ХОҚ уланған кезде патоморфологиялық өзгерістер

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АУЫЛШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ

С.СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

"ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ САНИТАРИЯ" КАФЕДРАСЫ

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: ХОҚ уланған кезде патоморфологиялық өзгерістер.

Орындаған: Сагинаева Асем

Тексерген: Байниязов А.А

Астана 2019 ж.
С. СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ САНИТАРИЯКАФЕДРАСЫ

БЕКІТЕМІН
Каф. меңгерушісі: _______ в.ғ.к., Е.А.Ешмухаметов
________________2019 ж.

курстық жұмысты орындауға арналған
ТАПСЫРМАСЫ

Пән: Жануарлар патологиясы.
Студент: Сагинаева Асем
Тобы: Ветеринариялық медицина - 404Б
Жұмыстың тақырыбы: Хлор органикалық қосылыстардан уланған кездегі патоморфологиялық өзгерістер
Керекті деректер: Ауыл шаруашылық құрылымының індеттік жағдайы жөніндегі кесім.

№
Түсініктеменің мазмұны
Орындау мерзімі
Жұмыс көлемі
1
Кіріспе
Қыркүйек-Қараша

2
Негізгі бөлім
Қыркүйек-Қараша

3
Қорытынды
Қыркүйек-Қараша

4
Хаттама
Қыркүйек-Қараша

№
Графикалық бөлім мазмұны
Орындау мерзімі
Парақтар саны
Формат
1
суреттер
Қыркүйек-Қараша
2
А4

ӘДЕБИЕТТЕР:
Қожабеков З.К.,Өтенов Ә.М. Малдың патологиялық физиологиясы. Алматы.Ана тілі,1992ж.
Ө.Ығылманұлы. Малдың жалпы патологиялық анатомиясы.Алматы,1997ж.
Ветеринариялық заңдылықтар. 1,2,3- том. Астана, 2004.(225 б)

Тапсырма берілген күні_14.09.2019ж._Жұмысты қорғау күні ______________
Курстық жұмыстың жетекшісі ___________________________________ _____
Тапсырманы орындауға қабылдады ___________________________________
күні, студенттің аты-жөні, қолы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АУЫЛШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ

С.СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

"ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ САНИТАРИЯ" КАФЕДРАСЫ

Курстық жұмысқа
ПІКІР

Пән___ Жануарлар патологиясы ______________________
Студент__ Сагинаева Асем ________________Тобы_404 Б______
Жұмыстың тақырыбы ХОҚ уланған кезде патоморфологиялық өзгерістер
Жұмыстың берілген тапсырмаға сәйкестігі _____________________________
___________________________________ _______________________________
Кемшіліктері___________________________________ ___________________________________ _____ ___________________________________ _____ ___________________________________ _____ ___________________________________ _____ ___________________________________ _____ ___________________________________ _____ ___________________________________ _____ ___________________________________ _____ ___________________________________ _____ ___________________________________ _____ ________________

Курстық жұмысты тексеру күні ___________________________________ ____
Болжамды бағасы ___________________________________ ______________
Қорғау күні ___________________________________ _____________________
Қорғағаннан кейінгі бағасы ___________________________________ _______

Күні Жетекшінің қолы

Жоспар

І.Кіріспе
5-6
II.Әдеби шолу
7-8
ІІI.Негізгі бөлім
9-19
1. ХОҚ биохимиялық қасиеттері
9-10
2. ХОҚ патогенезі
10
3. ХОҚ клиникалық белгілері, өтуі мен симптомы
10-11
4. Патоморфологиялық өзгерістер
11
5.ХОҚ диагностикасы
12
6. Дифференциалды балау
12
7. ХОҚ емі және алдын алу шаралары
12-13
8. Өлексені сойып-зерттеу әдістері
13-19
ІV Хаттама
20-23
V Қорытынды
24-25
VI Тіркеме
26-27
VII Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
28

Кіріспе

Бұл курстық жұмыста біз хлорорганикалық қосылыстармен улану кезіндегі патоморфологиялық өзгерістерін қарастырамыз. Бұл тақырыпты талқыламас бұрын хлорорганикалық қосылыстарға түсінік беруіміз керек.

Хлорорганикалық қосылыстар ауыл шаруашылығында: дән, жеміс ағаштар және басқа егін дақылдарының зиянкестеріне, кене мен қан сорғыш жәндіктеріне қарсы қолданады. ХОҚ ішінде көбіне гексохлоран, хлортен, хлориндан, гептахлор, дилдрин, полихлорпинен, дуст немесе эмульсия ерітінді түрінде пайдаланады. Бұлардың бәрінің кумуляциялық қасиеті бар және сыртқы ортада ұзақ уақыт сақталады. Мысалы: ДДТ пестицидтерін пайдаланғаннан 10-12 жылдан соң топырақтан табуға болды. Сондықтан ол қазір көп пайдаланылмайды. ХОҚ ағзаға тыныс алу жүйесімен асқазан-ішек жолымен түссе, олдрин, дилдрин сияқты аса қауіпті әсері күшті пестицидтер зақымданбаған тері арқылы ағзаға ене алады. ХОҚП бүйрек, асқазан-ішек жолымен, сүт бездерімен бөлініп шығады, алкогольді қабылдағанда температурасы жоғарылағанда удың сіңуі тездетіледі.

Хлорорганикалық қосылыстармен уланған кезде мал организмін немесе өліксе организміне зерттеулер жүргізеді. Жануарлар патологиясы- жануарлар мен адамның ағза - мүшелерінің түрлі аурулар әсерінен пайда болатын морфологиялық өзгерістерді зерттеп, анықтайтын ғылым. Алғашқыда аурудан өлген мал өлігіндегі өзгерістер оны сою барысында анықталса, кейіннен микроскоп арқылы зерттеле бастады. Сөйтіп бұл ғылым патологиялық гитологиямен толықтырылды. Қазіргі кезде пато-морфологиялық зерттеу жұмыстары әрқилы тәсілдермен жүргізіледі - гисто-химиялық, гисто-бактериялық, электронды және люминисцентті микроскопия, т.б. Осыған орай патологиялық анатомиялық өзгерістерді ультра құрылымдық және молекулярлық деңгейлерде зерттеуге мүмкіндік бар. Қазіргі кезде ғылыми деректер бойынша патологиялық процестерін даму барысындағы тіршілік әрекеттерінің бұзылуы морфологиялық өзгерістердің бір- бірімен өте тығыз байланыстылығы нақтылы дәлелденген.

Ветеринариялық ғылым мен практиканың өзекті проблемаларын ғылыми
тұрғыдан шешу патоморфологиялық зерттеусіз мүмкін емес, өйткені бұл ғылым аурудың материалдық түбірін анықтайды- ағза мүшелеріндегі дертке тән пато- морфологиялық өзгерістерін, аурудың даму барысында (патогенез бен морфогенезі )зерттеледі.

Жануарлар патологиясының негізгі зерттеу тәсілі - мал өліксесін сойып зерттеу- аутопсия болып табылады. Аутопсияның мақсаты- тек диагноз қоюмен аурудың асқынуын анықтаумен шектелмей, өлімге әкеліп соқтырған аурудың жаңа морфологиялық белгілерін, патогенезінің ерекшеліктерін, патоморфозын және этиологиясын анықтайды.

Ауылшаруашылығында, құрылыстарда қолданылатын азыққа қолданылатын өсімдіктердің құрамындағы улар. Мұндай улы заттар азықтарды тамақтандыруға дұрыстап дайындамағанда, дайындалған азықты дұрыс сақтап, дер кезінде бермегенде пайда болуы ықтимал. Кей кезде улы заттар мал азығына дайын түрінде араласып кетуі де мүмкін.

Осы курстық жұмыстың мақсаты хлорорганикалық қосылыстармен улану кезіндегі патоморфологиялық өзгерістерді зерттеу және алдын алу болып табылады.

Курстық жұмыстың міндеті:
* ХОҚ биохимиялық қасиеттерін анықтау.
* Клиникалық көрінісін зерттеу.
* Патологоанатомиялық өзгерістерін қарастыру.
* Уланудың диагнозын қою.

Әдеби шолу

Д.Д. Полоздың мәлімдеуі бойынша жіті түрде улануы кезінде мүйізді ірі қаралардын терілерінен көп паразиттерге қарсы зарарсыздандырылғаннан кейірн 15-20 минут жүргізіледі. Бұл кезде хлорофос ерітінділері қолданылады. Ол 80-90º қайнаған суда 12-16 сағат ішінде қолданылады. Бұл кезде тез қозғалулар, көздің және құлақтың рефлекстері, қозғалыс координатасының бұзылуы, қабырға бұлшық еттерінің зақымдануы, қозғалыстың қамтамасыз етілмеуі байқалады. Содан кейін жануар талып гиперсоливация, тілдің салдануы, миоз және тыныс алудың бұзылуы пайда болады. Содан кейін қабырға бұлшық еттерінің тонусы төмендеп, қалтырауы пайда болады және несептің ұстай алмауы пайда болады. Жануарлар бұл кезде 1-2 сағаттан кейін тұншығудан және бұлшық ет салдануынан өледі. [1]

И.Н. Сидоровтың мәліметі бойынша хлор органикалық қосылыспен уланған үй жануарлардың әр түрін зерттеп, олардың патологиялық іс- әрекеттерін бақылайды. Бұл топқа жататын қосылыстар кілегей қабықпен терінің әлсіз жерін тітіркендіреді. [2]

Н.В. Жуленканың көрсетуі бойынша хлорорганикалық қосылыс мықты препарат, жартылай ыдырау периоды екі жылдан кем болмайды. Осы препарат елімізде ауылшаруашылығында қолдануға тиым салынған. Себебі ол биологиялық консентрленген болып келеді. Соңғы он жылда хлор органикалық қосылыспен улану тіркелмеген. [3]

Жануарлар ауруларының бір тобын азық құрамында болатын улы заттар қоздырады. Улы заттар әр текті: минералдар текті, өсімдік текті, жануарлар текті және синтезделген болады. У және улы заттар - шартты мағыналы ұғымдар. Көптеген затардың организмге тигізер улы- ауру шақырар әсері белгілі бір мөлшерден асқанда ғана байқалады.

Жануарлар әдетте топырақты тыңайтуға, шыбын- шіркей мен кенелерді, өсімдіктер ауруларын аластауға қолданылатын минералдық заттармен уланады. Мал азығына олар дұрыс сақталмағанда не қолдану ережелері бұзылғанда қосылады. Химиялық зауыттардың маңында жайылатын мал кейде шөпке, топыраққа ауадан келіп шөккен минералдық заттармен уланады.

Өсімдік текті улы заттар әуел бастан белгілі бір өсімдіктер құрамында алкалоидтар, глюкозидтер, эфир майы, т.б. түрлерінде болады, немесе олар азықта жем-шөпті дайынаудағы, сақтаудағы қателіктерге байланысты пайда болады. Қазақстанда өсетін 5630 жоғары сатыдағы өсімдіктер түрлерінің 234 улы өсімдіктер. Басылып, нығыздалған жүгеріде, жоңышқада, т.б. цианистік қосындылар пайда болып, одан жануарлардың уланғаны бар. Күн көзінде сақталған картофельде малға уытты зат салониннің пайда болатыны белгілі. Кейбір саңырауқұлақтармен ластанған азықтарда улы заттар пайда болады да, олармен қоректенген мал митоксикозға шалдығады.

Жануар текті уларға жыланның, араның улары т.б сондай-ақ, жануарлар нәруызы ыдырағанда пайда болатын птомаиндар жатады.
Улы заттардың біреулері негізінен жергілікті, ал екіншілері негізінен резорбтивтік (қанға сорылып) әсер етеді. Алайда жергілікті әсер ететіндер де ( қышқылдар және сілтілер) қанға сорылып барып белгілі бір деңгейде организмді жалпы әлсіретеді . Сондай- ақ улы заттың тікелей әсер еткен жерінде пайда болатын өлі ошақтардан өрмелердің ыдырау өнімдеріде қанға сорылып организмді улайды. Қанға сорылып барып әсер ететін улы заттар да көбінесе белгілі бір өрмелерге әсер етіп, оларды зақымдайды, мысалы күшала- жүйке жүйесін, кумарин- бұлшық етті.

Уланудың клиникалық анатомиялық сипаты улы заттардың жергілікті және резорбтивтік әсерлерінен болады ( енген жерінде, сорылғанда, ыдырағанда, организмді қанға ілесе шарлағанда және организмді шарлағанда). Улы заттар мутагендік, гонадоторптық, эмбриотоптық және бластогендік әсер етеді, иммундық жүйені тұншықтырады.

Улы заттардың торшаларға, олардың органойдтарына, жарғақтарына және ферменттік жүйесіне әсер ететіндігі белгілі.
Улану жіті, жітілеу және созылмалы өтеді. Уланудың патологиялық анатомиясы көптеген факторларға тәуелді: улы заттың түрі мен концентрациясына, мөлшеріне, олардың организмге әсерінің ұзақтығына және қайталана әсеріне, жануарлардың түріне, жасы мен тұлғалық ерекшіліктеріне, ас қорыту мүшелеріне улы зат енгенге дейінгі азықпен толу деңгейіне, т.б.

Улануға диагноз қоюдың қиыншылықтары бар. Ол үшін анамнездік деректер, аурудың клиникалық белгілері, патанатомияық өзгерістер және химико- токсикологиялық зерттеулер нәтижелері ескеріледы. [4]

Негізгі бөлім

ХОҚ биохимиялық қасиеттері
Хлорорганикалық пестицидтерге әртүрлі көмірсутектердің хлорорганикалық қосылыстарының үлкен тобы жатады. Химиялық құрылымы бойынша оларды хлор туындылары: хош иісті көмірсутектер (ДДТ, гексахлоран, гексахлорбензол); скипидар пинен фракциясы (полихлорпинен, полихлоркамфен); диен тобы (альдрин, дильдрин)

Генксахлоран - ГХЦГ, гаммексан)-жағымсыз иісі бар ақ немесе ашық сұр түсті кристалды ұнтақ. Бұл препарат суда ерімейді, органикалық еріткіштерде жақсы ериді. Жануарлар үшін орташа уыттылық дәрежесі бар.

Гексахлорциклогексанның Гамма- изомері (линдан, гаммексан) - ақ кристалды ұнтақ иіссіз дерлік. Суда ерімейді, органикалық еріткіштерде жақсы ериді. Кумулятивтік қасиеттері техникалық гексахлоранға қарағанда аз.

Гептахлор - әлсіз хош иісті ақ кристалды ұнтақ. Суда ерімейді, органикалық еріткіштерде жақсы ериді. Жануарлар үшін уыттылығы жоғары. ДДТ - дифлордифенилтрихлорэтан, петахлорин) - уыттылығы орташа инсектицид. Айқын кумулятивті әсері бар. Қазіргі уақытта пайдаланылмайды, бірақ осы препараттың қалдықтары қазіргі уақытқа дейін топырақта, жемде кездеседі.

Полихронпинен (ПХП, хлортен) - қоңыр түсті тұтқыр сұйықтық. Бұл препарат суда ерімейді, органикалық еріткіштерде жақсы ериді. Тиімді инсекто-акарицид болып табылады, орташа уыттылығы бар. Бұл препараттың уыттылығы оның ағзаға ингаляциялық жолмен келіп түскенде күшейтіледі.

Полихлоркамфен (токсафен) - скипидардың әлсіз иісі бар қара қоңыр түсті балауыз массасын білдіреді. Препарат суда ерімейді, ацетонда, бензолда, майларда жақсы ериді. Сілтілермен жойылады. Орташа уыттылығы бар.

Гексахлорбензол (ГХБ) -- жағымсыз ерекше иісі бар ақ кристалды зат. Препарат суда ерімейді. Бензолда, спиртте және басқа да органикалық еріткіштерде жақсы ериді, уыттылығы аз. Хлорорганикалық қосылыстар ағзаға түскен кезде жануарларда улануды оңай тудырады. Бұл ретте жоғарыда көрсетілген препараттардың уыттылығы жануарлардың түріне байланысты болады. Мысалы, полихлоркамфен жоғары уытты қосылыс болып табылады, айқын тері-резорбтивті әсері бар, орташа кумуляция, жануарлардың ағзалары мен тіндерінде жинақтауға және ұзақ сақтауға бейім.
Барлық хлорорганикалық қосылыстар орталық нерв жүйесі қызметінің басым бұзылуымен және паренхиматозды ағзалардың зақымдануымен политроптық әсер ететін уытты заттар болып табылады. Нерв жүйесіне әсер ете отырып, хлорорганикалық қосылыстар өздерін м - және Н - холинореактивті жүйелердің қозуына әкелетін тырыспалы улар ретінде танытады. Хлорорганикалық қосылыстар липидтердің биосинтезін бұзады, құрамында липидтер мен липопротеидтер бар құрылымдарды бұзады, липидтердің асқын тотықтары пайда болады. Полихлоркамфеннің уытты әсерінің нәтижесінде жануарлардың қанда лецитин мен ацетилхолин мөлшері артады, лейкоцитоз мен протеинемияны, эозинофилияны табамыз. Бас және жұлын миы мен бауырда жануардың жалпы липидтердің саны төмендейді.

ХОҚ патогенезі.
Хлорорганикалық қосылыстар теріні, кілегейлі қабықтарды тітіркендіріп әсер етеді. Тері асты және ішкі майларда, орталық жүйке жүйесінде, бүйректе, бауырда, бездерде жинақталып, кумулятивті әсер етеді. ХОҚ-мен қайталап жанасу созылмалы улануға әкеп соқтырады. ХОҚ- тар негізінен орталық жүйке жүйесіне, бауырға уытты әсер етіп, миды тітіркендіреді, жүйке ұштарындағы медиаторларда бұзылады. Осының нәтижесінде, жүйке жүйесімен мүшелер арасындағы байланыс бұзылып, әр түрлі дірілдер, тыныс алу жүйесін, жүректің, ішкі мүшелердің жұмыс істеу қабылетінің нашарлаған байқалады. Бауырға енген ХОҚ, мығым орналасып, оның белок түзу және уға қарсы функциясын зақымдайды.

Хлороганикалық қосылыстардың метаболиттерінің мал ағзасын уландыруда маңызы зор. Мысалы, дихлорэтан қан арқылы тарап, іш майларында жинақталып, бауырда хлорсызданады. Нәтижесінде оның өте уытты метаболиттері хлорэтанол және моонохлорлы сірке қышқылы түзіледі. ХОҚ орталық жүйке жүйесіне наркотикалық әсер етіп, бауырдың және қан тамыр жүйесін зақымдайды. Олар қан тамырлардың өткізгіштілігін жоғарлатып органимзнің сусыздануына, бауыр торшаларының дистрофиясына, ақзат синтезінің төмендеуіне әкеп соқтырытын гепатоцид мембранасындағы және эндотелий торшаларының липидтерідің қайталап тотығуын үдетеді. Белоктармен, соның ішінде, микопротеидтер, пикопротеид және альбуминдермен кешенді әрекеттесін тиол ферменттерінің белсенділігін төмендету, торшаның биомембранасының өткізгіштік қасиетін бұзу ХОҚ-ға тән көрініс.

Клиникалық көрініс. Жануарлардың әртүрлі түрлерінде жіті улану кезіндегі клиникалық белгілері негізінен ұқсас.

Ірі қара малдарда жіті улану сілекеймен, қатты шөлдеумен, тәбеттің және сағыздың жоқтығымен жүреді. Кезінде клиникалық тексеру регистрируем гипотонию және атонию қосалқы қарындарын, пальпацияда саласындағы тыртықтың. Жануар сыртқы тітіркендіргіштерге рефлекторлы қоздырғыштармен жоғары әсер етеді. Ішек аускультациясы кезінде ветеринариялық маман перистальтиканың күшеюін атап өтеді. Кейде уланған жануарларда жамбас аяқ-қолының парезі болады.

Шошқада жіті уланған кезде ветеринариялық маман қаңқа бұлшықетінің треморын, құсты, мол сілекей ағуын тіркейді. Тері және көкшілдің көрінетін шырышты қабықтары. Дене қызуының шамалы көтерілуі. Шошқаның қозғалысын үйлестіру бұзылған, клоника-тоникалық құрысулар пайда болады. Жануарлар асфиксия және орталық жүйке жүйесінің паралич құбылыстары кезінде өледі. Уланған шошқаларда хлорорганикалық қосылыстар 1-3 ай ішінде бөлінеді.

Жылқыларда жіті уланған кезде ветеринариялық маман келесі симптомдарды атап өтеді: сілекей ағу, тістермен қырқу, мойынның бұлшық еттерінің треморы, жылқылар жиі аяқ-қолдар, тыныс алу жиілеуі. Ішектің аускультациясы кезінде перистальтиканың күшеюі. Бір мезгілде уланған жылқыда жиі зәр шығару, жылқы терлейді. Оның рефлекторлы қоздырғыштығы жоғары, қабақтары кең ашылған.

Қойда жіті уланғанда ветеринариялық маман клиникалық тексеру кезінде тез жай-күйін, сілекейленуін, құсуға жиі шақыру белгілерін, қарашықтары кеңейгенін, қимыл-қозғалыс координациясы бұзылғанын атап өтеді.

Құстарда жіті уланған кезде ветеринариялық мамандар біртіндеп тежелуге өтетін жалпы қозуды тіркейді. Уланған көкшіл құстың сырғалары мен тарақтары ентігу, іш өту және қанаттар мен аяқ-қолдың салдары пайда болады.
Клиникалық тексеру кезінде жануарлардың барлық түрлерінде уланудың созылмалы ағымы кезінде ветеринариялық маман жалпы тежелуді, тәбеттің азаюын тіркейді, жануар бірте - бірте арықады, асқазан-ішек жолы тарапынан бұзылулар жүреді. Созылмалы уланған жануарларда жыныстық салада өнімділіктің төмендегенін (сауылудың, салмағының, жұмыртқалаудың азаюы) атап өтеміз. Жүкті жануарларда жиі аборттар бар.

Патологоанатомиялық өзгерістер. Жіті уланудан өлген жануарларды ашқан кезде ісіну және қан толтырылған өкпе жағынан өзіне тән өзгерістерді табамыз, кей жерлерде эмфизематозды және ателектикалық учаскелерді орнатамыз. Өлген жануарларда гиперемия, асқазан-ішек жолының шырышты қабықтарында, бүйректе, эпикардта және эндокардтарда ұсақ ошақты және диффузды қан құйылу бар.

Созылмалы уланғанда ветеринариялық маман өлген жануарларды ашқан кезде мидағы, өкпедегі және құрсақ қуысының мүшелеріндегі қанның іркілгенін белгілейді. паренхиматозды органдарда-дегенерация белгілері. Кейбір өлген жануарларда қан құйылу ошақтары асқазан-ішек жолдарының шырышты қабаттарында, өкпеде, бүйрек капсуласының астында, эндокард және эпикардта болуы мүмкін.

Уланудың диагнозы анамнезінің деректері, уланудың клиникалық көрінісі, патологоанатомиялық сою және азықты, уланған жануардың ағзалары мен тіндерін химиялық-токсикологиялық зерттеу нәтижелерінің негізінде қойылады. Улануды зерттеуге арналған материалды ветеринариялық маман жалпы қабылданған талаптарға сәйкес таңдайды. Ветеринариялық маман хлорорганикалық пестицидтермен улануды болдырмау үшін бірінші кезекте азықты, асқазан - ішек жолдарының ішіндегісін, ішкі майды, бауыр мен бүйректі іріктеп алуы тиіс.

Болжам. Жіті уланулар және аса күшті әсер ететін пестицидтермен болжам қолайсыз. Созылмалы улану кезінде дер кезінде қойылған диагноз және тиісті шаралар қолданылған жағдайда болжам қолайлы.

Дифференциалды балау.
Жануарлардың фосфорорганикалық қосылыстарымен улануды қойды тоғытуда қолданылатын ерітінділер және басқа да инсектицидтер мен өсімдік улары мен уланудан, дәрілердің көп дозасын қабылдаудан, әсіресе құрамында темір қосындысы бар дәрілерден уланудан, йод езіндісі, хлорлы әктен, улы жапырақтар, тұқымдар, жидектер мен саңырауқұлақтардан, бұзылған азықтардан, хлорорганикалық қосылыстардан улануды ажырату керек.

Емі. Жануарлар иелері хлорорганикалық қосындылармен уланған кезде ең алдымен құрамында қалдық ХОС бар азықтарды пайдалануды тоқтатуға және асқазан-ішек жолдарын тұздық әлсіз (натрий сульфаты, магний сульфаты) көмегімен ішіндегіден босатуға шаралар қолдануға тиіс; уланған кезде өсімдік майларын әлсіз ретінде қолдануға болмайды, өйткені олар улардың жақсы сіңуіне ықпал етеді. Хлорорганикалық қосылыстармен уланған кезде улануды емдеу кезінде антидот жоқ. Уланған жануарларға симптоматикалық ем қолданамыз, оның мәні мыналардан тұрады: жануарларға көктамыр ішіне кальций препараттарын - 10% хлорлы кальций ерітіндісін, кальций борглюконатын немесе кальций глюконатын, 40% глюкоза ерітіндісін енгізеді. Жүрек қызметінің әлсіреуі кезінде тері астына жүрек - кофеин енгізеді. Жануарда жүйке құбылыстары болған жағдайда көктамыр ішіне немесе бұлшықет ішіне натрий тиопентал немесе барбамил енгізеді. Күйіс жануарларға көктамыр ішіне этил спиртін беруге немесе қолдануға болады. Ал басқа жануарлар-хлоралгидрат.

Алдын алу. Азықтық дақылдарды гексахлоран препараттарымен және басқа да тұрақты улы химикаттармен өңдеуге рұқсат етілмейді; егістіктерді өңдегеннен кейін 2,5 айдан кейін хлорорганикалық пестицидтер қолданылған егістіктерде жиналған картоп пен қызылша ботвасын, сондай-ақ осы пестицидтермен өңделетін бақтардың шөптерін азықтандыруға тыйым салынады; картоп, сәбіз, асхана қызылшасы және басқа да тамырлы жемістілер отырғызғанға дейін 4 жылдан кешіктірмей гексахлоранды топыраққа енгізуге рұқсат етілмейді.; лактайтын және сойылатын жануарларды гексахлоранмен өңдеуге жол бермеуге; гексахлоранмен, гептахлормен, полихлорпиненмен өңделген егістіктер мен шалғындарда мал жаюға тыйым салынады.

Азықтардағы хлорорганикалық қосылыстардың уақытша рұқсат етілген шекті қалдық мөлшері (мгкг): бордақылау жануарлары мен құстарға арналған қойылтылған азықтардағы, пішендегі, сабандағы, сүрлемдегі, тамыржемістілер -0,5, лакталатын жануарлар мен аналық құс үшін - рұқсат етілмейді; қойылтылған, пішендегі, сабан-1, сүрлемдегі, тамыржемістілер - 0,5, лакталған жануарлар мен аналық құстардағы техникалық гексахлоран - рұқсат етілмейді; полихлорпинен және полихлоркамфен қойылтылған және ірі азықтарда - 1, шырынды азықтарда-0,5, лакталған жануарлар мен жұмыртқа құстары үшін-жол берілмейді.; гептахлор-барлық жемдерде жол берілмейді.

Өлексені сойып-зерттеу әдістері.
Өлікселерді ашудың үш әдісі әзірленді: мүшелерді оқшаулап алу, эвисцерация және ішінара бөлу.

Ағзаларды оқшаулап алу әдісі (Р. Вирхов әзірлеген). Алдын ала тексеруден кейін мүшелерді анатомиялық-физиологиялық байланыстар мен патологиялық өзгерістерді ескере отырып шығарады және әрқайсысы жеке-жеке зерттейді. Әдіс оңай қол жетімді, бірақ ағзалардың өзара байланысы және олардың патологиялық өзгерістері бұзылады.
Эвисцерация әдісі (лат. eviscerare-ішектерді шығару) - бас, мойын, кеуде, құрсақ және жамбас қуыстарын кешенді алу (Г. В. Шормен жасалған). Ол ағзаларды олардың арасындағы анатомиялық-физиологиялық байланыстарды бұзбай зерттеуге мүмкіндік береді. Оны қысқа Ішекті ұсақ жануарлардың (иттер, мамық жүнді аңдар, мысықтар және т.б.) өлекселерін ашқан кезде қолданады. Құстардың және зертханалық жануарлардың ішкі мүшелерін олардың табиғи орналасқан жерінде зерттейді.

Мүшелерді жартылай бөлу әдісі анатомиялық-физиологиялық және жүйелі байланыстарды ескере отырып жүргізіледі. Бұл әдіс ағзалар кешенін зерттеуге мүмкіндік береді: тіл, мойын және кеуде қуысы, бауыр, он екі елі ішек және ұйқы безі, жіңішке және қалың ішек, несеп-жыныс мүшелері және т. б.

Аталған зерттеу әдістері жануарлардың әртүрлі түрлерінің, жасына, ауру сипаты мен патологиялық-анатомиялық ерекшеліктерін ескере отырып қолданылады, бірақ барлық жағдайларда әрбір органды толық және жан-жақты зерттеуге ұмтылады.

Толық емес (ішінара) ашу зерттеуші әр түрлі себептермен мәйітті тұтастай ала алмаған жағдайларда жиі қолданылады.

Жануардың мәйітіне патологоанатомиялық зерттеуді ұйымдастыру және жүргізу кезінде жұмыстың белгілі бір тәртібі мен реттілігін ұстанады:

жануардың өмір сүру жағдайы туралы анамнестикалық деректерді тіркеу, жинау (anamnesis vitae), ауру тарихы (anamnesis morbi) және өлім жағдайы;
2) сыртқы тексеру. Сыртқы тексеру жүргізу кезінде:
* тану белгілері; өлгеннен кейінгі (мәйіт) өзгерістер;
* табиғи тесіктердің және көрінетін шырышты қабықтардың жай-күйі;
* тері және оның туындылары (жүн, мүйіз, тұяқ, тырнақ);
* тері асты клетчаткасы (теріні алғаннан кейін);
* сүт безі және сыртқы жыныс мүшелері;
* беттік (соматикалық) лимфа түйіндері (жақ асты, жұтқыншақ, беттік мойын, тізе асты, сыртқы шап және т. б.);
* скелетную мускулатуру;
* сүйектер мен сүйек миы, сіңірлер, байламдар мен буындар;
3) ішкі тексеру:
* ішперде (диафрагма күмбезінің биіктігін анықтай отырып) және плевра денесінің табиғи қуыстарын ашу және қарау;
* көкбауыр мен сальникті шығару және оларды зерттеу;
* асқазанды, он екі елі Ішекті, аш және тоқ ішекті бөліп алу;
* бауыр және ұйқы безін шығару;
* іш қолқасын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.