TOP MEDIA туристік фирмасының маркетингі
Жоспары:
Кіріспе 3
1. Туристік фирманың негізгі сипаттамасы 4
1.1 Туристік фирманың қалыптасуы, мақсаты мен міндеті 4
1.2 Туристік фирманың басқару құрылымы 6
2. TOP MEDIA туристік фирмасының шаруашылығы 9
2.1 Туристік фирмада қызмет көрсету сапасы 9
2.2 TOP MEDIA туристік фирмасының маркетингі 10
2. 3 TOP MEDIA туристік фирмасының қызмет көрсету түрлері 16
3. Туристік фирмаларадың көлік саяхаттарының жүзеге асырылуы 22
3.1 Көлік саяхаттарының жіктелуі 22
3.2 Әуе маршруттарын дайындау мен жүргізу ерекшеліктері 24
3.3 Теміржол саяхаттарын жоспарлау мен ұйымдастыру 28
3.4 Автосаяхаттарды ұйымдастыру 36
3.5 Су саяхаттарын ұйымдастыру ерекшеліктері 42
ҚОРЫТЫНДЫ 44
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 46
ҚОСЫМША 47
Кiрiспе
Кәсіпкерлік қызметті ұйымдастыру мен жүзеге асыру кезінде жоспарлау
жетекші орынға ие болады. Әсіресе, қазіргі экономикалық жағдай фирма
ішіндегі жоспарлаудың жаңа прогрессивтік тәсілдерін қолдануды талап
етеді. Ал бизнес жоспар фирма ішіндегі жоспарлаудың негізі болып табылады
және ол ағымдағы немесе болашақтағы жағдайды таладуға мүмкіндік береді.
Бизнес жоспарлау экономикада процестерді түбегейлі қалпына
келтіреді. Қаржылық жоспарлау халыққа салынатын салықты, халыққа бөлінетін
қаржыны жоспарлап, ретті де кезекті жерінде қалыптасуына әрекет етеді.
Қаржылық жоспарлаудың қаржылық процестердегі ролі өте үлкен болып келеді.
Мәселен, Ресей Федерациясы қаржылық жоспарды үш жылға бірден
қалыптастырады. Орта мерзімдегі қаржылық жоспарлау процесінде бұл
бюджеттегі қаржыны үнемдеуді талап етеді.
Жоспар жасау кездегі шартты нәрсе-өндіріс көлемі мен сатылатын өнімнің
тепе-теңдігін сақтау. Кәсіпорын үшін барлық өндіріс күшін дұрыс іске қосып,
материалдық қордың көлемін көбейту тиімді.
Қаржылық жоспарлау статьясы кәсіпорынның экономикалық көрсеткіш
жұмыстарымен байланысты: өнім өндіруге, қызмет көрсетуге, ғылыми
техникалық дамуға өндірісті жетілдіруге, өндірістің тиімділігін арттыру,
күрделі құрылыс жүргізу. Бизнес жоспарлау кәсіпорын қызметінің барлық
саласына ықпал етеді. Бизнес жоспарлау процессі бірнеше кезеңнен тұрады:
Бірінші кезең-бұрынғы қаржылық көрсеткіштер сұрыпталады. Бұл үшін
кәсіпорынның негізгі қаржылық документтері пайдаланылады: есептік баланс,
түсі мен шығын жөніндегі есеп, қаржы қорының қозғалысы туралы есеп. Бұл
құжаттардың кәсіпорынның қаржы көрсеткіштерін талдауға және есептеуге керек
нәтижелері бар, осы құжаттарды келесі жылға болжауға көмектеседі.
Екінші кезең-негізгі болжамдық құжаттарды жасау кезеңі: баланс болжамы,
түсі мен шығын есебі, ақша қозғалысы туралы есеп.
Үшінші кезеңде қаржы құжаттарының көрсеткіштері ағымдағы қаржы
жоспарының көмегімен нақты белгіленеді.
Төртінші кезеңде қаржылық жоспарлау процесі іске асырылады.
1 ТУРИСТІК ФИРМАНЫҢ НЕГІЗГІ СИПАТТАМАСЫ
1.1 Туристік фирманың қалыптасуы, мақсаты мен міндеті
TOP MEDIA туризм индустриясында жақсы дамыған туристік фирма болып
табылады. TOP MEDIA 2001 жылдан бастап жұмыс істейді.., Қарағанды қ.,
Лободы д.,11а үйде орналасқан, тел\факс:. +7 (7212) 42-61-50. Ген.
Директор: Канеев М.Р. Офис қызметкерлері мен тұтынушылары үшін ыңғайлы
демалатын орын жасалған, сонымен қатар қысқаша мәліметтер алу үшін
брошюралар, видеолар ұсынылады.Кеңседе сонымен қатар авиабилеттерді онлайн
брондау жүйесі бар,осы жүйе арқылы авиабилеттерді сатуға болады.Билеттерді
брондау AMADEUS жүйесі арқылы жүзеге асырылады.Турфирманың өзінің эмблемасы
бар (сурет 1).
Cурет 1 - Турфирма эмблемасы
Туристік фирма құрылғаннан бастап, өзінің мәдени ой-өрісін көтеруге
келген туристердің қажеттіліктерін қанағаттандыруға негізделген.
Компания өзін былай бейнелейді: Сіздердің демалысыңыз – біздің
мамандығымыз. Бұл ұран – фирма басшысы мен оның қызметкерлері клиенттерге
барлық жағдай жасайды.
Бұл жағдай үш негізгі принципке негізделген:
- әрбір клиентке жекелей қызмет көрсету;
- тұтынышының қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында жаңа
технологияларды қолдану;
- тез арада және нақты жауап қайтару.
TOP MEDIA туристік фирманың негізгі мақсаты саяхатты, экскурсияларды,
жорықтарды ұйымдастыру мен жүргізу, өткізілетін іс – шараларына қатысуына
адамдардың максималды санын тарту, туристерді жоғары сапалы қызмет
көрсетуде іс – шараладың танымдылық, тәрбиелік, сауықтыру құндылықтарымен
қамтамасыз ету, сонымен қатар шаруашылық – қаржылық қызметке және
адамдардың қауіпсіздігін көрсететін талаптардың орындалуын қадағалау.
Бірақ бұл туристік фирманың негізгі мақсаттары болып табылады:
- туризмді дамыту;
- туристерді барынша, мүмкіндігінше Қазақстан Республикасына тарту,
шақыру;
- ҚР мәдениетін дамыту;
- туристік нарыққа толық шығу;
- қаржының тұрақтылығына қол жеткізу;
- кәсіпорынды кеңейту, шығарылатын туристік өнімдер көлемін өсіру;
- бәсекелестік орта туралы маркетингті ақппараттарды жинау және
талдау, тұтыну және талдау, тұтыну тауарлардың туристік нарықтағы
сиымдылығы;
- баға билігіндегі бірегей және серпімді жүйесін құрау;
- жаңа туристік қызмет түрін қосу,
- туризімдегі қызметтің басқа түрлерін жүзеге асыру, ол қызметтің
пайдалылығына, нарықты алатын орны мен пайданы ҚР ешбір
заңдарына қайшы келмей арттыру.
TOP MEDIA туристік фирманың орындайтын міндеттері:
Тұтынушыларды жалпы маршрут туралы ақпаратпен қамтамасыз ету;
- Туризм саласына байланысты мәліметтер жинау, сонымен қатар
жіберілетін маршруттарды зерттеу, олар туралы мәліметтерді толық
қанды жіберу.
- Фирма республиканың көптеген ірі туристік ұйымдармен келісім
жұмыс жасауды тырысады. TOP MEDIA туристік топтарға, жеке
туристер, қалаға жұмыспен немесе жеке іс шаруаларымен келетін
шет ел азаматтарына да кызмет көрсетеді.
Бүгінгі таңда TOP MEDIA туристік фирмасы Қарағанды қаласында, ондағы
қызметкерлер штат саны 4 адамды құрайды. Турфирма еліміздің көптеген ірі
қонақ үйлермен, демалыс орындарымен, санаторийлерімен тығыз жұмыс істейді.
TOP MEDIA туристік фирма өздігінен маршруттар мен демалыс
экскурсияларын құрастырады. Туристік фирма Греция, Италия, Тайланд, БАӘ
және т.б шетел елдерімен келісім шартқа отырған.
Туристік фирманың қауіпсіздік ережелері. TOP MEDIA туристік фирмасына
бірінші барған күні фирма директоры мекемедегі техника қауіпсіздіктерімен
таныстырды.Онда компьютерді қалай қосып-өшіру керектігін көрсетті. Және де
электр сымдарына абай болу керек екенін айтып отырды. Компьютерді жұмыс
істеп болғаннан кейін міндетті түрде сөндіріп қою қажеттігін, компьтердің
алдында міндетті түрде кактус гүлін қойып қою көзге қауіпсіз екенін
ескертті. Бөлмеден шығарда бөлменің терезелерін жауып, бөлмедегі электр
жарығын сөндіріп кету керектігін айтты. Мен өзіме тиесілі жұмыстарды
техника қауіпсіздігін сақтай отырып жұмыс істедім.
Техника қауіпсіздік шараларымен толық қанды таныстым. Сонымен жалпы
алғанда мына техника қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет:
- Есептеуіш техника бөлмесінде әрбір қызметкер қауіпсіздік техникасының
ережесін қатаң тәртіпте орындау керек.
- Электр тогымен зақымдалған қызметкерге алғашқы көмек көрсете білу
керек.
- Электр тоғымен зақымдалған кезде тезірек тоқты өшіріп, зақымдалған
адамды сымнан босату керек.
- Егер демалысы тоқтап қалған болса, онда дәрігер шақырып жасанды тыныс
алу жәрдемін көрсету керек. Ол минутына 16-18 рет бір қалыпты өту болып
табылады.
Бұл мекемеде мен көбінесе Microsoft Word – пен, Microsoft Excel жұмыс
жасадым. Мекеменің бухгалтерлік бөлімінде жұмыс жасап, төлемдік ақы не
екендігін, онымен қалай жұмыс жасау қажет екендігінен, мекемесінің қандай
банктермен жұмыс жасайтындығынан толыққанды мәлімет алдым. Жалпы төлем
ақыға келер болсақ, бұл көрсетілген соманы бенефициар пайдасына ақшалар
жіберушінің оған қызмет көрсететін қабылдаушы-банкке ақшаны берерде бірнеше
банктермен жұмыс жасайды.
Фирмада тәжірибеден өткен уақытта жолдамалар, акциялар дайындадым.
Кеңседегі жұмыс номенклатурасымен таныстым. Аймақтағы туристік бизнестің
негізгі объектілерімен таныстым. Статистикалық есептеулердің барлық
түрлерімен танысып, оларды даярлауға көмектестім. Сонымен қатар
қонақүйлердің жарнамалық бөлімдерімен, ұсынатын акцияларымен таныстым.
Басқа шетел қонақүйлері мен авиакомпаниялармен таныстым. Потенциалды
туристер мен тұтынушылармен жұмыс істеуді үйрендім. Тұтынушылар үшін
авиабилеттерді брондап, сатумен айналыстым. Әртүрлі авиакомпаниялар
тарифтерімен және акцияларымен таныстым. Тәжірибе уақытында менеджер
міндеттерімен таныстым, менеджерге турпакет даярлауға көмектестім.
Тұтынушылармен қарым-қатынаста болып, оларға турпакеттерді көрсетіп,
жарнамаладым. Тур объектілерде, қонақүйлерді таңдауға көмектестім, визалық
көмек, авиабилеттерді брондау, сақтандыру, анкеталық және т.б. қызметтер
бойынша жұмыс істедім. Қонақүйлерге ұсыныс дайындап, номерлерді таңдауды
үйрендім. Визалық онлайн-анкеталарды толтырдым.
Турпакет – бұл негізгі және қосымша қызметтер жиынтығы және оны саяхат
жасау мақсаты бойынша туристерге ұсыну.
TOP MEDIA туризм индустриясында жақсы дамыған туристік фирма болып
табылады.
1.2 Туристік фирманың басқару құрылымы
Қандайда бір турда сұраныс болса, сол клиентке оның бағасы, тұру
шарттары, сол елдің ерекшеліктері, қонақ үйлер жайлы ақпаратпен қамтамассыз
етуді және пайдалы кеңестер береді, буклеттер мен жарнамалық проспектілерді
ұсынады.
Туристік фирманың жетістікке жетуінің негізгі факторы−персоналды басқару
құрылымы.Негізгі басқару күші құрылтайшылар кеңесінде ең маңызды жүйесі
болып табылады. Осы сатылардың негізінде басқарушылық функцияларды
атқарады. Неғұрлым тиімді болса, соғұрлым басшылық қызметі дамиды (сурет
2).
Сурет 2 - TOP MEDIA туристік фирманың ұйымдастырушылық құрылымы
Схемадан көріп отырғанымыздай, TOP MEDIA туристік фирмасының басқару
құрылымы − функционалды болып келеді.Функционалды департаментализация –бұл
TOP MEDIA фирмасын жеке элементтерге бөлу. Әр элементтің өзінің нақты
атқаратын қызметі бар.
TOP MEDIA фирмасының басқару шенінің жоғарғы сатысында – бас директор
отырады. Ол кәсіорынға қатысты барлық мәселелерді шешуге қатысады. Сонымен
қатар, басшы өзіне берілген құқығын пайдалана отырып, қызметкерлерді
жұмысқа ала немесе босата алады.Кәсіпорын атынан сенім хаттар беруге,
банктерде шоттар ашуға бұйрық беруге құқығы бар.
Бас есепші(бас бухгалтер) – ұйымның шаруашылық ісін , қаржылық және
еңбек ресурстарын тиімді пайдалану есебін жүргізетін тұлға.Ол−түсетін
қаржы, негізгі және тауарлы-материалды қорларды, өндіріс шығындарын және
айналуларды есептейді. Сонымен қатар, қаржылық есептерді, несие
операцияларын, есеп айырысуларды жасайды.
Бас есепшінің қармағында – есепші-кассир. Ол әр бөлім ішіндегі
бухгалтерлік есептерді орындайды.
Одан кейінгі директор бағындыруында туристік бөлім басшысы болып
табылады. Ол жабдықтаушылармен келіссөздер жүргізеді , келісім-шартқа
отырғызды. Сонымен қатар көрмелер, презентациялар
ұйымдастырады.Турпакеттердің және авиабилеттердің сатылуларымен
айналысатын агенттер туристік бөлімнің басшысына бағынады. Олардың негізгі
мақсатына, клиенттерге көрсетілетін қызметтерді таныстыру, жаңа
клиенттердің іздеуі.
