Азот тыңайтқыштарының мөлшерін қолайландыру
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СМЖ 3 дәрежелі құжаты ТК ОБ ТК ОБ
042-18-21.1.5901- 2016
Таңдау компонентінің Басылым №1
ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ 08.09.2016
Таңдау компонентінің
ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Тыңайтқыштар жүйесі және пестицидтерді қолдану
5В080100 - Агрономия
Кафедра:Агротехнология және орман ресурстары
Курс:3
Кредиттер саны:3
Барлық сағат:135
Дәрістер:15
Тәжірибелік сабақ:15
Зертханалық сабақтар:15
БӨЖ:90
Емтихан: 5семестр
Семей 2016
Алғысөз
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы
Каламов Б.Х. аға оқытушы ____________28_ ____09___2016 ж.
Аты-жөні, тегі, қолы
ғылыми дәрежесі, атағы, лауазымы
2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 Агронамия және орман ресурстары кафедрасының отырысында
Хаттама __1__ ______09____ 2016 жыл, № ___.
1
Кафедра меңгерушісі Джаманова Г.И. ______________
2.2 Аграрлық факультеттің оқу-әдістемелік бюросының отырысында
Хаттама __1__ ___09_______ 2016 жыл, № __1_.
Төраға Тлеубаева А.В. ______________
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде мақұлдандыжәнебаспаға
ұсынылды
Хаттама _28___ ____09______ 2016 жыл, № _1_.
ОӘК төрағасы, оқу-әдістемелік істері жөніндегі проректор
Искакова Г.К. ______________
АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ
МАЗМҰНЫ
1. ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА
2. КІРІСПЕ
3. ПӘННІҢНЕГІЗГІБӨЛІМДЕРІ
4. ЗЕРТХАНА (ТӘЖІРИБЕЛІК), СЕМИНАР САБАҚТАРДЫТАҚЫРЫБЫНЫТІЗІМІ
5. БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
6. ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА:
Пәннің мақсаты:
- Ауыл шаруашылығы дақылдарының түсімін арттыруда және оның сапасын
жақсарту үшін тыңайтқыш қолдану жүйесінің маңызы зор. Студенттерге
тыңайтқыш көмегімен өсімдік қоректенуіне жақсы жағдай жасау
тәсілдерін, олардың топырақпен әрекеттесу ерекшеліктерін, шаруашылықта
жеке дақылдарға тыңайтқыш қолдану әдіс-тәсілдерін , ауыспалы егістік
жүйелерін дұрыс құруды үйрету.
Пәннің міндеттері:
-Тыңайтқыш қолданудың негізгі әдісі , мерзімі және тәсілі;
-Органикалық және минералдық тыңайтқыштардың негізгі зерттеу;
-Тыңайтқыштарды дұрыс қолдануды үйрету;
-Ауыспалы егістің тыңайту жүйесін құру.
4. Құзыреті (оқыту нәтижелері)
Пәнді оқыту нәтижесінде білім алушы білу керек:
білу:
- Ауыл шаруашылық дақылдарына, ауыспалы егістеріне тыңайту жүйесін жасауды
білу;
-Түрлі агротехникалық шаралардың тыңайтқыш тиімділігіне әсерін білу;
орындай алу:
-Ауылшаруашылық дақылдарынан жоспарланған өнім алу үшін тыңайтқышты
қолданудың тиімді жағдайларын;
- Дақылдардың тыңайтқышқа қажеттігін анықтайтын қазіргі әдістерін;
-Өсімдік пен топрыққа химиялық талдаулар жүргізу әдістерін;
дағдысының болуы:
-Тыңайтқыш қолдану жүйесін жасай білуге дағдылану.
2 КІРІСПЕ
Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының қоректену ерекшеліктреі және
оларды тыңайту жүйесі. Жаздық және күздік маақты дақылдардың қоректену
ерекшеліктері. Алғы дақыл түрлеріне байланысты астық дақылдарына
тыңайтқышты қолдану әдісі мен мерзімі. Суармалы және тәлімі жерлерге
себілетін күздік бидайға тыңайтқыш қолдану жүйесі.
Ауыл шаруашылық дақылдарының түсімін жоғарлатуда әрі өнім
сапасын жақсартуға және топырақ құнарлығын арттыруда органикалық минералдық
тыңайтқыштардың маңызы. Қазақстанда жергілікті және минералды
тыңайтқыштарды қолдану жағдайды. Қазақстанның әртүрлі топырақ-климат
аймағында қолданылатын тыңайтқыштың өніммен қайтарылу мөлшері.
5В080100 Агрономия мамандығының студенттеріне арналған Тыңайтқыштар
жүйесі және пестицидьерді қолдану пәні ауыл шаруашылық дақылдарының
өнімділігін жоғарылату мен топырақ құрамылығын жақсартуға минералдық және
органикалық тыңайтқыштардың маңызы, өсімдіктердің қоректенуімен тыңайтқыш
қолдануға байланысты топырақтарының қасиеттері. Органикалық және минералды
тыңайтқыштар, құрамы, қасиеттері және қолдану тәсілдері. Өсімдіктердің
көрсету диагностикасымен таныстыру.
3 ПӘННІҢ НЕГІЗГІ БӨЛІМДЕРІ
3.1 Азот тыңайтқыштары
Азот тыңайтқыштардың маңызы және оларды жіктеу.Өсімдіктердің азотпен
қоректенуінің топырақ диагностикасының қазіргі әдістері және азот
тыңайтқыштарын қажетсінуі, олардың тиімділігін болжау.Азот тыңайтқыштарының
мөлшерін қолайландыру. Оларды қолдану мерзімі мен тәсілдері. Қоректік
элемент ретінде өсімдік тіршілігінде азот маңызды рөл атқарады. Ол
барлық ақуыз құрамына енеді де, өсімдік клеткасы протоплазмасының басты
бөлігі болып саналады. Ақуызда азоттың мөлшері оның жалпы массасының
салмағының 16-18 пайызыне тең болады. Азот фотосинтез құбылысына
қатысатын хлорофилл мен протоплазманың клетка ядросының аса маңызды
бөлігі - нуклеин қышқылдарының құрамында кездеседі. Сонымен қатар азот
фосфатидтерде, алкалоидтерде, кейбір витаминдер мен ферменттерде және
өсімдік клеткасындағы басқа көптеген органикалық заттарда болады.
3.2 Фосфор тыңайтқыштары
Өсімдік үшін фосфордың маңызы. Өсімдікке қажетті фосфордың көзі.
Фосфор тыңайтқыштарын жіктеу. Жай, байытылған, қос суперфосфаттар.
Өсімдік қоректенуде фосфор жетіспеген жағдайда оның мүшелерінің сыртқы
түрінде болатын өзгерістер. Өсімдіктің фосфорды пайдалануы. Ауыл
шаруашылығы дақылдарының фосфорды қабылдауының жауапты және барынша мол
пайдалану кезеңдері.
Олар өсімдіктің барлық мүшелері мен клеткаларында кездеседі. Фосфор
тыңайтқыштарының топырақпен әрекеттесуі. Жас жапырақ пен өркеннің өсу
нүктесінде нуклеин қышқылы көне жапырақ пен сабаққа қарағанда
көбірек болады. Фосфордың органикалық қосылыстарына нуклепротеидтерді -
ақуыздың фосфор қышқылымен қосылысын жатқызуға болады. Олар
биохимиялық реакцияның өтуін жылдамдатады және клетка ядросының
бөлінуіне қатысады.
3.3 Калий тыңайтқыштары
Өсімдік үшін калийдің маңызы. Калий тыңайтқыштарының жіктелуі. Ауыл
шаруашылық дақылдары өнімінің құрамындағы калий мөлшері.
Өсімдік қоректенуде калий жетіспеген жағдайда мүшелерінің сыртқы
түрінде болатын өзгерістер. Калий өсімдіктің жас мүшелерінде көбірек
болады. Көпшілік өсімдік күлінде оның мөлшері едәуір, ал картоп түйнегінде
барлық күл мөлшерінің 50-пайыздан астамы калий үлесіне тиеді. Егер азот,
фосфор дәнде көп болса, калий дәнді дақылдардың сабанында көбірек
кездеседі. Калий өсімдіктердің бір мүшесінен екіншісіне тез еніп, түнде
оның біразы өсімдіктен топыраққа бөлінеді. Көне жапырақтағы осы
элементтің біраз бөлігін жаңбыр суы шаяды. Оны өсімдік қайтадан
қабылдайды. Бұл құбылысты реутилизация деп атайды. Өсімдік
тіршілігінде калий көптеген физиологиялық үрдістерге қатысады. Ол
қарапайым және күрделі көмірсулардың синтезделуіне ықпал етіп,
жапырақтағы көмірсулардың тамырға жылжуына себепші болады. Сөйтіп
қант қызылшасының тамырында қанттың, картоп түйнегінде крахмалдың
молаюына көмектеседі. Фотосинтез және тыныс алу үрдістері өсімдіктің
калиймен қоректену деңгейіне байланысты.
3.4 Микротыңайтқыштар
Негізгі микроэлементтердің (B, Mo, Mn, Zn, Cu, Co) – өсімік тіршілігі үшін
рөлі.Өсімдіктің қоректенуі мен өнімінің қалыптасуына және оның
сапасының жақсаруына бор, марганец, молибден, мырыш, мыс, кобальт өте
маңызды рөл атқарады. Микроэлементтер көптеген физиологиялық және
биохимиялық процестерге қатысады. Олар ферменттердің, витаминдердің
және микробиологиялық құбылыстарға қатысатын энзимдердің құрамдас
бөлігі болады. Микроэлементтер өсімдіктің даму, ұрықтану, жеміс салу
процестерін және ақуыз, көмірсу, май заттарының синтезделуін тездетеді.
Мысалы, ақуыз құрамындағы 1 мг темір 10 тонна минералдық темірдің
әрекетіндей әсер етеді. Өсімдіктің қоректенуіне микроэлементтердің
жетіспеуі түрлі ауруларға төзімділігін төмендетеді.
3.5 Комплексті тыңайтқыштар
Кешенді тыңайтқыштарға құрамында екі немесе одан көп негізгі
қоректік элементтері бар минералдық тыңайтқыштар жатады. Оларды қоректік
элемент санына қарай екі жақты (азотты-фосфорлы, азотты-калийлі,
фосфорлы-калийлі) және үшжақты (азотты-фосфорлы-калий) деп бөледі.
Өндіру тәсіліне байланысты күрделі, күрделі-аралас және аралас,
ал агрегаттық күйі жағынан сұйық және қатты болып бөлінеді .
Негізгі (алғашқы) компоненттерді (бөліктерді) өзара химиялық жолмен
әрекеттестіру арқылы ... жалғасы
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СМЖ 3 дәрежелі құжаты ТК ОБ ТК ОБ
042-18-21.1.5901- 2016
Таңдау компонентінің Басылым №1
ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ 08.09.2016
Таңдау компонентінің
ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Тыңайтқыштар жүйесі және пестицидтерді қолдану
5В080100 - Агрономия
Кафедра:Агротехнология және орман ресурстары
Курс:3
Кредиттер саны:3
Барлық сағат:135
Дәрістер:15
Тәжірибелік сабақ:15
Зертханалық сабақтар:15
БӨЖ:90
Емтихан: 5семестр
Семей 2016
Алғысөз
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы
Каламов Б.Х. аға оқытушы ____________28_ ____09___2016 ж.
Аты-жөні, тегі, қолы
ғылыми дәрежесі, атағы, лауазымы
2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 Агронамия және орман ресурстары кафедрасының отырысында
Хаттама __1__ ______09____ 2016 жыл, № ___.
1
Кафедра меңгерушісі Джаманова Г.И. ______________
2.2 Аграрлық факультеттің оқу-әдістемелік бюросының отырысында
Хаттама __1__ ___09_______ 2016 жыл, № __1_.
Төраға Тлеубаева А.В. ______________
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде мақұлдандыжәнебаспаға
ұсынылды
Хаттама _28___ ____09______ 2016 жыл, № _1_.
ОӘК төрағасы, оқу-әдістемелік істері жөніндегі проректор
Искакова Г.К. ______________
АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ
МАЗМҰНЫ
1. ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА
2. КІРІСПЕ
3. ПӘННІҢНЕГІЗГІБӨЛІМДЕРІ
4. ЗЕРТХАНА (ТӘЖІРИБЕЛІК), СЕМИНАР САБАҚТАРДЫТАҚЫРЫБЫНЫТІЗІМІ
5. БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
6. ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА:
Пәннің мақсаты:
- Ауыл шаруашылығы дақылдарының түсімін арттыруда және оның сапасын
жақсарту үшін тыңайтқыш қолдану жүйесінің маңызы зор. Студенттерге
тыңайтқыш көмегімен өсімдік қоректенуіне жақсы жағдай жасау
тәсілдерін, олардың топырақпен әрекеттесу ерекшеліктерін, шаруашылықта
жеке дақылдарға тыңайтқыш қолдану әдіс-тәсілдерін , ауыспалы егістік
жүйелерін дұрыс құруды үйрету.
Пәннің міндеттері:
-Тыңайтқыш қолданудың негізгі әдісі , мерзімі және тәсілі;
-Органикалық және минералдық тыңайтқыштардың негізгі зерттеу;
-Тыңайтқыштарды дұрыс қолдануды үйрету;
-Ауыспалы егістің тыңайту жүйесін құру.
4. Құзыреті (оқыту нәтижелері)
Пәнді оқыту нәтижесінде білім алушы білу керек:
білу:
- Ауыл шаруашылық дақылдарына, ауыспалы егістеріне тыңайту жүйесін жасауды
білу;
-Түрлі агротехникалық шаралардың тыңайтқыш тиімділігіне әсерін білу;
орындай алу:
-Ауылшаруашылық дақылдарынан жоспарланған өнім алу үшін тыңайтқышты
қолданудың тиімді жағдайларын;
- Дақылдардың тыңайтқышқа қажеттігін анықтайтын қазіргі әдістерін;
-Өсімдік пен топрыққа химиялық талдаулар жүргізу әдістерін;
дағдысының болуы:
-Тыңайтқыш қолдану жүйесін жасай білуге дағдылану.
2 КІРІСПЕ
Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының қоректену ерекшеліктреі және
оларды тыңайту жүйесі. Жаздық және күздік маақты дақылдардың қоректену
ерекшеліктері. Алғы дақыл түрлеріне байланысты астық дақылдарына
тыңайтқышты қолдану әдісі мен мерзімі. Суармалы және тәлімі жерлерге
себілетін күздік бидайға тыңайтқыш қолдану жүйесі.
Ауыл шаруашылық дақылдарының түсімін жоғарлатуда әрі өнім
сапасын жақсартуға және топырақ құнарлығын арттыруда органикалық минералдық
тыңайтқыштардың маңызы. Қазақстанда жергілікті және минералды
тыңайтқыштарды қолдану жағдайды. Қазақстанның әртүрлі топырақ-климат
аймағында қолданылатын тыңайтқыштың өніммен қайтарылу мөлшері.
5В080100 Агрономия мамандығының студенттеріне арналған Тыңайтқыштар
жүйесі және пестицидьерді қолдану пәні ауыл шаруашылық дақылдарының
өнімділігін жоғарылату мен топырақ құрамылығын жақсартуға минералдық және
органикалық тыңайтқыштардың маңызы, өсімдіктердің қоректенуімен тыңайтқыш
қолдануға байланысты топырақтарының қасиеттері. Органикалық және минералды
тыңайтқыштар, құрамы, қасиеттері және қолдану тәсілдері. Өсімдіктердің
көрсету диагностикасымен таныстыру.
3 ПӘННІҢ НЕГІЗГІ БӨЛІМДЕРІ
3.1 Азот тыңайтқыштары
Азот тыңайтқыштардың маңызы және оларды жіктеу.Өсімдіктердің азотпен
қоректенуінің топырақ диагностикасының қазіргі әдістері және азот
тыңайтқыштарын қажетсінуі, олардың тиімділігін болжау.Азот тыңайтқыштарының
мөлшерін қолайландыру. Оларды қолдану мерзімі мен тәсілдері. Қоректік
элемент ретінде өсімдік тіршілігінде азот маңызды рөл атқарады. Ол
барлық ақуыз құрамына енеді де, өсімдік клеткасы протоплазмасының басты
бөлігі болып саналады. Ақуызда азоттың мөлшері оның жалпы массасының
салмағының 16-18 пайызыне тең болады. Азот фотосинтез құбылысына
қатысатын хлорофилл мен протоплазманың клетка ядросының аса маңызды
бөлігі - нуклеин қышқылдарының құрамында кездеседі. Сонымен қатар азот
фосфатидтерде, алкалоидтерде, кейбір витаминдер мен ферменттерде және
өсімдік клеткасындағы басқа көптеген органикалық заттарда болады.
3.2 Фосфор тыңайтқыштары
Өсімдік үшін фосфордың маңызы. Өсімдікке қажетті фосфордың көзі.
Фосфор тыңайтқыштарын жіктеу. Жай, байытылған, қос суперфосфаттар.
Өсімдік қоректенуде фосфор жетіспеген жағдайда оның мүшелерінің сыртқы
түрінде болатын өзгерістер. Өсімдіктің фосфорды пайдалануы. Ауыл
шаруашылығы дақылдарының фосфорды қабылдауының жауапты және барынша мол
пайдалану кезеңдері.
Олар өсімдіктің барлық мүшелері мен клеткаларында кездеседі. Фосфор
тыңайтқыштарының топырақпен әрекеттесуі. Жас жапырақ пен өркеннің өсу
нүктесінде нуклеин қышқылы көне жапырақ пен сабаққа қарағанда
көбірек болады. Фосфордың органикалық қосылыстарына нуклепротеидтерді -
ақуыздың фосфор қышқылымен қосылысын жатқызуға болады. Олар
биохимиялық реакцияның өтуін жылдамдатады және клетка ядросының
бөлінуіне қатысады.
3.3 Калий тыңайтқыштары
Өсімдік үшін калийдің маңызы. Калий тыңайтқыштарының жіктелуі. Ауыл
шаруашылық дақылдары өнімінің құрамындағы калий мөлшері.
Өсімдік қоректенуде калий жетіспеген жағдайда мүшелерінің сыртқы
түрінде болатын өзгерістер. Калий өсімдіктің жас мүшелерінде көбірек
болады. Көпшілік өсімдік күлінде оның мөлшері едәуір, ал картоп түйнегінде
барлық күл мөлшерінің 50-пайыздан астамы калий үлесіне тиеді. Егер азот,
фосфор дәнде көп болса, калий дәнді дақылдардың сабанында көбірек
кездеседі. Калий өсімдіктердің бір мүшесінен екіншісіне тез еніп, түнде
оның біразы өсімдіктен топыраққа бөлінеді. Көне жапырақтағы осы
элементтің біраз бөлігін жаңбыр суы шаяды. Оны өсімдік қайтадан
қабылдайды. Бұл құбылысты реутилизация деп атайды. Өсімдік
тіршілігінде калий көптеген физиологиялық үрдістерге қатысады. Ол
қарапайым және күрделі көмірсулардың синтезделуіне ықпал етіп,
жапырақтағы көмірсулардың тамырға жылжуына себепші болады. Сөйтіп
қант қызылшасының тамырында қанттың, картоп түйнегінде крахмалдың
молаюына көмектеседі. Фотосинтез және тыныс алу үрдістері өсімдіктің
калиймен қоректену деңгейіне байланысты.
3.4 Микротыңайтқыштар
Негізгі микроэлементтердің (B, Mo, Mn, Zn, Cu, Co) – өсімік тіршілігі үшін
рөлі.Өсімдіктің қоректенуі мен өнімінің қалыптасуына және оның
сапасының жақсаруына бор, марганец, молибден, мырыш, мыс, кобальт өте
маңызды рөл атқарады. Микроэлементтер көптеген физиологиялық және
биохимиялық процестерге қатысады. Олар ферменттердің, витаминдердің
және микробиологиялық құбылыстарға қатысатын энзимдердің құрамдас
бөлігі болады. Микроэлементтер өсімдіктің даму, ұрықтану, жеміс салу
процестерін және ақуыз, көмірсу, май заттарының синтезделуін тездетеді.
Мысалы, ақуыз құрамындағы 1 мг темір 10 тонна минералдық темірдің
әрекетіндей әсер етеді. Өсімдіктің қоректенуіне микроэлементтердің
жетіспеуі түрлі ауруларға төзімділігін төмендетеді.
3.5 Комплексті тыңайтқыштар
Кешенді тыңайтқыштарға құрамында екі немесе одан көп негізгі
қоректік элементтері бар минералдық тыңайтқыштар жатады. Оларды қоректік
элемент санына қарай екі жақты (азотты-фосфорлы, азотты-калийлі,
фосфорлы-калийлі) және үшжақты (азотты-фосфорлы-калий) деп бөледі.
Өндіру тәсіліне байланысты күрделі, күрделі-аралас және аралас,
ал агрегаттық күйі жағынан сұйық және қатты болып бөлінеді .
Негізгі (алғашқы) компоненттерді (бөліктерді) өзара химиялық жолмен
әрекеттестіру арқылы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz