Эвакуация шараларын жүргізудегі негізгі ережелер
Эвакуация шараларын жүргізудегі негізгі ережелер
Халықты қорғау принциптері. Қазақстан Республикасының 05.07.1996ж. қабылданған Табиғи және техногенді сипатқа ие төтенше жағдайлар туралы заңында көрсетілген. Онда халықты қорғаудың негіздері, қоршаған ортаны қорғау, азаматтардың құқығы мен міндеттері, төтенше жағдай кезінде жедел медициналық көмекті ұйымдастыру негіздері қаралады
Қазақстан Республикасының Табиғи және техногенді сипатқа ие төтенше жағдайлар туралы заңының 1-ші бөлім, 3-ші беттерінде халықты, қоршаған ортаның қорғаудың негіздері қарастырылды:
oo төтенше жағдайды алдын - ала болжауды, алдын - алу шаралары мен халыққа хабарландыруды ұйымдастыру;
oo қауіп әкелетін шығынды алдын - ала болжауды ұйымдастыру, халықты қорғау шараларын жүргізу;
oo құтқару, қалпына және басқа төтенше жағдайдың алдын - алуда жедел жұмыс жүргізу, жедел медициналық көмек көрсету, зардап шеккен жұмысшылар мен халықты әлеуметтік қорғау.
Төтенше жағдайда халықты қорғау тәсілінің негізгі қағидалары.
Бейбіт және соғыс уақытында біздің республикамызда іске асырылатын төтенше жағдайдың ең маңыздысы халықты қорғауды қамтамасыз ету шаралары болып табылады.
Халықты қорғау қағидасы - бұл бейбіт және соғыс уақытындағы төтенше жағдайларда халықты қорғау тәртібін анықтайтын ҚР Үкіметі белгіленген ережелер.
05.07.1996ж. Қазақстан Республикасының Табиғи және техногендік төтенше жағдайлар туралы Заңының 1 - тарауының 3 - бабына халықты, қоршаған орта мен ШО табиғи және техногендік сипаттағы ТЖ кезінде қорғаудың негізгі қағидалары анықталған.
Халықты бейбіт уақыттағы ТЖ-дан және қазіргі заманғы заманауи соққы беруден қорғау, үш негізгі қорғау тәсілі кіретін, кешенді шараларды өткізумен іске асырылады.
oo Қорғаныс ғимаратына адамдарды жасыру;
oo Тұрғындарды көшіру және орналастыру;
oo Халықты жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ету.
соғыс кезінде заманауи соққы беру құралдарынан қорғаудың негізгі тәсілі болып табылады. Қорғаныс ғимараттары - бұл панаханалар, радиацияға қарсы жасырыну (РҚЖ) және қарапайым панаханалар.
Қорғаныс ғимараттарына жасыру жолымен халықты қорғауды қамтамасыз етудің ең маңызды шарттарының бірі, панаханалар мен РҚЖ-ны тұрақты дайындықта ұстау, сондай - ақ АҚ дабылы болғанда халықты оларға тезірек кіруге үйрету.
Сонымен қатар, ТЖ туындағанда панаханалар мен РҚЖ басқару пункті ретінде қолданылады.
ТЖ- да халықты көшіру , әсіресе бейбіт уақытта болған ТЖ - ға, сондай - ақ соғыс уақытында қала тұрғындарын осы заманғы соққы беру құралдарынан қорғауға тән.
Халықты жеке басын қорғау үшін қолданылатын құралдармен қамтамасыз ету. Жеке қорғаныс құралдары, радиоактивтік, улағыш, қатты әсер ететін улы заттармен және бактериалды құралдардың организмнің ішіне, теріге киімге түсуінен, жұғуынан қорғауға арналған.
Олар келесілерге бөлінеді:
oo тыныс алу органдарын қорғау тәсілдері (ауаның сүзетін және ауаны кіргізбейтін газқағарлар, респираторлар, шаңнан қорғайтын мата маскасы, (ПТМ- 1) және мақта - дәке таңғышы);
oo теріні қорғау тәсілі арнайы (арнайы оқшаулап қорғайтын киім, тұрғындары қорғайтын сүзгі және бейімделген киімі).
