Құбыр арқылы тасымалдаудан гөрі танкер арқылы тасымалдаған жеңіл

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Мұнай мен газды мұнай өндіретін химиялық ірі өнеркәсіптерде және электростанцияларда тасымалдау өте қолайлы. Теміржолдарымен мұнайды қазан(цистерн) арқылы тасиды. Ал теңіз және мұхиттарда кемемен, мұнай танкерімен тасымалдайды. Көп жерлерде мұнай мен газды мұнай және газ құбырлары арқылы тасымалдайды. Мұнай мен газ құбырлары - магистралды, болаттан жасалған мұнай танктері, олар жер қойнауында 1000 км - ден астам жерде жатады. Ал мұнайды сақтау, жен мен көмірді сақтағаннан да қиын. Мұнайдан мұнай өнімдерін ала алатындай етіп сақтау үшін арнайы металдық қойма(резервуар) салу қажет. Олар үлкен консервті банкіге ұқсайды. Оның сыртын сұр түспен бояйды. Себебі оған күннің көзі түспеуі қажет.
Егер оған күннің көзі түсіп кететін болса, мұнай қызып кетеді. Қазіргі кезде табиғи газды құбырлар арқылы тасымалдайды. Газ 75Па атмосфералық қысымда диаметрі 1,4 метрлі құбырда жөнелтіледі. Газ құбырдың бойымен өткенде мұнайдың кинетикалық энергиясы азаяды. Ал шайқалу күші анағұрлым көбейеді. Жылу өткізгіштігі біраз өсіп қалады. Құбыр арқылы тасымалдаудан гөрі танкер арқылы тасымалдаған жеңіл. Бұл газдың сұйылтылған түрін тасымалдауға өте қолайлы. Газды тасымалдаудың алдында оны -150 - 160°С та суылтады. Танкерлердің әдеттегі көлемі 150.000 - 250.000ды құрайды. Мұндай жолен тасымалдау құбыр жолымен тасымалдағанға қарағанда әлдеқайда үнемді болып келеді.
Және танкерлер әлдеқайда қауіпсіз болады. Мұнай құбырларының үш түрі болады. Атанылған түсініктеме өндірістердегі әр түрлі обьектлері бар ұңғымақтарын жалғастыратын кәсіпшілік. өндіріс аралығы басқа да магистральді мұнай құбырларының кен орындары немесе бастапқы мұнай газ өндіруші кешеннің шек болатын алып тастаған өнеркәсіптік обьект туралы жазған. Магистральді мұнай құбырлары қайта өзгерту және тұтынудың орындарына кен орындарына мұнайды жеткізу үшін салады, соның ішінде мұнай базасы, мұнай қима терминалдар, мұнай өңдейтін заводтар жатады. Әйтсе де, мұнайдың халықаралық тасымалдануы танкерлері негізгі құрылғы болып келеді. Мұнай және отынның тасымалдануы үшін қолайлы көлік теңіздегі және өзеннің танкерлері болып табылады.
Өзеннің мұнай тасымалдары темір жолмен салыстырғанда, шығын 10-15% төмен, автомобильдік жолмен тасымалдау салыстырғанда 40%.Арнайы мақсаттар автонарт қолдан танкерлері - тау шайырлардың тасымалдаулар үшін соның ішінде(кимені қабылдайтын жүктерді жалпы салмақпен) 16500-24999 тонналардың жалпы тағайындалуы танкерлері, мұнай өнімдерін тасымалдау үшін қолданылады; мұнайда мұнай өнімдері де(25000-44999 тонна) орташа тонна танкерлер жеткізу үшін арналған үлкен тоннада 45000 тонналардың детвейт танкері, және оларға болып есептеледі. Мұнай тасымалдау бойынша негізгі жүктеме теңіздегі жолымен дәл келеді. Өзеннің күре тамырлары бойынша мұнай тасымалдаулар үшін 2000-5000 тонналардың детвейттерімен баржаны пайдаанылады. Кеме алыптар кеме сондықтан тасымалдауға серіктестері едәуір шығынды қысқартады. Барлық емес теңіз порттары дегенмен супер өсінде қабылдай алу. Мұндай алыптар үшін терең порттар керек.
Мысалы: фарватер бойынша шектеулер артынан Ресейлік порттардың көпшілігі осылай 130-150 мың тонналарға реквитті бар танкерлер қабылдау қабілетті емес. Танкердің жүк тасу бөлмелері резервуаларымен бірнеше көлденең 1-3 ұзына бойына ысырып тауларымен бөлінген танкерлер. Кейбіреулер су баластының қабылдауы үшін тек қана қызмет көрсетеді. Танкерлерге рұқсат палубадан алуға болады-тығыз қақпақтарымен ықшамдауды қылтадан кейін.

Мұнай тасымалдаудағы қауіпсіздік шаралары.

Мұнай жер бетіне шыққаннан кейін резервуарларда сақталады, өңдеу зауыттарына танкерлер немесе құбырлар арқылы жеткізіледі.
Жер қойнауынан жер бетіне шыққан мұнайдың құрамы: ілеспе газ (50-100 м3т), су (200-300 кгт), минералды тұздар (10-15 кгт), меха никалық қоспалардан тұрады. Оны тасымалдау жəне өңдеуге беру алдында газдардан, механикалық қоспалардан, судың жəне тұздардың негізгі бөлігінен тазарту қажет. Жоғары қысымда газдар мұнай құрамында еріген күйде болады. Мұнайды жер бетіне көтергенде қысым түседі.
Өндірісте мұнайдан газды бөліп алудың бірнеше сызбанұсқасы бар. Бірінші топ сызбанұсқасы бойынша газды мұнайдан шыңырауға біршама қашық жерден бөледі. Жер қайнауынан шығатын мұнай құрылысы С1-С4 жеңіл көмірсутектерінің мөлшері едəуір көп болады. Осы көмірсутектердің көп бөлігі мұнайды сақтағанда жəне тасы мал дағанда жоғалуы мүмкін. Газдардың, сонымен бірге жеңіл фракцияларының жоғалуын болдырмау, қоршаған ортаны ластамау үшін, мүмкіндігінше, мұнайдан С1-С4 көмірсутектерді мұнай өңдеу зауыттарына жіберу алдында бөліп алу қажет.
Мұнайдың құрамындағы газ, судың жəне қоспалардың болуы оның тасымалдауын жəне өңдеуін айтарлықтай қиындатады. Механикалық қоспалар мұнай құбырларының ішкі бетінде эрозияның пайда болуын күшейтеді. Олар өңдеу барысында жылу алмастырғыштардың жəне пештердің құбырларында шөгіп, оларды жиі тазалау қажеттілігін туғызады, яғни артық энергия жұмсауға əкеледі жəне өнімділігін азайтады.
Мұнайда судың болуы олардың тотығуға бейімділігін күшейтіп, технологиялық құрал-жабдықтардың коррозиясын туғызады жəне тұрақты су-мұнай эмульсиясын түзуге əсерін тигізеді. Мұнайды өндіру жəне тасымалдау кезінде 100°С-қа дейін қайнайтын жеңіл фракциялар (метан, этан, пропан жəне т.б. бензин фракциясымен бірге) біраз шығынға ұшырайды, шамамен фракцияның 5%-ы.
Сондықтан мұнайды тасымалдау жəне өңдеу алдында оны тұрақ тандыру жəне даярлау жұмыстары жүргізіледі. Олар келесідей сатылардан тұрады:
- мұнайдан газды сепарация жəне тұрақтандыру арқылы бөлу;
- механикалық қоспалардан тазалау;
- сусыздандыру жəне жартылай тұзсыздандыру.
Тасымалдау алдында мұнай мен мұнай өнімдерінің сапасына
қойылатын МЕСТ-тың талабы мынандай:
- судың массалық үлесі, Wсу0,5%;
- тұздың массалық үлесі, Ртұз200мгл.
Мұнайды ректификациялау алдында қойылатын келесі талап
мынандай:
- судың массалық үлесі, Wсу0,05%;
- тұздың массалық үлесі, Ртұз20мгл.
Соңғы өнімге өте қатаң талап қойылатындықтан, кейде қосымша айдау жүргізіледі. Мұнайдың құрамындағы тұздарды толық еріту үшін, шикі мұнайға таза су қосып 2-3 сатымен сусыздандырады.
Өндірілетін мұнайдың əр тоннасына - 50-100 м3 серіктес газдар, құрамында еріген тұздар бар 200-300 кг су, 1,5 масс. %-ға дейін ерімеген қатты қоспалар сəйкес келеді. Кейбір көп мезгіл жұмыс істеп жатқан ұңғымалар каттарының аса суландырылуы нəтижесінде суларының мөлшері - 90%-ға дейін жетеді, ал талап бойынша өңдеуге жіберілетін мұнайдың құрамында судың үлесі 0,3%-дан төмен болу керек.
Мұнайды өңдеуде шығынды азайту үшін оны арнайы өңдеуден өткізеді. Мұнайдағы газды бөлу үшін сепарациялау жəне тұрақтандыру процестері жүргізіледі.
Мұнайдағы механикалық қоспалар мен суларды тұзсыздандыру жəне сусыздандыру процестері арқылы кетіреді.
Мұнай қаттарында жоғары қысымның əсерінен газдар мұнай құрамында ериді. Мұнайды жер бетіне бұрғылау арқылы шығарған кезде, қысым күрт төмендейді де, нəтижесінде құрамындағы еріген газдар бөлініп шығады. Осы сəтте бөлінген газды ұстап қалу маңызды.
Ұңғымадан газ-мұнай қоспасы жеке газды бөлгіш қондырғыға - сепараторға келіп түседі Сепараторда газ бөлініп, қоспа дегаздалады.
Қазіргі кезде құрылысы жəне тиімділігі бойынша түрлі сепараторларды қолданады. Дегаздау процесінің негізгі мақсаты - газ-мұнай қоспасынан мүмкіндігінше серіктес газдарды толығымен бөліп алу. Сонымен қатар газбен бірге мұнай тамшыларын алып кету процесін төмендету үшін сепарацияны əдетте бірнеше сатыда өткізеді.
Сепараторлар негізінде газбен бірге мұнай тамшыларының ұшып кетуін болдырмайтын жабдықпен қамтамасыз етілген ыдыстан (трапа) жəне өлшегіштен тұрады. Сепарацияның көпсатылылығы газ-мұнай қоспаның тізбекті сепаратор-траптары арқылы жіберіліп қысымның біртіндеп төмендеуінде. Қысым төмендегенде серіктес газдар мұнайдан ажыратылады. Газды бөліп алғаннан кейін арнайы газ қабылдағыштардан газ өңдеу зауыттарына жібереді.

Мұнай-газ өндірісіндегі техникалық қауіпсіздік
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

Қазіргі таңда қоршаған табиғи ортаның ахуалы әрбір адамға тікелей де, жанама түрде де әсер ететін маңызы орасан зор әлеуметтік-экономикалық мәселенің біріне айналып отыр.
Адамзат баласы өзінің өмір сүруіне қажетті табиғатта дайын түрінде кездеспейтін өнімдерді өндіру мақсатында табиғи заттарды түрлендіру, өзгерту үшін әртүрлі технологиялық процестерді қолданады. Бұл процестер нәтижесінде алынған өнімдер мен қалдықтар көп жағдайда басқа технологиялық циклдер мен процестер үшін шикізат болып саналмайды да, қажетсіз зат ретінде тасталады.
Қоршаған ортаны ластайтын ең бір қауіпті заттардың бірі - мұнай. Мұнай және газ өндіру - өнеркәсіп салаларының ішіндегі экологиялық қауіптілерінің бірі болып саналады. Ол үлкен жер көлемін алумен, ластандыру мүмкіндіктерімен, өндірістік нысандардың жарылыс және өрт қауіпінің жоғарылығымен ерекшеленеді. Мұнай қасиеті әртүрлі және кең көлемді қолданыстағы күрделі зат, оның құрамы 3000-дай қоспадан тұрады және олардың көпшілігі оңай тотығады. Сондықтан мұнай және мұнай өнімдері адам өміріне, өсімдіктер мен тірі организмдерге зиянды улағыш заттармен кең көлемде әсер етеді.
Мұнай және газ кен орындарында газдың немесе мұнайдың жеңіл фракцияларының шығуынан болатын бу, ауа қоспаларынан күшті жарылыстар, дауылды желдер, мұнай құбырлары мен резервуар парктеріндегі үлкен көлемді өрттер болуы мүмкін. Фенол, метанол, қышқыл сілті және тағы да осы сияқты күшті әсер ететін уытты заттардың үлкен алаңдарға төгілуі сияқты төтенше жағдайларға жеткізуі мүмкін.
Бұл тұрақтылықты халық денсаулығы мен өмір сүру жағдайының биологиялық негіздеріне нақты қауіп тудырады. Сондықтан қазіргі кезеңде, мұнай өндіру нысандарында алдын ала жабдықталатын тазалау қондырғылары іске қосылғанымен, мұнайды өндіру және тасымалдау кезінде қоршаған ортаға кері әсерін тигізетін заттардан және іс-әрекеттерден толық арыла алмай отырғаны анық. Сондықтан, табиғи жағдай үшін шығыны аз, тиімді техника-технологиялық шешімдерді іздестіру қажет. Ұңғымадан алынған мұнай және газды өндіру, тасымалдау кезінде және сұйық көмірсутегі қалдықтарының апаттардың салдарынан төгілуінің алдын алу және қоршаған ортаға тараған мұнай газ қалдықтарын тез арада жинап, тазарту қажет. Сонымен қатар қоршаған ортаны ластанудан қорғауға бағытталған іс-шараларды одан әрі жетілдіру керек.
Бүгінде адамдар қауіпті қиын жағдайларға көптеп ұшырайды немесе сондай жағдайлардың куәгері болып жатады.
Жыл сайын ТМД елдерінде өндірісте 6 мыңнан астам адам қайтыс болады. Әрбір бесінші қызметкер еңбекті қорғау бойынша нормалар және ережелер талаптарға сай келмейтін жағдайда еңбек етеді. Авариялар, апаттар, өрт, жазатайым оқиғалар, кәсіптік аурулардың салдарынан мемлекеттер көп шығынға ұшырайды. Ал жазатайым оқиғаларға байланысты асыраушыларынан айрылған адамдарға келтірілген моральдік нұқсанды еш нәрсемен салыстыруға келмейді.
Қазақстанда соңғы бес жылда жыл сайын шамамен 2,5 мың жазатайым оқиға тіркеліп отырады, оның ішінде өндірісте 350-400-ге жуық адам опат болғаны бар.
Жазатайым оқиғалардың негізгі себептері: өндірістік жұмыстардың дұрыс ұйымдастырылмауы; көлік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.