Мемлекеттің белгілеріне жататындар

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 35 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Әр ғылымның немесе оку пәнінің өзіндік зерттейтін, оқытатын пәні болады. Ғылымның немесе оку пәнінің заты - ол зерттейтін мәселелердің жиынтығы.

Тақырыптың өзектілігі. Мемлекет және құқық теориясының (МҚТ) пәні - бұл мемлекет пен құқықтьң пайда болуының, дамуының және қызмет атқаруының жалпы заңдылыктары, олардың мәні, кұрылымы, негізгі бөлшектері, принциптері, институттары. Сонымен катар МҚТ қазіргі мемлекеттік құқықтық болмыстарды да қарастырады және жалпы кұқықтық түсініктерді зерттейді.

Мемлекет пен құқықты басқа құрылымдардан бөліп қарауға, сондай-ақ әлеуметтік құбылыстар жүйесіндегі олардың орнын анықтауға, сөйтіп, мемлекет пен құқықтық мәнін терең түсінуге мүмкіндік береді. [1]

Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеті. Мемлекет пен құқық өте тығыз байланысты. Құқықсыз мемлекет өмір де сүре алмайды, қызмет те істей алмайды. Сондыктан мемлекет пен құқықтың пайда болу заңдылықгары да ұқсас. Мемлекет пен құқық теориясының пәнін былай кестелеуге болады.

Курстық жұмыстың зерттеу пәні. Мемлекет және құқық теориясының пәні - өте күрделі ұғым. Осы пәнді толық зерттеу үшін төмендегі сұрақтарға аса көңіл бөлу қажет:

мемлекет және құқықтың мәні.
кез келген типті және кез келген жүйедегі мемлекет және құқықтың жалпы сипаттары.
мемлекет және құқық пайда болуының жалпы заңдылықтары.
мемлекет және құқықтың типтері мен формалары (нысандары) .
мемлекет және құқықтың дамуы мен қызмет етуінің жалпы заңдылықтары, принциптері, механизмдері.
мемлекет және құқықтың бір-бірімен және басқа қоғамдық құбылыстарымен байланыс етудің жалпы заңдылықтары.

Заң ғылымдары арасында мемлекет және құқық теориясы ерекше орын алады. Мемлекет және кұқык теориясының ерекшеліктері мыналардан тұрады:

- біріншіден, қоғамдық ғылым, өйткені оның пәні мемлекет және құқық, бұлар қоғамдық құбылыстар болып табылады. Бұл ғылым (мемлекет және құқық теориясы) басқа ғылымдардың біразынан (табиғат зерттеу, техникалык тәрізділерден) осы айырмашылықтары аркылы ерекшеленеді;

- екіншіден, саясат пен заңдарды зерттейтін ғылым, мұндай зерттеулерде мемлекеттің саясат пен билікке жататын немесе ғылыммен тікелей байланысты қызметтік іс-әрекеттерін карастырады. Міне, осындай сипатты айырмашылығына байланысты мемлекет және құкық теориясы мемлекеттік-кұқықтық қондырманы тікелей зерттемейтін басқалай да қоғамдық ғылымдардан ерекшеленеді;

- үшіншіден, ғылым мемлекет пен құқықтың негізгі және жалпылық заңдылыктарын, жалпыламалык сипаттарын зерттейтін жалпытеориялық ғылым болып табылады. Осы айырмашылығы арқылы арнайы заң ғылымдарынан ерекшеленеді;

- төртіншіден, методологиялық сипатындағы ғылым. Мемлекеттік-кұқықтық қондырманың жалпы зандылықтарын баяндап түсіндіргенде мемлекеттік-құқықтық құбылыстарды зерттеудің амал-тәсілдерін, жолдарын қарастырып, олардың әдістемелік мәселелерін де шешеді.

- бесіншіден, заң ғылымдарының бәріне тән тұғырнамалық сипаты бар ғылым. Өйткені барлық заң ғылымы пәндерінің "өне бойын көктей өтетін" құқықтық құбылыстарды зерттейді.

Сонымен мемлекет және қүқык теориясын - мемлекет пен құқықтың негізгі және жалпы зандылыктарының, олардың мәні мен тағайынының фактілерге негізделген дамуын қорытындылаған білімдер жүйесі дейміз.

І. Мемлекет және азамат құқығы

1. 1 Мемлекет түсінігі

Мемлекеттің түсінігін анықтауда қажетті еске алатынымыз субъективті факторлар, әртүрлі адамдардың бір құбылыстың өзін бірдей емес қабылдауын және объективті жағдайларды да ескеру. Себебі мемлекет - көпжақты және қыйын құбылыс болғандықтан бұл түсініктің болуы заңды.

Мысалы кең мәнінде мемлекет сондай қоғам не қоғамның саяси ұйымның ерекше нысаны. Қысқа мәнінде “мемлекет” атауы басқару аппаратын, қоғамнан бөлініп шығып оның үстінеде тұрғанын белгілеуге, не ұлттарды, басқа елдің тұрғындары өмір сүріп жатқан аумақтарды белгілеуге ұзақ емес пайдаланылады. [2]

Мемлекет өзінің әртүрлі даму кезеңдерінде біржақты емес анықталады.

Мысалы, Аристотель мемлекетті былай анықтады “как самодоволеющее общение граждан, ни в каком другом общении не нуждающихся и ни от кого другого не зависящих”, яғни қазақшаға аударсақ, мемлекет өзіндік мәні бар азаматтармен араласу, басқа ешқандай араласуды қажет етпейтін және ешкімнен тәуелді емес араласу.

Никколо Макиавелии, Возрождения дәуірінің философының есебімен мемлекет - “общее благо, которое должно получаться от выполнения реальных государственных интересов”, яғни мемлекет - жалпы игілік, нақты мемлекеттік мүдделердің орындалуына байланысты болуы міндетті - деген.

Ағылшын философы XVI ғасырдағы Томас Гоббстың мемлекетті анықтауы былай: “единое лицо, верховного владыку, суверена, воля которого вследствие договора многих лиц считаеться волей всех, ” - жалғыз адам, жоғарғы әміршінің тәуелсіздігінің еркі көп адамдардың келісімімен барлығының еркі болып есептеледі - деген.

XVII - XVIII ғасырларда Джон Локк мемлекетті адамдардың белгілеген жалпы заңмен біртұтастыққа бірігуі деген.

ХХ ғасырдың аяғында Батыста көбірек белгілі мемлекеттің жалпыға бірдей, құрылым негізінде жатқан аумақтар, халық және мемлекеттік билік - деген анықтама болды.

Ресей заңгерлері мемлекетті ерікті адамдардың қоғам одағы, тек мемлекеттік органдарға ең жоғарғы мәжбүрлеу құқық берген - деген, тағы да: “белгілі аумақта тұратын ерікті адамдардың одағы және ерікті жоғарғы билікке күштеумен бағынатын” деген.

Әртүрлілігіне қарамай, барлық келтірілген анықтамалар мемлекеттің мәніне жалпы әлеуметтік ыңғайды көрсетеді, оның қалпында, олар қоғамдық мүддені қамтамасыз ететін құрал ретінде көрінеді.

Марксизм мемлекеттің түсінігінің анықтамасына таптық ыңғай әкеледі. Таптардың пайда болуын және олардың арасындағы күрестің болуының міндетті екенін айтып Ф. Энгельстің пікірінше таптардың арасындағы тұрақты өсіп келе жатқан антогонизм мемлекеттің араласуын қажет етеді. Сондықтан мемлекет үстем таптың саяси ұйымы ретінде қаралады. Бірінші маңыздылық мемлекеттік биліктің күштеу жағына беріледі - таптық диктатураға. Мемлекетте чиновниктердің әкімшілік аппаратын маңызды деп есептейді. Осы ойдың негіздері В. И. Лениннің ойларында толық көрсетілген, яғни мемлекетті қандай болмасын таптың қолындағы екінші тапқа үстемдік жасау үшін құрылған құрал (машина) деген. (Ленин В. И. Полн. собр. соч. Т. 33 с. 24, 95) .

Бүгін Ресейдің арнайы идеологиясында бірінші орынға жалпыадамдық бағалылық қойылады, сондықтан мемлекетті тағы да “барлығы және барлығы үшін” деп анықтағылары келеді. [3]

Сонымен бірге, мемлекеттің мәнін қысқа таптық тәсіл ретінде және “жалпыадамбаласылық” деп анықтау біржақтылық болады. Жалпыадамдықтың бағалаушылар бір анықтамадан қашып екінші қателікке ұшырасуда. Мемлекетті анықтауда нақты өмірдегі оның таптық және таптық емес, адамдық белгілері есепке алуы қажет.

Мемлекеттің мәнін терең жан-жақты түсіну үшін, оның белгілерін білу керек, яғни мемлекетті, мемлекеттік емес институттар мен жалпықоғамдық ұйымдардан айыратын.

Мемлекеттің белгілеріне жататындар:

Мемлекет- барлық қоғамның саяси ұйымы, яғни оның жәй ғана бөлігіне жатқызуға болмайды. Мемлекеттің тұрғындарын (республикадағы) азаматтар, не қол астындағылардан (монорхиядағы) тұрады, дегенмен әлеуметтік бөліншілік алдын-ала белгіленеді. Мұнда шет елдердікі, қашып жүргендер, азаматтығы жоқтар кірмейді. Көптеген елдердің конституцияларына сай мемлекеттің тұрғындары халық болып есептеледі.
Көпшілік билік, қоғамнан жоғары тұрады және оның билеушілерге және бағынушыларға бөлінуін болжайды. Көпшілік билік - деп билік аппаратын және ерекше қатпардағы адамдардан тұратын басқаруды атайды. Ол адамдар өз қызыметтерін сайлану, тағайындау, мұрагерлік арқылы алады. Қандай мемлекетте болмасын билік аппартымен қатар мәжбүрлеу аппараты болады, олар да көпшілік биліктің элементтеріне жатады. Олар ерекше қарулы жасақтардан: әскер, полиция, барлаудан, сонымен бірге мәжбүрлеу мекемелерінен тұрады (абақтылар, лагерлер т. б. ) . Көпшілік билік әр уақытта және барлық мемлекеттерде ең алдымен үстемдіктегі ортаның мүддесін көздеген.
Тұрғындардың аумақтық бөлінуі. Қандай болмасын мемлекет тек белгілі аумақтарда ғана өмір сүреді және қызмет жасайды. Мемлекеттің аумақтары әкімшілік-аумақтық бөліктерден тұрады: округтер, провинциялар, жерлер, облыстар, графтар, райондар. Олардың мақсаты - мемлекеттік билікті және басқаруды өздері тұрған аумақтарда ұйымдастыру.
Суверенитет. Мемлекеттік (суверенитет) егемендік дегеніміз, елдің ішіндегі мемлекеттік биліктің үстемдігі және оның сыртқы саяси ортадан тәуелсіздігі. Үстемділік дегеніміз, мемлекеттің өз еркімен қоғамдағы жалпыға міндетті тәртіп жолын, белгілеу бір ғана құқықтық тәртіпті, лауазымды адамдардың, азаматтардың құқығы мен міндетін, мемлекеттік және қоғамдық ұйымдардың міндеттерін қамтамасыз ету. Тәуелсіздік осы мемлекетті халықаралық бірлестікте халықаралық қатнастардың субъектісі ретінде мойындауы және басқа мемлекеттердің тәуелсіз мемлекеттің ішкі жұмыстарына араласпауы.
Салықты белгілеу - көпшілік билікті асырауға және әлеуметтік бағдарламаларды іске асыруға қажетті азаматтардан және заңды тұлғалардан ұсталатын міндетті төлемдер.

Мемлекеттің жоғарыдағы, өзінің айырмашылығын көрсететін белгілерден басқа, өзінің рәсімдері бар (Ту, герб, әнұран) дәстүрлі, еске алатын күндері бар.

Қорыта келіп, мемлекетті былай анықтауға болады, қоғамның саяси ұйымы, көпшілік билікке сүйенуші, таптық және жалпыадамдық мақсаттарды белгілі аумақтарда орындау үшін қажетті ұйым.

Мемлекет - ру-тайпалық құрылыс ыдырап, қоғам ішінен көсемдер мен оның айналасындағылар бөлініп шығып, қоғамның әлеуметтік жіктелісі тереңдеп, шаруашылық байланыстар кеңейген кезде қоғамдағы қатынастарды реттеу үшін пайда болған құбылыс. Қазіргі уақытта мемлекетті анықтауда плюрализмге жол берілген. «Мемлекет» ұғымы кең мағынада жоғарғы мемлекеттік билік және басқару органдары бар, белгілі бір аумақта орналасқан ел, қоғам, халық ретінде түсіндіріледі. Сөйтіп, мемлекет дегеніміз саяси аумақтық басқару және күштеу аппараты бар, көпшілік биліктің тәуелсіз саяси ұйымы. Мемлекет бүкіл қоғамды қамтый отарып қоғамның ішінде де, басқа сыртқы мемлекеттермен де қызмет атқарады. Мемлекет-ерекше қоғамдық құбылыс. Сондықтан, оны рулық құрылыстағы әлеуметтік биліктен мына белгілері бойынша ажыратамыз:

1. Көпшілік билік барлық мемлекет аумағындағы тұрғындарға мемлекет атынан жүргізіледі. Бұл көпшілік саяси билікке басқару және билік органдары жатады. Қоғамды басқарудың арнаулы аппараты болады. Бұл күштеу аппаратына-сот, прокуратура, ішкі істер органдары т. б. және жазалау шараларын іске асыратын органдардың (әскер, түрме) болуы. Мемлекеттегі басқару аппаратына байланысты ерекше адамдар тобы пайда болады.

Жоғарыдағы аппараттар жалпы қоғамның мүддесін емес, нақты бөлініп шыққын таптың, әлеуметтік топтың т. б. мүдделерін қорғайды.

2. Тұрғындардың аумаққа бөлінуі және сол аумақ ішінде көпшілік биліктің іске асырылуы. Кез-келген мемлекеттің өз аумағы болады. Соған байланысты сол аумақта тұрған тұрғындар сол мемлекетке қарайды. Мемлекет олармен қарым-қатынастарын реттеп отырады.

Бұл мемлекет аумағындағы басқаруды мемлекеттік билік іске асырады. Мемлекет өз аумағындағы тұрғындарды өз билігі арқылы қорғап, қолдап отырады.

3. Мемлекеттің егеменділігі. Мемлекеттің халықаралық қатынастарда басқа мемлекеттерге тәуелсіздігі. Мемлекеттегі жоғарғы билік сол аумақтағы тұрғындар үшін жалғыз билік көзі. Мемлекеттік билік заңнан тыс кез-келген билікті танып не өзгерте алады. Сол үшін оның күштеу құралдары мен әдістері болады. [5]

Мемлекеттік биліктің біртұтастығын көрсететін біртұтас мемлекеттік органдар жүйесі болады. Мемлекеттік билікте өз істерін өз бетінше ешкімнің қол сұғуынсыз өзі шешеді.

4. Құқық және заңдардың болуы. Мемлекет құқықсыз өмір сүре алмайды. Мемлекет пен құқықты бір-бірінен ажырата алмаймыз. Кез келген мемлекет өзінің нормативті-құқықтық актісімен мемлекеттік билікті бекіте отырып, мемлекеттік саясатты іске асырады. Құқық саясатты заңдандара отырып, демократиялық құқықтық мемлекетті қалыптастырады.

Тек мемлекет қана жалпыға міндетті нормативті актілерді: заңдарды, бұйрықтарды, қаулыларды т. б. қабылдай алады.

5. Салық және салық жүйесінің болуы. Мемлекет тұрғындарының кірісінен қайтарымсыз алынатын салықтар мен әртүрлі алымдардың алынуы. Мемлекет салықтар мен алымдар арқылы мемлекеттік аппаратты ұстайды, көпшілік саяси билікті қамтамасыз етеді және қоғам үшін пайдалы еңбекке жұмсайды.

Осы белгілеріне қарап мемлекетті қоғамдық ұйымдардан ажыратамыз. Мемлектті тәуелсіз көпшілік билігі бар, белгілі бір аумақта қоғамды басқаратын, қоғамдық пайдалы қызметті атқарушы және мемлекеттік саясаттың орындалуын қамтамасыз ететін аппараты бар, жалпыға міндетті заңдар мен актілер шығарушы саяси ұйым ретінде танимыз.

1. 2 Мемлекеттің түрлері.

Мемлекет - ру-тайпалық құрылыс ыдырап, қоғам ішінен көсемдер мен оның айналасындағылар бөлініп шығып, қоғамның әлеуметтік жіктелісі тереңдеп, шаруашылық байланыстар кеңейген кезде қоғамдағы қатынастарды реттеу үшін пайда болған құбылыс. Қазіргі уақытта мемлекетті анықтауда плюрализмге жол берілген. «Мемлекет» ұғымы кең мағынада жоғарғы мемлекеттік билік және басқару органдары бар, белгілі бір аумақта орналасқан ел, қоғам, халық ретінде түсіндіріледі. Сөйтіп, мемлекет дегеніміз саяси аумақтық басқару және күштеу аппараты бар, көпшілік биліктің тәуелсіз саяси ұйымы. Мемлекет бүкіл қоғамды қамтый отарып қоғамның ішінде де, басқа сыртқы мемлекеттермен де қызмет атқарады. Мемлекет-ерекше қоғамдық құбылыс. Сондықтан, оны рулық құрылыстағы әлеуметтік биліктен мына белгілері бойынша ажыратамыз:

1. Көпшілік билік барлық мемлекет аумағындағы тұрғындарға мемлекет атынан жүргізіледі. Бұл көпшілік саяси билікке басқару және билік органдары жатады. Қоғамды басқарудың арнаулы аппараты болады. Бұл күштеу аппаратына-сот, прокуратура, ішкі істер органдары т. б. және жазалау шараларын іске асыратын органдардың (әскер, түрме) болуы. Мемлекеттегі басқару аппаратына байланысты ерекше адамдар тобы пайда болады. [6]

Жоғарыдағы аппараттар жалпы қоғамның мүддесін емес, нақты бөлініп шыққын таптың, әлеуметтік топтың т. б. мүдделерін қорғайды.

2. Тұрғындардың аумаққа бөлінуі және сол аумақ ішінде көпшілік биліктің іске асырылуы. Кез-келген мемлекеттің өз аумағы болады. Соған байланысты сол аумақта тұрған тұрғындар сол мемлекетке қарайды. Мемлекет олармен қарым-қатынастарын реттеп отырады.

Бұл мемлекет аумағындағы басқаруды мемлекеттік билік іске асырады. Мемлекет өз аумағындағы тұрғындарды өз билігі арқылы қорғап, қолдап отырады.

3. Мемлекеттің егеменділігі. Мемлекеттің халықаралық қатынастарда басқа мемлекеттерге тәуелсіздігі. Мемлекеттегі жоғарғы билік сол аумақтағы тұрғындар үшін жалғыз билік көзі. Мемлекеттік билік заңнан тыс кез-келген билікті танып не өзгерте алады. Сол үшін оның күштеу құралдары мен әдістері болады.

Мемлекеттік биліктің біртұтастығын көрсететін біртұтас мемлекеттік органдар жүйесі болады. Мемлекеттік билікте өз істерін өз бетінше ешкімнің қол сұғуынсыз өзі шешеді.

4. Құқық және заңдардың болуы. Мемлекет құқықсыз өмір сүре алмайды. Мемлекет пен құқықты бір-бірінен ажырата алмаймыз. Кез келген мемлекет өзінің нормативті-құқықтық актісімен мемлекеттік билікті бекіте отырып, мемлекеттік саясатты іске асырады. Құқық саясатты заңдандара отырып, демократиялық құқықтық мемлекетті қалыптастырады.

Тек мемлекет қана жалпыға міндетті нормативті актілерді: заңдарды, бұйрықтарды, қаулыларды т. б. қабылдай алады.

5. Салық және салық жүйесінің болуы. Мемлекет тұрғындарының кірісінен қайтарымсыз алынатын салықтар мен әртүрлі алымдардың алынуы. Мемлекет салықтар мен алымдар арқылы мемлекеттік аппаратты ұстайды, көпшілік саяси билікті қамтамасыз етеді және қоғам үшін пайдалы еңбекке жұмсайды.

Осы белгілеріне қарап мемлекетті қоғамдық ұйымдардан ажыратамыз. Мемлектті тәуелсіз көпшілік билігі бар, белгілі бір аумақта қоғамды басқаратын, қоғамдық пайдалы қызметті атқарушы және мемлекеттік саясаттың орындалуын қамтамасыз ететін аппараты бар, жалпыға міндетті заңдар мен актілер шығарушы саяси ұйым ретінде танимыз.

Мемлекеттік билікті іске асырудың өзіне тән әдістері бар. Бұл әдіс-тәсілдердің әртүрлілігіне қарамастан, мемлекеттік билікті іске асырудың дәстүрлі әдістеріне мыналар жатады:

1. Сенім әдісі. Бұл әдісті пайдалана отырып, жеке адамның сана-сезіміне идеялық-адамгаршілік құралдармен әсер етіп, қажет түсінікті қалыптастырады. Бұл жерде идеологияның маңызы зор.

2. Мәжбүрлеу әдісі. Мемлекеттік мәжбүрлеу дегеніміз мемлекеттік жүйенің жеке адамға психологиялық, материалдық немесе физикалық күш көрсету арқылы мәжбүрлеуі. Оны екіге бөлеміз: 1-сі, құқықтық мәжбүрлеу; 2-сі, құқықтық емес мәжбүрлеу. Біріншісі, құқықтық нормаларда анықталған және арнаулы іс жүргізу шеңберіндегі мемлекеттік мәжбүрлеудің түрлері мен шаралары. Екіншісі, мемлекеттік органдардың зорлық-зомбылығы.

Басқаларға қарағанда аз тараған мемлекеттің құрлыстың бір нысанына конфедерация жатады - бірігіп саяси, экономикалық не әскери міндеттерді шешу үшін біріккен егеменді мемлекеттердің одағы. Әдеттегідей, конфедерацияның біртұтас билік және басқару органдары, тұтас бюджетімен азаматтығы жоқ. Біріккен әркеттерін реттеуге конфедерация мүшелері біріккен органдар құрады, олар тек қатаң белгіленген ортада конфедерацияның құрылу мақсатына сай әрекет етеді.

Конфедерацияның құрылуы барлық оның мүшелерінің ерікті келісіміне негізделген, ал мүшелерінің конфедерациядан шығуы біржақты еріктеріне байланысты мүмкіндік.

Конфедерация кейде федерация құрудағы орта-аралық жағдай (мысалы Швецариялық одақ конфедерациясы (1815-1848) федерацияға көшті) не бөлініп кетеді (Австро-Венгрия) . Кәзіргі кезде конфедерация белгілері Тәуелсіз Мемлекеттердің Достығы (ТМД) .

Конфедерацияның түрлеріне мыналар жатады:

мемлекетаралық одақтар - тәуелсіз мемлекеттерден құрылған, классикалық конфедерация.
Достық - мемлекеттердің бірлігі, егемендікті алып, бір-бірінен экономикалық тәуелділігіне байланысты өз өзінен жеке өмір сүруге жағдайлары жоқтығы (ТМД) .
Мемлекеттердің бірлестіктері - мемлекеттік одақтардың өтпелі нысаны, оның негізінде мемлекетаралық келісімдер жатыр. Бірлестіктердің мақсатына жататындар көбінесе, кедендік, виздік және басқа барьерлерді жою арқылы экономикалық потенциялды көтеру.

Конфедерациядан коалицияны айыра білу қажет, ол дегеніміз, екі не одан көп мемлекеттердің уақытша саяси не әскери одақтары, жалпы қарсыластары болғаннан кейін қорғану және басып алу мақсаттарына сай құрылған.

Жоғарыда көрсетілген мемлекеттік құрлыс бөліктерінен басқа екі мүшеліктегі жүйе өмір сүреді, соған сай қарапайым (унитарлық) және күрделі мемлекеттерге бөледі. Күрделі мемлекеттер протекторат және унии-ға бөлінеді.

Протекторат - екі мемлекеттің одағы, ол келісімге негізделген, соған сай көбірек күші бар мемлекет, күші аз мемлекетке көмек беріп қолдауға міндеттенеді, яғни экономикалық және мәдени, қарулы қорғау, сыртқы істерде өкілеттік сияқты көмектер көрсетеді.

Унии - әртүрлі сипаттағы мемлекеттердің бірігуі. Униидің түрлеріне жататындар:

федерациялар
конфедерациялар
империялар - күш арқылы құрылған күрделі мемлекеттер
фузии - мемлекеттердің қайта бірігуі (кәзіргі Германия) ;
инкориорация - бір мемлекетті басқа бір мемлекетке қосу арқылы құрылған мемлекеттер (мысалы, ССРО-ға балтық жағалауындағы мемлекеттерді 1940 жылы күшпен біріктіру (қосу) ) .

Мемлекеттік құрлыс нысаны -мемлекеттің ішкі құрылымдары, оны аумақтық-саяси бөлудің жолы, мемлекеттің барлық органдарының, оның бөліктерінің органдарымен белгілі қарым-қатнасы. [6]

Мемлекеттік құрлыс нысандарының екі негізгі түрі бар:

Унитарлық мемлекет - мемлекет, оның аумағында біреу ғана мемлекеттік билік органы және басқару органдары, конституция, заңдар және сот жүйесі әрекет етеді. Унитарлық мемлекеттің тұрғындарының бірақ азаматтығы болады.

Унитарлық мемлекет орталықтану деңгейіне байланысты орталықтанған және орталықтанған емес болып бөлінеді. Бірінші оқыйғада жергілікті органдардың билігінде орталықпен тағайындалған шенеуніктер тұрады. Екінші жағдайда, жергілікті сайланған органдар билігінің региондағы мәселелерді шешуге дербестігі бар.

Унитарлық мемлекет ұлттық болуы мүмкін (Франция, Эстония, Япония, Қазақстан Республикасы) және көпұлтты (Қытай, Афганстан) .

Федеративтік мемлекет - бұл мемлекет, бірнеше мемлекеттерден құралады не мемлекеттік құрылымдар, соның аумағында әрекеттегі феодальдық және республикалық билік органдары.

Федерацияның айырмашылығын мына белгілер көрсетеді:

әдеттегідей екі жүйенің болуы заң шығаратын, атқаратын және сот биліктері - федеральды және федерация субъектілері;
федерация мен федерация субъектілерінің өкілеттілігінің бөлінуі;
федерация субъектілерінің белгілі деңгейдегі саяси дербестігі;
екі канальды салық жүйесі;
екі азаматтық.

Қалыптасу принципіне байланысты федерацияның екі түрі бар: әкімшілік, онда аумақты бөлу негізіне тұрғындардың жиі орналасуы, жердің рельефі, пайдалы қазбалардың қоры тағы басқа аумақтық-экономикалық белгілер алынған (АҚШ, Мексика) ; ұлттық, аумақтық бөлудің негізіне жатқан тұрғындардың ұлттық құрамы (Югославия) .

Басқару нысаны - жоғарғы мемлекеттік билікті және оның құру тәртібінің жолы.

Биліктің бір адамға не ұжымдық сайлау органына берілуіне байланысты екі негізгі басқару нысанын бөледі: монархияға және республикаға.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.