Жеке басын қорғау заттарын қолдану - халықты қорғаудағы басты шаралардың бірі.
Халықты қорғау республикамыздың АҚ - ның басты міндеті, себебі адамдар - ең жоғарғы құндылық болып табылады, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету - бейбіт және соғыс уақытындағы ТЖ - ның алдын - алу мен әрекеттер бойынша Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жүйесінің барлық шараларының басты мақсаты.
Халықты инженерлік қорғау шаралары: бүкіл респулика аумағында алдын - ала; экономикалық және әлеуметтік даму жоспарларының кешенінде жоспарланады және жүзеге асырылады; дифференциялау (панаханалар АҚ бойынша топтарға жататын қалалар мен аса маңызды объектілерде, радиациядан қорғайтын орындар қаланың сыртындағы (қауіпсіз) аймақта салынады) жүргізілуі тиіс; халық қорғаныс ғимаратын дұрыс пайдалануға дағдылануы қажет; халыққа хабарлау жүйесі ТЖ туындай қаупі мен туындауы кезінде АҚ дабылдары мен ақпараттарды беруге тұрақты даярлықта болуы тиіс.
Қорғаныс ғимараттары - бұл инженерлік ғимарат, ол халықтың радиоактивтік, химиялық, бактериалдық және жарылғыш заттардан зақымдануын барынша азайтуға арналған.
Төтенше жағдайда тұрғындарды қорғаныс ғимаратына жасыру. Халықты соғыс кезінде заманауи соққы беру құралдарынан қорғаудың негізгі тәсілі болып табылады. қорғаныс ғимараттары - бұл панаханалар, радиацияға қарсы жасырыну (РҚЖ) және қарапайым панаханалар.
Қорғаныс ғимараттарына жасыру жолымен халықты қорғауды қамтамасыз етудің ең маңызды шарттарының бірі, панаханалар мен РҚЖ-ны тұрақты дайындықта ұстау, сондай-ақ АҚ дабылы болғанда халықты оларға тезірек кіруге үйрету.
Сонымен қатар, ТЖ туындағанда панаханалар мен РҚЖ басқару пункті ретінде қолданылады.
Қорғаныс ғимараттарының жіктелуі:
1. Қорғаныс белгісіне қарай:
oo панахана;
oo радиациядан қорғайтын орындар (РҚО);
oo қарапайым жасырыну орындары;
2. Мақсатына қарай:
oo халықты қорғауға арналған;
oo басқару органдарын орналастыруға арналған (басқару пункттері).
3. Орналасуына қарай:
oo жапсарлас салынған;
oo жеке салынған.
4. Құрылыс мерзімі бойынша:
oo бейбіт уақытта алдын ала салынған;
oo жылдам тұрғызылатын (шабуыл қауіпі болғанда тұрғызылады).
Панахана сиымдылығы бойынша мыналар бөлінеді:
oo шағын - 300 адамға дейін;
oo орташа - 300 - 600 адам;
oo кең - 600 - ден астам.
Негізгі бөлмелерге:
oo жасырынушыларға арналған бөлмелер;
oo басқару пункттері;
oo санитарлық орын (медпунк) жатады.
Қосалқы бөлмелер:
oo сүзгіжелдеткіш бөлмелер;
oo санитарлық тораптар;
oo қорғалған дизэлектрстанциялары;
oo электрщиттері;
oo азық - түлік сақтауға арналған бөлме;
oo айдау станциясы;
oo балондық;
oo тамбур - шлюз;тамбурлар.
Бір жасырынушы үшін негізгі бөлме едені алаңының нормасы екі қабатты нар кезінде 0,5м2және үш қабатты нар кезінде 0,4м2 болуы керек. Бөлменің көлемі бір жасырынушыға - 1,5м.куб.
Бөлменің биіктігі 2,15 - тен 3,5 м дейін болуы керек.
Есептелген жатуға арналған орынның саны: жатуға арналған орын нар екі қабатты болып орналасқанда, панаханада жалпы орынның 20% - ды, ал үш қабатты болып орналасқан кезде 30% - ды құруы тиіс.
Сүзгіш - желдеткіш жүйесі тәртіп бойынша 2 режімнен тұрады.
oo таза желдеткіш - ауа радиоактивті шаңнан тазарады;
oo сүзгіш - желдеткіш - ауа сүзгіде тазартады, сонымен қатар, улайтын және бактериалы заттардан тазартады.
Бір жасырынушыға шаққандағы ауа көлемі:
oo таза желдету режімі бойынша - 13куб.мсағ. дейін;
oo сүзгіш - желдеткіш режімі бойынша - 3куб.мсағ. дейін.
Қажетті ауа қоршаған ортаның температурасына байланысты және панаханаларды салған кезде ескеріледі.
Панаханалардағы санитарлық тораптар - екіден кем болмауы тиіс, бірі ер адамдарға, екіншісі әйел адамдарға деп бөлінеді.
Панаханалардағы жылыту панахананың іші паналаушыларға толғаннан кейін тоқтатылады.
Ғимараттың ішіндегі ең жоғарғы температура +340С және одан жоғары болса, (адам өміріне қауіпті).
Панаханада әрбір жасырынушы үшін қарастырылған ауыз су қоры әрбір адам үшін тәулігіне 3 литрден болып қарастырылған.
Қорғаныс ғимаратының ішіндегі ауадағы кислородтың ең аз мөлшері - 14% және одан төмен болса, адам өміріне қауіпті.
Шағын көлемді бөлмеде, ереже бойынша, панаханадағы ауаның таралуы үшін электрліқол желдеткіші орнатылады.
Орта және үлкен көлемді панаханаларда қорғалған дизелді - электростанциясын орнату қарастырылады.
Панаханаларда, ереже бойынша, шығу есігі екіден кем болмауы керек, олардың біреуі авариялық шығу болып қолданылуы мүмкін. Панаханалардағы сыртқы есікте ішкі есікте, ауа өтпейтіндей қорғалған.
Жылдам тұрғызылатын панаханалар (ЖТП) - қарсыластың шабуыл жасау қаупі төнгенде, 15 тәуліктен 1 айға дейінгі қысқа мерзімде, қарапайым жабдықтармен салынатын қорғаныс ғимараты.
Оның сиымдылығы, ережеге сейкес, 50 және 100 адам.
Радиациядан қорғайтын орын (РҚО) - олар адамдарды радиоактивті зақымдалу (ластану) жағдайында сәулеленуден қорғауды және үсті - үстіне келіп жатқан, екі тәулікке есептелінген жасырынушыларды қабылдауды қамтамасыз ету керек. РҚО шамалы қираған жерде орналасатын болса, оларды қоршаған құрылымдар, 20кПа (0,2 кгскв.см.) тең шепте болған соққы толқынының қысымына төтеп беруше есептелінген болуы керек. РҚО қатты бұзылуы мүмкін аймақтан алшақ орналасқан шаруашылықпен айналысатын объектілер жұмысшылары мен қызметкерлерін, сонымен қатар санатталмаған қалалар, ауылдар мен елді мекендердің халқын көшіру кезінде белгіленген қалалар мен ауылдардың және елді мекендердің халқын қорғауға арналған.
Қарапайым панахана
Панаханалармен РҚО жетіспегенде, сондай - ақ уақыт тапшы болып және қаражат болмаған жағдайда, барлық еңбекке жарамды жұртшылық бірігіп, қарапайым панахана - құрылыстарын (ашық және жабық) салады.
Олар халықты ядролық жарылыстың соққы толқынынан, жарық сәулесінен және өткіш радиациядан қорғайды. Шығын ашық жермен салыстырғанда 1,5 - 2 есеге азаяды. Сәулеленуге ұшырау ықтималдығы 2,3 есе азаяды.
Егер тесіктерді бекітсе, онда жарық сәулесінен толық қорғануға болады, соққы толқынынан қорғану 2,5-3 есеге, өткіш радиациядан қорғану 200-300 есеге артады. Тесіктер мен жарықтарды бекіту, сонымен қатар, киімге радиоактивті заттардың жұғуынан, ондай - ақ қираған ғимараттардың сынықтарынан зақымданудан қорғайды.
Эвакуациялауды ұйымдастыру және ... жалғасы
Халықты қорғау принциптері. Қазақстан Республикасының 05.07.1996ж. қабылданған Табиғи және техногенді сипатқа ие төтенше жағдайлар туралы заңында көрсетілген. Онда халықты қорғаудың негіздері, қоршаған ортаны қорғау, азаматтардың құқығы мен міндеттері, төтенше жағдай кезінде жедел медициналық көмекті ұйымдастыру негіздері қаралады
Қазақстан Республикасының Табиғи және техногенді сипатқа ие төтенше жағдайлар туралы заңының 1-ші бөлім, 3-ші беттерінде халықты, қоршаған ортаның қорғаудың негіздері қарастырылды:
oo төтенше жағдайды алдын - ала болжауды, алдын - алу шаралары мен халыққа хабарландыруды ұйымдастыру;
oo қауіп әкелетін шығынды алдын - ала болжауды ұйымдастыру, халықты қорғау шараларын жүргізу;
oo құтқару, қалпына және басқа төтенше жағдайдың алдын - алуда жедел жұмыс жүргізу, жедел медициналық көмек көрсету, зардап шеккен жұмысшылар мен халықты әлеуметтік қорғау.
Төтенше жағдайда халықты қорғау тәсілінің негізгі қағидалары.
Бейбіт және соғыс уақытында біздің республикамызда іске асырылатын төтенше жағдайдың ең маңыздысы халықты қорғауды қамтамасыз ету шаралары болып табылады.
Халықты қорғау қағидасы - бұл бейбіт және соғыс уақытындағы төтенше жағдайларда халықты қорғау тәртібін анықтайтын ҚР Үкіметі белгіленген ережелер.
05.07.1996ж. Қазақстан Республикасының Табиғи және техногендік төтенше жағдайлар туралы Заңының 1 - тарауының 3 - бабына халықты, қоршаған орта мен ШО табиғи және техногендік сипаттағы ТЖ кезінде қорғаудың негізгі қағидалары анықталған.
Халықты бейбіт уақыттағы ТЖ-дан және қазіргі заманғы заманауи соққы беруден қорғау, үш негізгі қорғау тәсілі кіретін, кешенді шараларды өткізумен іске асырылады.
oo Қорғаныс ғимаратына адамдарды жасыру;
oo Тұрғындарды көшіру және орналастыру;
oo Халықты жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ету.
соғыс кезінде заманауи соққы беру құралдарынан қорғаудың негізгі тәсілі болып табылады. Қорғаныс ғимараттары - бұл панаханалар, радиацияға қарсы жасырыну (РҚЖ) және қарапайым панаханалар.
Қорғаныс ғимараттарына жасыру жолымен халықты қорғауды қамтамасыз етудің ең маңызды шарттарының бірі, панаханалар мен РҚЖ-ны тұрақты дайындықта ұстау, сондай - ақ АҚ дабылы болғанда халықты оларға тезірек кіруге үйрету.
Сонымен қатар, ТЖ туындағанда панаханалар мен РҚЖ басқару пункті ретінде қолданылады.
ТЖ- да халықты көшіру , әсіресе бейбіт уақытта болған ТЖ - ға, сондай - ақ соғыс уақытында қала тұрғындарын осы заманғы соққы беру құралдарынан қорғауға тән.
Халықты жеке басын қорғау үшін қолданылатын құралдармен қамтамасыз ету. Жеке қорғаныс құралдары, радиоактивтік, улағыш, қатты әсер ететін улы заттармен және бактериалды құралдардың организмнің ішіне, теріге киімге түсуінен, жұғуынан қорғауға арналған.
Олар келесілерге бөлінеді:
oo тыныс алу органдарын қорғау тәсілдері (ауаның сүзетін және ауаны кіргізбейтін газқағарлар, респираторлар, шаңнан қорғайтын мата маскасы, (ПТМ- 1) және мақта - дәке таңғышы);
oo теріні қорғау тәсілі арнайы (арнайы оқшаулап қорғайтын киім, тұрғындары қорғайтын сүзгі және бейімделген киімі).
Жеке басын қорғау заттарын қолдану - халықты қорғаудағы басты шаралардың бірі.
Халықты қорғау республикамыздың АҚ - ның басты міндеті, себебі адамдар - ең жоғарғы құндылық болып табылады, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету - бейбіт және соғыс уақытындағы ТЖ - ның алдын - алу мен әрекеттер бойынша Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жүйесінің барлық шараларының басты мақсаты.
Халықты инженерлік қорғау шаралары: бүкіл респулика аумағында алдын - ала; экономикалық және әлеуметтік даму жоспарларының кешенінде жоспарланады және жүзеге асырылады; дифференциялау (панаханалар АҚ бойынша топтарға жататын қалалар мен аса маңызды объектілерде, радиациядан қорғайтын орындар қаланың сыртындағы (қауіпсіз) аймақта салынады) жүргізілуі тиіс; халық қорғаныс ғимаратын дұрыс пайдалануға дағдылануы қажет; халыққа хабарлау жүйесі ТЖ туындай қаупі мен туындауы кезінде АҚ дабылдары мен ақпараттарды беруге тұрақты даярлықта болуы тиіс.
Қорғаныс ғимараттары - бұл инженерлік ғимарат, ол халықтың радиоактивтік, химиялық, бактериалдық және жарылғыш заттардан зақымдануын барынша азайтуға арналған.
Төтенше жағдайда тұрғындарды қорғаныс ғимаратына жасыру. Халықты соғыс кезінде заманауи соққы беру құралдарынан қорғаудың негізгі тәсілі болып табылады. қорғаныс ғимараттары - бұл панаханалар, радиацияға қарсы жасырыну (РҚЖ) және қарапайым панаханалар.
Қорғаныс ғимараттарына жасыру жолымен халықты қорғауды қамтамасыз етудің ең маңызды шарттарының бірі, панаханалар мен РҚЖ-ны тұрақты дайындықта ұстау, сондай-ақ АҚ дабылы болғанда халықты оларға тезірек кіруге үйрету.
Сонымен қатар, ТЖ туындағанда панаханалар мен РҚЖ басқару пункті ретінде қолданылады.
Қорғаныс ғимараттарының жіктелуі:
1. Қорғаныс белгісіне қарай:
oo панахана;
oo радиациядан қорғайтын орындар (РҚО);
oo қарапайым жасырыну орындары;
2. Мақсатына қарай:
oo халықты қорғауға арналған;
oo басқару органдарын орналастыруға арналған (басқару пункттері).
3. Орналасуына қарай:
oo жапсарлас салынған;
oo жеке салынған.
4. Құрылыс мерзімі бойынша:
oo бейбіт уақытта алдын ала салынған;
oo жылдам тұрғызылатын (шабуыл қауіпі болғанда тұрғызылады).
Панахана сиымдылығы бойынша мыналар бөлінеді:
oo шағын - 300 адамға дейін;
oo орташа - 300 - 600 адам;
oo кең - 600 - ден астам.
Негізгі бөлмелерге:
oo жасырынушыларға арналған бөлмелер;
oo басқару пункттері;
oo санитарлық орын (медпунк) жатады.
Қосалқы бөлмелер:
oo сүзгіжелдеткіш бөлмелер;
oo санитарлық тораптар;
oo қорғалған дизэлектрстанциялары;
oo электрщиттері;
oo азық - түлік сақтауға арналған бөлме;
oo айдау станциясы;
oo балондық;
oo тамбур - шлюз;тамбурлар.
Бір жасырынушы үшін негізгі бөлме едені алаңының нормасы екі қабатты нар кезінде 0,5м2және үш қабатты нар кезінде 0,4м2 болуы керек. Бөлменің көлемі бір жасырынушыға - 1,5м.куб.
Бөлменің биіктігі 2,15 - тен 3,5 м дейін болуы керек.
Есептелген жатуға арналған орынның саны: жатуға арналған орын нар екі қабатты болып орналасқанда, панаханада жалпы орынның 20% - ды, ал үш қабатты болып орналасқан кезде 30% - ды құруы тиіс.
Сүзгіш - желдеткіш жүйесі тәртіп бойынша 2 режімнен тұрады.
oo таза желдеткіш - ауа радиоактивті шаңнан тазарады;
oo сүзгіш - желдеткіш - ауа сүзгіде тазартады, сонымен қатар, улайтын және бактериалы заттардан тазартады.
Бір жасырынушыға шаққандағы ауа көлемі:
oo таза желдету режімі бойынша - 13куб.мсағ. дейін;
oo сүзгіш - желдеткіш режімі бойынша - 3куб.мсағ. дейін.
Қажетті ауа қоршаған ортаның температурасына байланысты және панаханаларды салған кезде ескеріледі.
Панаханалардағы санитарлық тораптар - екіден кем болмауы тиіс, бірі ер адамдарға, екіншісі әйел адамдарға деп бөлінеді.
Панаханалардағы жылыту панахананың іші паналаушыларға толғаннан кейін тоқтатылады.
Ғимараттың ішіндегі ең жоғарғы температура +340С және одан жоғары болса, (адам өміріне қауіпті).
Панаханада әрбір жасырынушы үшін қарастырылған ауыз су қоры әрбір адам үшін тәулігіне 3 литрден болып қарастырылған.
Қорғаныс ғимаратының ішіндегі ауадағы кислородтың ең аз мөлшері - 14% және одан төмен болса, адам өміріне қауіпті.
Шағын көлемді бөлмеде, ереже бойынша, панаханадағы ауаның таралуы үшін электрліқол желдеткіші орнатылады.
Орта және үлкен көлемді панаханаларда қорғалған дизелді - электростанциясын орнату қарастырылады.
Панаханаларда, ереже бойынша, шығу есігі екіден кем болмауы керек, олардың біреуі авариялық шығу болып қолданылуы мүмкін. Панаханалардағы сыртқы есікте ішкі есікте, ауа өтпейтіндей қорғалған.
Жылдам тұрғызылатын панаханалар (ЖТП) - қарсыластың шабуыл жасау қаупі төнгенде, 15 тәуліктен 1 айға дейінгі қысқа мерзімде, қарапайым жабдықтармен салынатын қорғаныс ғимараты.
Оның сиымдылығы, ережеге сейкес, 50 және 100 адам.
Радиациядан қорғайтын орын (РҚО) - олар адамдарды радиоактивті зақымдалу (ластану) жағдайында сәулеленуден қорғауды және үсті - үстіне келіп жатқан, екі тәулікке есептелінген жасырынушыларды қабылдауды қамтамасыз ету керек. РҚО шамалы қираған жерде орналасатын болса, оларды қоршаған құрылымдар, 20кПа (0,2 кгскв.см.) тең шепте болған соққы толқынының қысымына төтеп беруше есептелінген болуы керек. РҚО қатты бұзылуы мүмкін аймақтан алшақ орналасқан шаруашылықпен айналысатын объектілер жұмысшылары мен қызметкерлерін, сонымен қатар санатталмаған қалалар, ауылдар мен елді мекендердің халқын көшіру кезінде белгіленген қалалар мен ауылдардың және елді мекендердің халқын қорғауға арналған.
Қарапайым панахана
Панаханалармен РҚО жетіспегенде, сондай - ақ уақыт тапшы болып және қаражат болмаған жағдайда, барлық еңбекке жарамды жұртшылық бірігіп, қарапайым панахана - құрылыстарын (ашық және жабық) салады.
Олар халықты ядролық жарылыстың соққы толқынынан, жарық сәулесінен және өткіш радиациядан қорғайды. Шығын ашық жермен салыстырғанда 1,5 - 2 есеге азаяды. Сәулеленуге ұшырау ықтималдығы 2,3 есе азаяды.
Егер тесіктерді бекітсе, онда жарық сәулесінен толық қорғануға болады, соққы толқынынан қорғану 2,5-3 есеге, өткіш радиациядан қорғану 200-300 есеге артады. Тесіктер мен жарықтарды бекіту, сонымен қатар, киімге радиоактивті заттардың жұғуынан, ондай - ақ қираған ғимараттардың сынықтарынан зақымданудан қорғайды.
Эвакуациялауды ұйымдастыру және ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz