Windows жұйесінің анықгамалық терезесі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.Windows жүйесінде жұмыс істеу негіздері
... ... ... ... ... ... ... ... ... .
I.I.Windows жүйесінің негізгі
функциялары ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.Windows жүйесінің негізгі ұғымдары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1.Тапсырмалар панелі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3 . W indows-ті іске қосу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4.Windows жүйесінің жұмысты аяқтау ... ... ... ... ... ... ... ...
2. Windows-тің анықтамалық жүйесі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1. Анықтамалық жүйесінің қысқаша сипаттамасы және оны
шақыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... .
2.2,Анықтамалық үйымдастру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2,3,Анықтамамен жұмыс істеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3, Windows жүйесіндегі терезелерді пайдалану ... ... ... ... ... ..
3.1, терезелермен орындалатын операциялар ... ... ... ... ...
3,1,1,Терезенің аумағын
өзгерту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3,1,2,Терезенің орнын
ауыстыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3,1,3,Тереземен
шартбелгілер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3,1,4,Қосымша программаларды іске қосу ... ... ... ... ... ... ...
3,1,5,Бірнеше программаларды іске қосу ... ... ... ... ... ... ..
3,2,Компьютер жұмысын басқару құралдары ... ... ... ... ... .
3, 3, П а п к а л a p м е н
жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3,4, Файлдармен
жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4, Windows 95-ті конфигурациялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4,1,Қош келдіңіз терезесі мен теңестерү ... ... ... ... ... ... ... ... .
4,2,1,Басты менюге жаңа пункіттер қосу
... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4,2,2,Басты менюден пункіттерді алып таста ... ... ... ... ... ...
4,3,Жұмыс столындағы графикалық файл ... ... ... ... ... ... ... ... ...

5,Бacy және каріптер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5,1,Баспа құрылысын
орнату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5,2,Құжатты басып шығару
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5,З,Бірнеше баспақұралдары арасында ауыстып қосу ... ...
5,4
WindowsNT ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
5,5 Windows
ME ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ...
5,6 Windows ХР
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...
5,7 Windows 98-98 SE ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5,8 Windows 2000 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Кріспе

1 .Windows туралы жалпы мағлұматтар

Адам мен компьютер арасындағы байланысты үйымдастырушы қызметін, яғни
пайдаланатын негізгі интерфейс ролін MS-DOS жүйесінде командалык жол
аткарады. Бұл жол арқылы MS-DOS жүйесі мен адам арасындағы сүқбат ыңғайсыз
жүргізіледі, ЭЕМ-ді басқаруға арналған қажет жүзден астам командалар
пернелерден енгізіліп барып орындалады. Командаларды жазу тәртібі өте
күрделі деуге болады, кейде бір команданы орындау үшін ондаған символдарды
теруге тура келеді . Осы операциялык, жүйемен негізінен тек маман
программалаушылар ғана тікелей жұмыс істейді де, көптеген адамдар ондай
дәрежеге көтеріле алмайды.
Осыдан барып, адм мен операциялық жүйе арасындағы байланысты жеңылдету
үшін әртүрлі жүйелік қоршаулар қарастырыла бастады. Бірақ олар негізінен
мәтіндік режімде (ең кең таралғандарының бірі - Norton Commander) жұмыс
істейтін еді. Бұларда бір - екі пернені қатар басу арқылы күрделі де қиын
командаларды термей-ақ, тікелей орындау жүзеге асырылды.
Жүйелік профаммалық қоршаулар негізінен компьютердің файлдық жүйесімен
жұмыс істеуді жеңілдетті, яғни қажет информацияны жылдам әрі жеңіл тауып,
оның мазмұнын қарауға және онымен жұмыс істеуге өз септігін тигізді.
DEC фирмасы компьютерлердің операциялық жүйесі ретінде UNIX қолданылды,
олар ұлкен және орташа ЭЕМ-дерде жұмыс істеген болатын. UNIX операциялық
жүйесінің MS-DOS жүйесінен негізгі артықшьшығы оның бір мезетте бірнеше
мақсатты шешу мүмкіндігі, яғни бірнеше программаларды параллель орындау
қасиеті.
80-ші жылдардың ортасында MS (PQ-DOS-тың мұндай кемшілігінен арылу үшін,
Microsoft фирмасы IBM төрізді компьютерлерге арналған көп мақсатты
операциялық жүйелер даярлау жұмысын қолға алды, солардын бірі Windows
жүйесі болатын. Алайда, осы уакытқа дейін олардың онша көп таралмауын
дербес компьютердің есептеу мүмкіндіктерінің төмендігімен түсіндіруге
болады.
80386 сериялы микропроцессорлардың пайда болуымен қатар іске косыла
бастаған Windows графикалық ортасының жаңа верси Windows 3.1 бірте -бірте
бұрынғы мәтіндік программалық қоршауларды қатардан ығыстырып шығара
бастады. 80486 сериялы процессорлардың шығуына байланысты дербес
компьютерлердің көптеген жаңа түрлеріне графикалық мүмкіндігі мол Windows
3.1 немесе Windows 3.11 версиялы MS-DOS операциялық жүйесі тағайындала
бастады.
Microsoft корпорациясының ОС даярлау жолындағы келесі елеулі қадамы болып
ондағы графикалық интерфейс қондырма программа күйінде емес, сол жүйенің
ажырамас бөлігі болатың операциялық жүйені даярлау болып саналады. Осылайша
Windows 95 және Windows NT операциялық жүйелері пайда болды. Windows 95
жүйесінің, сондай-ақ Windows NT жүйесінің соңғы версияларының
графиктік интерфейс стандарттары Windows 3.1 жүйесінің стандартынан өзгеше
түрге енді, бірақ негізгі идеологиясы бұрынғыша сақталған болатын. Windows
3.1-ден Windows 95-ке өту әрине MS-DOS-тан бірден Windows 95-ке өтуге
қарағанда біршама жеңіл екені түсінікті.
Қазіргі операциялық жүйелердің адамға беретің жеңілдіктері MS-DOS
жүйесінің мүмкіндіктеріне қарағанда өте жоғары, ал графиктік интерфейс
солардың тек бір қыры ғана.

2. Windows жүйесінде жұмыс істеу негіздері

2. l Windows жүйесінін негізгі функциялары

Кез келген операциялык жүйе сияқты Windows мынадай мәселелердің орындалуын
қамтамасыз етуі тиіс:
* компьютердің барлық аппараггық кұрал-жабдықтарын
басқару;
* файлдық жүйемен жұмыс істеуді қамтамасыз ету;

* қолданбалы программаларды іске қосу.
Бұған қоса Windows жүйесі:
* бір уақытта бірнеше программалардың жұмыс істеуін;
* әртүрлі программалар арасында мәліметтер алмасуды;
* масштабталатын шрифтерді қолдануды;
* мультимедиа мүмкіндіктерін пайдалануды;
■ бірінғай анықтамалық жүйе жұмысын қамтамасыз ете
алады;

2.2 Windows жүйесінің негізгі ұғымдары
Терезе
Терезе - Windows жүйесіндегі ең негізгі ұғым болып саналады, Windows
сөзінің нақты аудармасы " терезелер" екені осыны білдіреді.
Терезе - экранның төртбұрышты қоршаулы аумағы, онда әртүрлі программалар
орындалады, кез келген мәліметтер өңделіп түзетіледі және басқару
әрекеттері жүргізіледі. Windows терезесінің экранды толығымен, жартылай
немесе белгілі бір бөлігін ғана қамтуы мүмкін.
Экран бетінде бір мезетте бірнеше терезе орналаса береді. Мұнда кез келген
программаның өзіне тән жұмыс істеу терезесі болады. Егер терезені
жабатын болсақ, дәл сол уақытқа дейін екпінді күйде жұмыс істеп
тұрған программаның жұмысы да аяқталады.
Болашақта Windows ортасының әр түрлі терезелерін қарастырамаз, олардың
жұмыс істеуінде айырмашылық болса да, бәрінің кейбір ортақ элементтері,
қасиеттері бар. Еңді сол элементтермен танысайық.
Экран бетіндегі программалар мен құжаттар орналасатын терезелер үш түрлі
болады:
* толық экранды терезе, яғни терезе экранды толығымен
алып тұрады;
* қалыпты күйдегі терезе, яғни терезе экранның белгілі бір
бөлігін алып тұр;
* шартбелгі (пиктограмма) түрінде, яғни терезе кішірейтіліп
шартбелгіге айналып кеткен;

Жұмыс столы
Жұмыс столы - екінші негізгі ұғым.
Жұмыс столы ұғымы қәзіргі барлық операциялык жүйелер (Windows, OS2,
Macintosh компьютерлерінде OS, SUN компьютерлерінде OS, т.б.) интерфейсінің
элементі болып саналады.
Әдеттегі әзіміздің жұмыс столымызды алайык- Жұмыс столында кітаптар,
мәлімеггер салынған бумалар, құрал-жабдықтар (калам, кдрандаш, өшіргіш
т.б.) орналасуы мұмкін. Олар, сіздің қалауынызша, столда әр түрлі күізде
орналаса алады. Стол беті әдемі дастарканмен жабылуы мүмкін немесе ештеке
төселмей таза болуыда ықтимал. Сіздің стол бетінде заттарды алма-кезек
қолдануға және олардың орнын ауыстыруыңызға болады. Дәл осы стол
бейнесі экранда да жүзеге асып отыр.
Windows ортасында жұмыс столының рөлін дисплей экраны атқарады. Онда жұмыс
істейтін программалардың терезелері, құжаттардың жеке файлдары шартбелгілер
немесе белгілер тұрінде орналаскан.

Шартбелгілер, жарлықтар, бумалар
Шартбелгі (Icon) - бұл экран бетіндегі қысқаша жазуы бар кішірейтілген
графикалык бейне. Ол дисплей экрандағы программаны, терезені, функцияны,
файлды т.б. бейнелеп тұруы мүмкін. Әр шартбелгі белгілі бір терезеге сәйкес
келеді және ол қажет болғанда үлкейту батырмасы арқылы терезеге айналады.
Экранда мынадай шартбелгілер кездеседі:
* қосымша (қолданбалы) программалар шартбелгісі;
* белгілі бір топтар шартбелгісі;
* функциялар шартбелгісі.
Жарлық (shortcut) - бұл белгілі бір объектімен тіеклей қатынас жасауды
іске асыратын командалық файл. Мысал, жарық арқылы каталогтың, желідегі
дискінің ішіндегісін көрсетуге болады, тез арада басқа каталогга орналасқан
программаларды іске қосуға, файлды да жылдам ашуға болады және т.б.
Жарлықты пайдаланғанда негізгі объектілердің өздері өз орындарында ешбір
өзгеріссіз тұрады. Ал сол объектілермен қатынас жасауға Shortcut файлында
сақталған информацияның көмегімен іске асырылады.
Бума (folder) - экранда каталоггарды белгілеу үшін қолданылады. Мұнын
мағынасы мынада: каталог пен программалар тобын белгілеп бір
объектілерді орналастыруда қолданылатын контейнер болып табылады. Каталог
файлдарға арналған контейнер, программалык топ - жеке программаларға
арналған контейнер, т.с.с. Әрине мұндай контейнерлер өр объект үшін әр
түрлі болуы мүмкін. Бірак олармен аткарылатын амалдар біртектес бола береді
( мысалға, жою, көшіру және т.б.).
Тышқан тәрізді графикалық сілтеме
Windows ортасында пернелер тақтасының көмегімен жұмыс істеуге болады,
бірақ тышқан тетігімен басқарылатын графиктік сілтеме (Point) немесе
олардың крмбинацияларын (бірге) қолдану өте тиімді. Стол бетіиен тышқанды
жылжыту экран бетіндегі тышқан сілтемесінің, яғни курсордың жылжуымен сай
келеді.
Тышқан тетігінін екі немесе үш батырмасы болады. Жұмыс барысында негізінен
оның сол жақтағы, ал анда-санда оң жақтағы батырмасы пайдаланылады. Тышқан
тетігінің ортанғы батырмасы ( егер бар болса) Windows ортасының тек кейбір
программаларымен жұмыс істеуде пайдаланылады.
Тышқан тетігімен орындалатын ең негізгі операция - экран бетімен курсорды
қозғалуы болып табылады. Бұл дайындык операциясы, ол өздігінен ешкдндай
өрекет - аиал орындамайды.
Келесі операция - шерту (Click). Бұл операция сілтемені экран бетінде
қажетті элементке апарғаннан кейін ғана орындалады, мысалы, сілтемені
графиктік элементтін шартбелгісіне жеткізіп, шерту операциясын
орындауға болады. Шерту деп тышқанның сол жақ батырмасын бір рет басып,
қайта жылдам қоя беруді айтады.
Келесі операция - тасымалдау (Drag & Drop). Ол трезелер мен
шартбелгілердің орнын ауыстырады, яғни басқа орынға тасымалдайды және
терезелердің ұзындығы мен енін өзгертуде қолданылады. Объектілердің
тасымалдау амалы былай орындалады: сілтемені орны ауыстырылатын элементке
апарып, тышқанның сол жақ батырмасын басып, оны сол басулы күйінде ұстап
отырып, сілтемені қалаған жаңа орынға жеткіземіз, сонан соң батырманы қоя
береміз.
Осы айтылған тышқан тетігі көмегімен орындалатын операциялар Windows
жүйесін баскаруға толық мүмкіндік береді.

Мәліметтер алмастыру буфері
Өзіңіз жұмыс істеуі кезінде Windows жүйесі программалар мен құжаттар
арасында мөліметгер алмасуға арналған компьютердің жедел жадының арнаулы
бөлігін алмастыру буфері (Clipboard) ретінде пайдаланады. Буфер (дөнекер
жад) әртүрлі программалар немесе құжаттар арасында керекті шағын көлемді
мәліметтерді тасымалдап, олардың фрагмнттерін бір-біріне ауыстырып отыру
үшін пайдаланалады. Алмастырылатын мөліметтер ретінде мөтін үзінділері
(фрагменттер, сурет, кесте т.б. объектілер алынуы мүмкін.
4.2. І Тапсырмалар панелі
Тапсырмалар панелі - ақпаралғының төменгі жағында орналаскан қатар. Онда -
"Іске қосу (Пуск)" батырмасы мен сол уақыт мезетінде орындалып жаткан
бағдарламалардың әрқайсысынан ярлыктары орналасқан. Егер тапсырмалар панелі
көрінбесе, онда тышқан көрсеткішін тапсырмалар панелінің бұрын көрініп
тұратын орнына апарып, тапсырмалар панелін көрінетіндей қалыпка келтіруге
болады.
Бағдарламаны жұмысқа қосу үшін Іске крсу (Пуск) батырманы басып, қажетті
меню пунктін таңдағаннан кейін "тышканды" басу керек. Тышқанды басу деген
сөз - тышқан көрсеткішің қажетгі жерге апарып, тышқанның сол жақ батырмасын
басу деген ұғымды білдіреді.
"Іске қосу (Пуск)" батырмасын басқан кезде Windows 95 басты менюі ашылады.
Оның құрамындағы:
* Бағдармалар;
* Құжаттар;
* Күйін келтіру (Настройка);
* Іздеу;
* Анықгама;
* Орындау;
Бағдармалар менюдің пункті жұмыс жасауға дайын бағдарламаларды анықгайды.
Құжаттар менюнің пункті соңғы қолданылған 10 құжаттың тізімін сақтайды.
Күйін келтіру менюнің пункті - компьютер жағдайын, күйін өзгертуге
мүмкіндік береді.
Іздеу менюі - файлдарды іздеуді ұйымдастырады.
Аныктама менюі - анықтамалық ақпараттар береді.
Орындау меню пункті - орындалуға дайын тұрған бағдарламаларды
орындауға жібереді. Бұл үшін бағдарламаның атын
енгізесіз де, [Enter] пернесін бассаңыз жеткілікті.

2.3 Windows-ті іске қосу
Windows 95 операциялық жүйесі компьютер тоққа қосылысымен жедел жадқа
жүктеле бастайды.
Windows жүктелгеннен кейін экранға " жұмыс столы " шығуы тиіс, Windows 95-
те жарлықтар мен шартбелгілер бір қалыптағы көрініс пайда болады. (1-сурет)

1.5 Windows жұйесімен жұмысты аяқгау
MS (PC) DOS жүйесінде немесе сол төрізді басқа операциялық орталарда
компьютерлерді сөндіру ісі оп-оңай орындалады, оның тоқ келетін қосқышын
ажыратса болғаны. Бұл мезетте кейбір программалар жұмыс істеп жатса да,
бұлай ағыту ешқандай келеңсіз жағдай тудырмайды.

1 -сурет. Windows 95 экранының жалпы көрінісі

Ал Windows жүйесімен жұмыс істеу барысында компьютерді өшірмес бұрын
мынадай өрекеттерді орындау қажет:
* жүмыс істеп тұрған программаларды жабу (аяқтау);
* Windows-тен шығып жұмысты аяктау ісін орындау...
Тек осыдан кейін компьютер өшіріледі.Неге бұлай?
Windows жүйесі компьютер құрылғыларын толық
пайдаланып, оларды толық баскарып отырады. Бұл сәггерде Windows уақытша
пайдаланатын файлдарды (типі.ТМР болып келетін файлдар) жасап алады.
Windows жұмысты дұрыс аяқтаса, ол файлдар дискіде сақталып қалып, біраз
орын алып тұрады.
Сондыктан Windows жүйесінде тұрып жүмысты аяқтау үшін мынадай әрекеттер
орындалуы тиіс:
1) Тышқан курсорын Іске қосу ( Пуск емесе Start)
батырмасына алып барып, оны бір рет шерту керек те, меню командаларының
ішінен "Windows-бен жұмысты аяқгау " (Завершение работы с Windows)
командасын
тандау кажет. Мұнан кейін " Windows-бен жұмысты аяқтау "
атты сүқбат терезесі экранға шығады. Бұл терезеніАИ+Ғ4
пернелері арқылы да шығаруға болады Alt+F4 пернелері кез келген
терезені (профамманы ) жабу ісін атқарады.
2) Экрандағысүқбат терезесінде көрініп тұрған ауысты рутобындағы
" компьютерді өшіру " (" выключитькомпьютер ") жолын
таңдап алып, " Иә " (" Да ")басқару батырмасын басу керек. ( 2-
сурет)

3) Windows жұмысын аяктап, терезені жапканша күте тұрып, соңынан
компьютерді сөндіру қажет. Егер істеп тұрған бір программаның жұмысын
аякгамай кетсеңіз, Windows жүйесінде аяқталмаған программа бар екендігін
айтып хабар береді де, сол программаны жабуды
ұсынады.

2-сурет. " Windows-бен жұмысты аякгау " сұқбат терезесі

3,Windows- Tiң аныктачалық жүйесі

3.1 Анықгамалык жүйенің қыскдша сипаттамасы және оны шақыру
Программалық жабдықтар интерфейсіндегі негізгі элемент болып оның
анықтамалық жүйесі болып саналады, онда әрбір адамға қажетті информация
толық түрде болуы тиіс. Біз Windows ортасыньщ бір артықшылығы ретінде оның
анықтамалық жүйесінің барлық программалық косымшалар үшін бірдей етіп
құрастырылғанын айтқанбыз. Сондықтан бір профамманың анықгамалық жүйесімен
таныссаныз, қалғандарының құрылымы да сондай болғандықтан, керекті
информацияны қиналмай іздеп табуға болады.
Windows ортасы мен оның ішіндегі стандартгы қосымша программалардың
бәрінің де бір-бірінен тармақтала өрбитін анықтамалық жүйесі ( бұдан кейін
анықтамасы ) бар, ол жұмыс кезінде туатын кез сураққа жауап бере алады.
Windows ортасында кез келген анықгаманы былайша шақыруға болады:
- Windows 95 жұйесі үшін - Іске қосу ( Пуск ) менюінін анықтама
(Справка ) командасын тандау керек. ( 3-сурет)

3-сурет Windows жұйесінің анықгамалық терезесі

Іс жүзінде кез келген Windows ортасының қосымша программасының меню
жолындағы соңғы пунктте Анықтама сөзі ( кейде Көмек немесе сұрау белгісі )
тұрады. Осы Анықгама командасы қосымшаның толық сипаттамасын беріп,
керектісін таңдап баспаға да шығарып бере алады.
Осыған қоса, Windows жүйесінің өзінде және оның қосымшаларының
бірсыпырасында аныкхаманы сұқбат терезесі арқылы да алу мүмкіндігі бар. Кез
келген сұкбат терезесінде Көмек батырмасы бар. Оны таңдап алсақ, экранға
аныктамалық жұйе шығып, Анықгама терезесіне сол сұқбаттасу мүмкіндігінің
жұмысын баяндайтын информация шығады.

3.2 Аныкгама алуды үйымдастыру
Windows ортасының және онын қосымшаларының анықгамалығы - гипермәтіндік
анықгамалық жүйе.
Программаның кез келген жерінде көмек бере алатын анықтамалык жүйе
контекстке тәуелді, сондыктан Windows қосымшаларының анықгамалығы
гипермәтіндік контекске тәуелді анықгамалық жүйе болып саналады.
Гипермәтіндік жүйе дегенімңз - мөтіндегі түйінді сөздерге негізделген
жүйе. Түйінді сөз - мөтіннің бір бөлімін оның басқа бөлімдерімен
байланыстыра алатын немесе белгілі бір ұғымды беретін сөздер. Түйінді сөзді
тандағанда Анықгама терезесіне автоматты түрде сол сөзбен байланысты бөлім
шығады. Ол тарауда да бірнеше түйінді сөз болуы ықтимал, ал олар баскэ бір
тараулар мен бөлімдермен байланысқан. Осындай жолмен мәтіннін бір бөлігінен
онын басқа бірнеше бөлігіне шығуға болады. Түйінді сөздер мен олар арқылы
бір-бірімен байланыскан тараулар мазмүның да бір-біріне байланысты болатыны
түсінікті. Сол себепті әрбір адам Аныкгама терезесіне түйінді
сөзге байланысты нендей ұғымдағы мәліметтер шығатынын болжап
біліп отырады десек артық.
Windows ортасының анықтамалық жүйесін Windows 95 мысалында қарап
шығалық- Ол үшін оны іске қосайық.

3.3 Анықгамамен жұмыс істеу
Анықгамалық жүйенің басты терезесінің ұш парағы бар (3-ИП), олар:
" Мазмұн ", " Салалық көрсеткіш ", " Іздеу " тақырыптарынан тұрады.
Керекті парақты таңдау үшін тышқан курсорын сол беттің тақырыбына
жеткізіп, оны бір рет шертсе болғаны.
Басты терезенің бірінші парағы " Мазмұн ", онда анықтамалық информация
әдеггегідей бөлімдер тақырыбымен көрсетіліп тұрады. Әр бөлімнің басында
жабық кітап түріндегі шартбелгі бар. Керекті бөлімнің тақырыбын белгілеп
алып, Enter пернесін басу арқылы немесе тышқан курсорын кітап бейнесіне
жеткізіп, оны екі рет шерту жолымен кез келген бөлімнен анықтамалык
мәліметті оқуға болады. Бөлімдер ішінде кішігірім бөлшектер мен тараулар
болуы мүмкін, оларды да ашу бөлімді ашқан сиақты орындалады.
Анықтама алудың екінші төсілі салалық көрсеткіштен керекті моліметтер
іздеу болып табылады. (4-сурет)
4-сурет Салалйк көрсеткіш парағын пайдалану
Windows жүйесінің " Салалық көрсеткіш" парағын ашқанда, сүқбаттасу
терезесі екеу болып тұрады. Біріншісі - Қажетті сөздің алғашқы әріпін
енгіземіз деген терезе, бұған түйінді сөз енгізу керек. Ал, екіншісі -
терминді немесе сөз тіркесін таңдапалуға арналған терезе, онда анықтаманың
түйінді сөздерінің тізімі алфавиггік төртіппен орналасқан.
Бірінші терезеге өріп таңбаларын енгізу барысында қарап шығу терезесіне
сол енгізілген сөздерге сәйкес тақырыптар шығарылады. Сөздердін енгізу
жолын екпінді ету үшін тышқан курсорын сол жолға жеткізіп, курсор тік
сызыққа айналғанда оны бір рет шерту керек. Сонда сол манда жыпылықтаған
курсор пайда болады да, ойымыздағы түйінді деген сөздерді теруге рүқсат
етіледі.
Сұқбат терезесінде тіктөртбурыш көрсеңіз, оның ішне мотіндік информация
епгізілуі тиіс.
Екінші терезенің он жағына айналдыру сызғышы бар. Бұл сызғыш терезеге
симайтын мәлімет бар кезде пайда болатыны естеріңізде шығар. Тышқан
курсорын сол сызғыштағы жоғары және төмен бағытгалған тілсызықтарға алып
барып, оны шерту жолымен тізім бойынша жоғары - төмен жылжытуға мүмкіндік
аламыз. Керекті терминді тандап алу тышқан курсорын сол сөзге жеткізіп, оны
бір рет шертіп, Шығару (Вывести) батырмасын басу арқьшы жүргізіледі. Сонан
соң экранға мәтін шығарылады.

5-сурет "Іздеу" арағы

Артқа (Назад) батырмасын бассак, Анықтама терезесіне мұның алдында
орналасқан бөлім шығады, бұл арқылы оқыған мәтініміз қайталай аламыз.
Іздеу батырмасын бассақ, мәлімет іздейтін сәйкес сұбат терезесі шығады.
Онда алфавиттік тәртіппен орналасқан ұғымдар тізімі және тараулар тақырыбы
пайда болады. Белгілі бір ұғым атын белгілеп алып ( ол көк түспен боялып
тұрады), Тақырыптарды көрсету батырмасын бассақ, төменгі шетте осы ұгыммен
байланыскан бөлімдер тізімі шығады. Солардын ішінен бірін тандап, Соған
көшу батырмасын басу арқылы Іздеу терезесін жауып, Аныктама терезесінен
сұраған мөліметімізді оку мүмкіндігіне ие боламыз. Іздеу жылдамдығын
арттыру мақсатында тақырып әріптерін тізімнен іздемей - ақ, қолмен теруге
де болады.
Хронология батырмасын бассақ, анықтама құрамындағы бұрын қарап шыққан
тақырыптар түгел көрсетіледі. Солардың бірін тандап тышқанды екі рет
шертсек, Хронология терезесі жабылып, сол тақырып ашылады.
Глосарий батырмасын бассақ, Windows жүйесінің сөздеріндегі негізгі жолдар
экранға шығады. Әрбір үғым екінші типтегі түйінді сөз іспеггес түрінде
болып, оны тандау сол ұғымға анықтама беретін тағы бір терезенің пайда
болуын қамтамасыз етеді.
Windows 95 жүйесінін анықтамалығы ашылып тұрған қосымша программа немесе
бума терезесі ішінде - ақ көмек
бере алады. Бірак бүл көмек тек терезе объектілерін ғана камтиды. Ағымдағы
терезе объектілері туралы анықтамалық мағұлыматты былай да алуға болады:
* тышқан курсорын керекті объектіге жеткізіп,
батырманы шерту;
* сұрақ белгісі бар меню пунктісін басу арқылы;
* F1 пернесі арқылы.
Керекті көмек алып болган соң, негізгі программаға қайту үшін анықтамалық
терезені жабу қажет екені түсінікті шығару

4. Windows жұйесіндегі терезелерді пайдалану

4.1 Терезелермен орындалатын негізгі операциялар
Бұған дейін айтылған Windows жүйесіндегі кез келген программа терезе
ішінде орындалады, сол себепті тереземен атқарылатын амалдарды (көлемін
өзгерту, экран бетінде жылжыту, терезені үлкейту жөне кішірейту) орындай
білу қажет.

4.1.1 Терезенің аумағын өзгерту
Терезенің аумағын өзгерту үшін тышкдн курсорын терезенің төрт жақтауының
кезкелгеніне, мысалы, сол жақ шекарасына апарыныз. Тышқан курсоры осінің
сыртқы бейнесін өзгертісімен, яғни екі жақты колденең тілсызыққа (-)
айналысымен, терезенің енін өзгерте аламыз.
"Тышқанның" сол жақ батырмасын басып тұрып, терезенің тік жақтауын солға не
оңға жылжыту (" ал да, тасы" принципі бойынша) керек. "Тышқанның"
батырмасын жіберсеңіз, терезе енінің өзгерегенің көресіздер.
Ал терезенің ұзьшдығы мен енін қатар өзгерту үшін, "тышқан" курсорын
терезенің төрт бұрышының біріне, яғни қабырға сызықтары қыйлысқан жеріне
апару керек. Бұл сәтте курсор екі жақты көлбеу тілсызық түріне келеді де,
ол кезегінде терезе аумағын алдыңғы айтылған тәсілмен бірден екі бағытта
өзгерту мүмкіндігін береді.
4.1.2 Терезенің орнын ауыетыру
Терезенің экран бетімен орнын ауыстыру үшін курсорды тақырып жолына алып
барамыз. Мұндайда курсордың сыртқы пішіні өзгеремеу тиіс, бірақ бағыттауыш
тілсызық үшы көк тіктөртбұрышқа түскенде ғана операцияны орындауға болады.
Ол үшін тышқан батырмасын басып, оны сол басулы күйде жібермей қстап тұрып,
"ал да, тасы" принципі бойынша курсорды жаңа орынға жылжытамыз. Курсорды
жіберген сәтте терезе жылжып барған жаңа орында бекітіліп сақталып қалады.

4.1.3 Терезелер мен шартбелгілер
Монитор экранында бірнеше терезе ашық түрса, жұмыс столында "шашырап
жатқан қағаз" секілді күй кешесіз. Қазіргі сәтте қажет емес терезелерді
жауып , ашық терезелер саның азайту керек. Ал егер сізге бірнеше программа
қажет болса, онда олар тура беріледі. Бір терезені кішірейтіп белгіге
-

айналдыру Терезені кішірейту командасымен немесе терезенің оң жақ жоғарғы
бұрышындағы батырма арқылы жүзеге асады. Терезе әдетте ықшам шартбелгі
түріне дейін кішірейтілуі мүмкін. Бұл үшін тышқан курсорын тақырып жолының
оң жағында орналасқан Ықшамдау батырмасына ( К нопка Свернуть)
әекліп, оның сол жақ шеткі пернесін шертеміз.

Сол сәтте терезе экраннан алынып, оның орнына жазуы бар кішкене сурет,
яғни белгі (ikon ) пайда болады.

4.1.4 Крсымша программаларды іске қосу
Windows қосымша программаларды іске қосу мынадай тәртіппен
жүргізіледі:
■ Шске қосу (Пуск) батырмасын басып, сол кезде шыққан менюден өзімізге
қажет топты немесе команданы белгілеп, оның ішінде орналасқан
программалар белгісін біріне курсорды жеткізіп тышқанды бір рет шертсе
болғаны. Мысал ретінде (6.1 - сурет) Калькулятор программасын іске қосайык
(Іске қосу = Программалар = Стандартты топ Калькуляьор)
Калькулятор программасының терезесін қарастырайық. Мұнда терезе аумағын
өзгерете алмаймыз, сол себепті терезе толық экранды қамтымайды. Тақырып
жолының сол жақ шетінде тек жүйелік меню батырмасы ғана орналасқан
(бсурет).
4.1.5 Бірнеше қосымша программаларды іске қосу
Windows- та бір уақытта бірнеше қосымша программаларды іске қосуға болады.
Әдетте, мұны бір программадан екіншісіне жиі өту қажет болғанда жасайды.
Іске қосылған программалар саны компьютердін жедел жады көлемімен ғана
шектейді.
Бір уақытта бірнеше программалармен жұмыс істеу мүмкіндігі -Windows
жүйесінің MS-DOS жүйесінен ең негізгі артықшылықтарының бірі. Алайда,
мұндай жұмыс алдын ала адамдардын өздеріде бір мезетте бірнеше
программалармен жұмыс істеу барысында көптеген мөселелерге тап болды.
Жоғарыда айтып өткеніміздей, Windows ортасында терезені жабу мен оны
ықшамдау әрекеттерінің өркайсьтсы әртұрлі амалдар тобына жатады. Топтар
терезесімен жұмыс істеу барысында бұл айырмашылық тіптен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.