Қоғамдық тамақтандырудағы бухгалтерлік есеп: ұйымдастыру, өлшеуіштер және тауарлық операцияларды есепке алу

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Бухгалтерлік есептің жалпы мінездемесі

Кəсіпорынның экономикалық қызметі əртүрлі операцияларды қамтитын процестерді қамтиды. Қаражаттар айналымының бастапқы кезеңі келесі кезеңдерді жүзеге асыру үшін қажетті тауарлар, шикізат, материалдарды жабдықтау, сатып алу процесі болып табылады. Қоғамдық тамақтандырудағы тауарларға шикізат, сатып алынатын өнімдер мен өздері өндірген өнімдер жатады. Бұл құндылықтар қоғамдық тамақтандыру ұйымдарының айналым қаражатының басым бөлігін құрайды. Сондықтан тауарлар мен ыдыстарды есепке алудың дұрыс ұйымдастырылуы назарда болу керек. Қоғамдық тамақтандырудағы тауарлық операцияларды есепке алудың негізгі мақсаттары тауар айналымы мен жалпы табысы туралы толық жəне нақты ақпаратты қалыптастыру, сондай-ақ тауарлар мен ыдыстардың болуы мен қозғалысын, тауар қорының жай-күйін жəне оларды пайдалану тиімділігін бақылау болып табылады.

Бухгалтерлік есеп нақты жəне объективті болу керек, оның деректері кəсіпорындағы нақты жағдайды көрсетеді.

Есепке алуға ұсынылатын ақпарат уақтылы болып табылады жəне жоспарланған тапсырмалардың орындалуын бақылау үшін кəсіпорын басшылығына қажетті мəліметтерді белгіленген мерзімде береді. Есепке алудың нақтылығы мен қолжетімділігі кəсіпорын қызметін басқаруға жұмыскерлердің қатысуы бойынша жағдайлар жасау үшін қажет.

Шаруашылық есепке алу шаруашылық қызметті жəне оның нəтижелерін бақылау, өлшеу, тіркеу жəне қорытуды қамтиды.

Кез келген кəсіпорынға қызметті жүзеге асыру үшін қаражаттар, көздер, қызметтің мазмұнына, жұмыстар көлеміне жəне осы қаражаттарды пайдалану мерзімінің ұзақтығына байланысты құрам мен көлем қажет. Осылайша, бухгалтерлік есепке алуды ұйымдастыру кезінде есеп өлшеуіштерін дұрыс пайдалану айтарлықтай маңызды, олар өндіріс жəне іске асыру көлемі, өнімдердің саны, өндіріс циклінің уақыты жəне тауар айналымы көмегімен анықталады.

Есеп өлшеуіштерінің үш түрі қолданылады.

1. Табиғи өлшеуіштер материалдық құндылықтарды, негізгі құралдарды, дайын өнімдерді жəне т. б. есепке алу үшін қажет. Өлшем бірліктері килограмм, метр, дана, шаршы метр жəне т. б. болуы мүмкін. Табиғи өлшеуіштердің көмегімен салмағына, ұзындығына, санына, ауданына, көлеміне бақылау жүргізіледі.

2. Еңбек өлшеуіштері өндіріс пен іске асыруға жұмсалған уақыт пен салыған еңбекті ескеруге мүмкіндік береді. Ол үшін келесі өлшем бірліктері бар: минут, сағат, күн, ай, жыл. Олардың негізінде еңбек өнімділігі есептеледі жəне жалақы есептеледі.

3. Ақшалай өлшеуіш - əмбебап, жалпылама, рубльмен көрсетілген. Оның көмегімен жинақты деректерді алуға, қаржылық-шаруашылық қызметті талдауға, есептілік операцияларын жүзеге асыруға, сондай-ақ кəсіпорынның өндірістік шығындарын анықтауға (бұрын еңбек жəне табиғи өлшеуіштерде көрсетілген шығындардың жиынтығы) болады.

Бухгалтерлік есепке алудың элементтері

Бухгалтерлік есепке алу əдісі жекелеген элементтерді қамтиды:

- құжаттама;

- түгендеу;

- бухгалтерлік теңгерілім;

- шот пен қосарлы жазба;

- бағалау;

- калькуляция;

- есептілік.

1. Құжаттама сол сəтте жəне оларды жасау орындарда құжаттардың көмегімен шаруашылық операцияларды бастапқы тіркеу. Шаруашылық операциялар көрінісінің мiндеттi шарты белгiлi бiр сипаттамалары бар жəне белгiлi талаптарға жауап беретiн бастапқы құжаттарын ресімдеу: ақпараттың жинақталуының, толықтығы мен нақтылығының уақтылығы, кəсiпорынның шаруашылық қызметiне алдын ала жəне ағымдағы бақылау мүмкiндiгiн қамтамасыз ету жəне оның нəтижелерiне белсендi ықпал əсер етуі болып табылады.

2. Түгендеу мүліктің нақты бар болуына бухгалтерлік есепке алудың деректеріне сəйкес келетіндігін тексерудің бір жолы. Түгендеу белгіленген мерзімде заңды тұлғалардың есепке алудың көрсеткіштері мен мүліктерді сақтаудың нақтылығын қамтамасыз ету мақсатында жүргізіледі. Ол бухгалтерлік есепке алу деректерін растайды немесе есептелмеген құндылықтарды, жіберілген шығындарды, ұрлықтарды, кемшіліктерді анықтайды. Сондықтан түгендеудің көмегімен кəсіпорынның меншігін сақтауға бақылау жасалады, сондай-ақ бухгалтерлік есепке алу деректерінің толықтығы мен нақтылығы, олардың мүліктік жəне мiндеттемелердiң нақты болуы тексерiледi.

3. Бухгалтерлік теңгерілім бұл белгілі бір күн үшін заңды тұлғаның мүлкі мен міндеттемелері туралы ақпаратты ақшалай негізде экономикалық топтастыру жəне жинақтау тəсілі. Әдетте, ол айдың, тоқсанның, жылдың 1-күніне жасалады.

4. Шот пен қосарлы жазба. Шот бұл жүйеленген экономикалық топтама, жылжымайтын мүліктің жай-күйі туралы ағымдағы ақпарат, оны алу көздері, осы мүлікте жүргізілетін шаруашылық операциялар жинақталады. Операциялар шоттарында ақша өлшеуіштері белгіленеді, қажет болған жағдайда табиғи жəне еңбек өлшеуіштері қолданылады. Қаражатпен туындаған барлық өзгерістер азаяды немесе өсуде. Осы процестерді бөлек есепке алу мақсатында бухгалтерлік шоттар екі бөлікке бөлінеді: дебет жəне несие. Дебет бойынша қаражаттың ұлғаюы жəне олардың көздерінің азаюы, несие бойынша қаражаттардың азаюы жəне көздердің көбеюі көрінеді.

Қосарлы жазба бухгалтерлік есепке алу шоттарындағы шаруашылық операцияларды тіркеудің тəсілі. Әрбір шаруашылық операция өзара байланыстырылған шоттарда тең сомада жазылады: бір шоттың дебетіне жəне екіншісінің несиесіне. Қосарлы жазба құбылыстың ішкі мағынасын, экономикалық мəнді, əр операцияның мазмұнын түсінуге мүмкіндік береді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.