үдерісі
2.4.3. Қырғылау үдерісі
2.4.4. Ұнтақтау үдерісі
2.5. Ұн сұрыптарын құру
3.Есептеу бөлімі
3.1. Ұнның шығу көрсеткішін анықтау
4. Экономикалық бөлім
5.Дайын өнімді технохимиялық бақылау
5.1. Ұнды сұрыптау үдерісін бақылау
5.2. Ұн сұрыптарының сапасын бақылау
5.3. Ұн сұрыптарын қаптау және жайғастыруды бақылау
5.4. Ұнды сақтау режимдерін бақылау
6. Еңбек қорғау
6.1. Қоршаған ортаны басқару
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Бүгінгі күнде елімізде ұн өндірісі әлеуметтік жоғары салларының бірі. Ұннан жасалатын өнімдер кез келген жастағы адамдар үшін қажетті өнім. Еліміздегі азық-түліктің қауіпсіздігінің басты шарты - халықты астық өнімдерімен қамтамасыз ету. Бұл өнімдер жоғары тағамдық құндылыққа ие бола отырып, тұрғындарымыздың денсаулығының қауіпсіздігін қамтиды.
Елбасы Н. Назарбаев Қазақстан халқына арнаған 2010 жылғы Жолдауында Елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету - маңызды мәселе. 2014 жылға қарай азық-түлік өнімдерінің ішкі нарығының 80 пайызын отандық азық-түлік өнімдері құрауы тиіс. Бізде бұған толық мүмкіндік бар, - деп бүгінгі таңда ғаламдық мәселенің біріне айналып отырған азық-түлік қауіпсіздігі төңірегінде отандық өнімдердің орнын ерекше атап көрсетіп, бұл саланы ойдағыдай дамытуға қол жеткізуіміз керектігін қатаң тапсырды.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің өндірістік тексеру тәртібінде (26 сәуір 2008ж. №392 хат) ақшылықтың уақытша нормаларына сәйкес бидай сортты ұнын шығаруға және жіберуге рұқсат берді.
Қазіргі кезде Қазақстанда 350-ден аса әртүрлі өнімділіктегі ұн зауыттары бар. Бұл зауыттар елімізді толығымен ұнмен қамтып, шетелдерге ұнды экспортқа шығару көлемі бойынша алдынғы қатарда. Ақмола облысы 2017 жылғы қортынды бойынша алатын болсақ - Шортанды ауданындағы диірмен кешені ұн экспортының көлемін көбейте бастады. Көршілес Өзбекстан, Тәжікстан мен Ауғанстанға да өнім жөнелтіп жүрген кәсіпорын, 2018 жылдан бастап Қытай мемлекетіне ұн жеткізіп жүр. Диірменде қазір таңда тәулігіне 200 тонна бидай өңделіп, одан бірнеше сұрыпты 150 тонна ұн шығарылады. Өндірілген өнімнің барлығы дерлік шетелге жіберіліп жатыр.
Ұн зауыттарының тиімді жұмыс атқаруының басты бөлігінің бірі - зауанауы технологияларды енгізу, жоғары өнімділіктегі үнемді жабдықтарды пайдалану және ең негізгісі шағын, үлкен наубайханалардың қажеттілігін қамтамасыз ету. Қазіргі кездегі зауанауи ұн зауыттарында бір-бірінен ақуызының мөлшерімен, күлділігімен, ақтығымен және басқа да көрсеткіштерімен ерекшеленетін ұнның 30-ға жуық түрін өндіруге болады.
Көптеген ұн зауыттары жоғары ақуызды, дәруменделген, тағамдық ұрықтық жапалақтар, тағамдық және диеталық кебектер мен тағы да басқа өнім түрлерін шығарады.
Әдебиетке шолу
1.1. Бидайдан өндірілетін өнімнің ассортименті мен сапасы
Диірмендер өнімді бекітілген ассортиментке сәйкес шығарады.
Бидай дәнінен өндіріледі:
Нан пісіретін ұн - жарма, жоғары, бірінші және екінші сортты және қарабидай;
Макарон ұны - жоғары сортты (жарманы) және бірінші сортты (жартылай қабықты);
Ұнтақ жармасы;
Ұсақталған бидай жармасы;
Бидай мен қара бидай дәнінің қоспасынан тартылған бидай-қара бидай ұны және қара бидай-бидай ұны өндіріледі.
Өнімнің әр түрі мен сортының сапасы мемлекеттік стандарттарда (МЕМСТ) белгілеген нормативтерге және техникалық шарттарға (ТШ) сәйкес келуі тиіс. Ұнның және басқа да өнім түрлерінің негізгі белгілері мен сапа көрсеткіштері 2-қосымшада келтірілген.
Диірмендерде өнімнің жаңа түрлерін немесе сорттарын өндіру МЕМСТ 15.001-73 "Өнімді өндіріске әзірлеу және қою" сәйкес жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің өндірістік тексеру тәртібінде (26 сәуір 2008ж. №392 хат) ақшылықтың уақытша нормаларына сәйкес бидай сортты ұнын шығаруға және жіберуге рұқсат берді.
Бидай мен қара бидай дәндерін диірмендерде қайта өңдеу кезінде қосымша өнімдер - азықтық бидай мен қара бидай ұнын, бидай және қара бидай кебегін, бидай ұрығын өңдейді.
Жанама өнімдердің сапасы мемлекеттік стандарттарда (МЕМСТ), техникалық шарттарда (ТШ) немесе Қазақстан Республикасы дайындау министрлігінің жарлықтарында немесе нұсқауларында белгіленген талаптарға жауап беруі тиіс. Жанама өнімдер сапасының негізгі белгілері мен көрсеткіштері 2-қосымшада келтірілген.
Бидай мен қара бидай астығын тазалау және оларды тартуға дайындау кезінде жіктелуі 4-қосымшада келтірілген қалдықтар бөлінеді.
1.2. Бидай азығының түрлері мен нормалары, өнімнің шығуы
Диірмендер олар үшін бекітілген ұнтақтау түрлерінде жұмыс істеп, ұнды жоспарланған ассортиментте өндіруі тиіс. Бидай астығының ұнтақ-тарының түрлері келтірілген; жұмсақ бидай астығын нан пісіретін ұнға қайта өңдеу кезінде -- кесте. 1; қатты және жұмсақ жоғары шыны тәрізді бидай дәнін макарон ұнына қайта өңдегенде-кесте. 2; қара бидай мен бидай дәнінің қоспасын нан пісіру ұнына қайта өңдеу кезінде -- кесте. 3.
Одақтас республикалардың дайындау министрліктері бекітілген диірменге тарту түріне және ұнның базистік жалпы шығымына сәйкес кестеде келтірілген нормативтер бойынша өнімнің ассортиментін белгілейді.
Жұмсақ бидайдың наубайханалық ұнының түрлері және өнім шығуының базистік нормалары
Қосымша өнімдердің (ұн және кебек), I және II санаттағы қалдықтардың саны және кестеде келтірілген кебу мөлшері. 1, 2 және 3 түрлер бойынша шамамен алынған, ал ІІІ санаттағы қалдықтардың саны механикалық шығындармен бірге ұзына бойы болып табылады.
Астық жуу кезінде, ұсақтауға дайындау барысында, кестеде келтірілген механикалық шығындармен ІІІ санаттағы қалдықтар нормасы. 1, 2 және 3 санаттардағы қалдықтар санының нормаларын 0,1% - ға (0,3% - ға дейін) бір мезгілде азайтып 0,1% - ға ұлғайтады.
Жарма-ұнды өндіру тек 50% - дан астам шыны тәріздес бидай дәнінің партиясын ұнтақтағанда ғана жүргізіледі.
Ұсақталған бидай жармасын бидайдың нан пісіретін сортты ұнтақтарында (тұтынушылардың тапсырыстары болған жағдайда) өндіріледі. Жарма екінші жиыннан І кереге жүйе немесе ірі ІІ кереге жүйе алынады. Бидай жармасы сапасының көрсеткіштері 2-қосымшада келтірілген.
Егер өз бетінше іске асыру жоспары болмаса, азықтық ұнды кебекке жібереді.
Өңделетін астықтың жоғары сапасы және диірмендерде прогрессивті технологиялық тәсілдерді енгізу, сондай-ақ барлық сортты ұнның жалпы шығуы мен регламенттелген сапасын қамтамасыз ету кезінде Қазақстан Республикасы дайындау министрлігі мен одақтас республикалардың дайындау министрлігі кестеде келтірілген ұнды көтере алады. 1, 2, 3 жоғары сортты ұнның базистік шығуы.
1.3. Технологиялық процесті ұйымдастыру және жүргізу
А. Технологиялық процесті ұйымдастыру негіздері
Технологиялық процесс белгіленген тарту түріне, астықты қайта өңдеу жоспарына, астықты дайындау мен тартудың бекітілген технологиялық схемасына, осы Ережеде ұсынылатын жекелеген машиналар мен жүйелердің жұмыс режимдерін сақтауға сәйкес ұйымдастырылуы тиіс.
Астықты дайындау мен тартудың технологиялық процесінің схемалары:
а) схемаларды құрудың технологиялық нормалары;
б) технологиялық жабдық өнімділігінің техникалық нормаларына, жекелеген жүйелердің ұсынылатын жұмыс режимдеріне;
в) металл магнитті қоспаларды бөлу жөніндегі ұсынымдарға (15-бөлім);
г) диірмен жабдықтарының шартты графикалық бейнесі және аралық өнімдердің коммуникациясы.
Астықты тартуға дайындаудың технологиялық процесінің схемасы астықты қоспалардан тазарту операцияларының кезектілігін, салқындату режимін, тазартылмаған дәнге және астықты суландыруға арналған жиектердің саны мен сыйымдылығын, негізгі технологиялық машиналардың типтік өлшемдері мен техникалық сипаттамаларын анықтауы тиіс..
Астықты ұнтақтаудың технологиялық процесінің схемасы жүйелердің санын (ажарлайтын, ұнтақтайтын, ұқсас және тағы басқа), електеу машиналарында Жарма-дунсты өнімдерін байыту процесін, жабдықты ӨҚ схемалары бойынша бөлуді, ұсақтайтын және сепарациялайтын машиналардың сипаттамасын аралық өнімдердің коммуникациясын, ұн ағынын сортқа топтастыруды және қажет болған жағдайда дайын өнімді дәрумендеуді анықтауы тиіс.
Технологиялық процестің сызбасын диірменде бас технолог (бас ірі диірмен) және кәсіпорынның бас инженері өндірістік (технологиялық) зертхана бастығының қатысуымен әзірлейді.
Дайындалған схеманы кәсіпорынның өндірістік-техникалық кеңесінде қарайды. Қабылданған ұсыныстар бекітуге ұсынылатын схемада көрсетіледі.
Астықты дайындау және тарту схемалары бекітілуі тиіс:
а) бидайдан сорттық тартылған кезде -- кәсіпорындар бағынатын одақтас республикалар дайындау өнеркәсібі министрліктерінің ұн-жарма бас басқармалары (басқармалары);
б) 85% бидай, 87% қара және обой тартылған жағдайда -- облыстық (өлкелік) нан өнімдері басқармалары.
Жаңадан салынған диірмендер үшін астық тарту дайындаудың бекітілген технологиялық схемаларымен, алғашқы үш жыл жұмыс кезеңінде диірменді баптау және пайдалануға қабылдағаннан кейін анықталған схемалар есептеледі.
Қағидалармен регламенттелетін технологиялық процестің бекітілген схемаларының негіздерін схеманы бекіткен инстанцияның рұқсатынсыз өзгертуге тыйым салынады.
Диірменді басқа ұнтақтау түріне ауыстыру, жабдықпен қосымша жабдықтау, процестерге елеулі өзгерістер енгізетін жаңа технологиялық тәсілдерді енгізу кезінде дайындау және ұнтақтау схемалары қайта өңделуге, кәсіпорынның өндірістік-техникалық кеңесінде қаралуға және қайта бекітуге ұсынылуы тиіс.
Диірмендерде аспирациялық, пневмокөлік және аэрозольдық желілердің, Электрмен жабдықтаудың жеке схемалары болуы қажет. сондай-ақ инженерлік желілер (су құбыры, кәріз, жылумен жабдықтау, жылыту және т. б.)
Кестелер тиісті цехтарға ілінуі тиіс
Диірменді пайдалану кезінде негізгі технологиялық жабдықты жұмыстан ажыратуға, бекітілген схемамен ескеруге тыйым салынады.
Қайта өңделетін астықтың технологиялық қасиеттеріне сәйкес шығудың есептік нормаларын орындау, өнім сапасын арттыру және жоспарлы тәуліктік өнімділікке сәйкес басты ірішпен (сазды технологпен) бекітілген схемаға кейбір өзгерістер енгізілуі мүмкін.
Бекітілген схеманы түзету технологиялық процесс схемасының өзгерістер журналында тіркелуі тиіс. Журналды жүргізу Бас іріткіге, ал жазбаларды бақылау -- кәсіпорынның бас инженеріне жүктеледі.
Астықты дайындау мен тартудың қолданыстағы схемасын, сондай-ақ оған енгізілетін барлық өзгерістерді: диірменнің инженерлік-техникалық персоналын, технологиялық цехтың жетекші кәсіптерінің жұмысшылары мен өндірістік (технологиялық) зертхананың жұмысшылары білуге міндетті.
Диірмендерде ұнтақтаудың қолданыстағы схемаларына келесі техникалық көрсеткіштердің кестесін жасау ұсынылады:
Себу саны( Машина түрі бойынша), дана Көшеттердің жалпы елеу беті, м2 Оның ішінде:
жүйесі, м2 ...
тарту жүйелері, м2 дайын өнімді бақылау, м2 ...
Ажарлау және ұнтақтау жүйелерінің елеу бетінің дран жүйелері бетіне қатынасы
Електің елеу бетінің i м3 орташа жүктемесі, кгм2 тәулігіне .
Біліктеу станоктарының саны( машина түрлері бойынша), дана
Біліктеу сызығының жалпы ұзындығы, см
Оның ішінде:
ойылған жүйелер, см
ажарлау жүйелері, см. ...
тарту жүйелерінде, см
Ажарлау және ұнтақтау жүйелерінің біліктеу сызығының драндық жүйелердің біліктеу сызығына қатынасы .
Біліктеу сызығына орташа жүктеме, кг см-тәулік
Ситовеек саны (машина түрлері бойынша)
Ситовеек жоғарғы қабатының електерінің жалпы ені, см
Електеу машиналарының енінің 1 см орташа жүктемесі, кгсм-тәулік ... ...
Үрлейтін және щеткалы машиналар, дана
Барлық көрсеткіштер схемаға енгізілетін өзгерістерге сәйкес жүйелі түрде нақтылануы тиіс.
Б. Технологиялық процестің ерекшеліктері
Астықты ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету, технологиялық процестің тұрақты режимін құру және диірменнің ырғақты жұмыс істеуі, жоғары және тұрақты сапалы ұнды өндіру үшін жүйелі түрде тарту қоспаларының рецептурасын әзірлеу қажет.
Ұнтақтау қоспаларының рецептурасын кәсіпорындардағы және қайта өңдеуге жататын астықтың нақты сапасының көрсеткіштері негізінде диірменнің кемінде 10 тәулік жұмыс істеуіне мүмкіндігінше үлкен мерзімге айқындаған жөн.
Тарту қоспаларының рецептураларын элеватор (астық сақтау қоймасы) бастығының қатысуымен Бас іріткі (бас технолог, цех бастығы) және өндірістік (технологиялық) зертхананың бастығы әзірлейді.
Көмір қоспаларының әзірленген рецептураларын кәсіпорынның бас инженері бекітеді.
Ұнтақтау қоспаларының рецептурасын әзірлеу кезінде:
а) астық қоймаларында бар өсіп-өнген, типтері мен қосалқы түрлерінің қорларын оның сапа көрсеткіштеріне сәйкес (ылғалдылығы, арамшөпті және астық қоспаларының құрамы, табиғи, күлділігі, дән маңызының сапасы және т. б.) біркелкі пайдалану.);
б) дәннің тарту қоспасында осы белгі бойынша белгіленген сипаттамалары бар бидай ұнының сұрыптарын өндіру үшін қажетті дән маңызының мөлшері мен сапасын қамтамасыз ету;
в) жаңа егіннің астығын, егер мұндай астық қоры астық қоймаларында болса, оны өткен жылғы астықтан тартылған қоспаларда жинағаннан кейін алғашқы екі ай ішінде пайдаланған жөн.
Ұсынылады:
oo зертханалық диірменде оларды алдын ала бөлектеп тарту нәтижелері
негізінде тарту қоспалары компоненттерінің оңтайлы арақатынасын анықтау;
oo белгіленген рецептура бойынша астық қоспаларының бақылау зертханалық ұнтақтарын жүргізу және қажет болған жағдайда тарту қоспасы компоненттерінің арақатынасын түзету;
oo зертханалық ұнтақтарды қабылданған әдістеме бойынша жүргізеді (ЛМ типті диірменде зертханалық ұнтақтарды жүргізу әдістемесі).
Астық тарту қоспасының бекітілген рецептурасын астық қоймаларының қызметкерлері астықты наннан диірменге жібергенде және диірмен жұмысшылары астықты тартуға дайындау кезінде сақтауға міндетті.
Астықты қайта өңдеуге беру және оны араластыру тәртібін диірменнің өндірістік (технологиялық) зертханасының бастығы белгілейді және оны бас инженер бекітеді.
Ұнтақтау партиясының жасалған рецептурасы негізінде өндірістік (технологиялық) зертхана өнімнің шығуының алдын ала есебін Бас іріткіге дер кезінде хабарлауы тиіс, ол оны диірмен қызметкерлеріне жеткізеді.
Диірменде өңделетін ұн мен кебек дәнін сағат сайын есепке алу жолымен ұнның шығуына Автоматты таразылар, Шығын өлшегіштер немесе буып-түйілген өнім саны бойынша жедел бақылау ұйымдастырылуы тиіс.
Жекелеген машиналар мен жүйелердің жұмыс істеу, астықты суландыру режимдерін астықты қайта өңдеу процесін регламенттейтін Ережелерде келтірілген нормативтер мен ережелерге сәйкес өңделетін астықтың сапасына тікелей басты іріткішелерді белгілейді.
Негізгі ірі бүрлердің нұсқауларына Белгіленген технологиялық процесс режимдері ауысымды іріштеуіштер мен диірменнің дән тазалау және ұнтақтау бөлімшелерінің жұмысшыларын ұстап тұруы тиіс.
Кәсіпорында жабдықтың жай-күйі мен жұмысын, диірменнің және өндірістік (технологиялық) зертхананың персоналы жүзеге асыратын астықты дайындау мен ұнтақтауды жүргізудің белгіленген режимдерін сақтауды тұрақты бақылаудың ұтымды жүйесі ұйымдастырылуы тиіс.
Астық пен өнімді талдау, өндірістік (технологиялық) зертхана жүргізетін машиналар жұмысының тиімділігін бақылау нәтижелері диірменнің бас іріткішінің (ауыспалы іріткіштің) және астық тазалау және ұнтақтау бөлімшелерінің жұмысшыларына дер кезінде жеткізілуге тиіс.
Технологиялық процесті жүргізген кезде электр энергиясын үнемдеу қажет, оның жоспарлы шығыс нормалары кәсіпорынның техникалық қаржы жоспарында белгіленген.
Тарту түрлері бойынша технологиялық процеске электр энергиясы шығысының болжамды көрсеткіштері 6-қосымшада келтірілген.
1.4. Қоймаларында астықты қабылдау, орналастыру және тазалау
А. Астықты қабылдау
Кәсіпорындар қабылдайтын астықтың сапасы шектеулі (ең аз) кондицияларға жауап беруі тиіс (1-қосымша).
Шектеулі (ең аз) кондицияға жауап бермейтін кәсіпорындарға астық келіп түскен кезде (министрліктің рұқсатымен одақтас республиканың дайындамалары) оны астық қоймаларында кондициясына дейін жеткізу қажет.
Диірмендерге тікелей нан тапсырушылардан келіп түсетін астықтың сапасы дайындау кезінде белгіленген кондицияларға сәйкес болуы тиіс.
Астық қоймаларын пайдалану Қазақстан Республикасының Үкіметінің-дайындамалары бекіткен "элеваторларда техникалық процесті ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі ережелердің" талаптарына сәйкес жүргізілуі тиіс.
Б. Астық партияларын орналастыру
Астықты диірмен жанындағы астық қоймаларында орналастыру мен сақтау мыналарды қамтамасыз етуі тиіс:
а) қабылданған астықтың мөлшерін сақтау және оны қайта өңдеуге жібергенге дейін сапасын жақсарту;
б) әр түрлі технологиялық қасиеттері мен сапа көрсеткіштері бар астық партияларын бөлек сақтау, бұл кәсіпорындарға Орнатылатын рецептура бойынша астықтың тарту партияларын құруға мүмкіндік береді.
Астықты өндірістік (технологиялық) зертхананың диірменіне ұтымды орналастыру мақсатында және элеватор бастығы бас инженердің басшылығымен бас ұнтақтаушының қатысуымен астықты орналастыру жоспарын жасайды, оны кәсіпорын директоры бекітеді.
Орналастыру жоспарында технологиялық қасиеттерімен немесе сапа көрсеткіштерімен ерекшеленетін, астықтың тарту қоспаларын жасау кезінде ескерілетін астық партияларын бөлек сақтау көзделуге тиіс.
Бидай түскенде жеке орналастыру керек:
а) әртүрлі географиялық өсу аймақтарының астығы, аймақтар шегінде -- типтері мен кіші түрлері бойынша;
б) Мөлдірлігінің үш тобы бойынша I , III, IV және V типті жұмсақ бидай (тип тармағын ескере отырып): 60% - дан жоғары; 40-тан 60% - ға дейін; 40% - дан кем.
Мөлдірлігі 75% - дан жоғары және 20% - дан төмен үлкен бидай партиялары түскен кезде оларды жеке орналастыру ұсынылады.
Астықты мөлдірлігі бойынша жөнелтуші беретін астықтың сапасы туралы құжаттардың негізінде топтайды, ал егер бұл құжаттарда мөлдірлік көрсеткіші болмаса, онда партиядан астық сынамасын талдау деректері бойынша топтайды;
в) әртүрлі табиғи бидай дәндері: 750-ден жоғары, 750-ден 690-ға дейін және 690 гл-ден кем;
г) құрамында дән желімшесі бар бидай дәндері: 25% -- дан жоғары, 25-тен 20% - ға дейін және 20% - дан кем (оның сапасын ескере отырып); ерекше тартылған диірмендерде-құрамында дән желімшесі 20% - дан жоғары және одан төмен; III топтағы дән желімшесі бар бидай партиялары;
д) "Күшті бидай. Дайындау кезіндегі талаптар" МЕМСТ 9354-67 белгіленген сапа көрсеткіштерін есепке ала отырып - күшті бидайды орналастыру;
е) жұмсақ бидаймен араласу мүмкіндігін қоспағанда, қатты бидай (II типті). "Қатты бидай. Дайындау кезіндегі талаптар МЕМСТ 9353-67 орнатқан сыныптар бойынша орналастыру қажет;
ж) класты емес қатты бидай: құрамында сапасы І және ІІ топтағы дән желімшесі бар) 25% - дан астам, құрамында 25-тен 20% - ға дейін дән желімшесі бар және құрамында 20%-дан кем дән желімшесі бар.
Бидай мен қара бидай дәнінің партиялары ылғалдық көрсеткішін ескере отырып, араластырылуы тиіс: 14% - ға дейін, 14-тен 15,5% - ға дейін, 15,5-тен 17% - ға дейін, 17% -- дан жоғары - ылғалдылық интервалы 2%.
Шикі астықты элеватор сүрлемдерінде сақтауға тыйым салынады. Элеватордың температурасын, кептіруге жататын қалыпты (сау) шикі астықты бақылауға арналған қондырғылармен жабдықталған силостарда үш тәуліктік немесе ылғалды астық көлемінде элеватордың астық кептіргіштерінің бес тәуліктік өнімділігі көлемінде үш тәуліктік немесе ылғалды астық кептіргіштердің бес тәуліктік өнімділігі көлемінде уақытша орналастыруға жол беріледі.
Элеватордың астық немесе ылғалды астық кептіргіштерінің бес тәуліктік өнімділігі көлемінде басты үш тәуліктік.
Ылғалдылығы диірмен кондициясына сәйкес келмейтін астық партиялары кептіруге жатады. Астықты "Азық-түліктік, жемдік сстықты кептіру және астық кептіргіштерді пайдалану жөніндегі нұсқаулықты" басшылыққа ала отырып кептіру керек.
Астықты кептіру кезінде дән желімшесінің сапасын нашарлатпай ылғалдылықтың қажетті төмендеуі қамтамасыз етілуі тиіс, астықты буландыруға және шыңдауға, оларға бөтен иістердің тиюіне жол берілмейді.
В. Астықты тазалау және қоймаларда астықты ұсақ фракцияны бөлу
Астық қоймасына келіп түскен бидай мен қара бидайдың барлық дәндері оларды барынша толық алып тастай отырып, қоспалардан тазартылуы тиіс. Тазартылған астық белгіленген талаптарға сәйкес болуы тиіс (6.12-тармақ).
Диірменде өңдеу үшін дайындалатын бидай дәнінен ҚР Үкіметінің Дайындау министрлігі белгілеген тәртіпке сәйкес элеваторларда ұсақ фракцияны бөлу керек.
Бидайдағы ұсақ фракциямен 2а-20х20 мм немесе 2а-22х20 мм тесіктері бар МЕМСТ 214-77 (7-қосымша) бойынша торлы кенеп арқылы өткен және 2а-17x20 мм електен алынатын астық саналады..
Бидай астығының ұсақ фракциясынан алынатын мөлшері, іріктеуді ұйымдастыру және жүргізу тәртібі ҚР Үкәметінің Дайындау министрлігінің нұсқауларына сәйкес болуы тиіс.
Құрама жем өнеркәсібінде пайдалануға арналған бидай астығының ұсақ фракциясы қолданыстағы сапа нормаларына сәйкес болуы тиіс: негізгі астыққа және астық қоспасына жататын бидай дәнінің құрамы, астық салмағының 85% -- нан кем емес қоспалармен бірге; арамшөпті қоспаның болуы 5% - дан артық емес, оның ішінде минералды қоспаның болуы-1% - дан артық емес.
Г. Дирменге берілетін астық сапасының нормалары
Астық қоймасынан диірменнің астық тазалау бөлімшесіне жіберілетін астық келесі сапа нормаларына сәйкес болуы тиіс:
а) ылғалдылығы оңтайлы деңгейде, яғни 15,0 ... 16,5% шегінде бидай үшін және 13,5%... 15,0% астықтың нақты қасиеттеріне байланысты қара бидай үшін;
б) арамшөп қоспасының құрамы 0,4% - дан аспауы тиіс; оның ішінде зиянды 0,05% - дан аспайтын; минералды қоспаға жол берілмейді;
в) астық қоспасының (бидайдағы қара бидай мен арпа немесе қара бидайдағы арпа) құрамы 4 %-тен артық емес;
г) сортты ұнтақтау кезінде бидайға арналған шикі дән желімшесі құрамы кемінде 26 %, ерекше тарту кезінде кемінде 20 %.
Бидайдың тарту қоспаларындағы дән желімшесінің саны мен сапасы ұн сорттарының өндірілуін қамтамасыз етуі, осы белгі бойынша белгіленген сапа нормаларына жауап беруі тиіс.
Қаптардағы басы бар, дәке және көк қозасы бар дәндерді диірмендердің астық тазалау бөлімшелерінде ұнтақтауға дайындау кезінде жуу машиналарында өңдеу қажет.
Д. Астықты диірменге беру тәртібі
Астық қоймасынан берілетін және диірмен қабылдайтын астық міндетті түрде астық қоймасында немесе диірменде орнатылған таразыларда өлшенуге тиіс; таразылардың көрсеткіштері бойынша диірменге қайта өңдеуге түскен астық массасын ескереді.
Астық қоймасынан астықты диірменге технологиялық қасиеттері бойынша біртекті партиялармен тарту қоспасының рецептурасымен белгіленген сәйкестікте беру керек.
Астық қоймаларында астықтың жекелеген партияларын араластыру (сұрыптау) жүргізу үшін диірменнің 2-3 тәуліктік өнімділігіне сәйкес келетін сыйымдылығы бар сүрлемдер (бункерлер) бөлінуі тиіс.
Өндірістік (технологиялық) зертхана диірменге беруге дайындалған астықтың сапасын тексеруі тиіс.
Әр түрлі технологиялық қасиеттері бар компоненттерді параллель немесе дәйекті дайындауға арналған астық тазалау бөлімшелерінде жабдығы жоқ диірмендерде арнайы бекітілген рецептура бойынша астық қоймаларында компоненттерді алдын ала араластыруға жол беріледі.
1.5. Диірменнің астық тазалау бөлімшесінде астықты тартуға дайындау
А. Негізгі талаптар
1 Астық тазалау бөлімшесінде астықты тартуға дайындау мынаны қамтамасыз етуі тиіс:
а) арамшөпті және астық қоспаларынан тазарту және дән жотасының үстінен өңдеу, ұсақтауға жіберілетін астық үшін белгіленген сапа нормаларына дейін жеткізу (I жаңыршақ жүйеге);
б) бекітілген рецептураға сәйкес әр түрлі технологиялық қасиеттері бар астық партияларынан тарту қоспаларын жасау;
в) кондиционерлеу (гидротермиялық өңдеу) -- астықтың технологиялық қасиеттерін бағытталған жақсартуға мүмкіндік беретін уақыт бойынша ылғал мен жылу факторларының астыққа әсері;
Тазартудан және дайындаудан кейін I жаңыршақ жүйесіне жіберілетін астық келесі сапа көрсеткіштерімен сипатталуы тиіс:
а) технологиялық қасиеттеріне байланысты кондиционерлеу нәтижесінде алынған ылғалдылық:
жұмсақ бидайдың сортты ұнтақтарында 15,0 16,5%:
макарон өнімдеріне арналған ұнға қатты және жұмсақ жоғары мөлдірлікті бидай тартылған кезде -16,0 - 10,5%;
қара бидай сортты ұнтақтауда -- 13,5-15,0%;
бидай мен қара бидай жаппай тартылған кезде -- стандартты ылғалдылықтағы ұнды алуды қамтамасыз ететін деңгейде;
б) арамшөп қоспасының құрамы 0,4% -- дан артық емес, оның ішінде қарамықша құрамы 0,1%-дан артық емес; зиянды қоспалар (күйе, қаракүйе, укекіре, қоянбеде, арамтұмсық) -- 0,05% -- дан артық емес, оның ішінде қоянбеде мен укекіре - 0,04%-тен артық емес. Кептірілген жемісті гелиотропі тұқымының, сұр триходесманың және минералды қоспалардың болуына жол берілмейді;
в) бидай-арпа, қара бидай дәніндегі дәнді қоспалар, сондай-ақ барлық үш дақылдың өсірілген дәндері 4% - дан аспауы тиіс, оның ішінде өсірілген дәндер 3% - дан аспауы тиіс;
г) арпа дәніне, сондай-ақ арпа мен қара бидай дәндеріне 4% - дан артық емес, оның ішінде өсірілген дәндерге 3% - дан артық емес болуы тиіс.
Ескерту. Өсірілген дәндердің құрамы тазартқанға дейін астықты талдау бойынша белгіленеді.
Б. Астықты тартуға дайындау
Астықты тартуға дайындау кезінде 5-кестеде келтірілген технологиялық процесс операцияларының дәйектілігін басшылыққа алған жөн.
Астықтың ластану сипаты мен деңгейіне байланысты I жаңыршақ жүйесіне жіберілетін астық үшін белгіленген сапа көрсеткіштерін қамтамасыз ету мақсатында қосымша (5-кестеде көрсетілгенмен салыстырғанда) жабдықты енгізуге болады.
Автоматты таразылардан кейін астық белгілі бір өнімділігі бар ағында жұмыс істейтін келесі машиналарға оның біркелкі берілуін қамтамасыз ету үшін бункерге түсуі тиіс.
