Білім, ғылым және мәдениет мәселелері жөніндегі БҰҰ (ЮНЕСКО)

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Білім, ғылым және мәдениет мәселелері жөніндегі БҰҰ (ЮНЕСКО)

ЮНЕСКО-ның негізгі мақсаты - халықтардың білім беру, ғылым және мәдени салалардағы әріптестігін барлығының бірдей әділдік, заңдылық және адам құқықтарына деген мүддесін, сондай-ақ нәсіліне, жынысына, тіліне және дініне қарамай БҰҰ-ның Жарғысында жарияланған негізгі бостандықтарды қамтамасыз ету жолымен әлемде бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайтуға көмек беру болып табылады.
ЮНЕСКО-ның Жарғысы 1954 жылғы қарашада қабылданып, 1946 жылы 4 қарашада күшіне енді.
ЮНЕСКО - арнайы құрылған ЮНЕСКО істері бойынша үкіметтер мен Ұлтық комиссиялар арқылы мүше-мемлекеттермен әріпестікі жүзеге асыратын БҰҰ жүйесінің жалғыз халықаралық ұйымы. Қазіргі таңда әлемде 198 Ұлтық комиссия бар, олардың мақсаттары мен қызметтері ЮНЕСКО және ЮНЕСКО істері бойынша Ұлтық комиссиялардың Жарғыларында белгіленген.
ЮНЕСКО құрамына 195 мемлекет (2011 ж. қабылданған Палестинаны қосқанда) және 9 қауымдастырылған мүше-мемлекеттер кіреді. Онымен қатар, ЮНЕСКО-ның түрлі елдерде 50 құрылымдық бөліністері бар. Париж қ. 184 мемлекеттің ЮНЕСКО жанында тұрақты өкілдіктері бар. Штаб-пәтері Францияның Париж қаласында орналасқан. ЮНЕСКО-ның жетекші органдары:
Бас конференция - ЮНЕСКО-ның ең жоарғы жетекші органы, сессияға екі жылда бір рет жиналады. Әрбір мүше-мемлекет бір дауысқа ие. Конференция ЮНЕСКО-ның бағдарламасы мен бюджетін бекітеді, Атқарушы кеңес белгілеген маңызды мәселелер бойынша шешемідер қабылдайды.
Атқарушы кеңес құрамына 58 мүше-мемлекет кіреді. Атқарушы кеңес сессияға жылына бір рет жиналады, Бас конференцияның жұмысын әзірлігін жүзеге асырады және оның шешімін орындауда жауапты болады.
Хатшылық ЮНЕСКО-ның орындаушы органы болып табылады. 4 жылғы мерзімге сайланған (бұрын 6 жылға сайланатын) Бас директордың басқаруымен Хатшылық қабылданған Бағдарламаны жүзеге асырумен айналысады.
Бас директордың қызметін қазіргі таңда Бас конференцияның 2009 ж. 35-сессиясы барысында сайланып, Бас конференцияның 2013ж. 37-сессиясы барысында екінші мерзімге қайта сайланған Ирина Бокова (Болгария) атқаруда.
Қазақстан ЮНЕСКО-ға 1992 ж. 22 мамырда мүшелікке енді. ЮНЕСКО-мен белсенді әріптестікке және әлемдік қауымдаыстыққа бірігуге ерекше ден қоя отырып, 1993 ж. Ұйыммен өзара қарым-қатынаста негізгі бағыттарды анықтайтын ҚР СІМ жанынан ЮНЕСКО ісі бойынша ҚР Ұлттық комиссиясы құрылды. 1993 жылдан 2014 жылдың сәуіріне дейін Ұлттық комиссия Төрағасы И.Н.Тасмағамбетов болды, ал 2014 жылғы 11 сәуірден бері Ұлттық комиссияны Мәдениет және спорт минстрі А.Мұхмедиұлы басқарып келеді. 2008 жылғы 13 қарашадан бері Ұлттық комиссияның Бас хатшысы - ҚР СІМ департаменті директорының орынбасары А.Утегенова.
ҚР ЮНЕСКО жанындағы тұрақты өкілдігі болып 2013 жылғы қарашадан бері Н.Даненов болып табылады. Бұған дейін ҚР ЮНЕСКО жанындағы тұрақты өкілдігі қызметін О.О.Сүлейменов атқраған болатын.
ҚР мен ЮНЕСКО арасындағы әріптестік Алматы қаласында ЮНЕСКО Кластерлік Бюросын ашу туралы Келісім (1995 ж.) негізінде жүзеге асырылады.
ҚР - ЮНЕСКО қамқорлығымен өткен халықаралық 14 конвенцияның қатысушысы.
ҚР-ның белсенді әріптестігінің ықпалымен ЮНЕСКО 2001 ж. Алматы қаласындыағы ЮНЕСКО Кластерлік Бюросына өңірлік статус беру туралы шешім қабыдады. 2010 ж. мен 2015 ж. аралығында ОА бойынша ЮНЕСКО Кластерлық Бюросын РФ өкілі С.Лазарев басқарды. Қазіргі таңда Кластерлік Бюро басқарушысының м.а. А.Шевелев болып табылады.
Әріптестік жылдарында бірқатар мынадай маңызды сапарлар болды:
1995 ж. Қазақстанға ЮНЕСКО Бас директоры Федерико Майор келді.
1995 ж. қараша айында Мемлекет басшысы ЮНЕСКО-ның Париж қаласындағы штаб-пәтеріне сапармен барды.
ЮНЕСКО Бас директоры Коичиро Мацуура Қазақстанға 1999 жылғы маусымда және 2001 жылғы тамыз айында келді. Бас директор, сондай-ақ Әлемдік және дәстүрлі діндер көсбасшыларының ІІ Съезіне құрметті қонақ ретінде қатысты (2006 ж. 12-14 қыркүйек).
2008 ж. ЮНЕСКО-ның штаб-пәтерінде ЕврАзЭс Бас директоры Т.Мансуров және Бас директордың орынбасары М.Баробоса ЮНЕСКО және ЕврАзЭс Хатшылықтары арасында өзара іс-қимыл туралы Меморандумға қол қойды.
2009 ж.1-2 маусымында Әлемдік және дәстүрлі діндер көсбасшыларының ІІІ Съезіне ЮНЕСКО Атқару кеңесінің Бас директоры Олабий Бабалола Жозеф Яй қатысты.
2012 жылғы мамырда Әлемдік және дәстүрлі діндер көсбасшыларының ІV Съезіне ЮНЕСКО Бас директоры Ирина Бокова Қазақстанға алғаш рет ресми сапармен келді. Сапар барысында ол ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевпен, ҚР Парламентінің Сенатының Төрағасы - Съезд Хашылығыныың Басшысы Қ.Мәмимен, ҚР Сыртқы істер министрі Е.Қазыхановпен және Ұлттық комиссия Төрағасы, Астана қ. әкімі И.Н.Тасмағамбетовпен кездесті. Барлық деңгейде ЮНЕСКО мен ҚР арасындағы әріптестік пен әрі қарайғы даму бойынша барлық бағыттар жоғары бағаланды.
И.Бокованың екінші ресми сапары 2013 жылғы тамызда Халықаралық мәдени жақындастықтың он жылдығын ұлықтау (2013-2022 жж.) жағдайы бойынша Халықаралық форумына қатысуы аясында болды.
2015 жылғы 10-11 маусымда Әлемдік және дәстүрлі діндер көсбасшыларының V Съезіне Халықаралық диалог бойынша ЮНЕСКО Бөлімінің басшысы А.Прайс қатысты.
Қазақстан - 2001 жылғы 31-сессияда құрылған ЮНЕСКО Бас Конференциясының Орыс тілді тобының (18 ел) төрағасы.
Бүгінгі таңда Қазақстан ЮНЕСКО-ның мынадай органдарын кіреді:
- 2013-2017 жылдарға Бүкіләлемдік мұралар комитеті;
- 2013-2017 жылдарға Адам және биосфера Бағдарламасының Халықаралық үйлестіру кеңесі;
- 2013-2017 жылдарға Коммуникацияны дамыту халықаралық бағдарламасының Үкіметаралық кеңесі;
- 2013-2015 жылдарға Барлығы үшін ақпарат Үкіметаралық кеңесі;
- 2015-2019 жылдарға Халықаралық гидроглогиялық бағдарламасының Үкіметаралық кеңесі.
БҰҰ Бас ассамблеясы жариялаған 2010 жылы Халықаралық мәдени жақындастық жылы (ХМЖЖ) аясында ҚР бастамасымен мүше-мемлекеттер, халықаралық және өңірлік серіктестер және ЮНЕСКО Хатшылығы дүние жүзі бойынша 1000-нан астам іс-шара өткізді.
ЮНЕСКО жанындағы ҚР Тұрақты өкілдігі ХМЖЖ асянда 2010 жылғы 18 қарашада Париж қ. әлемдік дамуға өз үлесін қосқан Ұлы отандасымызға арнап әл-Фараби және Еуропалық өркендеу атты дөңгелек үстел өткізді.
2011 жылғы 25 қазан мен 11 қарашада өткен ЮНЕСКО Бас конференциясының 36-сессиясы болды өтіп, оған Ұлттық комиссия төрағасы И.Тасмағамбетовтың басқаруымен ҚР делегациясы да қатысты.
ЮНЕСКО Бас конференциясы Алматы қаласында әлемдегі мұздықтардың еру процесін зерделейтін алғашқы орталық болып табылатын ЮНЕСКО қамқорлығындағы өңірлік мұзтану орталығын (2-санат) құру бастамасын бекітті. Орталықтың ашылуы ЮНЕСКО Бас директоры орынбасарының келуіне орай 2012 жылғы 12 желтоқсанда өтті.
