Физикалық географиялық карталар

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 3 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1

Кіріспе
Карталар табиғат пен қоғам құбылысының үйлесуімен өзара байланысын, олардың кеңістіктегі орналасуын жəне олардың мезгілге қарай өзгеруін, картографиялық кескіндеумен бейнеленеу арқылы береді. Карталар белгілі бір тақырыптағы карталарды құрастыру, жасау, өңдеу жəне басып шығару тəсілдерін жəне олардың мазмұндық мəселелерін зерттеумен айналысады. Карта жасауда ГАЖ картаға аса көңіл бөледі. ГАЖ-да картаны құрастыру дәстүрлі тәсілмен немесе автоматтандырылған картографиялаумен салыстырғанда қарапайым әрі ыңғайлы. Ол мәліметтер базасын құрудан басталады, шыққан мәліметтер, яғни олардың көзі ретінде қарапайым күнделікті қағаз карталарын сандық түрлендіру арқылы қолданылады. Осындай мәліметтер базасын әркелкі аумақтағы, әртүрлі масштабтағы белгілі бір шартты белгілері бар карта құрастыруға мүмкіндік береді. Әр уақытта мәліметтер базасы жаңа деректермен толықтырылып, ондағы басқа деректерді түзетіп,сол мезетте экранға көрсетеді.
Карта қоршаған ортаның барлық компоненттерін қамтуға болады. Карталар қолдану аясына байланысты әр түрлі болып келеді. Мысалы, геологиялық, геофизикалық, жер беті және дүниежүзілік мұхит түбінің бедері картасы, метеорологияқ және климаттық, гидрологиялық, топырақ картасы, физико-географиялық ландшафтану мен географиялық аудандастыру т.б.[1] Осының ішінен менің қарастырайын деп отырған тақырыптық картаның бірі-геоморфологиялық карта. Себебі, физикалық-географиялық немесе басқа да көптеген карталардың негізі ол жер бедері болып келеді. Ал, сол жер бедерін зерттейтін ғылымның бірі-геоморфология ғылымы.
Жұмыстың мақсаты: Тақырыптық және геоморфологиялық карталардың негізгі бағыты мен оларға қойылатын талаптардың маңыздылығын зерттеу.

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 4беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1
Карталар және олардың жіктелуі

Карта - белгілі бір математикалық заңдылықтарға сүйене отырып (масштаб, проекция) жасалынатын жер шарының кішірейтіліп, жердің қисықтығын ескере отырып, əртүрлі шартты белгілермен белгіленіп қағаз бетіне түсірілуі. Қолдану мақсатына қарай карталар əскери шаралар, халық шаруашылығы, мелиорациялау, тау - кен өндірісі, туристерге қажетті, бағдар алу, экономикалық - географиялық мақсатта, географиялық білімді тереңдету үшін қажетті құрал.
Карталар мазмұнына қарай:
1) Жалпы географиялық карталар - жергілікті жердің басты нысандары түгел, дəл көрсетіліп, яғни ел қоныстарын, суларын, өнеркəсібін, жер бедерін жəне т.б.[2] бірдей дəрежеде бейнеленуін айтамыз.Мысалы, физикалық - географиялық карталар.
2)Тақырыптық карталар - карта тақырыбына байланысты, тек сол тақырыптарына ерекше көңіл аударылып бейнеленетін карта. Мысалы, дүниежүзілік мұхиттар картасы, климаттық карталар. Тақырыптық карталар белгілі бір тақырыпты ашады. Мысалы, ауыл шаруашылығы өсімдіктердің таралуы, табиғат зоналары мен жауын шашын,т.б.,тақырыптық карталарды екі топқа бөліп қарастыруға болады: қоғамдық және табиғи құбылыстар картасы.
Табиғи құбылыстар картасы қоршаған ортаның барлық компоненттерін қамтуға болады. Қоғамдық тақырыптық карталарға геологиялық, геофизикалық, жер беті және дүниежүзілік мұхит түбінің бедері картасы, метеорологиялық және климаттық, гидрологиялық, топырақ картасы,

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
288 беттің 5 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1

физикалық географиялық ландшафтану мен географиялық аудандастыру карталары жатады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптық карталарды 3 топқа бөліп қарастырады. табиғат құбылыстарының карталары, яғни физико-географиялық карталар
* қоғамдық құбылыстардың карталары, яғни әлеуметтік-экономикалық (экономика, халық, мәдениет, саяси-әкімшілік, тарихи) карталар.
Тақырыптық карталардан арнаулы карталарды (оқулық, туристік, навигация, жобалау, т.б.) айыра білу қажет. Арнаулы карталар жалпы географиялық (туристік) және тақырыптық (оқулық), климаттық, топырақ, экономикалық т.б. карталарда болуы мүмкін. Бұл карталардың кейбірінің өзіне тән өзгешелігі болғандықтан, олар тақырыптық карталардың ерекше бір тобы - техникалық карталар деп аталады. Оларға теңіз навигациясына, ұшуға, жобалауға т.б. арналған карталар жатады. Географиялық карта көбіне территориялық белгілері (кеңістікті қамтуы) бойынша ажыратылады. Мысалы, дүние жүзінің, мұхиттар мен теңіздердің, құрлықтардың, олардың ірі бөліктерінің, мемлекеттердің, облыстардың, аудандардың карталары.
Географиялық карта тақырыбының кеңдігі жағынан да әр түрлі болады. Мысалы, кейбір климаттық карталар бір ғана метеорологиялық элементті (температура, жауын-шашын т.б.), енді біреулері бірнеше элементті (ауа қысымы мен желді) көрсетеді, немесе климатты тұтас сипаттайды. Бір ғана тақырыпқа арнаған карталарды жеке немесе салалық (температура картасы) деп, ал құбылыстың толық сипатын беретіндерін жалпы (жалпы климаттық карта) карталар деп атайды. Көптеген карталарда бірнеше құбылыс және олардың арасындағы өзара байланыс қатар көрсетіледі. Бұл - көп салалы карталар; оларды комплексті карталар дейді (мысалы, барлық метеорологиялық негізгі элементтерді көрсететін синоптикалық карталар).[6]

Климаттық карта

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 6 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1

Географиялық карта мазмұнының қорытылу дәрежесі жағынан бірдей бола бермейді. Кейбір карталарда жинақтап қорытылмаған немесе әлі аз жинақталған көрсеткіштер (нақтылы бір уақыттағы метеорологиялық элементтердің мәні) берілсе, басқа бір карталарда әбден жинақталған көрсеткіштер (көп жылдық деректердің негізінде алынатын айлық орташа, жылдық орташа температулар) қамтылады.
Халықты сондай-ақ табиғаттың, экономиканың, мәденитеттің кейбір элементтерін, олардың қасиеттерін немесе ерекшеліктерін ажыратып көрсететін карталар анализдік карталар деп аталады. Бірнеше көрсеткішті қосып, пайдалану негізінде құбылыстарды тұтас алып сипаттайтын синтездік карталарға көрсеткіштер жинақталып алынады. Мысалы, жалпы климаттық карталарда климаттық аймақтар бірнеше көрсеткіштің жиынтығы (температура, жауын-шашын т.б.) бойынша көрсетіледі, бірақ олардың нақтылы көрсеткіштері берілмейді. Синтездік карталарда бірқатар жеке карталардың деректері жинақталғандай болады. Тәжірибеде нақтылы және жалпылама көрсеткіштер, анализдік және синтездік сипаттамалар берілген карталар болады. Мысалы, жалпы экономикалық карталардың көпшілігінде өнеркәсіп үшін картографиялаудың анализдік, ал ауыл шаруашылық үшін синтездік әдістері қолданылады.
Географиялық картаның құндылығы - олардың толықтығына, дәлділігінде, пайдаланылған деректердің жаңалығында, сонымен қатар географиялық карта жасаудың негізіне алынған ғылыми принциптер мен идеяларда. Ал бұл принциптер мен идеялар жаңа не ескі, дұрыс не бұрыс болуы мүмкін.
Географиялық карта планетамыздың және оның жеке бөліктері - құрлықтар мен мұхиттар олардың географиялық жағдайы, табиғат байлықтары, халқы, экономикасы, мәденитеі және тарихи дамуы туралы жаңа деректерді алуда, таратуда, сақтауда аса бағалы құрал болып табылады.[7]
Олар келесідей:
1) Физикалық географиялық карталар.
2) Әлеуметтік экономикалық карталар.
3) Арнайы карталар.(1-кесте) Тақырыптық карталардың жіктелуі

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 7 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 8 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1

Гидрогеологиялық Карта

Белгілі бір аудандағы жер асты суының таралу жағдайын, сапасын, т.б. ерекшеліктерін бейнелейтін карта. Ол дала жағдайындағы гидрогеология түсірімдер кезінде жиналған деректерге сүйеніп, дайын геол. карта негізінде жасалады. Г. к-да жер астындағы сулы қабаттардың геология құрылымы мен судың таралу ерекшеліктері, судың өнімділігі, тереңдігі, арын күші, минералд., химия құрамы көрсетіледі. Арнаулы Г. к-да бұған қоса судың қорына, оның пайда болу жолдарына, гидрогеология табиғи аудандарына, минералды және ыстық сулардың таралуына, гидрогеология және мелиоративтік гидрогеология жағдайларына анықтама беріледі. Г. к-лар ұсақ (1:1000000 немесе одан ұсақ), орта (1:500000, 1:200000) және ірі масштабты (1:100 000 немесе одан ірі) болып бөлінеді. Қазақстандағы артезиан алаптарындағы жер асты суының болжам картасы, Қазақстанның Г. к-сы, негізгі су қабаттарының картасы, мал жайылымдарындағы жер асты суының картасы, гидрохимия карта, арнаулы ұсақ және орта масштабты карталар жасалды; [6]
Геохимиялық карта -- тау жыныстарында хим. элементтердің таралу ерекшеліктері мен заңдылықтарын көрсететін арнаулы карталар. Геол. немесе тектоник. негізде жасалады. Геохимиялық картада түрлі геол. құрылымдарды құрайтын магма тектес шөгінді жыныстар мен метаморфтық жыныстардағы хим. элементтердің шоғырланған және қалыпты шамадан (кларктен) жоғары мөлшерде жиналған аумақтары көрсетіледі. Геохимиялық картаның екі түрі бар: жалпы және дербес Геохимиялық карта Жалпы Геохимиялық картада спектрлік анализбен анықталған элементтер үлкендігі мен формалары әр түрлі хим. белгілер түрінде мүмкіндігінше түгел көрсетіледі, не олардың мөлш. белгіленеді. Дербес Геохимиялық карта аймақтың металлогендік және өнеркәсіптік бағытын анықтайтын элементтер (мыс., Cu, Pb, Zn, Nі, U, т.б.) немесе іздеу жұмыстары кезінде үлкен мәні бар негізгі кендерге серіктес -- индикаторлық элементтер (мыс., S, As, Sd, F, Cl, т.б.) бойынша жасалады. Аймақтың белгілі бір аумағындағы тау жыныстарындағы әрбір элементтің абсолюттік не салыстырмалы (кларкпен салыстырғандағы) мөлшерінің өзгеруі түрлі бояулармен не изосызықтармен кескінделеді. Шөгінді және жанартаутекті шөгінді жыныстардан құралған аймақтарда литологиялық-геохим. карта жасаған тиімді, ал қазба байлықтарына, интрузиялар мен геол. құрылымдарға байланысты аудандардың Геохимиялық картасында интрузив жыныстар мен тектоник. элементтер баса көрсетіледі. Геохимиялық картаға қоса геохим. қималар, әр түрлі диаграммалар, спектрлік, хим. және минерал. анализдердің кестелері жасалады. Бұл деректер геохим. аномалиялардың пайда болу себептерін ашуға, зерттелген аудандағы кен байлықтарына баға беруге, кен іздеуді дұрыс бағыттап отыруға көмектеседі. Ірі аймақтар шегінде белгілі

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 9 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1

элементтердің шамадан тыс немесе мүлде аз таралған аумақтарын белгілеудің медицина мен а.ш. үшін де зор мәні бар.
Тектоникалық карта - жер қыртысының немесе оның жекелеген аудандарының құрылымдық ерекшеліктері мен белгілі геологиялық уақыт шамасындағы даму жолдарын сипаттайтын арнаулы карта. Тектоникалық карта тектоникалық процестердің табиғатын, туындау және көрініс беру ерекшеліктерін танып, білуде маңызды рөл атқарады. Қазақстанда алғашқы тектоникалық карта 1976 жылы жасалған. Тектоникалық картаны жасау үшін геологиялық картадағы шөгінділердің формациялық құрамы, құрылымдар пішіндерінің ерекшеліктері, геологиялық қималардың сипаты, геофизикалық зерттеулер мен бұрғылау жұмыстарының деректері ескеріледі. Тектоникалық карталар ірі үш топқа: сұлбалық, байырғы және арнаулы болып жіктеледі. Әр топ қамтыған ауданына қарай аймақтық және жалпы, мазмұнына қарай құрылымдық және тектоникалық болып ажыратылады. Сұлбалық Тектоникалық карта - қатпар осьтерінің басты бағыттары мен ірі жарылымдардың созылу бағыттарын кескіндейді. Байырғы Тектоникалық карта - мұндағы құрылымдық пішіндер стратиграфикалық қиманың абсолюттік белгілері анықталған нақтылы деңгейлік сызықтары немесе статиграфикалық кешендер табанының жер бетіне шығу сызықтары, т.б. маңызды рөл атқаратын әр түрлі изосызықтарды графикті тұрғыдан кескіндеу негізінде жасалады. Мұндай тектоникалық карталар кез келген тектоникалық құрылымды тиімді зерттеудің негізі болып саналатын тектоникалық аудандастыру шараларын орындауға мүмкіндік
береді. Арнаулы Тектоникалық карта тектоника ғылымының жекеленген мәселелерін шешуге көмектеседі. Оған геологиялық формациялар картасы, қатпарлану дәуірлері мен фазаларының картасы, қатпарлық типтер картасы, т.б. жатады. Тектоникалық карталардың масштабтары: құрлықтар мен ірі мемлекеттер үшін - 1:1000000 - 1:2500000, жеке аймақтар үшін - 1:2500000 - 1:500000 болып келеді.
Географиялық карта -- Жер бетінің кішірейтіліп, жинақы түрде жазықтықта шартты белгілермен бейнеленуі.
Бұлайша көрсетілген географиялық карта Жердің географилялық қабығындағы табиғат және қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық құбылыстардың арасындағы әр түрлі жағдайдағы байланыстардың бір-бірімен ұштасуы мен олардың қандай мақсатқа арналатыны ескеріліп, осы тұрғыдан іріктелініп алынғанын көрсетеді. Географиялық карта Жердің

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 10 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1
геогр. қабығының кеңістіктегі ерекше модельдік бейнесі ретінде көруге болады.
Тасқа жер беттерінің сызбаларын шекіп салуды адамдар оқып, білмей тұрып - ақ үйренген.Қорғанда қазба жұмыстарын жүргізгенде бүйірінде Кавказ жоталары бейнеленген ыдыстар табылған.Ол ыдыстың жер астында 4000 мың жыл жатыпты.Ертеде картаны қыштарға, теріге сызып, түрлі-түсті шөптермен бұталардан тоқыған.Мысалы, Маршалл аралдарының тұрғындары аралдарды ұлу қабыршақтарымен белгілеген. Қазіргі карталардың түрін санап тауысу қиын.Олардың түрлері көп:жердің физикалық және экономикалық карта түрлері, планеталардың, т.б.карталары бар.Бедерлі,стереоскопиялық карталар да жеткілікті.Ондай карталарға арнайы көз әйнекпен қарасаң, өркеш - өркеш таулардың арасында, теңіз түбінде жүргендей әсерде боласың.
Карталардың жіктелуі. (грек. chartes -- жазуға арналған күлон (папирус) парағы не бумасы) -- карталардың мазмұнына, мақсатына және маштабына қарай ор түрлі болып бөлінуі. Барлық картографиялық немесе жалпы географиялық және арнаулы карталар. Жалпы географиялық карталар масштабына карай топографиялық (масштабы 1:1000000 және одан да үлкен) және шолу (масштабы 1:1000000нан аз) картасы болып бөлінеді. Масштабы 1:10000; 1:25000 және 1:50000 топографиялық карталар ірі масштабты, ал масштабы 1:100000 және 1:200000 орта масштабты, масштабы 1:500000 және 1:1000000 -- кіші масштабты топографиялық карталар деп аталады.
Карта - белгілі бір топографиялық проекциялар көмегімен Жер бетінің үлкен өлшем бірліктерінде анықталатын аудандардың нақты жазықтықта кішірейтілен кескіні.
Карталар әртүрлі белгілеріне: бейнеленуіне, территориясына, масштабына, мазмұны мен мақсатына байланысты жіктеледі.
Бейнеленуіне байланысты карталар Жердегі болып жатқан табиғи және қоғамдық құбылыстарды бейнелейтін географиялық карталар және аспан, оның бөліктері мен планеталарды бейнелейтін астрономиялық карталар деп ажыратылады.
Карталар қажетті масштабына сәйкес шартты түрде:
- ірі масштабты 1:1000 - 1:100 000 аралығында
- орта масштабыты 1:200 000 - 1:1 000 000 аралығында
- ұсақ масштабты 1:1 000 000 деп бөлінеді.
Территориясы бойынша дүниежүзі картасын, материктер, мұхиттар, материктердің бөліктері мен жеке мемлекеттер, әкімшілік облыстар, аудандар, қалаларды бөледі.

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 11 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1

Мақсатына қарай карталар:
ғылыми-анықтамалық - ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізуге және толық ақпарат алуға арналған.
оқулықтар - география, тарих, геология және т.б. зерттеуде қолданылады, мектептер мен жоғарғы оқу орындарына арналған.
техникалық - қандай да бір техникалық есептеулерді жүргізуге арналған, объектілер мен шарттар кескіндейді.
туристтік, навигациялық, әскери және т.б.
Мазмұны бойынша карталар екіге бөлінеді:
- Жалпыгеографиялық
- Тақырыптық
Жалпыгеографиялық карталар - барлық географиялық құбылыстарды бейнелейді, жер бетін және оның бөліктерін, гидрография, елді мекендер, шаруашылық объектілер, коммуникация, шекаралар, жер бедерін, топырақ, өсімдіктер мен жануарлар әлемін т.б. көрсетеді. Ірі масштабты жалпы географиялық карталарды - топографиялық карталар, орта масштабты жалпы географиялық карталарды - жалпы топографиялық карталар, ал ұсақ масштабты жалпы географиялық карталарды - жалпы карталар деп атайды.
Тақырыптық карталар - белгілі бір нақты тақырыпты ашады. Мысалы, ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің таралуы, табиғат зоналары мен жауын-шашын, т.б. Бұл карталарды екі топқа бөлуге болады: қоғамдық және табиғи құбылыстар картасы.
Табиғи құбылыстар картасы қоршаған ортаның барлық компоненттерін қамтиды. Бұл топқа геологиялық, геофизикалық, жер беті және Дүниежүзілік мұхит түбінің бедері картасы, метеорологиялық және климаттық, гидрологиялық, топырақ картасы, физико-географиялық ландшафтану мен физико-географиялық аудандастыру карталары және т.б. жатады.
Қоғамдық-саяси карталарға экономикалық, саяси, тарихи, әлеуметтік-географиялық, елді мекендер картасы жатады.

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 12 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1

Табиғи құбылыстар карталарының жіктелуі
Геологиялық карталар
тектоникалық және неотектоникалық
литолого-стратиграфиялық
гидрогеологиялық
пайдалы қазбалар
сейсмикалық және вулканизм
геологиялық ортаны қорғау
құрылымдық-геологиялық аудандастыру
Метеорологиялық және климаттық карталар
климат қалыптастырушы факторлар
термикалық режим
ылғалдану
қысым
жел режимі
атмосфералық құбылыстар
аудандардың климаты, ауа-райы және атмосфералық әрекеті
Геофизикалық карталар
гравитациялық өріс
магниттік өріс
сейсмометрлік
электрлік өріс
жылу энергиясы
физикалық өлшемдер

Гидрологиялық карталар (құрлықтағы сулар)
гидрографиялық
су режимі
қар жамылғысы
мұздану режимі және гидрологиялық құбылыстар
судың физико-химиялық сипаттамасы
судың ластануы
гидрологиялық аудандастыру
Жер беті және мұхит түбі рельефі (бедері)
Гипсометриялық және батиметриялық
Морфометриялық және морфографиялық
Геоморфологиялық (жалпы және жеке құбылыстардың)
геоморфологиялық аудандастыру

Мұхиттық карталар (теңіз және мұхиттардың суы)
Гидрографиялық
Физикалық қасиеттері (гидрофизикалық)
Су массасының динамикасы
Гидрохимиялық
Теңіздер мен мұхиттардың флорасы және фаунасы
Мұхит суының ластануы
Мұхиттық аудандастыру
Топырақ картасы
топырақтың генетикалық түрлері
топырақтың физико-механикалық қасиеттері
геохимиялық
климаттық
мелиоративті
топырақтың ластануы
топырақтардың аудандастырылуы
Ботаникалық карталар
қазіргі өсімдіктер жамылғысы
қалпына келтірілген өсімдіктер жамылғысы
өсімдіктердің жеке түрлері
фенологиялық
өсімдік жамылғысының бұзылуы
геоботаникалық аудандастыру

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 13 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1

Қоғамдық құбылыстар қарталары социосфера мен техносфераны қамтиды. Олардың тақырыптары әр алуан: халық, экономика мен шаруашылық, ғылым, білім және мәдениет, қызмет ету және денсаулық сақтау, дін және саясат, археология мен ұоғамның даму тарихы және т.б. Бұл топтағы карталар жылдан-жылға өсуде.

Қоғамдық құбылыстар қарталарының жіктелуі
Халықтар картасы
Халықтың орналасуы және қоныстануы
Ұлттық құрамы мен этнографиясы
Жастық құрамы
Дін және сенімдер
Халықтардың миграциясы
Еңбек ресурстары
Қоғамдық құрылыс

Шаруашылық картасы
Өнеркәсіптік (жалпы және салаларына қарай)
Ауыл шаруашылығы
Агроөнеркәсіптік кешен
Орман шаруашылығы
Балық шаруашылығы
Энергетика
Көлік және байланыс
Сауда және қаржы
Экономико-географиялық аудандастыру
Ғылым мен білім картасы
Білім
Ғылым
Мәдениет
Мәдени ескерткіштер
Саяси және саяси-әкімшілік картасы
Геосаяси
әкімшілік құрылыс
саяси ұйымдар, партиялар, қозғалыстар
электоралдық

Халыққа қызмет ету және денсаулық сақтау картасы
Қызмет көрсетудің жеке түрлері
Денсаулық сақтау
Дене шынықтыру және спорт
Демалыс және туризм

Тарихи карталар
Қоғамдық-саяси формациясы
Археологиялық
Тарихи-экономикалық
Тарихи-саяси
әскери-тарихи тарихи-мәдени

Картографиялық белгілер Географиялық Картаны жасаудың ерекше матем. заңы болады. Оны картографиялық проекция деп атайды. Картаның көмегімен жер бетіндегі объектілердің орны, пландағы мөлшері және пішіні туралы дәл деректер алуға болады. Картогр. белгілерді картаның ерекше тілі ретінде пайдаланады. Географиялық Картада көрсетілген құбылыстарды іріктеудің және қорытындылаудың, яғни картогр. генерализациялаудың зор

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 14 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1
маңызы бар. Географиялық Картаның құндылығы -- олардың толықтығында, дәлдігінде, пайдаланылған деректердің жаңалығында, сонымен қатар, Географиялық Картаны жасаудың негізіне алынған ғылыми принциптер мен идеяларда. Географиялық Карта планетамыздың және оның бөліктері -- құрлықтар мен мұхиттар, олардың географиялық жағдайы, табиғат байлықтары, халқы, экономикасы, мәдениеті мен тарихи дамуы туралы жаңа деректерді алуда, таратуда, сақтауда аса бағалы құрал болып табылады.
* Бірінші, картографиялық проекциялардың көмегімен карта жасау жер бетіндегі объектілердің орны, пландағы мөлшері және пішіні туралы дәл деректер алуға мүмкіндік береді.[3]
* Екінші, картографиялық белгілерді картаның ерекше тілі ретінде пайдалану:
а) жер бетінің бір бөлігін, немесе оны түгел қамту үшін қажетті масштабта кішірейтіп алуға мүмкіндік береді және картада алынған масштабта кішірейтіп көрсетуге келмейтін, ал өзінің маңызы жағынан қалдырып кетуге болмайтын объектілерді көрсетуге жағдай жасайды;
ә) картада жер бедерін көрсетуді, яғни белгілі бір жердің ойлы-қырлы екендігін кескіндеуді жеңілдетеді;
б) Географиялық картада заттардың сыртқы бейнесімен қатар, олардың ішкі қасиеттерін де (мысалы, теңіз картасында судың физико-химиялық қасиеттерін, ағыстарды т.б.) көрсету оңайға түседі;
в) адамның сезім мүшелері қабылдай алмайтын құбылыстардың (магнит бұрылысы, ауырлық күшінің аномалиясы т.б.) таралуын, тікелей көруге қиын байланыстар мен қатынастарды (шикізат көзі мен оны өңдейтін кәсіпорындардың арасындағы) көрнекі түрде көрсетуге болады;
г) жеке объектілердің ұсақ-түйек жақтарын алып тастап, бәріне ортақ және ең маңызды белгілерін (елді мекендерді халқының саны мен әкімшілік маңызы жағынан сипаттау) көрсетуді оңайлатады, яғни абстракция әдісін қолдануға мүмкіндік береді.
* Үшіншіден, географиялық картада көрсетілетін құбылыстарды іріктеудің және қорытындылаудың, яғни картографиялық генерализациялаудың зор маңызы бар. Географиялық карта адамның тіршілік әрекетінің барлық саласында пайдаланылады. Ол - жол көрсеткіш, өнеркәсіп, энергетика, транспорт құрылыстарын барлау-іздеу, жобалау және инженерлік жобаны нақты іске асырудың негізі. Ауыл шаруашылығын жерге

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 15 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1

* орналастыру, мелиорация және барлық жер қорын есепке алып, оны тиімді пайдалану ісіне керек. Халыққа білім беруде, дүние туралы білімді таратуда, жалпы мәдениетті көрсетуде өте маңызды көрнекі құрал. Территорияның картографиялық жағынан зерттелуі әскери іс үшін де маңызды. Соц. құрылыс жағдайында жалық шаруашылығын көптеген міндеттерін - географиялық жағдайларды дұрыс бағалау, табиғи ресурстарды тиімді пайдалану, қалпына келтіру және табиғатты өзгертудің жоспарларын жасау, өндіргіш күштерді дұрыс орналастыру, экономикалық аудандарды комплексті дамыту т.б. - географиялық картаның өте сапалы болуын керек етеді. Географиялық карта ғылыми-зерттеу құралы болып табылады. Мысалы, геологиялық карта белгілі бір жердің геология құрылысын көрсетумен қатар, қазбалардың таралу заңдылығын анықтауға мүмкіндік береді. Ол - құбылыстардың кеңістегі өзара байланысы мен дамуын зерттеуде және болжауда да аса қажетті құрал.

Физикалық карта

Картаның тақырыбы мен мақсатына қарай картографиялық кескіндеу бірқатар географиялық элементтерден тұрады. Мысалы, бір жердің толық қартасының (тиопографиялық картасының) мазмұнына; жер бедері, суы, өсімдігі, топырағы, елді мекендері, жол қатынасы, байланысқұралдары, мемлекеттік және әкімшілік шекаралары, орталықтары және кейбір өнеркәсіп, ауыл шаруашылық, мәдени объектілері

Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 02112

Қурстық жұмыс
Оқу-әдістемелік үрдіс
30 беттің 16 беті
СМЖ Оқу-әдістемелік
ҮК НҮ 07 - 2011
Баспа 1.Дана №1
кіреді.
Географиялық картаның жиегі мен бос жерінде қосымша графиктер мен жазулар: картада қолданылған картографиялық белгілер және олардың түсіндірмелері; карта бойынша қашықтықты, бұрыштарды, объектілердің ауданын, жеке нүктелердің координаталарын, еңістікті т.б. өлшеуге қажет графиктер; картаның жасалған кезін, пайдаланған материалдарын т.б. көрсететін деректер; кейде көрсетілген объектілерді түсіндіріп, толықтыратын диаграммалар, таблицалар мен мәліметтер де болады.
Географиялық карталардың ішінен неғұрлым көп қолданылатыны - жер беті мен ондағы объктілер көрсетілетін жалпы географиялық карталар. Ал басқалары тақырыптық деп аталады. лар жалпы географиялық картаның мазмұнына кіретін белгілі бір элементті (мысалы, жер бедерін) өте толық және жан-жақты баяндайды немесе жалпы географиялық картада жоқ құбылыстарды (белгілі бір жердің геологиялық құрылысын, климат жағдайын т.б.) көрсетеді.

Карталардағы жазу және географиялық атаулар.
Бұрын картаға барлық жазулар қолмен жазып белгіленді, сондықтан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.