Қойдың аденоматозы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

1. Қойдың аденоматозы. Қоздырушысы

2. Этиология

3. Патогенез

4. Клиникалық белгілері

5. Диагноз

6. Емі

III. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер

I. Кіріспе

Аденоматоз (лат., ағыл. - Adenomatosis, Jaagsiekte; аденоматозды бронхопневмония, өкпе аденоматозы) - аденома түріндегі өкпеде темір тәрізді тіннің (ісіктердің) дамуымен көрінетін қой мен ешкілердің баяу үдемелі ауруы.

Тарихи анықтама, таралуы, қауіптілік дәрежесі және залалы.

JAAGSIEKTE деп аталатын (jaagt африкалық тайпалар тілінде - гнать, ziekte -әлсіреу) . Ол Англияда (1884) және Германияда (1889) сипатталған. Біздің елімізде өткен ғасырдың 80-жылдарынан бастап тіркеледі. Ауру көптеген қой өсіруші елдерде таралған, 1 өлімінің салдарынан елеулі экономикалық залал тудырады . . . Қолайсыз шаруашылықтардағы қойдың 2%- ы, ал алғашқы егілген кезде-50% - ға дейін және одан да көп.

Ауру қоздырғышы . Аденоматоз қоздырғышы - РНК-ДНК-құрамында 70 өлшемдегі вирус бар . . . 85 х П0 . . . Retroviridae тұқымдас 120нм, Lentivirus тектес (баяу вирустар), қасиеттері бойынша ұқсас вирус висна-мэди. Вирус кері транскриптазаға ие. Оны сіңіру өкпе жасушаларының және лимфоидты мүшелердің бірқатар дақылдарында болады.

Эпизоотология . Аденоматозбен 2, 5 жастан асқан барлық тұқымды қойлар және ешкілер сирек ауырады. Сондай-ақ 6 қозыны зақымданады . . . 8 айлық жас, Бұл өмірдің алғашқы күндерінде жұқтырумен байланысты. Шаруашылықта қоздырғышты жұқтырылған Жануарлар кіргізеді. Жұқтыру жануарлардың тығыз байланыста ауа-тамшы жолымен жүреді. Эпизоотия баяу және ұзақ өсу қарқындылығымен сипатталады. Маусымдық және сыртқы факторлардың ауруға жалпы әсер етуі байқалған жоқ, бірақ ауа температурасы төмен аурудың таралуына ықпал етеді. Қолайсыз шаруашылықта 50% - ға дейін қой жұғуы мүмкін.

Қойдың аденоматозы (Adenomatosis - лат., Ovine pulmonary adenomatosis-ағылш., Waagsiekte-голл. ) - бронхиалды және альвеолярлық эпителийдің метаплазиямен және үдемелі өсуімен сипатталатын, өкпеде темір тәрізді ісіктердің пайда болуымен қатар жүретін баяу дамитын ауру.

Таралуы . Австралиядан басқа, ауру әлемнің барлық континенттерінің көптеген елдерінде тіркеледі. Перу мен байқалды ауруы бар ешкі (A. Natson, 1978), кездеседі ол адамдарда (А. Н. Колтовар, 1934; К. А. Горнак, 1954) . Jaagsiekte немесе Jagtziekt деп аталатын ауру туралы бірінші хабарлама Оңтүстік Африкада (Кап провинциясы) қойдың үлкен өлімін тудырған, 1825 жылға жатады, ал оның сипаттамасы өкпе аденоматозы ретінде - 1894 жылға (R. Tustin, 1969) . Ең кең таралған ауру Исландияда таралған, онда 1944-1951 жж. Hiepe et al., 1978) .

Экономикалық залал. Ауру мал шаруашылығына айтарлықтай шығын келтіреді. Кейбір елдерде ол жануарлардың 30% - ға дейін зақымдайды, бұл ретте олардың өлімі 50-60% - ға жетеді (N. Dungal, 1937; С. Encev, 1966, 1968) .

Қоздырғыш . Аденоматоз этиологиясы туралы ұзақ уақыт бойы бір пікір болған жоқ. Гельминттер, протозоа, микоплазм және вирустардың рөлі, сондай-ақ осы аурудың дамуындағы өкпеде созылмалы қабыну процесі туралы мәселе кеңінен талқыланды (К. Eber, 1899; Robertson, 1904; Delana Gretto, 1967; d. Mithell, 1915) .

Өкпенің аденоматозының вирусты табиғаты бұрыннан болжанғанымен (d. Mithell, 1915), бірақ соңғы уақытта ғана екі қоздырғышты бөліп, сәйкестендіре алды, олардың біреуі герцесвирустар тобына (К. Masky, 1971; F. Lesnik, 1974), ал екіншісі - С типті онкорнавирусқа (Takemoto, 1971; к. Perk et al. Және т. б. ) . Алайда, бұл вирустардың өкпе жасушаларының онкогенді өзгеруінде рөлі әлі күнге дейін анықталмаған. Соңғы мәліметтер бойынша, онкорнавирус бұл тұрғыда жетекші рөл атқарады. РНК вирусы-құрамында 95-115 нм, гексагональды формада, эфирге, 56°С кезінде қызуға (10 мин ішінде инактивацияланады) және рН 3 шамасына сезімтал, кері транскриптазаға ие, гемагглютиндейтін қасиеттерді көрсетпейді, симпласт пайда бола отырып, жас қозылардың бір қабатты тестикулярлы тіндерінде көбейеді. Өкпе эмбрионының фибробластының дақылдарында қойлар мен өкпе қойлардың макрофагында, ядроішілік қосылыстарды қалыптастыра отырып өсіріледі, инфекциялық белсенділікті - 20°С температурада 18-52 ай бойы сақтайды.

Эпизоотологиялық мәліметтер . Аденоматоз, әдетте, энзоотия түрінде өтеді. Шаруашылыққа қолайсыз фермалардан қой түскен кезде қоздырғыш енгізіледі. Ұзақ инкубациялық кезең және аурудың жасырын түрлерінің болуы инфекцияның таралуына ықпал етеді (W. Dungal et al. 1938; С. Encev, 1966; J. Wandera, 1971) .

Жануарлар тек тыныс алу жолдарына (респираторлық) қоздырғыш түскенде, науқастармен тығыз байланыста болғанда ғана жұқтырылады. Осылай, J. Wandera (1970) эксперименталды жағдайларда жеңіл зақымдалған жануарлардың ішкі үй ішілік және ішкі ішкі ішкі инокуляциясынан кейін қойда аденоматоздың тән белгілерін көрсете алды.

Инфекцияның таралуына ықпал ететін факторлар шектеулі аумақтағы қойларды тығыз үй-жайларда ұстаудың қанағаттанғысыз санитарлық-гигиеналық жағдайлары болып табылады (Д. И. Алиев, 1965; К. Mac Kay, 1971) . Барлық тұқымды және жастағы, екі жынысты қой ауырады, бірақ көбінесе ересектер (2-4 жас) . Кейбір авторлардың бақылаулары бойынша меринос қойлар басқа тұқымды жануарларға қарағанда ауруға бейім, ал қойлар аз төзімді. 3-4 айдан кіші қозылар аденоматоз тіркелмеген.

Перу табындарындағы зақымдану (ашу деректері) 30% және одан да жоғары, ал Исландияда 60% - ға дейін жетті. Эксперименталды жұқтыруға тышқандар, қояндар, теңіз шошқалары сезімтал. Ауру малдардан адамдарды жұқтыру байқалған жоқ.

Аденоматоздың патогенезі ашылмаған. Кейбір зерттеушілер өкпенің созылмалы интерстициальды қабынуын екінші метаплазияны дамыту және альвеолярлық және бронхиалды эпителий пролиферациясы үшін негіз ретінде санайды (Q. Pallaske, 1954 және т. б. ) . Басқа авторлар қоздырғыштың эпителиалды жасушаларға (Cuba Caparo, 1960; с. Encev, 1962, және т. б. ) тікелей әсерін трансформациялаушы және пролиферациялаушы фактор деп есептейді, бірақ вирустың өкпе жасушаларының онкогенді трансформациясындағы рөлі әлі анықталмаса да.

J. Wandera (1968) деректеріне сәйкес, эпителиалды жасушалардың тітіркенуі салдарынан алдымен альвеолярлы қалқалар уақытша нығыздалады және тегіс альвеолярлы және бронхиалды эпителийдің текше және цилиндрлік айналуымен микроателлектаз ошақтары түзіледі, оның пролиферациясы күшейтіледі. Содан кейін трансформацияланған жасушалардан тұратын ошақтар ірі тораптарға құйылады. Бұдан әрі өкпеде процесс эндобронхиальды таралады.

Көптеген зерттеушілер өкпе аденоматозын ісік ауруы ретінде қарастырады және оны атауды ұсынады - бронхо-альвеолярлы Обыр, өйткені бронхиалды және альвеолярлы карцинмен морфологиялық ұқсастығы бар (J. Wandera, Krauss, 1971) .

Клиникалық белгілері. Аурудың инкубациялық кезеңі бірнеше жылға дейін, бірақ 4 айдан 9 айға дейін (Т. Hiepe et al. Және т. б. ), ал клиникалық кезең 2-8 айға дейін жалғасады. Клиникалық белгілердің пайда болуы өкпе паренхимасының өтімділігінің бұзылуымен байланысты, ал симптомдардың пайда болуы өсу сипатына, таралу аймағына, зақымдану ошақтарының көлеміне және аурудың ұзақтығына байланысты болады. Бірінші симптомдар: тыныс алу жиілігінің жоғарылауы, ентігу, жүктемені арттыру кезінде, мысалы, жануарды айдап өту кезінде өседі. Кейде қысқа ылғалды жөтел қозғалыстары тыңдалады және мұрыннан шырышты бөлінулер байқалады.

Өкпеде процестің дамуымен тыныс алу қиын, жиілеп, ентігу күшейе түседі. Аурудың соңғы сатысында тыныс алу кезінде сырылдар, күшті, ылғалды және ұзақ жөтел, мұрыннан лайланған, шырышты сұйықтықтың едәуір бөлінуі байқалады. О. Geisel (1978) диагнозда қолдануға болатын аденоматоз үшін патогенді болып саналады. Тәбеттің сақталуына қарамастан, қойлар жұқа, тежеліп, табыннан артта қалады. Дене қызуы аурудың барлық кезеңінде норманың шегінде және аурудың соңында ғана екінші инфекцияның әсерінен жоғарылауы мүмкін.

Патологоанатомиялық өзгерістер . Тән және тұрақты өзгерістер тек өкпеде ғана анықталады. Органның ашылуында барлық паренхимада ретсіз орналасқан бозғылт-қызғылт (пісірілген етті еске түсіретін) түсті тығыз ошақтар әр түрлі шамалар мен пішіндер белгіленеді. Олар қоршаған тіннен күрт шектеледі, плевраның астында анық көрінеді. Ошақтар сынғыш, фиброзды немесе шеміршек тәрізді болуы мүмкін. Кейде олар тұтас үлестерді (диафрагмалды, орташа) алып кетеді. Зақымданған учаскелердің беті тегіс немесе түйіршікті, сал тәрізді, басу кезінде бозғылт-сары түсті, тартқыш сұйықтық бөлінеді. Ошақтар қазеозды ыдырауға және абсцедирлеуге ұшырауы мүмкін. Кеңірде және бронхта көбікті-шырышты сұйықтықтың көп мөлшерін жиі анықтайды. Бронхтардың шырышты қабығы анемичная, бірнеше ісінген.

Бронхиальді және орта қабырғалы, әсіресе аймақтық зақымданған үлес, лимфа түйіндері үлкейген, шырынды, тіліктің бетінен лайланған сұйықтық ағады. Кейде метастазаларды аймақтық және шашыраңқы лимфа түйіндерінде, плеврде, қабырғалық ішперде және брежейкада, Сан бұлшықетінде, бүйректе, бауырда, көкбауыр мен жүрегінде (С. Encev, 1969; R. Tustin, 1969 және т. б. ) атап өтеді.

Гистологиялық зерттеу арқылы альвеол мен бронхиолдың қабыну эпителиалды жасушаларының кубтық және цилиндрлік ісік жасушаларына, олардың пролиферациясы мен емізік тәрізді өсінділеріне трансформациясын анықтайды.

Дөңгелек, сопақ және құбырлы формадағы зақымдану ошақтары. Сонымен қатар альвеол мен бронхтардың жарасына жабынды эпителий жасушаларының вакуольдық дегенерациясы мен десквамациясын, эпителиалды жасушалардың пролиферациясы есебінен бронхтардың шырышты қабығының күрт қалыңдығын, интерстициальді, шырышты және перибронхиальді тіндердегі лимфоидты және плазмалық жасушалардың айқын гиперплазиясын және бронхиальды қабырғаның тегіс бұлшықет талшықтарының гипертрофиясын байқайды. Строманың жасушаларының күшті пролиферациясының салдарынан фиброретикулярлы және фиброзды тіндердің өсуі орын алады. Плевра; жабатын аденоматозные тораптары, утолщена, соединительнотканные түйіндер ісіген және разрыхлены.

Ісікті жасушаларда гистохимиялық реакциялар Шик-оң субстанция (гликоген дәндері), ал цилиндрлік жасушаларда - лактатдегидрогеназа мен жоғары белсенділігі (С. Encev, 1972) . Кейбір авторлар лимфа түйіндерінің метастаздарының ісік жасушаларына цитоплазмалық тельца-қосылыстарын анықтайды.

Өкпе аденоматозы жиі фибринозды, катаральды-десквамативті және іріңді пневмонияның, абсцесстің, ақуыз дистрофиясының және бүйрек пен бауырдың жекелеген паренхимиялық жасушаларының некрозының, сондай-ақ тамырлар барысында ошақты және диффузды ірі жасушалы инфильтраттардың дамуымен жүреді.

Диагноз. Диагноз эпизоотологиялық кешен негізінде қойылады (эпизоотияның баяу дамуы, қойлар зақымданады, ешкілер сирек кездеседі, көбінесе ересек жануарлар ауырады, аурудың пайда болуы инфекцияланған қойлардың әкелінуіне байланысты) ; клиникалық (ұзақ инкубациялық кезең, өкпе синдромы, мұрын қуысынан пенисто-шырышты сұйықтықтың бөлінуі) және патологоморфологиялық деректер (жалғыз немесе көпше сұр-ақ, тығыз май тәрізді, Әр түрлі көлемдегі, біріктіруге бейім түйіндер, гистологиялық тұрғыдан өкпе паренхимасында эпителийдің темір тәріздес өскіндерін білдіретін) .

Сенімді серологиялық диагностика әзірленбеген. РСК (С. Encev, Christoforofr, 1964) және МФА (Nevjestic et al., 1972) . Аталған авторлардың хабарлауынша, РСК нәтижелері 84% жағдайда гистологиялық талдау көрсеткіштерімен сәйкес келеді. Алайда бұл деректер басқа зерттеушілермен расталмаған. Диагностиканың зертханалық әдісі ретінде гиперпротеинемия мен гиперглобулинемияны (Nobel, 1971) анықтау әдістерін қолдану ұсынылды.

Аденоматозды дифференциалды диагностикалау кезінде энзоотиялық өтетін бактериялық пневмониядан (катаральды, фибринозды) және гельминттер тудыратын ошақты пневмониядан ажырату қажет. Маеди - ұзақ инкубациялық кезең, мұрын қуысынан шырышты сұйықтықтың бөлінуі жоқ.

Емі. Емдеу және дәрі-дәрмектік алдын алу әдістері әзірленбеген. Диктиокаулездің бір мезгілде пайда болуы кезінде дегельминтизация жүргізу қажет, мүмкін аденоматозды фактор ретінде өкпе гельминттерін болдырмау үшін.

Аденоматоз диагнозы расталған жағдайда шаруашылық қолайсыз деп жариялайды және шектеу қойылады, олардың шарттары бойынша: 1) асыл тұқымды және пайдаланушылық мақсаттар үшін жануарларды, сондай-ақ залалсыздандырылмаған өнімдерді, жем-шөп пен мүкәммалды шаруашылықтан шығаруға; 2) шаруашылық ішінде орнын ауыстыруға және жаңа қойларды енгізуге; 3) көліктің барлық түрлерінің қолайсыз аумақтан өтуіне тыйым салынады.

Науқастар сойылады. Олар болған жерді 3% формальдегид немесе натрий гидроксиді ерітіндісімен дезинфекциялайды. Өлген адамдардың мәйіттерін жояды немесе кәдеге жаратады. Қалған мал басына ветеринарлық бақылауды күшейтеді. Ұрпақтарын оқшаулап ұстайды және сау қойларды сүтпен ішеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.