Математиканы Бастауыш сыныптардаоқыту технологиясы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 178 бет
Таңдаулыға:

ДИДАКТИКАЛЫҚ ЖОСПАР

Математиканы бастауыш сыныптарда оқыту теориясы. Математиканы оқыту әдістемесі пәні және оның міндеттері. Математиканы оқыту теориясы мен технологиясы. Бастауыш сыныптардаматематика пәнінің тарихы. Бастауыш сыныптардаматематика пәнінің қажеттілігі. Бастауыш оқыту. Математиканы Бастауыш сыныптардаоқыту технологиясы. Арифметикалық ұғымдарды оқыту технологиясы. Арифметикалық амалдарды жазбаша орындау. Арифметикалық амалдарды жазбаша есептеу тәсілдері. Арифметикалық амалдарды жазбаша орындаудың мысалдары. Есептеу дағдыларын қалыптастыру. Он көлеміндегі сандарға байланысты қосу жэне азайту амалдарымен оқушылардың алғашқы таныстығы. Жүз көлеміндегі сандарды қосу және азайту машықтарын қалыптастыру әдістемесі. Сандық және әріпті өрнектерді оқыту әдістемесі, олардың мәндерін табу. Амалдарды орындау ережесі. Бастауыш сыныптың математика сабағында есепті шешудің әртүрлі тәсілдері. Бастауыш сыныпта математика сабағында кері есептерді құрастыру. Қосу мен азайтуға қатысты жай есептерді шығару технологиясы. Құрама есептерді шешу әдістері және есепті талдау

І. БАСТАУЫШ СЫНЫПТАРДА МАТЕМАТИКАНЫ ОҚЫТУ ТЕОРИЯСЫ

Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту әдістемесі пәні және оның міндеттері

Курсты оқытудың мақсаты - студенттерді бастауыш сынып жасындағы оқушыларды оқыту барысында туындайтын оқу-тәрбиелік міндеттерді кәсіби деңгейде шешу үшін қажет болатын білім және біліктерімен қаруландыру болып табылады.

Курстың міндеттері:

- кіші жастағы мектеп оқушыларына математиканы оқыту процесін ұйымдастырудағы кәсіби білім және біліктермен қаруландыру.

- оқушылардың математикалық білімдерді меңгеру процесі мен оның нәтижелерін зерттеу.

Курс бастауыш сыныптар мұғалімінің кәсіби даярлығының қазіргі қоғамның әлеуметтік сұранысын қанағаттандыратындай сапалық деңгейін қамтамасыз етуге бағытталған.

Жоғары кәсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес студенттердің білім, білік және дағдыларына қойылатын талаптар:

- әдістемелік ғылымның нысаны, пәні, міндеттері мен зерттеу әдістері, сондай-ақ бастауыш сынып жасындағы оқушыларға математиканы оқыту теориясы мен бағыттары (жалпы білім беретін орта мектептің 12 жылдық оқу мерзімін енгізумен де байланысты) жайлы түсініктері болуы тиіс;

- бастауыш сыныптардағы математика курсын құрайтын негізгі ұғымдар мен әрекет тәсілдерінің мазмұнын және оның ішінде бастауыш сынып оқушылары курсты оқып-үйрену барысында меңгеруге тиісті білім, білік және дағдылардың мазмұнын (сонымен бірге олардың өзара байланысын) білуі керек;

- бастауыш сыныптардағы математикасы курсы мазмұнының нақты мәселелерін оқып-үйрену барысында оқушылардың іс-әрекетін басқаруға жағдай туғызатын әдістемелік тәсілдермен, сондай-ақ болашақ мұғалімнің қазіргі бағдарламамен жұмыс жасау дайындығын сипаттайтын сабақты жоспарлауға, талдауға және өткізуге бастауыш математика курсының мазмұнымен жұмыс істеумен қатар дидактикалық біліктермен қарулануы тиіс;

- математика оқулықтарымен жұмыс істеу барысында өзіндік бағыт-бағдары болуы және ондағы тапсырмаларды тиімді пайдалана білулері тиіс;

- бастауыш сынып жасындағы оқушылардың ерекшеліктерін ескере отырып, нақты мәселені түсіндіру үшін әртүрлі дербес әдістемелік тәсілдерді тиімді пайдалана алулары тиіс;

- оқытудың әр түрлі кезеңдерінде оқушылардың оқу іс-әрекетін ұйымдастырудың тиімді тәсілдерін (әдістер, құралдар, формалар) таңдай және негіздей білу; пәндік білім, білік, дағдыларды меңгеру барысында бастауыш сынып оқушылары алдында кездесетін қиындықтарды алдын-ала көре білулері тиіс;

- қойылған мақсат пен міндеттерді қол жеткізілген нәтижелермен салыстыра білумен, олардың сәйкестігін (оқушыларды байқау, олармен әңгімелесу, тексеру жұмыстарының нәтижелері негізінде) бағалай білумен және осы бағалауды ескере отырып, оқытуды әрі қарай жоспарлай білумен байланысты кәсіби біліктері қалыптасуы тиіс;

- бастауыш сыныптарда математиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі бойынша курстық және дипломдық жұмыстарды орындауға және өзінің болашақтағы әдістемелік қызметіне қажетті зерттеу жұмысын жүргізе білумен байланысты біліктермен қарулануы керек.

1. 2 Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту теориясы мен технологиясы

Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту теориясы мен технологиясы кәсіби психологиялық-педагогикалық пәндерді, сонымен бірге математиканың теориялық негіздерін оқып болған соң қарастырылады. Бастауыш оқыту теориясы мен технологиясын оқытып - үйрену барысында математика пәнінің өзіндік ерекшеліктері ескеріліп, жалпы теориялық қағидалар нақтылана түседі. Пән енгізілгенге дейін математика курсында математикалық ұғымдар, заңдар, қасиеттер, фактілер мен іс-әрекет тәсілдерін, педагогика курсында дидактикалық принциптерін және оқыту мен тәрбиелеу барысында құрудың әр түрлі тәсілдерінде көрініс табатын заңдылықтарды; жалпы, жас және педагогикалық - психология курстарынан бала дамуының және білім, білік, дағдыны меңгертудің психологялық заңдылықтарын, арнайы курстан ғылыми-педагогикалық зерттеулердің әдістерін оқып-үйрену жүзеге асырылған болатын.

Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту теориясы мен технологиясы: педагогика, психология, педагогикалық зерттеулер әдістемесі, математика, қазақ және орыс тілдерін оқыту теориясы мен технологияларымен, сондай-ақ математиканы оқытудың теориясы мен технологиясының кейбір мәселелерін тереңдетеп оқытуға арналған арнайы курстарды оқытумен тығыз байланысты.

Пәннің мазмұны: курстың нысаны - бастауыш сыныптар мұғалімінің 5В010200-«Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі» мамандығы бойынша Қазақстан Республикасы мемлекеттік стандарты талаптарына сәйкес жоғары кәсіби педагогикалық білімнің құрамдасы ретіндегі әдістемелік-математикалық білім.

Курстың пәні - 5В010200-БОПӘ мамандығы бойынша Қазақстан Республикасы мемлекеттік стандарты талаптарына сәйкес болашақ бастауыш сыныптар мұғалімдерінің математиканы оқыту теориясы мен технологиясынан білім, білік және дағдыларын қалыптастыру барысы.

Курсты оқытудың әдістері: ғылыми-педагогикалық әдебиеттерді, бағдарламаларды, математикадан оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдарды теориялық талдау; педагогикалық эксперимент; бақылау; озат педагогикалық тәжірибені оқып-үйрену және жалпылау; әңгіме; анкета; тест және т. б.

Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту теориясы мен технологиясы кәсіби педагогикалық ғылым және оқу пәні ретінде ұзақ уақыт қалыптасты және дамыды. Оның даму кезеңдері Қазақстан Республикасы мектептік білім берудің реформалаумен тығыз байланысты. XX ғасырдың 70-жылдарына дейін оқытылған арифметика курсы өзіне алгебра және геометрия элементтерін біріктіре отырып, математиканы оқыту әдістемесінің негізі болады. Математиканың әдістемесіне 80-90 жылдардағы математиканы оқыту үдерісіне дамыта оқыту теориясының, білімнің дидактикалық бірліктерін ірілендіру теориясының енгізілуіне орай елеулі өзгерстер енді. Келесі кезең (соңғы онжылдық) Қазақстан Республикасында бастауыш мектепке арналған математика жаңа оқу-әдістемелік топтаманың ендірілуімен және оқытудың жаңа технологияларының жасалуымен байланысты.

Кеңестік дәуір кезіндегі бастауыш сыныптар математикасын дәстүрлі оқытудың дамуына М. И. Моро, А. С. Пчелко, А. М. Пышкало, М. А. Бантова, Г. В. Бельтюкова және т. б ғалымдар елеулі үлес қосқан. Аталмыш ғалымдардың дайындаған математиканы оқытудың ғылыми негіздері сол кездегі оқу-әдістемелік топтамада қаланған. Осы авторлардың құралдары қайта өңделіп және толықтырылып, ТМД елдерінде қазіргі кезде де қолданылады. 80-90 жылдары дамыта оқыту іс-әрекеттік және жеке тұлғалық тұрғыдан қарау сияқты мәселелердің дамуына орай бастауыш сыныптар математикасы әдістеменің қалыптасуына Л. В. Занков, В. В. Давыдов, Д. Б. Эльконин, П. М. Эрдниев, Н. Б. Истомина және т. б ғалымдардың еңбектері елеулі роль атқарады. Кеңес дәуіріндегі Қазақстан мектептерінде оқыту орыс тілінде басылған дәстүрлі оқулықтар мен оқу құралдары жүзеге асырылды, сондай-ақ ішінара лайықталған оқулықтар да қолданылды.

Өзінің жаңа бастауын 1980-жылдардың ортасынан бастап бастауыш сыныптарда математиканы оқыту барысын өз республикамыздың ерекшеліктерін ескере отырып, жүзеге асыру мәселесі 1990 жылдардың басында бұрынғы КСРО-да қалыптасқан саяси-әлеуметтік жағдайдың негізінде батыл қолға алына бастады. Тек қана республика азаматтарынан құралған, құрамында бастауыш сыныптар мұғалімдері (К. Ерешева, Қ. Қазгелдина, С. Мұхамбетқызы, Б. Абраева), арнаулы педагогикалық оқу орнының оқытушысы (Ш. Құрманалина), педагогикалық жоғары оқу орнының оқытушысы (Т. Қ. Оспанов) ғылыми-зерттеу институтының қызметкерлері (Қ. Өтеева, Ж. Қайыңбаев, Ә. Наурызбаева, М. Сәтімбекова) бар авторлар тобы республика мектептері үшін дайындалған базалық оқу жоспарына сәйкес, бастауыш сыныптарда математиканы оқыту барысын жетілдіру мақсатында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді. Соның арқасында қысқа мерзімде бастауыш математика курсының мақсаты, мазмұны, т. б. мәселелері мүмкін болған жаңа құндылықтар негізінде айқындалып, араға 70 жыл салып барып республиканың бастауыш мектептері үшін математикадан өзімізде төл оқулықтар мен оқу-әдістемелік топтама дайындалды.

Еліміздің қазақ тіліндегі бастауыш сыныптары 1992-1993 оқу жылынан бастап, ал басқа тілдердегі (орыс және ұйғыр) бастауыш сыныптары 1993-94 оқу жылынан бастап бірте-бірте (бір оқу жылында бір сыныптан) өз авторларымыз дайындаған оқу-әдістемелік топтамасына көше бастады.

Қазір сонымен қатар, 2010-жылы Т. П. Кучер, А. С. Акрамова, Г. И. Кукарина, А. Қ. Әділбекова авторлар тобы дайындаған жалпы білім беретін мектептің бастауыш сыныптарына арналған оқу-әдістемелік кешен жарық көрді.

Оқулық қазіргі таңда Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін орта мектептерінің бастауыш сыныптарында байқау ретінде оқытылуда.

Әр түрлі нұсқадағы ОӘТ-ны дайындау негізінде 12 жылдық білім беру жүйесіне көшуді, кредиттік оқыту технологияларына көшумен байланысты бастауыш оқыту педагогикасы және әдістемесі мамандығы бойынша оқу құралдарын дайындауды жатқызуға болады.

Бастауыш математиканың білім мазмұны « . . . дүние жүзіндегі аса дамыған және өркениетті елдердегі мөлшер мен деңгейден төмен емес». Дамыған елдердің орта білім беру саласы әр түрлі оқу құралдарымен, техникалық құралдармен жақсы жабдықталғанымен оның жалпы жүйесі бұрынғы КСРО-ның білім беру жүйесінен артық емес, тіпті көптеген көрсеткіштері бойынша кем. Яғни, оларда мектеп барлық жағынан жақсы жабдықталғанымен мұғалім мен оқушының арасы, оқушы мен оқушы арасы тек қана практикалық қажеттілікке негізделген.

Дегенмен, бастауыш сыныптарда математиканы оқытуға байланысты ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелі жүргізілуі және де соның негізінде салыстырмалы түрде тез арада оқу-әдістемелік топтаманың жарық көруі республикада аталған сала бойынша мамандардың бар екендігін және олардың қандай жүкті болса да мойнына ала-алатындығын көрсете алды.

1. 3 Бастауыш сыныптардағы математика пәнінің тарихы

Қазақстандағы бастауыш сыныптар математикасын оқыту әдістемесінің 1990 жылдан кейінгі даму тенденциясы. Әдістемелік математикалық ғылымның дамуының негізгі бағыттары. Көптеген ғалымдар зерттеулерімен, ғылыми жұмыстарды зерттей отыра ежелгі гректегі және сол сияқты шығыс елдерінде математиканың тууын, дамуын Қазақстандағы математика құрылуын бір бағытта зерттеген ғалымдардың еңбектеріне тоқтала кетіп бастауыш сыныптың математикасы Қазақстанда 1990 жылдан бастап дамып, жекелене бастаған. Әдістемелік математика ғылымының қалыптасуы математикалық білім беру ісіндегі басты Ресейдегі 1960 жылдардағы реформадағы кезеңді айтуға болады. Ресейде пайда болған бастауыш сынып математикасының бөлінуі 1960-жылдан бастап бөлініп жекелей жұмыстар жүргізе бастаған. Оқу үдерісінің өзгеруіне байланысты мектепте қолданылып жүрген оқу әдістемелік топтамалар, соның ішінде оқулықтар, оқу-әдістемелік құралдар, дидактикалық жинақтар, бағдарламалар, мұғалімнің негізгі құралдары өзгеріп қайтадан өңделіп шықты. Сандардың құрылғанына және оқып-үйрену әдістеріне үлес қосқан ғалымдар А. Сокин, Б. Кастюк болды.

Қазақстандағы математиканың әдістемелік ғылымының қалыптасуы әр түрлі типтегі көзқарастардан, зерттеулерден өтіп отырған (мұсылмандық, орыс-қазақ, орыс-бұтана, ұлттық мектептердің құрылуы) .

Қазақстан Республикасында Тәуелсіздік алысымен қызу қолға алынған ауқымды іс-шаралардың бірі - жеткіншек ұрпақты мүмкін болған жаңа қағидалар негізінде тәрбиелеу мәселесі. Тәуелсіздікке ие бола салысымен, тәуелсіз елге тән қағидалар негізінде, ұлттық және елжандылық сана-сезімі жоғары, әлем өркениетінің қазіргі даму деңгейімен үндесе алатын ұрпақ тәрбиелеуді қолға алды және Қазақстандағы бастауыш сыныптар жүйесінің қалыптасуы мен бастауыш математикалық білім мазмұнын анықтаудың басты мақсаты ұлттық бастауыш сыныптар құру болып табылған. Сондықтан бұл күнге дейін тарихи тұрғыдан қарағанда аз уақыт - 20 шақты жыл ішінде еліміздегі ұрпақ тәрбиесі мәселесінің бүгінгі және ертеңгі саясатын айқындайтын «Білім заңы», «Білім стандарттары», «Білім тұжырымдары» сияқты құжаттар жарық көрді және олар заман ағымына орай жетілдірілді.

Мектеп реформасы бастауыш мектептен басталатыны белгілі. Қазіргі таңда бастауыш сыныптардағы білім беру мен тәрбиелеу мәселесі толық болмағанымен белгілі бір жүйеге түсті деп тұжырымдауға болады. Бұрын Республика мектептері 1979 жылдан бері М. И. Моро бастаған авторлар тобы дайындаған (алдымен үш жылдық, кейін төрт жылдық бастауыш мектептер үшін) математика оқулықтарын пайдаланып келді.

Мектеп партасындағы бүгінгі бала - ертеңгі қоғамның белсенді мүшесі, басшысы. Сондықтан балаға болашақ деп қарап, оның біліміне ерекше мән берілу керек. ҚР Білім туралы заңында білім беру жүйесінің міндеттерінің бірі - «азаматтық пен елжандылыққа, өз отаны-Қазақстан Республикасына сүйіспеншілікке, мемлекеттік рәміздерді құрметтеуге, халық дәстүрлерін қастерлеуге, Конституцияға қайшы және қоғамға қарсы кез келген көріністерге төзбеуге тәрбиелеу» - деп атап көрсетілген.

Демек, «Ел болам десең, бесігіңді түзе» демекші, мемлекеттің ертеңі, қауіпсіздігі бүгінгі мектеп парталарында отырған оқушылардың санасын қалыптастыру мақсатында олардың санасына қандай дәннің себілуіне байланысты. Ал, дәл бүгінгі күн үшін «дән» дегеніміз - оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендер. Олар арқылы біз жеткіншек ұрпақты «ұлша тәрбиелесек, ұл болады, ал құлша тәрбиелесек құл болады» (А. Байтұрсынұлы) тәрбиелеу мәселесі туындайды. Сондықтан, жаңа сипатты мазмұндағы мектепті оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдармен қамтамасыз ету - ол мемлекеттік деңгейдегі саяси іс болды.

Сондықтан бастауыш мектептің математика курсынан бастап қазіргі таңдағы математиканың рөлі мен мүмкіндіктерін жете насихаттау қажет болып отыр. Бірақ бүгінгі таңда математикалық дайындық бастауыш сынып оқушыларынан бастап, жоғары оқу орны студенттеріне дейін, барлығын да қанағаттандырмайды. Себебі, қазіргі таңда еліміз егемендігін алып, қоғам дамуы демократиялық сипат алуынан, математиканы оқытудың әртүрлі әдістемелері мен ұсыныс-пікірлері тексерусіз, ғылыми тұрғыдан дәлелденбей-ақ, эксперименттік басқаруға ұсынылды, тіпті эксперимент нәтижелері сұрыпталып, сараланбай-ақ жалпыға ортақ міндетке айналуы білім сапасына кері әсерін тигізбей қоймайды.

Сонымен қатар білім беру жүйесіндегі тұрлаусыздықтар, яғни білім беру стандарттарының, оқу бағдарламаларының жылда өзгеруі, оқу құралдарының жетіспегендігімен тұрмай, ішкі құрылымының жылда өзгерістерге ұшырауы, тіпті оның ішкі құрылымындағы тақырыптардың мән-мағынасының, сапасының төмендігі не күрделендіріп берілуі оқушы түгіл мұғалімдердің де өз міндеттеріне деген немқұрайлылығын туғызуы әбден мүмкін.

Математика пәнін оқытудың мақсаты төмендеді. Бекітілген уақыт көлемінде қарастырылатын материалдың көпшілігінен күрделі есептерді орындауы, дәлелдеуі, түрлендірудің стандартты жолдары ғана қарастырылып, шығармашылық тұлғалардың қалыптасуына, математикалық идеялардың туындауына мүмкіндіктің болмауына әкелді.

Оқушылардың ойлануының психологиялық дамуын ескермей, олардың жалпы логикалық дамуына ғана назар аударуынан, оқушыларды тек дайын білімді қабылдаушы ретінде қарау, яғни мұғалім береді, олар есте сақтайды. Нәтижесінде қарапайым математиканың қалыпты (традиционный) тәсілдерін ғана меңгереді.

Сонымен қатар, мектеп оқушылары арасында математикалық білімді игеру пирамидалық тұрпатта дамыды. Демек соңғы сынып оқушыларының 10 пайызы ғана мектеп бағдарламасын толық меңгерсе, 30 пайызы «қанағаттанарлық» деген бағаға сәйкес келеді. Ал қалған 50 пайызын математикадан алшақтатып алғанымыз рас және ата-аналардың, оқушылардың, тіпті мұғалімдердің арасында «барлық оқушылар бірдей математиканы оқуға қабілетті емес» деген кереғар пікірлерде қалыптасты.

Бұрынғы жылдары математикалық білім деңгейі, қабілеті жоғары оқушыларға құрбы-достары қызығушылықпен, қызғанышпен қараса, бүгінгі таңда математиканы ұнататындарға басқаша көзқарастар қалыптасуда. Жастардың математикалық білім деңгейлерінің төмендігін, есептеуіш техникалар толықтырады деген түсініктер бұл мәселені одан әрі қиындатып жіберді. Қалыптасқан жағдай өте маңызды, терең зерттелген, шаралардың қолдануын қажет етеді.

«Математика - тек математиктерге керек» деген кереғар пікірден, математикалық сауаттылықтың іргелілігін, оның білімінің бастауының негізгі екенін көзі ашық, көкірегі ояу ата-ана, мұғалім түсінуі қажет секілді. Мұндай да психологиялық сәттерді де ескермесе болмайды

«Әрбір оқытушы - бастауыш мектептен жоғары мектепке дейін, әрбір зерттеуші білуге тиіс білім де математиканың салаларында жатыр және оны ат үсті біліп қоймау керек, терең түсініп, математикалық толысуға» жету керек.

Арнайы математиканың білімдері болмаса да математиканың маңызын, ұрпақ тәрбиесіне тигізер әсерін түсініп қазақтың тұңғыш зиялылары М. Дулатов, С. Қожанов, К. Жәлелов, Е. Омаров мектепке арналған математика оқулықтарын шығарса, Ә. Ермеков «Ұлы математика» курсын шығарды. А. Байтұрсынов та, Қ. Сәтбаев та математикаға дәл осындай ағартушылық қызығу танытқан.

Әлемдегі алдыңғы қатарлы дамыған елдерде білім сапасына, әсіресе, дәлдік пәндерді тереңдетіп оқытуға баса назар аударатындары мәлім. «Оқусыз халық қанша бай болса да, біраз жылдардан кейін оның байлығы өнерлі халықтардың қолына көшпекші» деген ұлы ағартушы А. Байтұрсыновтың сөзі бүгінгі таңда да маңыздылығын жойған жоқ. Оның айқын дәлелі - еліміздің кен байлығы мен қуатты өндіріс орындарындағы шетелдік компаниялардың үлес салмағы.

20-шы ғасырдың бас кезіндегі даму тенденциялары толығымен дамып мұсылмандық мектептер жойылып, Қазақстан толығымен даму үстінде болып әртүрлі ғалымдар әдістемелік математикалық көзқарастар ұсыныла отырып жұмыстар жүргізілді.

М. Дулатов өзiнiң “Есеп құралы” кiтабын бiрiншiден, қазақ өмiрiмен байланыстырса, екiншiден тұңғыш рет елуге тарта материалдық терминдердi тiлiмiзге енгiзудi, үшiншiден оқулықтағы материалдардың бiлiмдiк және тәлiмдiк жағынан бiрдей қарастырылуына зер салды.

М. Дулатов санды санға қосқанды, сан арифметикасы, теңдігі мен теңсіздігі, ұқсас немесе ұқсас еместігін зерттеп өз еңбегінде жазып көрсеткен. Қазақстандағы әдістемелік ғылымды қалыптастыра отырып, М. Дулатов қазақ мектебіне арналған тұңғыш математика оқулығын жазған. Сөйтiп, М. Дулатов математиканы оқытудың негiзiн салды.

Онымен бірге К. Жаленұлы-”Есептану жобасы”, “Есептану”, “Бөлшек сандар”, С. Қожанұлы - “Есептану құралы”, Ә. Қасымұлы, Т. Шонанұлы, Қ. Сатбайұлы, Е. Омарұлы - “Есеп құралы”еңбектерін жазып, ой-пікірлерін ортаға салғандар.

Әл-Фараби математик болған, бірақ бұл тек математиканың философиялық жағымен айналысқан. Әл-Фарабидің математикалық еңбегі - “Бастауыш сыныптағы арифметика”- яғни, сан туралы ғылымды зерттеп анықтамаларын берген.

Математика өзінің туып, өрбу барысында тарихи дамудың ұзақ жолын басып өтті. Екі нүктенің ең жақын ара қашықтығы түзудің кесіндісі болатыны туралы және ең бастапқы сандар жайлы өте қарапайым білімдерден басталған математика өзінің қазір нақты пәні мақсаты әдіс - тәсілдері бар аса күрделі абстракты ғылымға айналып отыр.

Қазіргі ғылым оның іргетасы - математика заманымыздың аса мәдени құбылысы, жалпы өркениетіміздің бөлінбес бір маңызды бөлігі болып отыр. Сондықтан да тек болашақ математика пәнінің мұғалімдері ғана емес, білім - парасатқа ұмтылған әрбір азаматтың ғылым тарихынан, әсіресе “ғылым патшасы” математика тарихынан белгілі бір дәрежеде хабардар болуы игілікті нәрсе.

Ертедегі Мысыр еліндегі сияқты Вавилон мемлекетінде де “жазғыштар” немесе “көшірмелер” дайындайтын оқу орындары көптеп ашылған. Вавилонда “Кесте үйі” деп алталатын осындай мектептерде оқу, жазу, есептеу өнерлерін үйретуге үлкен мән берілген. Мұнда сабақтың өтудің негізгі әдісі - жаттау әдісі болған. Бізге жеткен сына жазулардағы математика сол ездердегі оқушыларға арналса керек. Вавилондықтар санаудың алпыстық жүйесін қолданған. Вавилондықтардың позициялық санау жүйесін жасау жалпы мәдениет тарихы үшін баға жетпес зор еңбек болды. Осыдан бастап әрбір сан үшін арнайы таңбалау қажеттігі болмай, кез келген санды белгілі бір таңдап алынған таңбалардың орнын ауыстыру арқылы өрнектеуге мүмкіндік туды. Бұл мысырлықтардың сандарды иероглифтік таңбалау тәсілінен әлдеқайда да ыңғайлы тиімді болды. Сондықтан да Вавилон математиктері алгебралық- арифметикалық есептеулер жөнінде мысырлық әріптестерінен көш ілгері кетеді.

Бұл математикалық бастамалар математиканың өзінше зерттеу нысаны, әдістері бар дербес ғылым болып бөлініп шығуына жеткілікті жағдай болды.

1. 4 Бастауыш сыныптарда математика пәнінің қажеттілігі

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.