Астық тазалау бөлімшесінің технологиялық машиналарының өнімділігі (тегістеуге дейін) ұнтақтау бөлімшесінің өнімділігінен 10-20% жоғары болуы тиіс.
Машиналар мен жабдықтардың өнімділігі дайындаушы зауыттардың төлқұжаттарының немесе ҚР Үкіметінің Дайындау министрлігінің жаңа техникасын енгізу туралы бұйрықтардың деректері бойынша қабылдайды.
Бидайдың сортты ұнтақтарында диірменнің өнімділігіне байланысты әр түрлі технологиялық қасиеттері бар (бөлек ылғалдандыру мен тегістеуді қоса алғанда) астықты дайындаудың екі-үш параллельді технологиялық желілерін ұйымдастыру орынды.
Астықты тартуға дайындаудың технологиялық процесі операцияларының жүйелілігі
Операция
Машиналар мен жабдықтар
Астықты сұрыптап тарту
Қарабидайды сұрыптап тарту
Астық пен қарбидайды тарту
Астықты астық қоймадан қабылдау
Тазартылған дәнге арналған қамба
Тазартылмаған дәнге арналған қамба
Тазартылмаған дәнге арналған қамба
Астықты өлшеу
Автоматты таразылар
Автоматты таразылар
Автоматты таразылар
Суық астықты жылыту
Астықты жылытуға арналған Аппарат
Астықты жылытуға арналған Аппарат
-
астықты 1-ші айыру
Ауа-елеуіш сепара-торы немесе скальператоры бар аспиратор және шкаф түріндегі сепаратор
Ауа-елеуіш сепара-торы немесе скальператоры бар аспиратор және шкаф түріндегі сепаратор
Ауа-елеуіш сепараторы
Минералды қоспа бөлімшесі
Тас жинаушы
Тас жинаушы
Тас жинаушы
Астықты қысқа қоспалардан тазарту
Триер-қарамықша жинағы
Триер-қарамықша жинағы
Триер-қарамықша жинағы
Астықты ұзақ қоспалардан тазарту
Триер-қарамықша жинағы
Триер-қарамықша жинағы
Триер-қарамықша жинағы
1-ші астық бетін тазалау
Металл цилиндрі бар ерекше тарту машина-сы (механикалық көлік кезінде)
Абразивті цилиндр-дегі ерекше тарту машинасы немесе қабыршақ-тағыш машина
Абразивті цилиндр-дегі ерекше тарту машинасы немесе қабыршақ-тағыш машина
1-ші аспирациялау кондиционерлеудің І кезеңі (бір нұсқамен)
Аспиратор
Аспиратор
Аспиратор
Салқын кондиционерлеу
Жуу машинасы. Тегістеуге арналған қамба
Ылғалдатқыш машина. Тегістеуге арналған қамба
Жуу машинасы. Тегістеуге арналған қамба
Жылдам кондиционерлеу
"АСК"жылдам кондиционерлеуге арналған Аппарат. Жылу өңдеуге арналған Бункер. Жуу машинасы. Ылғал түсіргіш. Ылғалдатқыш машина. Тегістеуге арналған қамба.
2-Астық бетін тазалау
Ерекше тарту немесе щетка машинасы
Ерекше тарту немесе щетка машинасы
Ерекше тапртумашина
2-ші айыру
Ауа-елеуіш сепараторы немесе шкаф түріндегі сепаратор, аспиратор
Ауа-елеуіш сепараторы немесе аспиратор
Ауа-елеуіш сепараторы немесе аспиратор
ІІ кезең кондиционерлеу
Ылғалдандыру машинасы. Суландыру үшін жабу.
-
-
3-ші астық бетін тазалау
Щетка машинасы
-
-
2-ші айыру
Дуоаспиратор немесе пневмоиспиратор
-
-
Астық қабықтарын І жаңыршақ жүйесі алдында ылғалдандыру
Бүріккіш әрекетті ылғалдандыру машинасы. Салқындауға арналған Бункер.
Бүріккіш әрекетті ылғалдандыру машинасы. Салқындауға арналған Бункер.
Тұздауға дайындалған астықты І жаңыршақ жүйесі алдында өлшеу
Автоматты таразылар немесе шығын өлшегіш
Автоматты таразылар немесе шығын өлшегіш
Автоматты таразылар немесе шығын өлшегіш
Ескерту. 1. Астықты қыздыруға арналған аппараттар төмен температурадағы астық түсуі мүмкін диірмендерде орнатылады.
2. Салқындатқыштың II кезеңі жоғары шыны тәрізді және бастапқы ылғалдылығы төмен бидай үшін қолданылуы керек.
3. Шатырлардан кейін суландыру үшін дозаторлар орнату керек.
4. Астық тазалау машиналарының қалдықтарын ауа-Елек және спиральды сепараторларды, бураттарды және аспирациялық колонкаларды қолдана отырып бақылау қажет..
5. Карантиндік арамшөптері бар астық тазалау бөлімшесінің қалдықтары ұсақтағыштарда немесе жаншу станоктарында міндетті түрде ұсақталады. Ұсақталған астық қалдықтары сатылуға жатады, олардың санатын ұсақтағанға дейін анықтайды.
6. Астықты тартуға дайындау кезінде металл магнитті қоспаларды бөлуге арналған қондырғыларды орналастыру және өлшемдері Қағидалардың 15-бөлімінде көрсетілген.
Көп секциялы диірменде барлық секциялардың ұн ағындарын араластыру жолымен сорттарды қалыптастыра отырып, әр түрлі технологиялық қасиеттері бар астықты бөлектеп тарту мүмкіндігін қарастыру керек.
Бірінші сепарациялау кезінде қуыршақта және сұлы жинағыштарда бөлек тазалау үшін дәнді ірілігі бойынша фракциялау ұсынылады.
Диірменге жүйелі түрде астық түскенде жоғары мөлшерде минералдық қоспалар (гальки) тас жинағыштар арқылы екі рұқсатнаманы қолдану ұсынылады - бірізді немесе біріншісін -- бірінші айырудан кейін және екіншісін - астықты ұнтақтауға дайындау соңында қолдану ұсынылады.
В. Астықты қоспалардан тазарту
Астықты тазалау арамшөп пен астық қоспаларының неғұрлым толық бөлінуін қамтамасыз етуі тиіс. Егер машина арқылы өткізу кезінде жойылатын болса, астықты тазартуды тиімді деп есептеу керек:
- ауа - елек сепараторларында-әуе ағынымен және елеуіштермен бөлінетін қоспалардың кемінде 65% - ы;
- пневмоаспираторларда-әуе ағынымен бөлінетін қоспалардың кемінде 40 -50% - ы; дайындаушы сулардың паспорттарында көрсетілген техникалық және технологиялық сипаттамаларға сәйкес басқа машиналарда.
Астық тазалау машиналарының ауа режимі қоспалардың барынша бөлінуіне, жарамды астық қалдықтарына енуіне реттелуге тиіс.
Астық тазалау машиналарында Орнатылатын торлы төсемдерді (тесілген елеуіштер) астық массасынан бөлінуге жататын қоспалардың саны мен құрамын ескере отырып іріктеп алу керек. Електі төсемдердің нөмірлері МЕМСТ 214-70 "дөңгелек, ұзынша және үшбұрыш тесіктері бар торлы төсемдер" бойынша қабылданады (7-қосымша).
1-ші сепарациялау үшін торлы кенептердің үлгі нөмірлері ұсынылады: 1-тип (дөңгелек саңылаулары бар) -- № 160 қабылдау рамалары; № 60, 70 және 80 сұрыптау рамалары; № 50, 60 түсіру рамалары; 2а немесе 26 - тип (сопақша саңылаулары бар) - 2а-17х20 немесе 2а - 18х20 мм бидайға және №2а-14х20 мм немесе 2а-15Х20 мм қара бидайға арналған себу рамалары.
Бидайды ұнтақтау кезінде соңғы сепарациялау кезінде арнайы немесе IV драналық жүйеге ұсақтау үшін бағытталатын 2а -- 22х20 мм ситасында астықтың ұсақ фракциясын (саны-3%) бөлуге рұқсат етіледі.
Триерлерде астықты тазарту ұзын немесе қысқа қоспалардың кемінде 70% бөлімшесін қамтамасыз етуі тиіс. Қарамықша жинағыштар үшін ұяшықтардың шамамен диаметрлері: негізгілері - 4-5 мм, конустық - 3-4 мм; сұлы жинағыштар үшін: негізгілері жұмсақ таспалар үшін - 8-10 мм, бақылау - 9-11 мм, қатты бидай үшін -11 -13 мм.
Г. Астықтың бетін тазалау
Астықтың бетін тазалауды тұсқағаз, щетка және жуу машиналарында жүзеге асырады. Бұл машиналарда дәнді өңдеу кезінде жердің кесектері бұзылуға тиіс, ішінара сақал, жеміс қабығының жоғарғы қабаты және ұрығы жойылуы мүмкін.
Тұсқағаз және щеткалы машиналарда астықты өңдеу оның бетін тазартуды қамтамасыз етуі және әрбір жүйеде мынадай % көрсеткіштермен сипатталуы тиіс.
Өңделетін дәннің жай-күйіне байланысты абразивті цилиндрі бар тұсқағаз машиналарда (ылғалдылығы, мөлдірлі астық бетінің ластануы және т. б.)
Жуу машиналарының жұмысы астық бетін тазартуды және оның күлділігін кемінде 0,02 % төмендетуді қамтамасыз етуі тиіс.
1.6. Бидайдан екі сортты ұнтақ ұнын дайындау
Жұмсақ бидайдың екі сортты ұнтақтары қысқартылған схема бойынша Қағиданың 8-бөліміне сәйкес ұнтақтау сызбаларын құруды қамтамасыз ететін жабдықтардың жеткілікті санымен жабдықталмаған диірмендерге ұсынылады.
Екі сортты ұнтақтарды 1-кестеде келтірілген бірінші және екінші сортты ұн шығуының қатынасымен 75 немесе 78% ұнның жалпы шығуымен жоспарлау керек.
Бидай астығын тартуға дайындауды Қағидалардың 7-бөлімінің ұсынымдарына сәйкес жүргізу керек.
Астықты тартуға дайындау кезінде машинаға келіп түскен астық массасынан 1,0-3,0% қабығын алу кезінде қауыздау машиналарын пайдалану ұсынылады..
Қысқартылған схема бойынша бидайдың екі сортты ұнтақтауы кезінде 5-қосымшада келтірілген жабдық өнімділігінің техникалық нормаларын және схемаларды құру жөніндегі ұсыныстарды (19-кесте) басшылыққа алған жөн. Үлгі схема 4-суретте келтірілген.
Қысқартылған схема бойынша бидайдың екі сұрыпты ұнтағының үлгілік техникалық сипаттамасы 20-кестеде келтірілген.
Қысқартылған схемаларды Қағидалардың 8 және 9-бөлімдерінде баяндалған көп сұрыпты наубайханалық ұнтақтар технологиясының жалпы ережелерін ескере отырып әзірлеу қажет.
Бидайдың екі сортты ұнтақтаудың қысқартылған схемалары кезінде 1 жаңыршақты жүйеге үлестік жүктемені 750-850 кгсм тәулігіне қабылдайды.
Жармаларды байытуды ұнтақ жармасын өндіру кезінде жүргізу қажет, ал диірменде елек болған жағдайда басқа да жарма өнімдерін байытады.
19-кесте.Бидайды екі сортты ұнтақтаудың қысқартылған схемаларын құру бойынша ұсыныстар
Тартылу түрлері
Жүйелер саны
Тегістеу жә-не ұнтақтау жүйелерінің білектеу желісі ұзындығының жаңыршақты білектеу желісі ұзындығына қатынасы
Тегістеу және ұнтақтау жүйелерінің елеу бетінің жаңыршақтың елеу бетіне қатынасы
Ұнды бақылау үшін елеу беті, %
Жаңыршақты
Тегістеу және ұнтақтау
Екі сұрып-ты 75 және 78%
4 - 5
7 - 10
1,0 - 1,15
0,8 - 1,0
10 - 12
Білектеу станоктарында ұсақтау режимдерінің үлгілік көрсеткіштері қысқартылған схема бойынша бидайдың екі сортты ұнтақтауы кезінде жүйеге жіберілетін өнім салмағынан % - бен:
І жаңыршақты жүйе - 35 - 45% елек арқылы өту №1 (19);
ІІ жаңыршақты жүйе - 50 - 55% елек арқылы өту №8 (24);
ІІІ жаңыршақты жүйе - 40 - 45% елек арқылы өту №056 (32);
1 - 3-ші ұнтақтау жүйелері - 50%-дан аз емес капрон елек арқылы өту №49.
Сепарациялауды интенсификациялау үшін қысқартылған схемаларда соққылау машиналарында жаңыршақты жүйелерінің білектеу станоктарынан кейін өнімдерді өңдеу қарастырылуы мүмкін. Соққылау машиналарының түсімін келесі жүйенің біліктеу станогына, ал өту жолы - осы жүйенің себуіне жібереді.
Үрлеу машиналарында 50-60% мөлшерде түсуді ала отырып, өнімдерді тиімді сұрыптауды қамтамасыз ететін електер орнатылады.
Ірі өнімдерді өңдеу кезінде 14-17 мс және ұсақ өнімдерді өңдеу кезінде 8-11 мс соққылау машиналары роторының айналмалы жылдамдығын қабылдайды.
Ұсақтағыш машиналарды пайдалана отырып, ұнтақтау кезінде себу жүйелерінде алынатын ұнның сапасын жақсарту үшін неғұрлым қалың елеуіштерді қолдану және ұнды іріктеу үшін елеуіштердің санын арттыру керек. Елеу бетіне жүктемені тәулігіне 1100-1300 кгм2 қабылдайды.
Қысқартылған схема бойынша жұмсақ бидайдың екі сұрыпты ұнтақтары жүйелері бойынша ұнды алудың болжамды көрсеткіштері 21-кестеде келтірілген.
20-кесте.Қысқартылған жүйе бойынша бидайдың екі сортты жартысының үлгілік техникалық сипаттамасы
Жүйе
Білектеу ұзындығы, %
Біліктер шеңберінің 1 см ұзынды-ғының бұдырлар саны
Бұдырлардың еңісі
Себудің еленген беті, %
Жаңыршақтау жүйесі
І жаңыр-шақты
ІІ
ІІІ
ІV
V
1-ші сұрыптау
2-ші
3-ші
Тартукезеңіндесоққылаумашиналардыңө тужол-дарындасебу
20-25
25-30
20-25
10-15
10-15
4-5
4,5-5,5
5,5-6,5
6-7
7-8
4-6
4-6
6-8
6-8
8-10
12-20
12-20
12-15
12-15
7-9
7-9
7-9
7-9
7-9
Барлығы
100
-
-
100
Тегістеу-ұнтақтау процесі
1-ші тегістеу
2-ші
1-ші ұнтақтау
2-ші
3-ші
1-ші шығу
4-ші ұнтақтау
5-ші
6-шы
6-9
7-9
14-20
10-14
9-12
6-9
8-11
6-10
6-9
9
9,5
10
10-11
10-11
9-10
10-11
10-11
10-11
6-8
6-8
6-8
8-10
8-10
8-10
8-10
8-10
8-10
7-10
7-10
14-18
10-14
8-12
7-10
7-10
6-10
6-10
Барлығы
100
-
-
100
Ұнды бақылау:
Бірінші сұрып
Екіші сұрып
55-65
35-45
Барлығы
100
21кесте. Қысқартылған схема бойынша бидайдың екі сұрыпты ұнтарту жүйелері бойынша ұнды алудың болжамды көрсеткіштері
(қайта өңдеуге түсетін астық массасынан % - бен)
Жүйе
75% тарту
78% тарту
І жаңыршақты
ІІ
ІІІ
ІV
V
Тарту кезеңінде соққылау машиналардың өту жолдарында себу
6,2
8,9
5,9
4,5
2,0
1,5
6,2
8,4
6,4
4,5
2,5
2,0
Барлығы
29,0
30,0
1-ші тегістеу
2-ші
2,5
3,0
2,5
3,0
Барлығы
5,5
5,5
1-ші ұнтақтау
2-ші
3-ші
1-ші шығу
4-ші ұнтақтау
5-ші
6-шы
13,0
10,5
7,5
3,5
5,5
4,0
2,0
13,0
10,5
7,0
4,0
6,0
4,0
3,0
Барлығы
45,5
47,5
Бақылау себуге түскендер, барлығы
Бақылау себуден шыққандар, артық емес
80,0
5,0
83,0
5,0
Сұрыптарды қалыптастыруға арналған ұн
75,0
78,0
2. Зерттеу бөлімі
2.1 Өндіріске сипаттама
AGRIMER-ASTYK ЖШС (Көкшетау элеваторы) 1924 жылы құрылған. 1963 жылы қуаттылығы 104 мың тонна элеватор пайдалануға берілді. Элеватораумағы 22,5 гектарды құрайды
Бүгінде AGRIMER-ASTYK ЖШС элеваторында сағатына 350 тонна бар. элеватордың өнімділігі 104 мың тонна және сыйымдылығы 32,0 мың тонна.
Компания астықты кептіру, өңдеу, сақтау, ұн өндіру, жол және темір жол көлігімен тасымалдауды қабылдауды және кейіннен өңдеуді жүзеге асырады.Кіретін астықтың сапасы кәсіпорынға барлық қажетті жабдықпен жабдықталған астық зертханасында анықталады.
Астық зертханасының қызметкерлері сынамаларды іріктеуден және жылдам талдаудан кейін жүк көлігімен түсетін астық автотасымалдауға жіберіледі: 4 автовокзал. Теміржол көлігімен тасымалданатын астық темір жол шкаласында өлшенеді. Көлік салмағынан кейін автокөлік лифттеріне жіберіледі.Жалпы сыйымдылығы - 1300 тонна сағ.
Темір жол көлігімен астық қабылдау үшін төменгі галереяның конвейерлері сағатына 240 тоннаға дейін жұмыс істейтін мұнара жұмыс бекетіне байланысы бар 2 қабылдау-түсіру пункті бар.
Теміржол көлігіне силосорпусовтан бір мезгілде 7 ұпайдан, жалпы қуаты 490 тонна сағатты темір жолмен жөнелту жүзеге асырылады.
Астықты астықты жөнелту үшін жалпы сыйымдылығы сағатына 260 тонна жүк тасымалдау пункті бар.Өнеркәсіптік диірмен бар.
Фабрика стандартты жобаға сәйкес 7 қабатты жеке ғимаратта, элеваторға және технологиялық сызықпен дайын өнім қоймасына байластырылған.
Түрік қондырғысы орнатылды.
Астықтың қуаты 300 тонна тәуліктен тұратын үшбұрышты ұнтақтау.
Элватордан диірменге дейін астық беру 20 тонналық шелек таразы, лифт және конвейер арқылы жүзеге асырылады.
Асфирациялық желілер астықты тазалау жабдықтарын, экранды машиналарды, пневматикалық желілерді тасымалдауды және өнімнің қозғалысын қамтамасыз етеді.Фабриканың қуат көзі белгіленген қуаты 1975 кВ трансформаторлық қосалқы станциямен қамтамасыз етіледі.
Бір мәртелік 2,5 мың тонна ұнды сақтауға арналған 3 қабатты дайын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz