Отбасылық дәрігерлік амбулаторияда дәрігердің жеке картасын жүргізу мен тіркеу бойынша аж құру



КІРІСПЕ

Есептеуші техника құралдарының дамытылуы мен адам іс. әрекетінің барлық салаларына компьютерлердің енгізілуі қарқындап келе жатқан және кері қайтпайтын процесс. Компьютердің қолданылуының әсерлілігі, компьютермен шешілетін функциялар шеңберінің кеңейуі адам еңбек ететін кез . келген аймақта ауыстырылмас көмекші болып отыр.
Берілгендер қорын басқару жүйелері кәзіргі уақытта үлкен көлемді ақпараттармен жұмыс жасауда қызмет түрлерінің толық бөлігін қамту үстінде. Сондықтан, БҚБЖ адам жұмысының үлкен бөлігін жеңілдетуге ықпал етуде, жұмыспен қамту орталығына арналған арнайы жасалынған қолданбалы бағдарламалық қамтамалар жеткіліксіз. Мұндай бағдарламалық қамтамалар орталықтың көлемді ақпарат ағынын автоматтандыруға өте қолайлы.
Соңғы жылдары медицина саласында есептеуіш техника құралдарын қолдануға ерекше ықылас бөлінуде. Бұл есептеуіш құралдарының, соның ішінде заманауи дербес ЭЕМ мүмкіншіліктерімен түсіндіріледі. Бұл ЭЕМ адам ойының түрлі облыстарында ақпараттарды өңдеуде ыңғайлы құрал болып табылады. Дербес компьютерлердің габариттері оларды пайдаланушының жұмыс үстеліне орналастыруға мүмкіншілік береді, ал ДЭЕМ.мен қатынаста оларды бағдарламалаушы емес қолданушыларға қол жетімді етеді.
Заманауи ДЭЕМ.дің жылдам әрекет етуі және үлкен көлемдегі ақпараттарды өңдеу үшін жедел жадысының көлемді сыйымдылығымен ерекшеленеді. Олардың медицина саласының мынадай облыстарында, мысалы, Медстатистикада қол еңбегінің уақытын қысқарту, жұмыстың сапасы мен дұрыстығын жоғарылату және соңғы нәтижені жылдам алуға мүмкіндік береді.
Дипломдық жоба нақты осы проблемаға қатысты болып табылады. Дипломдық жоба тақырыбы «Отбасылық дәрігерлік амбулаторияда науқастың жеке картасын жүргізу және тіркеу бойынша АЖ құру».
Ағымдағы Дипломдық жобаның маңыздылығы бұл, қолданбалы бағдарламалау денсаулық сақтау мекемелерге қажетті ақпараттық жүйелерін қамтамасыз етеді. Мұндай бағдарламалардың дайын күйінде болмағаны дұрыс, себебі, барлық денсаулық сақтау мекемелерінің өз спецификасы бар.
Есептеуші техника құралдарының дамытылуы мен адам іс- әрекетінің барлық салаларына компьютерлердің енгізілуі қарқындап келе жатқан және кері қайтпайтын процесс. Компьютердің қолданылуының әсерлілігі, компьютермен шешілетін функциялар шеңберінің кеңейуі адам еңбек ететін кез – келген аймақта ауыстырылмас көмекші болып отыр.
Берілгендер қорын басқару жүйелері кәзіргі уақытта үлкен көлемді ақпараттармен жұмыс жасауда қызмет түрлерінің толық бөлігін қамту үстінде. Сондықтан, БҚБЖ адам жұмысының үлкен бөлігін жеңілдетуге ықпал етуде, жұмыспен қамту орталығына арналған арнайы жасалынған қолданбалы бағдарламалық қамтамалар жеткіліксіз. Мұндай бағдарламалық қамтамалар орталықтың көлемді ақпарат ағынын автоматтандыруға өте қолайлы.
Соңғы жылдары медицина саласында есептеуіш техника құралдарын қолдануға ерекше ықылас бөлінуде. Бұл есептеуіш құралдарының, соның ішінде заманауи дербес ЭЕМ мүмкіншіліктерімен түсіндіріледі. Бұл ЭЕМ адам ойының түрлі облыстарында ақпараттарды өңдеуде ыңғайлы құрал болып табылады. Дербес компьютерлердің габариттері оларды пайдаланушының жұмыс үстеліне орналастыруға мүмкіншілік береді, ал ДЭЕМ-мен қатынаста оларды бағдарламалаушы емес қолданушыларға қол жетімді етеді.
Заманауи ДЭЕМ-дің жылдам әрекет етуі және үлкен көлемдегі ақпараттарды өңдеу үшін жедел жадысының көлемді сыйымдылығымен ерекшеленеді. Олардың медицина саласының мынадай облыстарында, мысалы, Медстатистикада қол еңбегінің уақытын қысқарту, жұмыстың сапасы мен дұрыстығын жоғарылату және соңғы нәтижені жылдам алуға мүмкіндік береді.
Дипломдық жоба нақты осы проблемаға қатысты болып табылады. Дипломдық жоба тақырыбы «Отбасылық дәрігерлік амбулаторияда науқастың жеке картасын жүргізу және тіркеу бойынша АЖ құру».
Ағымдағы Дипломдық жобаның маңыздылығы бұл, қолданбалы бағдарламалау денсаулық сақтау мекемелерге қажетті ақпараттық жүйелерін қамтамасыз етеді. Мұндай бағдарламалардың дайын күйінде болмағаны дұрыс, себебі, барлық денсаулық сақтау мекемелерінің өз спецификасы бар.
1. База данных п/р Хомоненко А.Д. СПБ Корона – принт 2000, 2004
2. Четвериков В.Н. База и банки данных Учебник М. ВШ 1987
3. Дейт К Введение в системы БД Киев Вильямс 2000, 1980
4. Бойко В.В. проектирование базы знаний и ИС М. 1989
5. Хансен Г Теория реляционных БД М 1987
6. Атре Ш Структурный подход к организации БД М. 1983
7. Бойко В. Савенков В. Проектирование БД ИС М. 1989
8. Архангельский А.Я. Программирование в Delphi 4. –М.: ЗАО «Издательство БИНОМ», 1999 г. –768 с., ил.
9. С.Бобровский. Delphi 5. Учебный курс. «Издательство ПИТЕР». 2000 г.
10. А.Я. Архангельский. Приемы программирования в Delphi 5-7. «Издательство БИНОМ», 2003г.-784 с.
11. Ларионов А.М., Майоров С.А., Новиков Е.И. Вычислительные комплексы, системы и сети. Ленинград.: Энергоатомиздат, 1987 г.
12. Б.А. Савельев. Б.А. Сазонов, Э.К. Скуратович. Электронные вычислительные машины в 8- кн. Кн.1 Введение в ЭВМ. Москва.: Высшая школа, 1991
13. А.М. Ларионов, Горнец Н.Н. Периферийные устройства в вычислительных системах. Москва.: Высшая школа, 1991
14. Г.Б. Петрова, В.Е. Алексеев, А.С. Ваулин. Вычислительная техника и программирование. Москва.: Высшая школа, 1990 г.
15. Гуденко Д., Петроченко Д. Сборник задач по программированию. -СПб.: Питер, 2003
16. Марченко А.И., Марченко Л.А. Программирование в среде Turbo Pascal 7.О.- Киев: ВЕК+, 2000.
17. Федоренко Ю. Алгоритмы и программы на Turbo Pascal. Учебный курс.-СПб:Питер,2001.
18. Культин Н.Б. Turbo Pascal в задачах и примерах. - СПб.: БХВ-Петербург, 2004
19. Зуев Е.А. Turbo Pascal Практическое программирование-М.:"Издательство ПРИОР",1999
20. Гусева А.И. Учимся программировать: Pascal 7.0. Задачи и методы их решения. -М.:, 1999.
21. Епанешников А., Епанешников В. Программирование в среде Turbo Pascal 7.0.-М.: ДИАЛОГ-МИФИ, 2000.
22. Абрамов С.А., Гнездилова Г.Г., Капустина Е.И., Селюн М.И. Задачи по программированию. - М.: Наука, 1988.
23. Белецкий Я. Турбо-Паскаль с графикой для персональных компьютеров. -М .: Машиностроение, 1991.
24. Юркин А.Г. Задачник по программированию. - СПб.: Питер, 2002

КІРІСПЕ

Есептеуші техника құралдарының дамытылуы мен адам іс- әрекетінің барлық
салаларына компьютерлердің енгізілуі қарқындап келе жатқан және кері
қайтпайтын процесс. Компьютердің қолданылуының әсерлілігі, компьютермен
шешілетін функциялар шеңберінің кеңейуі адам еңбек ететін кез – келген
аймақта ауыстырылмас көмекші болып отыр.
Берілгендер қорын басқару жүйелері кәзіргі уақытта үлкен көлемді
ақпараттармен жұмыс жасауда қызмет түрлерінің толық бөлігін қамту үстінде.
Сондықтан, БҚБЖ адам жұмысының үлкен бөлігін жеңілдетуге ықпал етуде,
жұмыспен қамту орталығына арналған арнайы жасалынған қолданбалы
бағдарламалық қамтамалар жеткіліксіз. Мұндай бағдарламалық қамтамалар
орталықтың көлемді ақпарат ағынын автоматтандыруға өте қолайлы.
Соңғы жылдары медицина саласында есептеуіш техника құралдарын
қолдануға ерекше ықылас бөлінуде. Бұл есептеуіш құралдарының, соның ішінде
заманауи дербес ЭЕМ мүмкіншіліктерімен түсіндіріледі. Бұл ЭЕМ адам ойының
түрлі облыстарында ақпараттарды өңдеуде ыңғайлы құрал болып табылады.
Дербес компьютерлердің габариттері оларды пайдаланушының жұмыс үстеліне
орналастыруға мүмкіншілік береді, ал ДЭЕМ-мен қатынаста оларды
бағдарламалаушы емес қолданушыларға қол жетімді етеді.
Заманауи ДЭЕМ-дің жылдам әрекет етуі және үлкен көлемдегі ақпараттарды
өңдеу үшін жедел жадысының көлемді сыйымдылығымен ерекшеленеді. Олардың
медицина саласының мынадай облыстарында, мысалы, Медстатистикада қол
еңбегінің уақытын қысқарту, жұмыстың сапасы мен дұрыстығын жоғарылату және
соңғы нәтижені жылдам алуға мүмкіндік береді.
Дипломдық жоба нақты осы проблемаға қатысты болып табылады. Дипломдық
жоба тақырыбы Отбасылық дәрігерлік амбулаторияда науқастың жеке картасын
жүргізу және тіркеу бойынша АЖ құру.
Ағымдағы Дипломдық жобаның маңыздылығы бұл, қолданбалы бағдарламалау
денсаулық сақтау мекемелерге қажетті ақпараттық жүйелерін қамтамасыз етеді.
Мұндай бағдарламалардың дайын күйінде болмағаны дұрыс, себебі, барлық
денсаулық сақтау мекемелерінің өз спецификасы бар.
1 ЕСЕПТІҢ ҚОЙЫЛЫМЫ

1.1 Ақпараттық жүйелерге талдау және шолу жасау

Ақпараттық технология саласындағы ең жаңа жетістіктер ақпараттық қор
ұйымдастырудағы жаңа концепцияларға алып келді. Жоғары өндірісте және
экономикалық микропроцессорлардың арқасында ақпаратты – есептегіш ресурстар
менеджерлер, есепшілер, жобалаушылар, ұйымдастырушылар мен инженер, басқа
категориялы қызметкерлердің жұмыс орындарына жақындай түсуде. Жеке
компьютерлер қорында мәліметтерді өңдеу жүйесі жетілдіріліп, жұмыс орындар
автоматтандырылуда.
Жаңа ақпараттық технологиялардың дамуы, жоғары жылдам істейтін және
үлкен еске сақтау қабілеті бар күшті компьютерлердің пайда болуы басқарудың
автоматтандырылған жүйесін жаңа сатыға көтеру міндеттерін қойды. Қазіргі
уақытта түрлі салалардағы адам еңбегіне Pentium 4 компьютері белгілі
жиілігі 2,2 GHz, 512 Mb шұғыл еске сақтау қабілетімен, 160 Gb қатты
дискілер – винчестерлермен енгізілді. Тізбектік технологияның пайда болуы
мен басқарудың автоматтандырылған жүйесінің мүмкіндіктері кеңейді әрі
жетілдірілді. Осы жүйенің жаңа жаңартырылған нұсқалары пайда болды.
Ақпараттық жүйенің (АЖ) тиімділігі оның негізгі қызметтерін нақты
орындауымен анықталады. АЖ келесі қызметтерді атқарады:
а) басқару объектісі жай-күйі жайындағы ақпаратты сараптау, жинау, өңдеу;
б) басқаратын ықпалды тудыру, мысалы бағдарлама түрінде;
в) басқаратын ықпалды орындауға өткізу және оның орындалуын қадағалау;
г) басқару ықпалдарын іске асыру;
д) ақпарат алмасу.
Мысалы үшін АЖ-ге, ол локальды есептеу тізбегі негізіне
негізделгендіктен және электромагниттік алаң әсерінен жұмыс істейтіндіктен
бірканалды талшықты сызықты тұтастай пайдалануға болады, себебі олар мұндай
кедергіден қорғалған. АЖ-ге есептеу технологиясының жағдайлары пайдаланылуы
тиіс, олар жалпы техникалық талаптарды қанағаттандырады.
АЖ үшін, оның құрамына кіретін және нақты міндеттерді шешуге
бағытталған бағдарламалық қамтамасыз ету үлкен роль ойнайды. АЖ–нің
бағдарламалық қамтамасыз етуі барлық қызметтерді орындауға жетерлік болу
керек, ол қызметтер есептегіш техника жағдайларын қолданумен жүзеге асады
және АЖ-нің қызметтік тәртібін өз уақытында автоматтандырылған күйінде
орындауға мүмкіндік беретін талап етілген мәліметтерді өңдеу процесі
ұйымдастырылады.
Ол келесі қасиеттерге ие болуы керек толықтай тұтастық, сенімділік,
икемделушілік, модификациялық пен құрылыс модульділігі, пайдалану
тиімділігі. АЖ-нің бағдарламалық қамтамасыз ету құрамына қолданбалы
бағдарламалар қалтасы, мәліметтер негізін басқаратын жүйелер, жүйелік
бағдарламалық қамтамасыз ету. т.с.с. кіруі тиіс. БҚ АЖ ішінде АЖ-нің
техникалық құрылғыларының диагностикасы және енуші ақпараттың сенімділгін
тексеру болуы қажет. АЖ-нің бағдарламалық қамтуында ақпаратты енгізгенде
және өңдегенде қателіктерден сақтайтын шаралар жүзеге асуы керек, олар АЖ
қызметінің орындалу сапасын қамтамасыз етеді. АЖ-нің жалпы бағдарламалық
қамтуы арнайы бағдарламамен қамту бөліктерін ретке келтіруді жүзеге жүзеге
асыруға мүмкіндік туғызу керек, және АЖ-нің қызмет ету процесін
тоқтатпастан бағдарламалық қамтуды әрі қарай дамыту қажет. Жалпы алғанда АЖ-
нің бағдарламалық қамтуы бірін-бірі өзара жоятын және қайшы келетін
элементтерді өз ішіне енгізбеуге тиіс.
Адам өмірінің барлық саласына компьютерлік техниканың өндірілуі мен
дамуы ақпараттық технологияның өте қатты өркендегенін білдіреді. Қазіргі
уақытта ақпараттық технология мен соған сәйкес анықтамалардың бірқатары
бар. Ең кең көлемде ақпараттық технология ұғымы – бұл ақпараттық жетістік
тудыру, ақпараттық қызметтің түрі, ол адам іс-әрекетінің барлық саласында
қолданылады.
Негізгі қайта өңделетін өнімге ақпарат жатады. Ақпарат термині арқылы
мәліметтердің жиынтығы кейбір жүйенің фактілері мен білімдері, ол
ұйымдасудың құрылымның, осы жүйенің тұтас және жекелеген элементтерінің
жүзеге асу жағдайы ұсынылады. Тар мағынасында ақпраттық технология
мәліметтерді өңдейтін электронды технология, бүкіл әдіс – тәсілдер,
процестер, қажетті техника мен құрылғылар, болып түсініледі. Математтикалық
тәсілдер ақпараттық технологияны жетілдірудің ең өзектсі болып табылады.
Алгоритмдік тәсіл математикалық үлгілермен функционалды тапсырмаларды
шешу әдістерін жүзеге асыру алгоритмін туындатады. Олардың ішіне әдеттегі
тапсырмаларды шешетін стандартты алгоритмдермен жекелеген тапсырмалар үшін
жобаға дайындалатын сирек алгоритмдер енеді. Алгоритмдік тәсіл
бағдарламалық тәсіл негізінде ашылады. Ақпараттық технологияның
бағдарламалық қамтылуы ішіне операциялық жүйелер мен орталар, бағдарламалау
тәсілдері, бағдарламалау тәсілдерінің инструменталды және арнайы түрлері
кіреді.
Ақпараттық технологияның ақпараттық тәсілдеріне ақпарат процестерін
сипаттау, ақпараттық үлгілер, мәліметтер қоры мен банкі, ұйымдастырудың
басқа тәсілдері ақпараттық жиналу және ұсынылу түрлері кіреді.
Әдістемелік тәсілдер өз ішінде әдістемелік материалдарды,
стандарттарды, хаттамаларды, ақпараттық технологияны құрудың алғы шарттары
мен құжаттары, сипаттамаларды қарастырады.
Тәжірибеде өте жақсы белгілі, бірақ қиын іске асырылатын мәліметтер
қоры ұғымы бар, ол көлемі жағынан үлкен қойма іспетті онда ұйым бар қажетті
мәліметтерді енгізеді де түрлі қолданатындар осы мәліметтерді қолдана
алады. Барлық мәліметтер сақталатын еске сақтаудың құрылымы бір не бірнеше
жерде орналасуы мүмкін, соңғы жағдайда олар мәліметтерді алмастыру
тәсілдерімен байланысты болуы титіс. Мәліметтерге бағдарламаның қолы жетуі
тиіс.
Шындығында, бүгінгі күні кездесетін көпшілік мәліметтер қоры шектелген
пайдалану ретіне негізделген. Көбіне бір ЭЕМ – ге бірнеше мәліметтік қор
құрылады. Мәліметтік қор жекелеген туыстық функциялардың жүзеге асуына
белгіленген уақытқа сәйкес, оларды біріктіруге болады. Мұндай бірліктер
егер бүкіл жүйедегі тиімділік пен қарқындылықтың көбіне көмек берсе.
Мәліметтік қоры бірге, бір-бірімен өзара байланысты сақталатын
мәліметтер, олар аз ғана көлемде болғанымен олар оптималды түрде бір не
бірнеше қосымшаға кеңінен қолданылады; мәліметтер өздерін пайдаланатын
бағдарламалардан тыс сақталады; жаңа мәлімет қосымшалау немесе бар
мәліметті модификациялау үшін, сондай-ақ мәліметті мәліметтік қордан іздеу
үшін жалпы басқаратын тәсіл қолданылады.
Егер бұл мәліметтік қорлар құрылымы жағынан толықтай тәуелсіз болса,
жүйе мәлімет қорының бірлігін ұстайды. Жүйелерде мәліметті қарапайым
ұйымдастыруда әрбір қосымшада өз жазбаларының қосындысы құрылады.
Мәліметтік қорды тағайындау деген бұл – бір ғана қосынды мәліметті көптеген
мүмкін болған қосымшалар санына қолдану мүмкіншілігі. Осыдан келіп,
мәліметтік қорды ақпараттық қойма есебінде жиі дайындайды, оның қажеттігі
зауыттарда анықталған қызметтерді орындау процесінде туу қажеттігі,
үкіметтік құрылымдармен басқа бір ұйым үшін қажеттілігі шығады. Мұндай
мәліметтік қор тек ақпарат алу мүмкіндігін ғана қамтамасыз етпеуі тиіс,
сондай-ақ оның үнемі жаңарып, аталған ұйымның басқару процесіне қажеттілігі
туу керек, жоспарлау мақсаттары немесе сұрақтарға жауап іздеу үшін
мәліметтік қорда ақпаратты іздеуді жүзеге асырған дұрыс. Мәліметтердің
жиынтығын бірнеше бірлестіктер араларында кедергі бар жоғына қарамай
қолдана алады.
Мәлімет қоры мәліметтердің қалталық өңделуі үшін дайындалады, өңделу
нақты уақытта мәліметтік қорларда өңделудің осы әдістерінің жиынтығы
ескерілген, ал көптеген жжүйелерде мәліметтік қормен терминалдарға қызмет
көрсеті нақты уақытта қалталық мәлімет өңдеуімен бір уақытта жүргізіледі.
Бүгінгі күнде әлемде 133 миллионнан астам компьютерлер бар, олардың 82%
- дан көбі түрлі ақпараттық – есептегіш тізбектерде, кіші локальді
офистердегі тізбектен жаһандық тізбек Internet-ке дейін, біріктірілген.
Тізбектегі компьютерлерді біріктіруге арналған бүкіл әлемдік тенденция
бірнеше маңызды себептерге байланысты: мысалы ақпараттық хабарларды тарату
шапшаңдығы қолданушылар арасында ақпарат алмасудың шапшаң мүмкіндігі, жұмыс
орнынан тұрмай-ақ жер шарының кез келген нүктесінен қалаған ақпаратты тез
алу мүмкіншілігі, сондай-ақ түрлі бағдарламалық қамту арқылы жұмыс
істейтін түрлі формалардың өз компьютерлері арасында мәлімет алмастыра
алуы.
Мұндай зор патенциалды мүмкіндіктерді алып жүре алатын есептеуші тізбек
пен сол жаңа потенциаолды бой көтере ақпараттық кешенді басынан өткереді.
Және де өндіріс процесінің айтарлықтай қарқындағы бізге оны практика
жүзінде қолданбауға мүмкіндік бермейді.
Ақпараттық тізбектерді жетілдіре түсу үшін ақпараттық технология
жөнінде негізгі білімі бар мамандар қажет. Аталған бағдарламалар қалқасы
ОҚО бойынша жер комитетің басқару үшін дайындалған. Бағдарламалар қалтасы
тиімді интерфейспен басқаратын қызмет туралы ақпараттық - анықтамалық
жүйесі бар құрылым.
Автоматтандандырылған жұмыс орнын (АЖО) былай анықтауға болады:
Ол ақпараттық қор кешені ақпараттық техникалық ұйымдастыру
технологиялық тәсілдерді жеке және ұжымдық қолдану, мұның бәрі басқарманың
кәсіби қызметтерінің жекелеген қызметтерді орындау үшін бекітілген кешен.
АЖО көмегімен маман мәтіндерді өңдеп, ЭЕМ-нің жадында сақталған оларды
жіберіп, хабарламалар алуға, жиналыстарға қатысу, құжаттардың өз архивін
ұйымдастыруға есептеулер кестелік сызықтық түрде дайын ала алуға мүмкіндігі
бар. Әдетте шешімдер қабылдау процесі мен басқаруды жалпылай алғанда ұжым
атқарады. Бірақ АЖО проблемалық жүзеге асуы аа қажетті, өйткені басқарушы
персонал басқарудың түрлі деңгейі мен жүзеге асатын қызметтің дәрежесіне
сәйкес болуы тиіс. шешім қабылдау үшін ақпарат дайындау шешімнің өзін
табуға және оны жүзеге асыру түрлі экономикалық қызметтерде жалпыға ортақ
болуы мүмкін және де көптеген қызыметтер көпшілік шаруашылықтар үшін
жинақты болып табылады. Бұл басқарудың өзгермелі, иілімді құрылымын құруға
көмектеседі.
АЖО құрастыру негізінде келесі негізгі шарттар кіреді:
1. Соңғы тұтынушыға барынша икемделген, АЖО дағдыларының тәсілдерінің
инструментальдылығын құру, тұтынушының өзін - өзі оқыту деңгейіне
дайындығы.
2. Кейбір білімді түрлендіру, яғни АЖО – ның көмегі арқылы өздігінен
жаңа қызыметтер мен тапсырмаларды шешіп, автоматтандырып, жүйеге жұмыс
істегенде тәжірибе жинақтау.
3. АЖО келеңсіздік бағдарын белгілі тапсырма класын шешуге арнау, ол
ДК – мен жұмыс істейтін мамандарға тән жұмыс режимінің бірлігі мен қанауы
ақпаратты жалпы технологиялық өңдеудегі бірлігі.
4. АЖО мәліметті өңдеу жүиесінің басқа элементтерін мен түиіндестігін
қамтамасыз ететін құрылымның модульділігі, және АЖО қызмет істеуін
тоқтатпай мүмкіндіктерін асыру мен медификациялау.
5. Эргономика яғни тұтынушы үшін жұмыс істеудің тиімді шарттарын құру
және жүиемен байланыстығын достық қарым-қатынасты құру.

1.2 Құрастырылатын бағдарламалық қамтамаға негіздеме

Ұйымдастыру басқармасы жүйесіне БҚ құру оны құрылымдап, жобалау
кезеңіндегі өткізуін құрады.
БҚ құрылымдауға қызмет ету ортасын сипаттау кіреді: БҚ – ның жұмыс
істеу қабілетін қамтамасыз ету және функционалды ішкі жүйе олардың
байланысы, тұтынушы мен техникалық тәсілдердің жылы қарым – қатынасы,
бағдарламалық – ақпараттық тәсілдердің параметрлерін зерттеу, шектеулер мен
талаптарды қанағаттандыратын тесерулерді қарастырады.
БҚ құрылымына функционалды және қамту бөлігі. Функционалды бөлігі БҚ
нақты мазмұнын анықтайды, тұтынушының қызмет ету ерекшелігін көрсететін бір
– бірімен жалғас тапсырмалар жиынтығын сипаттайды. Функционалды қамтуды
даярлаудың негізінде тұтынушының БҚ деген талаптары мен (кіретін ) енетін –
шығатын ақпарат туралы сипаттамасымен қоса функционалды кәсібилігі жатады,
және сенімділік деңгейінің әдіс – тәсілдері, ұстаушылар қолданылатын
ақпарат саласы, жылы қарым – қатынас. Әдетте осында рұқсат етілмеген
тәсілдерден сақтанудың сипаты мен үзіліс болғанда қайта қалпына келтіру
жүйесі, ойластырылмаған жағдайда басқару тәсілдерін де жатқызады.
Қамтамасыз ету бөлігі қамтудың дәстүрлі түрлерінен тұрады: ақпараттық,
бағдарламалық, техникалық, технологиялық және басқалар.
Ақпаратпен қамту ұйымының ақпараттық қорын сипаттайды, ақпараттық
байланыстарды ретке келтіреді, ақпараттық көрсеткіштің бүкіл жүйесінің
құамын белгілеп, мазмұндайды.
БҚ – ның бағдарламалық қамтуы жалпы және функционалды болып бөлінеді.
Жалпы бағдарламалық қамту ДЭЕМ – мен кешенде қарастырылады да операциялық
жүйелерді ендіреді, және қолданбалы бағдарламалар, операциялық жүйелердің
мүмкіндіктерін кеңейтетін, диалогтың бағдарламалық тәсілдері және
басқаларды енгізеді.
Жалпы БҚ процессордың жұмысын басқаруға арналған, жадқа кіруді
ұйымдастырады, перифериялық құрылғылар, процессорды басқару мен жіберу,
қолданбалы бағдарламаларды орындау, бағдарламалардың жоғары дәрежедегі
тілде орындалуын қамтамасыз етеді.
Функционалды БҚ функционалды автоматтандырылғанына арналған, ішіне
әмбебап бағдарламалар мен функционалды қалталар кіреді. Мұндай
бағдарламалық тәсілдерді жобалағанда нақты тұтынушыға жобаланған бағдар
принциптерін сақтаған дұрыс. Бағдарламалық және техникалық қамтуға арналған
талаптардың қосындысы тұтынушының көптеген функцияларынан танылады, және
бұл тұтынушының кәсіби бағдарлау проблемасын шешуге мүмкіндік береді.
БҚ ТҚ ДЭЕМ қоры бойынша ақпаратты өңдеу тәсілі мен техникалық кешенді
ұсынады, ол маманның пәндік және проблемалық жақтарды шешкендегі кызметінің
автоматтандырылуына белгіленген. Ұйымдық басқару саласы маманының БҚ әдетте
жеке немесе ұжымдық тұтынатын ДЭВМ-ге негізделеді. БҚ технологиялық
қамтылуы маманның қызметіне сәйкес, БҚ шешілетін тапсырмалар кешенінің
технологиялық процесті пайдаланған тұсына белгіленген.
Технологиялық процесс енгізуді, мәліметті бақылауды, жөндеуді, жинауды,
сақтауды, іздеуді, қорғауды, сыртқа шығатын құжаттарды алатын функционалды
жұмыстардың жиынтығы болып табылады. Тұтынушы кейбір ұжымның мүшесі болып
табылуына қатысты және онда белгілі бір қызмет атқаратын болғандықтан
орындаушылардың тапсырманы шешудегі технологиялық өзара қимылын қарастырған
дұрыс, мамандардың бірге жұмыс істеу шарттарын қамту керек. Бұл ережелердің
БҚ тұтынушылардың лауазымдық басшылықтары мен кәсіби талаптарында көрініс
тапқаны жөн.
БҚ жүйелеу негізінде бірқатар кәсіби белгілер жатады. Қолдану аумағын
есепке ала отырып БҚ функционалды белгілеріне қарап жіктеуге болады.
БҚ маңызды жүйелеу белгісіне оның игерілу тәртібі жатады, содан бірегей
топтық және тізбектік игеру тәртіптері туындайды. Бірінші жағдайда БҚ ДЭЕМ-
ге негізделіп іске асырылады. Мұнда бар ресурс тұтынушының монопольды жеке
басқаруындағы билігінде болады. мұндай жұмыс орны стандартты емес, кәсіби
тапсырмаларды шешуге және оны жүзеге асыру үшін ЭЕМ аз күштілікте қолдануға
бағытталған.
Топтық игеру тәртібі бір ЭЕМ мәліметтік негізінде әкімшілік не
функцияналды тұтастығына қарай ьіріктірілген бірнеше жұмыс орнын жүзеге
асырады. Мұндай жағдайда енді кұшті ЭЕМ мен әжептеуір кұрделі БҚ талап
етіледі. Игерудің топтық тәртібі әдетте мәліметті өңдеудің бөлінуін
ұиымдастыруда қолданылады, бұл бір жеке бөлімшенің немесе мамандар мен
басшылардың сенімді тобына қызмет көрсететін ұйым болады.
БҚ игерудегі тізбектік тәртіп алғашқы мен екіншінің жетістіктерін
біріктіреді. Бұл жағдайда әрбір БҚ бір ЭЕМ негізінде құрылады бірақ дәл сол
уақытта есептеуіш тізбектің жалпы қорын қолдануға да мүмкіндігі бар.
БҚ жіктеудің тағы бір түрі олардың міндеттерді шешу түріндегі
жүйелілігіне байланысты.
БҚ белгілі бір топқа негіздеп енгізу терең әрі жан – жақты сараптауды
қажет етеді, бір типті БҚ – ның ішінен ең тиімдісін таңдау мақсаты
салыстырмалы баға беру мүмкіндігін жоққа шығармайды. Аталмыш жағдайда, БҚ
қарастырылуы отбасылық дәрігерлік амбулаториядағы
қызметкерлердің,науқастардың ақпаратты енгізу – шығару, сақтау, бақылау
және алмастыруын қарастырады.

3. Техникалық тапсырма

Бағдарламаны орнату және эксплутациялау үшін жүйелік
администрациялаудың бастапқы білімдерін білу қажет. Бірінші этапта
Database Desktop бағдарламасын орнату керек. Берілген бағдарлама
Delphi-дің 7.0 версиясында құрылған және тестіленген. Ең алдымен,
BDE-Administrator бағдарламасында алиасы атты - берілгендер
қорының бүркеніш аттарын құру керек. Бағдарламаны орнату туралы
мәлімет төмендегі қолданушыға арналған қосымшада айтылады.
Аппараттық құрылғыларға қойылатын талап
Диплом жобаның алдына қойылған есебін жоғары дәреже орындау
үшін келесі компьютерді қолдану керек: Intel Pentium IV 700 -(RAM
2 Gb, HDD 160 Gb, CD-ROM 52X);
-баспа құрылғысы принтер - HPackard 610 (A4, 8ppm,600*600 dp1,2 Mb,
10 pages мин шығарады);
Бұндай берілген ЭЕМ моделін таңдау себебім, өйткені БҚ-да
есепті шығару процессінде ақпарттарды өңдеу ресурстары және
бағдарламаны қолдану барысында базаның үкеюіне байланысты. Сонымен
қатар есептеуіш жүйенің жылдам атқаратын қимылын ескергенде ақпартты
өңдеу жылдамдығын қажет етеді, сол себептен осы моделді таңдадым.
Бағдарламаны қамтамасыздандырудың талабы
Бағдарламаны қолдану барысында кейбір қателіктердің тумауына
байланысты объектілі жан-жақты бағдарламалауда қатты жүйе контекстік
көмекші сыбырлама қолданылды. Ал бұл құрылып жатқан бағдарламалардың
күнін қысқартуға әкеледі. Бұл бағдарламадағы БҚ және файлмен
жұмыс жасауының өңдеу жылдамдығын ескергенде өте ыңғайлы.
Delphi - бұл тіл және CASE- технология құрылғысынан құрылған RAD
классы (Rapid Application Development Қосымшаны тез құруға арналған
орта) бар бағдарламалау ортасы.
Delphi тілі Windows қосымшасын құру үшін бірнеше мысалға С++ -
та жұмыс істейтін адамдар қажет еді, ал қазір Delphi-нің көмегімен
Windows қосымшасын құру үшін бір адам ғана қажет.
Windows интерфейсі CASE- технологиясын толығымен интегралды
ортадағы барлық өмір цикл фазасында құрылған қолданбалы жүйе мен
жобалау жүйесін қамтамасыздандырады.
Delphi өте көп мүмкіндіктерден тұрады,мысалға форманы жобалаудан
бастап, барлық белгілі форматтағы БҚ-мен жұмыс жүргізеді. Delphi
ортасының көмегімен Windows жалпы мақсатында қолданылып жатқан
компонентерді бағдарламалау қажеті жоқ. Мысалға оларға таңба,
пиктограммалар және диалогты панелдер жатады. Windows ортада
жұмыс істеу барысында кейде бірдей объектілердің қолданылып жатқанын
байқаймыз. Диалогты панелдер (мысалы, Choose File және Save File )
көп қолданылатын компонентерге жатады. әрине осылардың барлығы Delphi-
нің арқасында. Тағыда бір айтып кетер Delphi визуалды және
визуалды емес объектілер, түймелер, объектілер ішіндегі
берілгендерімен, меню және құрылып қойған диалогты панелдерден тұрады.
Осы объектілердің көмегімен мысалы, бағдарламаны қолданбай тышқанның
түймесін екі шертіп берілгендерге қол жеткізуге болады. Осының
барлығы CASE- технологиясының қазіргі заманғы бағдарламалық
қосымшаның қолдану реализациясының арқасында.

2 БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ҚАМТАМАНЫ ЖОБАЛАУ

2.1 Зерттелінетін объектіге талдау жасау

Деректер қорын құрастырудағы ең басты мақсат мәліметтерге жедел және
нақты түрде қол жеткізу. Ең басты қиыншылық болып деректер қорын басқару
болып табылады. Яғни деректер қоры жүйесін жүйелі түрде жұмыс істеуін
қамтамасыз ету. Деректер қорын қауіпсіздігін қамтамасыз ету бұл ең басты
қиыншылықтардын бірі болып табылады. Бағдарлама жылдам оперативті түрде
жұмыс жасау үшін деректер қорын триггерлер арқылы процедуралар қоймасына
жазылады.

2.1.1 Автоматтандырылған жұмыс орнының қызметі

Дипломдық жобаны жазу барысында кез келген мекемедегі ең алдымен
мекеме басшылығы мен қызметкерлермен , құжаттармен , қай бағдарламалық
қамтамамен жұмыс жасайтыны туралы т.б мәліметтермен танысып, Дипломдық
жобада қарастырылып отырған №1 Шымкент қалалық дәрігерлік
амбулаториясында бұл үрдістер қалай іске асатыны , қалай орындалатыны
туралы танысып, білуіміз керек.
Жиналған материалдарды бөлімдерге бөлу. Оларды стандартқа сай бір
тізімге келтіру.Дипломдық жобаның тақырыбы Отбасылық дәрігерлік
амбулаторияда науқастың жеке картасын жүргізу және тіркеу бойынша
автоматтандырылған жүйе құру. Бұл тақырып бойынша қарастырылатын
бағдарлама Delphi, Microsoft Office Access, FoxPro бағдарламалық
орталарында қарастырылуы мүмкін.
Мекеме көп жағдайда MedStat және Prof_2012 секілді бағдарламалармен
жұмыс атқарады.
MedStat бағдарламасы бұл MS Excel –де жасалған, өзiне қоса мекеме
бойынша барлық мәлiметтердi статистикалық есепке алуды енгізу үшiн
жүргізіледі: медициналық қызметкерлер саны, қызметі, медициналық мекемеге
келіп-кеткендердің саны, мекеменің техникалық жабдықталуы және т.б.

Сурет 2.1.1- Медстат бағдарламасы

Отбасылық дәрігерлік амбулаторияда науқастың жеке картасын жүргізу
және тіркеу бойынша автоматтандырылған жүйесін құру мекеме
қызметкерлерімен қатар емделушілер үшін де өте тиімді. Себебі, науқас
кезекте ұзақ тұрмастан керекті медициналық көмегін ала алады. Ақпараттық
жүйені қолдану медициналық мекемедегі қызмет көрсету сапасын бір деңгейге
көтереді, ол мекемеге келу деңгейін едәуір жоғарылатады.
Қабылдау бөліміндегі қызметкер бұл ақпараттық жүйені қолданбай әрбір
емделушіге қанша уақыт жұмсайтынын талдауға болады:
• Емделушіні қабылдау мен оның барлық құжаттарын толтыруға және
болжамсыз факторлар жоқ жағдайда 5-15 минут уақыт жұмсайды.
• Емделушінің жеке картасын толтырумен қатар онда дәрігердің аты-жөні
оның көрсететін қызметтері туралы жазуға тағы бірнеше минуттар
жұмсайды, айта кететін жайт дәл осы үрдіс барлық емделушілермен күні
бойы қайталанады.
• Қабылдау күннің соңында қабылдаған науқастар мен көрсетілген қызметтер
туралы есеп беруге 10-30 минут уақыт жұмсалуы мүмкін.
• Және әр айдың соңында есеп беруде 1-4 сағат уақыт жұмсалады.
Медициналық мекеменің бағдарламаларының қатарына осы автоматтандырылған
жүйені енгізетін болсақ, қабылдау бөліміндегі қызметкерге жұмыс жасау
ыңғайлы және тиімді болады. Емделушілер үшін де алатын маңызы зор болады,
себебі дәлізде күні бойы кезекте тұрмай белгіленген уақытта келіп қажетті
медициналық көмегін ала алады.

2.1.2 Құрылымдық жобалау

Құрылымдық жобалаудың бастапқы деректері. Кез – келген МББЖ өзіне
мүмкін болатын мәліметтердің логикалық бірліктерімен жұмыс жасайды, сонымен
қатар жоғарғы деңгейдегі логикалық құрылымдардың ақпараттық бірліктерді
құраушы төменгі деңгейлерден аңықталған ережелер композицияларын қолдануға
мүмкіндегі береді. Бұдан басқа, көптеген МББЖ мәліметтер базасы құрылымына
сандық және басқалай шектеулер қояды. Сондықтан даталогиялық модельді
құруға кіріспестен бұрын МББЖ – нің ерекшеліктерін тыңғылықты түрде оқып -
зерттеу керек, жобалық шешімді таңдауға әсер етуші факторларды анықтау
қажет, сонымен қатар, жобалаудың автоматтандырылуының қолда бар
жабдықтарын, оларды пайдалану мүмкіндіктері мен мақсатты бағытталдығын
анализдеу керек.
Құрылымдық жобалау мәліметтер базасының логикалық құрылымын жобалау
болып МББЖ – мен ұсынылатын мәліметтерді физикалық мүмкіндіктері әсер
етеді. Сондықтан да, мәліметтерді физикалық ұйымдастыру ерекшеліктерін білү
логикалық құрылымды жобалау барысында пайдалы болып табылады.
Құрылымдық жобалаудың түпкілікті нәтижесі болып ЯОД – да мәліметтер
базасының логыкалық құрылымын суреттеу табылады. Бірақ егер жобалау
“қолмен” жүргізілсе, онда ең алдымен мәліметтер базасы құрылымың схемалық
графикалық көрінісі құрылады. Бұл жағдайда мәліметтерді суреттеу тілінің
конструкциясы мен ақпараттық бірліктер мен олардың арасындағы байланыстарды
графикалық белгілеудің арасындағы бірмағыналық сәйкестілік қамтамасыз
етілуі тиіс. Графикалық көрнісіс мәліметтер базасының құрылымын автоматты
жобалау барысында жобалаушымен қарым – қатынастың интерфейстік жабдығы
ретінде және де жобаны құжаттау кезінде де қолданылады.


Кесте-анықтамаларды құру және толтыру

Кестелер арасындағы байланыстарды анықтау

Фильтрлер мен сұраныстар жасау

Ақпарат енгізу-шығару қалпын ұйымдастыру

Есептерді қалыптастыру

Негізгі Кнопкалы форма құру

Сурет 2.1 – Есептің шығарылу алгоритмі

ДБ жобалау процесі алдын – ала пәндік облыстағы объектілер
классификациясын жасауға, жүйеге келтіргенде объектілер және олардың
арасындағы бойынша туралы ақпараты береді.
Кез – келген пәндік облыстың даталогиялық модельде суреттеудің
көптеген жобалаудың шешімдері бар.
Жобалау әдісі ең кішкентай логикалық бірлігі (олардың әртүрлі
аталуына қарамастан ) барлық МББЖ семантикалық тең болады және объектің
идентификаторына сәйкес келуі керек немесе объектің қасиетіне немесе
процеске.
Пәндік облыстағы зат арасындағы байланыстар, инфологиялық модельде
сипаталады , даталогиялық модельде инфологиялық элементердің бірге
орналасуына байланысты суретелуі немесе олардың арасындағы байланыстың
жариялауында. Байланыс іштей жазу сырттай жазу деңгейде де берілуі мүмкін.
Бірлескен обьектілердің бір файлда сипатталуына қарағанда, тағы
бір тәсілі бар, әрбір төменгі деңгейдегі класс тобы обьектілеріне бөлек
өзіндік файлдарды атап көрсетуге болады.Осы екі вариант кез – келген МББЖ
қолдану мүмкін.
Сипаттаудың басқа тәсілдері нақты және нақты емес ДБ
логикалық құрылымда класс топтарының суреттеуімен байланысты класс тобының
нақты суреттейді - жазуында қасиеттердің мағыналары үшін жолдар белгіленуі
әртүрлі класс топтарының жалпы обьектілерге және класс топтарының қасиеттің
шешіміне жолдардың орнына класс топтарына тәуельді болған тәуельді
тізімімен бір жол қолданады, оның құрамынан қандай класс тобы, қандай
суреттейтін обьектіге жататыны белгілі болады. ДБ класс топтарының нақты
бөліктен құрылымын принциптің орындалуы МББЖ – ң спецификасынан тәуельді
болады.
ДБ логикалық құрылымын жобалауында негізгі мағынасын пәндік
облысының қасиеті иемденеді. Бірақта информацияның өңдеу мінезі де
жобалауда шешімін қабылдауға әсерін тигізеді. Мыс: Жиі қолданылатын
информацияны бірге сақтау ұсынылады, көп жағдайда бірге өңделетін және
керісінше бірге көп қолданылмайтын информацияны әртүрлі файлдарға
бөліктеу. ДБ тізімінде қолдағаннан гөрі, көп қолданылатын информацияны және
информацияға жолдамалар жиілігі аз болатын әртүрлі файлдарда сақтау керек,
соңғысын архивтік файлдарға кіргізгені жақсы бөлер еді.

2.2 Қарастырылатын бағдарламалық қамтаманың мақсаты

Дипломдық жоба тақырыбы Отбасылық дәрігерлік амбулаторияда науқастың
жеке картасын жүргізу және тіркеу бойынша автоматтандырылған жүйе құру.
Дипломдық жобаның маңыздылығы бұл, қолданбалы бағдарламалау денсаулық
сақтау мекемелерге қажетті ақпараттық жүйелерін қамтамасыз етеді. Заманауи
ДЭЕМ-дің жылдам әрекет етуі және үлкен көлемдегі ақпараттарды өңдеу үшін
жедел жадысының көлемді сыйымдылығымен ерекшеленеді. Олардың медицина
саласының мынадай облыстарында, мысалы, Медстатистикада қол еңбегінің
уақытын қысқарту, жұмыстың сапасы мен дұрыстығын жоғарылату және соңғы
нәтижені жылдам алуға мүмкіндік береді.
Дипломдық жобаның жобалау кезінде ол өзінің ресурстарға сұранысын ұсына
алады. Өнімнің соңғы нұсқасында бірнеше маңызды жетістіктер бар, олар
төменде берілген:
1. Электронды басшының жеке компьютер ресурстарына талап қоймайды және ол
WINDOWS 95, 98, 2000 немесе WINDOWS NT операциялық жүйелері қосылуы
мүмкін кез келген жұмыс станциясына сәтті қосыла алады. Қосымша
қосудың міндетті шарты INTERNET EXPLORER болуы тиіс.
2. Басшылықпен жұмыс істеу үшін клавиатураны пайдалану міндетті емес,
“тышқан” түріндегі манипуляторды пайдалану жеткілікті, бұл өте қолайлы
және пайдаланушы тарапынан артық әрекетті қажет етпейді.
3. Басшылықта түрлі үзілу жағдайлары мүлдем болмайды, себебі
пайдаланушымен жасалатын барлық диалогтар ақпаратты пайдаланушының
енгізуін көздемей, мәлімет нұсқаларын таңдау мүмкіндігін ұсынады.
4. Барлық ақпарат бір файлда жиналмаған, бұл оның жүктеу уақыты мен
оперативті жад көлемін ұлғайтқан болар еді, өзара гиперсілтемелері бар
және қажетті ақпаратқа өте жылдам енуді қамтамасыз ететін жеке
файлдарға бөлінген.
Қазіргі компьютерлік техниканың техникалық прогресі жағдайында әрбір
пайдаланушының компьютерінде кем дегенде 8 Мб видео жады бар. видеоадаптер
қойылған, бұл қажетті видео тәртіп жасауға жеткілікті.
Ақпараттық жүйені жобалау кезінде функционалдық модельдеу
технологиясының әдістері қолданылады. Деректер қорының схемасын құру
кезінде бір жақтың объектілері және пәндік облыстың сипаттамалары мен
екінші жақтың атрибуттарымен қатынастар орнатылды. Барлық қатынастар ең
болмағанда үшінші нормальды формаға бағынуы керек, ол ақпараттың
қайталануына жол бермейді, яғни құрылған ақпараттық жүйенің дұрыстығын
білдіреді.
Осы талаптардың барлығына жауап бере отырып, мен Delphi 7.0
бағдарламалық тіліне таңдау жасадым. Delphi 7.0 нұсқасы Windows32
операциялық жүйесінің негізінде дайындалған. MS – Windows қоланушының және
программисттің стандартты ортасын қамтамасыз ететін, қолданушыларға
графикалық интерфейс қабықшасын (GUI) ұсынады.
Ақпараттық жүйені құру кезінде келесі талаптарға мән беру қажет:
- Ақпараттық жүйені қолданушылардың барлық талаптарын қанағаттандыру
қажет. Ақпараттық жүйе жобалаудан бұрын оның қызметіне қолданушылардың
талаптарына кеңінен зерттеу жүргізу қажет.
- Ақпараттық жүйе деректердің бүтіндігін және қайталанбастығын қамтамасыз
етуі қажет.
Құрылатын программа орындайтын функцияларды атап өтейік:
- деректер қорында орналасқан барлық ақпаратты қарап шығу мүмкіндігі;
- деректер қорының жазбаларын толықтыру, өзгерту, өшіру мүмкіндігі.
Қажетті ақпаратты ыңғайлы іздеу үшін жүзеге асыру қажет:
- жазбалардың сұрыпталуын;
- жеке өрістердің енгізілген мәндері және олардың диапазондарына сәйкес
жазбалар фильтрациясын;
- статикалық және динамикалық SQL сұраныстары көмегімен әр түрлі
кестелерде орналасқан деректерге таңдау және жинақтау жасау;
- деректер қорында орналасқан ақпаратқа талдау жасау.
Қорытынды.
Берілген тапсырма бойынша зерттеу жүргізіліп, ақпараттық жүйесін
жобалау жұмысы жасалды.
Үш автоматтандырылған жұмыс орны құрылды: администратордың, кассирдің
және қарапайым қолданушының клиенттік қосымша программалары.
Іс жүзінде әрбір АЖ ақпараттың үшеуінің біріне – құпиялылығы,
біртұтастығы немесе қол жетімділігінің бұзылуына бағытталған қаскүнемнің
әрекеттерінің жиынтығы болып табылатын ақпараттық шабуыл ретінде бола
алады. Бұл қасиеттерді қарастырсақ. Құпиялылық қасиеті ақпаратқа рұқсат
бермеуге немесе өкілетті емес жақтарға, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Халыққа амбулаториялық көмек көрсету
Отбасылық дәрігерлік амбулатория туралы ереже
Стоматологиядағы ақпараттық технологиялар
Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру
ДИСПАНСЕРЛІК НАУҚАСТАРДЫҢ ЭЛЕКТРОНДЫ ТІРКЕЛІМІ
Халықтың статистикалық тіркелімін жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНЫҢ ДАМУЫН ҚАРЖЫЛАНДЫРУ
Медицинадағы автоматтандыру ақпараттандыру жүйесінің спецификасы мен өткізілген анализдердің ерекшеліктері
Мейірбике ісі негіздері оқу әдістемелік құрал
Медициналық ақпараттық жүйелер
Пәндер