Шошқаның пісірілген қызылшамен улануы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
3-4
Әдеби шолу
5
Негізгі бөлім
6-18
3.1Азықтық қызылшаға жалпы сипаттама
6-7
3.2 Қызылшамен улануы
8
3.3 Шошқаның пісірілген қызылшамен улануы
9-10
3.4 Шошқаның пісірілген қызылшамен улануы кезіндегі клиникалық белгісі және патоморфологиялық өзгерістер
11
3.5 Шошқаның пісірілген қызылшамен улануы кезіндегі диагноз және емі
12
3.6 Шошқаның пісірілген қызылшамен улануының алдын - алу
13
3.7 ІҚМ қызылшамен, қызылша пәлегімен және гичкамен улануы
14-15
3.8 ІҚМ қызылшамен улануының клиникалық белгілері мен патоморфологиялық өзгерістері
16
3.9 ІҚМ қызылшамен улануының диагнозы, емдеу жолдары және алдын - алу шаралары
17
Өлексені жарып - сою хаттамасы
18-21
Қорытынды
22
Пайдаланылағн әдебиеттер
23
Тіркемелер
24-25
Жоспар

Кіріспе
Жануарлардың улануы улы химикаттармен, минералды тыңайтқыштармен, сапасыз азықтармен, улы өсімдіктермен, жануарлардан алынатын улармен және т. б. болады.
Жануарлардың улануы жіті және созылмалы өтеді.Жіті улануларға аурудың кенеттен пайда болуы тән, жиі барлық мал басын қамти отырып, жіті ағымда, жылдам өлімге әкеледі. Көптеген жұқпалы ауруларға қарағанда, улану кезінде дене температурасы физиологиялық нормада немесе одан төмен болады. Уланулар көп жағдайда жануардың қатты тежеліп немесе қозған жағдайымен, бұлшықет дірілімен, құрысумен, кейде салбен жүреді. Асқазан-ішек жолдарының бұзылуы байқалады, Пульс пен тыныс алудың жиілеуі, ентігу, жиі - қан зәрі байқалады. Алайда улану белгілері әртүрлі және типтік емес, бұл улануды тудырған себептерді анықтауды қиындатады.
Барлық сыртқы орта факторларының ішінде мал организміне азықтандыру ең көп әсер көрсетеді. Сапасыз азықпен азықтандыру малдың өнімділігін төмендетумен қатар, бірқaтар жұқпайтын аурулардың тууына себепші болып табылады.
Азықтың сапасын бағалау, қарау әдісімен сақтау орнында(жерінде) жүргізіледі. Ал күдікті жағдайда азықтан сынама алып, талдау үшін зертханаға жібереді.
Ipi азықтарды (пішін, сабан) түciнe, иісіне, құрылымына, ылғалдылығына және механикалық қоспаларына (құм, тeмip заттар, шыны) қарайды, сонымен ботаникалық құрамын, сақырауқұлақтармен зақымдалуын зерттейді. Жақсы пішен және сабаннан жағымды иіс, ал бүлінгенде -- шіріген, сасыған, көгерген және өзiнe тән емес түcтepi байқалады. Пішен және сабандардың ылғалдылығы 15% болса құрғақ, ал 17-20%-дан жоғары болса дымқыл деп саналады. Құрамында 10%-дан астам механикалық қоспалары бар азықты азықтандыруға жібермейді. Малды 1 % -дан артық улы өсімдігі бар пішенмен азықтандыруға рұқсат етілмейді. Жақсы сапалы сүрлем сол сүрлем жасалған өсімдік түсіндей болады. Кара-жасыл, қаралау-қоныр немесе қара түс -- сапасы төмен сүрлем көрсеткіші. Сапасы жақсы сүрлем қош иісті болады, ал, сапасыз сүрлемде ciркe суының, ашыған майдың, шалғамның, тұздалған май шабақтың иісі шығып тұрады.
Жақсы сапалы пішендеме хош иісті, жидек иісті, жасыл немесе ашық коңыр түстi болады. Сапасы нашар пішендеме қара қоңыр немесе қара түстi, жағымсыз қи иісті. Ол үнeмi зеңсақырауқұлақтармен зақымдалған, азықтандыруға жарамсыз. Жемдік астық пен құрама жемнің қалыпты ылғалдылығы 12-15% . Жемдік астық құрамындағы зиянды қоспалар (улы өсімдіктер тұқымы, зеңсаңырауқұлақ және қаракүйе) 1 % -дан, орған шөп 8 % -дан көп болмауы керек.
Минералдың қоспалар (құм, топырақ) жемдік астықта0,1-0,2% -дан, құрама жем, ұн және кебекте 0,8%- дан аспауы тиіс. Жемдік астық, құрама жем және ұн жем зеңсақырауқұлақтармен зақымдалмаған болуы керек. Улағыштармен оңделген жемдік астықты азық peтiнде пайдалануға қатаң тыйым салынады.
Улы өсімдіктердің әсер ету дәрежесі әсер етуші заттың түрiнe, өсімдіктің гүлдеу сатысына, азықтандыру тәсіліне байланысты. Зиянды өсімдіктер алынатын өнім мөлшерін азайтады, алайда мал денсаулығына мүлдем дерлік әсер етпейді. Мысалы, қыша, жуа, түймешетен сүтке жағымсыз иіс және дәм береді.
Улы өсімдіктер жайылымның шалғын шөбінде және пішендік жерде кездеседі. Әдетте, мал жайылымда ондай шөптерді жемейді. Алайда, егер мал аш болса немесе жайылым улы өсімдіктермен ластанған болса, онда, олар басқа өсімдіктермен бірге улы шөптерді де жеп қояды. Малдың улануын кейбір балауса, сапалы азықтар да тудыруымүмкін
Малдың улануы ас қорытудың бұзылуына, әлсіздікке, діріл қағуға, мазасыздануға, тәлтіректеуге ұласады (шошқаларда ерекше өтеді). Шошқалар тыныс алу орталығының салдануынан көз алдында бірден өліп қалады. Алдын алу үшін құрғақ күйінде азықтандырады.
Көкнәр күнжарасы (опиум) ұйқы басу тудырады (бордақылауда қолданады). Картоп және картоп пәлегінде гүлдеуге дейін, сондай-ақ, өсіп кеткен және піспеген түйіндерде, соланин көп болады (шошқалар ерекше сезімтал келеді). Ұзақ уақыт азықтандырылғанда картоптан тepi бөртпесі пайда болады. Бұл бірнеше күн, тіпті бірнеше аптадан кейін байқалады (ауыз, артқы тecік, қынап маңында және аяқтарының төменгі бөлігінде (төптік күс), желінінде), Сондықтан картопқа біртіндеп үйрету керек. Шошқаларға өсінділерінен тазартып, пісіріп береді (суын төгіп тастайды).
Қызылшамен дұрыс азықтандырмау да малдың улануына себеп болуы мүмкін. Улану қызылшаны пісірген соң баяу суытып (15-12 сағ.), азықтандырғанда байқалады. Бұл жағдайда денитрификаттаүшы бактериялар қызылшаның нитратын нитритке айналдырады. Уланудың жіті түрінде шошқалар 20-30 минуттан кейін өліп қалады. Улану жалпы күйзелу, сілекей ағу, құсу, қабықтың бозаруы, құлақ және танаудың көгеруіне ұласады, ауыр жағдайда шошқалар жатып қалады. Қызылшаны шикі күйінде беру керек. Пісірілген немесе бұқтырылған қызылшаны малға тез суытып берген жөн.
Курстық жұмыстың мақсаты. Қызылшамен уланған малдың патоморфологиялық өзгерістерін анықтай отырып, тақырыпты толық зерттеу.
Курстық жұмыстың міндеті: Ауыл шаруашылық жануарларының азықтармен улануынын алдын алу және соның ішінде қызылшамен улануының себептерін анықтау, клиникалық белгілеріне назар аудару, патоморфологиялық өзгерістерін қарау және емдеу мен алдын - алу шараларын ұйымдастыру.

Әдеби шолу
Бұл уланудың белгілері-ірі қара малдарда пісірілген қызылша тудыратын шошқалардың улануына ұқсайды. Жануарларда жағдайы төмен, тәбет пен шөлдің толық болмауы байқалады. Жақында бұлшықет дірілі пайда болады, ол тез клоникалық тырысумен ауысады. Шырышты қабықтар анемиялық, көк түсті. Дене температурасы қалыпты. Асқазан-ішек жолы жағынан күшейтілген перистальтика және профузды диарея пайда болады. Нәжіс массалары кейде қан қоспасы бар[2].
Көптеген жылдар бойы Ресей Федерациясының мал шаруашылықтарында энергетикалық деңгейі бойынша толық емес және негізгі элементтері бойынша теңгерілмеген сиырларды азықтандыру орын алады. Жем сапасы төмен. Көптеген шаруашылықтарда олар токсикогенді саңырауқұлақтармен, нитраттармен ластанған және органикалық қышқылдардың жоғары мөлшері бар. Тепе-теңсіз рациондар, азықтың сапасы мен уыттылығы жануарларда алмасу процестерінің өрескел бұзылуының, патологиялық процестердің пайда болуының, аурулардың пайда болуының, өнімділіктің төмендеуінің және өміршеңдігі төмен ұрпақтардың тууының негізгі себептері болып табылады [4].
Азотты (азықтық қызылша, жүгері, күнбағыс) барынша бекітетін өсімдік жейтін күйіс жануарларда, табиғи метаболикалық жол бойынша көп камералы асқазанда мес қарынның сирек кездесетін ферменттерінің әсерінен, нитраттар нитриттерге айналады, олар бір тәртіпке улылығы жоғары [4].
Жануарлардың улануының алдын алу жолдарының бірі рационның құрамында токсиканттардың организмге әсерін төмендететін құралдарды пайдалану, ал сүрлем мен пішендеудің жоғары сапасын сақтау үшін оларды дайындау кезінде химиялық консерванттарды қолдану болып табылады. Антидоттар препараттары сондай-ақ жағымсыз факторлардың уытты әсерін бейтараптандырады [4,5].
Шикі қызылшаның шіруі кезінде онда пісірілген қызылша сияқты нитриттер пайда болады. Бұл негізінен осындай азықтан туындайтын ауыр және жіті ағатын уланулар түсіндіріледі[1].
Кейбір жағдайларда ірі қара малдарды азықтандырғанда немесе аз мөлшерде толық қатерсіз қызылшамен азықтандыру кезінде де ауру мүмкіндігі туралы хабарламалар бар. Г. К-Муромец бір жастан асқан сиырлар мен төлдердің азықтық ::қызылша күніне 30-35 кг-нан тамақтануы нәтижесінде осындай жаппай уланғаны туралы хабарлайды.[1]

Негізгі бөлім
3.1 Азықтық қызылшаға жалпы сипаттама
Азық қызылша (Beta vulgaris L. v. crassa). Мал азықтандыруға жартылай қант қызылшасында жатқызуға болады. Бұл дақылдардың мал азығына сүрлем түрінде ерекше маңызы бар.
Оларда сілтілі минералды элементтер басым, бұл силостағы қышқылдарды бейтараптандыруға ықпал етеді. Тамыржемістерде калий көп( 0,3...0,5%), бұл ас қорыту кезінде ас қорыту бұзылуының себептерінің бірі болып табылады, кальций мен фосфордың салыстырмалы аздығы байқалады. Қоректілігі 1 кг тамыржемістілер 0,10...0,12 азық. бірл.
Оларда 9...13% құрғақ зат, жартылай қант қызылшасы-20% дейін, ақуыз аз. Қызылша өнімділігі 40...60 т га (150 т га дейін). Жалпы өнімдегі жапырақтар үлесі 30...40%. Сүт сиырларын 30...40 кг -- ға дейін тамыржемістілер, ірімшік жасау аудандарында -- 15 -- ке дейін, бордақылаудағы мал-50-ге дейін, 1 жастан асқан бұзаулар-6...8 кг-ға дейін қоректендіреді. Азықтандырылатын тамыржемістілердің ластануы 2...3% - дан аспауы тиіс. Ұсақ тамыржемістілерді қоректендіру алдында ұсақтау қажет, өйткені жануарлар олардан тұншығуы мүмкін. Оларды азықтандыруға дейін 1...2 сағат бұрын ұсақтайды, әйтпесе тамыржемістілер қарайып кетеді. Күзде тамыр жемістерін ботвамен бірге тамақтандыруға болады.
Азықтық қызылша ақуызға салыстырмалы түрде кедей, бірақ оның құрамына өте құнды еркін амин қышқылдары кіреді. Азықтық бірліктерді және қорытылған протеинді ұстау бойынша ол сәбіз мен шалбардан кемеді. 100 кг тамыржемістілер құрамында 12,4 жемшөп бірлігі және 0,3 кг қорытылатын протеин, 40 г кальций, 40 г фосфор бар.
Жемдік қызылшаның ең құнды құндылықтарының бірі-онда көмірсулардың жоғары мөлшері, негізінен сахароза болып табылады. Құрғақ заттар құрамында 11-12% көмірсулар саны 6-7% құрайды.
Онда 1,3% протеин, 0,1% май, 0,9% клетчатка, 9,5% ақаусыз экстрактивтік заттар және 0,9% күл бар. Азықтық қызылшаның минералды құрамы негізінен сілтілі элементтерден тұрады. Сүрлем рационының компоненті бола отырып, ол сүрлемді қоректендіру кезінде пайда болатын жануарлардың асқазан сөлінің артық қышқылдығын жояды.
Азықтың қосымша көзі - азықтық қызылшаның ботқаны, оны жаңа немесе сүрлем түрінде қоректендіреді. Жасыл түрде ірі қара малға және шошқа мен қойға аз мөлшерде қоректенеді.
Жапырақтарда каротин (100 кг Жемге 4,5 г) бар. Олар тамыр жемістерден 2 есе бай. 100 кг ботвада 10,5 жемшөп бірлігі және 0,7 кг қайнатылатын протеин, 260 г кальций және 50 г фосфор бар. Жапырақтардағы құрғақ заттың құрамы 13-14%, протеин 3,1, май 0,3, клетчатка 1,6, бусыз экстрактивтік заттар 5,6, күл 2,8%. Жапырақтардың құрамына мал өнімділігін арттыруға ықпал ететін органикалық қышқылдардың, минералды тұздар мен витаминдердің айтарлықтай саны кіреді.
Жемдік қызылшаның сорттары тамыржемістілердің түсі мен түрімен, олардың топыраққа сіңу дәрежесімен ерекшеленеді. Тамыржемістегі жер үсті бөлігі неғұрлым көп болса, онда құрғақ заттың мөлшері соғұрлым аз болады және күзгі аязда оның қату қаупі соғұрлым көп.
Ферма жанындағы ауыспалы егісте жемдік қызылшаны себеді. Оның астына әдетте 20...40 тга мөлшерде қиды, сондай-ақ минералды тыңайтқыштар енгізеді. Азоттың артық дозаларында сақтау кезінде тамыржемістілердің жатығуы төмендейді. Арамшөптен таза учаскелерде тұқым себу нормасы 10...15 кгга, ластанған учаскелерде оны кейде 20...25 кг га дейін ұлғайтады. Қант қызылшасы егілмеген жерде қатар аралығының енін 60, 70 дейін және тіпті 90 см дейін ұлғайтады. Оны осы жапырақтардың бір жұбы фазасынан бастап осы жапырақтардың 3...4 жұбы пайда болғанға дейін жүргізеді. Өскіндер арнайы машиналармен немесе қолмен кесіледі. Содан кейін қатараралық өңдеулер жүргізеді, арамшөптермен күрес және қант қызылшасының егістіктеріндегі сияқты тұру қалыңдығын қалыптастыру жөніндегі іс-шараларды жалғастырады.
Жемдік қызылша жинау пісіп-жетілуінің белгісі-төменгі жапырақтардың сарғаю және кебуі. Тазалау аязға дейін аяқталуы тиіс, себебі -- 1...-2 °С температурада тамыржемістілер зақымданады. Тамыржемістілерді азықтық тамыржемістілерді (ККГ-1,4) Коппен, картоп жинайтын комбайндармен және қант қызылшасын жинауға арналған комбайндармен (РКС-6, РКС-4) қайта жабдықталған картоп жинағыштармен қазады. Қазатын машиналарды қолдану жартылай қант қызылшасын жинау кезінде міндетті. Жемдік қызылшаны қолмен жинауға оны өсіруге кететін жалпы шығындардың 75% - ына дейін келеді.
Қазылған тамыржемістілер қолмен жинау кезінде жерден пышақтың сырт жағы немесе сілкілеу арқылы тазартылады. Соққылар кезінде бір біріне соғылады және одан кейін нашар сақталады.. Қазылған тамыржемістілерді мүмкіндігінше тез сақтауға қою керек, өйткені бір күн ішінде олар 10% массаға дейін жоғалтады, аязмен оңай зақымданады.
Азықтық қызылша сорттары: Эккендорф сары, Надежда, Рамонский 05, Рамон қызғылт, Тимирязевка 87, Тимирязев бір тұқымды, Эккендорф моно; жартылай қант қызылшасы: Жодинка, Лань, қант дөңгелек 0143.

Қызылшамен улануы
Ас қызылшасымен улану жиі кездеседі; азықтық және қант қызылшасы жануарларға аса қауіпті емес. Уыттану ірі қара мал мен шошқада жиі болады.
Жиі қант қызылшасы өсірілетін жерлерде ірі қара мал тамыржемістің жоғарғы бөлігі кесілген ботвасымен яғни гичкасын жегенде уланады. Ең қауіпті гичка көп уақыт жатып қалған (ішінара шіріген немесе шіріген).
Қызылша мен ботвамен улану, әдетте, өнімді арттыру үшін құрамында азоты бар тыңайтқыштардың (нитраттардың) артық мөлшерін осы дақылға (150-200 кгга дейін) қолданатын жерлерде орын алады. Бұдан басқа, көптеген өнеркәсіптік кәсіпорындар қоршаған ортаға азоттың көп тотықтарын тастайды, соның нәтижесінде олар топырақта жиналады және тамыр жүйесі арқылы адамдар мен жануарлардың денсаулығына қауіп төндіре отырып, тамыржемістілерге түседі.
Қызылша-ауыл шаруашылығы жануарлары үшін, әсіресе күйіс қайтаратын жануарлар және шошқа үшін өте құнды көмірсутекті азық. 1 кг қант қызылшасында орташа 170 г қант, асханада -- 140, жартылай қантты 85 және азықтық -- 60 г қант бар.
Шошқада улану қайнатылған немесе буланған және жылы үй-жайда баяу салқындатылған қызылша қоректендіргенде пайда болады. Бұл, әдетте, кештен бастап пісірілген қызылша жылы бөлмеде қалдырылса және таңертең шошқаларды қоректендірсе пайда болады. Қызылшада баяу суыту нәтижесінде улануды тудыратын улы заттар (нитриттер) пайда болады. Шошқа үшін ең қауіпті қызыл қызылша. Шикі жемдік, қант немесе асхана қызылшасын тамақтандырғанда улану болмайды.
Ірі қара малдарда уланулар жиі 12 кг артық қант қызылшасын немесе тамыржемістің (гички) жоғарғы бөлігі кесілген ботваны тамақтандырғанда болады. Қызылша мен гичка әсіресе шіріген кезде қауіпті.
Қант қызылшасының малдарды сүрлемді азықпен азықтандырғанда ерекше маңызы бар; ол органикалық қышқылдарды пайдалануды арттырады және ацидоз құбылыстарының алдын алады. Қызылшаны теңдестірілген рациондарда қалыпты тамақтандыру барлық басқа жем-шөптерді қалыпты пайдалануды қамтамасыз етеді және жануарлардың өнімділігін арттыруға ықпал етеді.
Бірақ сиыр мен қойдың қызылша дұрыс тамақтанбауы кезінде улануы мүмкін. Бұл ретте шөлдеу, тәбеттің болмауы, қарыншаның атониясы, диарея, сүттің сауылуы мен майлылығы күрт төмендеуі, тыныс алудың және жүрек қызметінің бұзылуы, құрысулар мен жануарлардың өлуі байқалады.
Қант қызылшасының улануын болдырмау үшін жануарларды үлкен саяжайдан аулақ ұстап, біртіндеп үйрету қажет. Сүтті сиырларға қызылша күніне үш рет 15 кг дейін (5 кг), ал қойлар күніне 2 кг дейін қоректендіруді ұсынады. Шошқа етін бордақылаған кезде рационға қант қызылшасының 50-60% - ын (жалпы құнарлылықтан) және дәнді бұршақты, күнжараны, бидай кебегін, пішен ұнын және минералдық азықтандыруды енгізуге болады.
Шошқаның пісірілген қызылшамен улануы
Шошқа шаруашылығы тәжірибесінде шошқаның пісірілген немесе буланған қызылшамен улануы жиі байқалады. Мұндай улануды негізінен орыс ғалымдары А. И. Бобашинский., Р.В.Конышев, М.Н.Никольский және тағы басқалары сипаттаған. Бұл улану жиі қызыл және жалпы асхана қызылшасынан туындайды.
Қазіргі заманғы зерттеулермен анықталған пісірілген немесе буланған қызылшаның улы қасиеттері азотистқышқыл қосындыларымен (нитриттер) және азот тотықтарымен баяу суыған кезде түзілетін болады.. Олардың пайда болу көзі қызылшадағы калий селитрасы болып табылады.
Калий селитрасынан азот қышқылды тұздардың пайда болуы жылы қызылша массасында тез дамитын ерекше (денитрификациялаушы) бактериялардың қатысуымен жүргізілетін биохимиялық процестердің әсерінен болады.
Топыраққа және басқа жағдайларға байланысты қызылшадағы калий селитрасы өте маңызды болуы мүмкін. Талдау кезінде онда кейбір жағдайларда құрғақ затқа шаққанда 1,32-ден 3,13% - ға дейін нитраттар табылды.
Пісірілген қызылша қайнатқаннан кейін сол уақытта өте зиянсыз. Содан кейін оның улыдығы біртіндеп ұлғаяды және ең жоғарғы шегіне жетеді. қызылшаның улы қасиеттері азотистқышқыл қосылыстарының жиналуына пропорционал өседі, олардың саны белгілі максимумға жетіп, зерттеулер көрсеткендей, азаю бастайды.
Шошқаның улануы жиі баяу және қанағаттанарлықсыз пісіруге ұшыраған қызылша тудырды. Мұндай қайнату кезінде қазандықтардағы температура 100 °С-қа жетпейтінін, соның салдарынан қызылша массасында немесе оның жекелеген бөліктерінде кейіннен қызылша баяу суыған кезде денитрификация процестерінің қарқынды дамуына ықпал ететін микрофлоралар сақталуы мүмкін.
Нитриттердің улы әсері негізінен қанның тотығу қабілетінің бұзылуынан тұрады. Метгемоглобиннің нитриттерінің әсерінен қанда пайда болатын гемоглобин оттегіні дененің жасушаларына тасымалдау бойынша своп қызметін орындау қабілетін жоғалтады және осының нәтижесінде тіндердің оттегілік аштық пайда болады. Ауыр улану кезінде бұл жануардың тұншықтырудан өлуіне әкеледі. А. Я. Лукин және басқалары бойынша шошқаларға арналған нитриттердің уытты мөлшері 1 кг тірі салмаққа 0,16 -- 0,2 г шегінде ауытқиды. Басқа деректер бойынша, шошқа үшін натрий нитриті ең аз өлім дозасы 0,07 -- "0,075 г құрайды.
Азотты қышқыл тұздарының (нитриттердің) уытты әсері олар қанның оксигемоглобинін метгемоглобинге ауыстырады, бұл тіндердің оттекті ашығуына және жануардың өлуіне әкеледі. Қызылшамен улану кезінде шошқа көп мөлшерде өте тез, тамақтандырғаннан кейін 20-30 минуттан кейін өледі.
Жануарлар организміндегі нитриттер гемоглобиндегі Темірдің валенттілігін өзгертеді, оны метгемоглобинге айналдырады. Соңғысы өкпеде оттегімен қосылып, оксигемоглобинге айнала алмайды. Гемоглобиннің негізгі функциясы жоғалады-оттегіні байланыстырып, оны ұлпаларға жеткізу. Осының салдарынан ағзада гипоксия дамиды-оның барлық функцияларының, әсіресе жүйке жүйесінің күрт бұзылуы. Нитраттар мен нитриттер антиспазматикалық улар болып табылады, жүйке жүйесіне әсер етеді, тамырларды кеңейтеді. Асқазан-ішек жолдарының шырышты қабатының қабынуын тітіркендіреді және тудырады, қандағы осмотикалық қысымды бұзады. Уланудың клиникалық көрінісінің ауырлығы қанға қосылған нитриттердің санына және гемоглобиннің метгемоглобинге айналу дәрежесіне байланысты. Уланудың белгілері қанда 30-40% метгемоглобин болған кезде пайда болады, ал оның мөлшері 70-75% - ға дейін ұлғайған кезде жануар қайтыс болады. Нитриттердің жоғары құрамы бар жемді пайдалану жануарлардың А, D, Е витаминдерін пайдалануына теріс әсер етеді, бұл гипо - және авитаминоздардың дамуына әкелуі мүмкін.

Шошқаның пісірілген қызылшамен улануы кезіндегі клиникалық белгісі және патоморфологиялық өзгерістер
Клиникалық көрініс.
Шошқа көп ұзамай құрамында нитрит бар қызылшаны қабылдағаннан кейін тежелу пайда болады, қозғалыс үйлесімсіз болады, дірілдеу, құрысулар, мол сілекей, құсу пайда болады. Сонымен қатар тыныс алу жиілеп, жүрек қызметі мен пульсі әлсірейді. Шырышты қабықтар, құлақ, хоботок көкшіл болады. Дене температурасы алдымен қалыпты болып қалады, содан кейін төмендейді. Шошқаның улануы тез арада өтеді және тежеліп жүреді, шошқалар азықтан бас тартады, қоршауға немесе төсемеге құлап тұрады; кейде уланған шошқалар керісінше мазасыз. Уланған шошқада клиникалық тексеру кезінде ветеринариялық маман бұлшық ет дірілін, жиі құсу немесе оған шақыру белгілерін, сілекей ағу, көрінетін шырышты қабықтар мен тері бозарған, пальпация кезінде тері суық. Құлақтың және құйрығының ұштары көгерген. Уланған жануарлар жиі жатады,тұруға тырысып, кейде көтере алмайды. Дене температурасы қалыпты немесе нормадан төмен (37-37,5°С). Өлер алдында жануарда қатты ентігу, кейде тырысулар бар. Улану әдетте 15-30 минуттан кейін жануардың өлуімен аяқталады.

Патологоанатомиялық өзгерістер.
Өлген жануардың қаны қара түсті, кейде шоколад немесе шие-қызыл және әдетте нашар ұюы байқалады. Кейбір уланған шошқаларда асқазан түбінің шырышты қабығы крахмалдық сілікпеге ұқсайтын жабысқақ массаны құрайды; бұл масса, тіпті саусақпен оңай басқанда да, тиісті тіннен еркін ыдырайды. Шырышты ұлпаның түсі сұр-қызғылт түстен қара қоңырға дейін болады. Кейде мұндай бояу дақ түрінде байқалады. Ішек - геморрагиялық энтерит. Паренхиматозды мүшелер гиперемденген. Бауыр балшық түсті, көктамыр тоқылуымен және қан құйылуымен. Өкпенің көрінісі қан толы, ісінетін, қоңыр түске боялған. Жаңа өлекселерді ашқанда асқазанның ішіндегі азот қышқылының иісі болады.

Шошқаның пісірілген қызылшамен улануы кезіндегі диагноз және емі
Диагноз
Ветеринариялық маман улануға диагнозды клиникалық көріністің және жиналған анамнестикалық деректердің (қызылша азықтандыруы) негізінде, шошқаларды азықтандырғаннан кейін кенеттен және жаппай зақымдануына қарай және қажет болған жағдайда патологиялық анатомиялық зерттеулер мен сараптау нәтижелеріне қарап қояды.

Емі
Ауыр жағдайларда уланудың жіті ағымына байланысты емдеу әдетте кешіктіріледі. Қызылшамен уланғанда емдік көмек бірінші кезекте шошқа ағзасында метгемоглобинемияны жоюға бағытталған. А. Я. Лукиннің мәліметі бойынша, шошқа қызылшамен уланған кезде оң нәтиже қанға метилен көк түсті енгізу кезінде алынады.
Метилен көк метгемоглобиннің белсенді қалпына келтірушісі болып табылады, бұл ретте оның қалпына келуі уланған шошқаны ағзаға енгізгеннен кейін өте ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.