Кадрлық саясат – персоналмен дұрыс жұмыс істеуді анықтайтын формалары
мен әдістердің, теориялық көзқарастардың, ойлардың, талаптардың,
принциптердің жиынтығы.Ол − ұйым меншік иелерімен, жоғары деңгей
басшылығымен, кадрлармен жұмыс істейтін бөлімдер өңдейді.
TOP MEDIA туристік фирмада кадрлар сұрақтарын бас директордың
орынбасары және бөлім басшысы біріге жасайды.
Кәсіпорынның негізгі бағыттарына:
- персоналға қойылатын негізгі талаптар;
- жаңа кадрлар құрылымын құру және оларды басқару механизмдерін
ұйымдастыру;
- дамыту стратегиясын іске асыратын:персоналдың еңбекақы
концепциясын, материалды және моральды ынталандыру ережелерін
құру;
- кадрларды оқыту және дамытуда жаңа технологияларды қолдану;
- ұйым ішінде моральды-психологиялық климат орнату.
Қызметкерлердің фирма басшылығына араласуы, жұмыстарының өрге басуына
әсер етеді.Оларды ынталандыру кәсіпорын басшысының негізгі функциясы.
Мотивация − тұрақтану еңбек нәтижелілік жоғарылауы және
мобильділікте құштарлықтың ( ең алдымен кәсіпшіліктің ), мамандық жүйелі
өсу шегі қамтамасыз етуі сияқты мақсаттарды шешуге рұқсат етеді.
ЖШС TOP MEDIA туристік фирмасындағы − қызметшіні басқару құралы
әкімшілік пен қызметкер арасындағы еңбек қатынастарын көрсетеді.
TOP MEDIA туризм индустриясында жақсы дамыған туристік фирма болып
табылады. TOP MEDIA туристік фирманың негізгі мақсаты саяхатты,
экскурсияларды, жорықтарды ұйымдастыру мен жүргізу, өткізілетін іс –
шараларына қатысуына адамдардың максималды санын тарту, туристерді жоғары
сапалы қызмет көрсетуде іс – шараладың танымдылық, тәрбиелік, сауықтыру
құндылықтарымен қамтамасыз ету, сонымен қатар шаруашылық – қаржылық
қызметке және адамдардың қауіпсіздігін көрсететін талаптардың орындалуын
қадағалау. Туристік фирманың жетістікке жетуінің негізгі факторы−персоналды
басқару құрылымы болып табылады.
2. TOP MEDIA ТУРИСТІК ФИРМАСЫНЫҢ ШАРУАШЫЛЫҒЫ
2.1 Туристік фирмада қызмет көрсету сапасы
Туризм – бұл негізгі қызмет көрету. Бірақ қызмет көрсету барысында
туристік қызмет көрсетулер бір реттен емес, бірте-бірте бірінің артынан
көрсетіліп отырады. Бұл оның ерекшелігі ретінде саналады. Мысалы,
көліктік қатынас қызметі туристерді жылжу үшін көлікпен қамтамасыз
етеді, қонақ үйлер жатын бөлмелер мен тамақтаныу орындарымен
қаматамасыз етеді.
Сонымен қатар кез келген кәсіпорынды құру кезінде ең алдымен
оның құрылымының негізін ұстаушы болып өндірген тауарлар мен
қызмет көрсетулерін адлдыға жылжыту әрекеттері саналады (сурет 3).
Сурет 3 - Туристерді тарту құралдары
Сонымен қатар турфирмалардың бір-бірімен әрекеттесу маңыздылығы
ортақ турөнім шығару кезінде байқалады. Аталғанды ескере отырып,
турқызметтердің бірін-бірі толықтыру екрекшеліктеріне де тоқталған жөн.
Олардың негізінен, үш аспектісі белгілі:
- әр турфирма ішіндегі кірме факторлар мен өндірістік
факторлар арасындағы бірін-бірі толықтырушылық;
- әртүрлі туркәсіпорындарының бірін-бірі толықтырулары;
- турқызмет кәсіпорындары мен туристік еоекшеліктер арасындағы
бірін-бірі толықтырушылық.
Сонымен қатар тауар өнімділігі сапалы болу үшін ең алдымен
білікті қызметкерлер болуы шарт. Мысалы Отель менеджері
қызметкерлерді сұрыптап, таңдағаннан кейін оларды қызықтыра отырып,
дайындаулары тиіс. бҰл ол үщін маңызды болып келеді. сонымен
қатар таулы мекендердегі отелдер тек турагент пен тур оператаорларға
ған тәуелді болмайды. Олар, жаңа жоғарыда аталғандай, көлік
кәсіпорындарына және т.б. тығыз байланысты болып келеді.
Туризм – бұл клиентке ақылы түрде түрлі қызметтерді көрсететін экономика
бөлімі. Сол себепті туризм экономика салаларының ішіндегі тез дамып келе
жатқан, келешегі зор қызмет көрсету аясы болып отыр.
Туристік фирмаларда қызмет көрсету дегеніміз бір жақтың екінші жаққа
ұсынатын қандай да бір іс-шаралары немесе пайдасы болып табылады, олар
көбіне білінбейді және ешқандай материалдық нәрсені алуды меңземейді.
Туристік фирмаларда қызмет көрсету нарығы басқа нарықтардан негізінен
екі себеппен ерекшеленеді:
1. Қызмет көрсетуді өткізгенге дейін оның барлығы білінбейді. Бұл жағдай
қызмет көрсетуді өткізгенге дейін оның салыстырылуы мен бағалануына
мүмкіндік бермейді. Сол себепті, тек күтілетін және алынған пайданы
бағалауға болады.
2. Қызмет көрсетуге белгісіздік тән болады, бұл клиентті тиімсіз
жағдайға қояды да, сатушыларға көрсететін қызметтерін нарыққа жылжытуын
қиындатады.
Туристік фирмаларда қызмет көрсету нарығының бұл ерекшеліктері және
қызмет түрлерінің өзгешеліктері, атап айтқанда, олардың көзге
түспейтіндігі, сақтауға жарамсыздығы, сапасының өзгергіштігі, жасалынуы мен
пайдаланылуының ажырамастығы қызмет көрсету маркетингінің өзгешелігін
айқындай түседі.
Туристік фирмаларда қызмет сапасының орны мен роліне терең тоқталып
өтсек сапа көпшіліктің естіп, білетін ұғымдарының қатарына жатады. Бұл
термин мағынасының тым субъективті пайымдалуын күшейтеді, себебі әрбір адам
оған өз тәжірибесінен алған нәрсесін қосады.
Туризм – бұл клиентке ақылы түрде түрлі қызметтерді көрсететін экономика
бөлімі. Сол себепті туризм экономика салаларының ішіндегі тез дамып келе
жатқан, келешегі зор қызмет көрсету аясы болып отыр.
2.2 TOP MEDIA туристік фирмасының маркетингі
Туризмдегі маркетинг — әлемдік туристік нарықтағы үдерістерді есепке
алу мен туристік өнімнің сапасын арттыру негізінде пайда табу мақсатында
туристік-экскурсиялық қызметтің жаңа тиімді түрлерін дайындау, оларды
өндіру мен өткізу бойынша туристік компаниялардың қызметін ұйымдастыру және
басқару жүйесі болып табылады.
Туристік фирма жас және кішігірім болғандықтан, фирманың басшылығы жеке
маркетинг бөлімін ашпай, оның жұмысын бір адам орындайды. Ол қызметкердің
көрмелерге қатысуын, жарнама орналастыруды, жаңа туристік қызмет құру
туралы келісімдерді ұйымдастырады.
Әрине, бұл жеткіліксіз. Өңдеу, талдау және т.б маркетингтік зерттеулер
үшін туристік кәсіпорында бірнеше адамнан тұратын маркетинг қызметі болу
керек.
Бұл фирма толық маркетингтік бөлімді ашпай, маркетингтік қызметпен бір
адам айналысатындығы туралы жоғарыда айтылды.
Маркетингтік қызметі сапалы іске асыру үшін бір адам жеткіліксіз.
Әрине, бұл фирманың қызметкері өз жұмыстарында маркетингті қолдану үшін
нақты туристік қызметтерге сұраныс пен ұсынысты зерттейді, жаңа жобаға баға
белгілейді, қызметтерін жарнамалайды және т.б. Фирманың қызметін қауіпсіз
тәсілмен жүзеге асыру үшін маркетинг қызметі қажет. Мұндай құрылымды дербес
орган ретінде құру жетістікке жетуге, нарықтың бұл секторында жетекші
орынды алуға көмектеседі. Бұл агенттікке, қайта құрылу, яғни фирманың
нарықта ұзақ өмір сүруіне ең аз талаптарға болса да жауап беруіне, жалпы
маркетингтік саясатты зерттеу жұмыстарына қолайлы жағдай жасау қажет.
Себебі жедел дамитын нарықтың қатаң бәсекелестік жағдайында аса маңызды
факторлардың жетік бағаланбауы банкротқа әкелуі мүмкін.
Келесі нұсқа – фирмада маркетинг қызметінің ең қарапайым құрылымын
құру, яғни маркетинг мәселелелрімен айналысатын адамның үлкен тәжірбиесі,
басқа фирмалардың дамымауы мен бұл бағыттағы қуатты құрылымды құрмауға
фирма басшылығын мәжбүрлейтін факторлар. Бұл нұсқаның шығыны аз болса да,
тиімділігі аз.
Фирманың жарнамалық саясаттарына келсек, онда жүргізілген зерттеулерге
қарамастан, ол аса тиімді емес, зерттеулер көрсеткендей, сұралған
келушілердің негізгі пайызы жарнаманы радиодан тыңдады да, кейбіреулері
бизнес тақырыбындағы журналдардан, ең сирегі газеттен оқыған. Жарнаманың
тиімділігін арттыру үшін бұл факторларды ескеріп және дыбыстық жарнамаға,
INTERNET-жарнама, жапсырмалар мен сыртқы жарнама – орталық жолдардағы
штендерлерге бейімделу керек.
Сатуды ынталандыру саясатына қатысты, жеңілдіктер жүйесін жетілдіруге
болады, мысалы, жаңа жылдық және рождестволық қана емес, мерекелік, топтық
– 10 адамнан көп топтық турға тапсырыс беру кезінде жеңілдік 2%, тұрақты
келушінің карточкасы бойынша жинақтама жеңілдігі, қымбат турды сатып алу
жағдайында бір экскурсия тегін ұсынылады. Бұл фирма мұндай жеңілдіктерді
жасай алады, себебі негізгі келушілері қымбат VIP-турларды сатып алатын
қалталы кәсіпкерлер.
Сонымен бірге, маркетинг қызметінің тиімді жұмысы үшін бұл саладағы
қызметкерлердің тәжірбиесін арттыру қажет. Басшылық қызметкерлердің түрлі
конференцияларға, семинарлар мен конгресстерге баруын қолдау қажет.
Ең басты фирмада маркетинг қызметінің толық бөлімі – Маркетингтік
Жоспарлау бөлімі бар екендігін айту керек. Тәжірбие алу мен маркетинг
бойынша білім деңгейін арттыру үшін бұл фирмаға менеджерлерді бағыттау
қажет.
Маркетингтік зерттеулерді жүргізу фирманың қызметін жақсарта
алатындықтан, турфирма басшылығынан қолдау табу қажет.
Мақсатқа жету үшін келесі әрекеттер іске асырылу керек:
– маркетингтік жоспар жыл сайын түзетілуі керек;
– фирманың қызметі бағдарламасын жасау үшін топтар құру;
– нарыққа бірге қатысу жағдайында индустриалды қамтамасыз ету бойынша
туроператормен коорператив жүргізу;
– туристік нарықта өнімді өткізу бойынша біріккен шаралар жасау;
– жаңа тауарды, қызметтерді сынау, т.б.
Маркетинг стратегиясы туристік өнімді жарнамалау, өндіру мен
ілгерілетуге негізделеді. Туристік компаиядағы маркетологтың рөлі нарықтағы
барлық талаптарды талдаудан, оларды қанағаттандыру үшін стратегияны
менеджерлерге жасатудан тұрады.
Маркетингтік ойларды жүзеге асыру келесі жағдайларға байланысты:
– жоспарлау үдерісіне басшылардың қатысуы;
– нақты фактілер мен қорытындылар негізінде тауар мен нарық
стратегияларын жасау;
– стратегияны ретімен іске асыру.
Туристік фирмалардың маркетингті қолданудың маңыздылығы оның пайда
болуын қамтамасыз ететін жағдайларды жасаумен жоғарылайды, рынокты
қалыптастыру, экономикалық еркінділік, бәсекелестің дамуы.
Туристік қызметтегі маркетинг концепциясы:
- Рынокты зерттеу және болжау;
- Рынокта туристік өнімді тарату әдістерін өңдеу;
- Тиімді баға саясатын анықтау;
- Ақпараттық қамтамасыз ету жүйесін құру;
- Маркетинг жоспарын өңдеу.
Туристік маркетинг дегеніміз – ірі туристік ұйымның туристік
экскурсиялық қызметтің жаңа, тиімдірек түрін жасауда және оны жасап, өткізу
арқылы, ол туристік өнімнің сапасын жақсарту негізінде пайда табуға
бағытталған қызметін үйымдастыру және басқару жүйесі.
Туристік маркетингтің негізгі қызметтері – рекреациялық мұқтаждықты,
сұранысты, монопольды және коммерциялық бағаны, рынокты сегменттеуді
қалыптастыруға бағытталған әрекет.
Туристік маркетингтің қызметтеріне келесілер жатады:
- Рыноктық сұранысты анықтау;
- Өнімнің оңтайлы ассортиментін анықтау;
- Өндірістің құрылымын анықтау;
- Тиімді шешімдерді қабылдау;
- Өткізу саясатын жасау.
Туристік фирма баға құрудың белгілі бір саясатын ұстана отырып, сату
көлеміне де, және түсетін пайдаға да әсер етеді. Баға көлеміне ішікі
факторлар (кәсіпорын мен маркетинг мақсаттары, маркетинг кешенінің
стратегиялары, шығындар, баға құруды ұйымдастыру) және сыртқы факторлар
(рынок түрі; турөнімнің бағасы мен құндылығы арсындағы байланыс;
бәсекелестік; экономикалық жағдай; делдалдардың мүмкін болатын реакциясы).
Баға құру саясатына әсер ететін туркәсіпорынның мақсаттары; рынокта көп
уақыт әрекет ету, пайданы көбейту, рыноктық үлесін ұлғайту, турөнімнің
сапасы жағынан жетекшілікке ие болу. Баға құруға әсер ететін негізгі
факторлар – шығындар, тұгынушылар көзқарасы, бәсекелестер бағалары. Бағаны
анықтаудың ең оңай тәсілі, ол шығындарға негіздеп баға құру. Баға құрудың
дұрыс тәсілі-қажеттіліктерді анықтау және турөнімнің бағасы мен тұтынушының
құндылығының ара-қатынасын анықтау. Баға құрудағы саясатқа сондай-ақ
бәсекелестер бағасы мен олардың бағаның өзгеруіне қатысты мүмкін болатын
реакциясы. Сондықтан, бәсекелестердің бағасын зерттеу-баға құру кезіндегі
негізгі элемент болып табылады.
Турөнімді жылжытудың негізгі қүралының бірі болып, халықаралъқ көрмелер
мен кездесілерге қатысу болып табылады. Олар турөнімге ғана емес және
турфирмаға назар аударуға мүмкіндік береді. Маркетингтік бөлімнің мұндағы
қызметі болып жатқан, болашақта болатын кәсіби көрмелер туралы ақпарат
жинау болып табылады. Осыған байланысты екі стратегиялық бағыт орнатылады –
біреуі әлуетті агенттерді бірге жүмыс істеуге тарту (риsһ) және екіншісі
тұтынушыларға бағытталған (рull). Кәсіби көрермендер көрменің үшін
бірінші күн арналады. Көрмеге турфирманың өнімін көрсететін жарнамалық
материал дайындалады. Көрмеге дайындалу кезінде шетел тілдерінде визиттық
карточкаларды қажетті көлемде дайындайы қажет. Ең негізгісі жарнамалық
стендті жасауы қажет.
Туристік көрмелерге қатысудың екі мақсаты бар: 1) партнерлік
байланыстарды және агенттік тораты кеңейту; 2) өзінің өнімдеріне түпкілікті
тұтынушыларды тарту.
Стендте жұмыс істеу үшіе турфирма ең көзге түсімді, эрі пысық
қызметкерлерін қояды. Олар шетел тілдерін білуі қажет. Стенд – турфирманың
қызметі жайлы толық мәлімет беретін витрина.
Тур операторлармен жұмыс істеуге агенттерді тартудың тағы бір
құралы презентацияларды ұйымдастыру. Презентация кәсіби көрме жүмыс
істеп жатқан күндері, аумақтардағы жаңа филиалдардың ашылуына
байланысты немесе туристік мерзімнің ашылуымен байланысты
ұйымдастырылады. Презентацияны ұйымдастырумен маркетинг бөлімі айналысады.
Презентация салтанатты түрде мейрамханаларда, клубтарда
жүргізіледі.Ұйымдарга демеушілк көмек, Турфирмалар әр түрлі қоғамдық
шараларда демеуші ролін атқаруы болады. Маркетинг бөлім елде, қалада қандай
шаралар өтіп жатқандығын іздестіріп, ол жерлерге қатысу туралы шешім
қабылдайды. Негізі қоғамдық өмірде мағызы бар және БАҚ – да үлкен резонанс
алатын оқиғаларға демушілік жасайды.
Оперативті маркетинг. Турфирманың маркетингтік бөлімі агенттік торап
арқылы және Интернет жүйесі арқылы жүргізілетін барлық сатулардың
мониторингін жүргізеді. Сатулардың жүргізілуінің бағытын бақылау мақсатында
есеп беру бланктары жасалады.
Жарнамалық қызмет. Турфирманың жарнамалық қызметін жүргізудің негізгі
бағыттары болып жарнамалық стратегияны және медиажоспар жасау,
медиажоспардың орындалуын бақылау, БАҚ – да жарнаманы ұйымдастыру,
каталогтар жасау, пресс – конференцияларды жүргізу және т.б. жарнамалық
әрекеттер.
Шетелде турөнімнің жарнамасымен тек турфирмалар ғана емес, сонымен
қатар, федералды және жергілІкті құрылымдар, қонақ үйлер, театрлар,
музейлер, тематикалық парктер, мейрамханалар және басқалар. Мысалы,
Голландидағы қызғалдақтардың өскендері жайлы БАҚ – ғы күшті жарнама рақылы
білуге болады. Аты әйгілі Кекенхоф өзінің ғажайып гүлдері бар брошюраларын
элемнің түпкір – түпкіріне жібереді. Бұл брошюраларда парктың тарихы
туралы, қандй көлікпен ол жерге жетуге болатындығы жэне бағаларының қандай
екендігі туралы толық ақпарат бар. Қазіргі кездегі турфирманың қызметі
рыноктық ортада жүргізіледі. Сұраныс пен ұсыныс қаңдары, еркін бәсекелестік
турфирманы рыноктық ойынға бас ұруға әкеледі. Маркетинг фирмаішілік және
сыртқы орта шындығымен байланыстыратын механизм болып табылады. Ол рыноктың
конънктурасы, рыноктағы бәсекелестер, туристік лектерің бағыттары, туристік
өнімнің өзгеруі, тұтынушылардың талғамы мен көзқарасының өзгерісі жайлы
ақпапарт береді.
Жарнама, реклама (франц. reclame, лат. reclamo — жар саламын) —
тауарлардың, қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру және
оған деген сұранысты көбейту мақсатында таратылатын хабарлама; белгілі бір
адамдар, ұйымдар, әдебиет пен өнер шығармалары туралы хабар таратып, оларды
әйгілеу.
Жарнаманың мақсаты және қызметі.Жарнаманың көп мақсаттары бар,
алайда олай көрінгенімен жарнама әруақытта бір мақсатты көздейді.
Жарнаманың негізгі мақсаттары келесіден тұрады:
-пайдаланушының зейінін аудару;
-тұтынушыға тауарды пайдаланудың тиімділігін көрсету;
-қызмет немесе тауардың өзі туралы пайдаланушыда нақты білім
деңгейін қалыптастыру;
-сатушының немесе өнім шығарушы фирманың жағымды бейнесін құру;
-тауарға қажеттілікті қалыпастыру;
-фирмаға оң қатынасын қалыптастыру;
-сатып алушыға бәсекелестің емес, дәл жарнамалаушы фирманың
тауарын алуға сендіру немесе иландыру;
-тауар өніміне ынталандыру;
-тауар айналымының жылдамдауына қабілеттену;
-бұл пайдаланушыны тауардың әруақытта сатып алушысы, фирманың әр
уақытта клиенті болдыру;
-басқа фирмаларға сенімді партнер бейнесін қалыптастыру;
-пайдаланушыға фирма және оның тауары туралы есіне түсіру;
Жарнама практикада бір мақсатты анда-санда қолға алады ереже
бойынша бір жарнама мерекесінде мақсаттар қиылысады.
Жарнама міндеттері келесілер: тауар клиенттеріне жарнама жаңа;
жарнама таныс клиенттерге тауар және қызметке қолдаушы жарнама
ретінде; жарнама мықты (мысалы, банк резиденті); бәсекелестерден
аластату; жарнама берушінің шеберлігі;
Жарнама қызметі оның мақсаты мен міндетінен анықталады. Оның
түрлері келесілер:
1.Тауарды және оны өндірушіні немесе сатып алушыны теңестіру;
2.Күтім немесе идеяның тауарлардың жылжуы;
3.Сатып алушыға ақпарат беру;
4.Сұранысты қалыптастыру;
Қазiргi кезде жарнама тарату құралдарының көптеген түрлерi қалыптасқан.
Жарнама түрлерi және оны тарату құралдары:
Тiкелей жарнама:
а) Пошта хаттары, баспа материалдары
б) Пошта арқылы видеокассеталар, видеодисктер
Баспа жарнамасы:
1. Анықтамалар, каталогтар
2. Пресс – релиз, баспасөз хабарламасы
3. Буклет
4. Анықтама
Баспасөз жарнамасы: Газеталар мен журналдар
Хабар жарнамасы: Радиожарнама мен тележарнама
Сыртқы жарнама:
1. үлкен габариттiк плакат
2. Газжарығы құрылымдар
3. Роллер
4. Мультивизио плакаты
5. Электронды панносы
Экран жарнамасы: Кино және видеофильмдер мен слайд – фильмдер
Транспорт жарнамасы:Транспорт сыртындағы жарнама және транспорт
салонындағы плакаттар және хабарландырулар
Сату орынындағы жарнама: Витрина, тауар қорабы , зат таңбасы, назар
аударуға арналған жазулар, таңбалар (“ай - стоппер”)
Жарнаманың басқа түрлерi:
Көрме және жәрмеңке және компьютер жарнамасы, кәдесый және купон,
лотерея (кесте 1).
Кесте 1- Туристік жарнаманы шығындары бойынша бөлу
Жарнаманы тарату құралы Жалпы шығын, пайызбен
Пресса:
- туризм бойынша арнайы пресса 17,2
- қоғамдық – жарнама 9,5
- Ақпаратты – серпілту 9,4
- Қоғамдық – саяси - әлеуметтік 9,3
- іскерлік 8,2
- элиталық 4,1
Радио 11,2
Телевидение 10,3
Наружная реклама 8,9
Басқа да шаралар 12,0
Осы кестеден ең қымбат немесе шығыны көп жарнама құралы басқа да
шаралар, оған дегустация, презентация, жәрмеңке және көрме жатады.
Туризмдегі маркетинг — әлемдік туристік нарықтағы үдерістерді есепке
алу мен туристік өнімнің сапасын арттыру негізінде пайда табу мақсатында
туристік-экскурсиялық қызметтің жаңа тиімді түрлерін дайындау, оларды
өндіру мен өткізу бойынша туристік компаниялардың қызметін ұйымдастыру және
басқару жүйесі болып табылады.
Турфирманың жарнамалық қызметін жүргізудің негізгі бағыттары болып
жарнамалық стратегияны және медиажоспар жасау, медиажоспардың орындалуын
бақылау, БАҚ – да жарнаманы ұйымдастыру, каталогтар жасау, пресс –
конференцияларды жүргізу және т.б. жарнамалық әрекеттер.Бұл бағыттар
туристік фирма үшін маңызды рөл атқарады.
2. 3 TOP MEDIA туристік фирмасының қызмет көрсету түрлері
TOP MEDIA туристік фирмасы қазіргі таңда барлық туризм саласымен жұмыс
істейді. TOP MEDIA туристік фирма туризмнің танымды түрлерімен
айналысады. Жалпы алғанда туристік фирма визалық жолдамаларды дайындаумен
жүйелі түрде қызмет атқарады.
Турфирма ыңғайлы шарттарда, ерекше ықыласымен, адамдардың билеттерді
кезексiз алуға деген табиғи қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік
беретін қызмет түрлерін көрсетеді. Көрсетілетін қызметтер жеке
жолаушыларға, сондай-ақ бiрлескен тұтынушыларға да бірдей бағытталған. Ендi
тұтынушы әуежайға баруға міндетті емес. Жолдаманы туристік фирмадан дереу
сатып алу құқығына иеленген. TOP MEDIA туристік фирмасы Испания, Италия,
Түркия, Қазақстан Республикасының қалаларына және Қытай, Германия, Тайланд,
Египет мемлекеттері туристік жолдаманы жасай алады. Қытай мемлекетіне
жолдама ( жекелеген визалар - 10000 тг, жылдық - 20500 тг) құрайды. Еуропа
елшілігіне экскурсиялық турлар (Германия,Италия,Испания,Чехия,Фран ция).
Демалу мақсатында жіберілетін мемлекеттер: Таиланд, Египет, ОАЭ, Хайнань,
Малайзия, Гоа, Мальдива, Куба, Доминикана, Бали. Қазақстан Республикасы
бойынша демалу мақсатында жасалған туристік жолдамалар: Сарыағаш, Боровой,
Манкент, Қарқаралы. Турфирма көрсетілетін әрбір қызметтер үшін өз
тарифтерін қамтиды (кесте 2).
Кесте 2 - Көрсетілетін қызметтер үшін тарифтер
Қызметтердің атауы Қызметтердің құны теңге
Авиа билеттерді және теміржол Билеттен 1000
билеттерін броньға қою, рәсімдеу және
жеткізу
Қарағанды қаласының шегінен аса 800 бастап
билеттерді жеткізу
ТМД бойынша қонақ үйлерді броньға қою 2500 -4500
ҚР бойынша қонақ үйлерді броньға қою 1600-3200
Турпакеттерді рәсімдеу Туроператорлардың бағасы бойынша
Шекарадан шығу құжаттарын рәсімдеу Ресми алымдар 5000
Сақтандыру қызметтері Сақтандыру компанияларының тарифтері
бойынша
Виза алу үшін қызметтер Консулдық алым 1500
Кәсіпорындағы ұйымдастырылатын туристік бағыттарішкі және сыртқы болып
келеді.Оның ішіндегі ішкі бағыттарға: Қарқаралы, Бурабай, Мангент және
Балқаш.Сыртқы бағыттары: Оңтүстік – Шығыс Азия, Қытай, Түркия, Европа
елдері. Енді кейбір ішкі және сыртқы бағыттарына тоқталып өтсем.
Қарқаралы.Мұнда 10-нан астам демалыс үйлері мен демалыс аймақтары бар,
олардың ішінде АО Арселор Миттал Темиртау көмір департаментінің Шахтер
демалыс үйі, Сосновый бор, Тас бұлақ тау отелі, сауықтыру лагерлері.
Аудан аумағында Қарқаралы МҰТП орналасқан. Паркте 7 табиғи ескерткіш бар:
алғашқы адам үңгірі, Шайтанкөл көлі (сурет 4), Бассейн көлі және
т.бҚарқаралы тауларының ерекшелігінің бірі – бұлақ көздерінің молдылығы.
Ондағы су мөп-мөлдір. Қарқаралылықтар әсіресе Суықбұлақты ерекше атайды.
Ондағы су сәл газдалған және секундіне жарты метр күшпен бүлкілдеп тұрады.
Қарқаралының таулы өзендері Үлкен және Кіші Қарқаралы Құрөзек арнасына
құйылады. Қарқаралы таулары өздерінің далалық және таулық деп аталатын
көлдерімен де аты шыққан. Олардың қатарына Жартас, Ащыкөл, Бастыбай,
Таскөл, Қойтас және басқалары.
Сурет 4 – Шайтанкөл
Бурабай – сансыз көп көлдердің мекені. Ең терең көл Жеке-Батыр жотасының
шығыс баурайында орналасқан – Щучье көлі, оның ені 3 км-ден артық, ал
тереңдігі 18 метрге дейін жетеді. Көлде алабұға, шортан, шабақ балықтары
бар. Аталған көл Бурабай курортының темір жол станциясы орналасқан аудан
орталығы, Щучинск қаласының жанында орналасқан.
Бурабай – демалатын, қайықпен, катамаранмен жүретін сүйікті орын. Егер
көлдің айналасынан өтсең (ол 12 км) Громовой көлінің бастауында иілген
ағаштар атауын айтып тұрғандай билеп тұрған шоқ қайың табиғат
ескерткішін көруге болады. Көлдің шығыс жағасы құмды жаға, шомылуға,
демалуға арналған жайлы орын.
Әртүрлі класстық нөмірлері бар Бурабайдағы Алтын үй жайлы қонақ үйі.
Отельде сонымен қатар хайыз бен мейрамхана бар. Кешеннің аймағында балалар
алаңы, балалар бассейні, спорт алаңдары бар. Бағаның ішіне таңғы ас та
қосылған. Қосымша орынның бағасы тәулігіне 2000 теңге. Қонақ үйдің
нөмірлер бағасы бөлмелер деңгейіне байланысты.
Түркия - миллиондаған туристер бұл елдің көз тартар әдемілігін де,
таңғажайып келбетін де, Жерорта және Эгей теңіздері жағасындағы саф ауасын
да ертеден мойындаған. Түркияға саяхат жасап, ондағы демалыс орындарында
болу - демалыс уақытын ең жоғарғы деңгейде өткізу деген сөз.(сурет 5) Тіпті
4-5 жұлдызды қонақ үйлерге бір көз салудың өзі неге тұрарлық десеңізші!
Бұл жердегі туристерге қызмет көрсету сапасын All Inclusive (барлығы
қамтылған) атты жұмыс істеу ұстанымынан-ақ байқауға болады. Сізге бұл жерде
толықпансионды қызмет түрі көрсетіледі, олардың арасынан спиртті ішімдікті
де, жай сусындарды да тәулік бойы таба аласыз. Түрік моншасы да сіздің
қасыңыздан табылады. Ал көңіл көтерудің бильярд, гольф, тағы сол сияқты
түрлерімен қиналмай-ақ айналысуыңызға әбден болады. Ал демалушылардың бала-
шағасы үшін де барлығы қарастырылған. Балалар үнемі ата-аналардың және
тәрбиешілердің көз алдында болуы үшін арнайы балалар клубтары бар. Осының
барлығына сіз туристік фирмаға бір реттік төлем жасау арқылы қол жеткізуге
болады.
Ең ерекшелігі сол-бұл жерде балалар түрлі жағдайда тегін демалады.
Түркия мемлекетінде жастар демалатын орынды – Бодрум деп тануға болады..
Европада көлемінің үлкендігі жағынан екінші орын алатын көбікті шоумен
көркемделген дискотека Геликарнас немесе кемедегі Катамаран би кеші кез
келген туристің көңілін көтеріп қана қоймай, жастық лебін сыйлайды.
Тағы да тиімділіктер жайына келсек, түрік курорттарына бару визасыз
жолмен рәсімделеді. Демалудың тиімді жолдары нағыз Түркия мемлекетінде
жатыр. Анталияда жүрсеңіз, қалаған уақыттабір күнге Иерусалимге ұшып кетуге
мүмкіндік көп (ұшу уақыты-1сағ), ал Бодрум мен Мармариста жүріп 2 сағаттың
ішінде пароммен грек аралдарына аттана аласыз. Осы үшін де виза рәсімдеп
әуре болмайсыз.
Сурет 5 - Түркия
Испанияда демалу ерекшеліктері өте көп (сурет 6).Испания мемлекетінің ең
маңызды туристік жерлеріне тоқтала кетсек.
- Біріншіден бұл елде демалу мақсатында Порт Авентура аттаркциондар
бағын және Коста Карибе аквапаркіндегі су тауларды және
Барселонадағы түрлі-түсті су бұрқақтарын тамашалауға мүмкіндік зор;
- Екіншіден бұл жерге келген әр турист тарихи ескерткіштерді өз
көзімен көреді. Олар: Қасиетті Отбасылар соборы, Гаудидің ғажайып
туындылары, Прадо мұражайы және Сальвадор Далидің мұражай үйі, Эль
Греконың үйі, Таррагона қаласындағы Рим империясы кезеңіндегі
мұрасы, қамалдар қаласы-Валенсия.
- Үшіншіден бұл жерге келген қонақтар әйгілі испан асханасының теңіз
тағамдарының түріне толы ас үйлерінен дәм татады. Сонымен қатар
Коста де Ла луз табиғатына бой сұнып, ләззат алады. Ол жер тіпті
Көгілдір жалау мәртебесін алған.
- Төртіншіден, осында келген адам жастар демалысының патшайымы
саналатын атақты Ибицте-stopбикештеріне бара алады. Сонымен бірге
Мальоркедегі казиномен, шоу-бағдарламалар испандық таным ал
адамдардың ғана емес, тіпті испан королінің сүйікті орынымен де
таныса алады;
- Бесіншіден, бұлелдесіздіатақтыКанар аралдары да таңғажайыпқа толы.
Осы жерде Loropark тотықұстарбағымен, LagoMartianes
жасандыкөлі, Тейде вулканы түбіндегі LasCanadas қорығы,
виндсерфинг клубтарымен, су астыжүзулерітуристтің демалысын жоғары
деңгейде қалыптастыра алады.
Сурет 6 - Испания
Қытай армандардың тоғысқан елі, сондықтан бірден таң қаларлық
ғажайыптарға жетелейді. Конфуциан даналықтары әлемдік туризмде жетекші орын
алады. Туристерді тек осы ғана емес, басқа да өзіндік ерекшеліктермен
тарихи құндылықтар тартады. Ұлы Қытай қамалдары, Мин сағанасы, Пекин
операсы, Император қамалы, Неба ғибадатханасы тағы да сол сияқтылар.
Туристерді бұл елдің көз жауын алатын табиғи әсемдігі де таң-тамаша
қалдырады. Соңғы кезде әсіресе Хайнань аралымен аты әлемге әйгілі Орхидея
бағы көпшіліктің ең көп баратын орнына айналған (Сурет 7).
Сонымен қатар, ел ауызынан естіген қытай медицинасының кереметіне де сіз
осы елге келу арқылы көз жеткізе аласыз: акупунктура, ароматерапия,
бальнеотерапия, гидроколонотерапия, саз-балшықпен емдеу, ингаляция, емдік
шомылулар және орап емдеу. Осы емдеу шараларының барлығы да келген
қонақтардың көңілінен шығып жатады. Ал осының барлығын қытай елінің атақты
термальды және қайнар сулары тіпті толықтыра түседі. Осы сулар радикулит,
ревматизм және гинекологиялық сырқаттарға бірден-бір шипа.
Сурет 7 - Ұлы Қытай қорғаны
Туристік бизнестің дамуы үшін туристерді орналастырудың инфрақұрылымы
өсуінде маңызды орын алады. 2018 жылы тұрғын үйді ұсыну бойынша
кәсіпорындардың көрсеткен қызметтері 2017 жылмен салыстырғанда 10-ға өсіп,
139 бірлікті құрады. 2018 жылы 95 қонақ үйі және 44 өзге де тұрғылықты
орындар өз қызметтерін көрсетті (демалыс аймақтары және балалар сауықтыру
лагерлері).
2018 жылғы орналастыру объектілері көрсеткен қызметтердің жалпы номерлер
саны 3335 бірлікті құрады. 2017 жылмен салыстырғанда олардың саны 3,5%-ға
өсті, сонымен қатар жайлылықтары жоқ орындар 2,8%-ға және люкс орындар
4,3%-ға өсті.
2018 жылы келушілерге 175,5 мың орын ұсынылды, тәуілік – төсектің
орташа құны 4349,4 теңгені құрады. Салыстыру үшін: 2017 жылы 157,7 мың орын
ұсынылды, тәуілік – төсектің орташа құны - 4171,9 теңге.
Өткен жыл бойы тұруды ұсынатын қызметтер объектілері 222,4 мың адамға
қызмет көрсетті (2017 жылға қарағанда 10,8%-ға көп).
Келуші резиденттердің 66%-ы үшін негізгі мақсат іскерлік және кәсіби
сапарлар болса, 32%-ы үшін - бос уақыт және демалыс болды. Резидент емес
келушілер негізінен іскерлік және кәсіби мақсаттармен тоқталды.
2018 жылы алдыңғы жылмен салыстырғанда елдегі ішкі туристердің саны 47%-
ға өсті.
2018 жылы Қарағанды облысында 113 туристік фирма қызмет көрсеткен, бұл
2017 жылға қарағанда 19 турфирмаға өсті. Өткен жылы турфирмалармен 25,3 мың
келушілерге қызмет көрсетілді, 1766 млн.теңгеге жолдама сатылды. 2017
жылмен салыстырғанда туристерге қызмет көрсету бойынша көрсеткіш 34,7%-ға,
сатылған жолдаманың құны бойынша 23,7%-ға өсті.
Елдің ішіндегі саяхаттайтын туристердің саны алдыңғы жылдың сәйкес
кезеңімен салыстырғанда 46,9%-ға өсті және 9,2 мың адамды құрады.
Қазақстаннан тыс жерлерге 16 мың адам кеткен, бұл өткен жылмен
салыстырғанда 28,3%-ға артық. Туристердің көп баратын елі Түркия болып
қалуда – кеткендердің жалпы санының – 57,6%-ы, Германия – 10,6%, БАЭ -
8,3%, Тайланд – 7,3% және Қытай – 6,3%. Бұл елдерге кеткендердің үлесіне
90,1% тиесілі. Ресей еліне жалпы ТМД кеткендердің 78,3% тиесілі.
Тайландқа, Түркияға және БАЭ-қа кеткен туристер саны едәуір өсті.
Германияға кеткен туристер азайды (сурет 8).
Сурет 8 - Елге келушілер бойынша туристерді бөлу адам %
Компания келесі даму бағыттарымен ерекшеленеді:
1)Операторлық:Турция (Мармарис, Саригерме, Фетхие, Кушадасы),БАӘ,
Италия, Португалия;
2)Агенттік:Египет, Тайланд, Чехия, Франция.
Туризм нарығында 17 жыл туристік қызметтердің негізгі оператор
бағыттарының тізімі:
- Турция (Анталия аралы, Фетхие, Саригерме, Мармарис, Кушадасы, Чешме,
Бодрум, Сиде);
- 2* до 5*категориялы отельдерде демалу;
- клубты отельдер;
- Италия (зкскурсиалық программалардың орын алуы эконом
класстардан VIP класстарға дейін);
- классикалық Италия, Италии Інкәрі, Италии Алқасы,жалпы Италия, Рим
лемалыс орындары.
- VIP қызмет көрсету;
- ең үздік жағадағы демалыс, бизнес және шоп турлар Абу-Даби, Дубаи,
Шарджу, Корфаккан, Аджман, Фуджейру, Умм Аль Кувен, РасАль Хайм.
Комбинирленген турлар: ОАЭ + Оман, ОАЭ +Катар;
- Дубаи и Шарджуға іскерлік турлар (отель 1*-5*);
Көрсетілетін қызмет ассортименті өте ауқымды. Компания Тахмид мынандай
қызмет көрсетеді:
- жеке және группамен демалу бағдарламасын жасау;
- жеке көрсетілетін және V.I.P. қызметтер;
- танымдық турлар ұйымдастыру;
- санаториялық емдеу, курорттық демалыс, спорттық, реабилитациалық
бағдармалар;
- көлік қызметі;
- автомобильді арендаға алу;
- визалық қолдау;
- сақтандыру;
- гостиница және курорттық демалыс орындарында номерлерін брондау;
- конференция, семинарлар,көрмелер және басқа да қоғамдық іс-шаралар
ұйымдастыру;
- мәдени бағдарламалар, экскурсиялық қызмет көрсету;
- тұрақты клиенттерге арнайы бонустық жеңілдіктер бар.
Туризмдегі маркетинг — әлемдік туристік нарықтағы үдерістерді есепке
алу мен туристік өнімнің сапасын арттыру негізінде пайда табу мақсатында
туристік-экскурсиялық қызметтің жаңа тиімді түрлерін дайындау, оларды
өндіру мен өткізу бойынша туристік компаниялардың қызметін ұйымдастыру және
басқару жүйесі болып табылады.
Турфирма ыңғайлы шарттарда, ерекше ықыласымен, адамдардың билеттерді
кезексiз алуға деген табиғи қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік
беретін қызмет түрлерін көрсетеді.
3. ТУРИСТІК ФИРМАЛАРДЫҢ КӨЛІК САЯХАТТАРЫНЫҢ ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛУ.
3.1 Көлік саяхаттарының жіктелуі
Көлік – халық шаруашылығының ірі салаларының бірі. Оның жұмысында
жолаушыларды тасымалдау маңызды үлес алады. Олардың ішінен жоғарғы орынды
туристер алады. Туристерге, негізінен, саяхаттың созылу уақыты, оның
комфорттылығы және бағасы маңызды болып саналады. Көлік түрінің және
туристің ауқаттылық деңгейінің, туристік саяхаттың мінезі мен шығу
мақсатының алыстауының арасындағы тәуелділік айқын көрінеді.
XIX ғасырдың екінші жартысы мен XX ғасырдың басындағы туризм интенсивті
дамуы теміржол желісінің қарқынды дамуымен тығыз байланысты болды.
Теміржолдардың пайдасы автокөлік және авиа көлігі дамығаннан кейін кеми
бастады.
Туризмде пайдаланатын көлік түрлері географиялық орнына, жердің табиғи
жағдайына, сонымен қатар коммуникациялық желілердің дамуының дәрежесіне
байланысты болады. Туристік көлік және жалпы көлік: құрлық, су (өзен,
теңіз) және әуе көлік болып бөлінеді. Туристік тасымалдаудағы көліктің
кейбір түрлерінің үлесі халықаралық және ішкі туризмде әртүрлі болып
құрылады. Қоғамдық көлік туристердің тікелей демалуының, тамақтану және
көңіл көтеру орны болды. Осындай транспорттық туризм халықтың демалуының
айрықша түріне айналды. Осы мақсатқа негізінен су көліктерінің түрлері –
кемелер, онда жоғарғы категориялы қонақ үйлер сияқты комфортты демалу үшін
жағдайлар жасалады. Ересек адамдар үшін ең тартымды жылжитын үй сияқты
жолаушы су кемелері болып табылады. Темір жол көлігі қызмет көрсетудің
осындай жоғары деңгейін арнайы жылжымалы құрамды қолданғанда да көрсете
алмайды, бірақ оның да құндылығы бар. Кейбір көрсеткіштер бойынша су көлігі
озып кетеді.
Жоғары дамыған мемлекеттерде автомобиль, теміржол және әуе туризмі
маңызды орын алады. Сонымен қатар көлік экскурсияларда қызмет көрсету, оның
ішінде қалаларды, табиғи көрікті жерлерді, мәдени-тарихи объектілерді, т.б.
барып көру үшін маңызды рөл атқарады.
В.И. Азар көлік түрлерін демалу түрлерін ұйымдастыруға байланысты келесі
топтарға бөлген:
– арнайы туристік пойыздарда немесе кемелерде саяхаттайтын туристер;
– кәдімгі поездар мен кемелерде саяхаттайтын және қызмет көрсету толық
кешені ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе 3
1. Туристік фирманың негізгі сипаттамасы 4
1.1 Туристік фирманың қалыптасуы, мақсаты мен міндеті 4
1.2 Туристік фирманың басқару құрылымы 6
2. TOP MEDIA туристік фирмасының шаруашылығы 9
2.1 Туристік фирмада қызмет көрсету сапасы 9
2.2 TOP MEDIA туристік фирмасының маркетингі 10
2. 3 TOP MEDIA туристік фирмасының қызмет көрсету түрлері 16
3. Туристік фирмаларадың көлік саяхаттарының жүзеге асырылуы 22
3.1 Көлік саяхаттарының жіктелуі 22
3.2 Әуе маршруттарын дайындау мен жүргізу ерекшеліктері 24
3.3 Теміржол саяхаттарын жоспарлау мен ұйымдастыру 28
3.4 Автосаяхаттарды ұйымдастыру 36
3.5 Су саяхаттарын ұйымдастыру ерекшеліктері 42
ҚОРЫТЫНДЫ 44
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 46
ҚОСЫМША 47
Кiрiспе
Кәсіпкерлік қызметті ұйымдастыру мен жүзеге асыру кезінде жоспарлау
жетекші орынға ие болады. Әсіресе, қазіргі экономикалық жағдай фирма
ішіндегі жоспарлаудың жаңа прогрессивтік тәсілдерін қолдануды талап
етеді. Ал бизнес жоспар фирма ішіндегі жоспарлаудың негізі болып табылады
және ол ағымдағы немесе болашақтағы жағдайды таладуға мүмкіндік береді.
Бизнес жоспарлау экономикада процестерді түбегейлі қалпына
келтіреді. Қаржылық жоспарлау халыққа салынатын салықты, халыққа бөлінетін
қаржыны жоспарлап, ретті де кезекті жерінде қалыптасуына әрекет етеді.
Қаржылық жоспарлаудың қаржылық процестердегі ролі өте үлкен болып келеді.
Мәселен, Ресей Федерациясы қаржылық жоспарды үш жылға бірден
қалыптастырады. Орта мерзімдегі қаржылық жоспарлау процесінде бұл
бюджеттегі қаржыны үнемдеуді талап етеді.
Жоспар жасау кездегі шартты нәрсе-өндіріс көлемі мен сатылатын өнімнің
тепе-теңдігін сақтау. Кәсіпорын үшін барлық өндіріс күшін дұрыс іске қосып,
материалдық қордың көлемін көбейту тиімді.
Қаржылық жоспарлау статьясы кәсіпорынның экономикалық көрсеткіш
жұмыстарымен байланысты: өнім өндіруге, қызмет көрсетуге, ғылыми
техникалық дамуға өндірісті жетілдіруге, өндірістің тиімділігін арттыру,
күрделі құрылыс жүргізу. Бизнес жоспарлау кәсіпорын қызметінің барлық
саласына ықпал етеді. Бизнес жоспарлау процессі бірнеше кезеңнен тұрады:
Бірінші кезең-бұрынғы қаржылық көрсеткіштер сұрыпталады. Бұл үшін
кәсіпорынның негізгі қаржылық документтері пайдаланылады: есептік баланс,
түсі мен шығын жөніндегі есеп, қаржы қорының қозғалысы туралы есеп. Бұл
құжаттардың кәсіпорынның қаржы көрсеткіштерін талдауға және есептеуге керек
нәтижелері бар, осы құжаттарды келесі жылға болжауға көмектеседі.
Екінші кезең-негізгі болжамдық құжаттарды жасау кезеңі: баланс болжамы,
түсі мен шығын есебі, ақша қозғалысы туралы есеп.
Үшінші кезеңде қаржы құжаттарының көрсеткіштері ағымдағы қаржы
жоспарының көмегімен нақты белгіленеді.
Төртінші кезеңде қаржылық жоспарлау процесі іске асырылады.
1 ТУРИСТІК ФИРМАНЫҢ НЕГІЗГІ СИПАТТАМАСЫ
1.1 Туристік фирманың қалыптасуы, мақсаты мен міндеті
TOP MEDIA туризм индустриясында жақсы дамыған туристік фирма болып
табылады. TOP MEDIA 2001 жылдан бастап жұмыс істейді.., Қарағанды қ.,
Лободы д.,11а үйде орналасқан, тел\факс:. +7 (7212) 42-61-50. Ген.
Директор: Канеев М.Р. Офис қызметкерлері мен тұтынушылары үшін ыңғайлы
демалатын орын жасалған, сонымен қатар қысқаша мәліметтер алу үшін
брошюралар, видеолар ұсынылады.Кеңседе сонымен қатар авиабилеттерді онлайн
брондау жүйесі бар,осы жүйе арқылы авиабилеттерді сатуға болады.Билеттерді
брондау AMADEUS жүйесі арқылы жүзеге асырылады.Турфирманың өзінің эмблемасы
бар (сурет 1).
Cурет 1 - Турфирма эмблемасы
Туристік фирма құрылғаннан бастап, өзінің мәдени ой-өрісін көтеруге
келген туристердің қажеттіліктерін қанағаттандыруға негізделген.
Компания өзін былай бейнелейді: Сіздердің демалысыңыз – біздің
мамандығымыз. Бұл ұран – фирма басшысы мен оның қызметкерлері клиенттерге
барлық жағдай жасайды.
Бұл жағдай үш негізгі принципке негізделген:
- әрбір клиентке жекелей қызмет көрсету;
- тұтынышының қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында жаңа
технологияларды қолдану;
- тез арада және нақты жауап қайтару.
TOP MEDIA туристік фирманың негізгі мақсаты саяхатты, экскурсияларды,
жорықтарды ұйымдастыру мен жүргізу, өткізілетін іс – шараларына қатысуына
адамдардың максималды санын тарту, туристерді жоғары сапалы қызмет
көрсетуде іс – шараладың танымдылық, тәрбиелік, сауықтыру құндылықтарымен
қамтамасыз ету, сонымен қатар шаруашылық – қаржылық қызметке және
адамдардың қауіпсіздігін көрсететін талаптардың орындалуын қадағалау.
Бірақ бұл туристік фирманың негізгі мақсаттары болып табылады:
- туризмді дамыту;
- туристерді барынша, мүмкіндігінше Қазақстан Республикасына тарту,
шақыру;
- ҚР мәдениетін дамыту;
- туристік нарыққа толық шығу;
- қаржының тұрақтылығына қол жеткізу;
- кәсіпорынды кеңейту, шығарылатын туристік өнімдер көлемін өсіру;
- бәсекелестік орта туралы маркетингті ақппараттарды жинау және
талдау, тұтыну және талдау, тұтыну тауарлардың туристік нарықтағы
сиымдылығы;
- баға билігіндегі бірегей және серпімді жүйесін құрау;
- жаңа туристік қызмет түрін қосу,
- туризімдегі қызметтің басқа түрлерін жүзеге асыру, ол қызметтің
пайдалылығына, нарықты алатын орны мен пайданы ҚР ешбір
заңдарына қайшы келмей арттыру.
TOP MEDIA туристік фирманың орындайтын міндеттері:
Тұтынушыларды жалпы маршрут туралы ақпаратпен қамтамасыз ету;
- Туризм саласына байланысты мәліметтер жинау, сонымен қатар
жіберілетін маршруттарды зерттеу, олар туралы мәліметтерді толық
қанды жіберу.
- Фирма республиканың көптеген ірі туристік ұйымдармен келісім
жұмыс жасауды тырысады. TOP MEDIA туристік топтарға, жеке
туристер, қалаға жұмыспен немесе жеке іс шаруаларымен келетін
шет ел азаматтарына да кызмет көрсетеді.
Бүгінгі таңда TOP MEDIA туристік фирмасы Қарағанды қаласында, ондағы
қызметкерлер штат саны 4 адамды құрайды. Турфирма еліміздің көптеген ірі
қонақ үйлермен, демалыс орындарымен, санаторийлерімен тығыз жұмыс істейді.
TOP MEDIA туристік фирма өздігінен маршруттар мен демалыс
экскурсияларын құрастырады. Туристік фирма Греция, Италия, Тайланд, БАӘ
және т.б шетел елдерімен келісім шартқа отырған.
Туристік фирманың қауіпсіздік ережелері. TOP MEDIA туристік фирмасына
бірінші барған күні фирма директоры мекемедегі техника қауіпсіздіктерімен
таныстырды.Онда компьютерді қалай қосып-өшіру керектігін көрсетті. Және де
электр сымдарына абай болу керек екенін айтып отырды. Компьютерді жұмыс
істеп болғаннан кейін міндетті түрде сөндіріп қою қажеттігін, компьтердің
алдында міндетті түрде кактус гүлін қойып қою көзге қауіпсіз екенін
ескертті. Бөлмеден шығарда бөлменің терезелерін жауып, бөлмедегі электр
жарығын сөндіріп кету керектігін айтты. Мен өзіме тиесілі жұмыстарды
техника қауіпсіздігін сақтай отырып жұмыс істедім.
Техника қауіпсіздік шараларымен толық қанды таныстым. Сонымен жалпы
алғанда мына техника қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет:
- Есептеуіш техника бөлмесінде әрбір қызметкер қауіпсіздік техникасының
ережесін қатаң тәртіпте орындау керек.
- Электр тогымен зақымдалған қызметкерге алғашқы көмек көрсете білу
керек.
- Электр тоғымен зақымдалған кезде тезірек тоқты өшіріп, зақымдалған
адамды сымнан босату керек.
- Егер демалысы тоқтап қалған болса, онда дәрігер шақырып жасанды тыныс
алу жәрдемін көрсету керек. Ол минутына 16-18 рет бір қалыпты өту болып
табылады.
Бұл мекемеде мен көбінесе Microsoft Word – пен, Microsoft Excel жұмыс
жасадым. Мекеменің бухгалтерлік бөлімінде жұмыс жасап, төлемдік ақы не
екендігін, онымен қалай жұмыс жасау қажет екендігінен, мекемесінің қандай
банктермен жұмыс жасайтындығынан толыққанды мәлімет алдым. Жалпы төлем
ақыға келер болсақ, бұл көрсетілген соманы бенефициар пайдасына ақшалар
жіберушінің оған қызмет көрсететін қабылдаушы-банкке ақшаны берерде бірнеше
банктермен жұмыс жасайды.
Фирмада тәжірибеден өткен уақытта жолдамалар, акциялар дайындадым.
Кеңседегі жұмыс номенклатурасымен таныстым. Аймақтағы туристік бизнестің
негізгі объектілерімен таныстым. Статистикалық есептеулердің барлық
түрлерімен танысып, оларды даярлауға көмектестім. Сонымен қатар
қонақүйлердің жарнамалық бөлімдерімен, ұсынатын акцияларымен таныстым.
Басқа шетел қонақүйлері мен авиакомпаниялармен таныстым. Потенциалды
туристер мен тұтынушылармен жұмыс істеуді үйрендім. Тұтынушылар үшін
авиабилеттерді брондап, сатумен айналыстым. Әртүрлі авиакомпаниялар
тарифтерімен және акцияларымен таныстым. Тәжірибе уақытында менеджер
міндеттерімен таныстым, менеджерге турпакет даярлауға көмектестім.
Тұтынушылармен қарым-қатынаста болып, оларға турпакеттерді көрсетіп,
жарнамаладым. Тур объектілерде, қонақүйлерді таңдауға көмектестім, визалық
көмек, авиабилеттерді брондау, сақтандыру, анкеталық және т.б. қызметтер
бойынша жұмыс істедім. Қонақүйлерге ұсыныс дайындап, номерлерді таңдауды
үйрендім. Визалық онлайн-анкеталарды толтырдым.
Турпакет – бұл негізгі және қосымша қызметтер жиынтығы және оны саяхат
жасау мақсаты бойынша туристерге ұсыну.
TOP MEDIA туризм индустриясында жақсы дамыған туристік фирма болып
табылады.
1.2 Туристік фирманың басқару құрылымы
Қандайда бір турда сұраныс болса, сол клиентке оның бағасы, тұру
шарттары, сол елдің ерекшеліктері, қонақ үйлер жайлы ақпаратпен қамтамассыз
етуді және пайдалы кеңестер береді, буклеттер мен жарнамалық проспектілерді
ұсынады.
Туристік фирманың жетістікке жетуінің негізгі факторы−персоналды басқару
құрылымы.Негізгі басқару күші құрылтайшылар кеңесінде ең маңызды жүйесі
болып табылады. Осы сатылардың негізінде басқарушылық функцияларды
атқарады. Неғұрлым тиімді болса, соғұрлым басшылық қызметі дамиды (сурет
2).
Сурет 2 - TOP MEDIA туристік фирманың ұйымдастырушылық құрылымы
Схемадан көріп отырғанымыздай, TOP MEDIA туристік фирмасының басқару
құрылымы − функционалды болып келеді.Функционалды департаментализация –бұл
TOP MEDIA фирмасын жеке элементтерге бөлу. Әр элементтің өзінің нақты
атқаратын қызметі бар.
TOP MEDIA фирмасының басқару шенінің жоғарғы сатысында – бас директор
отырады. Ол кәсіорынға қатысты барлық мәселелерді шешуге қатысады. Сонымен
қатар, басшы өзіне берілген құқығын пайдалана отырып, қызметкерлерді
жұмысқа ала немесе босата алады.Кәсіпорын атынан сенім хаттар беруге,
банктерде шоттар ашуға бұйрық беруге құқығы бар.
Бас есепші(бас бухгалтер) – ұйымның шаруашылық ісін , қаржылық және
еңбек ресурстарын тиімді пайдалану есебін жүргізетін тұлға.Ол−түсетін
қаржы, негізгі және тауарлы-материалды қорларды, өндіріс шығындарын және
айналуларды есептейді. Сонымен қатар, қаржылық есептерді, несие
операцияларын, есеп айырысуларды жасайды.
Бас есепшінің қармағында – есепші-кассир. Ол әр бөлім ішіндегі
бухгалтерлік есептерді орындайды.
Одан кейінгі директор бағындыруында туристік бөлім басшысы болып
табылады. Ол жабдықтаушылармен келіссөздер жүргізеді , келісім-шартқа
отырғызды. Сонымен қатар көрмелер, презентациялар
ұйымдастырады.Турпакеттердің және авиабилеттердің сатылуларымен
айналысатын агенттер туристік бөлімнің басшысына бағынады. Олардың негізгі
мақсатына, клиенттерге көрсетілетін қызметтерді таныстыру, жаңа
клиенттердің іздеуі.
Кадрлық саясат – персоналмен дұрыс жұмыс істеуді анықтайтын формалары
мен әдістердің, теориялық көзқарастардың, ойлардың, талаптардың,
принциптердің жиынтығы.Ол − ұйым меншік иелерімен, жоғары деңгей
басшылығымен, кадрлармен жұмыс істейтін бөлімдер өңдейді.
TOP MEDIA туристік фирмада кадрлар сұрақтарын бас директордың
орынбасары және бөлім басшысы біріге жасайды.
Кәсіпорынның негізгі бағыттарына:
- персоналға қойылатын негізгі талаптар;
- жаңа кадрлар құрылымын құру және оларды басқару механизмдерін
ұйымдастыру;
- дамыту стратегиясын іске асыратын:персоналдың еңбекақы
концепциясын, материалды және моральды ынталандыру ережелерін
құру;
- кадрларды оқыту және дамытуда жаңа технологияларды қолдану;
- ұйым ішінде моральды-психологиялық климат орнату.
Қызметкерлердің фирма басшылығына араласуы, жұмыстарының өрге басуына
әсер етеді.Оларды ынталандыру кәсіпорын басшысының негізгі функциясы.
Мотивация − тұрақтану еңбек нәтижелілік жоғарылауы және
мобильділікте құштарлықтың ( ең алдымен кәсіпшіліктің ), мамандық жүйелі
өсу шегі қамтамасыз етуі сияқты мақсаттарды шешуге рұқсат етеді.
ЖШС TOP MEDIA туристік фирмасындағы − қызметшіні басқару құралы
әкімшілік пен қызметкер арасындағы еңбек қатынастарын көрсетеді.
TOP MEDIA туризм индустриясында жақсы дамыған туристік фирма болып
табылады. TOP MEDIA туристік фирманың негізгі мақсаты саяхатты,
экскурсияларды, жорықтарды ұйымдастыру мен жүргізу, өткізілетін іс –
шараларына қатысуына адамдардың максималды санын тарту, туристерді жоғары
сапалы қызмет көрсетуде іс – шараладың танымдылық, тәрбиелік, сауықтыру
құндылықтарымен қамтамасыз ету, сонымен қатар шаруашылық – қаржылық
қызметке және адамдардың қауіпсіздігін көрсететін талаптардың орындалуын
қадағалау. Туристік фирманың жетістікке жетуінің негізгі факторы−персоналды
басқару құрылымы болып табылады.
2. TOP MEDIA ТУРИСТІК ФИРМАСЫНЫҢ ШАРУАШЫЛЫҒЫ
2.1 Туристік фирмада қызмет көрсету сапасы
Туризм – бұл негізгі қызмет көрету. Бірақ қызмет көрсету барысында
туристік қызмет көрсетулер бір реттен емес, бірте-бірте бірінің артынан
көрсетіліп отырады. Бұл оның ерекшелігі ретінде саналады. Мысалы,
көліктік қатынас қызметі туристерді жылжу үшін көлікпен қамтамасыз
етеді, қонақ үйлер жатын бөлмелер мен тамақтаныу орындарымен
қаматамасыз етеді.
Сонымен қатар кез келген кәсіпорынды құру кезінде ең алдымен
оның құрылымының негізін ұстаушы болып өндірген тауарлар мен
қызмет көрсетулерін адлдыға жылжыту әрекеттері саналады (сурет 3).
Сурет 3 - Туристерді тарту құралдары
Сонымен қатар турфирмалардың бір-бірімен әрекеттесу маңыздылығы
ортақ турөнім шығару кезінде байқалады. Аталғанды ескере отырып,
турқызметтердің бірін-бірі толықтыру екрекшеліктеріне де тоқталған жөн.
Олардың негізінен, үш аспектісі белгілі:
- әр турфирма ішіндегі кірме факторлар мен өндірістік
факторлар арасындағы бірін-бірі толықтырушылық;
- әртүрлі туркәсіпорындарының бірін-бірі толықтырулары;
- турқызмет кәсіпорындары мен туристік еоекшеліктер арасындағы
бірін-бірі толықтырушылық.
Сонымен қатар тауар өнімділігі сапалы болу үшін ең алдымен
білікті қызметкерлер болуы шарт. Мысалы Отель менеджері
қызметкерлерді сұрыптап, таңдағаннан кейін оларды қызықтыра отырып,
дайындаулары тиіс. бҰл ол үщін маңызды болып келеді. сонымен
қатар таулы мекендердегі отелдер тек турагент пен тур оператаорларға
ған тәуелді болмайды. Олар, жаңа жоғарыда аталғандай, көлік
кәсіпорындарына және т.б. тығыз байланысты болып келеді.
Туризм – бұл клиентке ақылы түрде түрлі қызметтерді көрсететін экономика
бөлімі. Сол себепті туризм экономика салаларының ішіндегі тез дамып келе
жатқан, келешегі зор қызмет көрсету аясы болып отыр.
Туристік фирмаларда қызмет көрсету дегеніміз бір жақтың екінші жаққа
ұсынатын қандай да бір іс-шаралары немесе пайдасы болып табылады, олар
көбіне білінбейді және ешқандай материалдық нәрсені алуды меңземейді.
Туристік фирмаларда қызмет көрсету нарығы басқа нарықтардан негізінен
екі себеппен ерекшеленеді:
1. Қызмет көрсетуді өткізгенге дейін оның барлығы білінбейді. Бұл жағдай
қызмет көрсетуді өткізгенге дейін оның салыстырылуы мен бағалануына
мүмкіндік бермейді. Сол себепті, тек күтілетін және алынған пайданы
бағалауға болады.
2. Қызмет көрсетуге белгісіздік тән болады, бұл клиентті тиімсіз
жағдайға қояды да, сатушыларға көрсететін қызметтерін нарыққа жылжытуын
қиындатады.
Туристік фирмаларда қызмет көрсету нарығының бұл ерекшеліктері және
қызмет түрлерінің өзгешеліктері, атап айтқанда, олардың көзге
түспейтіндігі, сақтауға жарамсыздығы, сапасының өзгергіштігі, жасалынуы мен
пайдаланылуының ажырамастығы қызмет көрсету маркетингінің өзгешелігін
айқындай түседі.
Туристік фирмаларда қызмет сапасының орны мен роліне терең тоқталып
өтсек сапа көпшіліктің естіп, білетін ұғымдарының қатарына жатады. Бұл
термин мағынасының тым субъективті пайымдалуын күшейтеді, себебі әрбір адам
оған өз тәжірибесінен алған нәрсесін қосады.
Туризм – бұл клиентке ақылы түрде түрлі қызметтерді көрсететін экономика
бөлімі. Сол себепті туризм экономика салаларының ішіндегі тез дамып келе
жатқан, келешегі зор қызмет көрсету аясы болып отыр.
2.2 TOP MEDIA туристік фирмасының маркетингі
Туризмдегі маркетинг — әлемдік туристік нарықтағы үдерістерді есепке
алу мен туристік өнімнің сапасын арттыру негізінде пайда табу мақсатында
туристік-экскурсиялық қызметтің жаңа тиімді түрлерін дайындау, оларды
өндіру мен өткізу бойынша туристік компаниялардың қызметін ұйымдастыру және
басқару жүйесі болып табылады.
Туристік фирма жас және кішігірім болғандықтан, фирманың басшылығы жеке
маркетинг бөлімін ашпай, оның жұмысын бір адам орындайды. Ол қызметкердің
көрмелерге қатысуын, жарнама орналастыруды, жаңа туристік қызмет құру
туралы келісімдерді ұйымдастырады.
Әрине, бұл жеткіліксіз. Өңдеу, талдау және т.б маркетингтік зерттеулер
үшін туристік кәсіпорында бірнеше адамнан тұратын маркетинг қызметі болу
керек.
Бұл фирма толық маркетингтік бөлімді ашпай, маркетингтік қызметпен бір
адам айналысатындығы туралы жоғарыда айтылды.
Маркетингтік қызметі сапалы іске асыру үшін бір адам жеткіліксіз.
Әрине, бұл фирманың қызметкері өз жұмыстарында маркетингті қолдану үшін
нақты туристік қызметтерге сұраныс пен ұсынысты зерттейді, жаңа жобаға баға
белгілейді, қызметтерін жарнамалайды және т.б. Фирманың қызметін қауіпсіз
тәсілмен жүзеге асыру үшін маркетинг қызметі қажет. Мұндай құрылымды дербес
орган ретінде құру жетістікке жетуге, нарықтың бұл секторында жетекші
орынды алуға көмектеседі. Бұл агенттікке, қайта құрылу, яғни фирманың
нарықта ұзақ өмір сүруіне ең аз талаптарға болса да жауап беруіне, жалпы
маркетингтік саясатты зерттеу жұмыстарына қолайлы жағдай жасау қажет.
Себебі жедел дамитын нарықтың қатаң бәсекелестік жағдайында аса маңызды
факторлардың жетік бағаланбауы банкротқа әкелуі мүмкін.
Келесі нұсқа – фирмада маркетинг қызметінің ең қарапайым құрылымын
құру, яғни маркетинг мәселелелрімен айналысатын адамның үлкен тәжірбиесі,
басқа фирмалардың дамымауы мен бұл бағыттағы қуатты құрылымды құрмауға
фирма басшылығын мәжбүрлейтін факторлар. Бұл нұсқаның шығыны аз болса да,
тиімділігі аз.
Фирманың жарнамалық саясаттарына келсек, онда жүргізілген зерттеулерге
қарамастан, ол аса тиімді емес, зерттеулер көрсеткендей, сұралған
келушілердің негізгі пайызы жарнаманы радиодан тыңдады да, кейбіреулері
бизнес тақырыбындағы журналдардан, ең сирегі газеттен оқыған. Жарнаманың
тиімділігін арттыру үшін бұл факторларды ескеріп және дыбыстық жарнамаға,
INTERNET-жарнама, жапсырмалар мен сыртқы жарнама – орталық жолдардағы
штендерлерге бейімделу керек.
Сатуды ынталандыру саясатына қатысты, жеңілдіктер жүйесін жетілдіруге
болады, мысалы, жаңа жылдық және рождестволық қана емес, мерекелік, топтық
– 10 адамнан көп топтық турға тапсырыс беру кезінде жеңілдік 2%, тұрақты
келушінің карточкасы бойынша жинақтама жеңілдігі, қымбат турды сатып алу
жағдайында бір экскурсия тегін ұсынылады. Бұл фирма мұндай жеңілдіктерді
жасай алады, себебі негізгі келушілері қымбат VIP-турларды сатып алатын
қалталы кәсіпкерлер.
Сонымен бірге, маркетинг қызметінің тиімді жұмысы үшін бұл саладағы
қызметкерлердің тәжірбиесін арттыру қажет. Басшылық қызметкерлердің түрлі
конференцияларға, семинарлар мен конгресстерге баруын қолдау қажет.
Ең басты фирмада маркетинг қызметінің толық бөлімі – Маркетингтік
Жоспарлау бөлімі бар екендігін айту керек. Тәжірбие алу мен маркетинг
бойынша білім деңгейін арттыру үшін бұл фирмаға менеджерлерді бағыттау
қажет.
Маркетингтік зерттеулерді жүргізу фирманың қызметін жақсарта
алатындықтан, турфирма басшылығынан қолдау табу қажет.
Мақсатқа жету үшін келесі әрекеттер іске асырылу керек:
– маркетингтік жоспар жыл сайын түзетілуі керек;
– фирманың қызметі бағдарламасын жасау үшін топтар құру;
– нарыққа бірге қатысу жағдайында индустриалды қамтамасыз ету бойынша
туроператормен коорператив жүргізу;
– туристік нарықта өнімді өткізу бойынша біріккен шаралар жасау;
– жаңа тауарды, қызметтерді сынау, т.б.
Маркетинг стратегиясы туристік өнімді жарнамалау, өндіру мен
ілгерілетуге негізделеді. Туристік компаиядағы маркетологтың рөлі нарықтағы
барлық талаптарды талдаудан, оларды қанағаттандыру үшін стратегияны
менеджерлерге жасатудан тұрады.
Маркетингтік ойларды жүзеге асыру келесі жағдайларға байланысты:
– жоспарлау үдерісіне басшылардың қатысуы;
– нақты фактілер мен қорытындылар негізінде тауар мен нарық
стратегияларын жасау;
– стратегияны ретімен іске асыру.
Туристік фирмалардың маркетингті қолданудың маңыздылығы оның пайда
болуын қамтамасыз ететін жағдайларды жасаумен жоғарылайды, рынокты
қалыптастыру, экономикалық еркінділік, бәсекелестің дамуы.
Туристік қызметтегі маркетинг концепциясы:
- Рынокты зерттеу және болжау;
- Рынокта туристік өнімді тарату әдістерін өңдеу;
- Тиімді баға саясатын анықтау;
- Ақпараттық қамтамасыз ету жүйесін құру;
- Маркетинг жоспарын өңдеу.
Туристік маркетинг дегеніміз – ірі туристік ұйымның туристік
экскурсиялық қызметтің жаңа, тиімдірек түрін жасауда және оны жасап, өткізу
арқылы, ол туристік өнімнің сапасын жақсарту негізінде пайда табуға
бағытталған қызметін үйымдастыру және басқару жүйесі.
Туристік маркетингтің негізгі қызметтері – рекреациялық мұқтаждықты,
сұранысты, монопольды және коммерциялық бағаны, рынокты сегменттеуді
қалыптастыруға бағытталған әрекет.
Туристік маркетингтің қызметтеріне келесілер жатады:
- Рыноктық сұранысты анықтау;
- Өнімнің оңтайлы ассортиментін анықтау;
- Өндірістің құрылымын анықтау;
- Тиімді шешімдерді қабылдау;
- Өткізу саясатын жасау.
Туристік фирма баға құрудың белгілі бір саясатын ұстана отырып, сату
көлеміне де, және түсетін пайдаға да әсер етеді. Баға көлеміне ішікі
факторлар (кәсіпорын мен маркетинг мақсаттары, маркетинг кешенінің
стратегиялары, шығындар, баға құруды ұйымдастыру) және сыртқы факторлар
(рынок түрі; турөнімнің бағасы мен құндылығы арсындағы байланыс;
бәсекелестік; экономикалық жағдай; делдалдардың мүмкін болатын реакциясы).
Баға құру саясатына әсер ететін туркәсіпорынның мақсаттары; рынокта көп
уақыт әрекет ету, пайданы көбейту, рыноктық үлесін ұлғайту, турөнімнің
сапасы жағынан жетекшілікке ие болу. Баға құруға әсер ететін негізгі
факторлар – шығындар, тұгынушылар көзқарасы, бәсекелестер бағалары. Бағаны
анықтаудың ең оңай тәсілі, ол шығындарға негіздеп баға құру. Баға құрудың
дұрыс тәсілі-қажеттіліктерді анықтау және турөнімнің бағасы мен тұтынушының
құндылығының ара-қатынасын анықтау. Баға құрудағы саясатқа сондай-ақ
бәсекелестер бағасы мен олардың бағаның өзгеруіне қатысты мүмкін болатын
реакциясы. Сондықтан, бәсекелестердің бағасын зерттеу-баға құру кезіндегі
негізгі элемент болып табылады.
Турөнімді жылжытудың негізгі қүралының бірі болып, халықаралъқ көрмелер
мен кездесілерге қатысу болып табылады. Олар турөнімге ғана емес және
турфирмаға назар аударуға мүмкіндік береді. Маркетингтік бөлімнің мұндағы
қызметі болып жатқан, болашақта болатын кәсіби көрмелер туралы ақпарат
жинау болып табылады. Осыған байланысты екі стратегиялық бағыт орнатылады –
біреуі әлуетті агенттерді бірге жүмыс істеуге тарту (риsһ) және екіншісі
тұтынушыларға бағытталған (рull). Кәсіби көрермендер көрменің үшін
бірінші күн арналады. Көрмеге турфирманың өнімін көрсететін жарнамалық
материал дайындалады. Көрмеге дайындалу кезінде шетел тілдерінде визиттық
карточкаларды қажетті көлемде дайындайы қажет. Ең негізгісі жарнамалық
стендті жасауы қажет.
Туристік көрмелерге қатысудың екі мақсаты бар: 1) партнерлік
байланыстарды және агенттік тораты кеңейту; 2) өзінің өнімдеріне түпкілікті
тұтынушыларды тарту.
Стендте жұмыс істеу үшіе турфирма ең көзге түсімді, эрі пысық
қызметкерлерін қояды. Олар шетел тілдерін білуі қажет. Стенд – турфирманың
қызметі жайлы толық мәлімет беретін витрина.
Тур операторлармен жұмыс істеуге агенттерді тартудың тағы бір
құралы презентацияларды ұйымдастыру. Презентация кәсіби көрме жүмыс
істеп жатқан күндері, аумақтардағы жаңа филиалдардың ашылуына
байланысты немесе туристік мерзімнің ашылуымен байланысты
ұйымдастырылады. Презентацияны ұйымдастырумен маркетинг бөлімі айналысады.
Презентация салтанатты түрде мейрамханаларда, клубтарда
жүргізіледі.Ұйымдарга демеушілк көмек, Турфирмалар әр түрлі қоғамдық
шараларда демеуші ролін атқаруы болады. Маркетинг бөлім елде, қалада қандай
шаралар өтіп жатқандығын іздестіріп, ол жерлерге қатысу туралы шешім
қабылдайды. Негізі қоғамдық өмірде мағызы бар және БАҚ – да үлкен резонанс
алатын оқиғаларға демушілік жасайды.
Оперативті маркетинг. Турфирманың маркетингтік бөлімі агенттік торап
арқылы және Интернет жүйесі арқылы жүргізілетін барлық сатулардың
мониторингін жүргізеді. Сатулардың жүргізілуінің бағытын бақылау мақсатында
есеп беру бланктары жасалады.
Жарнамалық қызмет. Турфирманың жарнамалық қызметін жүргізудің негізгі
бағыттары болып жарнамалық стратегияны және медиажоспар жасау,
медиажоспардың орындалуын бақылау, БАҚ – да жарнаманы ұйымдастыру,
каталогтар жасау, пресс – конференцияларды жүргізу және т.б. жарнамалық
әрекеттер.
Шетелде турөнімнің жарнамасымен тек турфирмалар ғана емес, сонымен
қатар, федералды және жергілІкті құрылымдар, қонақ үйлер, театрлар,
музейлер, тематикалық парктер, мейрамханалар және басқалар. Мысалы,
Голландидағы қызғалдақтардың өскендері жайлы БАҚ – ғы күшті жарнама рақылы
білуге болады. Аты әйгілі Кекенхоф өзінің ғажайып гүлдері бар брошюраларын
элемнің түпкір – түпкіріне жібереді. Бұл брошюраларда парктың тарихы
туралы, қандй көлікпен ол жерге жетуге болатындығы жэне бағаларының қандай
екендігі туралы толық ақпарат бар. Қазіргі кездегі турфирманың қызметі
рыноктық ортада жүргізіледі. Сұраныс пен ұсыныс қаңдары, еркін бәсекелестік
турфирманы рыноктық ойынға бас ұруға әкеледі. Маркетинг фирмаішілік және
сыртқы орта шындығымен байланыстыратын механизм болып табылады. Ол рыноктың
конънктурасы, рыноктағы бәсекелестер, туристік лектерің бағыттары, туристік
өнімнің өзгеруі, тұтынушылардың талғамы мен көзқарасының өзгерісі жайлы
ақпапарт береді.
Жарнама, реклама (франц. reclame, лат. reclamo — жар саламын) —
тауарлардың, қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру және
оған деген сұранысты көбейту мақсатында таратылатын хабарлама; белгілі бір
адамдар, ұйымдар, әдебиет пен өнер шығармалары туралы хабар таратып, оларды
әйгілеу.
Жарнаманың мақсаты және қызметі.Жарнаманың көп мақсаттары бар,
алайда олай көрінгенімен жарнама әруақытта бір мақсатты көздейді.
Жарнаманың негізгі мақсаттары келесіден тұрады:
-пайдаланушының зейінін аудару;
-тұтынушыға тауарды пайдаланудың тиімділігін көрсету;
-қызмет немесе тауардың өзі туралы пайдаланушыда нақты білім
деңгейін қалыптастыру;
-сатушының немесе өнім шығарушы фирманың жағымды бейнесін құру;
-тауарға қажеттілікті қалыпастыру;
-фирмаға оң қатынасын қалыптастыру;
-сатып алушыға бәсекелестің емес, дәл жарнамалаушы фирманың
тауарын алуға сендіру немесе иландыру;
-тауар өніміне ынталандыру;
-тауар айналымының жылдамдауына қабілеттену;
-бұл пайдаланушыны тауардың әруақытта сатып алушысы, фирманың әр
уақытта клиенті болдыру;
-басқа фирмаларға сенімді партнер бейнесін қалыптастыру;
-пайдаланушыға фирма және оның тауары туралы есіне түсіру;
Жарнама практикада бір мақсатты анда-санда қолға алады ереже
бойынша бір жарнама мерекесінде мақсаттар қиылысады.
Жарнама міндеттері келесілер: тауар клиенттеріне жарнама жаңа;
жарнама таныс клиенттерге тауар және қызметке қолдаушы жарнама
ретінде; жарнама мықты (мысалы, банк резиденті); бәсекелестерден
аластату; жарнама берушінің шеберлігі;
Жарнама қызметі оның мақсаты мен міндетінен анықталады. Оның
түрлері келесілер:
1.Тауарды және оны өндірушіні немесе сатып алушыны теңестіру;
2.Күтім немесе идеяның тауарлардың жылжуы;
3.Сатып алушыға ақпарат беру;
4.Сұранысты қалыптастыру;
Қазiргi кезде жарнама тарату құралдарының көптеген түрлерi қалыптасқан.
Жарнама түрлерi және оны тарату құралдары:
Тiкелей жарнама:
а) Пошта хаттары, баспа материалдары
б) Пошта арқылы видеокассеталар, видеодисктер
Баспа жарнамасы:
1. Анықтамалар, каталогтар
2. Пресс – релиз, баспасөз хабарламасы
3. Буклет
4. Анықтама
Баспасөз жарнамасы: Газеталар мен журналдар
Хабар жарнамасы: Радиожарнама мен тележарнама
Сыртқы жарнама:
1. үлкен габариттiк плакат
2. Газжарығы құрылымдар
3. Роллер
4. Мультивизио плакаты
5. Электронды панносы
Экран жарнамасы: Кино және видеофильмдер мен слайд – фильмдер
Транспорт жарнамасы:Транспорт сыртындағы жарнама және транспорт
салонындағы плакаттар және хабарландырулар
Сату орынындағы жарнама: Витрина, тауар қорабы , зат таңбасы, назар
аударуға арналған жазулар, таңбалар (“ай - стоппер”)
Жарнаманың басқа түрлерi:
Көрме және жәрмеңке және компьютер жарнамасы, кәдесый және купон,
лотерея (кесте 1).
Кесте 1- Туристік жарнаманы шығындары бойынша бөлу
Жарнаманы тарату құралы Жалпы шығын, пайызбен
Пресса:
- туризм бойынша арнайы пресса 17,2
- қоғамдық – жарнама 9,5
- Ақпаратты – серпілту 9,4
- Қоғамдық – саяси - әлеуметтік 9,3
- іскерлік 8,2
- элиталық 4,1
Радио 11,2
Телевидение 10,3
Наружная реклама 8,9
Басқа да шаралар 12,0
Осы кестеден ең қымбат немесе шығыны көп жарнама құралы басқа да
шаралар, оған дегустация, презентация, жәрмеңке және көрме жатады.
Туризмдегі маркетинг — әлемдік туристік нарықтағы үдерістерді есепке
алу мен туристік өнімнің сапасын арттыру негізінде пайда табу мақсатында
туристік-экскурсиялық қызметтің жаңа тиімді түрлерін дайындау, оларды
өндіру мен өткізу бойынша туристік компаниялардың қызметін ұйымдастыру және
басқару жүйесі болып табылады.
Турфирманың жарнамалық қызметін жүргізудің негізгі бағыттары болып
жарнамалық стратегияны және медиажоспар жасау, медиажоспардың орындалуын
бақылау, БАҚ – да жарнаманы ұйымдастыру, каталогтар жасау, пресс –
конференцияларды жүргізу және т.б. жарнамалық әрекеттер.Бұл бағыттар
туристік фирма үшін маңызды рөл атқарады.
2. 3 TOP MEDIA туристік фирмасының қызмет көрсету түрлері
TOP MEDIA туристік фирмасы қазіргі таңда барлық туризм саласымен жұмыс
істейді. TOP MEDIA туристік фирма туризмнің танымды түрлерімен
айналысады. Жалпы алғанда туристік фирма визалық жолдамаларды дайындаумен
жүйелі түрде қызмет атқарады.
Турфирма ыңғайлы шарттарда, ерекше ықыласымен, адамдардың билеттерді
кезексiз алуға деген табиғи қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік
беретін қызмет түрлерін көрсетеді. Көрсетілетін қызметтер жеке
жолаушыларға, сондай-ақ бiрлескен тұтынушыларға да бірдей бағытталған. Ендi
тұтынушы әуежайға баруға міндетті емес. Жолдаманы туристік фирмадан дереу
сатып алу құқығына иеленген. TOP MEDIA туристік фирмасы Испания, Италия,
Түркия, Қазақстан Республикасының қалаларына және Қытай, Германия, Тайланд,
Египет мемлекеттері туристік жолдаманы жасай алады. Қытай мемлекетіне
жолдама ( жекелеген визалар - 10000 тг, жылдық - 20500 тг) құрайды. Еуропа
елшілігіне экскурсиялық турлар (Германия,Италия,Испания,Чехия,Фран ция).
Демалу мақсатында жіберілетін мемлекеттер: Таиланд, Египет, ОАЭ, Хайнань,
Малайзия, Гоа, Мальдива, Куба, Доминикана, Бали. Қазақстан Республикасы
бойынша демалу мақсатында жасалған туристік жолдамалар: Сарыағаш, Боровой,
Манкент, Қарқаралы. Турфирма көрсетілетін әрбір қызметтер үшін өз
тарифтерін қамтиды (кесте 2).
Кесте 2 - Көрсетілетін қызметтер үшін тарифтер
Қызметтердің атауы Қызметтердің құны теңге
Авиа билеттерді және теміржол Билеттен 1000
билеттерін броньға қою, рәсімдеу және
жеткізу
Қарағанды қаласының шегінен аса 800 бастап
билеттерді жеткізу
ТМД бойынша қонақ үйлерді броньға қою 2500 -4500
ҚР бойынша қонақ үйлерді броньға қою 1600-3200
Турпакеттерді рәсімдеу Туроператорлардың бағасы бойынша
Шекарадан шығу құжаттарын рәсімдеу Ресми алымдар 5000
Сақтандыру қызметтері Сақтандыру компанияларының тарифтері
бойынша
Виза алу үшін қызметтер Консулдық алым 1500
Кәсіпорындағы ұйымдастырылатын туристік бағыттарішкі және сыртқы болып
келеді.Оның ішіндегі ішкі бағыттарға: Қарқаралы, Бурабай, Мангент және
Балқаш.Сыртқы бағыттары: Оңтүстік – Шығыс Азия, Қытай, Түркия, Европа
елдері. Енді кейбір ішкі және сыртқы бағыттарына тоқталып өтсем.
Қарқаралы.Мұнда 10-нан астам демалыс үйлері мен демалыс аймақтары бар,
олардың ішінде АО Арселор Миттал Темиртау көмір департаментінің Шахтер
демалыс үйі, Сосновый бор, Тас бұлақ тау отелі, сауықтыру лагерлері.
Аудан аумағында Қарқаралы МҰТП орналасқан. Паркте 7 табиғи ескерткіш бар:
алғашқы адам үңгірі, Шайтанкөл көлі (сурет 4), Бассейн көлі және
т.бҚарқаралы тауларының ерекшелігінің бірі – бұлақ көздерінің молдылығы.
Ондағы су мөп-мөлдір. Қарқаралылықтар әсіресе Суықбұлақты ерекше атайды.
Ондағы су сәл газдалған және секундіне жарты метр күшпен бүлкілдеп тұрады.
Қарқаралының таулы өзендері Үлкен және Кіші Қарқаралы Құрөзек арнасына
құйылады. Қарқаралы таулары өздерінің далалық және таулық деп аталатын
көлдерімен де аты шыққан. Олардың қатарына Жартас, Ащыкөл, Бастыбай,
Таскөл, Қойтас және басқалары.
Сурет 4 – Шайтанкөл
Бурабай – сансыз көп көлдердің мекені. Ең терең көл Жеке-Батыр жотасының
шығыс баурайында орналасқан – Щучье көлі, оның ені 3 км-ден артық, ал
тереңдігі 18 метрге дейін жетеді. Көлде алабұға, шортан, шабақ балықтары
бар. Аталған көл Бурабай курортының темір жол станциясы орналасқан аудан
орталығы, Щучинск қаласының жанында орналасқан.
Бурабай – демалатын, қайықпен, катамаранмен жүретін сүйікті орын. Егер
көлдің айналасынан өтсең (ол 12 км) Громовой көлінің бастауында иілген
ағаштар атауын айтып тұрғандай билеп тұрған шоқ қайың табиғат
ескерткішін көруге болады. Көлдің шығыс жағасы құмды жаға, шомылуға,
демалуға арналған жайлы орын.
Әртүрлі класстық нөмірлері бар Бурабайдағы Алтын үй жайлы қонақ үйі.
Отельде сонымен қатар хайыз бен мейрамхана бар. Кешеннің аймағында балалар
алаңы, балалар бассейні, спорт алаңдары бар. Бағаның ішіне таңғы ас та
қосылған. Қосымша орынның бағасы тәулігіне 2000 теңге. Қонақ үйдің
нөмірлер бағасы бөлмелер деңгейіне байланысты.
Түркия - миллиондаған туристер бұл елдің көз тартар әдемілігін де,
таңғажайып келбетін де, Жерорта және Эгей теңіздері жағасындағы саф ауасын
да ертеден мойындаған. Түркияға саяхат жасап, ондағы демалыс орындарында
болу - демалыс уақытын ең жоғарғы деңгейде өткізу деген сөз.(сурет 5) Тіпті
4-5 жұлдызды қонақ үйлерге бір көз салудың өзі неге тұрарлық десеңізші!
Бұл жердегі туристерге қызмет көрсету сапасын All Inclusive (барлығы
қамтылған) атты жұмыс істеу ұстанымынан-ақ байқауға болады. Сізге бұл жерде
толықпансионды қызмет түрі көрсетіледі, олардың арасынан спиртті ішімдікті
де, жай сусындарды да тәулік бойы таба аласыз. Түрік моншасы да сіздің
қасыңыздан табылады. Ал көңіл көтерудің бильярд, гольф, тағы сол сияқты
түрлерімен қиналмай-ақ айналысуыңызға әбден болады. Ал демалушылардың бала-
шағасы үшін де барлығы қарастырылған. Балалар үнемі ата-аналардың және
тәрбиешілердің көз алдында болуы үшін арнайы балалар клубтары бар. Осының
барлығына сіз туристік фирмаға бір реттік төлем жасау арқылы қол жеткізуге
болады.
Ең ерекшелігі сол-бұл жерде балалар түрлі жағдайда тегін демалады.
Түркия мемлекетінде жастар демалатын орынды – Бодрум деп тануға болады..
Европада көлемінің үлкендігі жағынан екінші орын алатын көбікті шоумен
көркемделген дискотека Геликарнас немесе кемедегі Катамаран би кеші кез
келген туристің көңілін көтеріп қана қоймай, жастық лебін сыйлайды.
Тағы да тиімділіктер жайына келсек, түрік курорттарына бару визасыз
жолмен рәсімделеді. Демалудың тиімді жолдары нағыз Түркия мемлекетінде
жатыр. Анталияда жүрсеңіз, қалаған уақыттабір күнге Иерусалимге ұшып кетуге
мүмкіндік көп (ұшу уақыты-1сағ), ал Бодрум мен Мармариста жүріп 2 сағаттың
ішінде пароммен грек аралдарына аттана аласыз. Осы үшін де виза рәсімдеп
әуре болмайсыз.
Сурет 5 - Түркия
Испанияда демалу ерекшеліктері өте көп (сурет 6).Испания мемлекетінің ең
маңызды туристік жерлеріне тоқтала кетсек.
- Біріншіден бұл елде демалу мақсатында Порт Авентура аттаркциондар
бағын және Коста Карибе аквапаркіндегі су тауларды және
Барселонадағы түрлі-түсті су бұрқақтарын тамашалауға мүмкіндік зор;
- Екіншіден бұл жерге келген әр турист тарихи ескерткіштерді өз
көзімен көреді. Олар: Қасиетті Отбасылар соборы, Гаудидің ғажайып
туындылары, Прадо мұражайы және Сальвадор Далидің мұражай үйі, Эль
Греконың үйі, Таррагона қаласындағы Рим империясы кезеңіндегі
мұрасы, қамалдар қаласы-Валенсия.
- Үшіншіден бұл жерге келген қонақтар әйгілі испан асханасының теңіз
тағамдарының түріне толы ас үйлерінен дәм татады. Сонымен қатар
Коста де Ла луз табиғатына бой сұнып, ләззат алады. Ол жер тіпті
Көгілдір жалау мәртебесін алған.
- Төртіншіден, осында келген адам жастар демалысының патшайымы
саналатын атақты Ибицте-stopбикештеріне бара алады. Сонымен бірге
Мальоркедегі казиномен, шоу-бағдарламалар испандық таным ал
адамдардың ғана емес, тіпті испан королінің сүйікті орынымен де
таныса алады;
- Бесіншіден, бұлелдесіздіатақтыКанар аралдары да таңғажайыпқа толы.
Осы жерде Loropark тотықұстарбағымен, LagoMartianes
жасандыкөлі, Тейде вулканы түбіндегі LasCanadas қорығы,
виндсерфинг клубтарымен, су астыжүзулерітуристтің демалысын жоғары
деңгейде қалыптастыра алады.
Сурет 6 - Испания
Қытай армандардың тоғысқан елі, сондықтан бірден таң қаларлық
ғажайыптарға жетелейді. Конфуциан даналықтары әлемдік туризмде жетекші орын
алады. Туристерді тек осы ғана емес, басқа да өзіндік ерекшеліктермен
тарихи құндылықтар тартады. Ұлы Қытай қамалдары, Мин сағанасы, Пекин
операсы, Император қамалы, Неба ғибадатханасы тағы да сол сияқтылар.
Туристерді бұл елдің көз жауын алатын табиғи әсемдігі де таң-тамаша
қалдырады. Соңғы кезде әсіресе Хайнань аралымен аты әлемге әйгілі Орхидея
бағы көпшіліктің ең көп баратын орнына айналған (Сурет 7).
Сонымен қатар, ел ауызынан естіген қытай медицинасының кереметіне де сіз
осы елге келу арқылы көз жеткізе аласыз: акупунктура, ароматерапия,
бальнеотерапия, гидроколонотерапия, саз-балшықпен емдеу, ингаляция, емдік
шомылулар және орап емдеу. Осы емдеу шараларының барлығы да келген
қонақтардың көңілінен шығып жатады. Ал осының барлығын қытай елінің атақты
термальды және қайнар сулары тіпті толықтыра түседі. Осы сулар радикулит,
ревматизм және гинекологиялық сырқаттарға бірден-бір шипа.
Сурет 7 - Ұлы Қытай қорғаны
Туристік бизнестің дамуы үшін туристерді орналастырудың инфрақұрылымы
өсуінде маңызды орын алады. 2018 жылы тұрғын үйді ұсыну бойынша
кәсіпорындардың көрсеткен қызметтері 2017 жылмен салыстырғанда 10-ға өсіп,
139 бірлікті құрады. 2018 жылы 95 қонақ үйі және 44 өзге де тұрғылықты
орындар өз қызметтерін көрсетті (демалыс аймақтары және балалар сауықтыру
лагерлері).
2018 жылғы орналастыру объектілері көрсеткен қызметтердің жалпы номерлер
саны 3335 бірлікті құрады. 2017 жылмен салыстырғанда олардың саны 3,5%-ға
өсті, сонымен қатар жайлылықтары жоқ орындар 2,8%-ға және люкс орындар
4,3%-ға өсті.
2018 жылы келушілерге 175,5 мың орын ұсынылды, тәуілік – төсектің
орташа құны 4349,4 теңгені құрады. Салыстыру үшін: 2017 жылы 157,7 мың орын
ұсынылды, тәуілік – төсектің орташа құны - 4171,9 теңге.
Өткен жыл бойы тұруды ұсынатын қызметтер объектілері 222,4 мың адамға
қызмет көрсетті (2017 жылға қарағанда 10,8%-ға көп).
Келуші резиденттердің 66%-ы үшін негізгі мақсат іскерлік және кәсіби
сапарлар болса, 32%-ы үшін - бос уақыт және демалыс болды. Резидент емес
келушілер негізінен іскерлік және кәсіби мақсаттармен тоқталды.
2018 жылы алдыңғы жылмен салыстырғанда елдегі ішкі туристердің саны 47%-
ға өсті.
2018 жылы Қарағанды облысында 113 туристік фирма қызмет көрсеткен, бұл
2017 жылға қарағанда 19 турфирмаға өсті. Өткен жылы турфирмалармен 25,3 мың
келушілерге қызмет көрсетілді, 1766 млн.теңгеге жолдама сатылды. 2017
жылмен салыстырғанда туристерге қызмет көрсету бойынша көрсеткіш 34,7%-ға,
сатылған жолдаманың құны бойынша 23,7%-ға өсті.
Елдің ішіндегі саяхаттайтын туристердің саны алдыңғы жылдың сәйкес
кезеңімен салыстырғанда 46,9%-ға өсті және 9,2 мың адамды құрады.
Қазақстаннан тыс жерлерге 16 мың адам кеткен, бұл өткен жылмен
салыстырғанда 28,3%-ға артық. Туристердің көп баратын елі Түркия болып
қалуда – кеткендердің жалпы санының – 57,6%-ы, Германия – 10,6%, БАЭ -
8,3%, Тайланд – 7,3% және Қытай – 6,3%. Бұл елдерге кеткендердің үлесіне
90,1% тиесілі. Ресей еліне жалпы ТМД кеткендердің 78,3% тиесілі.
Тайландқа, Түркияға және БАЭ-қа кеткен туристер саны едәуір өсті.
Германияға кеткен туристер азайды (сурет 8).
Сурет 8 - Елге келушілер бойынша туристерді бөлу адам %
Компания келесі даму бағыттарымен ерекшеленеді:
1)Операторлық:Турция (Мармарис, Саригерме, Фетхие, Кушадасы),БАӘ,
Италия, Португалия;
2)Агенттік:Египет, Тайланд, Чехия, Франция.
Туризм нарығында 17 жыл туристік қызметтердің негізгі оператор
бағыттарының тізімі:
- Турция (Анталия аралы, Фетхие, Саригерме, Мармарис, Кушадасы, Чешме,
Бодрум, Сиде);
- 2* до 5*категориялы отельдерде демалу;
- клубты отельдер;
- Италия (зкскурсиалық программалардың орын алуы эконом
класстардан VIP класстарға дейін);
- классикалық Италия, Италии Інкәрі, Италии Алқасы,жалпы Италия, Рим
лемалыс орындары.
- VIP қызмет көрсету;
- ең үздік жағадағы демалыс, бизнес және шоп турлар Абу-Даби, Дубаи,
Шарджу, Корфаккан, Аджман, Фуджейру, Умм Аль Кувен, РасАль Хайм.
Комбинирленген турлар: ОАЭ + Оман, ОАЭ +Катар;
- Дубаи и Шарджуға іскерлік турлар (отель 1*-5*);
Көрсетілетін қызмет ассортименті өте ауқымды. Компания Тахмид мынандай
қызмет көрсетеді:
- жеке және группамен демалу бағдарламасын жасау;
- жеке көрсетілетін және V.I.P. қызметтер;
- танымдық турлар ұйымдастыру;
- санаториялық емдеу, курорттық демалыс, спорттық, реабилитациалық
бағдармалар;
- көлік қызметі;
- автомобильді арендаға алу;
- визалық қолдау;
- сақтандыру;
- гостиница және курорттық демалыс орындарында номерлерін брондау;
- конференция, семинарлар,көрмелер және басқа да қоғамдық іс-шаралар
ұйымдастыру;
- мәдени бағдарламалар, экскурсиялық қызмет көрсету;
- тұрақты клиенттерге арнайы бонустық жеңілдіктер бар.
Туризмдегі маркетинг — әлемдік туристік нарықтағы үдерістерді есепке
алу мен туристік өнімнің сапасын арттыру негізінде пайда табу мақсатында
туристік-экскурсиялық қызметтің жаңа тиімді түрлерін дайындау, оларды
өндіру мен өткізу бойынша туристік компаниялардың қызметін ұйымдастыру және
басқару жүйесі болып табылады.
Турфирма ыңғайлы шарттарда, ерекше ықыласымен, адамдардың билеттерді
кезексiз алуға деген табиғи қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік
беретін қызмет түрлерін көрсетеді.
3. ТУРИСТІК ФИРМАЛАРДЫҢ КӨЛІК САЯХАТТАРЫНЫҢ ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛУ.
3.1 Көлік саяхаттарының жіктелуі
Көлік – халық шаруашылығының ірі салаларының бірі. Оның жұмысында
жолаушыларды тасымалдау маңызды үлес алады. Олардың ішінен жоғарғы орынды
туристер алады. Туристерге, негізінен, саяхаттың созылу уақыты, оның
комфорттылығы және бағасы маңызды болып саналады. Көлік түрінің және
туристің ауқаттылық деңгейінің, туристік саяхаттың мінезі мен шығу
мақсатының алыстауының арасындағы тәуелділік айқын көрінеді.
XIX ғасырдың екінші жартысы мен XX ғасырдың басындағы туризм интенсивті
дамуы теміржол желісінің қарқынды дамуымен тығыз байланысты болды.
Теміржолдардың пайдасы автокөлік және авиа көлігі дамығаннан кейін кеми
бастады.
Туризмде пайдаланатын көлік түрлері географиялық орнына, жердің табиғи
жағдайына, сонымен қатар коммуникациялық желілердің дамуының дәрежесіне
байланысты болады. Туристік көлік және жалпы көлік: құрлық, су (өзен,
теңіз) және әуе көлік болып бөлінеді. Туристік тасымалдаудағы көліктің
кейбір түрлерінің үлесі халықаралық және ішкі туризмде әртүрлі болып
құрылады. Қоғамдық көлік туристердің тікелей демалуының, тамақтану және
көңіл көтеру орны болды. Осындай транспорттық туризм халықтың демалуының
айрықша түріне айналды. Осы мақсатқа негізінен су көліктерінің түрлері –
кемелер, онда жоғарғы категориялы қонақ үйлер сияқты комфортты демалу үшін
жағдайлар жасалады. Ересек адамдар үшін ең тартымды жылжитын үй сияқты
жолаушы су кемелері болып табылады. Темір жол көлігі қызмет көрсетудің
осындай жоғары деңгейін арнайы жылжымалы құрамды қолданғанда да көрсете
алмайды, бірақ оның да құндылығы бар. Кейбір көрсеткіштер бойынша су көлігі
озып кетеді.
Жоғары дамыған мемлекеттерде автомобиль, теміржол және әуе туризмі
маңызды орын алады. Сонымен қатар көлік экскурсияларда қызмет көрсету, оның
ішінде қалаларды, табиғи көрікті жерлерді, мәдени-тарихи объектілерді, т.б.
барып көру үшін маңызды рөл атқарады.
В.И. Азар көлік түрлерін демалу түрлерін ұйымдастыруға байланысты келесі
топтарға бөлген:
– арнайы туристік пойыздарда немесе кемелерде саяхаттайтын туристер;
– кәдімгі поездар мен кемелерде саяхаттайтын және қызмет көрсету толық
кешені ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz