Бейнелеу өнері пәнін оқыту эстетикалық сезімдерді, бейнелеу өнеріне қызығушылығын тәрбиелеу

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Республикалық студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстар конкурсы

Тақырыбы: Жаңартылған білім беру бағдарламасындағы көркем еңбек пәнінің маңыздылығы

2019 жыл

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ
3
1.
ЖАҢАРТЫЛҒАН БАҒДАРЛАМА-БІЛІМ БЕРУДІҢ ЖАҢА МАЗМҰНЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6
1.1
Жаңартылған оқу бағдарламасының ерекшелігі мен тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6
1.2

Білім берудің мазмұнын жаңарту: болашаққа бағыт ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
10
2
ЖАҢАРТЫЛҒАН БІЛІМ МАЗМҰНЫНДА ТИІМДІ ОҚЫТУДЫ
ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
19
2.1
Интерактивті оқыту технологиясының әдіс-тәсілдерін көркем еңбек сабағында қолдану арқылы оқушылардың білім сапасын арттыру жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
19
2.2
Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу
бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
22
2.3
Жаңартылған мазмұнды бағдарлама аясында тиімді технологияларды қолданудың ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ...
24
2.4
Көркем еңбек пәнін бетпе-бет оқыту ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..
29
3
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
33
4
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
34

МАЗМ

КІРІСПЕ

Ғылыми жобаның өзектілігі. Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: Барлық жаңғырту үрдісіндегі табыстың негізгі факторларының бірі - ұлттық білім беру жүйесін жаңғырту болып табылады,- деп атап көрсеткендей, білім беру үрдісі жыл сайын жаңарып келеді. Білім беру үрдісіне еніп отырған жаңартылған білім беру бағдарламасы - заман талабына сай білім беру жүйесін жетістіктерге жетелейтін озық бағдарлама. Ұстаз қолында адам тағдыры, сол арқылы болашақ ел тағдыры тұрады. Олай болса, жаңартылған білімге көшу - білім жүйесін ізгілендіру болып табылады.
Мектеп оқушыларының-бейнелеу өнері және басқа өнер түрлері саласындағы шығармашылық іс-әрекеттерінің қалыптасып дамуы, көркемдік білім мен тәрбие жүйесіндегі өнер пәндеріне тән түсініктердің, дағды мен іскерліктің, қабілеттіліктің бекуіне сүйенбей жүзеге аспайтынын педагог, психолог ғалымдар балалардың көркемдік іс-әрекетінің мән-мазмұнын дәлелдейді. Оқушыларды өнерге тән көркемдік тілді игеруге, көркем бейнелі образды жасауға баулу, дағдыландыру, қабілеттерін ашу, олардың эстетикалық ләзаттануына, танымына, әсерленушілігіне, сезіміне, рухани қанаттануына ықпал жасау.
Ғылыми жобаның мақсаты: жаңартылған бағдарлама мазмұны сәйкес білім беру арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дәстүрлі емес сабақтар арқылы арттыру. Өмірде дұрыс жол табу үшін оқушылардың саналы ой түйіп, өздігінен сапалы, дәлелді шешімдер қабылдай білуге үйрету. Оқушылардың бойындағы қабілеттілікті дамытып, олардың өсуіне жол ашу рухани күштерін нығайтып, өзін-өзі табуына көмектесу. Оқушыларды өзін-өзі жетілдіруге бейімдеу.
Адамның өз болмысын тануға ұмтылуына көмектесіп, тереңде жатқан талап-тілегін, қабілеттерін дамыту, сол арқылы оған толыққанды өмір сүру үшін жаңа рухани күш беру білімнің ең маңызды мақсаты болып табылады, - деп көрсетіледі, Қазақстан Республикасы Орта білімді дамыту тұжырымдамасы жобасында.
Білім мазмұнын жаңарту - білім беру бағдарламасының құрылымы мен мазмұнын, оқыту мен тәрбиелеудің әдістері мен тәсілдерін қайта қарастыру болып табылады. Ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтарды бойына сіңірген, кез келген өмірлік жағдайда функционалдық сауаттылығы мен бәсекеге қабілеттілігін көрсете білетін тұлғаның үйлесімді қалыптасуына және зияткерлік дамуына қолайлы білім беру ортасын тудыру - жаңартылған білім мазмұнын енгізудің нәтижесі болуы керек. Қазіргі заман талаптарына сәйкес қазіргі мектеп білімді тұлға, яғни білім, білік пен дағдылары қалыптасқан жеке тұлғаны дайындаумен ғана шектеле қоймай, өмірдің өзгерістеріне дайын болатын, белсенді және шығармашыл ойлайтын, интеллектуалды және жан-жақты дамыған жеке тұлғаны дайындау тиіс.
Білім берудегі жаңғырту мен инновациялық үрдістердің жалғасуына ықпал етудің маңызды факторының бірі мұғалімнің кәсіби шеберлігі. Солай бола тұра кәсіби шебер түсінігіне пәндік, дидактикалық, әдістемелік, психология-педагогикалық білім мен дағды ғана емес, педогогтің жеке тұлғалық потенциалы, кәсіби құндылықтары да жатады. ҚР-ның педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыруға арналған үш айлық курс бағдарламалары, білім беру жүйесінде педагогтар алдына жаңа міндеттер қойып, оларға үн тастады десек те болады. Білім мазмұнын жаңарту тікелей шығармашылық ізденістегі мұғалімнің кәсіби шеберлігіне байланысты. Мұғалім көп әдісті білуге тырысуы керек. Оны өзіне сүйеніш, қолғабыс нәрсе есебінде қолдануы керек,-деп Ахмет Байтұрсынов айтқандай, қазіргі заман талабына сай білім беру мәселесі сол қоғам мүддесіне сай болуы керек. Өз ісінің шебері ғана жоғары жетістіктерге жетеді. Қазіргі таңда пәнді жақсы, терең білетін, күнделікті сабақтағы тақырыпты толық қамтитын, оны оқушыға жеткізе алатын, әртүрлі деңгейдегі тапсырмаларды білу іскерлігі, оқытудың дәстүрлі және ғылыми жетілдірілген әдіс-амалдарын, құралдарын еркін меңгеретін, оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыра отырып дарындылығын дамытудағы іздену-зерттеу бағытындағы тапсырмалар жүйесін ұсыну өмір талабы.
Ғылыми жобаның жалпы сипатты: Ұсынылып отырған жоба да жаңартылған білім беру бағдарламасындағы көркем еңбек сабағындағы ерекшеліктер мен оқытудың заманауи әдіс-тәсілдерін қолдану қарастырылған.
Жұмыстың ғылыми жаңалығы: жаңартылған бағдарлама, білім берудің жаңа мазмұны, жаңартылған оқу бағдарламасының ерекшелігімен тиімділігі, интерактивті оқыту технологиясының әдіс-тәсілдерін көркем еңбек сабағында қолдану арқылы оқушылардың білім сапасын арттыру жолдары. Көркем еңбек пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы, тиімді технологияларды қолданудың ерекшеліктері, көркем еңбек пәнінен үлгілік сабақ жоспары.
Ғылыми жобаның зерттеу әдістері: Зерттеу әдісі жұмыстың мақсатынан туындайды. Бұл еңбектін басты мақсаты жаңартылған бағдарлама, білім берудің жаңа мазмұны, жаңартылған оқу бағдарламасының ерекшелігімен тиімділігін, әдіс-тәсілдерін көркем еңбек сабағында қолдану арқылы оқушылардың білім сапасын арттыру және оқушылардың қызығушылығын арттыруға болатынын дәлелдеу.
Ғылыми жобаның дерек көздері: жаңартылған білім беру бағдарламасының мазмұнына сараптамалар жасалған.
Ғылыми жоба атындағы орта мектебінің 5 сынып оқушыларына өткізілген эксперименттік сабақтарында дәлелденді және мақалалары республикалық ғылыми практикалық конференция материалдар жинағында жарияланды, Қазақстан Республикасында орта білім беру мазмұнын жаңарту шеңберінде педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курстарының білім беру бағдарламаларын іске асыру аясында өткізілген Үздік сабақ жоспары III Республикалық қашықтық педагогикалық сайысына қатысып, III орын алды. Автордың жеке шығармашылық жұмыстар көрмелері өткізіліп, каталог шығарылды.
1 ЖАҢАРТЫЛҒАН БАҒДАРЛАМА - БІЛІМ БЕРУДІҢ ЖАҢА
МАЗМҰНЫ
1.1 Жаңартылған оқу бағдарламасының ерекшелігі мен тиімділігі

Қазақстандық білім беру мен ғылым жүйесін жаңғыртудың қазіргі заманғы кезеңі әрбір адамның сапалы мектепке дейінгі тәрбие мен мектептегі білімге қолжетімділігін, колледж бен университетте жаңа кәсіби дағдыларды алу, зерттеу және шығармашылық құзыреттерін дамыту мүмкіндіктерін көздейді.
Жаңартылған білім беру бағдарламасының негізгі мақсаты - білім мазмұнының жаңаруымен қатар, критериалды бағалау жүйесін енгізу және оқытудың әдіс-тәсілдері мен әр түрлі құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды талап етеді. Бастауыш сынып пәндеріне арналған оқу бағдарламаларындағы оқу мақсаттары оқушылардан шынайы проблемаларды анықтап зерттей білуді талап етеді. Негізінен жаңартылған білім жүйесі - құзыреттілікке және сапаға бағытталған бағдарлама. Жаңартылған білім берудің маңыздылығы - оқушы тұлғасының үйлесімді қолайлы білім беру ортасын құра отырып сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, тәжірибе жасау, АКТ - ны қолдану, коммуникативті қарым-қатынасқа түсу, жеке, жұппен, топта жұмыс жасай білу, функционалды сауаттылықты, шығармашылықты қолдана білуді және оны тиімді жүзеге асыру үшін қажетті оқыту әдіс-тәсілдерді (бірлескен оқу, модельдеу, бағалау жүйесі, бағалаудың тиімді стратегиялары) болып табылады. Жаңартылған білім беру бағдарламасының ерекшелігі спираль - ді қағидатпен берілуі. Оған оқу мақсаттарын зерделей отыра, дәстүрлі емес сабақ түрлері арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытатын, тапсырмалар мен ықшам - сабақ - тарды құрастыру барысында көз жеткізуге болады.
Қазіргі қоғамның жаһандану үдерісінде адамзаттың ғылыми-техникалық прогресс жетістіктерімен жаңа еңбек салаларының қалыптасып дамуына ықпал етуде. Ол адам еңбегінің икемді, қолайлы және тиімді орындалуына мүмкіндіктер жасап келеді. Соның бірі, өндіріс пен қызмет көрсету салаларында замануи материалдардың пайда болуы, инновациялық технологиялардың, акпараттық-коммуникациялық технологиялардың үдемелі даму болып табылады. Осы замануи инновациялық технологиялар барлық қоғамның инфрақұрылымдарына үйлесімді енгізілуі негізінде тұрпайы еңбек түрлері еңбек нарығында жойылып, жаңа еңбек түрлерінің қалыптасуына ықпал етіп келеді. Соның салдарынан қазіргі еңбек нарығында жаңа мамандықтар пайда болып, олардың еңбек мазмұны да жиі өзгерістерге ұшырып келеді. Осыған куә болатын үлгілерге өндірістердегі автоматтандырылған қондырғылармен өнімді жасау, сол сияқты қызмет көрсету салаларында кішігірім құралдар мен аппараттардың кеңінен қолданылып, маманның еңбек операцияларын жеңілдетуге үлкен көмегі тиіп келеді. Бұл үлгідегі құрал-жабдықтар қазіргі өндірісте, қызмет көрсету саласында және тұрмыста да кең орын алып келе жатқаны белгілі.
Бейнелеу өнері пәнін оқыту эстетикалық сезімдерді, бейнелеу өнеріне қызығушылығын тәрбиелеу; өнегелі тәжірибесін байыту, ізгілік пен зұлымдық туралы ойларын дамыту; адамгершілік сезімдерін тәрбиелеу, Қазақстан және басқа елдердегі халықтардың мәдениетін құрметтеу; қиялын, кез келген іске шығармашылық тұрғыдан қарау ниеті мен икемділігін, өнер мен қоршаған әлемді қабылдау қабілетін, көркемдік қызметте бірлесіп жұмыс істеу шеберліктері мен дағдыларын дамыту; халық шығармашылығына деген қызығушылығы мен сүйіспеншілігін тәрбиелеу; аңғарымпаздығы мен көріп есте сақтау қабілетін дамытуға бағытталған. Жаңартылған бағдарламадағы оқу материалы көркемдік білімнің іскерлік сипаты мен адамгершілік болмысын көрсететін блоктармен ұсынылған: Көркемдік қызмет түрлері, Көркемдік сауат негіздері, Қоршаған әлемді тану, Көркем- шығармашылық қызмет мазмұны. Барлық блоктар кешенді түрде жалпы көркемдік білім мен тәрбие міндеттеріне бағытталған [1,16 б].
Жаңартылған бағдарлама бойынша бейнелеу өнерiнің оқыту мақсаттары: - эстетикалық сезімдерді, бейнелеу өнеріне қызығушылығын тәрбиелеу; өнегелі тәжірибесін байыту, ізгілік пен зұлымдық туралы ойларын дамыту; адамгершілік сезімдерін тәрбиелеу, Қазақстан және басқа елдердегі халықтардың мәдениетін құрметтеу; - қиялын, кез келген іске шығармашылық тұрғыдан қарау ниеті мен икемділігін, өнер мен қоршаған әлемді қабылдау қабілетін, көркемдік қызметте бірлесіп жұмыс істеу шеберліктері мен дағдыларын дамыту; - өнер құралдарының көмегімен оқушылардың шынайы өмірге деген эстетикалық көзқарасын тәрбиелеу және өмірлік түйсігін қалыптастыру; - халық шығармашылығына деген қызығушылығы мен сүйіспеншілігін тәрбиелеу [2,26 б.].
Ал оқыту міндеттері:-өзінің қоршаған әлемге көзқарасын шығармашылық жұмыстарында көрсете білу қабілетін дамыту; - сурет, кескіндеме, композиция бойынша бейнелеу сауаты негіздерімен таныстыру, жылы және суық түстермен таныстыру және оларды айыра білуге үйрету; - бейнелеу өнерінің түрлерімен (графика, кескіндеме, сәндік-қолданбалы өнер, мүсін, дизайн, сәулет өнері) және жанрларымен (пейзаж, портрет, натюрморт, анималистика және т.б.) таныстыру; - көркемдік дағдыларды меңгеру (әртүрлі материалдармен жұмыс істеу және әртүрлі бейнелеу техникасын игеру); - шынайы өмірде көркем мәдениеттің көрінісін байқай білу қабілетін дамыту (мұражайлар, сәулет, дизайн, мүсін және т.б.); - балаларда сезімдік-эмоциялық белгілерді: зейін, есте сақтау, қиял, елестетуді дамыту; - оқушылардың қолдарының моторикасын, иілгіштігін, икемділігін және көзбен шамалау дәлдігін жақсарту; - өзінің көлемді композицияларын жасау немесе жазық және көлемді-кеңістіктік тәсілдер үйлесімдіктерін пайдалану арқылы көркемдік құрастыру элементтерімен таныстыру. Бейнелеу өнері пәні бастауыш мектеп бағдарламасымен сабақтастығын сақтайды және өнерді мәдениеттің өзара байланысты халықтық және кәсіби екі түрін біртұтас ретінде қарастырады. Бағдарлама гуманитарлық пәндердің басқа базалық курстарымен тығыз ықпалдастыруға бағытталған. Ол негізгі мектеп оқушыларының пластикалық өнердің әртүрлі материалдары мен техникаларын қолданып көркем бейне жасауына бағытталған көркем-шығармашылық қызметтің алуан түрлеріндегі бейнелі тілін меңгеруді көздейді: Өнер туындыларын қабылдау, Кескіндеме, Графика, Мүсін өнері, Көркемдік құрастыру, дизайн және сәулет өнері, Сәндік-қолданбалы өнер. Білім беру тәжірибесінде Бейнелеу өнері деп кескіндеме, графика, мүсін сияқты бейнелеу өнерлерімен қатар сәулет және сәндік-қолданбалы өнерді қамтитын барлық пластикалық өнерлерді түсінеміз.
Жаңартылған бағдарламадағы сабақтардың маңызды нәтижелері: - мектеп оқушыларының бейнелеу өнеріне қызығушылығы, суретте немесе мүсінде нақтылы түрде көрсетілген суретші шығармасының ойын түсіну және өзінше бағалай білуі, қазақ және әлемдік өнердің негізгі стильдері мен бағыттарын айыра білуі; - өнер тарихында елеулі рөл атқарған шеберлердің шығармашылығымен танысуы, әйгілі шығармаларды білуі болып табылады. Сабақтарда тұлғаның жеке қасиеттерін және зерттеушілік дағдыларын дамытуға бағытталған мақсаттар жүзеге асырылады. Бейнелеу өнеріне оқыту жеке тұлғаның өз ойын білдіруіне және дамуына, одан кейін әлемдік көркем мәдениет үлгілерімен танысуына бағытталған. Сабақта оқу қызметінің кез келген түрі өзіндік мәнге ие, оқушылардың мүдделерімен келісіледі, оларды оқушы өмірінде нақты пайдалануға бағдарланады. Өнерге деген қызығушылығы мен көркемдік талғамын дамыту қалыптасқан шығармашылық іс-әрекеттің жеке тұлғалық тәжірибесі, өзіндік эстетикалық эталондары, өнер тілін меңгеруі негізге алынып қалыптасады. Бейнелеу өнеріне оқыту барысында оқушыларға шығармашылық жұмыстың арқауын жасауда, қызмет түрлерін, көркем материалдарды, жеке немесе топтық жұмыстарды, шығармашылық тапсырмаларды орындау күрделілігін, үй тапсырмасының формаларын және т.б. таңдауда көбірек еркіндік беріледі. Олар оқушының мәдени, құндылықты, тұлғалық және зияткерлік қасиеттерін қалыптастыруға бағытталған. Жаңартылған бағдарламаның оқу материалы көркемдік білімнің іскерлік сипаты мен адамгершілік болмысын көрсететін: Өнер мен көркемдік қызметтің адам және қоғам өміріндегі рөлі, Өмір мен өнердің рухани-адамгершілік проблемалары, Әсем өнерлер тілі және көркем бейне, Әсем өнер түрлері мен жанрлары бөлімдерімен ұсынылған [3, 13 б.]. Осылайша бөлімдерге бөлу ерекшелігі мынада, бірінші бөлім оқу материалының мазмұнын ашады, екінші бөлім оны іс жүзінде іске асырудың құралдарын береді, үшінші тапсырма тақырыбының рухани-адамгершілік, эмоциялық-құндылық бағыттылығын болжамдайды, төртінші, олардан бала көркемдік-шығармашылық тәжірибе алып шығатын қызмет түрлері мен шарттарынан тұрады. Барлық бөлімдер өнердің әртүрлі: типологиялық, тілдік, құндылыққа бағдарланған, қызметтік қырларын ашады. Олар (барлығы бірге) әр сабақта әртүрлі шамада оқытылады. Барлық бөлімдер кешенді түрде жалпы көркемдік білім мен тәрбие міндеттеріне бағытталған.

0.1 Білім берудің мазмұнын жаңарту: болашаққа бағыт

Жаңартылған бағдарламалардағы бейнелеу өнерін игерудің негізгі көркемдік білім мәселелері мектептің орта буын сыныптары немесе 5-6 сынып аралығын қамтиды. Бұл сыныптарда қабылдау сабақтарының тақырыптық мазмұны, оқушылардың өнер туындыларын эстетикалық мәнде қабылдау процесін жетілдіруге әсер ететін өнер түрлерінің көркем бейнелік тілінің кейбір элементтерінің өзара тәуелділігін анықтай білуін; оқушының көркем образды қабылдау арқылы шығарманың сюжеттік мазмұнына деген эмоциялық әсерлі қатынасын, көркем бейнелік құралдарды (композиция, бояулар мен түстік шешімдер, пішіндердің сюжет мәнін айқындап бейнелі орналасуы) пайдаланылып шығармаларды талдай білуін тереңдете түсетін педагогикалық білім мазмұны толықтырыла түседі. Бастауыш сыныптағы бейнелеу өнері пәнінің жүйесі, оқушылардың өнер туындылары туралы алғашқы түсінігін қалыптастыруға, осы өнердің әліппесін игеруге ықпал ететін мазмұн, мақсатқа құрылса, 5-6 сыныптарда оқытудың мазмұндық жүйесі, оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуға тікелей әсер ететіндей, олардың өз жұмыстарында көркем бейнелер жасауына көмектесетін көркем-бейнелеу іс-әрекеттерін қамтиды. Бұл жастағы ...оқушылардың бейнелеу өнерімен белсенді айналысуына мүмкіндік туғызатын ойлау, қиялдау өрісі, кеңістікті, зат пішіндерін, басқа да материалдық дүние объектілері мен құбылыстардың жарасымды қабылдай білуі, өз ойын пайымдап (суретте, баяндауда) жеткізу дағдылары, ересек адамның қабілетіне біртіндеп жақындай түседі 4, 15 б.
Өнерді қабылдау сабақтарының 5-6 сыныптардағы мақсаты-оқушыларды, бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрларының мәнерлілік құралдарын, суреткердің өз ойын, көркем образдың және шығарманың ішкі мазмұнын ашып көрсетуде пайдалану ерекшеліктері мен әр жанрға тән тәсілдері туралы танымдық түсініктерін, өз бетінше баяндап айта білуге баулу. Оқыту жүйесінің мазмұны, шығармашылық ізденіске жетелейтін, оқушының көркемдік ойлау, есте сақтау, пайымдау қабілеттілігін қалыптастыру, дамыту мәселелеріне баса көңіл аударуды талап етеді. Соған орай, 5-6 сыныптардағы өнер туындыларын қабылдау сабақтарының мазмұндық жүйесі, оқушылардың өнерге деген ықыластығын,эммоциялық қатынасын қалыптастыруға ықпал ететін танымдық деңгейдегі білім беру құралдарымен, іс-әрекеттерімен баий түседі. Оқушылар өнер табиғаты туралы білім көлемін кеңейте отырып, станоктық, монументтік кескіндеме, мүсін өнерінің, графиканың өзіндік көркем бейнелік тілін тереңдете меңгереді; Сәндік қолданбалы, сәулет, дизайн өнері туындыларының ерекшеліктерімен, өзара бірлігімен, кейбір элементтерінің өзара тәуелділігін анықтай білуге машықтанады; өнердің адам, қоғам өміріндегі мәні мен маңызы туралы толық түсінік қалады. Өнердегі мәнерлілік құралдарды (композиция, бояулар мен түстер, пішіндердің кеңістіктік орналасуы, перспектива ережелері, жарық пен көлеңке) көркем образ жасаудағы мәні, маңызы туралы жинақтаған білімдерін пайдаланып, шығарма мазмұнын талдай, көркем образ туралы өз әсерін пайымдап жеткізе білуге дайындалады.
Қабылдау ісәрекетінің мазмұны мен міндеттері біртіндеп кеңейген сайын, 5сыныптағы ықыластық сезім, оқушының, жеке суретшілер туындыларын талдау, одан алған әсерлерін сабақтың барысында игерген өнерге тән атауларды , терминдерді қолдана отырып мәнерлі пайымдап айтып беру, қабылдаудан жинақталған көркемдік білімдерін практикалық бейнелеу ісәрекетінде қолдану машықтарын дамыту арқылы және 6-сыныптағы ықыластық қатынас, өнерді қабылдау қабілетінкескіндемесыршырай өнеріндегі түстер мен реңдер, графикалық өрнектің кейбір түрлеріндегі бейнелеу тәсілдері мен тондық шешімдер, мүсін, сәулет өнеріндегі кеңістіктік, фактура, пропорция ерекшеліктері, монументтік өнерге тән заңдылықтар туралы түсініктерін нақтылыбейнелі, танымдық деңгейге көтеруге бағытталған ісәрекеттер нәтижесінде қалыптасады 4, 20 б.
Өнер туындыларын қабылдау өте күрделі психологиялық үрдіс екеніне жоғарыда тоқталғанбыз. 5-6 сыныптағы қабылдау сабақтарының міндеті, оқушының жас (бастапқы өтпелі кезең) және психикалық қалыптасу ерекшеліктерін, сезімдік ойқиялын, танымы мен есте сақтау, елестету қабілеттерінің сапасын үнемі ескеріп отыруды талап етеді 5,18 б.
Қабылдау сабақтары барысында, оқушыларда, қоршаған өмір шындығы туралы түсінік мәліметтерін, өнер туындыларындағы шындықтың көркем бейнесін қабылдау арқылы салыстырып бағалауға, саналы түйсінуге деген құштарлық сезімдері оянады. Бұл екі жақта өзара байланысты қабылдау, оқушылардың өнердегі көркем бейненің шындықпен қаншалықты жақын екендігін, қоршаған өмір құбылыстарының, өнердің әр түрлі жанрларында, көркем мәнерлік құралдар арқылы, әсерлі көрініс табуының мәнін, жолдарын салыстырмалы түрде зерделей білуі, олардың өнерге деген эмоциялық қатынастарыныңдамуына зор ықпал етеді және шығармашылық ізденіске жетелейді.
5-6 сыныптарда, оқушылардың көркем бейнелеу дағдылары мен қабілеттерін дамыта, басқа өнер түрлерінің (әдебиет, музыка, әнби, кино, театр т.б.) мәндік сипаты мен бейнелеу өнерін салыстыра отырып, өнер туралы танымдық деңгейдегі көркемдік білім аясын кеңейту, өнердің адам, қоғам өміріндегі атқаратын қызметі, маңызы туралы толық қанды түсініктерінің қалыптасуына, ой қорытуына мүмкіндік жасайды 6, 15 б.
Дегенменде, кейбір мектептерде, мұғалім, қабылдау сабақтарында оқушыларды, өнер туындысының тек сыртқы мазмұнын (картина сюжетін баяндап беруіне бейнеленген, қалай бейнеленген т.с.с.) таныстырумен шектеліп көркем шығарма сюжетінің ішкі мазмұнын, суретшінің ойын, көркемдік принциптерін, шығарманың сезімге әсер етер эмоциялық әсерлі көңіл күйін, мәнін түсіне білуге, талдауға баулитын әдістемелік ісәрекеттер өнерді қабылдаудан тыс қалады. Сөйтіп, оқушыларға бейнелеу өнері саласындағы практикалық бейнелеу жұмыстарын сапалы деңгейге көтерілуді қамтамасыз ететін көркемдік білім негіздерін игеру ісәрекеттері арасындағы дидактикалық байланыс ескерілмейді.
Негізгі орта білім стандартының ерекшелігі, базалық білім беруді аяқтауға бағытталғаны болып табылады. 5-ші сыныптан 6 сыныпқа дейінгі оқу үрдісіне - Ғылымға кіріспе, Қазақстан тарихы, Әлем тарихы, Математика қосылған. Жоғарғы сыныптарда жалпы-гуманитарлық және жаратылыстану-математикалық бағыттағы әр түрлі мектептер үшін тереңдетілген деңгейдегі 3 міндетті пән және стандарттық деңгейдегі 4 міндетті пән енгізілетін болады. Жаhандық келешек және жобалық жұмыс - жаңа пәні шығады. Үш тілде оқыту үлгісі енгізілетін болады. Қазақ әдебиеті, Орыс әдебиеті, Қазақстан тарихы және География пәндері қазақ тілінде оқытылатын болады. Дүниежүзі тарихы барлық мектептерде орыс тілінде, Информатика, Физика, Химия және Биология - ағылшын тілінде оқытылатын болады. Жазғы тіл тоқсанын ұйымдастыру жоспарлануда. 2015-2016 оқу жылдарында Мәңгілік ел құндылықтарын оқыту басталды. Сонымен қатар баллдық жүйемен есептелетін жетті және ұмтылу атты - екі бағдарды қамтитын критериалдық бағалау жүйесін әзірленді [7, 18 б.].
Білім берудің жаңартылған мазмұнының мақсаты - әр баланың түрлі пәндерді оқуына көмектесіп және ойдың қырағылығын дамытады, тұлғалық сипаттамаларын қалыптастырады, бұл олардың жасөспірім кездерінде және ересек өмірлерінде керек болады - деп мәлімдеді Астана қаласы білім басқармасының басшысы Э.Суханбердиева. 10-11 сынып оқушыларына мектептер арасындағы бәсекелестікті іске асыру үшін. 2016-2017 оқу жылдарынан бастап республиканың барлық бірінші сыныптары, 2017-2018 оқу жылында жаңартылған мазмұнға екінші сыныптар жаппай көшті. Қайта құру үшінші және алтыншы сыныптарда жалғасады, және осы іске 10-сыныптар да енеді. Апробация екінші сыныпта жалғастырылып, бесінші сыныпта басталады. Мектептердің ынталандыру жүйесін дамыту және 96 мектептің жыл сайынғы гранттарды тағайындау жүйесін жетілдіру, материалдық-техникалық базаны жаңарту және мұғалімдерді ынталандыру қарастырылған. 2022 жылдан бастап Қазақстан Республикасының барлық мектептері 12 жылдық білім беруге өтеді. Білім беру мазмұнын жаңарту және жоғары оқу орындары мен колледж мұғалімдерін даярлау бағдарламаларында жоспарланған.
Бүгінде орта білім беру саласын интернеттендіру және ақпараттандыру - маңызды мемлекеттік міндеттердің бірі. Бізде ЮНЕСКО мәлімдеген ХХІ ғасырдағы білім берудің басты ұстанымдары - Жалпыға бірдей білім беру және Life Long Learning (LLL) сияқты бірегей бағдарламаларды жүзеге асыруға қолайлы жағдай жасалған. Білім берудің мазмұнын жаңарту бағытына келсек, соңғы жылдары қала мектептерінде электронды және интерактивті оқыту жүйесі сәтімен жүзеге асырылып келеді.
Әлемдік білім беру кеңістігіне кіру мақсатында Қазақстан Республикасы отандық білім берудің озық дәстүрлері мен стандарттарын сақтай отырып, әлемдік білім беру тәжірибесіне бағытталған стратегиялық курсын таңдады. Бүгінде Елбасымыз алға қойған, дамыған отыз елдің қатарына кіру жөніндегі Ұлт жоспары - 100 нақты қадам - баршамызға ортақ жауапкершілік жүктеп, Қазақстанның білім беру саласын жаңғыртуындағы негізгі бағыттарын айқындауды көздейді. Соның ішінде: 12 жылдық білім беруге кезең-кезеңімен көшу, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту үшін мектепте оқытудың стандарттарын жаңғырту, білікті мамандар даярлау.
Ал оның негізі бастауыш сыныптарда қаланбақ. Сондықтан да бастауыш сыныпта әр сабаққа әр түрлі тиімді әдіс-тәсілдерді қолдана отырып, оқушылардың білім сапасын арттыру ең басты мәселе.
Білім беру бағдарламасының негізгі мақсаты-білім мазмұнының жаңаруымен қатар, критериалды бағалау жүйесін енгізу және оқытудың әдіс-тәсілдері мен әртүрлі құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды талап етеді. Білім алушылардың күтілетін оқу нәтижелері жетістігін бағалау жүйесі білім беру мазмұнының ажырамас бір бөлігі болып табылады. Жаңартылған орта білім беруді енгізу кезінде білім алушылардың оқу жетістігін критериалды бағалау жүйесі қолданылады. Критериалды бағалау жүйесі бұрыңғы дәстүрлі бағалауға қарағанда қалыптастырушы және жиынтық бағалау болып ерекшеленеді. Қалыптастырушы бағалауда білім алушыларға жаңа материалды меңгеру кезеңінде тапсырманы қаншалықты дұрыс орындағанын жəне оқыту мақсаттарына қол жеткізгенін түсінуге мүмкіндік беретін бағалау. Жиынтық бағалау оқу тоқсанының соңында оқу бағдарламасының бөлімдерін оқып аяқтағаннан кейін білім алушылардың меңгерген білімі мен қалыптасқан дағдылары деңгейін айқындайтын бағалау. Критериалды бағалау мұғалімдер мен оқушылар және ата-аналарға да өте тиімді бағалау түрі, өйткені мұғалім үшін-сапалы нәтижеге әкелетін критерийлер құрастыруға, өз іс-әрекетін саралап және болашаққа жоспарлай алатын мәліметтер алуға т.б., оқушылар үшін-табысқа жетелейтін бағалау критерийлерін түсінуге, өзін және өзгелерді бағалау арқылы кері байланысқа түсіп, түсінбегенін түзетуге мүмкіндік алады, сыни ойлауына, еркін ойын айтуына, өзінің білімін көрсетуге т.б., ата-аналар үшін-оның оқуындағы табыстылықты бақылауға, оқуына қолдау көрсету үшін бағыт алуына мүмкіндік туғызады [1].
Білім саласындағы түбегейлі өзгерістер ұстазға үлкен жауапкершілікті талап етеді. Өздігінен білім алатын, жан-жақты ізденетін, алдағы өмір жолын өзі болжай алатын тұлға тәрбиелеу-ұстаздың қолында. Жаңа бағдарлама қазіргі заманға оқыту әдістерін жеті модуль арқылы ұсынады.
1. Білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер. Бұл модульде оқушылар өзінің түсінігін өзіндік зерттеулері мен әлеуметтік өзара байланысқа сәйкес құратын белсенді білім алушылар болып табылады. Диалог негізінде оқыту және оқу немесе Қалай оқу керектігін үйрету деген атаулармен танымал педагогикалық тәсілдер әлеуметттік-сындарлылық идеяларының қазіргі заманғы маңызды түсіндірмелері ретінде қолданылады. Диалог негізінде оқыту мен оқушылардың өзара сұхбаттасуы және мұғалім мен оқушы арасындағы диалогтің шәкірттердің өзіндік ой-пікірін жүйелеуі мен дамытуына көмектесетін амал екенін көреміз. Қалай оқу керектігін үйрету немесе метасана оқушыларға болашақта өз бетінше білім ала білетіндей етіп өзінің оқуы үшін жауапкершілікті өз мойынына алу қажеттігін түсінуге және оған дайын болуға қалай көмектесуге болатынын көрсетеді. 2. Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету. Сын тұрғысынан ойлау екі мағынада қарастырылады: оқушылардың сын тұрғысынан ойлауын және мұғалімдердің сын тұрғысынан ойлауын дамыту. Оқушыларға қатысты сын тұрғысынан ойлау ақпарат пен идеяларды синтездеу қабілеті, ақпарат пен идеяның шынайылығы мен салыстырмалы түрде маңыздылығы туралы ойлана білу қабілеті, өзінің оқуына қатысты таңдау жасау және басқалардың идеяларына күмәнмен қарау қабілеті ретінде түсіндіріледі. 3. Білім беру үшін бағалау және оқуды бағалау. Балалар өздерінің түсініктерін құра алатын белсенді оқушылар болатын болса, онда мұғалімдер үшін де, оқушылар үшін де осы түсініктің мәнін білу қажет, өйткені ол оқуда алға қадам басуға және оған қолдау көрсету үшін керек. Мұғалімдер мен оқушылар үшін олардың қай мақсаттарға жеткісі келетіні білу маңызды, ал ол мақсатқа жету өлшемдерін түсінуді талап етеді. 4. Білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану. АКТ-ны сабақ беруде тиімді пайдалану яғни, ақпаратты алу, бағалау, сақтау, өндіру, ұсыну, алмасу үшін қолдану және ол ақпаратты интернет желісінде бірлескен жұмысқа қатысу үшін жібере білу. 5. Талантты және дарынды балаларды оқыту. Қазақстанның көркеюі үшін оқушылардың таланты мен қабілетін ашып, оларды оқыту барысында дамыту өте маңызды. Талантты және дарынды оқушыларға білім беруді дамытудың инклюзивті тәсілі негізінде балаларды анықтау туралы ой-пікірлер мен зерттеулер жатыр. 6. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне қарай білім беру және оқыту. Түрлі жастағы балаларда байқалатын метасана деңгейі, балалардың жас шамасына бейімделген сындарлы диалогті ынталандыру стратегиясы, әр жастағы балалар мүмкіндігіне сай беріледі. 7. Білім берудегі басқарушы және көшбасшылық. Бұл модуль сын тұрғысынан ойлана білу қабілетімен және Сын тұрғысынан ойлауға үйрету модулімен тығыз байланысты.
Жаңа бағдарлама бойынша жаңаша көзқарас қалыптасып, білім деңгейі биікке көтеріліп келеді. Қазіргі білім беру жүйесінде жаңа технологияларды енгізу күннен-күнге басты талапқа айналып, осы әдістерді жетілдіре түсу қажеттігі күшейіп келеді. Мұғалімнің шеберлігі қандай жоғары болса да, мұғалім оқушының өз белсенділігін туғыза алмаса, берген білім күткен нәтиже бермейді. Оқушының тұлға ретінде қалыптасуы белсенділік арқылы жүзеге асады.
Мемлекет болашағының кепілі-жастарға білім мен тәрбие беру мәселесінен өткір мәселе жоқ екені белгілі. Қазақтың кемел талантты ұлы ұстазы Ахмет Байтұрсынов: Елді түзетуді бала оқыту ісін түзетуден бастау керек, - деген.
Осыған орай, білім беру жүйесінде жастарға сапалы білім беріп, олардың үйлесімді дамуы мен тұлға ретінде қалыптасуында ұстаздың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.