Мұнай газ ұңғылары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті

«Техникалық» факультеті

Мұнай-газ ісі кафедрасы

Мәнжазба

Тақырыбы:«Мұнай газ ұңғылары»

Орындаған: Сулейменов Н

Ақтөбе 2019

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлім

2. 1 Мұнай мен газды жинау мен тасымалдауға дайындау жабдықтары

2. 2 Мұнай кен орындарын игеру режимдері

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Мұнай мен газ адамзат қоғамының энергия көздерінің ең негізгісіне айналды, әрі ең маңызды химиялық шикізат болып табылады. Мемлекетті мұнай - газ шикізаттарымен қамтамасыз ету елдің экономикалық дамуын айқындайды және технологиялық прогресті белгілейді.
Мұнай-газ өндіру саласының ерекшелігі айтарлықтай жоғары, ілгері қарқынды, сапа жағынан алдыңғы қатарлы, әрі мұнай өнімдері жыл сайын өндірілуде. Қазіргі мұнай өндіру саласы техниканың ең соңғы үлгілерімен жабдықталған, автоматтандырылған, ондаған күрделі технологиялық процестерді жүзеге асыра алатындай жағдайда екені белгілі.
Оларды жүзеге асыру үшін пайдаланылып жүрген саны, күрделілігі, әртүрлілігі жағынан машиналар мен жабдықтар қазіргі өнеркәсіп салаларында алдыңғы қатарлы орындарды иеленеді. Толассыз даму үстіндегі мұнай-газ өндіруге арналған машиналар мен жабдықтардың саны жаңа мұнай-газ өндірісінің жаңа саласының қалыптасуына әкеліп соқтырды.
Мұнай-газ саласының дамуымен қатар бір мезгілде машина құрастыру салалары да даму үстінде. Осымен қатар ғылым да даму бағытында.
«Мұнай кәсіпшілігінің жабдықтары» курсы мұнай-газ өндірудің әртүрлі тәсілдерін, жөндеу жұмыстарының түрлерін, мұнай мен газды тасымалдау әдістерін, газ бен мұнайға арналған құбырларды, сонымен қатар осы салаларда қолданылатын машиналар мен жабдықтарды зерттейді.

2. 1 Мұнай мен газды жинау мен тасымалдауға дайындау жабдықтары

Мұнай, газ кенорындарын игеру бір-бірімен функционалды байланысқан түрлі машиналар, жабдықтар, аппараттар мен құралдардың көмегімен іске асырылады. Сондықтан мұнай-газ кәсіпшілігін геологиялық түзілім мен инженерлік құралдардың кешені ретінде қарастыру қажет. Сонымен бірге, машиналар мен құралдардан басқа бұл кешенді жүйе өлшеу және реттеу, автоматтандыру мен есептеу техникасынан да тұрады

«Мұнай кәсіпшілігінің жабдықтары» ұғымының астарында - жұмыстық көрсеткіштері белгіленген ұңғымалардан мұнай мен газды үздіксіз өндіруді, жөндеу жұмыстарын жүргізуді, қабаттың белсенді өндірілуін, мұнайды, газды және қабаттық сұйықтықты өндіріс ішінде дайындау мен тасымалдауды қамтамасыз ететін жабдықтар кешені түсіндіріледі.

МКЖ 5 топтамаға бөлінеді.

І Түрлі пайдалану жұмыстары кезінде қолданылатын жабдықтар.

1) Бұрғылаумен аяқталған ұңғыманың оқпаны мен сағасының жабдығы.

2) Құбырлар, жетектер.

3) Ұңғымалық тығындар.

ІІ Қабат өнімін ұңғымадан көтеруге арналған жабдықтар.

1) Фонтандау кезінде.

2) Компрессорлы өндіріс кезінде.

3) Штангасыз сорап қондырғыларымен пайдалану кезінде.

4) Штангалы сорап қондырғыларымен пайдалану кезінде.

ІІІ қабатқа әсер ету жабдықтары.

1) Мұнайды сумен, газбен және реагенттермен ығыстыру кезінде.

2) Термиялық, термо-химиялық және химиялық әсер ету әдістері кезінде.

3) Коллекторға механикалық әсер ету кезінде.

ІV ұңғымада жөндеу жұмыстарын жүргізуге арналған жабдықтар.

1) Мұнара мен мачталар.

2) Мұнарасы бар подъемниктер мен өздігінен жүретін агрегаттар.

3) Құбырларды бұрап-шешуге арналған механизмдер.

V Мұнай мен газды жинау мен тасымалдауға дайындау жабдықтары.

Кен ішіндегі мұнай қабаты астыңғы жағынан су қабатымен және оның үстіңгі жағында газ шапкасымен шектелген. Қабатты пайдалануға келесі ұңғылар қолданылады: бір бөлігі қабаттан сұйықты шығарып алуға, екіншісі - қабатқа суды немесе газды айдау мақсатында. Қабаттан сұйықты шығарып алу үшін ұңғыларды кешенді пайдалану жабдықтары қолданылады.

Олар сұйықтағы мұнай, газ, судан басқа механикалық қоспаларды жинау жабдықтарының (3) көмегімен тазартып, мұнайды сусыздандыру және тұзсыздандыру операцияларынан өткізіп, тұтынушыларға таза күйінде жеткізеді.

1. 1-сурет. Мұнай-газ кәсіпшілігінің функционалды сұлбасы:

1-қабатқа су айдау ұңғысы; 2-қабатқа газ айдау ұңғысы; 3-қабат сұйығын жинау жүйесі және оларды мұнайға, газға және суға бөліп ажырату; 4-сораптық станциялар; 5-компрессорлық станциялар; 6-қабат қысымын ұстап тұру жүйесі; 7-мұнай ұңғылары; 8-газ шапкасы; 9-мұнаймен қаныққан қабат; 10-су жиналған қабат; 11-коллектордың өткізгіштігін көтеріп, қабат сұйығының тұтқырлығын азайту арқылы қабатқа әсер етіп, кен алуды қарқындатуға арналған жабдықтар кешені; 12-ұңғыны ағымды жөндеуге қажетті жабдықтар кешені; 13-ұңғыны іргелі жөндеуге арналған жабдықтар кешені; 14-ұңғыларды пайдалануға арналған жабдықтар

Кенорындарынан сұйықтарды шығарып алуды қарқындату үшін қабатқа қышқылды өңдеу, оны гидроажырату, сонымен бірге термиялық түрде әсер ету жабдықтарының кешені (11) қолданылады. Қабат энергиясының деңгейін көтеру мақсатында су немесе газ айдайтын жабдықтар кешені (6) пайдаланылады. Сонымен бірге ұңғыларды ағымды немесе іргелі жөндеу жабдықтары да кеңінен қолданылады.

2. 2 Мұнай кен орындарын игеру режимдері

Қабат бойынша сұйықты ұңғыманың түп аумағына (өте төмен қысым нүктесіне) жеткізу қабат энергиясының есебінен жүзеге асады. Қабат қысымының әсерінен сұйық сығылған күйде болады. Кен орнын пайдалану барысында, әдетте қабаттағы қысым төмендеп отырады. Сондықтан қабаттағы мұнай қорын, қабат қысымы төмендеп, қажетті қысымды ұстап тұруға мүмкін болмай қалғанға дейін алудың маңызы бар.

Қабаттағы қысымның өзгеруіне тұрақты тексеру жасалып отырады және оның тез өзгеруі кезінде кен орнына әсер етудің қолдан жасалған әдістерін, яғни оның ішінде қабаттық қысымды ұстап тұру әдістері қолданылады. Қабаттың энергетикалық қорын сипаттайтын, қабат қысымының төмендеу қарқындылығы, кен орнын игеру жобасымен себепші болатын мұнай, газ және су қабатындағы сұйықты алу қарқындылығына және кен орнын игеру барысында қабаттық қысымды ұстап тұру жүзеге асырыла ма, жоқпа соған байланысты. Бұл қолдан жасалған факторлар. Екінші жағынан, қабаттағы энергия қоры, бастапқы қабаттық қысым шамасы және оның төмендеу қарқындылығы кен орнының табиғи - жаратылыс факторларына да байланысты болады. Оларға :

§ кеңейту энергиясы кен орнын игеру кезінде пайдаланылатын газды шапканың бар болуы;

§ қабат жүйесінде серпімді энергияның бар болуы;

§ кеңейту энергиясы қабаттағы сұйық және газдардың ұңғыма түбіне жылжуын келтіретін мұнайда ерітілген газ құрамының бар болуы;

§ игеру кешенін қабаттағы нұсқа сыртынан сумен тұрақты қоректендіру көзінің бар болуы және оны сумен алынған мұнайдың орнын толтыру қарқындылығы;

§ құлау бұрышы үлкен қабаттағы мұнайды ығыстыруға тиімді ықпал жасайтын гравитациялық факторлар.

Табиғи жағдаймен айқындалатын, көрсетілген факторлар, кен орнын қалыптастыру процесімен байланысты.

Пайдалану және су айдау ұңғымалары жүйесімен су айдау кезінде кеуекті қабатта байқалатын процестерді анықтайтын барлық табиғи және қолдан жасалған факторлардың жиынтығын қабат режимі деп атау қабылданған және ол келесі бес режимге бөлінеді:

- су арынды режим (табиғи және қолдан жасалынған) ;

- серпімді режим;

- газ арынды режим (газ шапкалы режим) ;

- ерітілген газ режимі;

- гравитациялық режим.

Ұңғымадан сұйық алудың технологиялық нормалары - шектеулі рұқсат етілген динамикалық түптік қысымдар, өндірудің гидродинамикалық көрсеткіштерін болжауға, сұйық және газды өндіру көлемін анықтауға, ұңғымалардың сулану барысын есептеуге арналған математикалық амалдарды таңдау, сонымен бірге мұнай берудің мейлінше мүмкін ақырғы коэффициентіне қол жеткізу үшін игеру кезінде қажетті кен орнына әсер ету шараларын дұрыс бағалауға байланысты.

Алайда кен орнының тәртібін анықтау оңай емес, себебі кейбір жағдайларда режимді анықтайтын көптеген факторлар бір мезгілде байқалады.

Су арынды режимде мұнайдың сүзілуі жердің бетіндегі еріген қардың немесе жаңбыр суы есебінен немесе су айдау ұңғымалар жүйесі арқылы суды үздіксіз айдау есебінен тұрақты қоректенуі бар шектері немесе нұсқа сыртындағы судың арыны әсерінен өтеді (2. 1-сурет) .

Су арынды режимнің пайда болу шарты:

Мұндағы - орташа қабаттық қысым;

- қанығу қысымы.

2. 1-сурет. Геологиялық жағдайдағы табиғи суарынды режимнің үлгісі.

1 - мұнай қабаты; 2 - гидродинамикалық өткізгіш қабат; 3 - қоректендіру аумағы; 4 - өндіру ұңғымалары.

Бұл шартта қабатта еркін газ болмайды, тек мұнай немесе мұнайлы су сүзіледі. Өткізгіш қабат мұнай алу аймағының табиғи су көзі ретінде өзен арнасы қызметін атқаратын қоректену аймағымен гидродинамикалық байланысты қамтамасыз етеді. Қатпарлар құрылу барысы нәтижесінде кеуекті және өткізгіш қабаттар арқылы мұнай алу кезінде қабатты сумен үздіксіз қоректендіру, өтетін өзен арнасы ауданында жоғарғы қабатқа шығуға жол ашуы мүмкін.

Мұнайдың су арынды режимі кезінде оның нұсқа сыртындағы немесе ұңғымамен айдалатын сумен орын ауысуы қатар жүреді, бұл уақыт ішіндегі ұңғыма өнімінің, қабат қысымы мен газ факторының тұрақтылығын түсіндіреді (2. 2-сурет) .

Серпімді режим кезінде мұнайдың ығыстырылуы, мұнай кенішін қоршап тұрған су мен қабат қаңқасы әсерінен мұнайдың өзінің серпімділік кеңеюі әсерімен жүзеге асады. Бұл режимнің қолданылуының міндетті шарты қанығу қысымынан қабаттағы қысымның жоғары болуы болып табылады. Қабат жабық, бірақ оның серпімді энергиясы мұнайдың негізгі қорларын алу үшін жеткілікті түрде өте үлкен болуы тиіс.

Ортаның серпімділігінің көлемді коэффициенті бірлік қысымның өзгеруі кезінде осы көлем өзгеретін осы ортаның бастапқы көлемінің үлесі ретінде анықталады, яғни

Мұндағы - көлемнің ұлғаюы (серпімді кеңеюі есебінен),

- қысымның ұлғаюы,

- ортаның бастапқы көлемі.

Қысымның төмендеуіне көлемнің ұлғаюы сәйкес келетіндіктен, алдына теріс таңба қойылады. Кеуекті қабаттың қатты қаңқасы ішкі қысымның өзгеріп кеуекті ортадағы қысымның азаюы кезінде қабат жабындысының өз бөлшектерінің шөгу көлемінің өзгеруі салдарынан түрі өзгереді, бұл кеуектіліктің азаюына және сұйықтың қосымша ығыстырылуына әкеліп соғады.

Тәжірибелік мәліметтерден белгілісі:

Су үшін

Мұнай үшін

Тау жынысы үшін

Серпімді режимнің қолданылуына қолайлы жағдай тудыратын геологиялық шарттар:

- тұрақты қоректенуі жоқ, жабық кен орны;

- мұнайлылық нұсқасы шетте тұрған, мол суға қаныққан аймақ;

- газды шапкасының жоқтығы;

- қабаттың мұнайға қаныққан бөлігінің нұсқа сыртындағы аймақпен тиімді гидродинамикалық байланысының бар болуы;

- қабаттық қысымның қанығу қысымынан жоғары болуы.

Газ шапкалы режимде қабаттағы энергия көзі болып геологиялық жағдайда газ шапкасында шоғырланған газдың серпімділігі табылады. Бұл үшін кен орны жағалай өткізбейтін жыныстармен немесе тектоникалық бұзылулармен оқшауланған болуы қажет. Егер нұсқа сыртында су болса, онда ол белсенді болмауы керек. Мұнай кеніші газды шапкасымен байланыста болуы тиіс. Мұндай шарттарда бастапқы қабаттық қысым қанығу қысымына тең болады, себебі кен орнын дренаждау газды шапканың үздіксіз кеңеюі кезінде өтеді және мұнай әрдайым газбен байланыста болады. Мұндай кен орнын игеру кезінде орташа қабаттық қысымның өзгеру қарқындылығы игеру қарқындылығына және газ шапкасының көлемдік қатынасына және кеніштің мұнайға қанығу бөлігіне байланысты әр түрлі болуы мүмкін.

Еріген газ режиміндемұнай кенішін үздіксіз мұнайдан газды айырумен және оның еркін күйге көшуімен, осының есебінен мұнай-газ қоспасының ұлғаюымен және осы қоспаның төмендетілген қысым нүктелерінде (ұңғыма түбінде) сүзілуі болады. Бұл режим кезінде қабаттық энергия көзі мұнай-газ қоспасының серпімділігі болып табылады.

Еріген газ режимінің пайда болу шарттары:

- (қабат қысымы қанығу қысымынан кіші) ;

- нұсқа сыртындағы судың жоқ болуы немесе белсенді емес судың

нұсқа сыртында болуы;

- газ шапкасының жоқ болуы;

- геологиялық кеніш жабық болуы керек.

Осындай жағдайларда қабаттағы энергия қабаттың мұнайға қаныққан бөлігінің барлық көлемінде біркелкі бөлінген болады. Мұндай режимде кен орнының алаңы бойынша ұңғымалардың біркелкі орналасу тәртібі заңды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.