Эндокринді бездер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
1. Кіріспе . . . 3
2. Негізгі бөлім . . . . . . 4
2. 1. Эндокринді шикізат . . . 4-5
2. 2. Эндокринді бездердің түрлері. . 6-9

2. 3 Жануар тектес шикізаттарды тасмалдау кезінде койылатын ережелер10-13 3. Қорытынды бөлім . . . 14
4. Пайдаланған әдебиеттер . . . 15.

I. Кіріспе

ҚР ветеринария заңы бойынша- темір жол, су арқылы тасымалдау, автокөлік, әуе көлігі арқылы тек қана мемлекет стандарттарына сай, клиникалық тексерістен өткен өнімдер ғана, диагностикалық зерттеулерден, өңдеуден өткеннен соң жіберіледі. Басқа аудандарға сатылуға жіберілетін өнімдер профилактикалық оқшауға қояды. Жүктерді тасымалдау алдында жөнелтуші жүктерді дұрыс сақтап жеткізу үшін қолайлы жағдайлар жасайды. Эндокринді шикізаттар дегеніміз-жануарлардың эндокриндік бездерін айтамыз. Шикізат дегеніміз - бұрын еңбек әрекетіне түскен және одан әрі өнделуге тиіс еңбек заттары (мысалы, қазылған кеніш, қырқылған жүн, тері және т. б. ) . Шикізатты өндіру 3 топқа бөлінеді: эндокринді, ферментативті және арнайы. Арнайы шикізатқа қан, бауыр, жұлын және өт араластырылады.
Ал ферментативті шикізаттарды кептіру арқылы консервілейді. Бұл консервілеудің нашар химиялық әдісі. Бұл әдісті мал сойылған кезде, тоңазытқы жоқ кезде қолданылады.
Келесі эндокринді шикізат. Жалпы эндокринді шикізат дегеніміз - организмдегі гипофиз, қалқанша, қалқанша маңы, ұйқы безі, эпифиз, т. б. бездерден өндірілген шикізаттарды айтамыз.
Эндокринді шикізаттарды, жинау, қайта өңдеу және консервілеу кезінде алдымен Ветеринариялық-санитариялық талаптарға назараударуымыз керек.
Эндокринді бездердегі гормондар активтілігі мал сойылғаннан кейін 1 сағат ішінде жаксы болады, сондықтан оларды 1, 5 сағатқа жеткізбей жинап алады. Ал гипофиз гормонын 30 минут ішінде жинайды. Эндокринологиялық шикізатты технологиялық бастапқы өңдеу кезінде өндіру, дайындау, консервілеу іске асырылады. Тазартылған эндокринді без тез арада -20°С температурада 20-30 минутта қатады. Сосын -12°С температурада 6 айға дейін сақталады.
Эндокриндік шикізат тек инфекциялық ауруға шалдықпаған, сау малдардан өндіріледі.
Фармацевтикалық өнеркәсіп кәсіпорындарына жібермес бұрын эндокриндік бездер ветеринарлық-санитарлық сараптамадан өтуге тиiс.
Жиналатын және алғашқы өңдеуге жататын эндокринді шикізатқа гипофиз, эпифиз, қалқанша бездері, тимус, бүйрек үсті безі, ұйқы безі, аналық без жәнебасқалар жатады

Негізгі бөлім

Эндокринді бездер. Эндокринді бездер биологиялық белсенді заттар гормондарды организмнің ішкі сұйық ортасына бөлу арқылы дене мүшелері мен жалпы организмдегі зат алмасу процесін, организм ұлпалары мен мүшелерінің дамуы мен сомалық өсу және көбею қызметтерін реттеуге қатысатын қомақты паренхималы мүшелер мен жекелеген торшалар жүйесі. Гормондар қан және лимфа тамырларындағы сұйық ұлпалардың ағысымен организмнің барлық мүшелері мен ұлпаларына таралып, жалпы денедегі немесе жеке мүшелердегі зат алмасу процестерін реттеуге қатысады. Эндокринді бездер гормондары арқылы организмнің ішкі ортасының тұрақтылығын және оның сыртқы ортамен байланысын қамтамасыз етеді. Эндокринді шикізаттар. Эдокринді шикізаттарға гормон бөлу мен фермент бөлу қызметін атқаратын ішкі және сыртқы секреция бездері жатады. Жануарлар ферменттері мен гормондары химиялық құрамы мен биологиялық әсері жағынан адамның ферменттері мен гормондарының аналогі болып келеді. Осы қағиданы негізге ала отырып малды сойған кезде эндокринді шикізаттарды дәрілік препараттар алу мақсатында қолданады. Қазіргі заманғы ет комбинаттарында эндокринді бездерден: бүйрек үсті безі, гипофиз, жұмыртқалық, ен, қалқанша маңы безі, асқазан асты безі, эндокринді шикізаттардан басқа жұлын, эмбрион, өт дәрілік препараттар алу үшін жиналады. Шикізат жинау мен алғашқы өңдеу. Медициналық дәрілік препараттар дайындалатын эндокринді шикізаттар тек сау малдардан алынады. Бездерді жинау уақыты мал сойылғанан кейін 15 минут аралығында барлық ветеринарлық- санитарлық талаптарды сақтай отырып жүргізілуі тиіс. Тек бруцелез ауруына қауіпі бар, бірақ бұл аурумен ауырмаған малдың өті ғана кристалл түріндегі инсуллин дайындауға жіберіледі. Қазіргі кездегі заманауи ет комбинаттарында эндокринді бездерді жинау бөлімі болады. Осы жерде безді арнайы мамандар жинайды, ол арнайы таза мрамор столдар үстінде дезинфекцияланған тат баспайтын никельден немесе хромдалған металлдардан жасалған пышықтар мен қайшылармен жүзеге асады. Бездерді зақымдап алмас үшін оларды айналасындағы ұлпалармен бірге кесіп алады. Безді бөліп алғаннан кейін жылдам артық ұлпалардан тазартады. Бездерді тазартудың жалпы ережесіне жұмыстың тез орындалуы мен бездің бүтіндігін сақтау болып табылады. Тазаланған бездерді ветсан эксперт маманына тексеруге жібереді. Маман шикізаттың түріне, түсіне, иісіне және қандай да бір патологиялық өзгерістер байқайтын болса жарамсыз деп таниды.

Жәшіктердегі эндокринді шикізаттарды 12º температурада тоңазытқыштарда 3 -4 айдан артық ұстауға болмайды. Егер эндокринді шикізаттар аталған уақыттан ұзақ сақталатын болса бездердің активтілігі төмендеп және дәрілік препараттар жасауға жарамсыз болып қалады. Жұмыртқалықтар мен ен 90 -95º этил спиртінде консервіленеді. Жасанды панкреатин алу мақсатындағы асқазан асты безін консевілеу үшін ас тұзын қолданады. Өтті формалиннің 0, 2% ерітіндісімен консервілейді.

1 -сурет . Ет комбинатының жұмысшылары

Гипофизден алынатын препараттар Гипофиздің алдынғы бөлігінде: өсу гормоны, тиреоидты, паратереоитты, адренокортикотропты, қантты төмендегіш жане басқа да оннан астам гормондар пайда болады. Бұлардың ішіндегі ең маңыздылары аденокортикотронды жане гонадротропты гормондар болып табылады.

Гипофиз - басты денеден бөліп, технологиялық өңдеуден, малдәрігерлік байқаудан өткеннен кейін жиналады. Бас дискілі араның немесе гильотина көмегімен ортасынан бір жағына қарай 0, 5 -1 см ауытқи отырып екіге бөлінеді. Жіңішке жүзді пышақтың немесе Купер қайшысының ұшымен гипофиз ми қуысынан шығарылады. Алынған гипофизді арнаулы ыдысқа салып 30 -60 минут ішінде тазалау орнына жеткізеді. Қабыршағынан, айналасындағы заттардың қалдығынан тазартылған гипофиз салқындату орнына жеткізіліп, консервіленеді.

Гипофиз және одан жасалатын препараттар.

Ұйқы безінің гормоналдық препараттары: Инсулин ұйқы бездеріндегі Лангрганс аралшықтарың В торшаларында түзілетін гормон. Химиялық құрлымы жағынан бұл 51 амин қышқылдары қалдықтарынан тұратын молекулярлық салмағы 6000 -ға жуық полипептидке жатады. Инъекция үшін дайындалатын препарат сыртқы түрі бойынша мөлдір, түссіз немесе аздап сарғыштау қышқылдық реакция көрсететін сұйықтық.

Ұйқы безін жіңішке пышақтың көмегімен, ұлпасын зақымдамай, айналасындағы ұлпалар мен ағзалардан бөледі. Без май, дәнекер ұлпалы қабығынан және тамырларынан Купер қайшысының көмегімен ажыратылады. Тазартылған бездер арнаулы ыдысқа жиналып әрбір 10 -15 минут сайын мұздатуға жіберіліп отырады.

Ұйқы безі және одан жасалатын препараттар.

Тез бұзылатын өнімдерді сақтау мерзімі Өнім атауы Эндокрин дік шикі зат Сақтау мерзімі Сақтау Ауа айна- Ауа температ лымы ылғалдығ урасы, 0 С ы, % 3 -6 ай -9 - ден Әлсіз 95 -100 % -18 - дейн (сағатына көлемі 1020) Тез бұзылатын өнімдерді сақтау мерзімі Өнім атауы Эндокрин дік шикі зат Сақтау мерзімі Сақтау

Сиырдың бүйрек безін ішек қарынды аударғаннан кейін, ал қой, шошқа бездерін ұшадан бүйректі аларда жинайды. Бүйрек безінің гормондары күн сәулесінен ыдырайтындықтан, оны жабық ыдыстарға жинайды. Консервілеу мұздату әдісімен жүргізіледі. Қалқанша және қалқанша маңы бездері мал кеудесінен бас бөлінгенен кейін 3 -4 шеміршек сақиналарының тұсынан жиналады. Аталық жыныс безі ұшаны өңдеу кезінде құрсақ еттерінің бітісу сызығы бойымен кесілгеннен кейін алынады.

Жиналатын және алғашқы өңдеуге жататын эндокринді шикізатқа гипофиз, эпифиз, қалқанша асты бездері, тимус, бүйрек үсті безі, ұйқы безі, ен, аналық без және басқалар жатады. Ағза препараттарын жасауға қолданатын ішкі секреция бездері мен басқа мүшелер сойылған мал ұшасынан 15 -30 мин кейін емес (тимус, ұйқы без) немесе 1 сағатта (компактты бездер: гипофиз, эпифиз, қалқанша және қалқанша асты безі, бүйрек үсті безі, ендер аналық бездері) алынып, мұқият тазаланып, консервіленеді. Тимус

Жануар тектес шикізаттарды тасмалдау кезінде койылатын ережелер. 1. Темір жолмен тасымалдауға шекара мен көіктеrі тік ветеринарлық бақылаудың қадағалануындағы болатын жукпалы ауруларға сәтті шаруашылыктар мен пункттерден алынған жануарлар шикізаттары жіберіледі. 2. Жүк женелтуші әрбір бекетке мемлекеттік ветеренарлык бақылаудың қызметшісінің визась бар, белгіленген фермаға сай әр вогонның ветеринарлык куелігін көрсетуi тиіс. Мемлекеттік ветеринарлык бақылау жүктері ветеринарлық куеліксіз белгіленген аймакка түсірілмеиді. 3. Ветеринарлық куелік берілгеннен кейін 5күнге дейін өз күшін сактайды. Ветеринарлык куелік уакыты аякталған жағдайда жүкті тасымалдауа руксатты мемлекеттік ветеринарлык бақылау кызметкері шешеді. 4. Ветеринарлық куелікте шикізаттардың, атауы, келемі, салмағы көрсетіледі. Erep ветеринарлық куелік мерсіз, колтанбасыз, түзетулері мен қателіктеpі болса оның күші жок болады, ал бундай куеліктермен тасымалдау жумыстары жүргізілмейді. Ветеринарлық бақылаудағы жүктер ветеринарлык куелікте жазылған мекенжай бойынша тасмалданады. Жеткізілмекші бекет пен жүк қабылдаушының атауын өзгерту мемлекеттік ветеринарлык бақылау қызметкерінің руқсатымен ғана жүргізіледі. 5. Шығармақшы станция мен жүк қабылдаушыны ветеринарлық куелікте колендарлі штампель аркылы белгілейді. Бұл оның екінші қайтара тасмалданбауы ушін тиімд. 6. Мемлекеттік ветеринарлык қадағалау қызметкерінің тексерісі жүк шығарушы станцияда жүкті тиемес бұрын және тиегеннен кейін, ал жеткізілмекші станцияда жукті тусіргеннен кейін орындалады. 7. Мемлекеттік ветеринарлық бақылауының қызметкерлерінің тексерістері тасмалдау кезнде, жүкті женелтуші сұрыптау станцияларында жене су жолы көліктеріне тиеу орындарында жүргізіледі. Мемлекеттік станциялар ветеринарлык куэлікті, жүкті тасмалдау құжаттарын және жүкті тасмалдаудағы мемлекеттік ветеринарлық бақылауның орындалуына байланысты аныктамалар беру керек. Егкр мемлекеттік ветеринарлық бақылауға сәйкес ветеринарлық куелігі болмаса немесе шикізаттар жұқпалы жануарлармен құстардан алынған болса, жук "Ветеринария туралы" заңнамасына сай окшауланып тиісті шаралар жүргізіледі.

8. Еер жолшыбай жүк тасмалдау ветеринарлық куәліктері жоғалған жағдайда, жалпы формаль акт толтырылады. Егер усак жүкті тасмалдағанда ветеринарлық куелік жоғалса, жук-мемлекеттік ветеринарлық бақылау талаптарымен, ветеринарлық куеліктің жоғалғандығын байқған станцияда токтатылады. 9. Ereр тасмалдау кезінде кмемлекетті ветеринарлық бақылаудағы жүкті токталатылатын болса, ол туралы мемлекеттік ветеринарлық бақылау қызметкері станцияға хабалайды. Жүктің токтатылуы туралы мемлекеттік ветеринарлық бақылаудың қызметкері мен жүк иесінің өкілі қатысушымен акт толтырылады. Актта жук токтатылу себептері, және токтатылатын жүкке қатысты іс шаралар көрсетілуі тиіс. Акттың көшірмеcі кұжаттарға тіркеледі. 10. Станцияларда жүк тиейтін, түсіретін жене сұрыптайтьн шикізаттарға арналған, жүктің аталған станциядан өткқендігі көлеміне байланысты арнайы коймалар, коймалардың арнайы белімшелері, коймалардың оқшауланған орындары мен биіктігі 2, 5 м кем емес, қабырғалары бар аландар берілуі тиіс. Шикізаттарды өнімдермен, азык-түлікпен, жануарлармен, металл буйымдарымен бояғыш заттармен бірге тасмалдауға болмайды. Шикізаттарды елшеумен тасмалдау үшн арнайы таразылар мен арбалар беріледі. Шикізаттарды ұстаған орындар, таразылар арбалар мемлекеттік ветеринарлық бақылау қызметкерлерінің бұйрыктарымен дизинфекциядан еткізілуі тиіс. 11. Жүкті тиеу түсіру, сұрыптау жұмыстарымен айналысатын адамдар арнайы қорғаныс киімдерімен жұмыс жасауы тиіс(тығыз матадан тігілген костюм немесе комбинезон, қолғап, голош, алжапқыш) . Бұл костюмдерді өзге максаттарға пайдалануға руқсат етілмейді, оларды сол бекеттегі арнайы шкафтарда сақтайды. Жүкті тиеу түсіру, сұрыптау жұмыстарымен айналысатын адамдардың гигиенасын ветеринарлық бақылау орындары бақылайды. 12. Тері және жүн шикізаттарын тұщықрғақ, туздыкурғақ жөне тұзды ылғалды күйде вагонда, контейнерлі тасмалдауға арнайы кресттерізді катты жіптермен байланған полкаларда жіберіледі. Әрбір тұзды- ылғалды шикізат полкасы жүнмен қапталынуы тиіс. Грі кұрғақ терілер (түйе мен буйвол) екіге бүктетіліп (ұзына бойы) немесе жіппен oратылып тасмалданады 13. Тері жүнді: шикізаттарды тасмалдау ұсақ женелтілушілермен кұрама вагондарда жүргізіледі: A-тұщықұрғақ және тұздыкұрғақ- қаты немесе жұмсақ ыдыста; B - ылғалды тузды бөшкелермен жешіктерде. 14. Тері мен жүн мұздатылған күйінде тасмалданбайды.

15. Тері мен жүннің ветеринарлық куәліrінде сібір жарасына тексергенде, теріс нәтиже берді деп жазылуы тиіс. 16. Жапсырмасы бар шикізаттар cібір жарасына тексерілмейді. Оларға: жылқы, мүйізді іpі қара, есек, түйе, бұғы, құлан, жабайы ешкі, қозылар, кояндар, суыр, иттер, мысыктар, үй қояндары, түлкі терілері жатады. Шошка терілері сібір жарасына тексеріліп болған соң жапсырма жапсырылып еткізіледі. 17. Тері мен жүн шикізаттарын сібір жарасына зерттеген зертхананың жапсырмасы салынады. Зерттеу нәтижеcі бойынша шикізат сібір жарасына оң реакция беретін болса, ол сәйкес дезинфекциясынан кейін тасымалданады. Теріде "Дезинфекцияланды" деген жапсырма салынады. 18. Жүн, мамык, үкі жұмсақ ыдысқа оралып, ал ұсақ женелтілулерде- жешіктермен немесе тығыз жұмсақ ыдыспен тасымалдайды. Ветеринарлық куәлікте жүн қандай күйде тасмалданатындығы- жуылған, жуылмаған, жуылса, жуу қалай жургізілді- суыкпен немесе ыстыкпен. Әрбір тасмалданатын жүктің фабрикалық маркасы болуы тиіс. 19. Мүйіздер, туяктармен сүйектер жешіктерде, себеттерде, тығыз жұмсақ ыдыста оралған күйде тасмалданады. Мүйіздер, тұйақтар мен сүйектер дымқыл күйінде тасмалданбайды. Сүйек құрғақ, артық заттардан тазартылған, қысқы кездегі температурасы -5'С жене одан темен бола муздатылған күйде жүк қабылдаушының келісімі болған жағдайда тасымалданады. Бұл жағдайда "жолаушының ерекше етініштері" жолағында, жүк беруші "Сүйекті мұздатылған куйінде тасмалдауға келісемін" деген белгі салады. 20. Ветеринарлық куәлікте сүйекті тасмалдағанда сонда шығу тегі керсетілуі тиіc (асханалык, шужыктык, далалык) . Далалык сүйектер мен туяктар хлорлы әктің ерітіндісімен енделіп, кептіріліп тиелуі тиіс. Асханалык. шужыктык сүйектерді далалыкпен бірге тасмалдауға болмайды. Мүйіздер тұйяктар мен сүйектер жабык вагонда, ыдыссыз тасымалданады. 21. Өнделмеген тері кесектері кұрғақ күйде, қапшықтарда, жешіктермен корапшаларда байлаусыз тасымалданады. 22. Мидроны жылдың жылы мезгілінде: кұрғақ қапшықта, әкті сүтпен консерваланғанды жешіктерде тасымалданады. 23. Шет елге шығарылатын шикізаттар жүктің санына байланысты, тиеуші станцияларда мемлекеттік ветеринарлық бақылау қызметкерінің міндетті ветеринарлық тексерістен өту қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.