Қызылорда облысы

Жоспары:
1.Кіріспе. Қызылорда облысының жалпы сипаттамасы
2. Негізгі бөлім. Табиғаты
А) Жер бедерінің қалыптасу тарихы
Ә) Жазықтар мен ойпаттар
3.Қорытынды. Төбелер мен қыраттар

Сыр елі Арал теңізінің бассейнінде орналасқан қазақ халқының оның ішінде Сыр елінің тарихы мен шежіресінде аса маңызды орын алады. Арал бассейні Орталық Азияның ең ірі өзендері Әмудария мен Сырдарияның сағаларын және Арал теңізін қамтиды.
Сырдария өз бастауында батысқа бағыт алады да, Ходжент қаласынан кейін солтүстік батысқа бұрылып, Ақмешіттің қалың жынысына дейін жетеді, одан әрі ағысын өзгертіп, бірнеше тармаққа ажырайды, содан соң қамысты саяз екі жайылымға айналып, Арал теңізіне құяды. Сол кездегі деректерге қарағанда өзеннің ені 90-нан 140 сажынға дейін, кейбір тұстарында одан да асып кеткен, тереңдігі үш жарым сажынға жеткен, төменгі бөлігі одан да терең болған. Суы тұщы. Маусым айындағы ағыны өте қатты, минутына 30 және 34 сажынға жетеді. Өзеннің жоғарғы жағы аса құнарлы. Арал теңізіне жақындаған сайын топырақтың түсі де өзгере түседі- құмақты, сазды, қиыршық тасты, тұзды келеді. Қосқорған тоғайынан кейін өзен арнасын қалың қамыс көмкеріп, жағасы бір тегіс жапырақты тоғайға айналады. Онда талшықты өсімдіктер көп ұшырасады. Шөптерден шөпшай, жусан, ебелек кездеседі.
Сырдың арғы-бергі жағына өту оңай, өйткені ағысы бірқалыпты. Суының молдығы жағынан Орта Азия мен Қазақстандағы екінші өзен. Жылына екі рет – көктемде және жазда мұздықтар мен қар еріген кезде тасиды.
Арал теңізі мен Орта Азия өзендерінің байлықтары жайлы деректер Рузбиханың еңбектерінде де кездеседі: «Сырдарияның Аралға дейін созылып жатқан түрлі түсті гүлдерге бөлінген сағалауларында әр түрлі қанаттылар, жабайы есектер, киіктер және басқа да жануарлар мекендейді, жел де, орман перісі де өте алмайтын қалың тоғай өседі. Сырдария өзені Түркістан қаласының арасымен бойлап ағып жатыр, Дарияның жағасында өскен зәулім ағаштар көкпен таласады»
Арал теңізі жайлы мәліметтердің жиналуы орыс ғылымының тарихымен тығыз байланысты. Арал аймағы алғаш рет арабтардың «Үлкен сызба кітабы» мен Мәскеу мемлекетінің картасынан (1672ж) толық орын алды. Онда Арал Көк Теңіз деген атпен берілген. Атап айтқанда, Хвалин теңізінен Көк теңізге дейін күншығысқа қарай 250 шақырым, ал Көк теңізден Сыр өзенінің сағасында дейін 250 шақырым, Көк теңіздің ені 60 шақырым, суы ащы деп жазылған.

Табиғаты.
Жер бедерінің қалыптасу тарихы

Облыс аумағының жер бедері ұзақ уақыт бойы жердің сыртқы және ішкі күштерінің әсер етуі нәтижесінде қалыптасқан. Жүздеген миллион жылдар бойына