Сондай-ақ Бас конференция мақсаты ЮНЕСКО-ның 21 ғасырдағы жаңа ізігілендіру әлемдікқұрылыс жаһандық диалогы мен стратегиясына жәрдемдесу және ХМЖО оңкөзақарасты импульсты сақтау болып табылатын ҚР-ның (27 елмен тең авторлық) 2013-2022 жж. Халықаралық мәдениет жақындастығының онжылдығы туралы бұрыштамасыеа қолдау көрсетті. 2012 жү 17 желтоқсанда Қазақстанның аталған бастамасы БҰҰ Бас Ассамблеясының 67-сессиясында да қолдауға ие болды, ол ХМЖО-ны әлемдік деңгейде өткізу бойынша барлық мүше-мемлекеттердің, халықаралық ықпалды үкіметтік және үкіметтік емес ұйымдарды, атақты мәдениет, ғылым қайраткерлерін тарта отырып ЮНЕСКО-ға БҰҰ-ның жетекші мекемесі рөлін жүктеді.
2013 жылғы қарашада Ұлттық комиссия төрағасы И.Тасмағамбетовтың басқаруымен ҚР делегациясы ЮНЕСКО Бас конференциясының 37-сессиясына қатысты. Бас конференцияның алаңы ҚР халықаралық негізгі бастамаларын дамыту және ел кандидатурасын ЮНЕСКО-ның беледі органдарына ұсынуда тиімді пайдаланылды. Мүше-мемлекеттер Қазақстанның ХМЖО іс-шара жоспары және Ұлы Жібек жолы бойынша ЮНЕСКО онлайн платформасын жылжыту туралы бастамасының бұрыштамасын бір ауыздан қабылдады. Қвазақстан ұсыныстарының жобасының уақытылы әрі мазмұнды презентациясының нәтижесінде ЮНЕСКО-ның 2021 жылға дейінгі ортамерзімдік стратегиясына енді.
2014 жылғы сәуірде ЮНЕСКО Атқарушы органы тиісті ХМЖО мақсаттарын іске асыру бойынша іс-шаралар жоспарын бектіп, мынадай 4 негізгі тақырыпқа басымырақ назар аудару ұсынылды: 1) мәдени, этникалық, тілдік және діни түрлілікті өзара түсінісу және екіжақты танысуға көмектесу; 2) жалпы құндылықтарды нығайту үшін плюралистикалық негіздерді құру; 3) сапалы білім мен ақпарат құралдары арқылы мәдениетаралық диалогтардың құралдары мен принциптерін тарату; 4) мүдделі тұрақты дамуға және оның эикалық, әлеуметтік және мәдени аспектілерінің диалогына жәрдемдесу. ЮНЕСКО мәдениеттердің жақындастығын дамытуға ықпал ететін өзекті жаһандық және өңірлік бастамалардың есебін жүргізеді. ХМЖО стратегиясында ірі халықаралық форму ретінде Әлемдік және дәстүрлі діндер көсбасшыларының Съезіне айтылады, ол қазақстандық бастаманың беделіне және рөлінің көтерілуінде ерекше маңызды болып табылады. ЮНЕСКО-ның ұсынысымен Ұлттық комиссия жыл сайын ХМЖО аясында Ұлттық іс-шаралар жоспарын әзірлейді және бектеді.
Әлемдік және дәстүрлі діндер көсбасшыларының V Съезі аясында ХМЖО тұжырымыдамасын кең аудиторияға таныстыру масқатында ЮНЕСКО шығарған Agree to Differ (Түрлендіруге келісу) кітабының презентациясы болды. Басылым ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың және ЮНЕСКО Бас директоры И.Бокованың үндеулерімен басталады. Қазақстанға арналған жеке блогта ҚР Парламенті Сенатының Төрағасы Қ.Тоқаевтың, Қазақстан халықтарының ассамблеясы төрағасының орынбасары А.Башмаков пен О.Сүлейменовтың мақалалары бар.
Бас конференцияның 36-сессиясының шешімімен Палестина ЮНЕСКО-ның 195-ші мүше-мемлекеті болды. Осыған байланысты АҚШ пен Израиль ЮНЕСКО-ға салымды доғару (АҚШ үлесі- бюджеттің 22%) туралы хабарлады. 2011 жыл мен 2015 жыл аралығында Қазақстан ЮНЕСКО-ға Донорлық көмектің төтенше қорына, ХМЖО және Алматы қ. ЮНЕСКО кластерлық Бюросының қызметіне ерікті салым түрде 1 млн.АҚШ долларынан астам қаражат салған.
Қазақстан ұлттық және бүкіләлемдік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.