Бульдозердің қайырмасын басқару механизмдеріндегі күштерін анықтау
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1 Машинаның тағайындалуы, жіктеуі және құрылысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2 Берілген машинаның техникалық сипаттамасы, негізгі параметрлерді есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
3 Машинаның тартымдылық есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
4 Бульдозердің қайырмасын басқару механизмдеріндегі күштерін анықтау..19
5 Өнімділікті анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
6 Машинаны пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы ... ... ... ... ... ... .. ... ...23
7 Машинаның негізгі көрінісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
Кіріспе
Құрылыстағы жер жұмыстары - құрылыс жұмыстарының барлық түрлерінің ішіндегі ең көп еңбекті қажет ететін салыстырмалы көлемді жұмыстар кешені.
Құрылыс жұмыстарын жүзеге асыру көлік, гидротехникалық, өнеркәсіптік және қалалық құрылыста жер жұмыстарының үлкен көлемін орындаумен байланысты. Бұл міндет жоғары өнімді машиналарды қолдану және жер жұмыстарының барлық процестерін кешенді жаңғырту арқылы ғана табысты шешілуі мүмкін.
Құрылыс өндірісін қарқынды дамыту және жаңа темір жолдар мен автомобиль жолдарын пайдалануға беру мерзімдерін қысқарту үлкен көлемдерді жедел орындауды және едәуір үлесін бульдозерлер орындайтын жер жұмыстарын кешенді механикаландыруды талап етеді.
Бульдозер - базалық тартқыш пен бульдозерлік (аспалы) жабдықтан тұратын, топырақты кесу мен орнын ауыстыруға және әзірленетін бетті жоспарлауға арналған жер қазатын машина.
Бульдозерлер тракторларға, тартқыштарға және басқа да базалық машиналарға аспалы жабдықтар ретінде кең таралған, бұл олардың конструкциясының қарапайымдылығымен, жоғары өнімділігімен, оларды әртүрлі топырақты және климаттық жағдайларда пайдалану мүмкіндігімен және орындалған жұмыстардың салыстырмалы төмен құнымен түсіндіріледі. Олар жол, темір жол, тау-кен, мелиоративтік және ирригациялық құрылыстарда қолданылады.
Жолдарды салу кезінде бульдозер алаңдар мен трассаларды бұталардан, түбірлер мен ормандардан тазалайды, жоғарғы өсімдік топырағын алады, алаңдарды жоспарлайды, қиғаштардағы топырақты кеседі, траншеяларды, жыраларды және жыраларды себеді, биіктігі 1,5 м дейінгі үйінділерді бүйірлік резервтерден тұрғызады, құмды және қиыршық тасты карьерлерді қазу кезінде, сондай-ақ алаңдарды, жолдар мен аэродромдарды қардан тазарту кезінде пайдаланылады.
Бульдозерлер қара топырақ пен құмнан ауыр сазға дейін түрлі топырақты игеру үшін қолданылады.
Қазіргі заманғы шынжыр табанды бульдозерлердің көпшілігі үшін қазіргі уақытта қозғалудың экономикалық тиімді қашықтығы 60-80 м, дөңгелекті 100-150 м аспайды.
Жол жасау саласында бульдозерлер құрастырмаларын жетілдіру, техникалық-экономикалық көрсеткіштерді жақсарту, бірлік қуатты арттыру, пайдалану жағдайларында сенімділік пен ресурсты арттыру, техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жеңілдету, машинистің еңбек жағдайларын және экономикалық көрсеткіштерді жақсарту бойынша жұмыстар жүргізілуде.
1 Машинаның тағайындалуы, жіктеуі және құрылысы
Бульдозер - базалық тартқыш пен бульдозерлік (аспалы) жабдықтан тұратын, топырақты кесу мен орнын ауыстыруға және әзірленетін бетті жоспарлауға арналған жер қазатын машина.
Бульдозерлер тракторларға, тартқыштарға және басқа да базалық машиналарға аспалы жабдықтар ретінде кең таралған, бұл олардың конструкциясының қарапайымдылығымен, жоғары өнімділігімен, оларды әртүрлі топырақты және климаттық жағдайларда пайдалану мүмкіндігімен және орындалған жұмыстардың салыстырмалы төмен құнымен түсіндіріледі. Бульдозер жер қазу-тасымалдау жұмыстарынан басқа, негізгі және қосалқы операцияларды орындай алады.
Негізгі жұмыстарға топырақты қазу, кесу, қопсыту және ауыстыру, пайдалы қазбаларды өндіру кезінде аршу жұмыстары жатады. Қосалқы жұмыстарға алаңдарды теңестіру және жоспарлау, шұңқырларды жабу, кірме жолдарды салу, аумақтарды түбірлерден, тастардан, қой тастардан тазарту жатады.
Қазіргі заманғы шынжыр табанды бульдозерлердің көпшілігі үшін қазіргі уақытта қозғалудың экономикалық тиімді қашықтығы 60 - 80 м аспайды.
Бульдозерлер мақсаты бойынша әртүрлі топырақ жағдайында жер қазу - жоспарлау және құрылыс жұмыстарын орындауға бейімделген жалпы мақсаттағы бульдозерлерге және белгілі бір жұмыс түрлерін орындауға арналған арнайы мақсаттағы бульдозерлерге бөлінеді.
1 - кесте
Бульдозерлердің қозғалтқыш қуаты бойынша және номиналды тарту күші бойынша жіктелуі
Түрлері
N в кВт
Шағын габаритті
Жеңіл
Орта
Ауыр
Аса ауыр
15 (20) дейін
15,5 - 60 (21 - 80)
60 - 108 (81 - 147)
110 - 220 (150 - 300)
220 артық (300 артық)
2,5 дейін
2,6 - 7,5
8,0 - 14,5
15,0 - 30,0
30 артық
Негізгі машина қозғағышының түрі бойынша бульдозерлер шынжыр табанды және дөңгелекті болып бөлінеді. Доңғалақты бульдозерлер доңғалақты тракторлар, доңғалақты тартқыштар, автомобильдер мен мамандандырылған өздігінен жүретін машиналар базасында құрылады.
Бульдозер жабдығының жұмыс органын орналастыру бойынша базалық машинада үйіндінің алдыңғы және артқы орналасуы бар бульдозерлер деп бөлінеді.
Басқару механизмінің типі бойынша бульдозерлер гидравликалық, арқанды және аралас басқарылатын бульдозерлерге бөлінеді.
Сондай-ақ: бұрылмайтын үйіндісі бар бульдозер, яғни үйіндісі машинаның бойлық осіне перпендикуляр көлденең жазықтықта өзгермейтін жағдайда болатын бульдозер; бұрылатын үйіндісі бар бульдозер, яғни көлденең жазықтықта үйіндінің жағдайын өзгертуге болатын бульдозер деп бөлінеді.
Бульдозердің әмбебап рамасында үйіндінің орнына бұта кескіш, түйреуіш - жинағыш немесе қар тазалағыш жабдығы орнатылуы мүмкін.
Т-170 тракторының базасында бульдозерлер кең тараған. Оның артықшылығы қарапайым конструкцияға ие және ұқсас кластағы тракторлармен салыстырғанда жоғары емес.
Т-170-барлық климаттық аймақтарда пайдалануға арналған, жалпы және арнайы мақсаттағы 10 тартқыш кластағы өнеркәсіптік шынжыр табанды тракторлар тұқымдастарының жиналмалы белгісі. Т-170 тракторлары осы мақсатта әртүрлі модификациялар мен жинақтаулардың жиынында (шамамен 80) шығарылады.
Төменде ДЗ-171 бульдозерінің негізгі техникалық сипаттамасы келтірілген.
2-кесте
Бульдозердің техникалық сипаттамасы
Трактор маркасы
Т-170
Базалық трактордың тартқыш класы
10
Жалпы пайдалану салмағы кезінде ең жоғары тарту күші, кН
150
Қозғалтқыштың пайдалану қуаты, кВт
125(170)
Трансмиссия түрі
Механикалық
Ені, мм
2480
Ұзындығы, мм
4600
Биіктігі, мм
3180
Үйінді түрі
Бұрылмайтын
Үйіндіні максималды көтеру, мм
995
Үйіндіні максималды тереңдігі, мм
400
Масса, кг
15520
Машина жасау жетістіктерін және жеке құрылыс технологияларын талдау жер қазатын машиналар саласындағы даму мен зерттеулердің бірқатар негізгі бағыттарын, оларды қарқындату мен тиімділікті арттырудың әдістерін бөліп көрсетуге мүмкіндік береді. Осындай негізгі бағыттардың бірі - машиналардың функционалдық қасиеттерін арттыру және техника мен іргелі ғылымдарға қол жеткізу базасында жұмыс органдарын жетілдіру мәселесі болып табылады. Осы бағыт бойынша құрылымдарды жетілдіру және машина өндірісін кеңейту машина жасаудың негізгі міндеттерінің бірі болып табылады.
Бульдозерлерді дамытудың перспективалық бағыты - машиналардың өнімділігін арттыру, технологиялық мүмкіндіктерін, сенімділігін кеңейту болып табылады.
Қазіргі заманғы бульдозер жасау үшін базалық тракторлар, сондай-ақ аспалы жұмыс жабдықтары бөлігінде өзара біріздендірілген конструктивті ұқсас машиналарды шығару тән.
Жоғары тартымдық күш пен өтімділікті қамтамасыз ететін шынжыр табанды жүрістегі бульдозерлер басым дамуға ие.
Қатып қалған топырақтарда бульдозерлердің өнімділігін арттыру қажеттілігі дәстүрлі түрдегі үйіндіге түрлі қосымша жұмыс органдарын қосу жөнінде бірқатар ұсыныстардың пайда болуына алып келді.
Авторлық куәліктерді анықтау мақсатында патенттік шолу жүргіземіз, олардың формуласы тығыз және қатып қалған топырақты әзірлеу арқылы технологиялық мүмкіндіктерді кеңейту болып табылады.
Төменде авторлық куәліктерді қарастырайық.
Бульдозер белгілі (1-сурет) жұмыс органы 1 артқы қабырғадан тұрады, оның төменгі бөлігінде 2 кесетін пышақ орнатылған, және де 1 артқы қабырғасында ауаның өтуі үшін 3 тесіктер жасалған. 1 қабырғаның артқы жағынан саңылауларға ауаның өтуі үшін 5 каналы орындалған 4 сопла орнатылған.
Арналардың бағыт бұрышы 5 сопел 4 және тесіктер 3 артқы беттің ішкі бетіне қатысты қабырғалар топырақ қозғалысының бағыты бойынша бағдарланады және төменгі бөлігінде α1=515, жоғарғы бөлігінде α2=90s дейінгі шамаға ие.
Жұмыс органы мынадай түрде жұмыс істейді.
1 артқы қабырғаның бетіне топырақ түскен кезде компрессордан 5 арналар арқылы өтетін сығылған ауа 4 шүмектер және 3 тесіктер арқылы топырақтың 1 қабырғаға үйкелуін азайтады және 1 артқы қабырғасының жоғарғы бөлігіне топырақты жылжытуға көмектеседі. Шөмішке топырақты жылжыту кезінде күштің азаюына түскен топырақтың артқы қабырғада орналасқан топыраққа ішкі үйкелуін азайту арқылы қол жеткізіледі. Бұл ретте ауа үйіндінің газды майлауын қамтамасыз етеді. Топырақ артқы қабырғаның жоғарғы бөлігіне жеткенде, 5 канал арқылы өтетін сығылған ауа 4 шүмегі мен 3 тесіктері арқылы өтетін, топырақты кері лақтыруға көмектеседі, мысалы, скрепер шөмішіне топырақтың жаңа жаңқасының түсуін жеңілдетеді және сол арқылы оның жылжу күшін азайтады. Бұл жұмыс органы оны скреперде немесе бульдозерде қолдануға топырақтың жылжу күшін шамамен 15% азайтуға мүмкіндік береді.
Алайда, бұл жұмыс органында газдық майлау мақсатында топырақтың кесілетін қабатының үйіндінің бетінен үзілуіне бағытталған газ ағысының күшінен айтарлықтай жоғалтулар байқалады, бұл оның елеулі кемшіліктерінің бірі болып табылады, мұндай күш жоғалуы тиімсіз, топырақтың үйіндінің беті бойынша жылжу процесіне теріс әсер етеді. Топырақтың жұмыс органы үйіндісінің беті бойынша жылжуын жақсарту мақсатында оған сығылған ауа ағысынан жылжудың қосымша Күшін хабарлау арқылы әрбір шүмектің осі мен үйіндінің саңылауы кесетін пышақтан топырақ қозғалысы бағытында еңіс және әрбір алдыңғы осьтің еңіс бұрышы әрбір соңғы осьтің еңіс бұрышынан аз.
Сурет 1 - Ауа шығаруға арналған тесіктері бар үйінді
Бульдозер жұмыс органы 2 пышағы және 3 алдыңғы беті бар 1-ші үйінді (2-сурет) қамтиды, одан кейін 4 қосымша парағы орнатылған. Алдыңғы парақта биіктігі бойынша орналасқан 5 тесік, ал қосымша парақта диаметрі бойынша тең және орналасқан 6 тесік. Қосымша парақтың артқы жағында 8 Сығылған ауа көзімен хабарланған 7 ауа коллекторлары орнатылған.
Алдыңғы 3 және қосымша 4 парақтардың арасында 9 жапқыштары әртүрлі биіктіктегі 10 тесіктері бар параллельді 5 Қатар және өтпелі Б тесіктері орнатылған. Бұл ретте әрбір төменгі төселген ойықтың биіктігі 10 қалқалағыш 9 ойықтың қимасынан аз, ал кең диапазонда ауа шығынын реттеуді қамтамасыз ету үшін 10 қалқалаудың ең үлкен ойығының биіктігі 9 саңылаудың диаметрінен 5 және 6 аз немесе тең. 9 қалқаламдарын қажетті жағдайда бекіту 11 болттармен қамтамасыз етіледі. Соңғылары 3 алдыңғы парақтың бүйір жағында орындалған 12 пазалармен және 4 қосымша парақтың артқы жағында қатты бекітілген 13 тік профильдермен, сондай-ақ бағыттаушы паздардың рөлін атқаратын. Алдыңғы 3 және қосымша 4 парақпен байланысқан 9 жапқыштардың беті тығыздағыш материалмен 14, мысалы резеңке.
Сурет 2 - Сығылған ауа шығаруға арналған саңылаулары бар қосымша табақпен жабдықталған бульдозердің үйіндісі
Жер қазатын машинаның жұмыс органы келесідей жұмыс істейді.
Қысылған ауаның көп шығыны қажет болған кезде ылғалды топырақты әзірлеу алдында 9 жапқыштарды 3 алдыңғы табақтың 12 пазалары және 4 қосымша табақтың 12 профилі пайда болған пазалар бойынша жылжытады және 11 бұрандамалардың көмегімен үлкен биіктіктегі 10 ойықтар тиісінше 5 және 6 алдыңғы 4 және қосымша 5 парақтардың саңылауларымен біріктірілген күйде бекітеді. Сусымалы топырақты әзірлемес бұрын, қысылған ауаның аз шығыны қажет болғанда, 9 жапқыштары аз биіктіктегі 10 ойықтары 5 және 6 тесіктерімен біріктірілген күйде белгіленеді. 9 жапқышты дұрыс қалыпта бекіткенде 14 тығыздағыш материалы сығылған ауаның ағып кетуін болдырмайды.
Ұсынылған құрылғы үйінді бетіне берілетін ауа шығынын реттеуді қамтамасыз етеді, бульдозерлерді пайдалану аймағын кеңейтеді және нәтижесінде оның жұмысының тиімділігін арттыруға әкеледі.
Бірақ үйіндіге берілетін сығылған газды автоматты реттеудің болмауы топырақ қысымын үйіндіге көшіру процесіндегі өзгерістерге сәйкес сығылған газ энергиясын тиімсіз пайдалануға және демек, жоғары энергия шығындарына алып келеді.
Бульдозер кесетін пышақпен 2, үйіндінің артқы жағынан әртүрлі биіктікте орнатылған және шығару тесіктерімен жабдықталған 3 ауа коллекторлары 4. 3 ауа саны-лекторлар, 5 сығылған ауа көзімен 6 магистральға қосылған 7 қысымды реттегіштер арқылы сығылған ауаны шығару, олар өз кезегінде 8 басқару желілерімен, 9 иілімді сыйымдылықтармен, толтырылған сұйықтықпен және әрбір ауа коллекторларының аймағында үйіндінің ойықтарында орнатылған [2].
2 Берілген машинаның техникалық сипаттамасы, негізгі параметрлерді есептеу
Komatsu D63E-12 бульдозері карьерлерде, ірі құрылыс нысандарында пайдалануға арналған, ол шынжыр табанды жүріспен жабдықталған және жоғары жүк көтергіштігі бар. Сондай-ақ, жұмыстың нөлдік циклінде құрылыста, шаруашылық қызметте және өнеркәсіпте технологиялық процестермен байланысты түрлі операцияларды орындай алатын техника кеңінен қолданылады.
Komatsu D63E-12 жоғары техникалық сипаттамалары қуатты қуатты жабдықты орнатуға негізделген. Жинақтауға байланысты машинаның салмағы да өзгереді. Соңғы жағдайда негізге үлестік қысым 56 кПа немесе 0,57 кгс кв. см. құрайды.
3-кесте
Komatsu D63E-12 параметрлері
Параметр
Мәні
Машина салмағы
19,8 т
Грунттық қысым
56 кПа
Шынжыр табан ені
510 мм
Жолтабанның ені
1,88 м
Үйінді түрі
SU, S
Үйіндінің көлемі
3,55-5,61 м[3]
Шекті жылдамдық (алға)
13,4 кмч
Komatsu D63E-12 бульдозерінің басқа техникалық сипаттамасы жұмыс органының (үйінді) сыйымдылығы - 3,55 текше метрден 5,61 текше метрге дейін.
Бұл бульдозер аз шығынмен қуаты 135 кВт төрт циклді агрегатты орнату есебінен өз класында жанармайды тұтыну бойынша ең үнемді болып табылады. 6D125E моделі дизель отынында жұмыс істейді, жанғыш қоспаны тікелей беру жүйесімен және сұйықтықты салқындату жүйесімен (су) жабдықталған. Мұндай қозғалтқыштың айналу жиілігі жұмыс минутына 1950 айналым, шекті айналу сәті - 800 Нм. Қондырғыда мәжбүрлі майлау жүйесі бар, шудың төмен деңгейі, шығару сапасының халықаралық стандарттарына сәйкес келеді. Бұл ерекшеліктер техниканы қала ішінде пайдалануға мүмкіндік береді.
4-кесте
Komatsu D63E-12 параметрлері
Параметр
Мәні
Қозғалтқыш өндіруші
Komatsu
Модель
6D125E
Цилиндрлер саны
4
Қуаты
135 кВт 183 л.с.
Суыту түрі
Сұйықтық арқылы
Айналу моменті
800 Нм
Жанармай
Дизель
Жанармай багы
406 л
Komatsu D63E-12 отын шығыны сағатына 180 г кВт тең. Жанармай сыйымдылығы 406 л отынға есептелген.
Komatsu D63E-12 бульдозерінің негізгі жүйелерінің сенімділігі мен ұзақ мерзімділігін қамтамасыз ету үшін өз өндірісінің агрегаттары орнатылады. Бұл қуатты қондырғыға, трансмиссияға және гидравликалық жетектерге қатысты.
Шынжыр табандардың көтергіш конструкциясын, тербелу осін және жазық ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1 Машинаның тағайындалуы, жіктеуі және құрылысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2 Берілген машинаның техникалық сипаттамасы, негізгі параметрлерді есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
3 Машинаның тартымдылық есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
4 Бульдозердің қайырмасын басқару механизмдеріндегі күштерін анықтау..19
5 Өнімділікті анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
6 Машинаны пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы ... ... ... ... ... ... .. ... ...23
7 Машинаның негізгі көрінісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
Кіріспе
Құрылыстағы жер жұмыстары - құрылыс жұмыстарының барлық түрлерінің ішіндегі ең көп еңбекті қажет ететін салыстырмалы көлемді жұмыстар кешені.
Құрылыс жұмыстарын жүзеге асыру көлік, гидротехникалық, өнеркәсіптік және қалалық құрылыста жер жұмыстарының үлкен көлемін орындаумен байланысты. Бұл міндет жоғары өнімді машиналарды қолдану және жер жұмыстарының барлық процестерін кешенді жаңғырту арқылы ғана табысты шешілуі мүмкін.
Құрылыс өндірісін қарқынды дамыту және жаңа темір жолдар мен автомобиль жолдарын пайдалануға беру мерзімдерін қысқарту үлкен көлемдерді жедел орындауды және едәуір үлесін бульдозерлер орындайтын жер жұмыстарын кешенді механикаландыруды талап етеді.
Бульдозер - базалық тартқыш пен бульдозерлік (аспалы) жабдықтан тұратын, топырақты кесу мен орнын ауыстыруға және әзірленетін бетті жоспарлауға арналған жер қазатын машина.
Бульдозерлер тракторларға, тартқыштарға және басқа да базалық машиналарға аспалы жабдықтар ретінде кең таралған, бұл олардың конструкциясының қарапайымдылығымен, жоғары өнімділігімен, оларды әртүрлі топырақты және климаттық жағдайларда пайдалану мүмкіндігімен және орындалған жұмыстардың салыстырмалы төмен құнымен түсіндіріледі. Олар жол, темір жол, тау-кен, мелиоративтік және ирригациялық құрылыстарда қолданылады.
Жолдарды салу кезінде бульдозер алаңдар мен трассаларды бұталардан, түбірлер мен ормандардан тазалайды, жоғарғы өсімдік топырағын алады, алаңдарды жоспарлайды, қиғаштардағы топырақты кеседі, траншеяларды, жыраларды және жыраларды себеді, биіктігі 1,5 м дейінгі үйінділерді бүйірлік резервтерден тұрғызады, құмды және қиыршық тасты карьерлерді қазу кезінде, сондай-ақ алаңдарды, жолдар мен аэродромдарды қардан тазарту кезінде пайдаланылады.
Бульдозерлер қара топырақ пен құмнан ауыр сазға дейін түрлі топырақты игеру үшін қолданылады.
Қазіргі заманғы шынжыр табанды бульдозерлердің көпшілігі үшін қазіргі уақытта қозғалудың экономикалық тиімді қашықтығы 60-80 м, дөңгелекті 100-150 м аспайды.
Жол жасау саласында бульдозерлер құрастырмаларын жетілдіру, техникалық-экономикалық көрсеткіштерді жақсарту, бірлік қуатты арттыру, пайдалану жағдайларында сенімділік пен ресурсты арттыру, техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жеңілдету, машинистің еңбек жағдайларын және экономикалық көрсеткіштерді жақсарту бойынша жұмыстар жүргізілуде.
1 Машинаның тағайындалуы, жіктеуі және құрылысы
Бульдозер - базалық тартқыш пен бульдозерлік (аспалы) жабдықтан тұратын, топырақты кесу мен орнын ауыстыруға және әзірленетін бетті жоспарлауға арналған жер қазатын машина.
Бульдозерлер тракторларға, тартқыштарға және басқа да базалық машиналарға аспалы жабдықтар ретінде кең таралған, бұл олардың конструкциясының қарапайымдылығымен, жоғары өнімділігімен, оларды әртүрлі топырақты және климаттық жағдайларда пайдалану мүмкіндігімен және орындалған жұмыстардың салыстырмалы төмен құнымен түсіндіріледі. Бульдозер жер қазу-тасымалдау жұмыстарынан басқа, негізгі және қосалқы операцияларды орындай алады.
Негізгі жұмыстарға топырақты қазу, кесу, қопсыту және ауыстыру, пайдалы қазбаларды өндіру кезінде аршу жұмыстары жатады. Қосалқы жұмыстарға алаңдарды теңестіру және жоспарлау, шұңқырларды жабу, кірме жолдарды салу, аумақтарды түбірлерден, тастардан, қой тастардан тазарту жатады.
Қазіргі заманғы шынжыр табанды бульдозерлердің көпшілігі үшін қазіргі уақытта қозғалудың экономикалық тиімді қашықтығы 60 - 80 м аспайды.
Бульдозерлер мақсаты бойынша әртүрлі топырақ жағдайында жер қазу - жоспарлау және құрылыс жұмыстарын орындауға бейімделген жалпы мақсаттағы бульдозерлерге және белгілі бір жұмыс түрлерін орындауға арналған арнайы мақсаттағы бульдозерлерге бөлінеді.
1 - кесте
Бульдозерлердің қозғалтқыш қуаты бойынша және номиналды тарту күші бойынша жіктелуі
Түрлері
N в кВт
Шағын габаритті
Жеңіл
Орта
Ауыр
Аса ауыр
15 (20) дейін
15,5 - 60 (21 - 80)
60 - 108 (81 - 147)
110 - 220 (150 - 300)
220 артық (300 артық)
2,5 дейін
2,6 - 7,5
8,0 - 14,5
15,0 - 30,0
30 артық
Негізгі машина қозғағышының түрі бойынша бульдозерлер шынжыр табанды және дөңгелекті болып бөлінеді. Доңғалақты бульдозерлер доңғалақты тракторлар, доңғалақты тартқыштар, автомобильдер мен мамандандырылған өздігінен жүретін машиналар базасында құрылады.
Бульдозер жабдығының жұмыс органын орналастыру бойынша базалық машинада үйіндінің алдыңғы және артқы орналасуы бар бульдозерлер деп бөлінеді.
Басқару механизмінің типі бойынша бульдозерлер гидравликалық, арқанды және аралас басқарылатын бульдозерлерге бөлінеді.
Сондай-ақ: бұрылмайтын үйіндісі бар бульдозер, яғни үйіндісі машинаның бойлық осіне перпендикуляр көлденең жазықтықта өзгермейтін жағдайда болатын бульдозер; бұрылатын үйіндісі бар бульдозер, яғни көлденең жазықтықта үйіндінің жағдайын өзгертуге болатын бульдозер деп бөлінеді.
Бульдозердің әмбебап рамасында үйіндінің орнына бұта кескіш, түйреуіш - жинағыш немесе қар тазалағыш жабдығы орнатылуы мүмкін.
Т-170 тракторының базасында бульдозерлер кең тараған. Оның артықшылығы қарапайым конструкцияға ие және ұқсас кластағы тракторлармен салыстырғанда жоғары емес.
Т-170-барлық климаттық аймақтарда пайдалануға арналған, жалпы және арнайы мақсаттағы 10 тартқыш кластағы өнеркәсіптік шынжыр табанды тракторлар тұқымдастарының жиналмалы белгісі. Т-170 тракторлары осы мақсатта әртүрлі модификациялар мен жинақтаулардың жиынында (шамамен 80) шығарылады.
Төменде ДЗ-171 бульдозерінің негізгі техникалық сипаттамасы келтірілген.
2-кесте
Бульдозердің техникалық сипаттамасы
Трактор маркасы
Т-170
Базалық трактордың тартқыш класы
10
Жалпы пайдалану салмағы кезінде ең жоғары тарту күші, кН
150
Қозғалтқыштың пайдалану қуаты, кВт
125(170)
Трансмиссия түрі
Механикалық
Ені, мм
2480
Ұзындығы, мм
4600
Биіктігі, мм
3180
Үйінді түрі
Бұрылмайтын
Үйіндіні максималды көтеру, мм
995
Үйіндіні максималды тереңдігі, мм
400
Масса, кг
15520
Машина жасау жетістіктерін және жеке құрылыс технологияларын талдау жер қазатын машиналар саласындағы даму мен зерттеулердің бірқатар негізгі бағыттарын, оларды қарқындату мен тиімділікті арттырудың әдістерін бөліп көрсетуге мүмкіндік береді. Осындай негізгі бағыттардың бірі - машиналардың функционалдық қасиеттерін арттыру және техника мен іргелі ғылымдарға қол жеткізу базасында жұмыс органдарын жетілдіру мәселесі болып табылады. Осы бағыт бойынша құрылымдарды жетілдіру және машина өндірісін кеңейту машина жасаудың негізгі міндеттерінің бірі болып табылады.
Бульдозерлерді дамытудың перспективалық бағыты - машиналардың өнімділігін арттыру, технологиялық мүмкіндіктерін, сенімділігін кеңейту болып табылады.
Қазіргі заманғы бульдозер жасау үшін базалық тракторлар, сондай-ақ аспалы жұмыс жабдықтары бөлігінде өзара біріздендірілген конструктивті ұқсас машиналарды шығару тән.
Жоғары тартымдық күш пен өтімділікті қамтамасыз ететін шынжыр табанды жүрістегі бульдозерлер басым дамуға ие.
Қатып қалған топырақтарда бульдозерлердің өнімділігін арттыру қажеттілігі дәстүрлі түрдегі үйіндіге түрлі қосымша жұмыс органдарын қосу жөнінде бірқатар ұсыныстардың пайда болуына алып келді.
Авторлық куәліктерді анықтау мақсатында патенттік шолу жүргіземіз, олардың формуласы тығыз және қатып қалған топырақты әзірлеу арқылы технологиялық мүмкіндіктерді кеңейту болып табылады.
Төменде авторлық куәліктерді қарастырайық.
Бульдозер белгілі (1-сурет) жұмыс органы 1 артқы қабырғадан тұрады, оның төменгі бөлігінде 2 кесетін пышақ орнатылған, және де 1 артқы қабырғасында ауаның өтуі үшін 3 тесіктер жасалған. 1 қабырғаның артқы жағынан саңылауларға ауаның өтуі үшін 5 каналы орындалған 4 сопла орнатылған.
Арналардың бағыт бұрышы 5 сопел 4 және тесіктер 3 артқы беттің ішкі бетіне қатысты қабырғалар топырақ қозғалысының бағыты бойынша бағдарланады және төменгі бөлігінде α1=515, жоғарғы бөлігінде α2=90s дейінгі шамаға ие.
Жұмыс органы мынадай түрде жұмыс істейді.
1 артқы қабырғаның бетіне топырақ түскен кезде компрессордан 5 арналар арқылы өтетін сығылған ауа 4 шүмектер және 3 тесіктер арқылы топырақтың 1 қабырғаға үйкелуін азайтады және 1 артқы қабырғасының жоғарғы бөлігіне топырақты жылжытуға көмектеседі. Шөмішке топырақты жылжыту кезінде күштің азаюына түскен топырақтың артқы қабырғада орналасқан топыраққа ішкі үйкелуін азайту арқылы қол жеткізіледі. Бұл ретте ауа үйіндінің газды майлауын қамтамасыз етеді. Топырақ артқы қабырғаның жоғарғы бөлігіне жеткенде, 5 канал арқылы өтетін сығылған ауа 4 шүмегі мен 3 тесіктері арқылы өтетін, топырақты кері лақтыруға көмектеседі, мысалы, скрепер шөмішіне топырақтың жаңа жаңқасының түсуін жеңілдетеді және сол арқылы оның жылжу күшін азайтады. Бұл жұмыс органы оны скреперде немесе бульдозерде қолдануға топырақтың жылжу күшін шамамен 15% азайтуға мүмкіндік береді.
Алайда, бұл жұмыс органында газдық майлау мақсатында топырақтың кесілетін қабатының үйіндінің бетінен үзілуіне бағытталған газ ағысының күшінен айтарлықтай жоғалтулар байқалады, бұл оның елеулі кемшіліктерінің бірі болып табылады, мұндай күш жоғалуы тиімсіз, топырақтың үйіндінің беті бойынша жылжу процесіне теріс әсер етеді. Топырақтың жұмыс органы үйіндісінің беті бойынша жылжуын жақсарту мақсатында оған сығылған ауа ағысынан жылжудың қосымша Күшін хабарлау арқылы әрбір шүмектің осі мен үйіндінің саңылауы кесетін пышақтан топырақ қозғалысы бағытында еңіс және әрбір алдыңғы осьтің еңіс бұрышы әрбір соңғы осьтің еңіс бұрышынан аз.
Сурет 1 - Ауа шығаруға арналған тесіктері бар үйінді
Бульдозер жұмыс органы 2 пышағы және 3 алдыңғы беті бар 1-ші үйінді (2-сурет) қамтиды, одан кейін 4 қосымша парағы орнатылған. Алдыңғы парақта биіктігі бойынша орналасқан 5 тесік, ал қосымша парақта диаметрі бойынша тең және орналасқан 6 тесік. Қосымша парақтың артқы жағында 8 Сығылған ауа көзімен хабарланған 7 ауа коллекторлары орнатылған.
Алдыңғы 3 және қосымша 4 парақтардың арасында 9 жапқыштары әртүрлі биіктіктегі 10 тесіктері бар параллельді 5 Қатар және өтпелі Б тесіктері орнатылған. Бұл ретте әрбір төменгі төселген ойықтың биіктігі 10 қалқалағыш 9 ойықтың қимасынан аз, ал кең диапазонда ауа шығынын реттеуді қамтамасыз ету үшін 10 қалқалаудың ең үлкен ойығының биіктігі 9 саңылаудың диаметрінен 5 және 6 аз немесе тең. 9 қалқаламдарын қажетті жағдайда бекіту 11 болттармен қамтамасыз етіледі. Соңғылары 3 алдыңғы парақтың бүйір жағында орындалған 12 пазалармен және 4 қосымша парақтың артқы жағында қатты бекітілген 13 тік профильдермен, сондай-ақ бағыттаушы паздардың рөлін атқаратын. Алдыңғы 3 және қосымша 4 парақпен байланысқан 9 жапқыштардың беті тығыздағыш материалмен 14, мысалы резеңке.
Сурет 2 - Сығылған ауа шығаруға арналған саңылаулары бар қосымша табақпен жабдықталған бульдозердің үйіндісі
Жер қазатын машинаның жұмыс органы келесідей жұмыс істейді.
Қысылған ауаның көп шығыны қажет болған кезде ылғалды топырақты әзірлеу алдында 9 жапқыштарды 3 алдыңғы табақтың 12 пазалары және 4 қосымша табақтың 12 профилі пайда болған пазалар бойынша жылжытады және 11 бұрандамалардың көмегімен үлкен биіктіктегі 10 ойықтар тиісінше 5 және 6 алдыңғы 4 және қосымша 5 парақтардың саңылауларымен біріктірілген күйде бекітеді. Сусымалы топырақты әзірлемес бұрын, қысылған ауаның аз шығыны қажет болғанда, 9 жапқыштары аз биіктіктегі 10 ойықтары 5 және 6 тесіктерімен біріктірілген күйде белгіленеді. 9 жапқышты дұрыс қалыпта бекіткенде 14 тығыздағыш материалы сығылған ауаның ағып кетуін болдырмайды.
Ұсынылған құрылғы үйінді бетіне берілетін ауа шығынын реттеуді қамтамасыз етеді, бульдозерлерді пайдалану аймағын кеңейтеді және нәтижесінде оның жұмысының тиімділігін арттыруға әкеледі.
Бірақ үйіндіге берілетін сығылған газды автоматты реттеудің болмауы топырақ қысымын үйіндіге көшіру процесіндегі өзгерістерге сәйкес сығылған газ энергиясын тиімсіз пайдалануға және демек, жоғары энергия шығындарына алып келеді.
Бульдозер кесетін пышақпен 2, үйіндінің артқы жағынан әртүрлі биіктікте орнатылған және шығару тесіктерімен жабдықталған 3 ауа коллекторлары 4. 3 ауа саны-лекторлар, 5 сығылған ауа көзімен 6 магистральға қосылған 7 қысымды реттегіштер арқылы сығылған ауаны шығару, олар өз кезегінде 8 басқару желілерімен, 9 иілімді сыйымдылықтармен, толтырылған сұйықтықпен және әрбір ауа коллекторларының аймағында үйіндінің ойықтарында орнатылған [2].
2 Берілген машинаның техникалық сипаттамасы, негізгі параметрлерді есептеу
Komatsu D63E-12 бульдозері карьерлерде, ірі құрылыс нысандарында пайдалануға арналған, ол шынжыр табанды жүріспен жабдықталған және жоғары жүк көтергіштігі бар. Сондай-ақ, жұмыстың нөлдік циклінде құрылыста, шаруашылық қызметте және өнеркәсіпте технологиялық процестермен байланысты түрлі операцияларды орындай алатын техника кеңінен қолданылады.
Komatsu D63E-12 жоғары техникалық сипаттамалары қуатты қуатты жабдықты орнатуға негізделген. Жинақтауға байланысты машинаның салмағы да өзгереді. Соңғы жағдайда негізге үлестік қысым 56 кПа немесе 0,57 кгс кв. см. құрайды.
3-кесте
Komatsu D63E-12 параметрлері
Параметр
Мәні
Машина салмағы
19,8 т
Грунттық қысым
56 кПа
Шынжыр табан ені
510 мм
Жолтабанның ені
1,88 м
Үйінді түрі
SU, S
Үйіндінің көлемі
3,55-5,61 м[3]
Шекті жылдамдық (алға)
13,4 кмч
Komatsu D63E-12 бульдозерінің басқа техникалық сипаттамасы жұмыс органының (үйінді) сыйымдылығы - 3,55 текше метрден 5,61 текше метрге дейін.
Бұл бульдозер аз шығынмен қуаты 135 кВт төрт циклді агрегатты орнату есебінен өз класында жанармайды тұтыну бойынша ең үнемді болып табылады. 6D125E моделі дизель отынында жұмыс істейді, жанғыш қоспаны тікелей беру жүйесімен және сұйықтықты салқындату жүйесімен (су) жабдықталған. Мұндай қозғалтқыштың айналу жиілігі жұмыс минутына 1950 айналым, шекті айналу сәті - 800 Нм. Қондырғыда мәжбүрлі майлау жүйесі бар, шудың төмен деңгейі, шығару сапасының халықаралық стандарттарына сәйкес келеді. Бұл ерекшеліктер техниканы қала ішінде пайдалануға мүмкіндік береді.
4-кесте
Komatsu D63E-12 параметрлері
Параметр
Мәні
Қозғалтқыш өндіруші
Komatsu
Модель
6D125E
Цилиндрлер саны
4
Қуаты
135 кВт 183 л.с.
Суыту түрі
Сұйықтық арқылы
Айналу моменті
800 Нм
Жанармай
Дизель
Жанармай багы
406 л
Komatsu D63E-12 отын шығыны сағатына 180 г кВт тең. Жанармай сыйымдылығы 406 л отынға есептелген.
Komatsu D63E-12 бульдозерінің негізгі жүйелерінің сенімділігі мен ұзақ мерзімділігін қамтамасыз ету үшін өз өндірісінің агрегаттары орнатылады. Бұл қуатты қондырғыға, трансмиссияға және гидравликалық жетектерге қатысты.
Шынжыр табандардың көтергіш конструкциясын, тербелу осін және жазық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz