Жабайы жануарлар мен құстар етөнімдерінветеринариялық - санитариялық сараптау
Жоспар:
І Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
ІІ Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2.1 Жабайы жануарлар мен құстардың ет өнімдерінконсервiлеу ... ... ... ... ... ... ..4
2.2 Жабайы жануарлар мен құстар етөнімдерін консервiлеудiң жаңа әдiстерi.15
2.3 Жабайы жануарлар мен құстар етөнімдерінветеринариялық-санитария лық
сараптау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
ІV Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
І Кіріспе
Консервілеу - көгеріп,өңезденген саңырауқұлақтар мен бактериялардың және ашытқылар сияқты әртүрлі микроорганизмдердің өмір сүргіштігі тамақ өнімдерінің бұзылуына себепші болады.
Тамақ өнімдерін микроорганизмдер арқылы зақымданып бұзылудан сақтау үшін, оларды консервілеу керек. Консервілеудің белгілі температураға дейін қыздыру, тоңазыту, кептіру, тұздау, маринадтау т. б. түрлері бар. Үй жағдайында консервілеудің ең қарапайым және сенімді тәсілі стерильдеуболып табылады. Тамақ өнімдерін шикі немесе аспаздық жолмен дайындалған күйінде стерильдеу үшін бәнкіге салып, қақпағын ауа кірмейтіндей етіп нығыздап жауып, 100 -- 120º С температурада қыздырады. Барлық көкөністер мен жеміс-жидектерді үй жағдайында консервілеуге болады. Ал балықтар мен етті үй жағдайында консервілемейді.
Еттi консервiлеу жоғары, төменгi температурада, химиялық т.б. жолдармен жүргiзiледi. Ет - тез бұзылатын өнiм, сондықтан ол әдеттегi жағдайда ұзақ сақтауға келмейдi. Еттiң және басқа тез бұзылатын өнiмдердi балауса күйiнде және тағамдық қасиетiн ұзақ сақтау үшiн оларды арнаулы өңдеуден өткiзедi, яғни консервiлейдi. Консервiлеудiң биологиялық негiзi еттегi микробтар мен ұлпа ферменттерiнiң әрекеттерiн тоқтату немесе оларға кедергi жасау. Ет және ет өнімдері тез бұзылатын өнім қатарына жатады, сол кәдімгі жағдайда аз уақыт сақталынады. Көбінесе ет бұзылуының себебі, микрофлолардың, әсіресе шіріту түрлерінің ұлпалар құрамында ферменттер әсері. Ет және ет өнімдерін сақтау және сақтау мерзімін ұзарту мақсатпен, ет алынған соң әртүрлі әдістерді қолданып, консервілейді. Консервілеудің мәні мынада - микрофлора әрі қарай дами алмайтын, немесе өлетін, ұлпада құрамындағы ферменттер қызметінің белсенділігі төмендейтін жағдай жасау. Өйткенменде ет және ет өнімдері тамақтың бағалығын және алғашқы қасиеттілігін неғұрлым Әр дәрежеде сақтауы тиіс. Консервілеудің қандай әдісі болмасын өнімнің сапасына және сезімді (органолептика) көрсеткіштеріне керіәсерін тигізбеуі қажет.
ІІ Негізгі бөлім
2.1Жабайы жануарлар мен құстардың етінконсервiлеу.
Жабайы жануарлар мен құстар өнiмдерi тез арада консервiленбесе тағамдық қасиетiн жоғалтады, пайдалануға жарамсыз болады. Еттi консервiлеу жоғары, төменгi температурада, химиялық т.б. жолдармен жүргiзiледi.
Ет - тез бұзылатын өнiм, сондықтан ол әдеттегi жағдайда ұзақ сақтауға келмейдi. Еттiң және басқа тез бұзылатын өнiмдердi балауса күйiнде және тағамдық қасиетiн ұзақ сақтау үшiн оларды арнаулы өңдеуден өткiзедi, яғни консервiлейдi. Консервiлеудiң биологиялық негiзi еттегi микробтар мен ұлпа ферменттерiнiң әрекеттерiн тоқтату немесе оларға кедергi жасау. Ол үшiн келесі биологиялық принциптер ескерілуі тиіс:
абиоз - жоғары температура, антисептиктер, ультракүлгiн және радиоактивтiк сәулелер, ультрадыбыс т.б. көмегiмен ет iшiндегi микробтардың өсiп-өнуi және биологиялық процестер тоқтатылады: анабиоз - тоңазыту, кептiру, көмiрқышқыл газы, вакуум, жоғарғы осмотикалық қысым (тұздау), қышқылдандыру (маринадтау) т.б. физикалық-химиялық факторлардың көмегiмен микробтар мен ферменттердiң активтiлiгi төмендетiледi;
ценоанабиоз - пайдалы микробтарды қолдану арқылы, микробтар құрамын өзгерту шұжық және сүт өндiрiстерiнде сүтқышқылды бактерияларды, ет тұздауда денитрифициялық бактерияларды пайдалану т.б. немесе бактериоцидтi және бактериостатикалық заттарды ендiру.
Өндiрiстiк тәжiрибеде кеңінен қолданылып келе жатқаны термиялық әдiс (жоғары және төменгi температура) пен химиялық әдiс (тұздау және ыстау). Бұл еттi консервiлеудiң ең тиiмдi әдiсi болып саналады. Бұл әдiс анабиоз принципiне негiзделген, яғни микробтардың тiршiлiгi мен ет ұлпасындағы ферментативтiк процестерi бәсеңсидi.
Мекендеген ортасының температурасына байланысты өсiп-өну мүмкiндiгiне қарай микроорганизмдердi 3 топқа бөледi:
1 суықты сүйетiн (психрофильдер) - 10С суықтық пен 30С суықтықтың аралығында өсiп-өнедi,
2 мезофильдер-0 пен +50С аралығында
3 жылыны сүйетiн (термофильдер) +30 бен +80С аралығында өсiп-өнедi.
Суықты дұрыс пайдаланғанда еттiң сыртқы түрi, дәмi өзгермейдi, тек аздап жұғымдылығы кемiгенмен, ұзақ уақыт (12 айға дейiн) сапасын сақтайды. Суықпен консервiленген еттiң жақсы сақталуына температурадан басқа салыстырмалы ылғалдылық, желдетiлуi мен тазалықтың да маңызы зор.
Ет термиялық жағдайына байланысты жас (парное), салқындатылған (остывшее), суыған (охлажденное), мұздатылған (мороженое) және терең мұздатылған (глубоко мороженое) деп ажыратылады. Жас, жаңа сойылған мал ұшасы немесе жарты ұша, осы температурасы +350С төмен емес. Мұндай ет тек қана пісірілген шұжық өндірісінде пайдалануға болады.
Салқындатылған ет деп терiсi сыпырылып мүшеленген ұшаның +12С дейiн салқындап, оның бет жағында кебу қабықшасының пайда бола бастауын айтады. Еттiң температурасы сан немесе жауырынның қалың етiнiң арасынан 6 см тереңдiкте өлшенедi. Бұндай еттi негiзiнен ет өндiру кәсiпорынының өзiнде пайдаланады, өңдеуге және сатуға аз шығарады.
Суыған ет деп қалың еттiң арасының 6 см тереңдiктегi температурасы -1,5С пен +7С аралығында болуын айтады. Шелдегi коллагеннiң кебуiне және ұюына байланысты пайда болған еттiң үстiңгi кебу қабыршығы мықты келедi. Суыту еттi консервiлеудiң ең тиiмдi әдiсi болып саналады, тағамдық сапасы тоңазытқан еттен артық. Тоңазытқыштың суығын үнемдейдi, еттiң массасы да тоңазытқанмен салыстырғанда көп кемiмейдi. Пайдаланар алдындағы жiбiтуге энергия аз кетедi. Ет ауа тазартқыш және бақылау-өлшем аспаптарымен (термометр немесе термограф, термопар, телетермометр; ылғалдылығын өлшейтiн - психрометр, гигрометр, гигрограф; ауаның қозғалу жылдамдығын анықтайтын-анемометр, кататермометр) жабдықталған, арнайы камераларда салқындатылады. Ауа жақсы өтуi үшiн (аэрация) iлiнген жарты және тұтас ұшаның ара қашықтығы 3-5 см болуы керек. Камераны етке толтырардың алдында, оның температурасы -2С мен -3С аралығында, ылғалдылығы 95-98 , ауаның қозғалу жылдамдығы 2 мс дейiн болуы тиiс. Осындай жағдайда еттi 24-36 сағат бойы салқындатады.
Суыған кезде ет дәмденедi, кебу қабыршықтары пайда болып, ол еттi ластанудан және микробтың енуiн сақтайды. Салқындату ережесiн бұзса ет қараяды, шырыштанады, қызады, өңезденедi, шiридi т.б. жағымсыз өзгерiстер пайда болады. Ет ылғалының булануына орай салқындатылған ет құрғап, массасы кемидi. Еттiң кебу жылдамдығы оның түрi, қоңдылығы т.б. факторлармен байланысты 1,4 - 3,02 аралығында болады. Дәстүрлi суытудан басқа, қазiргi уақытта салқындатудың интенсивтi әдiсi де қолданылуда. Бұндай тез салқындату үшiн камераны толтырар алдында оның температурасын -5С, -2С жеткiзедi. Осы жағдайда салқындатудың ұзақтығы 18 сағатқа дейiн кемидi. Хлорвинилдi пленкамен қапталған жас еттi температурасы -3С тұздыққа салу арқылы суыту тиiмдi әдiсi болып саналады. Бұл әдiсте ет 5-6 сағатта суыйды.
Өкпе-бауырды (субпродуктiлер) металл ыдыстарға (жәшiк), қалыңдығын 10 см асырмай, салып салқындатады, ал бүйрек, жүрек, ми, тiлдi бiр қатар етiп салады. Суыту камерасының температурасы 0 -2С аралығында, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 90-95. Суыту мерзiмi 24 сағат. Арнайы апараттардың көмегiмен субөнiмдердi 1,5-2 сағат iшiнде суытуға болады.
Суыған еттi -1С 16 тәулiктен артық сақтауға болмайды.
Суыған еттi сақтаған уақытта оның ылғалы буланып массасы кемидi. Алғашқы 2 тәулiктен массасы 0,2 -0,3 сонан соң тәулiгiне 0,01 кеми бередi. Еттi салқындату алдында 1-2 сек. 100-105С ыстықтағы моноглицерид қоспасына батырып алса, оның үстiнде ылғал өтпейтiн қабық пайда болып етiнiң булануына жол бермейдi. -1С бұндай ет 30 тәулiк бойы балаусалығын жоймайды.
Суытылған ағзаларды (өкпе-бауыр) 2 тәулiктен артық сақтамайды, оларды сатуға немесе тоңазытуға жiбередi. Суытылған еттiң консистенциясы бiркелкi нығыз, еттiң әр түрiне тән сүйкiмдi иiсi бар, бет жағынан кебу қабыршығымен тегiс жабылған, еттi тiлiп қарағанда ылғалды, бiрақ қолға жабыспайды, түсi өзiндiк, рН мөлшерi 5,6-6,0.Мұздатылған және терең мұздатылған еттiң 6 см тереңдiктегi температурасы -12 және-18С жоғары болмауы керек. Судың қатып кристалға айналуына байланысты мұздатылған етте оның бұзылуының себепшiсi болатын, биохимиялық процестер мен химиялық реакциялар бәсеңдейдi. Мұздату неғұрлым шапшаң жүргiзiлсе, соғұрлым мұз кристалдарының көлемi кiшкене келiп, ет ұшасында бiркелкi орналасады да сарколемма (ет талшығының сыртқы қабығы) зақымданбайды. Бұның маңызы өте зор, еттi жiбiткен кезде оның сөлi және еттiң бағалы бөлiктерi (суда еритiн ақ зат, органикалық емес тұздар, экстрактивтiк заттар) ысырап болмайды. Оған қоса баяу мұздатқанда, шапшаң мұздатумен салыстырғанда, еттiң тағамдық қасиетi төмендейдi және дәмi нашарлайды.
Еттi -12,-35С мұздатады (қолайлы температура -23,-26С). Салыстырмалы ылғалдылығы 90-92 мөлшерiнде. Ауа қозғалысының жылдамдығы 0,1-0,3 мс, ал жедел тоңазытқанда -2-5 мс. Тоңазытудың ұзақтығы 72 сағат (-12С), немесе 20-24 сағ. (-35С). Мұздаған еттiң температурасы 7-10 см тереңдiкте өлшенедi (металл түтiк iшiндегi термометрдi ет мұздағанға дейiн ендiредi).
Еттi жiбiту-мұздатуға қарама-қарсы процесс. Бұл жағдайда қолдан келгенше еттiң бастапқы сезiмдiк және физикалық-химиялық көрсеткiштерiн орнына келтiру абзал.
Еттi бiрнеше әдiспен жiбiтуге болады:
1) жай, ауаның температурасы 0-4С та 48-70 сағат жүргiзiледi.
2) шапшаң 15-20С жылы ауада 24-36 сағатқа созылады;
3) шапшаң 24-40С жылы булы ауада 5-7 сағатқа созылады;
4) жылылығы 10-20С су iшiнде 10-15 сағат бойы жiбiтедi. Ең дұрысы екiншi әдiс, мұнда еттiң массасы аз кемидi. Техникалық жiбiту-жылытатын, ауаны желдететiн және басқа аспаптармен жабдықталған арнайы камераларда жұргiзiледi. Жiбiтiлген ет сақтауға шыдамсыз, оны тез арада өңдеуге жiберу керек.
Мұздатқыштағы ет пен ет өнiмдерiн малдәрiгерлiк-санитариялық бақылау үзбей жүргiзiледi. Мұздатқышқа келiп түскен өнiмдер партиясына малдәрiгерлiк куәлiк (номерi 2 үлгi), сапасы мен зертханалық тексерудiң қорытындысы туралы анықтама, сертификат. Малдәрiгерлiк куәлiк болмаған жағдайда өнiмдердi оқшау камерада сақтайды. Ал сұраныс бойынша малдәрiгерлiк куәлiк келмесе, өнiмнiң сапасы мұздатқышта жүргiзiлген сарап бойынша анықталады.
Малдәрiгерлiк куәлiкте шошқа ұшасын трихинеллезге тексергенi жазылмаса, оған трихинеллоскопия жүргiзедi. Еттi қайта тексеруге де болады. Мұздатылғын ұшадан үлгiнi жiбiткен соң алады.
Малдәрiгерлiк куәлiгiнде жылқыны сояр алдында маңқаға тексерiлгенi көрсетiлмесе, кейiннен тексерiлгенi және маңқаның жоқ екенi расталған құжат келмесе, жылқы етiнiң әкелiнген партиясын түгел утильге жiбередi. Әкелiнген өнiмнiң iшiнара 10 қарайды, ауытқығаны байқалса бүкiл партияны ... жалғасы
І Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
ІІ Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2.1 Жабайы жануарлар мен құстардың ет өнімдерінконсервiлеу ... ... ... ... ... ... ..4
2.2 Жабайы жануарлар мен құстар етөнімдерін консервiлеудiң жаңа әдiстерi.15
2.3 Жабайы жануарлар мен құстар етөнімдерінветеринариялық-санитария лық
сараптау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
ІV Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
І Кіріспе
Консервілеу - көгеріп,өңезденген саңырауқұлақтар мен бактериялардың және ашытқылар сияқты әртүрлі микроорганизмдердің өмір сүргіштігі тамақ өнімдерінің бұзылуына себепші болады.
Тамақ өнімдерін микроорганизмдер арқылы зақымданып бұзылудан сақтау үшін, оларды консервілеу керек. Консервілеудің белгілі температураға дейін қыздыру, тоңазыту, кептіру, тұздау, маринадтау т. б. түрлері бар. Үй жағдайында консервілеудің ең қарапайым және сенімді тәсілі стерильдеуболып табылады. Тамақ өнімдерін шикі немесе аспаздық жолмен дайындалған күйінде стерильдеу үшін бәнкіге салып, қақпағын ауа кірмейтіндей етіп нығыздап жауып, 100 -- 120º С температурада қыздырады. Барлық көкөністер мен жеміс-жидектерді үй жағдайында консервілеуге болады. Ал балықтар мен етті үй жағдайында консервілемейді.
Еттi консервiлеу жоғары, төменгi температурада, химиялық т.б. жолдармен жүргiзiледi. Ет - тез бұзылатын өнiм, сондықтан ол әдеттегi жағдайда ұзақ сақтауға келмейдi. Еттiң және басқа тез бұзылатын өнiмдердi балауса күйiнде және тағамдық қасиетiн ұзақ сақтау үшiн оларды арнаулы өңдеуден өткiзедi, яғни консервiлейдi. Консервiлеудiң биологиялық негiзi еттегi микробтар мен ұлпа ферменттерiнiң әрекеттерiн тоқтату немесе оларға кедергi жасау. Ет және ет өнімдері тез бұзылатын өнім қатарына жатады, сол кәдімгі жағдайда аз уақыт сақталынады. Көбінесе ет бұзылуының себебі, микрофлолардың, әсіресе шіріту түрлерінің ұлпалар құрамында ферменттер әсері. Ет және ет өнімдерін сақтау және сақтау мерзімін ұзарту мақсатпен, ет алынған соң әртүрлі әдістерді қолданып, консервілейді. Консервілеудің мәні мынада - микрофлора әрі қарай дами алмайтын, немесе өлетін, ұлпада құрамындағы ферменттер қызметінің белсенділігі төмендейтін жағдай жасау. Өйткенменде ет және ет өнімдері тамақтың бағалығын және алғашқы қасиеттілігін неғұрлым Әр дәрежеде сақтауы тиіс. Консервілеудің қандай әдісі болмасын өнімнің сапасына және сезімді (органолептика) көрсеткіштеріне керіәсерін тигізбеуі қажет.
ІІ Негізгі бөлім
2.1Жабайы жануарлар мен құстардың етінконсервiлеу.
Жабайы жануарлар мен құстар өнiмдерi тез арада консервiленбесе тағамдық қасиетiн жоғалтады, пайдалануға жарамсыз болады. Еттi консервiлеу жоғары, төменгi температурада, химиялық т.б. жолдармен жүргiзiледi.
Ет - тез бұзылатын өнiм, сондықтан ол әдеттегi жағдайда ұзақ сақтауға келмейдi. Еттiң және басқа тез бұзылатын өнiмдердi балауса күйiнде және тағамдық қасиетiн ұзақ сақтау үшiн оларды арнаулы өңдеуден өткiзедi, яғни консервiлейдi. Консервiлеудiң биологиялық негiзi еттегi микробтар мен ұлпа ферменттерiнiң әрекеттерiн тоқтату немесе оларға кедергi жасау. Ол үшiн келесі биологиялық принциптер ескерілуі тиіс:
абиоз - жоғары температура, антисептиктер, ультракүлгiн және радиоактивтiк сәулелер, ультрадыбыс т.б. көмегiмен ет iшiндегi микробтардың өсiп-өнуi және биологиялық процестер тоқтатылады: анабиоз - тоңазыту, кептiру, көмiрқышқыл газы, вакуум, жоғарғы осмотикалық қысым (тұздау), қышқылдандыру (маринадтау) т.б. физикалық-химиялық факторлардың көмегiмен микробтар мен ферменттердiң активтiлiгi төмендетiледi;
ценоанабиоз - пайдалы микробтарды қолдану арқылы, микробтар құрамын өзгерту шұжық және сүт өндiрiстерiнде сүтқышқылды бактерияларды, ет тұздауда денитрифициялық бактерияларды пайдалану т.б. немесе бактериоцидтi және бактериостатикалық заттарды ендiру.
Өндiрiстiк тәжiрибеде кеңінен қолданылып келе жатқаны термиялық әдiс (жоғары және төменгi температура) пен химиялық әдiс (тұздау және ыстау). Бұл еттi консервiлеудiң ең тиiмдi әдiсi болып саналады. Бұл әдiс анабиоз принципiне негiзделген, яғни микробтардың тiршiлiгi мен ет ұлпасындағы ферментативтiк процестерi бәсеңсидi.
Мекендеген ортасының температурасына байланысты өсiп-өну мүмкiндiгiне қарай микроорганизмдердi 3 топқа бөледi:
1 суықты сүйетiн (психрофильдер) - 10С суықтық пен 30С суықтықтың аралығында өсiп-өнедi,
2 мезофильдер-0 пен +50С аралығында
3 жылыны сүйетiн (термофильдер) +30 бен +80С аралығында өсiп-өнедi.
Суықты дұрыс пайдаланғанда еттiң сыртқы түрi, дәмi өзгермейдi, тек аздап жұғымдылығы кемiгенмен, ұзақ уақыт (12 айға дейiн) сапасын сақтайды. Суықпен консервiленген еттiң жақсы сақталуына температурадан басқа салыстырмалы ылғалдылық, желдетiлуi мен тазалықтың да маңызы зор.
Ет термиялық жағдайына байланысты жас (парное), салқындатылған (остывшее), суыған (охлажденное), мұздатылған (мороженое) және терең мұздатылған (глубоко мороженое) деп ажыратылады. Жас, жаңа сойылған мал ұшасы немесе жарты ұша, осы температурасы +350С төмен емес. Мұндай ет тек қана пісірілген шұжық өндірісінде пайдалануға болады.
Салқындатылған ет деп терiсi сыпырылып мүшеленген ұшаның +12С дейiн салқындап, оның бет жағында кебу қабықшасының пайда бола бастауын айтады. Еттiң температурасы сан немесе жауырынның қалың етiнiң арасынан 6 см тереңдiкте өлшенедi. Бұндай еттi негiзiнен ет өндiру кәсiпорынының өзiнде пайдаланады, өңдеуге және сатуға аз шығарады.
Суыған ет деп қалың еттiң арасының 6 см тереңдiктегi температурасы -1,5С пен +7С аралығында болуын айтады. Шелдегi коллагеннiң кебуiне және ұюына байланысты пайда болған еттiң үстiңгi кебу қабыршығы мықты келедi. Суыту еттi консервiлеудiң ең тиiмдi әдiсi болып саналады, тағамдық сапасы тоңазытқан еттен артық. Тоңазытқыштың суығын үнемдейдi, еттiң массасы да тоңазытқанмен салыстырғанда көп кемiмейдi. Пайдаланар алдындағы жiбiтуге энергия аз кетедi. Ет ауа тазартқыш және бақылау-өлшем аспаптарымен (термометр немесе термограф, термопар, телетермометр; ылғалдылығын өлшейтiн - психрометр, гигрометр, гигрограф; ауаның қозғалу жылдамдығын анықтайтын-анемометр, кататермометр) жабдықталған, арнайы камераларда салқындатылады. Ауа жақсы өтуi үшiн (аэрация) iлiнген жарты және тұтас ұшаның ара қашықтығы 3-5 см болуы керек. Камераны етке толтырардың алдында, оның температурасы -2С мен -3С аралығында, ылғалдылығы 95-98 , ауаның қозғалу жылдамдығы 2 мс дейiн болуы тиiс. Осындай жағдайда еттi 24-36 сағат бойы салқындатады.
Суыған кезде ет дәмденедi, кебу қабыршықтары пайда болып, ол еттi ластанудан және микробтың енуiн сақтайды. Салқындату ережесiн бұзса ет қараяды, шырыштанады, қызады, өңезденедi, шiридi т.б. жағымсыз өзгерiстер пайда болады. Ет ылғалының булануына орай салқындатылған ет құрғап, массасы кемидi. Еттiң кебу жылдамдығы оның түрi, қоңдылығы т.б. факторлармен байланысты 1,4 - 3,02 аралығында болады. Дәстүрлi суытудан басқа, қазiргi уақытта салқындатудың интенсивтi әдiсi де қолданылуда. Бұндай тез салқындату үшiн камераны толтырар алдында оның температурасын -5С, -2С жеткiзедi. Осы жағдайда салқындатудың ұзақтығы 18 сағатқа дейiн кемидi. Хлорвинилдi пленкамен қапталған жас еттi температурасы -3С тұздыққа салу арқылы суыту тиiмдi әдiсi болып саналады. Бұл әдiсте ет 5-6 сағатта суыйды.
Өкпе-бауырды (субпродуктiлер) металл ыдыстарға (жәшiк), қалыңдығын 10 см асырмай, салып салқындатады, ал бүйрек, жүрек, ми, тiлдi бiр қатар етiп салады. Суыту камерасының температурасы 0 -2С аралығында, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 90-95. Суыту мерзiмi 24 сағат. Арнайы апараттардың көмегiмен субөнiмдердi 1,5-2 сағат iшiнде суытуға болады.
Суыған еттi -1С 16 тәулiктен артық сақтауға болмайды.
Суыған еттi сақтаған уақытта оның ылғалы буланып массасы кемидi. Алғашқы 2 тәулiктен массасы 0,2 -0,3 сонан соң тәулiгiне 0,01 кеми бередi. Еттi салқындату алдында 1-2 сек. 100-105С ыстықтағы моноглицерид қоспасына батырып алса, оның үстiнде ылғал өтпейтiн қабық пайда болып етiнiң булануына жол бермейдi. -1С бұндай ет 30 тәулiк бойы балаусалығын жоймайды.
Суытылған ағзаларды (өкпе-бауыр) 2 тәулiктен артық сақтамайды, оларды сатуға немесе тоңазытуға жiбередi. Суытылған еттiң консистенциясы бiркелкi нығыз, еттiң әр түрiне тән сүйкiмдi иiсi бар, бет жағынан кебу қабыршығымен тегiс жабылған, еттi тiлiп қарағанда ылғалды, бiрақ қолға жабыспайды, түсi өзiндiк, рН мөлшерi 5,6-6,0.Мұздатылған және терең мұздатылған еттiң 6 см тереңдiктегi температурасы -12 және-18С жоғары болмауы керек. Судың қатып кристалға айналуына байланысты мұздатылған етте оның бұзылуының себепшiсi болатын, биохимиялық процестер мен химиялық реакциялар бәсеңдейдi. Мұздату неғұрлым шапшаң жүргiзiлсе, соғұрлым мұз кристалдарының көлемi кiшкене келiп, ет ұшасында бiркелкi орналасады да сарколемма (ет талшығының сыртқы қабығы) зақымданбайды. Бұның маңызы өте зор, еттi жiбiткен кезде оның сөлi және еттiң бағалы бөлiктерi (суда еритiн ақ зат, органикалық емес тұздар, экстрактивтiк заттар) ысырап болмайды. Оған қоса баяу мұздатқанда, шапшаң мұздатумен салыстырғанда, еттiң тағамдық қасиетi төмендейдi және дәмi нашарлайды.
Еттi -12,-35С мұздатады (қолайлы температура -23,-26С). Салыстырмалы ылғалдылығы 90-92 мөлшерiнде. Ауа қозғалысының жылдамдығы 0,1-0,3 мс, ал жедел тоңазытқанда -2-5 мс. Тоңазытудың ұзақтығы 72 сағат (-12С), немесе 20-24 сағ. (-35С). Мұздаған еттiң температурасы 7-10 см тереңдiкте өлшенедi (металл түтiк iшiндегi термометрдi ет мұздағанға дейiн ендiредi).
Еттi жiбiту-мұздатуға қарама-қарсы процесс. Бұл жағдайда қолдан келгенше еттiң бастапқы сезiмдiк және физикалық-химиялық көрсеткiштерiн орнына келтiру абзал.
Еттi бiрнеше әдiспен жiбiтуге болады:
1) жай, ауаның температурасы 0-4С та 48-70 сағат жүргiзiледi.
2) шапшаң 15-20С жылы ауада 24-36 сағатқа созылады;
3) шапшаң 24-40С жылы булы ауада 5-7 сағатқа созылады;
4) жылылығы 10-20С су iшiнде 10-15 сағат бойы жiбiтедi. Ең дұрысы екiншi әдiс, мұнда еттiң массасы аз кемидi. Техникалық жiбiту-жылытатын, ауаны желдететiн және басқа аспаптармен жабдықталған арнайы камераларда жұргiзiледi. Жiбiтiлген ет сақтауға шыдамсыз, оны тез арада өңдеуге жiберу керек.
Мұздатқыштағы ет пен ет өнiмдерiн малдәрiгерлiк-санитариялық бақылау үзбей жүргiзiледi. Мұздатқышқа келiп түскен өнiмдер партиясына малдәрiгерлiк куәлiк (номерi 2 үлгi), сапасы мен зертханалық тексерудiң қорытындысы туралы анықтама, сертификат. Малдәрiгерлiк куәлiк болмаған жағдайда өнiмдердi оқшау камерада сақтайды. Ал сұраныс бойынша малдәрiгерлiк куәлiк келмесе, өнiмнiң сапасы мұздатқышта жүргiзiлген сарап бойынша анықталады.
Малдәрiгерлiк куәлiкте шошқа ұшасын трихинеллезге тексергенi жазылмаса, оған трихинеллоскопия жүргiзедi. Еттi қайта тексеруге де болады. Мұздатылғын ұшадан үлгiнi жiбiткен соң алады.
Малдәрiгерлiк куәлiгiнде жылқыны сояр алдында маңқаға тексерiлгенi көрсетiлмесе, кейiннен тексерiлгенi және маңқаның жоқ екенi расталған құжат келмесе, жылқы етiнiң әкелiнген партиясын түгел утильге жiбередi. Әкелiнген өнiмнiң iшiнара 10 қарайды, ауытқығаны байқалса бүкiл партияны ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz