Ветеринариялық істі ұйымдастыру
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев дәстүрлі жолдауда Қазақстанның даму стратегиясының накты мақсаттармен айкындалуына орай дамудың жаңа кезеңінде агроөнеркәсіп кешенінің алдында бірнеше жаңа, аса маңызды міндеттер қоюда. Осыған орай, ветеринарияның негізгі міңдеті - ауыл шаруашылығының ветеринариялык тазалығын сақтау, адамдардың денсаулығын адам мен малда ортақ аурулардан қорғау, жоғары сапалы ауыл шаруашылық өңімдерін өңдіру және халықты малдардың аса қayiптi аурулардың енуінен корғау болып табылады .
Елдің экономикасы мен әлеуметтік және саяси саласындағы дағдарыстың етек алып отырған жағдайында бұл мәселе барған сайын күшейе түсуде. Осы аграрлық саясаттың проблеммасында қaзiргi кезде ауыл шаруашылығын одан apы өркендетудің өзекті мәселелерінің бipi ретінде - оның салаларын терең де түбегейлі мамандандыру көрсетіген. Өйткені бүкіл ауыл шаруашылығы өңімдерін өңдірудің арттырудың кілті - оны түбегейлі мамандандыру мен шоғырландыруда жатыр.
Қaзipгi уақытта облысымызда асыл тұқымды қой бас санын сақтау, дамыту бағытында жұмыстар жургізілуде.
Республика және облыс мал өcipyiшілepi малдың асыл тұқымдық және өнімнің сапасын көтеру, iшкi және сыртқы нарықтық бәсекелестікке түсе алатын жоғарғы өнімді типтерді қалыптастыру мақсатында, асыл тұқымдық - селекциялық жұмыстардың деңгейін көтеруде.Қосымша шаралар негізінде ветеринария жуйесін халықаралық стандартқа көшіру мәселесін шешуді табуы кажет.
Қазіргі уақытта Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың тапсырмасына сәйкес Қазақстан Республикасында ipi қара етінің экспорттық әлеуетін дамыту жобасы жүзеге асырылуда. Heгізгi міндеті - бес жыл ішінде ipi қара етінің экспорттық әлеуетін 60 мың тоннадан 2020 жылға карай 180 мың тоннаға дейін жеткізу болып табылады. Алайда, соңғы жылдары мал өңімін арттыруда айтарлықтай кедергі болып турңан мәселенің бipi және нeгiзгici мал азығы базасының жеткілікті дамымауында болып отыр. Бұл мал өңімдерінің, оған қоса дайындалған азықтың сапасының сын кетермейтіні де ешкімге жасырын емес .
Қaзipгi кезде жер жүзінде мемлекеттер арасында саяси экономикалык байланыстар жете дамыган. Соған байланысты ветеринария кызметі көлеміңде де жан - жақты қарым қатынастар жасалады. Бұл байланыстардың негізгі максаты - ветеринариялық кызметтің ойдағыдай болуы, адамдардыц денсаулығын сақтау, мемлекет аралық шекаралар арқылы қayiптi аурулардың таралуына жол бермеу болып табылады.
Ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің жартысына жуығы мал шаруашылығының үлесіне тиісті.Бұған дәлел біздің ет мал шаруашылығының дамуына және өсуіне ыңғайлы жерде орналаскан. Тұрғылықты елдің кәсібінe айналған мал шаруашылығы бүгінде бізге үлкен белестерге жол ашады.
Егемендік алғаннан кейінгі жылдары елімізде ауыл шаруашылығына деген көзқарас түбегейлі өзгеріп, жаңа тың реформаларды қалаптастырып келеді. Нарық заманында арзан азық - түлікті жоғарғы өнім беретін асыл тұқымдарынсыз мүмкін болмай отыр. Ендігі кезеңде Қазақстанның Бүкіләлемдік Сауда Ұйымына кіруге тілек білдіруі халықаралық жаңа сапа стандарттарына сәйкес өнім өндіруге барша өнім өндірушілерге жаңаша талап қойып отыр.
Қазіргі таңда елбасымыздың тікелей қолдауымен ауылшаруашылығына деген көзқарас біршама деңгейге жақсарып келеді. Ауылшаруашылығының негізгі салаларының бірі мал шаруашылығы үкімет тарапынан қолдаудың арқасында, яғни мал бастарын асылдандыруға, одан әрі санын көбетуде мүмкіндік туды.
Ауыл шаруашылығын нығайту мақсатында елбасымыздың қолдауымен көптеген шаралар кешенін ұйымдастыру көзделген. Осы мақсатқа жету үщін ветеринария саласының алатын орыны өте зор. Ол үшін мал басын көбейтіп, өнімділікті жоғарылату, аурулардың алдын-алып, емдеу тәрізді ветеринариялық жұмыстарды ұйымдастыру қажет.
Мал өнiмдерiн арттыруға мал азығының жетiспеуі және әр түрлi аурулар үлкен зиян келтiруде. Тек қана мал өлiмiн азайту, мал өнiмдерiн көбейтуде үлкен табыс көзi болатыны айтпаса да түсінікті жағдай.
Экономиканың бұл секторының маңыздылық бағасы Республика Президенті Н. Назарбаевтың 2011 жылдың ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттары, -- деген халыққа арналған Жолдауында көрсетілген.
Бұған дәлел Республика Президентінің Жарлығымен бекітілген, салалардың даму басымдыктары мен негізгі бағыттары дәл көрсетілген Қазақстан Республикасының аграрлық азық-түлік бағдарламасы.
Ауылды әрі қарай өркендету агробизнестің қолайлы құрылымын жасаумен және ауыл шаруашылық өндіріс маркетингімен тығыз байланысқан жаңа көзқарасты талап етеді. Агроөнеркәсіп кешенінің ерекшелігі, азық-түлік қауіпсіздікті қамтамасыз ету мемлекеттік басқаруды және мемлекеттік қолдауды қамтамасыз етедіАуыл шаруашылығын дамуында қалыптасқан жағдайды ескере отырып, облыс халқының азық-түлік мұқтажын мейлінше қанағаттандыру, өндірілетін өнімнің жоғарғы сапасын қамтамасыз етіп, бәсекеге қабілеттігін арттыру үшін, агроөнеркәсіптік кешенінің тиімді жүйесін қалыптастыру мақсатында еліміз бойынша көптеген аграрлық жобалар қолға алынып, жағдайды жақсартуға арналған бағдарламалар да жасалуда.
II Тәжірибе базасының қысқаша сипаттамасы.
ҚР ШЖК Семей қаласының ветеринариялық- фитосанитариялық қызметі КМК тәжірибеден өттім.
Мекеме мекен- жайы: Семей қаласы, к. Шугаева 159
Мекеме Басшысы: Алимбеков Е.Н.
Орынбасары: Байғалиев Е.К.
Ертіс ао жауапты: Көшербаева М.Е.
Семей аймағына келесідей ауылдық округтер кіреді:
Кесте 1
Аймақ атауы
ІҚМ
Ұсақ мал
Шошқа
Жылқы
Түйе
Семей қ.
4205
4069
661
502
1
Абралы
4450
12427
0
2886
0
Айнабұлақ
1577
1737
0
1883
0
Алғабас
1451
2265
0
1355
0
Ақбұлақ
5838
6357
0
2838
0
Достық
1505
4544
84
552
0
Ертіс
3542
6892
9
525
0
Жазық
2405
3083
0
1877
0
Жиеналы
4141
6295
0
1290
0
Знаменко
7782
26644
0
3797
0
Новобаженова
3797
6240
26
1529
0
Қарауыл
3366
6595
0
2721
0
Озерко
4957
7372
217
2120
0
Приречный
6582
4606
0
2705
0
Танат
1258
3252
0
572
0
Шаған
355
671
0
0
0
III. Ветеринариялық істі ұйымдастыру
Мал шаруашылығында атқарылатын жұмыстар және олардың нәтижелілігі ұйымдастыру- шаруашылық шаралардың жүйелігіне негізделеді.
