Түркия салық жүйесі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Әл-Фараби атындағы
Қазақ Ұлттық Университеті
Тақырып: Салық жүйесі

Жоспары:
Кіріспе
1. Салықтар мен олардың мемлекеттік бюджетті қалыптастырудағы рөлі
2. ҚР-дағы Алматы облысының бюджетіндегі 2015-2018 жылдардағы салықтар түсімдерінің динамикасын талдау
3.ҚР-ның салық жүйесін шет елдің салық жүйесімен салыстыру
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Салық - бүгінгі күннің өте өзекті мәселесі. Еліміздің экономиксының өркендеп, халық тұрмысының жақсару негізінен салық үлкен роль атқарады.
Салық кодексін дайындап - жасаушылар халықтың салық мәдениеті мен кәсіборын басшыларының кәсіби деңгейін көтеріп, салық Кодексін өмірге тиімді түрде енгізіп, жүзеге асуын қадағаламайды.Жаңа салық есептемесінің тәсілі бұрыңғы жүйеден әлде қандай тиімді. Ол салық саласы қызметкерлеріне нақты, дәл есеп жүргүзуге мүмкіндік берсе, салық төлеушінң салықшымен тікелей байланыс орнатуына жол ашады. Тиімділігі - жолай бұрмаланбай электронды құралдар арқылы тура есепке алынады.
Сондықтанда салық төлеу барысында әр түрлі келеңсіз жағдайларға ( тамыр - танысқа арқа сүйеу, салық көлемін жасырып қалу т.б.) жол берілмейді.
Салықтар шаруашылық жүргізуші субьектілер мен халық табысының қалыптасуындағы қаржылық қатынастардың бір бөлігін білдіреді. Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту және оны тұрақтандыру барысында экономикалық тетік ретінде пайданылады.
Салықтар кез-келген елдерде мемлекеттің қоғамдық-экономикалық құрылысы мен саяси іс-бағытына қарамастан ұлттық-мемлекеттік кірістердің негізгі көзі болып табылады. Барлық елдерже мемлекеттік шығындар мен салық салу мәселелеріне үлкен көңіл бөлінеді. Нарықтық қатынастар қалыптасқан елдерде салықтар мемлекеттік және муниципалдық табыстарды басты рол атқарады, экономиканы басқарудың күшті негізгі құралы болып табылады. Әсіресе олар ғылыми-техникалық прогрессті жеделдетуг, антиинфляциялық және құрылымдық саясатты жүзеге асыруда белсенді қызмет атқарады. Сондықтан мемлекет алдында салық механизмін жетілдіру өте қажетті мәселеге айналған. Салықтар өз қызметін жүзеге асыруда мемлекет өз экономикасына ықпалын тигізеді, яғни салықтық реттеу механизмі жүзеге асады. Ол нарықтық қатынастардың қалыптасуы арқылы мемлекеттік экономикаға тигізетін әсерін реттеп отырады. Мемлекет салықтарды пайдалана отырып, елде болып жатқан экономикалық процесстерге белсенді түрде қатысады. Салықтар есебінен жиналған ақшалай қаржылар мемлекетке әлеуметтік саясат жүргізуге мүмкіндік береді, соның ішінде өзінің өмір сүру деңгейін минималды деңгейде қамтамасыз ете алатын халық топтарына материалдық көмек көрсету мүмкіндігін туғызады. Кез-келген мемлекет өзінің қаржылық базасы болғанда ғана өмір сүре алады, басқаша айтқанда, өзінің аппаратын ұстауға және өзінің функцияларын орындау процесінде туындайтын шығындарды жабуға ақшалай қаржылары болғанда ғана өмір сүреді.

1. Салықтар мен олардың мемлекеттік бюджетті қалыптастырудағы рөлі
Кез-келген мемлекет өзінің аппаратын ұстауға және өз қызметін атқаруға қажетті шығындарын жабатын жеке қаржылық базасы болған жағдайда ғана өмір сүре алады. Алайда мемлекеттік қызмет басқа қызметіне жатады, ал ақша - материалдық өндіріс аясының өнімі болып табылады. Басқа сөзбен айтқанда нақты мемлекеттік қызметкердің де, жалпы мелекет аппаратының қызметі де сөссіз қоғамдық пайдалық сипатта болғанымен құнның көрінісі болып табылатын өнімді, яғни ақшаны жасамайды. Осыған байланысты мемлекет оны басқа жақтан іздейді. Мемлекеттің ақшаны табуы мемлекеттің ақша қорларын құру деп аталатын қаржылық қызметінің мәнін құрайды. Мемлекет өзіне ақша қаражаттарын әртүрлі тәсілдермен табады. Кейбір кезде өзінің меншігін мемлекетке өз еркімен беру әдісін қолданады. Оның классикалық әдісі мемлекеттік қарыз. Басқа жағдайда менмлекеттік ақшаны табуы ықтималды(мәжбүрлеу) алу жолымен жүреді. Оның классикалық үлгісі - салық болп табылады.
Салық дегеніміз - өкілетті орган ретінде мемлекет бір жақты бекітетін, құқықтық нысанда болатын, мемлекеттің табысының құрамына кіретін, қайтарымсыздық, эквивлентсіздік, тұрақтылық сипатқа ие және анықталған көлемде, белгілі бір мерзімде төленетін, төленуі мемлекеттің күштеу шараларымен қамтамасыз етілетін міндетті ақшалаай және натуралды төлем.
Салық мемлекеттің пйда болуы кезінен бастап қоғамдағы экономикалық қатынастардың ең звеносы болып есептеледі. Мемлекеттің құрылғы нысананың дамуы мен өзгеруі әрқашан салық жүйесінің қайта құрылуымен бірге жүреді. Қазіргі өркениеттік қоғамдағы салық - мемлекет табысының негізгі нысаны, бұл қаржылық қызметінен басқа салық механизмі мемлекеттің қоғамдық өндірісіне, оның динамикасыны және құрылымына, ҒТП-ке, экономикалық ықпал ету үшін қолданылады.
Салық салу әдісі - салық салынатын базаның өсуіне байланысты салық ставкасының өзгеруі тәртібі. Салық салу ставкасы мынадай түрлерге бөлінеді: тұрлаулы ақшалай сомада, салық төлеушілер салық салынатын базадан бірдей үлесте салық төлейтін пайыз түрі, прогрессивті - салық салынатын базаның өсуіне байланысты салық ставкасының өсуі, регрессивті салық салу, тең салық салу.

2. ҚР салық жүйесі
Салық жүйесі - бюджеттен тыс қорларды қаржыландыру үшін қолданылатын салықтардың, алымдар мен төлемдердің жиынтығы, сондай-ақ салықтарды белгілеу, өзгерту, күшін жою, оларды төлету шараларын қолдану, салықтық бақылауды жүзеге асыру, салық заңнамасын бұзғаны үшін жауапқа тарту және жауапкершілік шараларын қолдану қағидаларының, әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы, сондай-ақ салық қатынастарын реттейтін салық қызметі органдарының жиынтығы;
ҚР салық жүйесін басқару ҚР Конституциясы бойынша Президентке, Парламентке, Үкіметке, Қаржы Министрлігіне жүктеледі.
Салық қызметі органы ҚР Қаржы Министрлігі Салык Комитетінен және облыс, Астана, Алматы қалалары, аудандар мен қалалар бойынша салық комитеттерінен тұрады.
Қаржы Министрлігінің салық комитеті салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің толық әрі уақытылы түсуіне мемлекеттік бақылауды қамтамасыз ететін және салық қызметі органдарын басқаратын орталық атқарушы орган болып табылады. Салық қызметі органдарына салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің толық түсуін, міндетті зейнетақы жарналарының толық және дер кезінде аударылуын қамтамасыз ету жөніндегі, сондай-ақ салық төлеушілердің салық міндеттемелерінің орындалуына салық бақылауын жүзеге асыру жөніндегі міндеттер жүктеледі. Салық органдары тиісті жоғыры тұрған салық қызметі органдарына төменнен жоғары қарай тікелей бағынады және жергілікті атқарушы органдарға жатпайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақстан Республикасының қазіргі салық жүйесі
1995 жылдың 24 сәуірінде қабылданған ҚР Президентінің Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы заң күші бар жарлығы салық жүйесіне оңтайлы өзгерістер енгізді. Олардың қатарына қолданылып келген салықтар мен салықтар мен алымдар санының 46-дан 11-ге қысқартылуы, салық салу принциптерінің дүниежүзілік тәжірибеге сай өзгертілуі, халықаралық салық салу тәртібінің енгізілуі, салықтардың нышанына, белгілеріне қарай топталуы, сонымен қатар бұл құжаттың көптеген заңдармен тығыз байланыстылығы, салықтық әкімшіліктің жаңа ережелерінің енгізілуі салық жүйесіндегі басқа да түбегейлі өзгерістер жатады. Әрине мемлекттің нарықтық экономикалық қатынас талабына сай дамуы жағдайында салық жүйесінің бір орында, өзгеріссіз қалуы мүмкін емес. Алайда қысқа уақыт аралығында қабылданған шексіз өзгерістер мен толықтырулардың енгізілуі нәтижесі оның әлі де болса жетілмегендігін көрсетеді.
Бүгінгі күні республикада салық заңдарының барлық негізгі кемшіліктері ескерілген, әрі жетілдірілген жаңа Салық кодексі дайындалып, 2001 жылдың 12 маусымында қабылданды.
Уақыт ағымының әсеріне, заман талабына сай қабылданған Салық кодексінде келесідей мәселелерді шешуге басты назар аударылған.
Біріншіден , барлық шаруашылық субъектілеріне салықтандырудың тең жағдайын жасау.
Екіншіден , кейбір жекелеген категориядағы салық төлеушілерге берілген жеңілдіктерді жою арқылы салық жүктемесін жеңілдету.
Үшіншіден , салық заңдылығы жөніндегі барлық ережелер мен нормаларды тікелей қызмет ететін заң мөлшерінде біріктіру.
Төртіншіден, салық заңдылығының тұрақтылығын қамтамасыз ету.
Әрине, салық заңдылығында өзгерістер мен толықтырулар болашақта да жүргізіліп отырылады. Өйткені экономикалық қарым-қатынастар бір орында тұрып қалмайды, ол жаңа даму сатысына көшкен сайын салық заңдылығының да сол экономикалық саясатқа сай өзгертіліп отыруы керек. Сондықтан өзгерістің енгізілуі де заңды. Бірақ, кодекс бойынша енді жаңадан енгізілген өзгерістер жылына бір рет енгізілуі тиіс. Енгізілген өзгерістер келесі жаңа жылдың басынан бастап күшіне енеді. Бұл ереже біржағынан салық төлеушілерге жаңа енгізулерге алдын ала дайындалып, операциялар мен қаржы шешімдерін жоспарлауға мүмкіндік берсе, екінші жағынан салық қызметкерлерінің жұмысын жеделдетуге және жеңілдетуге көп әсерін тигізеді.
Салық кодексі 2002 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енді. Ол салық салудың ойластырылған құқықтық негізін құрудың түпкілікті міндетін шешуге бағытталған.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Салық түрлері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жаңа Салық кодексіндегі салықтардың, салық сипатындағы алымдардың тізбесі мыналарды құрайды: Салықтар:
1. Корпорациялық табыс салығы
2. Жеке табыс салығы
3. Қосылған құнға салынатын салық
4. Акциздер
5. Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері
6. Экспортқа шығарылатын шикі мұнайға салынатын рента салығы
7. Әлеуметтік салық
8. Жер салығы
9. Көлік құралдарына салынатын салық
10. Мүлік салығы
11. ҚР жасалған келісім-шарттары бойынша өнімді бөлу жөніндегі үлесі

2016 жылдың қорытындысы
Алматы облысы бойынша мемлекеттік кірістер департаментінің атқарылған жұмыстары жайлы ақпарат
2016 жылдың мемлекеттік бюджетке түсетін кірістер бойынша жылдық жоспары 251 733 млн.теңге болса, түсім 264 563 млн. теңге түсті, жоспар 105,1 пайызға орындалды, жоспардан тыс 12 829 млн. теңге түсті.
2015 жылмен салыстырғанда түсім 11 130 млн. теңгеге артып, өсу қарқыны 104,4 пайызды құрады.
Жергілікті бюджет бойынша жоспар 135 285 млн. теңге болғанда, түсім 139 831 млн. теңгеге түсті немесе орындалуы 103,4 пайыз, жоспардан тыс 4 546 млн. теңге. Өткен жылмен салыстырғанда 7 585 млн. теңгеге артық түсіп, өсу қарқыны 105,7 пайызды құрады.
Республикалық бюджет бойынша жоспар 116 448 млн. теңге болғанда түсім 124 732 млн. теңгеге түсті немесе орындалуы 107,1 пайыз, жоспардан тыс 8 283 млн. теңге. Өткен жылмен салыстырғанда 3 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.