Инновациялық инфрақұрылым элементтерін құру

Жұмыс түрі: Диссертация
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

ӘОЖ 330. 34:330. 341. 1 (574) Қолжазба құқығында

ӘМІРБЕКҰЛЫ ЕРЖАН

Қазақстан Республикасындағы ұлттық инновациялық инфрақұрылымды дамытудың экономикалық механизмі

08. 00. 05 - Экономика және халық шаруашылығын басқару

(салалары мен қызмет сфералары бойынша)

Экономика ғылымдарының докторы

ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның

Авторефераты

Қазақстан Республикасы

Алматы, 2010

Жұмыс Т. Рысқұлов ат. Қазақ экономикалық университетінде орындалған

Ғылыми кеңесші: экономика ғылымдарының докторы

Оқаев Қ. О.

Ресми оппоненттер: экономика ғылымдарының докторы

Ахметжанов Б. А.

экономика ғылымдарының докторы

Алпысбаев С. А.

экономика ғылымдарының докторы

Саханова А. Н.

Жетекші ұйым: ҚР Білім және ғылым министрлігінің

Экономика институты

Қорғау 2010 жылдың «2» шілдесі күні сағат 14. 00-де Т. Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетіндегі ғылым докторы ғылыми дәрежесін іздену үшін құрылған Д 14. 02. 01 диссертациялық кеңестің мәжілісінде өтеді, мекен-жайы: 480035, Алматы қ., Жандосов көшесі, 55, 144 б.

Диссертациямен Т. Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетінің кітапханасында танысуға болады.

Автореферат 2010 жылдың «1» маусымында таратылған.

Диссертациялық кеңестің

ғалым хатшысы, э. ғ. д. А. Б. Темірбекова

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Қазіргі таңда әлемдік экономиканың көшбасшыларына айналып, жоғары технологиялар саласы мен инновациялық жүйені дамытудың озық үлгісін көрсете білген бірқатар елдер бар. Бұл елдер шикізатты алу мен оны алғашқы өңдеу үрдісін қамититын индустриалдануға дейінгі, сондай-ақ шикізатты толық өңдей отырып, одан дайын өнім жасауға дейінгі үрдістерді қамтитын индустриалды кезеңдердің барлығынан өтіп, енді жоғары технологиялар мен инновацияларға негізделген постиндустриалды экономиканы жасақтаумен, оның басым бағыттарын жетілдірумен айналысуда. Басқаша айтқанда, олар қосылған құн тізбегін толық қалыптастырып, ғылыми сыйымды, әрі инновациялық сипаты бар өнімдер мен қызметтерді нарыққа ұсынып келеді.

Әлемдік экономиканың алдыңғы қатарлы озық тәжірибелерін игеруге және оны ұтымды пайдалана білуге талпынған мемлекеттер үшін бүгінгі уақыттағы басты мәселе индустриалды-инновациялық экономиканы қалыптастыру болып отыр. Индустриалды-инновациялық экономиканың басты ерекшелігі - ғылыми сыйымды, технологиялық өңделу деңгейі жоғары өнімдерді шығаруға икемді өндірістік және инновациялық инфрақұрылымның болуы.

Осы тұрғыдан алғанда Қазақстан Республикасында аталған бағыттарда көптеген жұмыстар атқарылып келеді. Атап көрсетер болсақ, 2003 жылы елдің инновациялық-индустриялық дамуын қалыптастыру және экономиканың нақты, түпкі өнім өндіру секторын өркендету әрі әртараптандыру мақсатында «Қазақстан Республикасының Индустриялық-инновациялық дамуының 2003-2015 жылдарға арналған стратегиясы», 2005 жылы «Қазақстан Республикасының Ұлттық инновациялық жүйесінің қалыптасуы мен дамуының 2005-2015 жылдарға арналған бағдарламасы», ел экономикасының инновациялық белсенділігін көтеру мақсатында 2006 жылы ҚР «Инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау туралы» Заңы қабылданды. Осылардың негізінде 2003 жылдан бастап отандық инновациялық әзірлемелерді қолдау мен оны өндіріске ендіруге, сонымен бірге Қазақстан Республикасын болашағы зор шетелдік технологияларды трансферттеу алаңы ретінде дамытуға бағытталған инфрақұрылым жүйесін құру үрдісі басталып кетті.

Индустриялық-инновациялық дамуды қалыптастыру аясында мемлекет тарапынан жүргізіліп жатқан саясаттың алғашқы нәтижелері де көрініс бере бастады. Мәселен, еліміздің индустриялық-инновациялық стратегиясының алғашқы кезеңі аяқталып (2003-2007 ж. ж. ), нәтижесінде даму институттары және инновациялық инфрақұрылым элементтері, яғни, инновациялық қызметті жүзеге асыруға қажетті алғышарттар қалыптасты.

Дегенмен, елімізде қазіргі қалыптасқан инновациялық инфрақұрылым оның субъектілерінің өзара байланысқан түрде үйлесімді жұмыс жасауына және ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізушілерге кешенді қызмет көрсететін ұйым ретінде қалыптасуына жеткілікті деңгейде ықпал ете алмай отыр. Оның негізгі себептері ретінде мыналарды көрсетуге болады: инновациялық инфрақұрылым элементтерінің жұмысындағы тәжірибенің аздығы; инновациялық әлеуеті бар аймақтардың географиялық алшақтығы мен еліміздегі өңірлер мен өнеркәсіп салаларының біркелкі дамымауы; жеке сипаттағы инновациялық белсенділіктің тым төмендігі және өнім өндіру салаларына қарағанда қызмет көрсету салаларында табыстылықтың жоғары болуы; жеке кәсіпкерлердің ғылыми-техникалық зерттеулермен байланысты жұмыстарды жүргізуден қашқақтауы; инновацияға бейімді салалар туралы ақпараттың аздығы; отандық инновациялық нарықтың қалыптаспауы және де ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға бөлінетін қаражаттың мардымсыздығы. Ресми деректер бойынша ҚР-да 2008 жылы ЖІӨ-нің 0, 22% ғана ғылыми-техникалық зерттеулер саласына жұмсалынып, жан басына шаққанда бар-жоғы 14 АҚШ долларын құраған, сәйкесінше АҚШ-та бұл көрсеткіш 858, Жапонияда - 747, Германияда - 536, Францияда - 480, Ресейде 64 АҚШ долларына тең.

Міне мұның барлығы да отандық инновациялық инфрақұрылымды дамытудың тиімді тетіктерін қалыптастыруды қажет етеді. Өйткені, тек дамыған инновациялық инфрақұрылымы қалыптасқан ел ғана инновациялық ортаның толыққанды қатысушысы бола алады. Бұған қоса, инновациялық әлеуеті дамыған елдер болашақтың бағдарын елдегі табиғи ресурстарға қарап емес, адам капиталының, оның интеллектуалдық қуатының шамасына, инновациялық өнім, қызмет, сапалы жұмыс жасай алатын өнеркәсіптік, өндірістік инфрақұрылымның мүмкіндіктеріне, ғылыми-зерттеу, ғылыми-ізденушілік орталықтарының шамасына қарап айқындайды.

Бәсекелік ортада ұлттық экономиканың қуатты болуын қамтамасыз ету еліміздің негізгі ұстанымдарының біріне жатады. Ашық нарықтың басты талабының бірі әрбір тұтынушының нақты қажеттілігін қанағаттандыру деп білсек, онда осы талапқа сай экономика құрылымын жасақтау басты міндет болып қала бермек. Нарықтың үдемелі және өзгермелі сұранысын тез қанағаттандыру инновациялық әдістерді пайдаланумен ғана жүзеге асатыны белгілі. Сондықтан да, ұлттық экономиканың жедел және тұрақты дамуы еліміздегі инновациялық орта мен инновациялық инфрақұрылымның нәтижелі жұмыс істеуіне тікелей тәуелді деуге толық негіз бар. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Ә. Назарбаевтың 2010 жылдың 29 қаңтарында Қазақстан халқына арнаған Жолдауында «Біз экономиканың тұрақты өсіміне жедел индустриаландыру және инфрақұрылымды жетілдіру арқылы қол жеткізуіміз қажет. Сондай-ақ, «болашақтың экономикасы» нәтижелі де тиімді қызмет ететін ұлттық инновациялық жүйеге негізделуі тиіс. Индустриалық-инновациялық даму - еліміздің жаңа онжылдықтағы өркендеуінің өзегі бола бермек» деген ой айтса, «Нұр Отан» ХДП XII съезінде сөйлеген сөзінде Президент ел экономикасының дағдарыстан өтуінің базалық қағидаларын атап көрсетті: «Барлық мемлекеттер өткен ғасырдың басында индустриялануды бастан өткерді, ал КСРО-да бұл 30-жылдары болып өтті. Бірақ мұндай индустрияландыру біз үшін жарамсыз, біз әлемдік экономика дамуының қазіргі құрылымымен сәйкес келетін инновациялық индустрияландыру туралы айтып отырмыз». Осыған орай, 2010 жылы Қазақстан Республикасының үдемелі индустриялық-инновациялық дамуының 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы әзірленді.

Инновациялық инфрақұрылымды дамыту бағытында инновациялық әлеуеті мен өзіндік даму үлгісі қалыптасқан елдердің қолдануға тиімді тәжірибелері мен озық үлгілерін, олардың ғылыми сыйымды әрі жоғары технологиялы инновациялық өнімдерді шығарудағы жетістіктерін пайымдай отырып, еліміздің ұлттық инновациялық инфрақұрылымын дамытудың экономикалық механизміндегі негізгі тетіктер ретінде жағымды экономикалық ортаны қалыптастыру, инфрақұрылым шеңберіндегі элементтердің белсенділігін арттыру, оларды мемлекеттің қоғамдық, өндірістік, әлеуметтік, ғылыми және басқа да істеріне тығыз араластыру, бір-бірімен өзара үйлесімділігін қамтамасыз ету, сондай-ақ ғылыми-техникалық әлеуеттің мүмкіндіктерін пайдалану және оларды елдің барлық салаларында сынауға және қолданысқа енгізуге мүмкіндік жасау қажеттілігі туындайды.

Бұл тұрғыда, ұлттық инновациялық инфрақұрылымды дамыту бойынша сараптаулар мен талдауларды, әдіснамалық тәсілдері, озық тәжірибелерді, аталған тетіктерді қолдануға қатысты ұсыныстар мен тұжырымдарды ғылыми негіздеудің маңызы да жетіле түспек. Бұл ерекшеліктер зерттеу тақырыбының өзектілігін айқындайды және оның ғылыми-тәжірибелік құндылығын арттырады.

Тақырыптың зерттелу дәрежесі. Экономикадағы инновациялық жүйе мен инновациялық қызметтің ерекшеліктері бойынша ғылыми көзқарастарды теориялық және әдіснамалық тұрғыда көптеген ғалымдар өз еңбектерінде қарастырып өткен. Олардың қатарына батыстық Й. Шумпетер, П. Друкер, Б. Твисс, Б. Санто, Ш. Тануцо, М. Портер, К. Фримен сынды ғалымдарды жатқызуға болады.

ТМД елдерінде инновациялық инфрақұрылымды дамытумен, оның тиімділігін арттырумен байланысты мәселелерді әртүрлі деңгейде талқылап, оның экономикалық маңызын зерттеген ғалымдар да көптеп кездеседі. Мемлекеттің инновациялық қызметті қолдау саясатынан бастап, инновациялық жүйе мен оның маңызды құраушысы - инновациялық инфрақұрылымды дамыту тетіктеріне дейінгі пікірлер бір топ ғалымдар И. Т. Балабанов, Ф. Ф. Безрудный, Л. П. Веревкин, Ю. П. Доценко, П. Н. Завлин, С. Д. Ильенкова, В. В. Иванов, Н. Иванова, Н. Ю. Криворучко, В. Г. Медынский, Н. Н. Молчанов, О. Л. Соловьева, Э. А. Уткин, В. Е. Шукшунов пен басқалардың еңбектерінде кездеседі.

Қазақстандағы инновациялық өзгерістер, ұлттық экономиканың инновациялық бағыттылығын қалыптастыру, еліміздің индустриялық-инновациялық саясатын барынша ұтымды жүзеге асыру, инновациялық орта мен оның белсенділігін арттыру мәселелерін елімізге белгілі ғалым-экономистер С. А. Алпысбаев, Р. А. Алшанов, Ф. Г. Альжанова, Б. Ахметжанов, Ә. Ә. Әбішев, Ш. Р. Әбділманова, О. Б. Баймұратов, Н. А. Барлыбаева, Ф. М. Днишев, А. Н. Дәуренбекова, Г. Н. Доғалова, Ө. Қ. Есқараев, Ж. О. Ихданов, М. Б. Кенжеғозин, А. Қ. Қошанов, Г. К. Қуатбаева, С. В. Могильный, Қ. О. Оқаев, С. Ы. Өмірзақов, К. Ә. Сағадиев, О. Сәбден, А. М. Сейтқазиева, А. Н. Cаханова, З. А. Сальжанова, А. Б. Темирбекова, А. Н. Толыбаев, Ә. Д. Шелекбай және басқалар өз зерттеулерінде қарастырып, олардың қолданыс табуына қомақты үлестерін қосты.

Инновациялық инфрақұрылымды зерттеу аясының кеңдігі әлі де болса көптеген мәселелер бойынша, әсіресе, оның элементтерінің арасындағы өзара байланысты нығайтуға, олардың дамуына жағымды экономикалық ортаны қалыптастыруға, инфрақұрылымның мамандандырылған әрбір субъектісінің инновациялық белсенділігін арттыруға қатысты мәселелерді терең зерттеуді, осы саланың дамуына тікелей қатысы бар еліміздегі ғылыми-техникалық әлеуеттің қазіргі жағдайы мен оны дамыту мүмкіндіктерін сараптауды, ұлттық инновациялық жүйенің басқа да құраушыларының тиімділігін арттыру бағыттарын жан-жақты зерттеуді талап етеді. Сонымен қатар, нарықтық ортаның бүгінгі ерекшеліктері бәсекеге қабілетті экономиканың инновациялар мен интеллектуалдық ақыл-ой жетістіктеріне негізделетінін зерделей отырып, ұлттық экономиканың ғылыми сыйымды және жоғары технологиялы өнімдер шығаруына ықпал ететін отандық инновациялық инфрақұрылымды дамытудың экономикалық тетіктерін айқындауды да міндеттейді. Сондықтан да, аталған мәселені теориялық және әдіснамалық тұрғыда зерделеу қажеттілігі диссертациялық зерттеудің мақсаты мен міндеттерін анықтауға түрткі болды.

Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Диссертациялық жұмыстың мақсаты - инновациялық инфрақұрылым элементтерінің қызметі мен инновациялық белсенділіктерін теориялық, әдіснамалық және тәжірибелік тұрғыда жан-жақты сараптай отырып, оларды дамытудың экономикалық механизмі мен негізгі тетіктерін айқындау және жүзеге асыру аясы бойынша ғылыми негізделген ұсыныстар жасау.

Белгіленген мақсатқа жету үшін диссертациялық жұмыста келесі міндеттерді шешу көзделді:

- инновациялық инфрақұрылымның мазмұны және негізгі элементтерінің қызмет ету ерекшеліктерін зерттеу;

- инновациялық инфрақұрылымды дамытудың теориялық негіздемелерін әзірлеу;

- инновациялық инфрақұрылымды қалыптастыру мен дамытудың теориялық негіздерін ескере отырып, назарға аларлық озық тәжірибелерді іріктеу;

- ұлттық инновациялық инфрақұрылым элементтерінің қызмет ету ерекшеліктеріне сай оларды дамытуды әдіснамалық зерделеу;

- инновациялық инфрақұрылым мен инновациялық ортада қызмет етуші субъектілердің белсенділігін бағалау әдістемесін әзірлеу;

- инновациялық инфрақұрылымның мамандандырылған субъектілері мен осы инфрақұрылым шеңберіндегі элементтердің экономикалық жағдайын және инновациялық белсенділіктерін бағалау;

- еліміздегі ғылыми-техникалық әлеуеттің қазіргі жағдайын талдау және оны дамыту мүмкіндіктерін бағамдау;

- Қазақстан өңірлерінің инновациялық әлеуеті мен инфрақұрылымды жетілдірудегі ықпалын сараптау;

- ұлттық инновациялық инфрақұрылымды дамытудың экономикалық механизмін жүзеге асыру тетіктерін анықтау және оларды қолдану аясы бойынша ғылыми негізделген ұсыныстар беру.

Зерттеу объектісіне Қазақстан Республикасының инновациялық инфрақұрылымы жатады.

Зерттеу пәніне инновациялық инфрақұрылым элементтерін дамытумен байланысты экономикалық қатынастар жиынтығы кіреді.

Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негіздеріне отандық және шетелдік ғалым-экономистердің инновациялық қызмет, инновациялық жүйе мен инновациялық инфрақұрылым аясындағы ақыл-ой еңбектері мен зерттеу нәтижелері алынды. ҚР Президентінің жарлықтары, ҚР Үкіметінің қаулылары, ҚР ұлттық экономиканы реттеу мен өркендетуге бағытталған заңдық және нормативтік-құқықтық құжаттары зерттелді және қолданылды. Зерттеудің мәліметтік базасы ретінде Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің мәліметтері, «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ компаниялар тобының жасаған қызметтері туралы жылдық есептері, инновациялық инфрақұрылым элементтерінің атқарған қызметтері туралы деректері, халықаралық және республикалық ғылыми-тәжірибелік конференцияның мәліметтері пайдаланылды.

Зерттеу әдістері ретінде диссертациялық жұмыста жалпы ғылыми зерттеу әдістерінің экономика-статистикалық және салыстыру, логикалық ойлау, кешенді сипаттау, сараптамалық бағалау, топтау және басқа да түрлері қолданылды.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы мен нәтижелері. Зерттеу жұмысының жаңалығы ұлттық инновациялық инфрақұрылымды дамытуға ықпал ететін тетіктердің жиынтығынан тұратын экономикалық механизмді қолданысқа енгізу бойынша ғылыми негізделген ұсыныстар беру болып саналады. Сондай-ақ, ғылыми зерттеуді жүргізу барысында төмендегідей елеулі нәтижелерге қол жеткізілді:

- Қазақстан Республикасының инновациялық әлеуетіне баға беріліп, инновациялық инфрақұрылымды қалыптастыру тәжірибесі сарапталды;

- ұлттық инновациялық инфрақұрылымның дамуына кедергі болып отырған мәселелер анықталды және оларды шешу жолдары ұсынылды;

- инновациялық инфрақұрылымның дамуына оның мамандандырылған субъектілері ғана емес, экономиканың барлық салаларында қызмет ететін шаруашылық субъектілерінің, сондай-ақ олардың қызметін реттейтін, үйлестіретін және ынталандыратын мемлекеттік ұйымдардың және жеке ынталы топтардың да тікелей қатысы бар екені ғылыми тұрғыдан негізделді;

- инновациялық инфрақұрылым мен инновациялық ортада қызмет етуші субъектілердің экономикалық белсенділігін бағалаудың жүйелі және кешенді әдістемесі ұсынылды;

- ұлттық инновациялық жүйе құраушыларының инновациялық инфрақұрылыммен өзара байланысы және оны дамытуда алатын орны анықталды;

- отандық инновациялық инфрақұрылымды дамытудың экономикалық механизмі мен оның негізгі тетіктері айқындалды және оларды нақты жүзеге асыру бойынша ұсыныстар берілді.

Зерттеу жұмысының қорғауға ұсынылатын тұжырымдары:

- инновациялық инфрақұрылымның экономикалық маңызы мен «инновациялық инфрақұрылым» түсінігіне қатысты авторлық ұстаным;

- инновациялық дамудың әлемдік және қазақстандық модельдерінің салыстырмалы сипаты анықталып, олардың арасындағы ұйқастық белгілері көрсетілді;

- ұлттық инновациялық инфрақұрылым шеңберін құраушы әрбір элементтің осы жүйедегі орны мен маңызының ашылуы және өзара үйлесімділігін қамтамасыз ету бағыттарының ғылыми негізделуі;

- ғылыми-техникалық әлеуеттің инновациялық инфрақұрылымды дамытудағы маңызының анықталуы;

- инновациялық инфрақұрылымды дамытуға ықпал ететін экономикалық механизмнің ұсынылуы.

Зерттеудің тәжірибелік маңыздылығы ұлттық инновациялық инфрақұрылымды дамытуға ықпал ететін экономикалық механизм мен оның тетіктерін ұсынумен және олардың тиімділігін ғылыми негіздеумен анықталады. Автордың зерттеу барысында қол жеткізген ғылыми нәтижелері еліміздің ұлттық инновациялық жүйесі мен оның құраушыларын, соның ішінде инновациялық инфрақұрылымды дамыту бағдарламаларын жетілдіруге, инновациялық инфрақұрылымның мамандандырылған субъектілерімен қатар, оны қалыптастырушы басқа да элементтердің инновациялық белсенділіктерін арттыру стратегияларын дайындауға негіз бола алады. Сондай-ақ, зерттеу нәтижелерін оқу үрдісінде де пайдалануға болады.

Зерттеу нәтижелерінің қолдау табуы. Зерттеудің негізгі нәтижелері мен тұжырымдары келесі халықаралық және республикалық ғылыми-тәжірибелік конференцияларда баяндалды және талқыланды: «Қазақстанның БСҰ-ға кіруі: жүйелік жағдайларын талдау, оң бағыты, теріс салдары» (Алматы, Т. Рысқұлов ат. ҚазЭУ, 2004 ж. ) «Жас ғалымдардың қазіргі заманғы зерттеулері: проблемалар және оларды шешу жолдары» (Астана, «Тұран-Астана» университеті, 2007 ж. ), «Қазақстан Республикасының жаңашыл дамуы жағдайында білім беру жүйесін жетілдіру» (Алматы, Халықаралық бизнес университеті, 2008 ж. ), III Рысқұлов оқулары - «Бизнес, ғылым, білім: ынтымақтастық қырлары» (Алматы, Т. Рысқұлов ат. ҚазЭУ, 2008 ж. ), «Инновационное развитие и интеграция казахстанской экономики в условиях глобализации» (Алматы, Абай ат. ҚазҰПУ, 2008 ж. ), «Заманауи интеграция: мәдениет, ғылым және технология» (Алматы, «Сымбат» сән бизнесі Академиясы, 2008 ж. ), «Көлік-коммуникация кешенінің менеджменті: түйткілді мәселелері және оларды шешу жолдары» (Алматы, М. Тынышпаев ат. ҚазККА, 2008 ж. ), «Национальная экономика и право в современных условиях: проблемы, приоритеты, перспективы развития» (Алматы, «Туран» университеті, 2008 ж. ), «Социально ответственный бизнес в Казахстане: мифы, реалии и перспективы» (Алматы, аль-Фараби атындағы ҚазҰУ, 2008 ж. ) «Naukowy potencjal swiata - 2008» (Польша, Przemysl, 2008 ж. ), «Кадровое обеспечение экономического роста Казахстана на пути вхождения в ряды конкурентоспособных стран мира» (Алматы, Еуразия нарық институты, 2009 ж. ), IV Рысқұлов оқулары - «Ғаламдық экономикалық дағдарыс: себептері, мәні және еңсеру жолдары» (Алматы, Т. Рысқұлов ат. ҚазЭУ, 2009 ж. ), «Мұнай-газ индустриясының инновациялық даму мәселелері» (Алматы, Қазақ-Британ техникалық университеті, 2008, 2009, 2010 ж. ж. ), «Үздіксіз экономикалық білім беру: оқытуды және әдістемелік қамтамасыз етуді модернизациялау» (Алматы, Т. Рысқұлов ат. ҚазЭУ, 2010 ж. ) және т. б.

Диссертациялық жұмыстың маңызды нәтижелері «Ақпараттық технологиялар паркі» арнайы экономикалық аймағы, «Оңтүстік» арнайы экономикалық аймағы, «Алтай» аймақтық ғылыми-технологиялық паркі, «СодБи бизнес-инкубаторы» Корпоративтік қоры тарапынан қолдауға ие болып, олардың қызметтерінде пайдаланылды. Сондай-ақ, зерттеудің ғылыми-тәжірибелік мәнді тұстары Т. Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетінің оқу үрдісіне «6N0506 - Экономика» мамандығы бойынша оқитын магистранттарға «Ұлттық инновациялық инфрақұрылымның дамуы» курсы бойынша енгізілді.

Зерттеу нәтижелерінің жарияланымы. Зерттеу тақырыбы бойынша жалпы көлемі 28, 8 баспа беттен тұратын 41 еңбек жарық көрді. Оның ішінде 14 мақала ҚР БҒМ Білім және ғылым саласындағы қадағалау және аттестаттау комитетінің нұсқауындағы басылымдарда жарияланған.

Диссертациялық жұмыстың құрылымы және көлемі. Зерттеу жұмысы кіріспеден, төрт бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады, 34 кестені және 34 суретті қамтиды.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Дүние жүзінде жаһандану үрдісінің күрделенуіне байланысты бәсекеге қабілетті экономиканы қалыптастыруда әрбір мемлекет өзінің ұлттық инновациялық жүйесі мен инновациялық инфрақұрылымынын дамытуға басымдық беріп отыр. Өйткені ұлттық экономикасы қалыптасқан және дамыған елдердің тәжірибелеріне сүйенсек, олардың жеткен жоғары жетістіктеріне инновациялық инфрақұрылымның оңды әсер еткенін байқаймыз. Олардың әлемдік нарықтағы үлесі де қомақты. Сондықтан да, дамыған елдердің қатарына кіруге талпыныс білдіріп отырған Қазақстанның өзінің мүмкіндіктері мен стратегиялық мақсаттарына сай ұлттық инновациялық жүйесі мен инфрақұрылымын дамыту өзекті мәселе болып отыр.

Әлемдік экономиканың қарқындап дамуы - адами және интеллектуалдық ресурстардың нәтижелі еңбегінің жемісі екені белгілі. Қазіргі заман талабына сай дамыған елдерде тиімді әзірлемелер жүйесі және түрлі қызмет сфераларына жаңа технологиялық шешімдерді енгізуге негізделген инновациялық экономикаға өту үрдісі байқалады. Сонымен бірге, табиғи ресурстардың молдығын пайдалану маңызды болған дәуір өтіп барады, оның орнына экономиканың технологиялық тұрғыдан дамуын тездету, үдету мақсатында тиімді тетіктерді қолдану мүмкіншілігі үлкен мәнге ие болып отыр. Арзан, сапасы төмен еңбекке негізделген өндіріс кезеңі аяқталуда. Дәл қазіргі қоғам - адамның интеллектуалдық ресурстарына, оның инновацияларды қабылдауы мен жүзеге асыру қабілетіне негізделген қоғам болып қалыптасуда.

Өнеркәсібі жан-жақты дамыған елдер индустриялдық әлеуеті қалыптасқан топқа кіреді. Дәл осы топ құрамына кірудің арнайы ережемен белгілемеген шарттары да бар. Солардың қатарына, өнеркәсіптік өнімнің жылдан-жылға артуы, тек оның көлемінің ғана емес, сапалық және ассортименттік құрамының да көбейуі, шикізаттық сектордың жалпы экономикадағы үлесінің қысқаруы сияқты және басқа да көрсеткіштер бойынша нәтижелі болу жатады. Мұның барлығы да инновациялық инфрақұрылымды қалыптастыру мәселесіне жете мән беріп, оны мемлекеттің арнайы стратегиялық мақсаттарының бірі етіп белгілеуді міндеттейді.

Инновациялық инфрақұрылым - ғылыми идеяның өндірісте қолдау тауып, нақты өнім, қызмет, жұмыс түрінде көрініс табуына дейінгі барлық кезеңдерді қамтитын іс-шаралардың жүруіне ыңғайлы жағдай жасайтын, қажетті жұмыстар мен қызметтерді орындайтын ұйымдар жиынтығынан тұрады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.