Пән мен тіл туралы бастапқы білімдерін жандандыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Физика пәнін үш тілде оқытудың маңызы мен ерекшеліктері
Мазмұны
Кіріспе 3
І. Негізгі бөлім
Физика пәнін үш тілде оқытудың ерекшелігі мен тиімділігі 5
Пән мен тілді кіріктіріп оқыту әдісі - CLIL 7
II.Тәжірибелік бөлім 14
ІІІ.Қорытынды 26
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер 28

Кіріспе

Үш тілде оқытуды қолға алудағы негізгі мақсаты - бірнеше тілді меңгерген, жас ұрпақ білім кеңістігінде еркін самғап, әлемдік ғылым құпияларына үңіліп, өз қабілетін танытуына мүмкіндік алады жан-жақты білімді, бәсекеге қабілетті болып табылады.
Үштұғырлы тіл туралы идеяны мемлекет басшысы 2006 жылдың қазанында өткен Қазақстан халқы ассамблеясының XII құрылтайында жария етті. "Үштұғырлы тіл" идеясының үшінші құрамдас бөлігі - ағылшын тілін үйрену. Бүгінгі таңда ағылшын тілін меңгеру дегеніміз - ғаламдық ақпараттар мен инновациялардың ағынына ілесу деген сөз. Елбасымыздың Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан атты Халқына Жолдауында: Тілдердің үштұғырлығы мәдени жобасын кезеңдеп жүзеге асыруды қолға алуды ұсынамын. Қазақстан бүкіл әлемге халқы үш тілді пайдаланатын мәдениетті ел ретінде танылуға тиіс. Бұлар -- қазақ тілі -- мемлекеттік тіл, орыс тілі -- ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі -- жаһандық экономикаға ойдағыдай кіру тілі деп үндеуінде тұжырымдады.
Яғни, бұл бағдарламалардың басты идеясы Қазақстанды бүкіл әлем халықтарына үш тілді бірдей пайдаланатын жоғары білімді мемлекет ретінде таныту керек. Қарапайым тілмен айтқанда, қазақ тілін дамытамыз, орыс тілін қолданамыз және ағылшын тілін үйренеміз...
Осы мақсатта бүгінгі күні қаншама бағдарламалар қабылданып, қаншасы жүзеге асырылып үлгерді. Барлық мекемелердің қызметкерлерін үш тілге үйрету қолға алынып, қазіргі таңда ол талапқа айналып бара жатыр. Елдегі барлық білім ордаларында ағылшын тілі тереңдетіліп оқытыла бастаса, орыс тілі бірнеше жылдан бері ҰБТ сынағында тапсырылатын міндетті пәндердің қатарына енді. Колледждер мен жоғары оқу орындарында ағылшынша білімі бар мамандықтар даярлануда.Тіпті, мектептің бастауыш сынып оқушыларының сабақ кестесіне шетел тілін енгізсе, кей

балабақшаларда көштен қалыспай, алты жасқа да толмаған бүлдіршіндердің тілін ағылшынша сөйлетуге күш салып жатқаны белгілі.
Қазақстандықтардың ағылшын және басқа да шет тілдерін оқып- үйренуге жәрдемдесу үшін колледждер мен жоғары оқу орындарында ағылшынша білімі бар мамандықтарды оқыту жүйесі мен процесіне қойылатын талаптар күшейтілуде. Сондықтан өз тәжірибемізде ағылшын тілін өз бетімізбен оқып, жеке өз білімімізді толықтырып отыруды алға мақсат қылып, оны өз сабақтарымызда қолдана білуіміз қажет.

Физика пәнін үш тілде оқытудың ерекшелігі мен тиімділігі

Ғылыми-техникалық үдерістер қарқынды дамыған кезеңде еліміздің білім саласына ауқымды міндеттер жүктелуде. Осы орайда Тілдердің үш тұғырлығы мәдени жобасын жүзеге асыруға байланысты әрі жаһандық экономика жағдайында ғылымның тілін ағылшын тілінде игерудің маңызы зор екендігін уақыт дәлелдеп отыр.
Елбасымыздың Жолдауының негізінде 2018-2019 оқу жылынан бастап үштілділік аясында мектептерде физика пәні бойынша ағылшын тіліндегі элементтерді енгізу осы оқу жылынан бастап қолға алынып, ұстаздарымызға қосымша үстемақы төленуде. Физика пәнін ағылшын тілінде меңгертудің ана тілінде оқытудан ерекшелігі физикалық терминдерді ағылшын тілінде енгізу, әртүрлі пәндегі бір ғана терминдердің ағылшын тіліндегі мағынасы түрліше болатындығына оқушылардың көзін жеткізу, зертханалық жұмыстарда қолданылатын құралдардың, қондырғылардың және материалдардың атауларын оқушылар ағылшын тілінде білуі, есептердің шығарылуын ағылшын тілінде түсіндіруі, сабақты бекіту кезеңінде сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беруі, алынған нәтижені түсіндіруі және соған сәйкес қорытынды жасай білу дағдыларын қалыптастыру басты міндет болып табылды. Пәнді үш тілде оқыту оқушыларға қосымша ресурс ретінде болашақ мамандығына да көмегі зор.
Сабақ барысындағы қарым-қатынаста ағылшын тіліндегі сөздерді, сөз тіркестерін, терминдерді жиі қолдану: оқушылардың сөздік қорының толығуына, тілдік кедергілерден жеңіл өтуіне, өздері үшін жаңа ұғымдар тануына, пәндік бақылаулармен, тәжірибелер жүргізулеріне құлшыныстары артады. Қарапайым көрсетулер оқушыны өз бетімен ізденуіне, танымдық және шығармашылық икемділіктерін дамытуға бағыттайды. Оқушылардың дағдыларын бекіту мақсатында топта, жұпта ұсынылған тақырыптар

бойынша ағылшын тіліндегі элементтерді байланыстыра отырып, шағын жобалар қорғауды сабақ үрдісінде жие қолдану, оң нәтижесін береді.

Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері атты Жолдауын жүзеге асыру мақсатында дайындалған Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы - білім беру жүйесінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, адам капиталын дамыту үшін білім мазмұнын түбегейлі жаңғырта отырып, білім саласында кезек күттірмей тұрған мәселелерді шешуге бағытталған.
Біз бұл бағдарламаны толықтай іске асыруға бағыт алдық, қазір барлық мектептерде 1-сыныптан бастап ағылшын тілі оқытылып жатыр. Себебі жас ұрпақтың білім кеңістігінде еркін самғауына жол ашатын, әлемдік ғылым құпияларына үңіліп, өз қабілетін танытуына мүмкіндік беретін қажеттілік. Үш тілде оқыту - заман талабы десек, оны жүзеге асыру - ұстаздардың міндеті. Сондықтан да заманауи ұстаздарға тоқтаусыз ізденіу керек.
Физика пәнінің сабағында көптілде жүргізу арқылы үш тілді оқыту бағдарламасы іске асырылады. Жұмыс барысындағы басты мәселе -- оқу материалын қазақстандық стандартқа сай сәйкестендіру. Бұл бағдарлама 7-
11 сыныптағы физика курсын толық қамтыуы қажет. Сабақ көп тілде берілетіндіктен уақытты үнемдеу жолдарын қарастыру керек. Негізінен физика пәнін көптілде оқыту кезінде сабақта қолданылатын жаңа ұғымдарды ана тілі және қарастырып отырған тілдерде таныстыру қажет. Сабақ барысында қосымша берілетін физика-техникалық терминдер сөздігі оқушының сөз қорын қалыптастырады. Практикалық жұмыстарға баса көңіл бөлінеді. Әр тараудың соңында міндетті түрде практикалық, бақылау жұмыстары жүргізіледі. Тарау мақсаттары, міндеттері, негізгі түйінді мәселелер және тірек ұғымдар мен қоса тарау мақсаттарына жетудің негізгі кезеңдері келтіріледі. Олар: қызығушылықты ояту, жаңа ұғымдарды енгізу,

оқушының зерттеушілік және танымдық дағдыларын қалыптастыру кезеңдері. Физика пәнін көп тілде оқыту оқушылардың сөздік қорын кеңейте отырып ойын толық жеткізе білуге, әртүрлі бақылаулар мен тәжірибелер жүргізуге, физикалық құбылыстарды емін-еркін сипаттай білуге құлшындырады . Қарапайым көрсетулер оқушыны өздігінен ізденуге, танымдық және шығармашылық икемділіктерін дамытуға бағыттайды. Сонымен қатар, алған білімі өмірге деген қажеттілігін қанағаттандыру мақсатында меңгерілуі қажет екендігі оқушы санасына сіңіріледі.

Пән мен тілді кіріктіріп оқыту әдісі - CLIL

Оқытудың тиімді әдіс - тәсілдерін таңдау арқылы табысқа жетуге, әрі сабақтың тиімділігін барынша арттыруға болады. Оқушыларға сабақ жүргізу барысында физика пәні бойынша ағылшын тіліндегі элементтерін енгізе отырып, білім беруде мынадай қағидаларды есепке алуға болады:

өмірмен байланыстыра отырып сабақ бере білу;
оқушылардың материалдарды ұзақ уақыт есте сақтау қабілетін арттыру үшін сабақты тірек белгілері мен тірек конспектілері бойынша беру;
тест - сұрақтары мен тексеру;
есептің шығаруда қолданылатын форму лаларды ағылшын тілінде түсіндіруді үйрету;
оқушы сабақ кезінде қажетті мәліметті, заңдылық ережені, фактіні алуға және есіне сақтауға міндетті;
өз бетімен жұмыс істеуін, шығармашылық мүмкіншіліктерін, ойлау қабілетін арттырып отыру.

Сабақта жаңа әдіс-тәсілдер қолдану барысында CLIL технологиясы тиімді болып саналуда, яғни оқушылар жұпта, жеке, топта, ағылшын тілінде

физикалық терминдердің, шамалардың әрекеттерін ағылышын тілінде айтуды іске асырады, әр оқушы сабақта орындалатын тапсырмаларға жауапкершілікпен қарауға, топта және жұпта пікір алмасып отыруы сабаққа деген қызығушылығы мен құлшынысын жоғарылатады.

CLIL-оқытудың жаңа технологиясы, CLIL (Content and Language Integrated Learning - Пән және Тілді Кіріктіріп Оқыту) осы CLIL әдісі арқылы - әртүрлі пәндерді шет тілінде оқытамыз. CLIL термині қолшатыр сияқты, бірнеше пәндерді құрайды, мысалы: математика, биология, география және физика т.б пәндерді қолдана отырып, шет тілінде оқыта аламыз. Бұл ұғымды алғаш рет Дэвид Марш 1994 жылы ойлап тапты, көптеген зерттеу жүмыстары жүргізілді, семинарлар өткізілді, педагогикалық тұрғыдан дамыды, тек қана 2001 жылы CLIL термині енгізілді. Бұл ұғым Қазақстанға Болондық жүйесі бойынша 2010 жылдан бастап енгізілді, CLIL әдісі бізге үлкен өзгеріс әкелді, өйткені барлық оқу орындары (университет, колледж, мектеп) кіріктірілген білім беру әдістін қолдана бастады. Қазіргі кезде Назарбаев Зияткерлік университеті және Назарбаев Зияткерлік мектептері, Білім Инновация лицейілері, дарынды оқушыларға арналған "Жас Дарын" мектептері кіріктірілген білім беру әдісін қолданып жатыр. Бұл әдісті қолданбастан бұрын, бірнеше тәжірибе жұмыстарын, мұғалімдермен педагогикалық тренинг өткізіп, көптеген мұғалімдер шетелдерге барып білімдерін жетілдірген.
Сабақты жоспарлау барысында мұғалім оқушылардың пәнді игеруінде кездесуі мүмкін тілдік қиындықтарды алдын ала көре білу және сол мәселелерді шешу үшін тілдік тіректерді қолдануы тиіс.
Мысалы мынадай тапсырма берілсін делік
Берілген сөздерді кестеге сәйкестендіріп толтыру.
Ньютон, күш моменті, физикалық шама, динамометр, өлшем бірлігі, өлшеуші құрал.

Неге біз осы тапсырманы Clil әдісіне жатқызамыз?
Егер басқа тілді оқушыларға біз таза мәтінді беретін болсақ олар осы мәтінде не жазылып тұрғанын білмеуі мүмкін. Осы мәтіндермен бірге мәтіннің мазмұнын ашатындай карта-схема, немесе қарапайым суреттерді беруге болады.
Мұғалім тақырып түсіндірген кезде өте қарапайым және күнделікті өмірде қолданып жүрген сөздерді қолдану.
CLIL - дың төрт мүшесі немесе ұстанымы:
ПӘН
Қабілеттінің дамуы анықталған оқу бағдарламасының ерекше элементтерін түсіну.
БАЙЛАНЫС
Оқу барысында тілді пайдалану - оқу барысында тілді қолдану. БІЛІМ
Тіл арқылы ойлау қабілеттерін дамыту. МӘДЕНИЕТ
Айрықша және өзгеше альтернативтік ойлар мен жалпы түсініктерге мән беру.
Ойын
Қазір сіздерге бейнесурет беріледі. Осы бейнесуретті алған мұғалім басқа адамдарға көрсетпейсіздер. Орыныңызға отырып бейнесуретке қарап не бейнеленгені жайлы оқисыз. Екінші адам сіздің айтқаныңызбен суретін салады. Үшінші адам сіздің айтқаныңызды қағаз бетіне жазып отырады.

Сіздердің ойыңызша бұл тапсырма неге CLIL? Неліктен бұл CLIL?
Барлығы қатысады және ойланады.
Тілді сөйлем құрастыру деңгейінде үйрену.
Пән мен тіл туралы бастапқы білімдерін жандандыру.
"Пирамиданы талқылау" әдісін қолдану.

CLIL дегеніміз не?
Ол қандай міндеттерді атқарады?
Әр оқушы бір ұяшыққа өз жауабын жазады. Бәрі жазып болғанда ортанғы ұяшыққа қорытынды жауап жазылады.
Бұл тапсырма неге CLIL?
Өзара байланыс;
Барлығы қатысады;
Түп нұсқалы - шынайы қарым қатынас;
Бәсекелестік;
Әлеуметтік қабілеттерді дамыту;
Ақпарат алмасу;
Ойлау және идеяларды тудыру, білімді бөлісу;
Пирамида пікірталастары;
Қарым-қатынас қабілеттері;
Қызықты тақырыптар;

Оқушыларды мадақтау.
Оқушы осы пәнге тән терминдерді, белгілі бір тілдік құрылымдарды оқып игеріп, пәндік терминология арқылы сөздік қорын жетілдіріп, дамыта алады. Осы тұрғыдан алғанда терминдерді есте сақтау үшін From Start to Finish ойынын ойнатудың маңызы жоғары. Ойын кезінде оқушылар топтарға бөлініп, физикалық терминдердің қазақша, ағылшынша аудармаларын дұрыс тауып, баспалдақ түрінде орналастыру арқылы есте сақтай алады. Find the terminology (терминдерді тап) ойын әдісінде ағылшын әріптерінің орындары ауыстырылып, оқушы дұрыс жазылуын табуы қажет. Puzzles (пазлдар) арқылы оқушылар ағылшын тіліндегі анықтамаларды оқып, сәйкес орындарға терминдерді жазады. Ал Matching (сәйкестендіру) қазақ- ағылшын терминдерінің немесе ережелердің дұрыс сәйкестендірілуіне не- гізделген. True and False (ақиқат және жалған) ойыны барысында оқушылар өздері сұрақ құрастырып, ағылшынша айтылған анықтамасының дұрыс не бұрыстығына байланысты бір-бірінен жауап алады. Cards ойын әдісінде таратылып берілген карточкаларға сәйкес қандай тапсырма берілгенін анықтап, аудармасының жауабын табуы тиіс. Мысалы, сабақтың ұйымдастыру бөлімінде оқушыларды түстер терапиясы әдісі арқылы топқа бөлу. Мұнда интер белсенді тақтада берілген түстердің біреуін әр топ өз кезегінде таңдап, сол бойынша сұрақтарға жауап беріп,топтар өз аттарын анықтайды және үш тілде айтады:
Қызыл - красный - red Заряд - электрическое явление - repulsion Көк - синый - blue ток - ток - electricity
Сары - желтый - yellow күш - сила - power.
Оқушылар өздері ағылшын тілінен білімдерін пайдаланып немесе сөздіктерден жауабын тауып айтады.Сабақтың әр кезеңінде әр түрлі әдіс- тәсілдерді қолдану ыңғайлы. Мысалы, Тұрақты электр тогы тарауын өткен кезде сабақты бекіту кезеңінде тақырыптың тірек ұғымдарын және орыс

ағылшын тіліндегі аудармасын анықтайды. Мұнда қазақша нұсқасы ғана беріліп, тапсырманы оқушылар өз беттерінше топпен орындайды:

Физика лық шама
Б
елгісі
Өлш ем бірлігі
Форм уласы
Орыс тілінде
Ағыл
шын тілінде

1
Ток күші
І

Ампер (А)
І=qt
Сила тока
Current

2
Электр қозғаушы күш
Ε

т
Воль
А6
ε = q
Электро-
движущая сила
Electro- driving force

3
Меншікт
і кедергі
Ρ
Ом м
R=ρl ℓ S
Собственного
сопротивления
Their
resistance

4
Кернеу
U

т (B)
Воль
U=Aq
Напряжения
Voltage

5
Толық тізбек үшін Ом заңы
I

Ампер (А)
I = εR + r
Закон Ома для полной цепи.
Ohm's law for the complete
chain

6
Тізбек бөлігіндегі токтың
жұмысы
А

Джоуль (Дж)
А=IUt
Работа тока части цепи
Work current of the circuit

7
Потенци
алдар айырымы

φ
Δ
-
Δφ=Aq
Разность потенциалов
The
potential difference

Бұл тапсырманы орындау арқылы физикалық шамалардың үш тілде атауын, белгіленуін, өлшем бірлігі мен формуласын есте сақтайды.
Магнит өрісі тақырыбы бойынша жаңа сабақты меңгерту барысында мына тапсырма орындауға беріледі.Оқушылар топпен жұмыс жасайды. Кестеге магнит өрістерінің полюстерін ажыратып, олардың арасындағы байланысты анықтайды.

1.Магнит өрісінің арасында қандай күштер болады? Кестені толтыр

Pole of first magnet
Pole of second
magnet
Do they attract or
repel?
S
N
Attraction
S
S
Repulsion
N
N
Repulsion

Оқушылар оқулықтағы мәтіннен қазақша мағынасын табады, өз беттерімен ізденеді, ағылшын тіліндегі нұсқасымен салыстырып, ойларын жинақтап өз ойларын ортаға салады. Сонда S-south pole-оңтүстік поюс, N- north pole-солтүстік полюс екенін ағылшын тілде біледі.Осыдан кейін ассосация құру арқылы магниттің қасиеттерін және үш тілде аудармасын есте сақтайды:
тебіледі тартылады

қозғалыстағы оңтүстік

зарядтар тудырады
Магнит

солтүстік

күш сызықтары өрісі

3. Кесте бойынша сәйкесін тауып топтастыр :

Қазақ тілінде
Орыс тілінде
Ағылшын тілінде
тартылу
Притяжение
positive charge
Тебілу
положительный
заряд
Charge
Заряд
Отрицательный
заряд
Repulsion
Оң заряд
Отталкивание
north pole-солтүстік
Теріс заряд-
Север
Attraction
Оңтүстік
Заряд
negative charge
Солтүстік
Юг
south pole

Физика пәнінің термин сөздерін ағылшын тілінде үйретудің осындай тиімді жолдарын қолдану арқылы әрбір сабақ қызықты өтеді. Әрі әдіс- тәсілдің артықшылығы, оқушы білім алып қана қоймай, ақпарат алмасады, топта өздігімен жұмыс істеп, ойымен бөлісуге, бір-бірінен еркін жауап алуға мүмкіндік алады. Жаңартылған білім беру жүйесінің озық жетістіктері арқы- лы білім саласындағы жоғары нәтижелерге жетумен қатар дарынды әрі ұлтжанды ұрпақ тәрбиелеуде ұстазға үлкен жауапкершілік жүктеледі. Ал бұл жағдайда мұғалімнің кәсіби шеберлігінің жоғары болуы қажет.

Қысқа мерзімді жоспар

Мектеп:
Сабақтың тақырыбы: Көз-оптикалық жүйе, көздің көру кемшіліктері және оларды түзету әдістері
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні:
Сынып: 8
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар:
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
8.5.1.15- көздің алыстан көргіштігі мен жақыннан
көргіштігін түзетуді сипаттау
Сабақ мақсаттары:
Барлық оқушылар: - көздің алыстан көргіштігі мен жақыннан көргіштігін түзетуді сипаттайды
Оқушылардың басым бөлігі: көздің негізгі ақауларын анықтайды, көздің алыстан көргіштігі мен жақыннан көргіштігін ажыратады ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.