Мал шаруашылығын елімізде дамытуда ветеринарлық қызметті ұйымдастыру ісінің алатын орны ерекше.Ғылым саласы ретінде оның басты мақсаты- мал өсіруші шаруашылықтарда ет,сүт,мал өнімдері текті шикізат даярлаушы,өндіруші кәсіпорындарда,көлікте,халық шаруашылығының басқа да салаларында мал дәрігерлік қызмет көрсетуді ұйымдастыру,ветеринарлық шаралардың экономикалық тиімділігін және ветеринарлық мамаңдарының жұмыс атқару негізгі формалары мен әдістерін зерттеу.
Ветеринария ісін жүйелі түрде ұйымдастыру елдегі әлеуметтік- экономикалық реформаның дамуына да әсері мол.
Ветеринария ісін ұйымдастыруда жіберілген кемшіліктер- шаруашылық ісінің бұзылуына,малдан алынатын өнімдердің сапасының төмендеуіне,мал басы санының кемуіне және әртүрлі індетті аурулардың ошақтарының пайда болуына әкеп соғады.Ветеринария ісінің төменгі деңгейде болуы мал ауруларынан орасан зор экологиялық зиян шегуге,індеттермен күресуге қомақты шығындар жұмсауға мәжбүр етеді.
Осы аталғандарды жоюда елімізде ветеринария ісін ұйымдастыруда Қазақстан Республикасының үкімет органдары мен мемлекеттік ветеринарлық басқарушы ұйымдар соңғы жылдары көптеген құқықтық- нормативтік құжаттар қабылдап, заңнамаларға өзгерістер мен толықтырулар енгізді.Соның бірі 1995 жылы 25 шілдеде Ветеринария туралы заңы қабылданып, бұл заңға қайтадан өзгерістер мен толықтырулар енгізіліп 2002 жылдың 10-шы шілдесінде жаңа заң қабылданды.
Үкімет тарапынан мемлекеттік және меншік кәсіпкерлік вереринарлық қызметтің құрылымын жетілдіруде,мамаңдар даярлауда сапасын арттыру,материалдық-техникалық жабдықтауды жақсарту,мал шаруашылығында ветеринарлық- санитарлық шаралардың дұрыс атқарылуына қатаң талап қою сияқты жұмыстар жүргізіледі[7].
Малдәрігерлік іс-қағаздар - алғашқы тіркеу, актілер, журналдар, есептер орнатылған тәртіппен қатаң жүргізіледі.
Ветеринарлық инспекторы маусымдық кезеңдерге бөлінген емдеу, алдын алу және эпизоотияға қарсы жұмыстардың жоспарын құрып отырады. Атқарылған шаралардың барлығы малдәрігерлік есептердің актілерінде жазылады. Осы іс-қағаздардың дұрыс жүргізілуі малдәрігердің жауапкершілігінде.
Тәжірибе өту барысында малдәрігерлік - есептілік іс-қағаздарының жүргізілу формасымен таныстым: қауіпсіздік және еңбек қорғау шарттары; ауру малдарды тіркеу журналы; эпизоотияға қарсы шаралар журналы; форма №1, №2, №3; ветеринариялық анықтама беру т.б.
Сонымен қатар өндірістік практикадан өту барысында мен ветеринариялық паспорт жазуды; ветеринариялық іс-шаралардан кейінгі акт толтыру жұмыстарын; қан алу, вакцина егу барысында толтырылатын құжаттармен танысып толтыруды үйрендім, лабораторияға жіберілетін қан немес қан сарысуын жіберуді, ол жерге барғанда келген қанды арнайы журналдарға тіркеуді үйрендім
1- сурет. Құжаттармен танысу.
4.1 Паразитология және инвазиялық аурулар
Паразитология (parasites- паразит және logos- ілім деген грек сөзінен) паразиттерді, сондай-ақ олар тудыратын адам, жануарлар және өсімдіктер ауруларын, осы кеселдерімен күрес шараларын жан-жақты зерттейтін кешенді ғылым. Паразитологияның мақсаты инвазиялық ауруларды уақытында анықтап,тиімді емдеу және алдын алу шараларын ұйымдастыру.
Инвазиялық аурулармен барлық күрес жұмыстары инвазиямен күресте алдын алу шараларының жоспары бойынша жүзеге асырылады.
Профилактикалық жұмыстарды жүргізуде шаруашылық бұрыннан келе жатқан препараттармен қатар жаңа және айвин, альбендозол, ивомек, ивермек, панакур секілді тиімділігі жоғары шетелдік препараттарды қолданады.Практика барысында әртүрлі инвазиялық ауруларды болдырмау үшін алдын алу шараларын жүргіздік.
Инвазиялық аурулармен күресу мақсатында Ертіс ао қарасты шаруашылық малдарына жоспарлы мынандай алдын алу шараларын жүргіздік:
oo Ауылдық округтегі қойларға екпе егілді.
oo Иттерді дегельминтизациялау.
Практика барысында Озерка ауылдық округінің барлық мал бастарын аталған гельминтологиялық және инвазиялық аурулардың алдын алу мақсатымен күзгі дегельминтизациялық жұмыстарға ат салыстық. Ивермек препаратын 50 кг салмағына 1 мл дозасында тері астына егіп шықтық.
Сонымен қатар ұсақ малдарды қышыма, қотыр, кенелерге қарсы неоцидолмен дәріленген күпкіге түсірдік.
Инвазиялық аурулар үй хайуанаттары мен аңдардың барлық түрлерінде кездесетіндіктен, олар халық шаруашылығына қыруар зиян келтіреді. Көптеген инвазиялық аурулар, әсіресе протозойдтық және ішқұрт аурулары жануарларды жаппай өлім-жітімге ұшыратады.
Бірқатар инвазиялық ауруларда тікелей өлім-жітім болмағанымен жануарлардың өнімі төмендейді, сондай-ақ олардың қалыпты физиологиялық өсіп-жетілуі тежеледі.
4.2 Індеттану және инфекциялық аурулар
Эпизоотияға қарсы және басқа да алдын алу шараларының негізгі міндеті - шаруашылықта инфекциялық ауруларды болдырмау және алдын алу болып табылады. Сондықтан эпизоотияға қарсы жұмыстардың жоспарына енетін шараларды түрлі жағдайлар мен қиындықтарға қарамастан толық әрі уақытында орындау қажет, өйткені шаруашылықтың жалпы тазалығы осыған байланысты[1].
... жалғасы
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев дәстүрлі жолдауда Қазақстанның даму стратегиясының накты мақсаттармен айкындалуына орай дамудың жаңа кезеңінде агроөнеркәсіп кешенінің алдында бірнеше жаңа, аса маңызды міндеттер қоюда. Осыған орай, ветеринарияның негізгі міңдеті - ауыл шаруашылығының ветеринариялык тазалығын сақтау, адамдардың денсаулығын адам мен малда ортақ аурулардан қорғау, жоғары сапалы ауыл шаруашылық өңімдерін өңдіру және халықты малдардың аса қayiптi аурулардың енуінен корғау болып табылады .
Елдің экономикасы мен әлеуметтік және саяси саласындағы дағдарыстың етек алып отырған жағдайында бұл мәселе барған сайын күшейе түсуде. Осы аграрлық саясаттың проблеммасында қaзiргi кезде ауыл шаруашылығын одан apы өркендетудің өзекті мәселелерінің бipi ретінде - оның салаларын терең де түбегейлі мамандандыру көрсетіген. Өйткені бүкіл ауыл шаруашылығы өңімдерін өңдірудің арттырудың кілті - оны түбегейлі мамандандыру мен шоғырландыруда жатыр.
Қaзipгi уақытта облысымызда асыл тұқымды қой бас санын сақтау, дамыту бағытында жұмыстар жургізілуде.
Республика және облыс мал өcipyiшілepi малдың асыл тұқымдық және өнімнің сапасын көтеру, iшкi және сыртқы нарықтық бәсекелестікке түсе алатын жоғарғы өнімді типтерді қалыптастыру мақсатында, асыл тұқымдық - селекциялық жұмыстардың деңгейін көтеруде.Қосымша шаралар негізінде ветеринария жуйесін халықаралық стандартқа көшіру мәселесін шешуді табуы кажет.
Қазіргі уақытта Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың тапсырмасына сәйкес Қазақстан Республикасында ipi қара етінің экспорттық әлеуетін дамыту жобасы жүзеге асырылуда. Heгізгi міндеті - бес жыл ішінде ipi қара етінің экспорттық әлеуетін 60 мың тоннадан 2020 жылға карай 180 мың тоннаға дейін жеткізу болып табылады. Алайда, соңғы жылдары мал өңімін арттыруда айтарлықтай кедергі болып турңан мәселенің бipi және нeгiзгici мал азығы базасының жеткілікті дамымауында болып отыр. Бұл мал өңімдерінің, оған қоса дайындалған азықтың сапасының сын кетермейтіні де ешкімге жасырын емес .
Қaзipгi кезде жер жүзінде мемлекеттер арасында саяси экономикалык байланыстар жете дамыган. Соған байланысты ветеринария кызметі көлеміңде де жан - жақты қарым қатынастар жасалады. Бұл байланыстардың негізгі максаты - ветеринариялық кызметтің ойдағыдай болуы, адамдардыц денсаулығын сақтау, мемлекет аралық шекаралар арқылы қayiптi аурулардың таралуына жол бермеу болып табылады.
Ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің жартысына жуығы мал шаруашылығының үлесіне тиісті.Бұған дәлел біздің ет мал шаруашылығының дамуына және өсуіне ыңғайлы жерде орналаскан. Тұрғылықты елдің кәсібінe айналған мал шаруашылығы бүгінде бізге үлкен белестерге жол ашады.
Егемендік алғаннан кейінгі жылдары елімізде ауыл шаруашылығына деген көзқарас түбегейлі өзгеріп, жаңа тың реформаларды қалаптастырып келеді. Нарық заманында арзан азық - түлікті жоғарғы өнім беретін асыл тұқымдарынсыз мүмкін болмай отыр. Ендігі кезеңде Қазақстанның Бүкіләлемдік Сауда Ұйымына кіруге тілек білдіруі халықаралық жаңа сапа стандарттарына сәйкес өнім өндіруге барша өнім өндірушілерге жаңаша талап қойып отыр.
Қазіргі таңда елбасымыздың тікелей қолдауымен ауылшаруашылығына деген көзқарас біршама деңгейге жақсарып келеді. Ауылшаруашылығының негізгі салаларының бірі мал шаруашылығы үкімет тарапынан қолдаудың арқасында, яғни мал бастарын асылдандыруға, одан әрі санын көбетуде мүмкіндік туды.
Ауыл шаруашылығын нығайту мақсатында елбасымыздың қолдауымен көптеген шаралар кешенін ұйымдастыру көзделген. Осы мақсатқа жету үщін ветеринария саласының алатын орыны өте зор. Ол үшін мал басын көбейтіп, өнімділікті жоғарылату, аурулардың алдын-алып, емдеу тәрізді ветеринариялық жұмыстарды ұйымдастыру қажет.
Мал өнiмдерiн арттыруға мал азығының жетiспеуі және әр түрлi аурулар үлкен зиян келтiруде. Тек қана мал өлiмiн азайту, мал өнiмдерiн көбейтуде үлкен табыс көзi болатыны айтпаса да түсінікті жағдай.
Экономиканың бұл секторының маңыздылық бағасы Республика Президенті Н. Назарбаевтың 2011 жылдың ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттары, -- деген халыққа арналған Жолдауында көрсетілген.
Бұған дәлел Республика Президентінің Жарлығымен бекітілген, салалардың даму басымдыктары мен негізгі бағыттары дәл көрсетілген Қазақстан Республикасының аграрлық азық-түлік бағдарламасы.
Ауылды әрі қарай өркендету агробизнестің қолайлы құрылымын жасаумен және ауыл шаруашылық өндіріс маркетингімен тығыз байланысқан жаңа көзқарасты талап етеді. Агроөнеркәсіп кешенінің ерекшелігі, азық-түлік қауіпсіздікті қамтамасыз ету мемлекеттік басқаруды және мемлекеттік қолдауды қамтамасыз етедіАуыл шаруашылығын дамуында қалыптасқан жағдайды ескере отырып, облыс халқының азық-түлік мұқтажын мейлінше қанағаттандыру, өндірілетін өнімнің жоғарғы сапасын қамтамасыз етіп, бәсекеге қабілеттігін арттыру үшін, агроөнеркәсіптік кешенінің тиімді жүйесін қалыптастыру мақсатында еліміз бойынша көптеген аграрлық жобалар қолға алынып, жағдайды жақсартуға арналған бағдарламалар да жасалуда.
II Тәжірибе базасының қысқаша сипаттамасы.
ҚР ШЖК Семей қаласының ветеринариялық- фитосанитариялық қызметі КМК тәжірибеден өттім.
Мекеме мекен- жайы: Семей қаласы, к. Шугаева 159
Мекеме Басшысы: Алимбеков Е.Н.
Орынбасары: Байғалиев Е.К.
Ертіс ао жауапты: Көшербаева М.Е.
Семей аймағына келесідей ауылдық округтер кіреді:
Кесте 1
Аймақ атауы
ІҚМ
Ұсақ мал
Шошқа
Жылқы
Түйе
Семей қ.
4205
4069
661
502
1
Абралы
4450
12427
0
2886
0
Айнабұлақ
1577
1737
0
1883
0
Алғабас
1451
2265
0
1355
0
Ақбұлақ
5838
6357
0
2838
0
Достық
1505
4544
84
552
0
Ертіс
3542
6892
9
525
0
Жазық
2405
3083
0
1877
0
Жиеналы
4141
6295
0
1290
0
Знаменко
7782
26644
0
3797
0
Новобаженова
3797
6240
26
1529
0
Қарауыл
3366
6595
0
2721
0
Озерко
4957
7372
217
2120
0
Приречный
6582
4606
0
2705
0
Танат
1258
3252
0
572
0
Шаған
355
671
0
0
0
III. Ветеринариялық істі ұйымдастыру
Мал шаруашылығында атқарылатын жұмыстар және олардың нәтижелілігі ұйымдастыру- шаруашылық шаралардың жүйелігіне негізделеді.
Мал шаруашылығын елімізде дамытуда ветеринарлық қызметті ұйымдастыру ісінің алатын орны ерекше.Ғылым саласы ретінде оның басты мақсаты- мал өсіруші шаруашылықтарда ет,сүт,мал өнімдері текті шикізат даярлаушы,өндіруші кәсіпорындарда,көлікте,халық шаруашылығының басқа да салаларында мал дәрігерлік қызмет көрсетуді ұйымдастыру,ветеринарлық шаралардың экономикалық тиімділігін және ветеринарлық мамаңдарының жұмыс атқару негізгі формалары мен әдістерін зерттеу.
Ветеринария ісін жүйелі түрде ұйымдастыру елдегі әлеуметтік- экономикалық реформаның дамуына да әсері мол.
Ветеринария ісін ұйымдастыруда жіберілген кемшіліктер- шаруашылық ісінің бұзылуына,малдан алынатын өнімдердің сапасының төмендеуіне,мал басы санының кемуіне және әртүрлі індетті аурулардың ошақтарының пайда болуына әкеп соғады.Ветеринария ісінің төменгі деңгейде болуы мал ауруларынан орасан зор экологиялық зиян шегуге,індеттермен күресуге қомақты шығындар жұмсауға мәжбүр етеді.
Осы аталғандарды жоюда елімізде ветеринария ісін ұйымдастыруда Қазақстан Республикасының үкімет органдары мен мемлекеттік ветеринарлық басқарушы ұйымдар соңғы жылдары көптеген құқықтық- нормативтік құжаттар қабылдап, заңнамаларға өзгерістер мен толықтырулар енгізді.Соның бірі 1995 жылы 25 шілдеде Ветеринария туралы заңы қабылданып, бұл заңға қайтадан өзгерістер мен толықтырулар енгізіліп 2002 жылдың 10-шы шілдесінде жаңа заң қабылданды.
Үкімет тарапынан мемлекеттік және меншік кәсіпкерлік вереринарлық қызметтің құрылымын жетілдіруде,мамаңдар даярлауда сапасын арттыру,материалдық-техникалық жабдықтауды жақсарту,мал шаруашылығында ветеринарлық- санитарлық шаралардың дұрыс атқарылуына қатаң талап қою сияқты жұмыстар жүргізіледі[7].
Малдәрігерлік іс-қағаздар - алғашқы тіркеу, актілер, журналдар, есептер орнатылған тәртіппен қатаң жүргізіледі.
Ветеринарлық инспекторы маусымдық кезеңдерге бөлінген емдеу, алдын алу және эпизоотияға қарсы жұмыстардың жоспарын құрып отырады. Атқарылған шаралардың барлығы малдәрігерлік есептердің актілерінде жазылады. Осы іс-қағаздардың дұрыс жүргізілуі малдәрігердің жауапкершілігінде.
Тәжірибе өту барысында малдәрігерлік - есептілік іс-қағаздарының жүргізілу формасымен таныстым: қауіпсіздік және еңбек қорғау шарттары; ауру малдарды тіркеу журналы; эпизоотияға қарсы шаралар журналы; форма №1, №2, №3; ветеринариялық анықтама беру т.б.
Сонымен қатар өндірістік практикадан өту барысында мен ветеринариялық паспорт жазуды; ветеринариялық іс-шаралардан кейінгі акт толтыру жұмыстарын; қан алу, вакцина егу барысында толтырылатын құжаттармен танысып толтыруды үйрендім, лабораторияға жіберілетін қан немес қан сарысуын жіберуді, ол жерге барғанда келген қанды арнайы журналдарға тіркеуді үйрендім
1- сурет. Құжаттармен танысу.
4.1 Паразитология және инвазиялық аурулар
Паразитология (parasites- паразит және logos- ілім деген грек сөзінен) паразиттерді, сондай-ақ олар тудыратын адам, жануарлар және өсімдіктер ауруларын, осы кеселдерімен күрес шараларын жан-жақты зерттейтін кешенді ғылым. Паразитологияның мақсаты инвазиялық ауруларды уақытында анықтап,тиімді емдеу және алдын алу шараларын ұйымдастыру.
Инвазиялық аурулармен барлық күрес жұмыстары инвазиямен күресте алдын алу шараларының жоспары бойынша жүзеге асырылады.
Профилактикалық жұмыстарды жүргізуде шаруашылық бұрыннан келе жатқан препараттармен қатар жаңа және айвин, альбендозол, ивомек, ивермек, панакур секілді тиімділігі жоғары шетелдік препараттарды қолданады.Практика барысында әртүрлі инвазиялық ауруларды болдырмау үшін алдын алу шараларын жүргіздік.
Инвазиялық аурулармен күресу мақсатында Ертіс ао қарасты шаруашылық малдарына жоспарлы мынандай алдын алу шараларын жүргіздік:
oo Ауылдық округтегі қойларға екпе егілді.
oo Иттерді дегельминтизациялау.
Практика барысында Озерка ауылдық округінің барлық мал бастарын аталған гельминтологиялық және инвазиялық аурулардың алдын алу мақсатымен күзгі дегельминтизациялық жұмыстарға ат салыстық. Ивермек препаратын 50 кг салмағына 1 мл дозасында тері астына егіп шықтық.
Сонымен қатар ұсақ малдарды қышыма, қотыр, кенелерге қарсы неоцидолмен дәріленген күпкіге түсірдік.
Инвазиялық аурулар үй хайуанаттары мен аңдардың барлық түрлерінде кездесетіндіктен, олар халық шаруашылығына қыруар зиян келтіреді. Көптеген инвазиялық аурулар, әсіресе протозойдтық және ішқұрт аурулары жануарларды жаппай өлім-жітімге ұшыратады.
Бірқатар инвазиялық ауруларда тікелей өлім-жітім болмағанымен жануарлардың өнімі төмендейді, сондай-ақ олардың қалыпты физиологиялық өсіп-жетілуі тежеледі.
4.2 Індеттану және инфекциялық аурулар
Эпизоотияға қарсы және басқа да алдын алу шараларының негізгі міндеті - шаруашылықта инфекциялық ауруларды болдырмау және алдын алу болып табылады. Сондықтан эпизоотияға қарсы жұмыстардың жоспарына енетін шараларды түрлі жағдайлар мен қиындықтарға қарамастан толық әрі уақытында орындау қажет, өйткені шаруашылықтың жалпы тазалығы осыған байланысты[1].
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz