Жануарлар ауруларының клиникалық диагностикасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
I.Кіріспе ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
II.Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2.1 Клиникалық белгілері мен патогенезі ... ... ... ... ... ... . ... ... 5
2.2 Емдеу және алдын алу шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
2.3 Жатырдың қабынуы (метрит) эндометрит ... ... ... ... ... ... . .8
III.Қорытынды ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
IV.Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..12

Кіріспе
Ірі қара мал жайылымдарын өндіру ең күрделі және еңбекті қажет ететін процестердің бірі болып табылады. Сүт пен ет өндірудің өсуінің маңызды факторы - 100 бас аналыққа шаққандағы бұзауды өндіру. Ең алдымен, жануарларды дұрыс пайдалану және күтім, сондай-ақ ақаулықтар және жеткіліксіз азықтандыру. Бірақ басты себебі - ветеринариялық мамандардың төмен деңгейі. Бұл көптеген аурулардың, атап айтқанда, гинекологиялық аурулардың қолайсыз экономикасын тудырады. Осы аурулардың бірі, жатырдың субвинволюциясы өте кең таралған, барлық жануарларда кездеседі бірақ көбінесе ірі қара малдарда жиі кездеседі және орташа есеппен 32,5% -ы сиырларда тіркелген. Босанғаннан кейін жатырдың қалпына келуінің кешігуі, мацион болмаған кезде, рациондардың төмендігі мен жиі ішкі органдар мен жүйелердің дисфункциясында жүреді. Оның негізгі себептері - жатырдың атониясы, немесе олардың кешігуі, туылғаннан кейін 4 күннен артық сұйық қоңыр локияның аяқталуы, лохияның бөліну уақытының ұлғаюы. Сұйық қара қоңыр лохияның жатырында жинақталу локиометрге және токсиндердің пайда болуына әкеледі. Локияның бұзылған өнімдері бар денені масаңдық ету маститке әкеледі. Жыныстық цикл бұзылуына әкеледі.
Әдетте жатырдың субвинволюциясы науқас жануарлардың жалпы жағдайында бұзылуға әкелмейді. Кейбір жағдайларда ғана бұл септикалық интоксикациямен бірге жүреді.
Төлдегеннен кейінгі жатыр мойынының қабынуы (цервицит) және төлдеуден кейінгі алған зақымнан кейін немесе жатырдың қабыныуы үрдісінің таралуының нәтижесінде дамиды. Үлкен сүт фермаларында көптеген акушерлік-гинекологиялық аурулар әлсізденген жануарлардың жағдайына байланысты вируленттіліктің жоғары дәрежелі шартты патогендік микрофлорасы туындаған кезде қабыну процестерімен көрінеді. Ауру жануарларға арналған изоляторлар болмауы осы микрофлораның өтуіне ықпал етеді, олар шартты түрде патогенді болып табылады

Негізгі бөлім
Жатыр субинволоюциясы (subinvolutio uteri). Қалыпты жағдайда төлдеген малдың жатыры 1-1,5 аптаның ішінде жамбас қуысына қайтып келуі керек. Бұл үрдіс жатырдың инволюциясы дейді. Ал енді бұл процесс баяулап мүлде тоқтап қалса, жатыр жамбас қуысына, өзінің бұрынғы орнына қайтып оралмай, құрсақ қуысына созылып жатып алса , оны субинволюция деп атайды. Бұл ауру көбінесес сиырда, қыстан әлсіреп шыққан кезде байқалады. Жатырдың субвинволюциясы барлық жануарлар түрлерінде кездеседі, бірақ сиырларда жиі байқалады, бұл сүт өнімдері мен сүт сапасының төмендеуіне әкеледі.
Жатырдың субинволюциясының ерекше қауіпі - бұл жедел және созылмалы босанғаннан кейінгі эндометрит, аналық бездердің түрлі функционалдық бұзылыстары мен жыныстық аппараттың басқа да патологиялық процестерінің пайда болуына, нәтижесінде бедеулікке әкеледі. Әсіресе жатырдың субинволюциясы қыс-көктем кезеңінде жазылады. Уақытылы емдеу кезінде ауру қалпына келеді. Алайда, бұл ауру жиі эндометритпен жалғасады, бұл бедеулікке әкеледі. Сондай-ақ, жатырдың субинволюциясы өндірістің болмауына байланысты экономикалық шығынды тудырады.
Субинволюцияның пайда болуына төлдің бөсірі, қағанақ қабықтарының бөсірі, көптөлділік, буаздық кезеңінде малдың далаға шықпауы, тұрған жерінің артқа қарай көлбеу болуы, туған малға бұзауын жолатпау, желінсау ауруы, азығының құнарсыз болып, витаминдер мен минералдардың жетіспеуі әсер етеді.
Г.А. Кононов (1977) жатырдың субинволюциясы көбінесе жүктілікте жатырдың асып кетуі нәтижесінде пайда болады. Бұл жағдай ұрық пен фетальды мембраналар түсіп кеткен кезде байқалады. Көбінесе қиын босанудан, туа біткеннен кейінгі және организмнің жалпы әлсіздігінен кейін әртүрлі себептермен туындайды деген тұжырым жасаған.
Д.Д Логвиновтың (1975 ж.) пайымдауынша жатырдың субинволюциясының пайда болуы мастит кезінде пайда болады деген, соның нәтижесінде жатыр мен сүт безі арасындағы рефлекторлық байланыс бұзылады.

2.1 Клиникалық белгілері мен патогенезі.

Аурудың ең басты клиникалық белгісі жатыр жиырылмайды, оның ішіне лохий жиналады (лохиаметра). Лохий- қаннан, некротикалық сұйықтықтан тұратын босанғаннан кейінгі ағатын сұйықтық. Мал жатқан кезде ғана сарпайынан қан араласқан , қызыл-күрең түсті иісі сасық сұйық ағып шығады, біреше күннен кейін ол сұйық іріңге айналады. Жатырға енетін микроорганизмдер лохияның бөлінуін тудырады. Сиырлар ішінде 2-3 апта ішінде, иттерде 10-15 күннен астам уақыт бойы жалғасады. қойда 7-10 күн, шошқада 10-15 күн және иттерде 4-5 күн бойы лохиа және слизді ағып кетеді.
Мал организмі жатыр ішіндегі іріп-шіри бастаған сұйықтармен уланады, жалпы сепсиске ұшырайды, жатырда эндометрит ауруы өршиді. Малдың жем шөпке тәбеті болмай, күйіс қайырмайды, ас қорыту қызметі бұзылып, іші өтеді ,температура көтеріледі . Тік ішекке қол салып қарағанда, жатырдың ішіне сұйық жиналған созылып құрсақ қуысына жатқанын білеміз. Лохия жатырдың қабырғаларының созылуына алып келіп, оларды азайтуға кедергі жасайды . Жатырдағы қара қоңыр лохияның жиналуы локиометрге және токсиндердің пайда болуына әкеледі. Зерттеу кезінде қынаптың шырышты қабығының және жатыр мойынының вагинальды бөлігінің ісінуі байқалады. Жатыр мойнының арнасы қалыпты кезеңдерде ашық қалады (сиыр 3-5 күнде 2-3 саусақпен анықтауға болады, бірақ жатыр мойны арнасының толық жабылуы 12-14 күнде басталады).
Аналық ұрық безінде тұрып қалған сары дене байқалады. Мал күйлемейді, күйлесе де жыныстық қатынасқа түспейді , жыныстық циклі жарамсыз болып, қашырған мал тоқтамай қысыр қалады.
В.А. Самойлов (1988) туғаннан 1 күн бұрын жатырдың субвинволюциясы бар сиырларда қан құрамында - 173 төмен концентрацияда прогестеронның жоғары деңгейі байқалған. Жатырдың субинволюциясы бар сиырларда, 1-2 күн өткеннен кейін, эстрадиол концентрациясының күрт төмендеуі және баяу прогестерон қалыпты босанғаннан кейінгі кезеңмен салыстырғанда төмендігін байқаған.
Дер кезінде аурудың сипатын анықтап тиісті шараларды қолданса ауруды жазып алуға болады. Дегенмен бұл ауру эндометритке ұласып кетуі мүмкін. Жатырдың субинволюциясының үш түрі бар: босанғаннан кейінгі алғашқы күндерде жедел дамып, ауыр нысанда жүреді, субакутура жеңіл түрде жүреді және әдетте екі немесе үш аптадан кейін анықталады, созылмалы жеткізілгеннен кейін бір ай немесе одан көп диагноз қойылады. Сиырдағы кейінгі репродуктивтік функцияның ерекше қауіпі, оның аясында іріңді немесе іріңді-катаральдік эндометрит және аналық бездердің функционалдық бұзылулары жиі дамиды.
Патологиялық үрдістің өткір (ауыр) түрінде 6-7 күн лохияға қоңыр немесе лас-қоңыр түсті, сулы консистенциясы, жұмсақ массаның қою қоңыр түйіршіктерінің қоспасы, жағымсыз шірік иісі болады. Сиырда құйрықтың түбірі тырысады, жануар несеп шығаруды қояды, жалпы депрессия болады , тәбет жоғалту және сүт өндіру қабілеті төмендейді, дененің температурасын жоғарылайды. Жыныс мүшелерінің клиникалық белгілері мен анатомиялық күйі жатыр қызметінің бұлшық ет талшықтарының жиырылуын және бұзылуын анықтайды, оның қуысында ыдырайтын лохия жинақталуын және жануардың интоксикациясын көрсетеді. Жатырдың субинволюциясының ауыр нысаны көбінесе босанғаннан кейінгі сапремия түріне байланысты (қандағы ширыққан бактериялардың пайда болуы).
Жатырдың субинволюциясының субакуталды (жеңіл) кезеңінде туғаннан кейін 15 күннен 30 күнге дейінгі аралықта диагноз қойылады.20-25 тәулік бойы қызыл-қоңыр немесе қою-қоңыр, қалың лихия ағуы өтеді.Кейде жатырдың ұлғаюы, оның қабырғалары әлсіреуі білінеді. Қалпына келу 35-45 күн немесе одан да кешігуі мүмкін.
Сиырлардағы жатырдың созылмалы субинволюциясы туғаннан кейін 30 және одан көп күн ішінде диагноз қойылады және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.