Ауру малдар және ауруға күдікті малдарды ұстау

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Бет.

1. Кіріспе . . .

Шаруашылыққа жалпы сипаттама . . .
Шаруашылық экономикасындағы мал шаруашылығының маңызы . . .
Ірі қара шаруашылығы саласына сипаттама беру . . .
Шаруашылықтың мал дәрігерлік қызметіне сипаттама беру . . .
Ауыл шаруашылығы малдарының ауруына, мал басының өлім- жетіміне тлдау жасау . . .
Кең тараған ауруға сипаттама беру . . .
Аталып отырған ауруды жою, алдын-алу шаралары және оны шаруашылықтармен елді мекендерге сараптау . . .
Мал дәрігерлік шаралардың экономикалық тиімділігін бақылау . . .
Қорытынды . . .
Қолданылған әдебиеттер тізімі . . .

1. Кіріспе

Екінші мыңжылдықтың аяғында адамзат тарихында болмаған ғаламдық ауқымдағы көптеген үлкен өзгерістер болады. Ғылыми-техникалық прогресс жаңа ғасырды әлі танып білуге тура келетін табиғат куштерін қозғалысқа келтірді. Ғылыми-техникалық прогресстің маңызды теріс салдарының бірі-микроағзадан бастап макроағзаға дейін - барлық тіршілік иелерінің өмір суру ортасындағы өзгеріс, Бұл тенденциялар қазіргі күні қалыптасып үлгерді және таяу келешекте қоздырғыштық та және бактериалдык түрдегі де эпидемиялар санын осуін күту керек.

Соңғы жылдары потогендік және шартты потогендік қоздырғыштармен микробтардың түрлі ұштасуынан туратын инфекцияларды зерттеуге коп коңіл боліп отыр. Микроағзалардың екі және одан да коп қоздырғыштарының өзара әрекет етуі моноинфекцияларымен салыстырғанда анағұрлым күрделі екені түсінікті.

Бүгінгі таңда әртүрлі вирустық бактериялдық түрдегі аурулар алаңдаушылық туғызады :энцефалопатия (былайша атауы «сиыр құтырмасы») маймылдардың шешегі, бруцеллез, туберкуллез, куйдіргі және т. б Вирустар мен бактериялардың үлкен веруленттігі бар жаңа штаммалар құра отырып өзгерту қасиеті осындай инфекцияларды ерекше қауіпті етеді.

Лейкоз адамның, ауыл шаруашылық малдардың және құстардың арасында кең таралған жұкпалы аурулардың бірі болып табылады. Лейкозды зерттеу коптеген Еуропа елдерінде, АҚШ-та, Канадада, Жапонияда және басқа да елдерде жүргізіліп келеді, бұл пастереллез мәселесінің шешілмегендігін және оның көптеген елдің ауыл шаруашылығына орасан зор шығын тигізетінін корсетеді.

Бірақ өкінішке орай, қазіргі кезде Қазақстандағы лейкоз мәселесі байыпталу денгейінде, денсаулық сақтау саласында бұл мәселе толық белгілі емес, әсіресе эпидемиологиялық ерекшеліктері толық зерттелмеген, зертханалық диагноз қою жетілмеген, сонымен қатар көп жағдайда бұл ауруға клиникалық диагнозды ауруды жете білмейтін жалпы профильдегі дәрігерлер қояды.

2. Шаруашылыққа жалпы сипаттама

Бұл шаруашылық 2000 жылы құрылған. Батыс Қазақстан облысының Белес ауылдық округінде орналасқан «Береке» шаруа қожалығы сипатталады. Аталмыш ауылдағы мемлекеттік мал дәрігері Мырзашев А . Н

«Береке» шаруа қожалығы тек қана мал шаруашылығымен шұғылданады. Бұл ауылдың 2487 тұрғыны бар Аймақтың климаты ылғалды, қысы салқын, жазы ыссы, жауын-шашын мөлшері жеткілікті түседі. Ол облыс орталығы Орал қаласынан 8 км қашықтықта орналасқан. Ауасы ылғалды, жаз мезгілде ауа температурасы +30 + 35С дейін жетеді. Топырақтың қату тереңдігі -1, 5. Ең салқын айлары - қаңтар, ақпан. Оның орташа температурасы -10 С - дан 25 С- дейін аралықта болады.

Белес ауылдық округінің «Береке» шаруа қожалығының жер көлемі корсеткіштері: жалпы жер көлемі - 2 га, мал шаруашылығына пайдаланатын жер көлемі - 10450 га, шабындық жер - 3700 га, жайылымдылық жер көлемі - 5850 га.

Шаруашылықтың негізгі бағыты етті-сүтті бағыттағы мал шаруашылығы. Шаруашылықта - 200 бас мүйізді ірі қара оның ішінде сауын сиырлары - 700 бас, ұсақ малы ( қой мен ешкі) - 2000 бас,

Жылқы - 25,

Түйе -5,

Үй құстары - 200 құс.

3. Шаруашылық экономикасындағы мал шаруашылығының маңызы.

Мал шаруашылығында тауар өндірісінің құны-95 пайыз құрайды, соның ішінде ет өндіру 60 пайыз, сүт өндіру 25 пайыз,, жүн өндіру 10 пайыз.

Өсірілетін негізгі тұқым қазақтың ақбас сиыры. Бұл тұқымның сиырлары аймақтың табиғи жағдайына бейімді және жайылымдыққа жайылып жақсы салмақ қоса алады.

Жыл аяғындағы мал басы. 1-кесте.

2010 жыл

2011 жыл

жоспар

факт

жоспар

факт

: Ірі қара

2010 жыл: 750

2011 жыл: 1945

2000

: Оның ішінде сауын сиырлар

2010 жыл: 700700

2011 жыл: 690

700

Мал өнімділігі 2-кесте

2010 жыл

2011 жыл

жоспар

факт

жоспар

факт

: 1 бас сиырдан алынған тері

2010 жыл: 21, 0

2011 жыл: 18, 5

19, 0

20, 0

: Бұзаулардың ет өткізу салмағы кг. бас

2010 жыл: 70

2011 жыл: 65

: 700 сауын сиырдан алынған сүт.

2010 жыл: 1, 8

2011 жыл: 1, 8

2, 0

1, 9

: Тәуліктік салмақ қосу.

2010 жыл: 700

2011 жыл: 700

800

700

Мал шаруашылығы өнімінің өндірілуі. 3-кесте

2010 жыл

2011 жыл

жоспар

факт

жоспар

факт

: өткізілген ет, кг.

2010 жыл: 600

2011 жыл: 900

600

700

: өткізілген тері, кг.

2010 жыл: 8750

2011 жыл: 8092

7200

: өткізілген сүт, кг.

2010 жыл: 1000

2011 жыл: 1000

1000

900

4. Ірі қара шаруашылығына сипаттама беру.

Ірі қара шаруашылығы халықты етпен, сүтпен, терімен қамтамасыз етеді. Негізгі беретін өнім- ет пен сүт. Тайпақ ауылдық округі «Асан» шаруа қожалығында жергілікті табиғат жағдайын ескере отырып, мұнда негізінен етті- сүтті бағыттағы ірі қара малы өсіріледі.

Жазғы мезгілде сиырлар далада жайылады. Бұл кезңде сиырлар тек қана жайылым шөбімен, анда-санда жеммен азықтандырылады. Қысқы мезгілде сиырлар арнайы қораларда ұсталады. Төсеніші күн сайын тазартылады. Шөп салу қолмен жүргізіледі.

Қыс мезгілінде әрбір ірі қараға 20 кг. шөп, 5 кг. жем беріледі және әртүрлі сүрлемдер беріледі. Тұрған жерлері жүйелі түрде залалсыздандырылып тұрады.

Сиырларды лейкозга қарсы жылына екі рет клиникалық тексерістен және гемотологиялық тексерулерден откізіп тұрады

5. Шаруашылықтың мал дәрігерлік қызметіне сипаттама беру.

Бөлімшелік- ветеринарлық емхана ведмоствалық және жекеменшік, кәсіпкерлік ветеринарлық қызмет жұмысына әдістемелік басшылық және бақылау жасайды.

Ветеринарлық бөлімше шағын мекеме, оның құрамында дәрігер және санитарлар бар. Олар шаруашылықтағы ветеринарлық қызмет жұмысын қадағалайды. Ветеринарлық көмек көрсеткіші үшін төлемақы келісімшарттық бағалар бойынша алынады. Олар эпизотиялармен күрес және тағы басқа ветеринарлық мәселелерді жоспарлайды.

Бас дәрігер шаруашылықтағы мал дәрігерлік қызмет жұмысын басқару, ұйымдастыру, жоспарлау немесе материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етумен шұғылданады. Сол үшін ол жүргізілетін алдын-алу сақтандыру шараларын жасап, шаруашылық басшыларының қарауына ұсынып, белгілі тәртіппен бекітеді. Осындай жұмыс нәтижесінде беті ашылған кемшіліктерді жою үшін және жоспарға сәйкес емдеу, аурулардың алдын-алу, сақтандыру, сауықтыру үйымдастырылады.

Бас дәрігер шаруашылықта жүргізілген мал дәрігерлік жұмыстарды жоспарлау, тіркеу, есеп беру тағы басқа іс-қағаздарын жүргізуді үйымдастырады және оны құжаттардың сапалы құрылуын тиісті тәртіппен сақталуын қадағалайды. «Белес» шаруа қожалығында 1200 бас ірі қара сатылды. Сиырдың коэфиценті-1, 0- тең. Шаруашылықта мал дәрігерлік қызмет атқару үшін мына формуланы пайдаланамыз.

Х=А*К ₁ +Б*К ₂ + В*К ₃ + т. б. /850

Мұндағы: А, Б, В- түлік түрлері мен мал топтарының саны.

К1, К2, К3- коэфиценттер;

750- әр маманға жүктелген нормативтегі шартты мал саны;

Х =2000*0, 6+700*1+25*0666+200*06025/850 =2

Шаруашылықта мал дәрігерлік қызмет атқаруға екі мал дәрігері қажет. Шаруашылықтағы мал дәрігердің айлық еңбек ақысы-25 000 тг. Бір күндік еңбек ақысын табу үшін 25, 6 күнге бөлеміз. Лейкоз ауруымен ауырған сиырлардан қан алуға 24 күн кетті және қалған 1500 бас клиникалық тексеруден откізілді. 1 бас сиырдан қан алуға 20 тг. қарастырылған.

25 000/25, 6=976тг.

2:25, 6 =782 тг.

976*24күн=23424 тг.

782*24 күн=18768тг

Қан алуға кеткен шығын

1980*20=39600тг

976+23424+782+18768=43950тг

Қораның әрбір 1 м ³ дезинфекциялауға 1 тг. қарастырылған. Шаруашылықта 20 000 м ² -лік 8 қора бар.

25000м ² *8=2 тг.

2*1тг=2 тг.

Еңбек шығыны23424+18768=42192тг

Материялдық шығын 2+39600тг

Шв=42192+239600=281792тг

Жалпы шаруашылықта 2000 бас.

Шаруашылықтың материалдық техникалық базасына келетін болсақ, ветеринарлық обьектілер құрамына: оқшаулағыш, стационарлық пункт, құрал- саймандарды сақтайтын бөлмелер, стационарлық дезқұрылғылар, санитарлық пункт, азық қоймалары, дәріхана, қасапхана, және 2 автокөлікпен қамтамасыз етілген. Шаруашылықтан 25 км қашықтықта өлекселерді көметін мал моласы жасалынған. Бас мал дәрігері жыл сайын эпизоотияға қарсы шаралар жөнінде жоспар құрып отырады.

Мал жылына екі рет диагностикалық тексерістен өтеді. Сонымен қоса профилактикалық иммундеу және емдік профилактикалық шара өткізіледі. Мал дәрігерлік жұмыстарды жоспарлау, тіркеу, есеп беру жұмыстары ұйымдастырылған. Негізгі құжаттар есебінде «ауру тарихы» есептелінеді.

Осы құжаттармен қатар ветеринарлық есеп жуырналы толтырылады, яғни №1 үлгі «Жануарлардың жұқпалы ауруы жөніндегі есеп» және №2 үлгі «Эпизоотияға қарсы шаралар жөніндегі есеп» форма түрінде. Шаруашылықтағы барлық обьектілер кестеде көрсетілген.

Шаруашылықтағы обьектілер

4-кесте

Обьектілердің атауы.

Қолданылуы.

Обьектілердің атауы.: Ветеринарлық пункт

Қолданылуы.: Малдардың амбулаториялық және стационарлық емдеу, профилактикалық, ветеринарлық-санитарлық шараларды жүргізу.

Обьектілердің атауы.: Изолятор

Қолданылуы.: Ауру малдар және ауруға күдікті малдарды ұстау.

Обьектілердің атауы.: Санитарлық сойыс пункіті.

Қолданылуы.: Малдарды амалсыздан сою .

Обьектілердің атауы.: Карантин.

Қолданылуы.: Шаруашылыққа келген малдарды қабылдау, ұстау, диагноз қоюға, зерттеулер жүргізу және ветеринарлық- санитарлық өңдеуден өткаізу.

Шаруашылықтағы құрал жабдықтар тізімі. 5-кесте.

№

Аспаптар атауы.

Өлшем бірлігі.

Саны.

№: 1.

Аспаптар атауы.: Бунзен колбасы.

Өлшем бірлігі.: дана

Саны.: 2

№: 2.

Аспаптар атауы.: Лупа

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 2

№: 3.

Аспаптар атауы.: Анатомиялық қайшы.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 7

№: 4.

Аспаптар атауы.: Таңу материалдарына арналған қайшы.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 3

№: 5.

Аспаптар атауы.: әртүрлі пипеткалар.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 15

№: 6.

Аспаптар атауы.: әртүрлі пинцеттер.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 10

№: 7.

Аспаптар атауы.: Термометр.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 9

№: 8.

Аспаптар атауы.: Шприцтер.

Өлшем бірлігі.: дана

Саны.: 20

Жиһаз және шаруашылық мүліктері. 6-кесте.

№

Атауы.

Өлшем бірлігі.

Саны.

№: 1.

Атауы.: Өртке қарсы аспаптар жиынтығы.

Өлшем бірлігі.: дана

Саны.: 2

№: 2.

Атауы.: Аспаптарға арналған үстел.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 3

№: 3.

Атауы.: Аспатарға арналған шкаф.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 3

№: 4.

Атауы.: Противогаз.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 2

№: 5.

Атауы.: Арнайы киімдер жиынтығы.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 5

Дезинфекциялағыш заттар. 7-кесте.

№

Атауы.

Өлшем бірлігі.

Саны.

№: 1.

Атауы.: Хлорлы әк.

Өлшем бірлігі.: кг.

Саны.: 5

№: 2.

Атауы.: Күйдіргіш натрий 2% ерітінді.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 6

№: 3.

Атауы.: 70%, 96% спирт.

Өлшем бірлігі.: л.

Саны.: 5

№: 4.

Атауы.: Хлорофос.

Өлшем бірлігі.: Дана

Саны.: 5

Сиыр қораларындағы микроклимат көрсеткіштері. 8-кесте.

№

Микроклимат параметірлері.

Қашар, бұқа, жас мал қорасы.

Сиыр төлдеу орыны.

Қолдан ұрықтандыру цехы.

№: 1.

Микроклимат параметірлері.: Ауа температурасы, ⁰ С

Қашар, бұқа, жас мал қорасы.: 5(3-6)

Сиыр төлдеу орыны.: 15(10-16)

Қолдан ұрықтандыру цехы.: 18(16-19)

№: 2.

Микроклимат параметірлері.: Салыстырмалы ылғалдылық, %

Қашар, бұқа, жас мал қорасы.: 70(50-75)

Сиыр төлдеу орыны.: 70(50-75)

Қолдан ұрықтандыру цехы.: 70(50-75)

№: 3.

Микроклимат параметірлері.:

Ауа алмасу, м ³ /сағ бір басқа.

Қыста

Ауыспалы кезең

жазда

Қашар, бұқа, жас мал қорасы.:

Сиыр төлдеу орыны.:

Қолдан ұрықтандыру цехы.:

№: 4.

Микроклимат параметірлері.:

Ауа жылдамдығы, м/с

Қыста

Ауыспалы кезең

Жазда

Қашар, бұқа, жас мал қорасы.:

0, 5

0, 8

Сиыр төлдеу орыны.:

0, 2

0, 3

0, 5

Қолдан ұрықтандыру цехы.:

0, 5

0, 8

№: 5.

Микроклимат параметірлері.:

Зиянды газдар.

Көмірқышқыл, %

Аммиак, мг/м ³

Күкіртсутегі, мг/м ³

Қашар, бұқа, жас мал қорасы.:

0, 25

Сиыр төлдеу орыны.:

0, 25

Қолдан ұрықтандыру цехы.:

0, 25

№: 6.

Микроклимат параметірлері.: Ауаның микробтармен залалдануы, м ³ /1000 микроб.

Қашар, бұқа, жас мал қорасы.: 70

Сиыр төлдеу орыны.: 50

Қолдан ұрықтандыру цехы.: 70

6. Ауыл шаруашылық малдарының ауруына, мал басының өлім жетіміне талдау жасау.

Бұл ауру коптеген малдардың індеттік аурулар түріне жатады. Соңғы 3 жылда инфекциялық аурулардың кездесип тұрғаны лейкоз. 2006 осы лейкоз ауруына соңғы жылдары аталмыш шаруашылықта кездескен жоқ.

Айталық, былтыр бруцеллезге 38608 бас сиыр немесе бұл түліктің 0, 68 пайызы шалдықса, туберкуллезге шалдыққан небарі 399бас немесе 0, 003 пайыз. Қой арасында бруцеллез ауруын жұқтырғандардың саны 2141 басты немесе 0, 23 пайызды құраған. Жалпы алғанда, былтырғы жылы бұл аурудан таза емес 400 табынның 205-і сауыктырылды. Міне, сондықтанда алдымыздағы 1-2 жылдың ішінде экономикалық тұрғыдан емес, сонымен қатар әлеуметтік залалы бар бұл қауіпті ауруларды жоюға мүмкіндік бар сияқты.

Сонымен қартар былтыр елімізде құтыру, топалаң, қарасан, пастереллез аурулары тіркелді.

Сиыр және түйе малына келетін болсақ, соңғы жылдары нақты тұқымдар шыға қоймағанымен, болашақ тұқымдарға негіз бола алатын өнімділігі жоғары жекелеген типтер баршылық.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.