Қазақстан Республикасында депозиттерді сақтандыру жүйесі

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 74 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

1 Депозитті сақтақтандырудың теориялық аспектілері

1. 1 Депозиттерді сақтандырудың мәні мен мазмұны

1. 2 Салымдарды сақтандыру механизмі

1. 3 Депозиттерді сақтандыру жүйесінің шетелдік тәжірибесі

2 Қазақстан Республикасында депозиттерді сақтандыру жүйесіне талдау

2. 1 «ТрансОйл» ЖШС-нің экономикалық-техникалық сипаттамасы

2. 2 Кепілдік берілген өтемді төлеу тәртібi

2. 3 Қазақстан Республикасында депозиттерді сақтандыру жүйесіне талдау

3 ҚР-ғы депозиттерді кепілдендірудің мәселелері мен шешу жолдары

3. 1 Қазақстандағы депозиттерді кепілдендіру жүйесін ұйымдастыру мәселелері

3. 2 Қазақстандық салымдарды кепілдендіру қорының жетістіктері мен даму перспективалары

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Қосымшалар А, Ә, Б, В

КІРІСПЕ

Қазіргі уақытта өтіп жатқан өзгерістерде жинақ сферасы ол депозит болсын не зейнетақы салымы болсын -аса жоғары назарға алынатын болды. Қазақстанда депозит нарығын тұрақтандырып, жетілдірілген депозитік сауда. Банкроттық бүкіл дүние жүзінде болып тұрады. Бұл нарықтың заңы. Бұдан бір де бір банк сақтандырылмаған.

Сондықтан да салымшылардың мүддесін қорғау үшін Қазақстанда Депозиттерге міндетті түрде кепілдік беру жүйесі құрылған. Бұл жүйеге депозиттер қабылдауға, жеке тұлғалардың банктік шоттарын ашуға және жүргізуге куәлігі бар банктердің бәрі кіреді. Банктердің біреуі мәжбүрлеп таратылған жағдайда оның салымшыларына кепілдік берілген өтем төленетін болады.

«Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры» акционерлік қоғамы - коммерциялық ұйым емес. Банк мәжбүрлеп таратылған жағдайда депозиторлардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге жәрдемдесу мақсатымен 1999 жылы құрылған. Қордың бірден-бір акционері Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі.

Бұл саладағы негізгі нормативтік акт 2006 жылы 7 шілдеде қабылданған «Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріне орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы» Қазақстан Республикасының Заңы болып табылады. Бұл заң депозиттерге кепілдік беру және салымшыларға кепілдік берілген өтем төлеу ісіне қатысты негізгі қағидаттар мен ережелерді белгілейді.

«Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы» Қазақстан Республикасының Заңы депозиторлар - жеке тұлғалардың құқықтарын қорғауға бағытталған және Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесі жұмыс істеуінің құқықтық негіздерін, депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйымның құрылу және оның қызмет ету, екінші деңгейдегі банктердің депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесіне қатысу тәртібін, сондай-ақ жүйеге қатысушылардың өзара қарым-қатынастарының өзге де мәселелерін айқындайды.

Депозиттерге кепілдік беру жүйесіне қатысушы банк мәжбүрлеп таратылған жағдайда - Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры мерзімді, шартты, талап ету бойынша салымдар, кепілдік берілген салымдар, ағымдағы шоттар, карт шоттар жататын жеке тұлғалардың кепілдік берілген салымдары бойынша ақшаны қайтаруды қамтамасыз етеді. Оған:

көлемі 7 миллион теңге және одан жоғары соманы құрайтын мерзімді және шартты салымдар(немесе шетел валютасындағы баламасы) ;
таратылатын қатысушы банктің бірінші басшылардың және олардың жақын туысқандарының салымдары;
бес пайыз және одан жоғары шешуші дауысы бар банк акционерлері және олардың жақын туысқандарының салымдары кірмейді.

Кепілдік берілген депозиттер бойынша 400 000 теңгеден аспайтын өтемақы төленеді. Салым бойынша есептелген сыйақыны Қор төлемейді. Бүгінгі күні Депозиттерді сақтандыру жүйесі ойдағыдай қызмет істеп тұр және оның резерв қоры ұдайы өсуде. Жүйенің қатысушылары жеке тұлғалардың депозиттермен жұмыс істейтін барлық екінші деңгейдегі банктер болып табылады.

Халықтық жинақ кез келген мемлекеттің ішкі инвестициясының қайнар көзі болып табылады. Мемлекет бұл қаржыны екі басты жолмен: бағалы қағаздар нарығы мен қаржы мекемелері көмегімен қозғалысқа түсіреді. Қазіргі уақытта нарықта Қазақстандағы бағалы қағаздардың маңызы артуы тұрғындардың жинақтарын тарту үшін банктердің дәрежесін көтерді.

Осы шарт негізінде басты тапсырма болып әр мемлекеттің қаржы жүйесінің негізі -банктер жүйесін нығайту болып табылады.

Банктер жүйесінің қызметі алуан түрлі-ол ақша-несие саясатын, тәуекелді бағалау жұмысын, есептерді атқарады. Сонымен қатар жұмыс күрделілігі банктер жүйесін тәуекелге әкеліп, іс-әрекет қиындап, бір банктің қиындығы мемлекеттің қаржы жүйесіне әсер етуі мүмкін.

Бірқатар елдерде тәуекел қиындығының алдын алу үшін өзіндік банктердің қауіпсіздік жүйесі құрылған, банктік жүйеге салымшылардың мүддесін қорғау құрылымы енгізілген. Ол қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған кешенді іс-шаралар болады.

Депозиттерді сақтандырудың Қазақстандық жүйесі қайтару схемасын жеңілдетуге бағытталған, қайтарым көлемін арттыру, сақтандырылатын депозиттер түрлерін көбейтуге жұмыстар атқарып жатыр. Салымшылар алдында кепіл болудың тиімді және оптималды түрімен жұмыс жасауға ұмтылуы Қазақстанда ССД ның әрекет ету уақытында қайтарым схемасы бірнеше рет ауысқанын көрсетеді. ҚР-дағы екінші деңгейдегі банктерде депозиттерді арнайы ұжымдық сақтандыру жүйесінің жаңа Ережесі және депозиттерді арнайы ұжымдық сақтандыру жүйесінің қызмет ережесі ҚР-ның Ұлттық Банкі басқармасының 2005жылдың 4 шілдесінде % 200 және 201% шешімімен бекітіліп, 2005 жылы 1 қыркүйекте іске көшкен. Халықаралық тәжірибе мынаны көрсетеді: клиенттердің несиелік мекемелерге сенімі болып депозиттер кепілдемесі табылады. Жақсы ойластырылған депозиттерді кепілдендіру жүйесі банктің қарамағында, таза есеп беру жүйесімен және заң шығарушы нормативті базасы-қаржылық тұрақтылықтың басты элементі.

Қазақстан көптеген Еуропалық мемлекеттер мен АҚШ-тың сәтті тәжірибесіне сүйеніп, ұсақ және орта салымшылардың мүддесін қорғау мақсатында банктік депозиттерді кепілдендіру жүйесін таңдап алды (СГД) . 1999 жылы банк салымшыларын қаржылық қорғау үшін салымшылар кепілі қоры құрылды.

Қазақстандық кепілдендіру қорының басты мақсаты мемлекеттің қаржы жүйесінің тұрақтылығы, және де қаржы жүйесін аз білетін тұрғындарды қорғау. Бұл қатынаста ұсақ және қаржылық білімі аз салымшыларды салымдарының банкті таратқанда жоғалуынан сақтауға басты көңіл аударылады. Жоғарыда көрсетілгендерді орындау үшін депозиттерді сақтау жүйесін әрқашан жетілдіріп отыру керек.

Кепілдік жүйесін жаңарту процесі банктің депозит саясаты есебі, құрылымы және тұрғындардың банктерге салымы мөлшеріне, тұрғындардың пайдасына байланысты. Бәрінен маңыздысы Қазақстандық сақтандыру жүйесі халқаралық стандартқа жақындап келеді, соңғы уақытта оны көріп жүрміз.

Қазақстан халқының білім деңгейін орташа көтеру, қаржы саласында білім беру, мемлекеттің қаржы саласымен байланысты жаңа өмір стилін қалыптастыру, бұл осы жүйеге қатысушылардың көмегімен атқарылады. СГД-ның мақсаты мен тапсырмаларын түсіндіру және оны танымал ету үшін Қор кең масштабты халыққа ағарту жұмысын жүргізеді. Ол үшін республикалық БАҚ-та осы секторда ақпараттар беріледі. Депозиттерді кепілдендірудің Қазақстандық жүйесінің ары қарай дамуы халқаралық тәжірибенің нәтижелі әрекетін, депозитті сақтандырудың түрлерін кеңейту, жүйе функциясының тәуекелдігін төмендету.

Бұл дипломдық жұмыстың мақсаты - Қазақстан жағдайында салымдарды сақтандыруды қайта қарап, оның жұмысының механизмін және шетелдік тәжірибесін оқып білу, және Қазақстандық салымдарды сақтандыруға мінездеме беру, оның банктердің іс-әрекетіне әсермен қарап, сонымен қатар қазақстандық сақтандыру моделінің жеткіліксіз жерлерін көрсету.

Жұмыс мақсаттары:

- Салымдарды сақтандыру кепілдігінің ілімдер негізі мен шетелдік тәжірибесін оқу;

- Басқа елдердің іс-тәжірибесін біздің елдің жағдайында қайта қарау;

- Қазақстандық Қордың салымдарға кепілдігін сараптау;

- Осы қордың қатысушы банктердің депозиттік саясатына әсерін оқу;

- ҚР-дағы депозиттерді сақтандырудың қиыншылықтары мен шешу жолдарын анықтау.

1 ДЕПОЗИТТІ САҚТАҚТАНДЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

1. 1 Депозиттерді сақтандырудың мәні мен мазмұны

Экономиканың тұрақтылығының бір факторы болып банк жүйесінің сенімді жұмыс жасауы. Осымен байланысты екінші деңгейдегі банктердің әрекеті маңыздылығы артады, салымшылар мүддесін қорғауға кепіл болады.

Банк салымдарын сақтандыру банк секторының дамуының нәтижесі. Қазіргі таңда депозиттерді сақтандыру жүйесі (ССД) қаржылық инфраструктурасы дамыған барлық елдерде таралған. Және банк тұрақтылығын, және қаржы жүйесінің қорғанысын қамтамасыз ететін басты механизм болып табылады.

Депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесі қатысушы банктер депозиторларының құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауға бағытталған ұйымдық-құқықтық шаралар кешені болып табылады.

Банк секторында кризиске қарсы осы тәрізді ұйым АҚШ-та 1934 жылы құрылды, ал қазір ССД әлемде 100-ге жуық елде жұмыс жасайды. ССд-ға қатысатын 3-жақ болады: банктер-салымдарға жауап береді, салымшы және банктегі депозиттерге кепіл болатын ұйымдар. Қазақстанда осындай ұйым болып салымдарды сақтандыру Қоры табылады және ол 1999 жылда құрылды. . 2004 жылғы қарашада Қор «Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры» АҚ болып қайта тіркелді.

Қазақстан ССД схемасы АҚШ және Канада сияқты елдер тәжірибесіне сүйеніп жасалған, оның принциптері қаржылық тұрақтылық форумында ұйымдастырылған. Халқаралық Валюта Қоры ұсынуына сәйкес. ССД құрылу мезетінде даму үстінде халқаралық стандартқа жақындауда, кепілденген депозиттер базасы кеңейген, қайтарым сомасы мен резерв өскен, қайтару схемасы жылдамдатылып, жеңілдеді. 2004 жылдың сәуірінде Қазақстандық кепілденген салымшылар Қоры 30 мемлекет-мүшесі бар, Канаданың депозиттер сақтандыру корпорациясы ынталандырған 2004 жылы қазанда құрылған Депозиттерді Кепілдендірудің Халықаралық Ассоциациасының (International Association for Insurers-IADI) мүшесі болды. Ассоциацианың мүшелігі Қазақстанның депозитті сақтандыру жүйесін жетілдіру мен дамытуға толқыныс береді.

Қордың негізгі міндеттері - қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге қатысу және қатысушы банк мәжбүрлеп таратылған жағдайда салымшылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау. Осы міндеттерді орындау үшін Қор мынадай функцияларды орындайды:
- кепілдік берілген өтемді төлейді;

- депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесіне қатысушы банктердің тізілімін жүргізеді;

-өз активтерін инвестициялайды;

- кепілдік берілген өтемді төлеуге арналған арнайы резерв қалыптастырады;
- конкурстық негізде агент банкті таңдайды;

- қатысушы банкті консервациялау кезеңінде немесе барлық банк операцияларын жүргізу лицензиясын қайтарып алу кезеңінде тағайындалатын уақытша әкімшіліктің құрамына, сонымен бірге мәжбүрлеп таратылатын қатысушы банктің тарату комиссиясының және кредиторлар комитетінің құрамына қатысады.

«Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріне салынған депозиттерге міндетті түрде кепілдік беру туралы» Заң күшіне енді.

2007 жылдың 1 қаңтарынан бастап «Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріне салынған депозиттерге міндетті түрде кепілдік беру туралы» Қазақстан Республикасының Заңы күшіне енді.

Заң Қазақстан банктері салымшыларының құқықтарын қорғауға бағытталған, депозиттерге міндетті түрде кепілдік беру жүйесінің жұмыс істеуінің құқықтық негіздерін, сондай-ақ Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры қызметінің және коммерциялық банктердің депозиттерге міндетті түрде кепілдік беру жүйесіне қатысуының тәртібін айқындайды.

Бұл заңды қабылдау қажеттігі Қазақстанның депозиттерге міндетті түрде кепілдік беру жүйесін таңдаулы халықаралық практикаға жақындата түсуге, жүйенің ашық жұмыс істеуін қамтамасыз етуге, сондай-ақ оған тән болатын тәуекелдерді азайтуға ұмтылыстан туып отыр. Заң әлемдік тәжірибені және халықаралық ұйымдардың депозиттерді сақтандыру саласындағы ұсыныстарын, олардың отандық шарттарға бейімделуін зерттеу және талдау негізінде жасалды.

Заңға сәйкес кепілдік берілетін өтем мөлшері 400 мың теңгеден 700 мың теңгеге дейін көбейтілді. Сонымен бірге кепілдік берілетін депозиттердің тізбесі кеңейтілді: жаңа заңға сәйкес жеке тұлғалардың барлық депозиттеріне теңгемен және шетел валютасымен сомасына шек қойылмай кепілдік берілуге тиіс. Бұл 2007 жылдан бастап коммерциялық банк мәжбүрлеп таратылған жағдайда жеке салымшылардың бәрі Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қорынан кепілдік берілген өтемді салым мөлшерінде, бірақ 700 мың теңгеден аспайтын мөлшерде алатынын білдіреді.
Кепілдік берілген өтем теңгемен төленетін болады. Шетел валютасындағы депозиттер бойынша кепілдік берілген өтем жасау үшін соттың банкті мәжбүрлеп тарату туралы шешімі заңды күшіне енген күні белгіленген валютаны айырбастаудың рыноктық бағамы пайдаланылатын болады.

Салымшылардың агент банк арқылы кепілдік берілген өтемді алуға өтініш беру мерзімі төлем жасаудың басталғаны туралы хабарландыру жарияланған күннен бастап үш айдан алты айға дейін ұзартылды.
Банктер үшін Қорға төленетін жарналардың (міндетті күнтізбелік, қосымша және төтенше жарналар) мөлшері айқындалды. Сонымен бірге 2007 жылдан бастап банктер тартылған депозиттер бойынша сыйақының ең көп ставкасын өздері белгілейтін болады.

Жүйені құрудың ынталандырушысы ҚР-ның Ұлттық Банкі болды. Сонымен қатар Ұлттық Банктің ұйымдастыруымен банктік заңға өзгерістер енгізілді. Бұл өзгерістер Қорды жаңа қаржы ресурстарымен толықтырып, мемлекеттің қаржылық органдар жүйесіне әкелді.

Депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесінің мақсаты қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз ету, соның ішінде қатысушы банк мәжбүрлеп таратылған жағдайда депозиторларға кепілдік берілген өтемді төлеу арқылы банк жүйесіне деген сенімді қолдау болып табылады.

Депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесінің принциптерi:

1) жеке тұлғалардың депозиттерін қабылдауды, банк шоттарын ашуды және жүргізуді жүзеге асыратын банктердің депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесіне қатысу міндеттілігі;

2) депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесінің айқындығын қамтамасыз ету;

3) депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесінің жұмыс істеуіне байланысты тәуекелдерді азайту;

4) кепілдік берілген өтемді төлеуге арналған арнайы резервті қалыптастырудың жинақтаушы сипаты депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесінің негізгі принциптері болып табылады.

Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым акционерлік қоғам ұйымдық-құқықтық нысанында құрылатын және өз қызметін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің және жарғының негізінде жүзеге асыратын коммерциялық емес ұйым болып табылады. Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйымның құрылтайшысы - жалғыз акционері Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі болып табылады.

Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйымның негізгі міндеттері:

1) қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге қатысу;

2) қатысушы банк мәжбүрлеп таратылған жағдайда кепілдік берілген депозиттер депозиторларының құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау болып табылады.

Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым өзінің негізгі міндеттерін орындау үшін мынадай функцияларды орындайды:

1) заңдардың талаптарына сәйкес кепілдік берілген өтемді төлейді;

2) депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесіне қатысушы банктердің тізілімін жүргізеді;

3) өз активтерін инвестициялайды;

4) кепілдік берілген өтемді төлеуге арналған арнайы резерв қалыптастырады;

5) конкурстық негізде агент банкті таңдайды;

6) қатысушы банкті консервациялау кезеңінде тағайындалатын уақытша әкімшіліктің құрамына қатысады;

7) қатысушы банктен барлық банк операцияларын жүргізу лицензиясын қайтарып алу кезеңінде тағайындалатын уақытша әкімшіліктің құрамына қатысады;

8) тарату комиссиясы депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым алдында ол төлеген (төлейтін) кепілдік берілген өтем сомасы бойынша берешекті өтеген кезге дейін мәжбүрлеп таратылатын қатысушы банктің тарату комиссиясының құрамына қатысады;

9) тарату комиссиясы депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым алдында ол төлеген (төлейтін) кепілдік берілген өтем сомасы бойынша берешекті өтеген кезге дейін мәжбүрлеп таратылатын қатысушы банктің кредиторлар комитетінің құрамына қатысады.

Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым қатысушы банкті мәжбүрлеп тарату туралы сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап оның депозиторларына кепілдік берілген өтемді төлеу жөнінде өзіне міндеттеме қабылдайды.

Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйымның депозиторларға кепілдік берілген өтемді төлеу жөніндегі міндеттемелері заңды тұлғалардың мемлекеттік тізіліміне қатысушы банкті мәжбүрлеп тарату туралы жазба енгізілген күннен бастап бір жыл өткеннен кейін, бірақ қатысушы банкті мәжбүрлеп тарату туралы сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап кем дегенде бес жылдан кейін ғана тоқтатылуға жатады.

Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым:

1) қатысушы банктердің жарналар төлеуін талап етуге;

2) қатысушы банктерден банктік және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпараты жоқ тартылған депозиттер бойынша мәліметтер сұратуға;

3) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін қажетті ақпарат алуға;

4) уәкілетті органнан қатысушы банктердің қаржылық жай-күйі туралы ақпаратты қоса алғанда, депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін қажетті ақпарат алуға;

5) қатысушы банкке қарыз беруге;

6) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес қатысушы банкте депозитке ақша салуға;

7) қарыз алуды жүзеге асыруға;

8) қатысушы банктің тарату комиссиясынан кепілдік берілетін депозиттер бойынша депозиторлардың тізімін, сондай-ақ кепілдік берілетін депозиттер бойынша кепілдік берілген өтем есебін уақтылы беруін талап етуге;

9) қатысушы банк Қазақстан Республикасының депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы заңнамасының талаптарын бұзған жағдайда уәкілетті органның алдында оған ықпал ету шараларын және санкциялар қолдану туралы өтініш беруге құқылы.

Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым:

1) қосылу шартының талаптарын айқындауға;

2) қатысушы банктердің жарналарды толық әрі уақтылы төлеуіне бақылау жасауға;

3) мәжбүрлеп таратылатын қатысушы банктің депозиторларына осы Заңда көзделген тәртіппен кепілдік берілген өтем төлеуге;

4) өзінің функцияларын жүзеге асыру процесінде қатысушы банктер және олардың депозиторлары туралы мәлім болған барлық ақпаратты тек қызметтік мақсаттарда ғана пайдалануға;

5) уәкілетті органға қатысушы банктердің Қазақстан Республикасының депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы заңнамасын бұзу фактілері туралы хабарлауға;

6) депозиторларға ақпараттарды беруге міндетті.

Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым өз функцияларын тиісінше және уақтылы орындау мақсатында Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз етуге қажетті ақпарат алады, оны беру тәртібі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мен депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым арасындағы келісім бойынша айқындалады.

Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен қарыз алуға құқылы. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйымның қаржылық есептілігінің көлемін, оны ұсыну тәртібі мен мерзімін, сондай-ақ оның активтерін инвестициялау тәртібін айқындайды.

Уәкілетті орган мен депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым өз қызметтерін үйлестіреді, қабылданатын құжаттарын келіседі және депозиттерге міндетті кепілдік беру бойынша жүргізілетін іс-шаралар жөнінде бір-бірін хабардар етеді.

Депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым өз функцияларын тиісінше және уақтылы орындау мақсатында уәкілетті органнан депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз етуге қажетті ақпарат алады, оны беру тәртібі уәкілетті орган мен депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым арасындағы келісім бойынша айқындалады.

Қордың алғашқы шартты капиталы Ұлттық Банктің қаражатына -1 млрд. теңге (7 млн. АҚШ долл. ) құрылды. Қор әрекетін қаржыландыру қосылатын және календарлық төлемдермен атқарылады. Қосылатын төлем банк тартқан кепілденген салым көлемінің - 0. 375 %, алғашқы екі жыл әр кварталда төленетін төлем кепілденген салымның- 0. 25 %, ал келесі жылы -0. 16% болды. Қазіргі кезде төлемдер уақыты шкаласы кеміген, бірақ Қор банкке календарлы төлемді белгілеуге құқылы. Бұл төлем банктің қаржылық жағдайына тікелей байланысты.

Қорды қаржыландырудың қосымша көздері бар: кепілдігі бар салымдарды төлеуге қаржы жетпесе Қор Ұлттық Банктен, Үкіметтен, басқа да ұйымдардан қарыз ала алады және де банктерден қосымша және төтенше төлемдер ала алады. Қордың құралдарына инвестиция тарту ҚР Ұлттық Банкі келісімімен басқаруымен жасалады.

Қазір 31 банк депозиттерді кепілдендіру жүйесіне кіреді. Банктер қатынасында қор тізіміне кірмегендерге өз капитал мөлшерінен артық салым алуына тыйым салынады. Банктерді Қорға тіркеу олардың Қор директорлар кеңесіне өтініш жазады. Директорлар кеңесі 7 мүше-төртеуі Ұлттық Банктен, екеуі - Қаржы министрлігінен, және біреуі - Қазақстан қаржыгерлер Ассоциациасынан және Қордың бас директоры. Әрекет етуші жүйе «Салымдарыды сақтандыруды функцияландыру ережесімен және онда екінші деңгейдегі банктер қатысуы» және «ҚР-ның екінші деңгейдегі банктеріндегі салымдарды ұжымды түрде сақтандыру ережесімен» реттеледі.

Банктерді кепілдендіру жүйесіне кіргізу үшін жеке капитал мөлшері 1 млрд. тенгеден (500млн. теңге аумақтық банктерге) аз болмау керек. Банк депозиттерді кепілдендіру жүйесіне Ұлттық Банктің нақты қорытындысы келгенде ғана кіргізіледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.