Гештальт психологиясының негізгі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 35 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КIРІСПЕ . . . 4

І ЖАЛПЫ ПСИХОЛОГИЯ ҰҒЫМЫ

1. 1 Психология ғылымының салалары мен тармақтары . . . 9

1. 2 Ойлау теорияларының психологиялық маңызы . . . 17

ІІ ГЕШТАЛЬТ ПСИХОЛОГИЯСЫНЫҢ НЕГІЗГІ ҰҒЫМДАРЫ

2. 1 Гештальт психологиясының негізгі . . . 20

2. 2 Гештальт психологиясының қалыптасу ерекшеліктері . . . 23

2. 3 Гештальт-терапияның негізгі бағыттамалары . . . 26

ІІІ ГЕШТАЛЬТ-ТЕРАПИЯСЫ

3. 1 Гештальт-терапиясының негізгі ұғымдары . . . 30

3. 2 Гештальт-терапиялық кеңес беру техникасы . . . 32

3. 3 Гештальт-терапия туралы пайымдаулар . . . 34

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 36

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 38

Кіріспе

Курстық жұмыстың актуалдығы. Әрбір адам тұтас, яғни оның денелік, эмоционалдық және рухани қажеттіліктері бірдей маңызды және бір-бірімен тығыз сабақтас. Өмірді толыққанды сүру үшін өзіңді жақсы түсінуің қажет. Яғни, өзіңмен барлық деңгейде жақсы контакт ұстану. Өзіңді жақсы білу бақытты өмірді құрудың маңызды шарты болып табылады.

Адам өз бетінше тірлік ете алмайды, керісінше ол өзі өмір сүретін әлем бөлігі болып табылады. Өз қажеттіліктерін қанағаттандыру туралы қамқорлық тек қоршаған кеңістік пен басқа адамдарға қамқорлықты бірлестіргенде ғана табысты болады.

Өз мұқтажыңды басқаның қажеттіліктерімен қалай үйлестіру, қай сәтте өзің туралы көбірек қамқорлық жасау, ал қай кезде айналадағылардың қызығушылықтарын басым ету - бұл мәселелерді бірден және түбегейлі бір ғана тәсілмен шешуге болмайды, керісінше қайта-қайта және қайтадан өзгеріп тұратын өмірлік жағдайларда, оқиғаларда қайта шешуге тура келеді.

Бала жас кезінде әлеммен өзара әрекет етудің белгілі бір тәсілдеріне үйренеді. Ол есейгенде, бұл тәсілдер көбіне ескірген болып шығады. Бұл үйреншікті тәсілдерді, тек жалғыз мүмкін болар ретінде қабылдап, адам олар «жұмыс істемеген» жағдайда қиындықты бастан кешіреді. Гештальт-терапевт адамға өз тәсілдерін қайтадан түйсінуге және бүгінгі күн үшін жаңасын, барынша жарамдысын қайта құрастыруға көмектеседі.

Гештальт - тұғастың, оның өзгеріп тұратын бөліктерін ұйымдастырудың тұракты әдісі; тұтас психикалық кұрылымдар. Гештальт-терапия - гештальт психология теориясына негізделген адамға психотерапиялық ықпал ету әдістері мен процедуралардың жүйесі.

Гештальт-терапияның принципі - өзін-өзі, басқа және басқа әлемді шартсыз : адамның калпын жетілгендей, немесе талап етпейтіндей және . Соңғы біздің Гештальт ғана емес, педагогтардың назарын тартуда, психотерапия әдістері педагогтар тәрбиеленушілердін ықпалдастықтарының жиынтығына енуде.

─ гештальт психологияның теориясына негізделген, адамға психотерапевтік ететін және жүйесі ─ психологиялық аумағы, құрылымының мен алғышарт қарастырып, нәтижесінде арасындағы түсіндіріледі. басты ─ адам, басқа және басқа нәрселерді күйінде және бар жетілген деп, өзгертудің жетілдірудің жоқ бағалайды.

Қазіргі кезде Қазақстанның жан-жақты ғылым саласында дамуының басты себебі адам білімінің нәтижесі екенін көруге болады. Адам білімін жетілдіру барысында өзін-өзі дамытудың түрлі әдіс-тәсілдерін қолданады. Бүгінде эзотерика адамзат біле бермейтін құпия сақталған адам жаны мен тәнінің сырларын психологиялық тұрғыда ашқалы отыр. Мұндай көне ілімді меңгеру әсіресе психология мамандығында оқитын студенттерге өте қажетті әрі өзекті мәселе болып табылады. Өйткені адамның күш-қуаттарының көзі чакралар арқылы психолог адамның күй -жағдайын, өзін-өзі жетілдіруінің деңгейін анықтай алатын болса, адам тәнінен шығатын аура арқылы оның эмоционалды көңіл-күйін, денсаулығын, өзін тұлға ретінде қалыптастырған деңгейін білуге мүмкіндік алады.

жұмыстың - гештальт-терапиясы.

Курстық жұмыстың мақсаты - гештальт-терапияның мәнін ашу.

Курстық жұмыстың міндеттері:

Гештальт психологиясының мәнін ашу;
Гештальт психологиясының қалыптасу ерекшеліктерін сараптау;
Гештальт-терапиясының негізгі ұғымдарын ашу;
Гештальт-терапияның кеңес беру техникасын сараптау.

Курстық жұмыс кіріспе, үш бөлім, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

І ЖАЛПЫ ПСИХОЛОГИЯ ҰҒЫМЫ

1. 1 Психология ғылымының салалары мен тармақтары

кезде ғылымы - салалар тармақтарға бөлініп, ілгері отырған кең тән. салалар тармақтар мен жағынан түрлі іс- қамтитын килы тұр. топтастырьш, -жікке жіктеу () деп .

Психологияның жіктегенде, бірінші, пәннін, объектісін, . адамның -әрекет негіз алу . Үшінші, өзін мен -әрекет деп санап, оның ортаға алып .

Адамның іс- сүйене отырып, оның дамуын жіктеу .

I. Тәлім- (педагогикалық) , бұл зерттейтіні - оқыту тәрбиелеу психологиялық заңдылықтар. Ол акыл- мен жүйесін, қалыптастырудың, тиісті материалдарын мен -шәкірт өзара -катынастарды түйінді қарастырады. Сөфтіп, оқушылар өзара қатынастармен, олардың даралык санасып мүмкіндіктерін іздестіреді. Оқу- жұмыстарын балалардың ерекшеліктерін, бірқалыпты заңдылықтарынан балалармен -тәрбие жүргізу -тәсілдерінің зерттейді. -ақ, адамдармен істеудің және қалай мәселелерімен щұғылданады.
Тәлім-тәрбие мынадай бар: а) психологиясы - психологиялық оқыту білім жекелеген мәселелерін, оқыту балалардың ақыл-ойын сияқты де шұғылданады. ә) психологиясы - және тәрбие психологиясын зерттеп, оқушылар ұжымының, еңбекпен педагогикасының негіздеріне мәселелерді іздестіреді. Бұлардан мұгалімдер кемтар (ересектерді де) оқытып тәрбилеу мәселелерін қамтиды.

. Жас психологиясы - психикалық табиғи мен дамып азаматтық қасиеттерін, психологиялық зерттейтін сала тармақтардан құралады: балалар психологиясы, жеткіншектер психологиясы, жастар психологиясы, ересектер психологиясы, қарт психологиясы. сала мен ақыл-ойдың және өзара мен мәселелерін, оқыту адамның -ойын, сана-сезімін тиімді нендей арқылы болады мәселелерді .

III. психология. адам бірқалыпты жолынан, ми ұшырағандардың күйзелістері осы саладағы ер аурулардың қарастырады.
психологияның тармақтары, айтқанда: - ми ауруымен адам дамуын, - саңырау керең туған психикасын, - нашар мен психологиялық зерттейді. туа болған адамдар зерттейтін патопсихология аталады. медицина мен -тәрбие зерттейтін -педагогика жан сырын психология түйіскен жатады.

. Еңбек - адамның -әрекет психологиясын, ғылыми сүйене ұйымдастыру қарастырады.

психологиясының - әр еңбектегі ерекшеліктерін, дағдыларының қалыптасуын, өндірістік-кәсіптік жағдайдың тигізетін әсерін, құрал- құрылысы орналасуын, жүйелерінің заттарын . Бұл әркайсысының ерекшеліктерінен бірімен-бірі байланысты келетін тармақтары бар. Инженерлік - бұл негізінен, автоматталған басқару әр операторлардың зерттейді. психологияда өзекті эргономика аталады. орайда пен арасында орнатудың мэселелері саналатын әрекетіндегі өнімді, оның ерекшеліктері, жүйесінің мен гигиенасы, өнім жетекші рөлі, техникалық-жабдықтар және тетіктер қатысты қарастырылып, сыр- зертіеледі. психология оқыту үшу орындалатын жай-жапсарын, жалпы, психикасның кеңістігіне ерекшеліктерін . жоғары ысылған мен даярлап мақсаттарын .

Ғарышкерлік - адамның пен кеңістігінің бағдарсыз жұмыс сәтіндегі қиыншылық психологиясын, шектен әсерден кейпін, -күйі төзімділік шараларьш .

Еңбек арнайы тиісті тармақтар бар. ауыл (шопандар малшылар, мен т. б. ) қатысты келеді.

V. психология қызметі аурулардың -құлқын . Бұл бірнеше бөлінеді, тармақтық психикасын қатысты мақсат-міндеттері бар. а) Нейропсихолоеш құбылыстар жоғары құрылысының және өзара зерттейді; ә) дәрі-тердің психикасына мен қарастырады; б) - ауру психикалық әдіс-айла емдік қолдану қарастырады; в) және адамның мен нығайтуға шараларды асыру, оның -тәсілдерін -мен .

VI. психологияның басты - азаматты -жұрты Отанын қалқан психологиялық даярлау. жауынгердін. мінез-құлқы отаншылдық тәрбиелеп жағдайлары, мен арасындаш -қатынастар, -насихат рын, дұшпанға өшпенділік оянып, қарсы істерін және техникасын мен әдістері,

VIІ. психология мен арасындағы мәселелерімен айналысады. Бұл адамдардың бір ұйымдасқан мен топтары өзара -катынастағы кұбылыстардың зерттейді. кезде психология мынадай түрлі қамтылады:

а) Үлкен, ірі психологиялық- жағдайлар. проблеманын жалпы байланыстар:, теледидар, т. б. кіреді. түрлі жататын осы арқылы түрлі хабарлар, көпшілікке талғамдар, -ғұрыптар дәстүрлер, мен, қоғамдық -күйлер әсер психологиялық жеткізіледі. таптық қатысты мәселелер, этностык, ұлттык. сипаттары, психологиясының мәселелері де .

ә) Кіші (шағын) топтардагы - әлеуметтік жағдайлар. Оңашаланып топтардағы бірігуі, өзара -қатынастарыныд мен -жағдайы, ішіндегі жетекшінің алатын орны, әр топтық болып ассоциациялар, корпорациялар, ұжымдар, және топтар қатынастар, топтартың шеңбері, бірігуінің мен -мүлделері, денгейі . Бұл отбасындағы -ана баланың қарым-, үлкендерді сияқты де .

б) Қоғамдары қасиеті әлеуметтік- орны. - әлеуметтік зерттеу . Осы олардың аталған қандай атқаратыны соларға ерекшеліктерде . Сондай-, қоғамдағы өзін- бағалай білуін, оның мен - бағдарын, мен көнбістігін, ұжымшылдығы менмендігін, мен зерттеуге беріледі.

Әрине, бұл аталған үш топқа қатысты күрделі мәселелер әлеуметтік пспхологияда біріне-бірі қарама-қайшы не бір қатарға қойылмайды. Азамат пен қоғамның тұтастығы тұрғысынан бұл мәселелер барлық қарым-қатынастардың жиынтығы деп қарастырылады және адамның азаматтық бейнесі мен оның ішкі мәнін ашып көрсетеді. Әлеуметтік пснхологияның тармақтары: этностық психологня, ұлт психологиясы, таптар психологиясы және дін психологиясы әлеуметтік өмір тынысын жан-жақты қамтиды.

. Спорт спортшылардың -әрекетіндегі ерекшеліктерін, Спорт мен өзара - қатынасын, даярлаудың жағдайы, құрал- қамтамасыз етілуін, психологиялық іздестіре келе, оларды және күш-қуатын деңгейін, ұйымдастыру, мәседелернің факторларын Әрбір мен спорт срекшеліктерін ескере отырып, оларды міндеттері .

IX. психологиясы - заманда дамып сала. сала әрбір саяси- және -материалдық өтеу қарай шаралары . Сонымен, әсіресе, психологиялық, елдегі жас ерекшеліктері, сатьш мұқтаждығы, қызмет факторлары .

X. Ғылыми- (творчество) - соңғы зерттеле сала. салада адамның қызметі, ерекшеліктері, айқын көрініп, ғылыми ашудағы, сезімдік т, б. сипаттары . Осы ерекше ңыызды - эвристика .

XI. , әдебиет шығармашылыққа психология. сала қарастырылатын - әсемдікті және адам дүниесін ықпал факторлары. саланың мәселелері күнге жүйелі өз е зерттеле жоқ.

. Салыстырмалы психиканын түрлерін . Мұнда мен психикасын отырып . Олардың айырмашылықтары ерекшеліктері ажыратылады. Бұл жануарлар зерттейтін әрбір мен, олардың жан-, жәндіктердің . әрқылы қарастырады. , өрмекші, , ара, , құс, және психикасы деңгейде . Қазіргі кезде бұл тармаққа биология мен психологияның тоқайласқан жерінде этология деп аталатын тармақ қосылып отыр. Бұл орайда, книттер сияқты дельфиндердің де қылықтары бақылауға алынып, хайуанаттар құлқындары туа пайда болатын механизмдер зерттелуде.

XIII. психологиясы қатысты реттеу оларды жүзінде психологиялық зерттейді. сала психологиясы, психологиясы, түзету (пенитендиарлы) аталатын құраяады. психологиясы, айыпталушылар, , сот жүргізу, жауап тәрізді т. б психологиялық қарастырады. психологиясы жеке мен зиянды сырын ашады. Еңбекпен психологиясы адамдарды не істету қайта жолдарын [11] .

1. 2Ойлау психологиялық

Ойлану, - оқытудың түрі. түсінігі - бұл білім алу, келісімді таза адамның негіз өзін .

Ойлаудағы - баланың бірнеше меңгеру байқататын қасиеті. - асыл мұра, бойға зор қасиет. Әркімде ерекше түсетін болады. орындайтын оның шығатын, өсіп - септігі, қабілеттілігі . Оның - тәнімен еткенінде қабілеті, қалыптасады, икемділігі . Баланы, қаламаған икемдеу қиын. Берілген орындаймын өзін - қинайды. нәтиже алмайды. болады, береді. осындай түскенде болатын енжарлық моральдық - қағидадан кетуіне себепкер .

Қабілеттіліктің көрінуіне тигізетін ? Отбасы, мектеп те, жора - да - де тигізеді. негізінде өзі тиіс. жағдайда де беріп, сілтеу . Ол баланың «механикасын», нәрсеге себебін барлық, қала баланың қандай түсіне ықпал болады. даму жас сай, жақсы, даярлығы байқалған, мектеп жан - жетіледі [5] .

психологиясы - күрделі қызығатын . Оның теориялық практикалық жақты зерттейді. заңдылығын психология алдына ғылым қалыптасуына көрінді. әр түрлі зерттеуінде гноселогия логика, педагогика, физиология. табиғаты () оның туралы зерттеген .

Қазіргі философиясы ойларды, шындық -әрекетті процесі қалыптастырады. қабылдау сезімдік бөлініп, жалпылау, жалқылау заттар құбылыстың шындық байланысын көрсетеді. Философияда зерттеу ойлауға түсінік : ойлау сана, және, ойлау сөйлеу ретіне. Арнайы психологиялық ойлау мәселе табылады. ойлауды арқылы ойды өзіне отырып заңдылықты әкеледі. қатар сыртқы толуға ғылым. логикалық түсінік, түрден кез ойлау .

ғылымда, ерекшелігі өңдеуіндегі пен қарамастан ойлау қалыптасады. уақыт ойлау мазмұны, динамикасы, нақты зерттелмеген. психологияда психологиялық формальды әсерін кезеңнен . Ассоцация теориясына өзіндік енгізген жоқ, ол логикалық заңдылықтарының өңдей ассоциациялық ұсынады. көзқарас механикалық да енгізбеді, интелектуалды жүйесін операциялар байланысуда. да психологиялық қалыптасуына сипата болғаны сол. сын бағытта . Ойлаудағы зерттеу мектебінде жүргізіледі, заты бір - ауызша - ойлау, оның ерекше интроспекция .

Ойлау мақсаты белсенді сипатын, оның ассациалы әсерлерге қабылдаудан ерекшелігі екені . Ойлауды зерттеу гештальт жалғастырады, өз ойлауларына жаңа тәсілдер [17] .

А. Н. Леонтьев зерттеуде, мәселелерді, жалпы іс- теориясымен қарастыруды. С. Л. еңбегінде процесі зерттеу қалыптастыра отырып, оның бөліп ойлау негізгі көрсетті. П. Я. нақты зерттеу жағдайы, жолдары бағыттарының тоқталды. . Брунер ойлаудың кезеңдері түрлерін (көрнекі қимылды, бейнелі ойлау) жағдайын іс- қалыптастырып жасады.

Б. М. Теплов еңбегінде ойлаудың интеллектуальдық ерекшелігін практикалық міндеттерді шешуде іс-әрекетте көрінетіне тоқталды. Л. С. Выготский «Ойлау және сөйлеу» еңбегінде сөйлеудегі ойлаудың генетикалық түбірін, ойлау және сөйлеу ерекшелігін, онтогенездегі сөз және ой қатысын, іштей сөйлеу сипатын ашты.

Л. С. Выготский, А. Н. Леонтьев, С. Л. Рубинштейннің еңбектерінде оқу-білім, іскерлік, дағдыны иемдену түрлере (ал даму - қабілеттерді, жаңа қасиеттерді икемдеу) қарстырылды.

П. Я. Гальпериннің анықтауынша оқу субъекті әрекетінің негізінде білімді ұғыну. Д. Б. Эльконин мен В. В. Давыдовтарша, оқу - оқу әрекетінің арнаулы түрі, ал А. Н. Леонтьев теориясы бойынша, оқу (ойын және еңбекпен бірге) - жетекші әрекеттің типі. Оқу полимотивті және полимағыналандырылған іс-әрекет деп қарастырылады.

Г. В. Габайдың көрсетуінше, оқу әрекеті екі құрамдас жүйеден немесе іс-әрекеттен құралатын әрекет. Біріншісі - жүйеше немесе іс-әрекет түріндегі оның негізгі фунционалды компоненті, оқу. Оқу әрекетінің дайындаушылық функционалды компонеттері оқу іс-әрекетінің басқа жүйешесіне топталды. Ойлау психологиясының дамуы мен қалыптасуына көп үлес қосқан вюрцбург мектебі болды. Негізін салумен О. Кюльпе ойлауға теориялық және экспериментальды зерттеу жүргізу арқылы кезеңдері мен принциптерін, арнайы талдады. Кейінен Вюрцбург мектебінің идеясын жалғастырушы О. Зельц болды. Оның «кешенді теориясы» ойлау актісінің продуктивті, репродуктивті психологиялық бірлік механизімін түсіндірді. Ал гештальтпсихология өкілдері К. Дункер ойлаудың творчествалық міндеті мен дамуын Ж. Пиаже мектебінде зерттеді. Дункер творчестволық ойлау мәселесін зерттеуге, нақты анализ жасап негізгі механизмдеріне тоқталады. Ж. Пиаже еңбегінде генетикалық деңгейде зерттеу таным процесін, оның орталығы интеллектің операциялық теориясы болды.

Ал А. Н. Леонтьев ойлауды зерттеуде, фундаментальды мәселелерді зерттеуді, жалпы психологиялық іс-әрекет теориясымен байланыстырып қарастыруды. С. Л. Рубинштейн еңбегінде ойлау процесі бойынша зерттеу принципін қалыптастыра отырып, оның заңдылықтарын бөліп және ойлау операцияларының негізгі бірлігін көрсетті. П. Я. Гальперин нақты экспериментальды зерттеу жағдайы, жолдары мен бағыттарының қалыптасуына тоқталды. Дж. Брунер еңбегінде ойлаудың даму кезеңдері оның түрлерін (көрнекі қимылды, көрнекі бейнелі ойлау) жағдайын танымдық іс-әрекетте қалыптастырып талдау жасады. Қазіргі психологиядағы ойлау сапасы оның түрлері туралы кең көлемде зерттей - отырып психологиялық әдебиеттер, терминдік ерекшеліктерін ұсынғандар: Р. Арнхейм, А. Р. Лурия, Е. Блейлер, Г. Майер. Л. Леви-Брюля, К. Гольдштейн т. б. болды [2] .

Адамның ойлану әpeкeтi тікелей - сезімдік таным процесстерімен де тығыз байланысты. Адамның ойы әрбiр нәрсенiң сипаты мен қасиеттерiн сезу арқылы ажыратып көрсете алады. Сөйтiп заттар мен құбылыстарды әртарапты танып бiлуге мумкiндiк туады.

Адам тiлдiк материалдар негiзiнде ойланады. өз ой-пiкiрлерiнiң жуйесiн, нәрселер жайындағы нақты тyciнiктepiн жасайды. әрбiр ойдың ақиқаттығы ой талқысы арқылы қарастырылады. Адам ойының жуйелi болып, оның нәрселердiң мәнін тусiнiп бiлуi сөйлеу арқылы жузеге асып, өзгелерге жеткiзiледi. Адамның ойы тiлмен, анық сөйлеумен тығыз байланысты және ойлау осы тiлдiк материал арқылы өзiнiң шындығы мен ақиқаттығын бейнелей алады.

Ойлаудың қоғамдық мәні Ойлаудың тiлмен тығыз байланысты болуы және оның қоғамдық мәні адам ойлауы дамуының қоғамдық тарихи сипатта болатындығын көрсетедi. Адамның дуниетанымы, бiлiмi және өмip тәжiрибесiнен жинақттаған мағлұматтары ұрпақтан-ұрпаққа мұpa болып ауысып отырады. Бұл - тарихи фактор. Адам ақыл-ойының дамып жетiлуi мен бiлiмнiң өcyi әрбiр ұрпақ жасаған бiлiм қорын меңгерiп, оларды әлеуметтiк өмip қажеттiлiктерiн қанағаттандырып отыруға пайдаланады. Сөйтiп, тарихи даму адам баласының қоғам өмiрiндегi қарым-қатынасын нығайтады.

Ойлау процесі үшін зейін - мәселені дұрыс түсінуге және шешуге ықпал ететін фактор. Осы ойлау және ес процесіне зейіннің тікелей ықпалы бар.

Адамдардың арақатынасы жүйесінде бірін-бірі жақсы түсінісуіне, бір-біріне бейімделуіне зейін көмектеседі. Психиканың ерекше қасиеті ретінде зейін адамның еңбек процесінде қалыптасады. Мұндағы қажетті шарт - объектіні таңдап алып, сананы сол объектіге бағыттау. Зейін сыртқы орта құбылыстарына да, адамның өзінің ішкі психикалық күйлеріне де бағытталуы мүмкін. Сонымен, зейін дегеніміз айналадағы объектілердің ішінен керектісін бөліп алып, оның айқын бейнеленуіне көмектесетін психологиялық феномен болып табылады.

Таным процестерінің бағыттылығы мен таңдамалылығы да зейінмен байланысты болады. Ойды анық және дәл қабылдауды, естің беріктігі мен таңдамалылығын және сөз арқылы ой әрекетінің бағыттылығы мен нәтижелілігін анықтайды. Демек, барлық таным әрекеттері функцияларының сапалы әрі нәтижелі болуы зейінге байланысты. Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамытып, оны тұрақтандырудың мәні зор. Ақыл - ой еңбек қабілеттерінің өсуі барысында олар білім, білік, дағды түрлерін тез игереді. Жасына қарай берілген тапсырманы дұрыс сапалы орындау - баланың даму деңгейін көрсетеді [18] .

Қазіргі білім беру жүйесі оқыту процессінің екі аспектісін қалыптастырады.

Оқытудың мазмұнды аспектісі оқушылардың терең жан - жақты ғылым мен практика талаптарына сай келетін біліммен қаруландыру мақсатын көздейді. Оқытудың формальды аспектісі - оқушылар бойында білімді игеру дағдыларын қалыптастыру, соның негізінде өздігінен жаңа білімді алуға ашу және оқу материалын түсіну жолдарын жаңарту мәселелерін қарастырады.

Практикада бұл екі аспектінің тең емес екендігі айқын көрінеді. Ұстаз қауымы оқушыларға мейлінше терең білім беруге тырысады. Алайда «көп білген кемеңгер емес, білімін пайдалана білген кемеңгер», демекші қазір мектептерде пәндердің мазмұны заман талабына сай күрделеніп келе жатыр. Оқушы қысқа мерзімде жалпыланған білім көлемін меңгеру қажет. Сондықтан оқушылардың логикалық ойлауын дамыту, олардың бойында логикалық ойлау операцияларын қалыптастыру және тиімді жолдарын іздестіру мәселесі қазіргі таңда ұстаз алдында тұрған негізгі міндеттің бірі демекпіз.

Оқушылардың логикалық ойлауын дамыту мәселесін шешу ұстазға ауыр жүк арттыратыны сөзсіз. Шынымен - ақ, оқушылардың ойлауындағы қателікті байқап, сол қателіктің мән - мағынасын түсіндіріп, ойлау жүйесіндегі тізбектілікті, ойлау операцияларын дұрыс қалыптастыра білу үшін ұстазға логика саласынан қажетті теориялық білім керек.

Сол себептен оқыту практикасында бұл бір бөлек дидактикалық мәселені құрайды. Әлемдік педагогикалық практикада бұл мәселені шешудің кейбір тенденциялары пайда болуда. Олардың бірі - оқыту процессінде формальды аспектіге назар аудару [9] .

Дж. Гилфордтың пікірі бойынша, ойлау өзінің төрт ерекшелігімен сипатталады:

- өзіндік өзгешелігімен, жаңашылдығымен, айтылатын ойлардың ерекшелігімен, ойлау жаңашылдығына деген айқын байқалатын ұмтылысымен;

- семантикалық иілімділігімен, яғни нысананы жаңа көзқарас тұрғысынан көру, оның жаңа қолданысын таба білу, қызметтік қолданылуын тәжірибе жүзінде кеңейту қабілетімен;

- бейнелік дағдылану иілімділігімен, яғни нысананы қабылдауды оның жаңа, көрінбейтін жақтарын көретіндей етіп, өзгерту қабілетімен;

- семантикалық спонтандық иілімділігімен, яғни түрлі ойларды белгісіз жағдайларда, атап айтқанда, бұл ойларға арналған бағдары болмаған жағдайда өндіру қабілетімен.

Шығармашылық ойлау өзінің даму жолы барысында бірқатар кедергілерге: конформизмге (басқаларға ұқсас болуға ұмтылыс) бейімділік; күлкілі, ақылсыз, әдеттегіден тыс болудан қорқу сезімімен, сондай-ақ басқалар тарапынан кек қайтару қорқынышымен туылған ішкі цензураға; ескі білім мен ойларға қатысты ебедейсіздікке, олардың маңыздылығын қайта бағалауға; жауабын бірден табуға деген ұмтылысқа тап болуы мүмкін.

Шығармашылық ойлауды зерттеу психологияда төрт бағытта жүргізіледі:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.