Моральдік сана

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

РЕФЕРАТ

Қоғамдық және индивидуальды жеке сананың арақатынасы. Менталитет және ментальдық ұғымға сипаттама

Жоспар:

Кіріспе
Негізгі бөлім
Қоғамдық сана жайлы жалпы шолу
Индивидуальды сана жайлы жалпы шолу
Менталитет және ментальдық ұғымға сипаттама
Қоғамдық және индивидуальды жеке сананың арақатынасы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Қоғамдық сана - осы қоғамға тән идеялар, көзқарастар мен бағалаулар.
Индивидуальды сана - белгілі бір адамға тән идеялар, көзқарастар, сезімдер жиынтығы.
Қоғамдық сана - қоғамның рухани өмірінің, адам ойында шындықтың бейнеленуінің барлық түрлерін қамтитын философиялық категория; әртүрлі әлеуметтік қауымдастықтардың өмір сүруі процесінде пайда болатын адамдардың әлемге және өздеріне деген қатынастарының рухани тәсілдерінің жүйесі. Қоғамдық сана әлеуметтік сезімдер мен көңіл-күйлерді, әдет-ғұрыптар мен мінез- құлықтарды, қалыптасқан дәстүрлерді, үлттар мен халықтардың психикалық кейіп ерекшеліктерін де қамтиды. Қоғамдық сана қоғамдық болмыстан туып, соның бейнесі мен туындысы болып табылады. Сана болмыстың бейнесі болғандықтан, қоғамдық болмыс өзгергеннен кейін сана да өзгереді.
Қоғамдық сана бөлек адамдардың санасы негізінде құрылады, бірақ олардық қарапайым сомасы болып табылмайды. Әрбір жеке сана бірегей және әрбір жеке тұлға өзінің жеке сана мазмұны бойынша басқа адамнан түбегейлі ерекшеленеді. Сондықтан қоғамдық сананың жеке саналарын механикалық біріктірулері ғана емес, ол әрқашан сапалы жаңа құбылыс болып табылады, өйткені ол жеке саналардан жұтылған идеялар, көзқарастар мен сезімдердің синтезі болып табылады. Адамның жеке түсінігі әрдайым әлеуметтік санадан гөрі әртүрлі және айқынырақ, бірақ сонымен бірге әлемге қатысты өзінің көзқарастарында әрдайым тар, ал ол қарастырылып жатқан мәселелер ауқымында әлдеқайда аз.
Адамның жеке түсінігі әрдайым әлеуметтік санадан гөрі әртүрлі және айқынырақ, бірақ сонымен бірге әлемге қатысты өзінің көзқарастарында әрдайым тар, ал ол қарастырылып жатқан мәселелер ауқымында әлдеқайда аз.
Сонымен бірге, сананың бір бөлігі менталитетті де ата кеткен жөн. Менталитет - тұтастай алғанда тарихи процестің әлеуметтік және өркениеттік құрылымдарын зерттеу әдісі мен әдісі ретінде қарастырылуы мүмкін, яғни, менталитеттің тарихи білім әдісі ретінде әрекет етуі. Белгілі бір дәуір, белгілі бір әлеуметтік топ, адамдар менталитетін зерттеу аса маңызды. Бұл жағдайда менталитет термині жиі қолданылмайды, бірақ менталитет термині. Бұл терминдердің арасындағы айырмашылық мынада, бұл менталитеттің әмбебап, әмбебап мағынасы бар және менталитет әртүрлі әлеуметтік топтар мен тарихи кезеңдерге қатысты болуы мүмкін.

Негізгі бөлім

Қоғамдық сана жайлы жалпы шолу

Қоғамдық сана құрамдық жағынан алып карағанда көптеген түрлерге бөлінеді: саяси, көркем, теориялық, кәдімгі, эстетикалық, діни, атникалық және т.б.
Моральдік сана. Қоғамдық сана формасына жататын мораль - адамдардың бір-біріне деген қатынасын белгілеп, тарихи өзгеріп отыратын нормалар, ұстанымдар және ережелердің белгілі жиынтығы. Мораль адамдардың қатынасын белгілі мөлшерде қалыптастырады, яғни олардың өз ортасына және басқа орталарға, мемлекетке, Отанға, өз халқына және басқа халықтарға, адамның адамға қатынасын бейнелейді.
Саяси сана - өмірдегі саяси қатынастарды бейнелейтін, оларды түсініп-сезінетін, адамдардың бұл саладағы іс-әрекеттеріне бағыт-бағдар беретін әлеуметтік сезімдер, түсініктер, көзқарастар жиынтығы. Яғни, адамдардың саяси өмірді түсініп, сезінуі. Оған ең алдымен қоғамдағы саяси идеяларды, көзқарастарды, мақсат-мүдделерді ұғынуы, саяси билікке қатынасуы жатады. Олар адамның іс-әрекетіне, әр түрлі жағдайда өзін-өзі ұстауына тікелей әсер етеді.
Құқықтық сана - Құқықтық сана дегеніміз қоғамдық сананың формасы ретінде қабылданған адамдарды (мемлекеттегі заңдарға, құқыққа, олардың қағидалары мен мәніне әділ сотқа және тілегіндегі құқыққа деген идеялар, теориялар және сезімдердің жүйелік жиынтығы. Саяси жане моральдық санамен тығыз байланысты. Мазмұны жағынан тиiстi мемлекетте қолданылып отырған құқық нормалары, заңдық пен құқықтық тәртiбi қылмыс және оны жазалау. қоғам мүшелерiнiң құқықтары мен көзқарастары жатады. Антогонистiк қоғамда таптардың өзiне тән құқықтық санасы болады. оның мазмұны әр таптың қоғамның экономикалық, саяси, мәдени өмiрiнде алатын орнына байланысты. Құқықтық сананың экономикалық негізін жеке адамдардың меншікке деген қатынастары құрайды. Сонымен қатар құқықтық сана құқықтың өзімен, құқықтық мекемелермен толыққанды дәрежеде әрекеттестікте болады. Атап айтқанда, әрекеттестік пен қарым-қатынастық бұзылған жағдайда бүкіл құқықтық реттеу дағларысқа үшырауы әбден мүмкін. Құқықтық сананың қоғам өміріне мынандай әсері бар:
1. Құқықтық сана құқық жасау процесіне белсенді түрде өзінің әсерін тигізеді. Халықтың, депутаттардың, мемлекеттік қызметтегі лауазымды тұлғалардың құқықтық саналары неғұрлым жоғары болған сайын сапалы заңдар қабылданады, субъектизм мен лоббизмді шектейді, жалпы ұлттық мүддені жеке топтық, таптық, партиялық мүддеден жоғары қояды.
2. Құқықтық сана мемлекет қабылдаған нормативтік-құқықтық кесімдерден өзінің көрінісін табады.
3. Қоғамда қалыптасқан құқықтық сананың деңгейі құқық қолдану процесінде ерекше рөл атқарады, әділеттілік пен әділетсіздікке барудың айқын барометрі. Мысалы, мемлекеттік қызметтегі лауазымды тұлғаның жеке адамнан пара алуы, бюрократияға жол беруі ақпараттық араластықтың нәтижесінде бүкіл халықтың құқықтық санасын дағдарысқа ұшыратып, нигилистік көзқарас қалыптастырады.
4. Құқықтық сана құқық бұзушылықпен күресудің, оның алдын алудың мүмкіндіктерін тудырады. Құқықтық сана деңгейі жоғары болған сайын мемлекеттегі қоғамдық тәртіп те нығая түседі.
Басқа саналардың түрлеріне қарағанда құқықтық сананың өзіне ғана тән ерекшеліктері бар:
1. Құқықтық сана мемлекетте қалыптасқан құқықтық жүйе әділ сот қызметтерінің айнасы болып табылады.
2. Құқықтық сана қоғам тапқа бөлініп, мемлекет пен құқық пайда болғанда қалыптасады және әртүрлі мағындағы қасиеттерге ие болады.
3. Құқықтық сана саяси мазмұнға, сипатқа ие болады. Мемлекеттегі саяси процестер мен бағыттар әрқашанда құқықтық санаға өзінің әсерін тигізеді. Заңның өзі қоғамда жүргізіліп отырған саясатқа тәуелді.
Дінисана - адамның тылсымдық болмысы туралы сана. Дін - қоғам ішіндегі рухани күш. Қай қоғамда болсын діндердің айрықша орны бар. Діннің әлемдік деңгейдегі адамзатқа тән ойлау жүйесінен шет қалмайтындығын қазіргі заман болмысы айқын аңғартып отыр, себебі дінсіз қоғам болмайды. Дін мен қоғам - бір -бірінен ажырамайтын құбылыстар. Діннің қызметі - адамға рухани сүйеніш болу, жалғызсыратпау. Қазіргі таңда болып жатқан террорлық әрекеттер - діндарлықтың емес, керісінше діни сана-сезімнен жұрдай болудың, яғни, материалистік сананың көрінісі. Бұндай әрекеттер діни сананың әлсіреуінен туындайтын құбылыс.
Этикалық сана - қоғамдық сананың формасы, қоғамдық қатынастардың түрі. Этика (грекшесі, қазақшасы-әдет, мінез-құлық) - мораль туралы, оның шығуы мен дамуы туралы, адамның өмір сүруі салтының аса мәнді жақтарының бірі болып табылатын адамгершіліктің түрлі қоғамдық құрылыстарға сан алуан формалары мен нормалары туралы ілімдер жүйесі. Этикалық норма-адамдардың ұқсас қылық-мінездерін жалпы ережелер бойынша немесе тыйым салу арқылы реттеп отыратын адамгершілік қағидалар формасы. Этикалық норма және мораль теориясы әрбір азаматты саналылыққа тәрбиелеуде, адамгершілік тәрбиесі теориясы мен тәжрибесін дамытуда елеулі орын алады. Этикалық норма ен мораль теориясының негізіндегі моральдың түрлері: ұжымдық, гуманистік, қарекетлил, белсенді мораль болып бөлінеді.

Индивидуальды сана жайлы жалпы шолу

Әрбір жеке сана жеке өмірдің, өмір салты мен әлеуметтік сананың әсерінен қалыптасады. Бұл жағдайда адамның жеке өмір салты маңызды рөл атқарады, ол арқылы қоғамдық өмірдің мазмұны сыналады. Жеке сана қалыптастырудың тағы бір факторы - адамның әлеуметтік сана-сезімін меңгеру процесі. Бұл процесс психология мен әлеуметтанудағы интеренизация деп аталады. Жеке сана қалыптастыру механизмінде, сондықтан, екі теңсіз партияны бөліп көрсету керек: пәннің тәуелсіздік туралы хабардар болуы және оның қолданыстағы шеңберін меңгеру. Бұл үдерісте бастысы - қоғамның көзқарастарын интерпретациялау емес. адам және оның материалдық өмір қоғамы туралы хабардар болу. Интериоризацияны тану жеке сана қалыптастырудың басты тетігі ретінде ішкі тануды ішкі бағалауды, бұл шешімді ішкі бағалауды төмендетуге, адамның өзіне, оның болуына қабілеттілігін елемеуге әкеледі. Ол философияда субъективті сана ретінде анықталады, өйткені бұл уақыт пен кеңістікте шектелген.
Жеке сананы адамзаттың сана-сезімінің әсерінен туындайтын жеке адам анықтайды. Жеке сананың 2 негізгі деңгейі:
1. Бастапқы (біріншілік) - пассивті, айнасы. Адамның сыртқы ортасы, сыртқы сана-сезімінің әсерінен қалыптасады. Негізгі нысандар: тұжырымдамалар мен білім. Жеке сана қалыптастырудағы негізгі факторлар: қоршаған ортаны тәрбиелеу қызметі, қоғамның білім беру қызметі, адамның танымдық белсенділігі.
2. Екіншілік - белсенді, шығармашылық. Адам әлемді өзгертеді және ұйымдастырады. Ақыл тұжырымдамасы осы деңгейге байланысты. Бұл деңгейдің түпкілікті өнімі және тұтастай алғанда санасы - бұл адамның бастарында пайда болатын мінсіз нысандар. Негізгі нысандар: мақсаттар, идеалдар, сенім. Негізгі факторлар: ойлау, негізгі және жүйелік элемент.
Бірінші және екінші деңгейлер арасында аралық жартылай белсенді деңгей бар. Негізгі нысандар: сананың құбылысы - таңдамалы, есте сақтау, әрдайым сұранысқа ие; пікірлер; күмән.

Менталитет және ментальдық ұғымға сипаттама

Менталитет адамның рухани қағидасының негізгі компоненттерінің бірі болып табылады және әр түрлі гуманитарлық ғылымдарда: философия, психология, әлеуметтану, мәдениеттану және лингвистика, оны әр түрлі түсіндіреді. Әрбір ұлт өзінің даму кезеңінде өмірлік бағдар ретінде қызмет ететін қажетті көзқарасты қалыптастырады. Халықтың естелігі ұрпақтан-ұрпаққа берілетін мәдени ескерткіштерде, салт-дәстүрлерде сақталады. Адамның әлеуметтік мінез-құлқы қоғамда барабар мінез-құлықтың реттеушілері ретінде әрекет ететін идеялар, көзқарастар мен стереотиптерден тұрады. Сана сезімінің құрамдас бөлігі ретінде менталитеттің ерекшелігі оның шындықты көрсете білу қабілеті. Этностың мәдени ескерткіштері әр адамның әлемнің көзқарасының ерекшеліктерін көрсетеді. Менталитетті қалыптастыру процесі оның құрамдас процестерінің амбиваленты болып табылады. Адамның ойлауы мәдениеттің, дәстүрдің әсерінен қалыптасқандықтан, мәдениет этнос туралы ойлауға әсер етеді. Заманауи ғылымда бар менталбность және менталитеттің әртүрлі түсіндірілуіне қарамастан, басымдылық - жалпы менталитетке қатысты тұжырымдаманың түрін түсіну.
Мағынадағы ойлаудың қалыптасуы белгілі бір процесс ретінде ұсынылады: Менталитет санада туады, бірақ біртіндеп табиғи деректерді және қоғамдық тұрғыдан анықталған элементтерден құралған және айналадағы шындық өмірінің концепциясынан көрінетін жалпыға бірдей сіңіреді. Басқаша айтқанда, ақылда пайда болғанда, менталитет табиғи және әлеуметтік әлемнің элементтерін жұтып келеді және бұл бірлікте бүкіл әлемді бейнелейді. Оның айрықша ерекшелігі тұрақтылық деп есептеледі: саяси бағытпен өзгеретін белгілі бір идеологияның рухтандырылған қоғамдық көңіл-күйлері, көзқарастары, принциптері сияқты, менталитет тұрақты. Бұл ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.