Өндірістік кәсіпорындарды жобалаудың санитарлық нормалары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Өндірістік санитария туралы жалпы ұғымдар. 4-6
1.1 Өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумағын таңдауға және жоспарлауға, қойылатын санитарлық талаптар. 7-10
1.2 Жұмыс орындары микроклиматының параметрлері, қолайлы метеожағдайлар жасау әдістері. 11-13
1.3 Ауадағы зиянды заттардан қорғау. 14
1.4 Шудан, дірілден және ультрадыбыстан қорғау. 15-18
1.5 Өндірістік жарықтандыру - нормалау, есептеу, жарық беру аспаптары. 19-21
2. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау. 22
2.1 Еңбекті қорғау жайлы түсінік. 22
2.2 Өндірістік обьектілер мен өндіріс құралдарын жобалау, салу және пайдалу кезінде қойылатын еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар. 23
3. Глоссарий 24
ҚОРЫТЫНДЫ 25
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 26

КІРІСПЕ
Өнеркәсіпте тиімді санитарлы-техникалық жағдайларды жасау - еңбек ұжымдарының денсаулығын, қауіпсіздік жағдайларды, еңбектің өнімділігін және жалпы өндіріс байланысыты жоспарлау. Өндірістік бөлмелерге, жұмыс орындарымен микроклиматқа қойылатын жалпы тазалық сақтау талаптары санитарлы нормалары мен ережелері өнеркәсіп бөлімі үшін арналған санитарлы нормаларында көрсетілген. Адам ағзасына әсер ететін өндірістік жағдайларды кешенді зерттеу, сонымен қатар оларды жақсартуда жүргізілетін шараларды өңдеуді және енгізуді еңбек тазалығы және өндірістік саниртария қамтамасыз етеді. Егер технологиялық үрдіс дұрыс ұйымдастырылмасы, онда жұмысшының денсаулығына және жұмыс қабілетіне өндірістік ортаның зиянды факторлары ( температура, ауа ылғалдылығы, өтпе желдер, шу, тербелулер, шаң және т.б.) әсер етеді.
Еңбекті қорғау және санитарлы - сауықтыру шаралардың шарттарын жақсартудың кешенді жоспарын қабылдау және жүзеге асыру кәсіби зиянды факторларды жобаға және еңбек жағдайын жақсартуға анық мүмкіндік береді. Еңбек тазалығының құрама бөлігі болып еңбек физиологиясы жатады, ол адамның еңбек іс әрекетімен байланысты ағзадағы физикалық үрдістердің жүруін зерттейді. Еңбек физиологиясының мақсаты физиологиялық көз қарас бойынша еңбектің тиімді ұйымдастырылуын табу болып табылады. Кәсіпорындарда еңбек жағдайларын жетілдіру технологиялық үрдістерді қазіргі заманғы техникамен қамтамасыздандыру, зиянды факторларды тауып оларды жою, және сақтандыру және қорғану шараларын өткізе отырып тиімді ету жолдарымен жүзеге асырылады. Өндірістік санитария деп зиянды өндірістің факторлардың жұмысшыларға әсерін төмендететін немесе жоятын ұйымдастыру шаралары мен техника - механикалық жабдықтардың жүйесі. Зиянды факторларға жұмысшылардың жұмыс қаблетін төмендететін немесе ауруға соқтыратындары жатады. Пайдаланылатын заттардың токсикалық әсері және жұмысшылардың жеке қорғану шаралары. Токсикалық заттар және олардың адамға әсері. Химиялық өндірістерде пайдаланылатын заттар, өндірісті және еңбекті дұрыс ұйымдастырмағанннан, профилактикалық шаралардың бұзылғанынан жұмысшыларға зиянды әсер етеді. Оларды өткір немесе созылмалы улануға және кәсіби ауруларға соқтырады. Өткір уланулар зиянды заттың тезарада жоғары концентратциясының организмге әсерінен шығады. Олардың белгілері тез арада көрінеді, сондықтан уланғандарға 1-ші медециналық көмек беріп, уланудың себебін жоюға мүмкіншілік береді. Уланудың созылмалы түрі-зиянды заттардың аз концентратциясымен ұзақ уақыт бойы алатын әсері, оның организмде жинақталу қабілеті бар.
1. Өндірістік санитария туралы жалпы ұғымдар
Өнеркәсіпте тиімді санитарлы-техникалық жағдайларды жасау - еңбек ұжымдарының денсаулығын, қауіпсіздік жағдайларды, еңбектің өнімділігін және жалпы өндіріс байланысыты жоспарлау. Өндірістік бөлмелерге, жұмыс орындарымен микроклиматқа қойылатын жалпы тазалық сақтау талаптары санитарлы нормалары мен ережелері өнеркәсіп бөлімі үшін арналған санитарлы нормаларында көрсетілген.
Адам ағзасына әсер ететін өндірістік жағдайларды кешенді зерттеу, сонымен қатар оларды жақсартуда жүргізілетін шараларды өңдеуді және енгізуді еңбек тазалығы және өндірістік саниртария қамтамасыз етеді.
Егер технологиялық үрдіс дұрыс ұйымдастырылмасы, онда жұмысшының денсаулығына және жұмыс қабілетіне өндірістік ортаның зиянды факторлары ( температура, ауа ылғалдылығы, өтпе желдер, шу, тербелулер, шаң және т.б.) әсер етеді. Еңбекті қорғау және санитарлы - сауықтыру шаралардың шарттарын жақсартудың кешенді жоспарын қабылдау және жүзеге асыру кәсіби зиянды факторларды жобаға және еңбек жағдайын жақсартуға анық мүмкіндік береді. Еңбек тазалығының құрама бөлігі болып еңбек физиологиясы жатады, ол адамның еңбек іс әрекетімен байланысты ағзадағы физикалық үрдістердің жүруін зерттейді. Еңбек физиологиясының мақсаты физиологиялық көз қарас бойынша еңбектің тиімді ұйымдастырылуын табу болып табылады. Кәсіпорындарда еңбек жағдайларын жетілдіру технологиялық үрдістерді қазіргі заманғы техникамен қамтамасыздандыру, зиянды факторларды тауып оларды жою, және сақтандыру және қорғану шараларын өткізе отырып тиімді ету жолдарымен жүзеге асырылады.
Өндірістік санитария деп зиянды өндірістің факторлардың жұмысшыларға әсерін төмендететін немесе жоятын ұйымдастыру шаралары мен техника - механикалық жабдықтардың жүйесі. Зиянды факторларға жұмысшылардың жұмыс қаблетін төмендететін немесе ауруға соқтыратындары жатады. Пайдаланылатын заттардың токсикалық әсері және жұмысшылардың жеке қорғану шаралары. Токсикалық заттар және олардың адамға әсері. Химиялық өндірістерде пайдаланылатын заттар, өндірісті және еңбекті дұрыс ұйымдастырмағанннан, профилактикалық шаралардың бұзылғанынан жұмысшыларға зиянды әсер етеді. Оларды өткір немесе созылмалы улануға және кәсіби ауруларға соқтырады. Өткір уланулар зиянды заттың тезарада жоғары концентратциясының организмге әсерінен шығады. Олардың белгілері тез арада көрінеді, сондықтан уланғандарға 1-ші медециналық көмек беріп, уланудың себебін жоюға мүмкіншілік береді. Уланудың созылмалы түрі-зиянды заттардың аз концентратциясымен ұзақ уақыт бойы алатын әсері, оның организмде жинақталу қабілеті бар.
Уланудың белгілері апталар, айлар өткенде көрінеді және олар кей кезде созылмалы ауруларға апарады. Мысалы, сынап көп уақытқа дейін белгілері білінбейді сондықтан созылмалы улануға соқтырады.

Қауіпті заттардың организмге әсерінің деңгейін жіктеу.
Көрсеткіштер
Қауіпті кластарыдың нормалары

1
2
3
4
Жұмыс орнындағы ауадағы зиянды заттардың мүмкіндік шектік концентрациялар (МШК), мгм3
0,1 төмен
0,1-1,0
1,1-10,0
10,0 астам
Асқазанға кіргенде орташа өлтіретін дозасы, мгкг.
15 төмен
15-150
151-5000
5000 астам
Теріге түскенде орташа өлтіретін дозасы, мгкг
100 төмен
100-500
501-2500
2500 астам
Ауадағы орташа өлтіретін дозасы, мгкг
500 төмен
500-5000
5001-50000
50000 астам
Инголяциядан уланудың мүмкіндік коэффициенті, (ИУМК)
300 жоғары
300-30
29-3
3 төмен
Үшкір әтекеттің зонасы.
6,0 төмен
6,0-18,0
18,1-54,0
54,0 астам

Ғимарат пен ғимараттардың арасында санитарлы алшақтықтың болуын санитарлы нормалар қарастырады. Басты гигиеналық талап - бір іскерге бөлменің көлемі мен ауданының жеткіліктігі. Бір іскерге көлемі -15м 3 , ауданы - 4,5м 2 жəне биіктігі - 3,2м жоғары болмауы тиіс. Өтпелдердің биіктіктері 1,8м болу тиіс. Өндірістік бөлмелердің ауа ортасы мен микроклиматы. Өндірістік бөлмелердің микроклиматы дегеніміз - адамның ағзасына температура арқылы əсер ететін, ауа қозғалысының ылғалдылығы мен жылдамдығымен анықталатын ішкі ортаның климаты.
Жыл мезгілі
Жұмыс дəрежесі
Температура, С
Қатысты ылғалдылық,%
Ауаның қозғалыс жылдамдығы, мс
Салқын жəне ауыспалы
Жеңіл Орташа ауыр
20-23
18-20
16-18
60-40
60-40
60-40
0,2
0,2
0,3

1.1 Кесте Өндірістік ғимараттың жұмыс зонасындағы оптимальды температура нормалары, қатысты ылғалдылық жəне ауаның қозғалыс жылдамдығы.
Өндірісте микроклиматтың жағдайларының күйін бақылау - жұмысшылардың кəсіптік ауруларына ескертуге бағытталған жиынының бірі. Ауа жəне ылғалдықты өлшеу үшін термометрлер мен аспирациялық психрометрлер қолданылады. Ауа жылдамдығын өлшеу үшін қанатшалы жəне табақшалы анемометрлерді пайдаланамыз. Таза атмосфералық ауаның құрамы 2 кестеде көрсетілген. Өндірістік бөлмелердің ауасы атмосфералық құрамы бойынша ажыратылады. Ол технологиялық процестерді жүргізудің нəтижесінде пайда болған қатты жəне газ тəріздес қоспалмен, химиялық реакциялармен адамдардың тыныс алуымен ластанады. Көптеген атмосфералық ластанудың түрлері адамның тыныс алу мүшелеріне, терісіне, көру мүшелеріне зақым тигізуі мүмкін.
газ
Құрамы,%

Көлемі бойынша
Массасы бойынша
Азот
78,08
75,5
Сутегі
20,95
23,10
Аргон, неон жəне басқа инертті газдар
0,93
1,3
Көмірқышқылды газ
0,03
0,046
Басқа газдар
0,01
-
1.2 кесте Атмосфералық ауаның құрамы
Жұмыс зонасындағы зиянды заттардың ақырғы шекті концентрациясы - күнделікті 8 сағаттық жұмыста (демалыстан басқа) немесе одан ұзақ жұмыс күндерінде (аптасына 41 сағаттан көп емес) барлық жұмыс стажында жұмысшылардың денсаулығына əсер ете қоймайтын концентрация.
Өндірістік орнына қойылатын санитарлық гигиенаның талаптары 1 талап 1 класс - 1000 м 2 класс - 500 м 3 класс м 4 класс - 100 м 5 класс - 50 м 2 талап Құрылыс алаңындағы салынатын ғимараттың тығыздығы төмендегідей болу керек: 1) астық өңдеу өндірісінде тығыздық 40 пайыз; 2) консерві, шарап, кондитер өндірісінде тығыздық 50 пайыз; 3) нан өндірісінде 45 - 50 пайыз; 4) май өндірісінде 30 - 35 пайыз болу керек. 3 талап Өндіріс алаңын жобалау кезінде төмендегі шаралар ескеріледі: 1) қатынас жолдарын дұрыс игеру; 2) жауын - шашын суларын аймақтан алшақтау; 3) темір жолдарды ескеру; 4) алаңда бір жағына қарай еңкіштігін ескеру; 5) аяқ жолдарды ескеру және түрлі нұсқамалар қою.

1.1 Өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумағын таңдауға және жоспарлауға, қойылатын санитарлық талаптар.
Өндірістік кәсіпорындарды жобалаудың санитарлық нормалары
Жарықтандыру, жылыту, вентиляция (желдету) және ауаны кондиционирлеу санитарлық нормалар.
1.Өндірістік орындарындағы жарықтандыру СНиП Табиғи және жасанды жарықтандыру.Жобалау нормалары талаптарына сәйкес болу керек.
2. Өндірістік орындарда көбінесе табиғи жарықтандыру; жарық коэффициенті (ЖК) 1:6 - 1:8 шегінде болу керек. Тұрмыс орындарында ЖК 1:10 аз болмау керек. Табиғи жарықтандыру коэффициенті (ТЖК) еңбек түрі мен көру кернеулігінің есебімен қарастыру керек.
Табиғи жарықтандыру жеткіліксіз болғанда жасанды жарықтандыруды - көбінесе люминесценті шамдарды қолдану керек. Ауыр еңбек жағдайлары бар немесе тұрақты жұмыс орындары жоқ өндіріс орындарында қызу шамдарын қолданған жоқ.
3. Жасанды жарықтандыру барлық цехтарда және жұмыс орындарында болу керек, ал өндіріс орындарында қажет болған жағдайда жасанды жарықтандыру жергілікті немесе аралас болу керек.
Ерекше көру кернеулігін қажет ететін өндіріс операцияларын орындаған кезде жұмыстың түріне және көлеміне қарай аралас немесе жергілікті жарықтандыруды қолдану керек.
4.Люминесценті шамдар қорғану торымен, шашыратқышпен немесе арнайы шам патрондармен жабдықталу керек, өйткені шамдар құлап қалмау керек, ал қызу шамдары жазық қорғану шынысымен жабдықтану керек.
5. Ашық технологиялық процесстер өтіп жатқан жұмыс орындарында шамдар технологиялық жабдықтың үстінде орналаспау керек, себебі шамның жарықшақтары*осколки өнімге түсіп кетпеуі қажет.
6. Жарықтың кіру орындарын құралдармен, ыдыспен, жабдықпен ғимараттың ішінде және сыртында жабуға болмайды. Жарық кіру орындарындағы шыныларды жарық өтпейтін, мөлдір емес материалдармен ауыстыруға болмайды.
Қайта жобалау кезінде, жұмыс орнының қолдану түрі өзгерген кезде немесе жабдық басқа жабдықпен ауыстырылған кезде жарықтандыру жаңа шарттарға сәйкес жарықтандыру нормаларына сәйкестендірілуі керек.
7.Ерекше санитарлы режимді талап ететін жұмыс орындарында ауаны зарарсыздандыру үшін бактерицидті шамдарды орналастыру керек.
Медпункттерде ультракүлгін сәулелену жабдығы орналасу керек.
8.Кәсіпорындар негізгі жарықтандырумен қатар авария кезіндегі жарықтандырумен де қамтамасыз етілуі тиіс.
9. Жылыту жүйесі СНиП Жылыту, вентиляция, ауаны кондиционирлеу, Өндіріс ғимараттары, Әкімшілік және тұрмыс ғимараттары талаптарына сәйкес болу керек.
Өндіріс және көмекші ғимараттарды жылыту жүйесінде жылутасығыш ретінде жылытылған суды, сулы қаныққан буды пайдаланған дұрыс.
10.Өндірістердің жылу тізбегінен алыс орналасқан ғимараттарды және тоңазытқыштары мен қоймалары бар жылытылатын орындарды жылыту үшін жылу көзі ретінде электроэнергияны пайдалануға болады.
11.Жылытылмайтын қоймаларда көмекші орындарда ғана жылытуды ұйымдастыру керек.
Қоймаларды жылытқанда белгілі бір температураны сақтап жылытуды ұйымдастыру керек.
12.Барлық өндіріс цехтарында және негізгі өндірістің көмекші орындарында жылыту құралдары ретінде шаңды тазалауға мүмкіндік беретін конструкциялары бар радиаторлар қолданылуы керек.
13.Термостатты орындарды технологияға керек температураны жасау үшін өндірістік жылу қамтамасыз ету жүйесінен булы жылытуды қолдану керек және де жылыту құралдары ретінде жазық құбырлардан тұратын регистрлерді қолдану керек.
14.Өндірістік және көмекші ғимараттарда және орындарда Өнеркәсіптерді жобалаудың санитарлы нормаларына, СНиП Жылыту, вентиляция және ауаны кондиционирлеу, Өндірістерді жобалаудың санитарлы талаптарына сәйкес келетін табиғи, механикалық, аралас вентиляция немесе ауаны кондиционирлеу қолданылуы керек.
15. Өндірістік және көмекші орындарында жылыту, вентиляция немесе кондиционирлеу құралдарымен
-жұмыскерлердің деңсаулығы мен жұмыс істеу мүмкіндігі;
- технологиялық процесстерді қамтамасыз етілуі;
-өнімдер мен материалдардың сақталуы;
-жабдықтардың сақталуы
үшін жайлы атмосфералық орта жасалу керек.
Атмосфералық ортаның параметрлері Өндіріс орындары микроклиматының санитарлы нормаларының талаптарына сәйкес болу керек. Жұмыс категориялары Өндірістердің технологиялық жобалауының нормалары бойынша қабылдану керек.
16.Өнеркәсіптердегі өндіріс және төрмыс орындарында, лабораторияларда және басқа орындарда приточно- вытяжная жалпы алмасу механикалық вентиляция (немесе кондиционирлеу), қажетінше, жергілікті вытяжная вентиляциямен бірге болу керек.
17.Табиғи ветиляция көмекші қызметтердің кейбір орындарында болуы мүмкін
18. Тұрмыс орындарда, дәретханаларда, лабораторияларда жалпыалмасу және жергілікті вентиляцияның дербес жүйелері болу керек.
19.Өндіріс орындарына берілетін келуші ауа шаңнан тазартылуы керек.
Сумен қамтамасыз етілу және канализация
1.Кәсіпорында керекті таза су мөлшерімен қамтамасыз етілуі тиіс; суды қажетсіну есебін Өндірістердің технологиялық жобалау нормаларына, СНиП, ішкі водопровод және ғимараттардың канализациясы сәйкес шығару керек.
2.Сумен қамтамасыз ету көздерін таңдау, суды алу орындарын таңдау, Сумен қамтамасыз етуді ұймдастырудың және бақылаудың әдістемелік нұсқаулар сәйкес болу керек.
Кәсіпорындардағы сумен қамтамасыз ету жүйесінің устройство СНиП Сумен қамтамасыз ету. Сыртқы тізбектер және құрылыстар және ішкі
Өндірістік кәсіпорындардың санитарлық жіктемелері
Қоршаған ортаға адамдардың зиянды ықпалын азайтудың жолдарының бірі әр мемлекет өз территориясында халықты орналастыру мәселесін дұрыс шешуіне байланысты. Ол үшін ғылыми жетістіктерге негізделген үлгі жасау қажет. Өнеркәсіптің, ауыл шаруашылығының, басқа да шаруашылық салаларының болашақта өсу қарқының ескере отырып қалалар мен елді мекендердің орналасатын орындарын алдын ала белгілеу керек.
Жанадан салынатын зауыт пен фабриктерді өзен ағысы бойынша қаладан төмен орналастырып, халықтын таза су ішуыіне жағдай жасап, жердің тұрақты бағытын ескеріп түтін мен уытты газ қалаға қарай ұшпауын ойластырады.
Әрбір қаланың келешекте өркендеуін ескерген бас жоспар жасалады. Жаңа құрылыстар, көшелер, алаңдар, тұрғын нйлер, кәсіпорындар осы жобаға көрсетілген орындарда салынады. Жобо жасағанда ғимараттардың, тұрғын үйлердің, парктермен, демалыс алаңдарын, бұл өңірдегі желдің бағытын, жауын-шашын мерзімдерін, күн сәулесінің әсерін т.б. табиғи құбылыстар мен өзгерістерін ескеріп салу көзделеді.
Кала территориясы атқаратын қызметіне қарай бірнеше аймаққа зонаға бөлінеді: өнеркәсіптік аймақ, санитарлық-қорғау аймағы, тұрғын үйлер аймағы, коммуналды шаруашылық аймағы, сыртқы көлік аймағы, қала маңындағы аймақ.
Өнеркәсіптік аймақ - мұнда өнеркәсіп орындары, олармен тығыз байланысты басқа да мекемелер орналасады. Егер 3000 метрлік санитарлық - қорғау алқап бұл кәсіпорындардың уытты қалдықтарынан қорғау үшін жеткіліксіз болса, оларды қалада орналастыруға тыйым салынады. Ауаны ластайтын зиянды қалдықтары бар кәсіпорындар биік жерге, немесе қала тұрғындарына зиянды болмас үшін желдің ығына, су лайлайтын қалдықтары бар кәсіпорындар тұрғын үйлер алқабынан төмен ағысы бойынша орналасады.
Бұрын қаладағы кәсіпорындар, коммуналдық, сауда т.б. тұрмыс қажетін өтейтін мекемелер айналасы лас, терезесі қыйраған, қоршаулары жұлынған, төбе-төбе қалдықтар үйілген кісі ұялатын орындар болатын. Қазір біртіндеп өндірістіу аймақ көріктеніп келеді. Ғимараттары сәулетті - көркем жобамен салынып, есік-терезесі бүтін, территориясы таза, ағаш орнатылған, гүлдер егілген, дем алатын орындары бар, жағалай асфальт төселген, қаланың сөнін бұзбай, керісінше көрік беретін орындарға айналды.
Санитарлық-қорғау аймағы өнеркәсіп орындарының қала тұрғындарына тигізетін зиянды әсерлерін азайту үшін құрылады. Бұл аймақ тұрғын үйлер мен кәсіпорын аралығында болады. Санитарлық-қорғау аймағында ағаштар, бұталар отырғызып, қойма, гараж салып, түрлі жарнамалар іліп тұрғын үйлерге ластанған ауаны өткізбеудің қамын жасайды. Аймақтың кем дегенде 40 процентіне ағаштар отырғызу қажет.
Тұрғын үйлер аймағы. Бұл аймаққа тұрғын үйлер , қоғамдық орталықтар, көпшілік пайдаланатын жасыл желекті демалыс орындар, бау-бақшалар, мәдениет мекемелері т.б. кіреді. Зиянды қалдықтары жоқ кәсіпорындарды да осында салуға болады.
Коммуналды шаруашылық аймағы. Бұған коммуналдық шаруашылық мекемелермен қатар сауда орындарының қоймалары, көліктік және тұрмыстық қажетті өтейтін мекемелер, жабдықтау және сату ұжымдары кіреді.
Сыртқы көлік аймағы. Мұнда кісі және жүк таситын автобаздар, су станциялары т.б. қызмет көрсететін мекемелер орналасады. Аймақ шекарасы тұрғын үйлерден 100 м қашықтықтан кем болмау керек.
Қала тұрғындарын шудан дыбыстан қорғау мақсатымен жалпы қалалық маңызы бар үлкен көшелердің ені 75 м-ден, көп қатарлы үйлер тұрған көшелер 25 м-ден, бір қатарлы үйлер тұрған көшелер - 15 м-ден кем болмауы шарт.
Қала маңындағы аймақ. Дем алыс күндері, қолдары бос уақытта қала тұрғындары дем алу үшін құрылады. Онда жасыл желекті дем алыс орындары, бау-бақшалар, су қоймалары, қайықтар т.б. демалыс құралдары болады

1.2 Жұмыс орындары микроклиматының параметрлері, олардың организмге әсер етуі, қолайлы метеожағдайлар жасау әдістері
Жұмысшы аймақтағы ауаның құрамдық жағдайы температурамен, ылғалдылықпен, қысыммен, қозғалысымен және сәулеленуімен мінезделеді. Осы факторлардың әр түрлі қосынды мөлшері жұмысқа жағымды және жағымсыз жағдайлар туғызуы мүмкін. Мысалы, температураның жоғары төмен түсуінен және ауа жылдамдығының жоғарылығынан тұмау аурулары пайда болады, ал төмен температурада еңбек ету ағзаның жылу бөлуін және көмірсутектердің алмасуын жоғарлатса, жоғарғы температурада еңбек ету адам ағзасының тез құрғауына әкеліп шамадан тыс суды қажет еткізеді, мұның бәрі еңбек өнімділігін төмендетеді.
Микроклиматта температураның жоғары төмен түсуінен және ауа жылдамдығының жоғарылығынан тұмау аурулары пайда болады. Ал төмен температурада еңбек ету ағзаның жылу бөлуін және көмірсутектердің алмасуын жоғарлатса, жоғарғы температурада еңбек ету адам ағзасының тез құрғауына әкеліп шамадан тыс суды қажет еткізеді, бұның бары еңбек өнімділігін төмендетеді және оған кері әсерін тигізеді.
Микроклиматтың талап етілген жағдайы жылыту және желдету (вентиляция) жүйесі арқылы қанағаттандырылады. Сонымен қатар жабдықтардан және өндірілетін өнімнен жұмысшы аймаққа бөлінетін жылуды және ылғалдылықты жоғалту немесе минимумға келтіру шаралары жүргізіледі.
Микроклимат жағдайын әр түрлі құрылғылармен бақылауға және реттеуге болады. Ауаның қатысты ылғалдығын стационарлы немесе аспирационды психрометрлермен өлшейді. Психрометр құрылысы құрғақ және дымқыл термометрлерден тұрады (дымқыл термометр резервуары ылғалды ортада орналасады). Термометрдің әр түрлі көрсеткіштерінің сандық мәндері мен психометриялық кестені қолдану арқылы ауа ылғалдылығы анықталады. Цехтағы жұмысшы аймақтың микроклиматының оптималды параметрлері жұмыс күрделігінің категориясына және жыл мезгілінің қарастырылуына тәуелді. Микроклиматтың талап етілген жағдайы жылыту және желдету (вентиляция) жүйесі арқылы қанағаттандырылады, сонымен қатар жабдықтардан және өндірілетін өнімнен жұмысшы аймаққа бөлінетін жылуды және ылғалдылықты жоғалту немесе минимумға келтіру шаралары жүргізіледі. МЕСТ 12.1 005-88 бойынша микроклимат нормалары белгіленеді және алынады.
Микроклимат сыртқы қоршаған ортаның климаттық және табиғи жағдайларымен өте тығыз байланысты. Оның жағдайын әр түрлі құрылғылармен бақылауға және реттеуге болады.
Микроклиматтың нормалық негіздемелері
Ет өнеркәсіптеріндегі цехтың жұмысшы аймағындағы температура нормалары, ауаның қатысты ылғалдығы және қозғалысының жылдамдығы кестеде келтірілген.
1.2.1-кесте.
Өндірістік ғимарат.

Жұмыс
күрделігі
нің категор-иясы.
Оптималды
Мүмкіндік
Жұмыс істелмейтін орында
ғы ауа
ның мүмкін
дік температурасы, .

Ауа
Температура- сы,
.
Ауа-ның қат-ысты
Ылғалдығы, %.
Ауа қозғалысының жылдамдығы, мс.
Ауа температурасы, .
Ауа-ның қат-ысты
ылғалдығы, %.
Ауа қозғалысының жылдамдығы, мс.

Жылдың суық және өтпелі мезгілі (ішкі ауа температурасы төмен).
Жылуы молырақ өндірістік ғимарат ( 23 Втм3 көбірек).
Орта ауырлықты.
17 - 19.
60 - 30.
0,3 көп емес.
16 - 22.
75 көп емес.
0,5 көп емес.
15 - 24.

Жылдың жылы мезгілі (ішкі ауа температурасы және артық).

Жұмыс орнындағы температура, ылғалдылық және ауа қозғалысы (МЕСТ 12-1-005-88 Жұмыс орнындағы ауа)

1.2.2-кесте. Өндірістік бөлмедегі температура, салыстырмалы ылғалдылық және ауа қозғалысы жылдамдығының қолайлы нормалары

Жыл мезгілдері
Жұмыс категориясы
Температура, С0
Салыстырмалы ылғалдылық,%
Ауа қозғалысының жылдамдығы, мс
Суық және көшпелі жыл мезгілі

сыртқы ауаның температурасы +100С-дан төмен болған мезгіл
жеңіл -І
орта
ауырлық ІІа

орта
ауырлық ІІб
ауыр ІІІ
20-23

18-20

17-19
16-18
60-40

60-40

60-40
60-40
0,2

0,2

0,3
0,3
Жыл уақыты

Сыртқы ауаның t+100С және одан жоғары болған мезгіл
жеңіл -І

орта
ауырлық ІІа

орта
ауырлық ІІб
ауыр ІІІ
22-25

21-23

20-22
18-21
60-40

60-40

60-40
60-40
0,2

0,3

0,4
0,5

І категориялы жұмыс - адамның энергия жұмсауына байланысты жұмысты шектеу (ккалс). Жұмыс категориясын жұмыскердің энергия жұмсауына қарай салалық, нормалық құжаттарға сәйкестендіріп анықтайды. Жеңіл физикалық жұмыстар (І категория) - отырып, тұрып және жүріп жасалатын жұмыстар, бірақ, үнемі физикалық күш жұмсауды қажет етпейтін жұмыстар (150ккалс,172Джс).
ІІ категориялы жұмыс - ауырлығы орташа физикалық жұмыстар; түрлі жұмыстар.
Ал энергия шығымы 150 ден 200 ккалс (172-232 Джс)- ІІа категорияға және 200-ден 250-ге ккалч (232-293 Джс) - ІІб категориясына жатады.
ІІа категориясына үнемі жүретін, үнемі тұрып және отырып істейтін, бірақ, ауыр нәрсе тасымайтын жұмыстар жатады.
ІІб категориясына жүріп істейтін және шағын (үлкен емес) нәрсе таситын (10 кг дейін) жұмыстар жатады.
ІІІ категория - ауыр физикалық жұмыстар. Оған үнемі физикалық күш жұмсап, 10 кг-ден артық ауыр жүк көтеріп, таситын жұмыстар жатады. (250ккалч.293Джс)

1.3 Ауадағы зиянды заттардан қорғау.
Өндірісті тексеру, технологиялық процестерді, құрал-жабдықтарды, шикізаттарды, оларды тасымалдау мен өндеу жұмыстарынан басталады. Осы кезеңнің өзінде-ақ шаң-тозандардың химиялық құрамын байқауға болады. Бірақ шикі-заттар әртүрлі өңдеу сатысына түскенде одан пайда болатын шаңдар да өзгеруі мүмкін. Мұндай жағдайда, гигиеналық көзқарас бойынша анықтауға тура келеді. Мысалы, тозаңдағы кремний қос тотығының (Si O2) ауадағы тозаңмен қосындысының құрамдарын анықтау.
Шикі затты технологиялық өңдеу кезінде ол қандай термомеханикалық, не басқа жолдармен өнделеді, осындай өндеу кезінде ауаға қандай азрозолдар тарайды, оның бәріне назар аударып, анықтап отыру керек. Сонымен қатар, технологиялық өндеу үзіліссіз бе, жоқ әлде үзіліспен бе, оған қосымша қолмен атқарылатын жұмыс бар ма? Бар болса оның адамға әсері қандай, бұғанды көңіл аудару керек. Тағы да, ауаға шаң толассыз тарап тұрама, жоқ әлде белгілі бір технологиялық процесстердің, не зерттеу үшін шөкім (проба) алу кезінде тарайма, не жұмысшылардың кезек алмасу кездерінде ауа тозаңданама, міне осының бәрі есепке алынады.
Адамдарының жұмыс істеу зонасындағы (деңгейіндегі) шандарды анықтау үшін, жұмысқа жақын манайдағы ауадан 1,6 м биіктіктегі деңгейден, ауаның пробасын алады. Шанның ауадағы тарау шамасын байқау үшін, пробаны әртүрлі бейтарап көністіктерден де (жұмыс орынынан 1-3-5 м шамасындағы көңістіктерден әрлі-берлі өтіп жатқан прохоттардан да алады. Проба алған кезде міндетті түрде сол орындағы ауаның температурасын, атқарылып жатқан жұмыстың қимылын, түрін, проба алу мезгілі қай уақытта болады, қанша уақытқа созылды, қандай жылдамдықпен ауа сорғызылды, бәрін жазып алу қажет.
Шаңды зерттеп анықтаған кезде бір м3 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.