Тақырыптың өзектілігі
Х. Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті
Гуманитарлық ғылымдар және өнер факультеті
Қазақстан және дүниежүзі тарихы кафедрасы
Бекітемін
Гуманитарлық ғылымдар
және өнер факультетінің деканы,
т.ғ.к., қауымдастырылған профессор
________________ Г. Қайырғалиева
______ мамыр 2019 ж.
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пән бойынша Қазақстанның орта ғасыр тарихы
Тақырып: Ноғай ордасы және Қырым мен Қазан хандықтарының тарихы
_____________ баға
Комиссия мүшесі Жетекші
_________________ ______________________
(лауазымы, ғылыми атағы) (лауазымы, ғылыми атағы)
(Аты - жөні, тегі ) Жұмабаев Амангелді Жеңісұлы
_________________ _____________________
(Қолы) (Уақыты) (Қолы) (Уақыты)
Студент:
Баткеев Расул
___________________
(Қолы) (Уақыты)
(Тарих - 101 топ
Атырау қ., 2019 ж.
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі: Тақырыптың өзектілгі. Еділдің төменгі ағысы, Оңтүстік Орал тауы, Батыс Қазақстан территориясында қалыптасқан Ноғай Ордасы ХҮ - ХҮІ ғасырларда Еуразиядағы жетекші саяси күштердің біріне айналды. Оның күш-қуатының кемеліне келген кезі ХҮІ ғасырдың екінші ширегіне тура келеді, одан кейінгі кезеңде мемлекеттің құлдырауы басталып, ақыр соңында ыдырап бітті. Халқының санының көп болуы, соған сәйкес орасан зор атты әскер ұстауы, билеушілерінің дипломатиялық шеберлігі, трансконтинентальдық сауда жолдарына бақылау жүргізуі және басқа да факторлар Еділ-Жайық арасындағы Орданы соңғы ортағасырлық халықаралық қатынастардың маңызды буынына айналдырды. Оның билеуші билерімен Мәскеу мен Бақшасарайда отырған монархтар санасты. Қазан, Астрахань және Сібір хандары Ноғай Ордасына көп жағдайда саяси кіріптарлықта болды. Қазақ хандығы Алтын Орда ыдыраған соң пайда болған көптеген мемлекеттердің арасында Ноғай Ордасымен бірге саяси аренаға шыққаннан кейін, онымен шекаралас болғандықтан да ішкі, сыртқы саясатында ноғай мәселесімен үнемі бетпе-бет келіп отырды. Қазақ хандығының тарихы Ноғай Ордасының тарихымен тығыз байланыста қарастыруды қажет етеді. Қырым хандығы - Алтын Орда ыдырағаннан кейін Қырым түбегінде құрылған мемлекет. Этникалық тегі ортақ, мәдени-шаруашылық типі бір, даму деңгейі қатар болған екі мемлекеттің кейінгі тағдыры екі бөлек болып қалыптасты. Ыдыраған Ноғай Ордасының құрамындағы тайпалар қазақ этносының қалыптасуына ықпал жасады. Осы тұрғыдан алғанда тарих қойнауына жұтылып кеткен Ноғай Ордасының мұрагері ретінде оның тарихын белгілі деңгейде өз тарихымыз ретінде қарастырудың қажеттілігі туып отыр. Тақырыбымыздың өзектілігін осындай зәрулікпен анықтасақ керек.Бітіру жұмысының мақсаты мен міндеті тақырыптың осындай өзектіліген туындайды. Ноғай Ордасының тарихы Отандық тарихта осы кезге дейін арнайы қарастырылмағандықтан, оның көптеген мәселелері әлі күнге дейін беймәлім қалып келеді. Оның есесіне шетелдік тарихнамада, соның ішінде Ресей тарих ғылымында бұл мәселе біршама терең және жан-жақты зерттелу үстінде. Міне, осы зерттеулер барысында ғылыми айналымға шығарылған орасан зор деректік материалдар негізінде Ноғай Ордасының тарихын Қазақ хандығы тарихына қатыстылығы аспектісінде қарастыру - бітіру жұмысының басты міндеті болмақ.
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Ноғай Ордасы тарихнамасы бойынша орасан зор материалдар жинақталған. Бұл ғылыми әдебиеттерді - негізгі және басты деректер ретінде Ресейлік тарихнаманы қарастырамыз - бірнеше кезеңге бөліп қарастыруға болады. Бірінші кезең әдебиеті ХҮІІІ - ХІХ ғасырлар аралығын қамтиды. Ресей тарихындағы ең алғашқы ноғайлық сюжет М.М.Шербатовтың "История россиской от древнейших времен" (1770 - 1791 жылдары жарық көрді) еңбегінде Мәскеудің сыртқы саясатының субъектісі ретінде баяндалды. Ноғай-орыс қатынастары Н.М.Карамзиннің "История государства Российского" (1816 - 1829) атты он екі томдық еңбегінде біршама кеңінен ашылды. Ол өзінің беделі арқылы ноғай атауының моңғол әскербасы Ноғайдан тарағандығы жөніндегі версияны орнықтырды. Әйтсе де бұл версия бірде-бір ортағасырлық мәтіндерден, бірде-бір фольклорлық еңбектен өз тиянағын таба алған жоқ. Ноғайтануға қосылған үлестің бірі С.М.Соловьевтің "История России с древнейших времен" (1851 - 1879) еңбегі болды. Оның еңбегінде ноғай-орыс қатынастарына қатысты көптеген архивтік құжаттар ғылыми айналымға шығарылып, тың тұжырымдар жасауға негіз қалады. Осындай еңбектер орыс ... жалғасы
Гуманитарлық ғылымдар және өнер факультеті
Қазақстан және дүниежүзі тарихы кафедрасы
Бекітемін
Гуманитарлық ғылымдар
және өнер факультетінің деканы,
т.ғ.к., қауымдастырылған профессор
________________ Г. Қайырғалиева
______ мамыр 2019 ж.
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пән бойынша Қазақстанның орта ғасыр тарихы
Тақырып: Ноғай ордасы және Қырым мен Қазан хандықтарының тарихы
_____________ баға
Комиссия мүшесі Жетекші
_________________ ______________________
(лауазымы, ғылыми атағы) (лауазымы, ғылыми атағы)
(Аты - жөні, тегі ) Жұмабаев Амангелді Жеңісұлы
_________________ _____________________
(Қолы) (Уақыты) (Қолы) (Уақыты)
Студент:
Баткеев Расул
___________________
(Қолы) (Уақыты)
(Тарих - 101 топ
Атырау қ., 2019 ж.
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі: Тақырыптың өзектілгі. Еділдің төменгі ағысы, Оңтүстік Орал тауы, Батыс Қазақстан территориясында қалыптасқан Ноғай Ордасы ХҮ - ХҮІ ғасырларда Еуразиядағы жетекші саяси күштердің біріне айналды. Оның күш-қуатының кемеліне келген кезі ХҮІ ғасырдың екінші ширегіне тура келеді, одан кейінгі кезеңде мемлекеттің құлдырауы басталып, ақыр соңында ыдырап бітті. Халқының санының көп болуы, соған сәйкес орасан зор атты әскер ұстауы, билеушілерінің дипломатиялық шеберлігі, трансконтинентальдық сауда жолдарына бақылау жүргізуі және басқа да факторлар Еділ-Жайық арасындағы Орданы соңғы ортағасырлық халықаралық қатынастардың маңызды буынына айналдырды. Оның билеуші билерімен Мәскеу мен Бақшасарайда отырған монархтар санасты. Қазан, Астрахань және Сібір хандары Ноғай Ордасына көп жағдайда саяси кіріптарлықта болды. Қазақ хандығы Алтын Орда ыдыраған соң пайда болған көптеген мемлекеттердің арасында Ноғай Ордасымен бірге саяси аренаға шыққаннан кейін, онымен шекаралас болғандықтан да ішкі, сыртқы саясатында ноғай мәселесімен үнемі бетпе-бет келіп отырды. Қазақ хандығының тарихы Ноғай Ордасының тарихымен тығыз байланыста қарастыруды қажет етеді. Қырым хандығы - Алтын Орда ыдырағаннан кейін Қырым түбегінде құрылған мемлекет. Этникалық тегі ортақ, мәдени-шаруашылық типі бір, даму деңгейі қатар болған екі мемлекеттің кейінгі тағдыры екі бөлек болып қалыптасты. Ыдыраған Ноғай Ордасының құрамындағы тайпалар қазақ этносының қалыптасуына ықпал жасады. Осы тұрғыдан алғанда тарих қойнауына жұтылып кеткен Ноғай Ордасының мұрагері ретінде оның тарихын белгілі деңгейде өз тарихымыз ретінде қарастырудың қажеттілігі туып отыр. Тақырыбымыздың өзектілігін осындай зәрулікпен анықтасақ керек.Бітіру жұмысының мақсаты мен міндеті тақырыптың осындай өзектіліген туындайды. Ноғай Ордасының тарихы Отандық тарихта осы кезге дейін арнайы қарастырылмағандықтан, оның көптеген мәселелері әлі күнге дейін беймәлім қалып келеді. Оның есесіне шетелдік тарихнамада, соның ішінде Ресей тарих ғылымында бұл мәселе біршама терең және жан-жақты зерттелу үстінде. Міне, осы зерттеулер барысында ғылыми айналымға шығарылған орасан зор деректік материалдар негізінде Ноғай Ордасының тарихын Қазақ хандығы тарихына қатыстылығы аспектісінде қарастыру - бітіру жұмысының басты міндеті болмақ.
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Ноғай Ордасы тарихнамасы бойынша орасан зор материалдар жинақталған. Бұл ғылыми әдебиеттерді - негізгі және басты деректер ретінде Ресейлік тарихнаманы қарастырамыз - бірнеше кезеңге бөліп қарастыруға болады. Бірінші кезең әдебиеті ХҮІІІ - ХІХ ғасырлар аралығын қамтиды. Ресей тарихындағы ең алғашқы ноғайлық сюжет М.М.Шербатовтың "История россиской от древнейших времен" (1770 - 1791 жылдары жарық көрді) еңбегінде Мәскеудің сыртқы саясатының субъектісі ретінде баяндалды. Ноғай-орыс қатынастары Н.М.Карамзиннің "История государства Российского" (1816 - 1829) атты он екі томдық еңбегінде біршама кеңінен ашылды. Ол өзінің беделі арқылы ноғай атауының моңғол әскербасы Ноғайдан тарағандығы жөніндегі версияны орнықтырды. Әйтсе де бұл версия бірде-бір ортағасырлық мәтіндерден, бірде-бір фольклорлық еңбектен өз тиянағын таба алған жоқ. Ноғайтануға қосылған үлестің бірі С.М.Соловьевтің "История России с древнейших времен" (1851 - 1879) еңбегі болды. Оның еңбегінде ноғай-орыс қатынастарына қатысты көптеген архивтік құжаттар ғылыми айналымға шығарылып, тың тұжырымдар жасауға негіз қалады. Осындай еңбектер орыс ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz