Несие берудің қазіргі жүйесінің ерекшеліктері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

1 Заңды тұлғаларға несие берудің экономикалық мәні . . . 5

1. 1 Несие берудің негізгі түсініктері, қағидалары мен әдістері . . . 5

1. 2 Несие беру шарттары . . . 8

1. 3 Несие беру әдістері және ссудалық шоттар формалары . . . 10

2 Коммерциялық банктердегі несие портфелін басқару (мысалда: «Цеснабанк»АҚ) . . . 12

2. 1 Банктің несиелік саясаты . . . 12

2. 2 «Цеснабанк» АҚ Қостанай филиалының несиелік портфелі құрылымын талдау . . . 21

2. 3 Кепілмен қамтамасыз ету бойынша несие құрамын талдау . . . 27

3 Банктің несиелік портфелін басқаруды жетілдірудің негізгі бағыттары . . . 32

Қорытынды . . . 34

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . …… . . . ……… . . . . . . 37

Кіріспе

Кәсіпорын мен ұйымға, сондай-ақ халыққа несие беру банк қызметінің дәстүрлі түрлеріне жатады. Қазақстан Республикасының әкімшілік-әміршіл экономикада нарықтық экономикаға көшу процесінде банк операциясының бұл түрі заңды тұлғалар арасында да, жеке тұлғалар арасында да кең таралуда.

Несиелік салымдардың қазіргі құрылымында қысқа мерзімді несиелер басым. Қазіргі кезде несиелік салымдардың жалпы құрамында қысқа мерзімді несиелердің басым болуы коммерциялық банктердің елдегі экономикалық тұрақсыздық, инфяциялық процесс жоғары болғандағы қысқа мерзім ішінде пайда табу және қаражатты жаратуға бағытталуына байланысты.

Бүгінгі таңда коммерциялық банктер негізінен шағын және орташа бизнеске несие береді. Қаржылық қолдауды жеңілдік берілген проценттік ставкаларды қолданып, қызметтің приоритетті түрлеріне қысқа және орташа мерзімді несие беру үлесін ұлғайту, аймақтық деңгейде кепілдік қорлар мен несиелік серіктестіктер құру саясатына негіздеу ұсынылады. Ондай саясаттың негізгілері - тәуелді бөлісу және проценттік ставканы ішінара субсидиялауі жолымен екінші деңгейдегі банктерді ынталандыру механизмін жасау, венчурлық қызмет жүйесін дамыту, несиелік серіктестерді шағын бизнес субъектілерін құрғаны үшін ынталандыру т. б. Демек, курстық жұмыс жазуға таңдалған бұл жұмыс өзекті, өйткені шағын және орташа бизнеске несие беру жолмен қаржыландыра отырып, коммерциялық банктер бір жағынан, экономиканың нақты секторын дамытуға жанама түрде қатысады, екінші жағынан несиелік операциялары банктің басқа қызметтеріне қарағанда, табысы көбірек болып табылады, сондықтан үнемі несиелік қатынастарды дамытып, қарыз беру механизмін жетілдіріп отыру қажет.

Кәсіпорындарға, ұйымдарға несие берудің қазіргі жүйесі бұрынғыдан көп айырықшаланады. Ол клиент банкке байланбай, қызметін пайдаланғысы келетін несиелік мекемені өзі таңдай алатын либеральды схема. Клиентке бір емес, бірнеше банктерде ссудалық шот ашу құқығы берілген. Несие беру схемасының либерализациясы клиент мүмкіндігін кеңейтеді, оның ішінде несие алу банк аралық бәсекелестікті дамытуға жағдай жасайды [19] .

Қазір біздің республиканың экономикасы әлі нарықтық қатынастарға көшу барысында. Осы кезеңге дейін, әкімшілік-әміршілік экономикада банктік саясат, оның ішінде несиелік саясат клиенттер мен банктер қажеттілігін ескермеген директивалар мен қаулылар арқылы жүзеге асырылып келді.

Дамыған нарыққа көшу жағдайында анықтаушы фактор - экономика субъектілерінің еркін әрекет етуі. Өтпелі кезеңдегі шаруашылықтың қызмет ету негізінде орталықтандырылған және нарықтық экономикаға тән емес заңдылықтар болып келді. Бұл өтпелі кезеңдегі несие саясатының қалыптастыру мәселелерін, қарыз алушылармен өзара қатынастағы коммерциялық банктердің несие саясатын қалыптастырудың жаңа әдістерімен механизмдерінің қалыптасу мәселелерін зерттеу, сондай-ақ осы бағытта белсенді тәжірибелік қызмет жүргізу қажеттілігін тудырады.

Жалпы алғанда, несие берудің қалыптасқан жүйесі ішінде несие берудің ескі де, жаңа да, формалары бар жаңартылған жүйе болып табылады. Белгілі мағынада алсақ, несие берудің қазіргі жүйесі ескі жүйе қалдықтары сақталып, нарықтық қатынастарға сәйкес жаңа элементтер енгізіліп келе жатқан өтпелі жүйе болып табылады [19] .

Бұл жұмыстың мақсаты - Қазақстандық коммерциялық банктердің несиелік операциялары саласындағы негізгі ағымдарды, банктердің заңды және жеке тұлғаларға несие беру ерекшеліктерін; несие беру қызметінен банкке түсетін түсімді көрсету; «Цеснабанк» АҚ Қостанай филиалының несиелік портфелі құрылымына жасалған талдауды мысалға ала отырып, несие берудің әртүрлі формаларына сұранысқа талдау жасау; несие операцияларын өткізуден келетін қауіпті төмендету бойынша шаралар ойластыру.

Аталмыш мақсаттарға жету үшін төмендегі міндеттер алға қойылып, шешіледі:

Қазақстандық коммерциялық банктердің несие беру механизмін толығымен игеру;
Қазақстандағы несие нарығының даму түрлерімен ерекшеліктерін, аймақтар бойынша, оның ішінде Қостанай бойынша оның жағдайын қарастыру;
шетелдік банктердің Қазақстандағы несие нарығына ықпалын бағалау;
банктің несиелік саясатын анықтайтын ережелер жасау;
несие процессін басқаруды ұйымдастыруды қарастыру;
Қазақстан Республикасында несие нарығын дамытуды арттырудың негізгі бағыттарын және «Цеснабанк» АҚ Қостанай филиалының несиелік қызметін жетілдіру жолдарын анықтау және қалыптастыру.

Курстық жұмыс үш негізгі бөлімге жазылған.

Бірінші тарауда несие беру схемасы суреттелген, несие процесінде қолданылатын негізгі түсініктер келтірілген, несие берудің бухгалтерлік есебі, қазіргі несие беру ерешіліктері көрсетілген.

Екінші тарауда банктің несие саясатының негізгі элементтері; несиені қайтаруды қамтамасыз ету тәсілдері қарастырылған, сондай-ақ, Қазақстан Республикасының «Цеснабанк» АҚ несиелік портфелі сапасына талдау жасалып, баға берілген, сонымен бірге банкттердің несиелік қызметін жетілдіру бойынша ұсыныстар келтірілген.

Қазақстан Республикасының банк секторына шетелдік банктердің ықпалы үшінші тарауда қарастырылған.

1 Заңды тұлғаларға несие берудің экономикалық мәні

1. 1 Несие берудің негізгі түсініктері, қағидалары мен әдістері

Несиелік операция - несие берушінің қарыз алушыға төлемділік, мерзімділік және қайтарымдық шартымен ақша-қаражаттарының белгілі сомасын беруі жөніндегі олардың арасындағы қатынас. Банктің несиелік операциялары активті және пассивті болады. Активті несиелік операциялар банк қарыз алушыға ссуда берген кезде; ал, пассивтік операциялар банк қарыз алушы, клиент несие беруші ролін атқарған кезде туындайды. Сәйкесінше несиелік операциялардың екі формасы бар:ссудалар мен депазиттер.

Бірінші қызметке банктің пассивтік несиелік операциялар, яғни дипазит формасындағы операциялар жатады. Банктердің активті ссудалық операцияларын қарастырып көрейік. Кәсіпорындар, фирмалар, концеріндер өздерінің тауарлық қорларын толтыру, еңбек ақы төлеу, құрал-жабдық сатып алу және т. б. үшін; ауыл шаруашылық кәсіпорындары, фермерлер тұқым, жанар-жағармай материалдары мен тыңайтқыштар сатып алған шығындарын жабу үшін; ал бір рет тұтынушылар (халық) - автомобиль, үй, ұзақ пайдаланатын тауар сатып алу үшін ссудалар алады. Бұл қарыз алушылардың барлығы ссудаларды негізінен жинақталған ақша қаражаттарын (депозиттік және депозиттік емес) табыс түсіру үшін тарататын коммерциялық банктерден алады.

Өз клиенттеріне ссуда бере отырып, банкттер ақша-қаражаттарын салымшыларын алып, қарыз алушыға бере отырып, қаржылық делдал ролін атқарады. Банктердің бұл қызметі несие қатынастарына қатысушылардың (салымшылар, қарыз алушылар, банк) бәріне тиімді. Осы жағынан екі жақты мүдде көрінеді: әркім өзінің қажеттілігін қанағаттандырады.

Несиенің екі формасы бар: ақшалай және тауарлық. Сәйкесінше несие берудің екі түрі бар:

1) тікелей банктік, онда шаруашылық субъектлердің несиелік қатынастары басынан бастап, банкпен қатынас ретінде туындайды;

2) жанама несие беру, онда алдымен шаруашылық субъектілері арасында несиелік қатынастар туындап, кейін банкпен қатынасқа ауысады.

Тікелей банктік несие беруде несие беруші ссуданы тікелей қарыз алушыға береді. Несие беруші - банк, қарыз алушы - шаруашылық субъект болады. Банк аралық несиеде несие беруші де, қарыз алушы да банк болады, яғни бір банк екіншісіне несие береді.

Коммерциялық несие беруде несие беруші де, қарыз алушы да - шаруашылық субъект болады, яғни бір кәсіпорын екінші кәсіпорынға тауар формасында береді, бұл мәміле вексельмен ресімделеді, яғни қарыз алушы несие берушіге вексель береді. Вексель - тауар формасында несие алғанын растайтын құжат.

Ары қарай несие беруші банкке сол вексальді кепілге алып ақша беруін сұрайды. Сөйтіп, коммерциялық несие банктік несиеге айналады. Коммерциялық банктердің несиелік операцияларын әртүрлі белгі бойынша топтастыруға болады: мерзім бойынша қысқа мерзімді (1 жылға дейін), орташа мерзімді (1 жылдар 5 жылға дейін) ұзақ мерзімді (5 жылдан жоғары) ; қамтамасыз ету түрлері бойынша - қамтамасыз етілмеген (бланктік, яғни қамтамасыз етілмеген және қарыз алушы сеніміне негізделген) және қамтамасыз етілген; банк роліне байланысты (немие беруші, қарыз алушы) - активті және пассивтік ссудалық операциялар (активтік - бұл клиенттер мен басқа банктерге несие беру; пасиивтік - орталық банк немесе басқа коммерциялық банк банктерге банк аралық несие алу) ; несие беру мақсатына қарай - негізгі капиталды ұлғайтуға берілген ссудалар, жиынтақ капиталды қаржыландыруға берілген ссудалар, тұтыну мақсатына берілген ссудалар.

Несиелік операциялар басқадай белгілері бойынша да топтастырылады: қарыз алушылар типтері бойынша, пайдалану сипаты бойынша, ссуда мөлшері бойынша, ссудалық шотты ашу шарттары бойынша және басқалалары. Мысалы, қарыз алушылар типтері бойынша ссуда мынадай түрлерге бөлінеді:ссуда-өнеркәсіптік,, қозғалмайтын мүлік кепілдікке қойылған, жеке тұлғаларға берілген, үкіметтік бағалы қағазға берілген, ауылшаруашылық қаржылық ұйымдарға берілген, т. б.

Несиені пайдалану сипатына қарай өндіргіш деп (халықтың тұтыну қажеттілігін қанағаттандыруға) бөлуге болады. Ондай топтастыру формальды белгілерге негізделеді. Шетелдердің экономикалық әдебиетінде несие мен несиелік операцияларды бірыңғай топтастырмайды.

Банктердің несиелік операциялары жасалған несиелік келісім негізінде жүзеге асырылады, онда банктер мен клиенттердің өзара қатынасы, ссуда беркдің барлық шарттары реттеледі. Несиелік келісім шарттары әр нақты кезеңде коммерциялық банк жүргізетін несие саясатына тәуелді болады. Ол несиелік тәртіппен байланысты. Қарыз алушылар несиенің қайтарымдылығы және несие берудің басқадай қағидаларын қадағалаумен қамтамасыз етуі тиіс болса, банктер несие мөлшерін реттеу тәртібі, оларды бөлу және өтеумен қамтамасыз етуге тиіс. Несиелік саястаттың құрамдас бөлігі проценттік саясат.

Коммерциялық банктер несиелік келісімде қарастырылған шарттарға сәйкес несиені пайдалануға бақылау жүргізуге, инженерлік және басқадай тексеріс өткізуге, несиелік келісім шартын бұзған ссуда алушыларға экономикалық ықпал ету шараларын жүргізуге міндетті. Әрине, шешуші рольді бекітілген уақытта қайтару және несие төлеу иеленеді. Бұл қағидалар болмаса, несие өзінің мәні мен маңызынан айырылады. Сондай жағдайлардан болып, банк ссудалары көпке дейін мемлекеттің кәсіпорындар мен ұйымдарға берілетін қайтарымсыз және тегін дотацияға айналып келді. Бірақ, республикада жүргізіліп келе жатқан банктік реформа ең әуелі экономикалық категория ретіндегі несие позициясы мен несие берудің негізгі қағидаларын орнына келтіруге бағытталған.

Қазір ссудаларды қамтамасыз ету түсінігі жаңаша көрінуде. Әр берілген ссуда нақты материалдық жағынан қамтамасыз етілуге тиіс деп саналып келген. Қарыз алушылардың несиені бекітілген уақытында қайтаруының нақты мүмкіндіктері ескерілмеді. Қазір клиенттің өтімділігіне, оның өз міндеттемлерімен есеп айырысу қабілетіне көбірек назар аударылады. Бұл аналитикалық жұмысқа экономикалық аппараттың жаңаша қарауын, оның жұмыстың формальды әдістерінен қызмет көрсетуші шаруашылық органдар ісін жақсы білу негізінде несие қағидасын ойластырып жүзеге асыруға бет бұруды талап етеді.

Ссудаларды қамтамасыз ету банктер активтерін сақтау және пайда түсіруге кепілдік беру үшін қажет. Несиемен қамтамасыз етудің маңызды түрлері:

Кепілдік - қажет болғанда кепілші банк алдында қарыз алушының қарызын төлеу міндетін мойнына алатын біржақты міндеттемелері бар келісім.

Кепіл - кепілдік жағдайда тап болғанда кепілге алған тұлға үшін кепілшінің белігілі соманы төлеу міндеттемесі.

Кепілдік құқық - бұл бөтен қозғалмалы мүлікке, жер учаскесіне, құрылысқа заттық талап және егер қарыз алушы өз міндеттемелерін өтей алмаса, кепілге қойылған мүлікті сатудан өтемақы алу құқығына талап қою; несиемен қамтамасыз етуде ипотека мен жер учаскесі және құрылысқа ерекше кепілге қою құқығы ретіндегі қозғалмайтын мүлік міндеттемесіне ерекше мән беріледі. Оларды кепілге қоя отырып, иесі несие алады.

Несиені қамтамасыз етудің материалдық формасына жер, бағалы қағаз, тауарлық-материалдық құндылықтар, сақтандыру полистері және басқалар жатады. Клиенттерге ссудалар беру үшін банкте ссудалық шоттар ашылып, оларда несие берудің әрбір объектісі бойынша ссудалар есебі жүріледі.

Ссуда беру үшін банктер алдымен қарыз алушының беделін зеттеуге тиіс, оған ссудаларды немесе бұрын өтелген ссудалардың мерзімінде өтелуі, басқа міндеттемелерге қатынасы, қарыз алушы балансының өтемділігі мен несие мақсатының дұрыстығы (тиімділігі) жатады.

Ссуданы пайдаланған үшін төлейтін төлем (процент) мөлшері оны пайдалану мерзімі, қарыз алушының төлемқабілетсіздік қаупі, несие реурстары үшін төлем, объект сипаты, бәсекелес банктер ставкалар және басқадай факторларға сәйкес анықталады.

Кәсіпорындар мен ұйымдарға несие берудің қазіргі моделі төмендегілерге негізделетін жүйе түрінде көрсетілген:

несие беру субъектілері;
несиені қамтамасыз ету;
несие беру объктілері.

Несие берудің қазіргі жүйесінің ерекшеліктері.

Банктік ссудаларды топтастыру несие беру қағидаларымен тығыз байланысты. Несие берудің қазіргі жүйесінің басты талабы - несиенің мақсаттық сипаты, ссуданың толықтығы мен қайтару мерзімі, олардың қамтамасыз етілуі. Несие берудің жалпы экономикалық қағидаларына дифференциалдық қағидасы жатады. Ол субъект, объект ретінде несие беруге, сондай-ақ, ссудамен қамтамасыз етуге әртүрлі көзқарастарды білдіреді.

Қазіргі кезде объект, субъект және қамтамасыз ету сапасына ғана емес, маржа деңгейіне, несиелік операциялдар түсімділігіне, қауіп-қатерді төмендетуге сенімді баға беруді талап ететін тиімді несие беру қағидасының маңызы зор. Несие беру технологиясын, ссудада беру және өтеу ережелерін, несие операцияларына талдау жасау және ағымдағы қадағалау маңызды болып отыр [15] .

Коммерциялық кәсіпорын түрінде қызмет атқара отырып, банктер несие беру бойынша олардың қызметінің барлық жүйесіне коммерциялық сипат береді. Банктік шаруашылықтың пайдалылық қағидасына негіздей отырып, банктік ссудалар төлемді болып табылады. Бірақ, мәселе мұнда емес. Банктер сауда кәсіпорны ретінде ең әуелі өз ресурутарын несиелік операцияларға жұмсай отырып, сатады. Сондықтан да, ең әуелі ірі несиелік институт ретіндегі банктер үшін қалыпты шаруашылғында (дағдарыссыз) несиелік операциялардан түсетін табыс негізгі болып саналады. Банктің несиелік өнімінің мөлшері тек оның меншікті қаражаттары көлеміне ғана емес, тартылған ресурстарға да тәуелді. Қазіргі нарықтық жүйеде банк өз клиенттерінің қаражатын қосымша тартқан кезде ғана көбірек көлемдегі қаражатпен сауда жасай алады. Банктер ресурстарды өздері үшін емес, басқалары үшін тарататын болғандықтан, ақша-қаражаттарының қайтарымының бас кезінде жинақталған массасы неғұрлым көп болса, несиелік өнім көлемі соғұрлым жоғары болады.

Несие берудің қазіргі жүйесінің ерекшелігі меншікті және тартылған ресурстарға оның тәуелді болуына ғана емес, Орталық банктің клиенттерге несие беруді жүзеге асыратын коммерциялық банктер үшін бекіткен белгілі нормаларға да байланысты. Несие берудің қазіргі жүйесінің айтарлықтай белгісі - оның келісімдік негізі. Бұрынғы жүйемен салыстырғанда бұл туралы декларация соншалықты қарапайым емес. Бөлуші ақшалай шаруашылықтар тарихиның белгілі тармақтарының бірінде банктердің клиенттермен келісімі дүниеге келді. Бірақ, өкінішке орай олар формальды сипатта болды, олардың экономикалық маңызы нашар байқалды. Коммерциялық стимул пайда болған кезде банкте оның клиенттері де келісімді бұзу салдарын сезінді, ал олардың арасындағы несиелік келісім-шарт несие алушының да, қарыз берушінің де жауапкершілігін нығайтатын күшке айналды (11, 100-бет) .

Экономикалық дағдарыс, өндірістің құлдырауы, кәсіпорынның банкротығы жағдайында несиелік опрецияның түсімділігінің тәуелділігі жоғары болып табылады. Соңғы жылдара несие берудің қазіргі жүйесі дамудың айтарлықтай жолын жеңді. Жалпы алғанда тек банк ісі философиясы ғана емес, несиелік операция технологясы да өзгерді.

Несие беру шарттары

Несие беру шарттары дегеніміз несие субъектісі, объектісі және қамтамасыз ету сияқты несиенің базалық элементтеріне қойылатын талаптар.

Бұл банк кез-келген клиентке несие бере алмайды дегенді білдіреді. Несие алғысы келетіндер көп, солардың ішінен кімге беруге, ссуда уақытында қайтарылатынына және оны пайдаланғаны үшін ссудалық процентті төлейтініне сенуге болатынын клиентті таңдап алу қажет. Сондықтан да банк қарыз алушының несиелік қабілетіне, оның балансының өтімділігіне баға беріп, тауар өндіруші өнімінің нарығын, менеджмент деңгейі мен шотты басқаруын, өткен тәжірибесін игере отырып, онымен несиелік қатынасқа түседі.

Несие беру объектісімен де операция солай жүріледі. Қарыз алушының кез-келген қажеттілігі несие беру объектісі бола бермейді, те оның өндірісін дамыту және өнім айналысы қажеттілігінен туындаған уақытша төлем қиындықтарымен байланыстылары ғана несие беру объектісі болады. Қамтамасыз ету несие беру жүйесінің базалық элементі ретінде толық және сапалы болуға тиіс.

Несие беру несие мәмілесінің екі жағының да мүддесін қарастыруға тиіс. Шаруашылық қажеттіліктерінің мүдделерінен туындаған банктер несие қажеттілктерін қанағаттандыруға бағытталады. Несие беру мақсаты - қарыз алушы экономикасын дамытудың, оның бәсекелестік қабілеті мен пайдалылығының, өндіріс пен айналымның үздіксіздігінің алғышартын жасау. Сонымен қатар клиенттің мүддесі ғана несие операцияларын жасаудың шешуші, басым факторы бола алмайды. Несие беру шарты - екінші жақ - несие беруші банктің мүддесін қадағалау болуға тиіс. Банк меншікті және жинақталған капиталын қайда салатынын қанша таңдай алады. Оның мүмкіндіктері көбіне шектеулі. Банктер белгілі мерзімде бар ресурстар, орталық банктердің экономикалық реттеу нормативтері жиынтығымен анықталатын нақты шекарада жұмыс істейді. Клеинтке берілетін несиенің көлемі әрқашан меншікті және тартылған қаражаттар көлемі, олардың арасындағы реттелетін пропорция, өтімділіктің ағымдағы нормативі, мерзім бойынша активтер мен пассивтерді теңестіру талаптары, Ұлттық банктің орталықтандырылған резервтеріне аударылатын ақша ресурстары мөлшеріне тәуелді [7] .

Қарыз алушыға несие беру мүмкіндігі көбнесе қауіп-қатер дәрежесіне тәуелді. Қарыз алушы ссуданы қанша алғысы келсе де, егер банк үшін қауіп-қатер көп, толық кепілдік жоқ болса, ондай ссуда оған берілмеуі де мүмкін. Клиент нақты мүмкіндігімен ссудалық процентті қосқанда, өз қарызы бойынша төлеу ынтасын толық көрсетуге тиіс.

Несие беру шаттары несиенің мерзімдік және қамтамасыз ету мақсатты сипаты сияқты несие беру қағидаларымен де байланысты. Егер клиент солардың бірін потенциал түрде бұзуы мүмкін болса, несие мәмілесі жасалмайды. Несие беру процесінде бұл қағидалар бұзылса, банк өз мүдделерін, өз салымшыларының мүдделерін басшылыққа ала отырып, несиелік байланыстарды үзеді, несиенің бірден қайтарылуын талап етеді. [16] .

Несие беруді қазіргі жүйесі кепілдік құқықты жүзеге асыру мүмкіндігі кепілдіктің әр түрлері мен үшінші жақтың кепілдерінің болуына негізделеді. Осы және басқа формалар несиелік мәміленің сенімділігімен, несие беру қағидаларын бұзған жағдайда несиенің қайтару мүмкіндігімен қамтамасыз етеді. Кепілдік құқықты жүзеге асыру банктен клиент қабілетін жан-жақты талдауды, қажет болған жағдайда банкке шығынсыз қызметпен қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін, оның мүлкіне баға баруді талап етеді. Банктің коммерциялық мүддесіне қадағаланған жағдайда несие беру жүзеге асырылады. Неисе беру төлемді негізді жүзеге асырылады. Төлемділік көбнесе несиелік тәуелділікпен, Ұлттық Банктің есептік ставкасы деңгейімен, нарықтағы несиенің сұраныс және ұсынысының жалпы жағдайымен анықталады.

Несие беру шартына банк пен қарыз алушы арасында несиелік келісім жасау жатады. Несие беру несиелік мәміленің әр жағының меншікті міндеттемелері менқұқығын анықтауды, жақтардың экономикалық жауапкершілігін қарастыратын келісімдік негізделеді.

Банктік ссуда келісімі бойынша банк (қарыз беруші) ұйымға (қарыз алушыға) ақша-қаражаттарын береді, ал қарыз алушы алынған соманы келсілген мерзімде қайтарып, несиенгі пайдаланғаны үшін бекітілген процентті төлемді міндетіне алады. Несиелік кеоісімнің негізгі ерекшелігі - оның субъективті құрамы: ондай келісімнің бір жағы банк немесе сәйкес лицензиясы бар басқа несиелік мекеме болады. Қарыз келісмі бойынша ақшаны ғана емес, тектік белглері анықталған заттарды да беруге болады. Банктік несие келісімі бойынша меншікке (шаруашылық жүргізк немесе оперативті басқару) белгілі ақша сомасын ғана беруге болады. Банктік несие келісімінде қарыздық қаражаттарды пайдалану мақсатына нұқсау болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.