Эндокринді бездер
Жоспар
1.Кіріспе ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
2.Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.1. Эндокринді шикізат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4-5
2.2. Эндокринді бездердің түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6-9
2.3 Жануар тектес шикізаттарды тасмалдау кезінде койылатын ережелер10-13 3.Қорытынды бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
4.Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15.
I.Кіріспе
ҚР ветеринария заңы бойынша- темір жол, су арқылы тасымалдау, автокөлік, әуе көлігі арқылы тек қана мемлекет стандарттарына сай, клиникалық тексерістен өткен өнімдер ғана, диагностикалық зерттеулерден, өңдеуден өткеннен соң жіберіледі. Басқа аудандарға сатылуға жіберілетін өнімдер профилактикалық оқшауға қояды. Жүктерді тасымалдау алдында жөнелтуші жүктерді дұрыс сақтап жеткізу үшін қолайлы жағдайлар жасайды. Эндокринді шикізаттар дегеніміз-жануарлардың эндокриндік бездерін айтамыз. Шикізат дегеніміз - бұрын еңбек әрекетіне түскен және одан әрі өнделуге тиіс еңбек заттары (мысалы, қазылған кеніш, қырқылған жүн, тері және т.б.). Шикізатты өндіру 3 топқа бөлінеді: эндокринді, ферментативті және арнайы. Арнайы шикізатқа қан, бауыр, жұлын және өт араластырылады.
Ал ферментативті шикізаттарды кептіру арқылы консервілейді. Бұл консервілеудің нашар химиялық әдісі. Бұл әдісті мал сойылған кезде, тоңазытқы жоқ кезде қолданылады.
Келесі эндокринді шикізат. Жалпы эндокринді шикізат дегеніміз - организмдегі гипофиз, қалқанша, қалқанша маңы, ұйқы безі, эпифиз, т.б. бездерден өндірілген шикізаттарды айтамыз.
Эндокринді шикізаттарды, жинау, қайта өңдеу және консервілеу кезінде алдымен Ветеринариялық-санитариялық талаптарға назараударуымыз керек.
Эндокринді бездердегі гормондар активтілігі мал сойылғаннан кейін 1 сағат ішінде жаксы болады, сондықтан оларды 1,5 сағатқа жеткізбей жинап алады. Ал гипофиз гормонын 30 минут ішінде жинайды. Эндокринологиялық шикізатты технологиялық бастапқы өңдеу кезінде өндіру, дайындау, консервілеу іске асырылады. Тазартылған эндокринді без тез арада -20°С температурада 20-30 минутта қатады.Сосын -12°С температурада 6 айға дейін сақталады.
Эндокриндік шикізат тек инфекциялық ауруға шалдықпаған, сау малдардан өндіріледі.
Фармацевтикалық өнеркәсіп кәсіпорындарына жібермес бұрын эндокриндік бездер ветеринарлық-санитарлық сараптамадан өтуге тиiс.
Жиналатын және алғашқы өңдеуге жататын эндокринді шикізатқа гипофиз, эпифиз, қалқанша бездері, тимус, бүйрек үсті безі, ұйқы безі, аналық без жәнебасқалар жатады
3
Негізгі бөлім
Эндокринді бездер. Эндокринді бездер биологиялық белсенді заттар гормондарды организмнің ішкі сұйық ортасына бөлу арқылы дене мүшелері мен жалпы организмдегі зат алмасу процесін, организм ұлпалары мен мүшелерінің дамуы мен сомалық өсу және көбею қызметтерін реттеуге қатысатын қомақты паренхималы мүшелер мен жекелеген торшалар жүйесі. Гормондар қан және лимфа тамырларындағы сұйық ұлпалардың ағысымен организмнің барлық мүшелері мен ұлпаларына таралып, жалпы денедегі немесе жеке мүшелердегі зат алмасу процестерін реттеуге қатысады. Эндокринді бездер гормондары арқылы организмнің ішкі ортасының тұрақтылығын және оның сыртқы ортамен байланысын қамтамасыз етеді. Эндокринді шикізаттар. Эдокринді шикізаттарға гормон бөлу мен фермент бөлу қызметін атқаратын ішкі және сыртқы секреция бездері жатады. Жануарлар ферменттері мен гормондары химиялық құрамы мен биологиялық әсері жағынан адамның ферменттері мен гормондарының аналогі болып келеді. Осы қағиданы негізге ала отырып малды сойған кезде эндокринді шикізаттарды дәрілік препараттар алу мақсатында қолданады. Қазіргі заманғы ет комбинаттарында эндокринді бездерден: бүйрек үсті безі, гипофиз, жұмыртқалық, ен, қалқанша маңы безі, асқазан асты безі, эндокринді шикізаттардан басқа жұлын, эмбрион, өт дәрілік препараттар алу үшін жиналады.Шикізат жинау мен алғашқы өңдеу. Медициналық дәрілік препараттар дайындалатын эндокринді шикізаттар тек сау малдардан алынады. Бездерді жинау уақыты мал сойылғанан кейін 15 минут аралығында барлық ветеринарлық- санитарлық талаптарды сақтай отырып жүргізілуі тиіс. Тек бруцелез ауруына қауіпі бар, бірақ бұл аурумен ауырмаған малдың өті ғана кристалл түріндегі инсуллин дайындауға жіберіледі. Қазіргі кездегі заманауи ет комбинаттарында эндокринді бездерді жинау бөлімі болады. Осы жерде безді арнайы мамандар жинайды, ол арнайы таза мрамор столдар үстінде дезинфекцияланған тат баспайтын никельден немесе хромдалған металлдардан жасалған пышықтар мен қайшылармен жүзеге асады. Бездерді зақымдап алмас үшін оларды айналасындағы ұлпалармен бірге кесіп алады. Безді бөліп алғаннан кейін жылдам артық ұлпалардан тазартады. Бездерді тазартудың жалпы ережесіне жұмыстың тез орындалуы мен бездің бүтіндігін сақтау болып табылады. Тазаланған бездерді ветсан эксперт маманына тексеруге жібереді. Маман шикізаттың түріне, түсіне, иісіне және қандай да бір патологиялық өзгерістер байқайтын болса жарамсыз деп таниды.
4
Жәшіктердегі эндокринді шикізаттарды 12º температурада тоңазытқыштарда 3 -4 айдан артық ұстауға болмайды. Егер эндокринді шикізаттар аталған уақыттан ұзақ сақталатын болса бездердің активтілігі төмендеп және дәрілік препараттар жасауға жарамсыз болып қалады. Жұмыртқалықтар мен ен 90 -95º этил спиртінде консервіленеді. Жасанды панкреатин алу мақсатындағы асқазан асты безін консевілеу үшін ас тұзын қолданады. Өтті формалиннің 0, 2% ерітіндісімен консервілейді.
1 -сурет . Ет комбинатының жұмысшылары
5
Гипофизден алынатын препараттар Гипофиздің алдынғы бөлігінде: өсу гормоны, тиреоидты, паратереоитты, адренокортикотропты, қантты төмендегіш жане басқа да оннан астам гормондар пайда болады. Бұлардың ішіндегі ең маңыздылары аденокортикотронды жане гонадротропты гормондар болып табылады.
Гипофиз - басты денеден бөліп, технологиялық өңдеуден, малдәрігерлік байқаудан өткеннен кейін жиналады. Бас дискілі араның немесе гильотина көмегімен ортасынан бір жағына қарай 0, 5 -1 см ауытқи отырып екіге бөлінеді. Жіңішке жүзді пышақтың немесе Купер қайшысының ұшымен гипофиз ми қуысынан шығарылады. Алынған гипофизді арнаулы ыдысқа салып 30 -60 минут ішінде тазалау орнына жеткізеді. Қабыршағынан, айналасындағы заттардың қалдығынан тазартылған гипофиз салқындату орнына жеткізіліп, консервіленеді.
Гипофиз және одан жасалатын препараттар.
6
Ұйқы безінің гормоналдық препараттары: Инсулин ұйқы бездеріндегі Лангрганс аралшықтарың В торшаларында түзілетін гормон. Химиялық құрлымы жағынан бұл 51 амин қышқылдары қалдықтарынан тұратын молекулярлық салмағы 6000 -ға жуық полипептидке жатады. Инъекция үшін дайындалатын препарат сыртқы түрі бойынша мөлдір, түссіз немесе аздап сарғыштау қышқылдық реакция көрсететін сұйықтық.
Ұйқы безін жіңішке пышақтың көмегімен, ұлпасын зақымдамай, айналасындағы ұлпалар мен ағзалардан бөледі. Без май, дәнекер ұлпалы қабығынан және тамырларынан Купер қайшысының көмегімен ажыратылады. Тазартылған бездер арнаулы ыдысқа жиналып әрбір 10 -15 минут сайын мұздатуға жіберіліп отырады.
Ұйқы безі және одан жасалатын препараттар.
7
Тез бұзылатын өнімдерді сақтау мерзімі Өнім атауы Эндокрин дік шикі зат Сақтау мерзімі Сақтау Ауа айна- Ауа температ лымы ылғалдығ урасы, 0 С ы, % 3 -6 ай -9 - ден Әлсіз 95 -100 % -18 - дейн (сағатына көлемі 1020)
8
Сиырдың бүйрек безін ішек қарынды аударғаннан кейін, ал қой, шошқа бездерін ұшадан бүйректі аларда жинайды. Бүйрек безінің гормондары күн сәулесінен ыдырайтындықтан, оны жабық ыдыстарға жинайды. Консервілеу мұздату әдісімен жүргізіледі. Қалқанша және қалқанша маңы бездері мал кеудесінен бас бөлінгенен кейін 3 -4 шеміршек сақиналарының тұсынан жиналады. Аталық жыныс безі ұшаны өңдеу кезінде құрсақ еттерінің бітісу сызығы бойымен кесілгеннен кейін алынады.
Жиналатын және алғашқы өңдеуге жататын эндокринді шикізатқа гипофиз, эпифиз, қалқанша асты бездері, тимус, бүйрек үсті безі, ұйқы безі, ен, аналық без және басқалар жатады. Ағза препараттарын жасауға қолданатын ішкі секреция бездері мен басқа мүшелер сойылған мал ұшасынан 15 -30 мин кейін емес (тимус, ұйқы без) немесе 1 сағатта (компактты бездер: гипофиз, эпифиз, қалқанша және қалқанша асты безі, бүйрек үсті безі, ендер аналық ... жалғасы
1.Кіріспе ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
2.Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.1. Эндокринді шикізат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4-5
2.2. Эндокринді бездердің түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6-9
2.3 Жануар тектес шикізаттарды тасмалдау кезінде койылатын ережелер10-13 3.Қорытынды бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
4.Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15.
I.Кіріспе
ҚР ветеринария заңы бойынша- темір жол, су арқылы тасымалдау, автокөлік, әуе көлігі арқылы тек қана мемлекет стандарттарына сай, клиникалық тексерістен өткен өнімдер ғана, диагностикалық зерттеулерден, өңдеуден өткеннен соң жіберіледі. Басқа аудандарға сатылуға жіберілетін өнімдер профилактикалық оқшауға қояды. Жүктерді тасымалдау алдында жөнелтуші жүктерді дұрыс сақтап жеткізу үшін қолайлы жағдайлар жасайды. Эндокринді шикізаттар дегеніміз-жануарлардың эндокриндік бездерін айтамыз. Шикізат дегеніміз - бұрын еңбек әрекетіне түскен және одан әрі өнделуге тиіс еңбек заттары (мысалы, қазылған кеніш, қырқылған жүн, тері және т.б.). Шикізатты өндіру 3 топқа бөлінеді: эндокринді, ферментативті және арнайы. Арнайы шикізатқа қан, бауыр, жұлын және өт араластырылады.
Ал ферментативті шикізаттарды кептіру арқылы консервілейді. Бұл консервілеудің нашар химиялық әдісі. Бұл әдісті мал сойылған кезде, тоңазытқы жоқ кезде қолданылады.
Келесі эндокринді шикізат. Жалпы эндокринді шикізат дегеніміз - организмдегі гипофиз, қалқанша, қалқанша маңы, ұйқы безі, эпифиз, т.б. бездерден өндірілген шикізаттарды айтамыз.
Эндокринді шикізаттарды, жинау, қайта өңдеу және консервілеу кезінде алдымен Ветеринариялық-санитариялық талаптарға назараударуымыз керек.
Эндокринді бездердегі гормондар активтілігі мал сойылғаннан кейін 1 сағат ішінде жаксы болады, сондықтан оларды 1,5 сағатқа жеткізбей жинап алады. Ал гипофиз гормонын 30 минут ішінде жинайды. Эндокринологиялық шикізатты технологиялық бастапқы өңдеу кезінде өндіру, дайындау, консервілеу іске асырылады. Тазартылған эндокринді без тез арада -20°С температурада 20-30 минутта қатады.Сосын -12°С температурада 6 айға дейін сақталады.
Эндокриндік шикізат тек инфекциялық ауруға шалдықпаған, сау малдардан өндіріледі.
Фармацевтикалық өнеркәсіп кәсіпорындарына жібермес бұрын эндокриндік бездер ветеринарлық-санитарлық сараптамадан өтуге тиiс.
Жиналатын және алғашқы өңдеуге жататын эндокринді шикізатқа гипофиз, эпифиз, қалқанша бездері, тимус, бүйрек үсті безі, ұйқы безі, аналық без жәнебасқалар жатады
3
Негізгі бөлім
Эндокринді бездер. Эндокринді бездер биологиялық белсенді заттар гормондарды организмнің ішкі сұйық ортасына бөлу арқылы дене мүшелері мен жалпы организмдегі зат алмасу процесін, организм ұлпалары мен мүшелерінің дамуы мен сомалық өсу және көбею қызметтерін реттеуге қатысатын қомақты паренхималы мүшелер мен жекелеген торшалар жүйесі. Гормондар қан және лимфа тамырларындағы сұйық ұлпалардың ағысымен организмнің барлық мүшелері мен ұлпаларына таралып, жалпы денедегі немесе жеке мүшелердегі зат алмасу процестерін реттеуге қатысады. Эндокринді бездер гормондары арқылы организмнің ішкі ортасының тұрақтылығын және оның сыртқы ортамен байланысын қамтамасыз етеді. Эндокринді шикізаттар. Эдокринді шикізаттарға гормон бөлу мен фермент бөлу қызметін атқаратын ішкі және сыртқы секреция бездері жатады. Жануарлар ферменттері мен гормондары химиялық құрамы мен биологиялық әсері жағынан адамның ферменттері мен гормондарының аналогі болып келеді. Осы қағиданы негізге ала отырып малды сойған кезде эндокринді шикізаттарды дәрілік препараттар алу мақсатында қолданады. Қазіргі заманғы ет комбинаттарында эндокринді бездерден: бүйрек үсті безі, гипофиз, жұмыртқалық, ен, қалқанша маңы безі, асқазан асты безі, эндокринді шикізаттардан басқа жұлын, эмбрион, өт дәрілік препараттар алу үшін жиналады.Шикізат жинау мен алғашқы өңдеу. Медициналық дәрілік препараттар дайындалатын эндокринді шикізаттар тек сау малдардан алынады. Бездерді жинау уақыты мал сойылғанан кейін 15 минут аралығында барлық ветеринарлық- санитарлық талаптарды сақтай отырып жүргізілуі тиіс. Тек бруцелез ауруына қауіпі бар, бірақ бұл аурумен ауырмаған малдың өті ғана кристалл түріндегі инсуллин дайындауға жіберіледі. Қазіргі кездегі заманауи ет комбинаттарында эндокринді бездерді жинау бөлімі болады. Осы жерде безді арнайы мамандар жинайды, ол арнайы таза мрамор столдар үстінде дезинфекцияланған тат баспайтын никельден немесе хромдалған металлдардан жасалған пышықтар мен қайшылармен жүзеге асады. Бездерді зақымдап алмас үшін оларды айналасындағы ұлпалармен бірге кесіп алады. Безді бөліп алғаннан кейін жылдам артық ұлпалардан тазартады. Бездерді тазартудың жалпы ережесіне жұмыстың тез орындалуы мен бездің бүтіндігін сақтау болып табылады. Тазаланған бездерді ветсан эксперт маманына тексеруге жібереді. Маман шикізаттың түріне, түсіне, иісіне және қандай да бір патологиялық өзгерістер байқайтын болса жарамсыз деп таниды.
4
Жәшіктердегі эндокринді шикізаттарды 12º температурада тоңазытқыштарда 3 -4 айдан артық ұстауға болмайды. Егер эндокринді шикізаттар аталған уақыттан ұзақ сақталатын болса бездердің активтілігі төмендеп және дәрілік препараттар жасауға жарамсыз болып қалады. Жұмыртқалықтар мен ен 90 -95º этил спиртінде консервіленеді. Жасанды панкреатин алу мақсатындағы асқазан асты безін консевілеу үшін ас тұзын қолданады. Өтті формалиннің 0, 2% ерітіндісімен консервілейді.
1 -сурет . Ет комбинатының жұмысшылары
5
Гипофизден алынатын препараттар Гипофиздің алдынғы бөлігінде: өсу гормоны, тиреоидты, паратереоитты, адренокортикотропты, қантты төмендегіш жане басқа да оннан астам гормондар пайда болады. Бұлардың ішіндегі ең маңыздылары аденокортикотронды жане гонадротропты гормондар болып табылады.
Гипофиз - басты денеден бөліп, технологиялық өңдеуден, малдәрігерлік байқаудан өткеннен кейін жиналады. Бас дискілі араның немесе гильотина көмегімен ортасынан бір жағына қарай 0, 5 -1 см ауытқи отырып екіге бөлінеді. Жіңішке жүзді пышақтың немесе Купер қайшысының ұшымен гипофиз ми қуысынан шығарылады. Алынған гипофизді арнаулы ыдысқа салып 30 -60 минут ішінде тазалау орнына жеткізеді. Қабыршағынан, айналасындағы заттардың қалдығынан тазартылған гипофиз салқындату орнына жеткізіліп, консервіленеді.
Гипофиз және одан жасалатын препараттар.
6
Ұйқы безінің гормоналдық препараттары: Инсулин ұйқы бездеріндегі Лангрганс аралшықтарың В торшаларында түзілетін гормон. Химиялық құрлымы жағынан бұл 51 амин қышқылдары қалдықтарынан тұратын молекулярлық салмағы 6000 -ға жуық полипептидке жатады. Инъекция үшін дайындалатын препарат сыртқы түрі бойынша мөлдір, түссіз немесе аздап сарғыштау қышқылдық реакция көрсететін сұйықтық.
Ұйқы безін жіңішке пышақтың көмегімен, ұлпасын зақымдамай, айналасындағы ұлпалар мен ағзалардан бөледі. Без май, дәнекер ұлпалы қабығынан және тамырларынан Купер қайшысының көмегімен ажыратылады. Тазартылған бездер арнаулы ыдысқа жиналып әрбір 10 -15 минут сайын мұздатуға жіберіліп отырады.
Ұйқы безі және одан жасалатын препараттар.
7
Тез бұзылатын өнімдерді сақтау мерзімі Өнім атауы Эндокрин дік шикі зат Сақтау мерзімі Сақтау Ауа айна- Ауа температ лымы ылғалдығ урасы, 0 С ы, % 3 -6 ай -9 - ден Әлсіз 95 -100 % -18 - дейн (сағатына көлемі 1020)
8
Сиырдың бүйрек безін ішек қарынды аударғаннан кейін, ал қой, шошқа бездерін ұшадан бүйректі аларда жинайды. Бүйрек безінің гормондары күн сәулесінен ыдырайтындықтан, оны жабық ыдыстарға жинайды. Консервілеу мұздату әдісімен жүргізіледі. Қалқанша және қалқанша маңы бездері мал кеудесінен бас бөлінгенен кейін 3 -4 шеміршек сақиналарының тұсынан жиналады. Аталық жыныс безі ұшаны өңдеу кезінде құрсақ еттерінің бітісу сызығы бойымен кесілгеннен кейін алынады.
Жиналатын және алғашқы өңдеуге жататын эндокринді шикізатқа гипофиз, эпифиз, қалқанша асты бездері, тимус, бүйрек үсті безі, ұйқы безі, ен, аналық без және басқалар жатады. Ағза препараттарын жасауға қолданатын ішкі секреция бездері мен басқа мүшелер сойылған мал ұшасынан 15 -30 мин кейін емес (тимус, ұйқы без) немесе 1 сағатта (компактты бездер: гипофиз, эпифиз, қалқанша және қалқанша асты безі, бүйрек үсті безі, ендер аналық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz