Электро ортадан тепкіш сорапты қондырғының жіктелуі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1.Батырмалы ортадан тепкіш электр сорап қондырғылардың сызбасы, қолдану ауданы
1.1Электржетекті ортадан тепкіш сораптар көмегімен скажинаны пайдалануға арналған жабдықтар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.2.Скважинаны пайдалану үшін электр ортадан тепкіш сорапты қондырғыны таңдаудың есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
1.3. Электро ортадан тепкіш сорапты қондырғының жер асты және жер үсті жабдықтары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2.Электро ортадан тепкіш сорапты қондырғының жұмыс істеу принциптері
2.1Электро ортадан тепкіш сорапты қондырғының жіктелуі ... ... ... ... ... ... ..1 6
2.2.Электро ортада тепкіш сорапты қондырғының пайдалану аймағы мен маркировкасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
2.3. Электро ортадан тепкіш сорапты қондырғының құрыысымен гидродинамикасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 27
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..33

Кіріспе
Сораптар, гидравликалық машиналар ретінде, ұзақ уақыт бойы тек су айдау үшін қолданылатын. Қазіргі таңда сораптар адамзат қызметінің көптеген салаларында (коммуналды және өндірістік сумен қамтамасыздандыру, гидроаккумуляция, тасымалдау). Сораптар жылу электр станцияларында қолданылады, сонымен қоса мұнай, мұнай химиясы, химия, қағаз, торфты, металлургия және басқа да өнеркәсіп салаларында қоданылатын сораптар белгілі. Көмекші құрылғы ретінде (үйкеліс түйіндерін майлау мен отын беру үшін) сораптар көптеген машиналар құрамына кіреді: іштен жану қозғалтқыштары, сұйықты-ракеталы қозғалтқыштарда және т.б. плазманы игеру жолында плазмалық сораптар пайда болып жатыр.
Сораптардың құрылымдық түрлері өте көп, сондықтан оларды тағайындалуы бойынша топтастыру қиын. Сорапты қазіргі таңда қозғалтқыштың механикалық энергияны айдалатын сұйықтың энергиясына түрлендіретін машина ретінде анықтаған жөн.
Сораптардың гидроқозғалтқышпен көптеген ұқсастықтары бар, өйткені оларда сұйықтың энергиясын механикалық энергияға түрлендіру процессіне кері процесс жүреді. Сондықтан сораптар мен гидроқозғалтқыштардың теориясы және құрылымдық құрылуы ұқсас болады.
Сұйытықтар мен газдардың физикалық қасиеттері (газдың дыбыс жылдамдығына дейін) өте ұқсас, бұл сораптарды газ машиналарының энергетикалық тобымен - желдеткіштер, газүрлегіштер, компрессорлар және кері процесті машиналармен - бу және газ турбиналарымен аз мөлшерде салыстыруға мүмкіндік береді.

Батырмалы ортадан тепкіш электр сорап қондырғылардың сызбасы, қолдану ауданы
0.1 Электржетекті ортадан тепкіш сораптар көмегімен скажинаны пайдалануға арналған жабдықтар.
Батырмалы ортадан тепкіш электр сораптар мұнай, қатты суланған, кіші диаметрлі және үлкен тереңдікте ұңғыларды өндіруге арналған. Олар құрамында әртүрлі тұздары ерітілген агрессивті қабатты сулар, газдар (оның ішінде күкіртті сутегі), негізінен құм түріндегі механикалық қоспалар бар сұйықтықтарда тоқтаусыз және ұзақ жұмыс істеуін қамтамасыз етуі тиіс.
БОТЭС қондырғысы батырылатын агрегаттан, сағаның жабдықтарынан, электр жабдықтарынан және СКҚ бағанасынан тұрады. Ұңғымадан сұйықтықты көтеру электр ортадан тепкіш сорабының жұмысы есебінен жүзеге асырылады, оның функционалдық схемасы 3.1- суретте көрсетілген.
БОТЭС қондырғысы батырмалы сорап агрегатынан (гидроқорғанышы бар электр қозғалтқышынан және сораптан), кәбіл желісінен (кәбілдік енгізу муфтасы бар дөңгелек немесе жазық кәбіл), СКҚ бағанасынан, ұңғыма сағасының жабдықтарынан және жер үсті электржабдықтарынан: трансформатордан және басқару станциясынан тұрады.

Сурет 1 - БОТЭСқұрылғысыныңпринциптісұлбасы

Бұл сораптың физикалық жұмыс істеу принципі белгілі бір кинетикалық энергия валға айналатын жұмыс дөңгелегінен (3.2-сурет), қуыс арналары бар, қозғалатын 28 сұйықтықтың ағынына негізделген, ол үдеуді алу нәтижесінде бағыттаушы аппараттың қабырғаларының бойымен жоғары қозғалады.
Бұл сораптың физикалық жұмыс істеу принципі белгілі бір кинетикалық энергия валға айналатын жұмыс дөңгелегінен (3.2-сурет), қуыс арналары бар, қозғалатын 28 сұйықтықтың ағынына негізделген, ол үдеуді алу нәтижесінде бағыттаушы аппараттың қабырғаларының бойымен жоғары қозғалады.

Сурет 3.2 - БОТЭС сатысындағы сұйықтық ағынының қозғалысы

Содан кейін сұйықтық келесі бағыттаушы аппаратқа және жұмыс дөңгелегіне кинетикалық энергияның жаңа порциясын сатып ала отырып, дәйекті түрде түседі. Жұмыс дөңгелек жұбы-бағыттаушы аппарат БОТЭС сатысы деп аталады. Сатылар (3.3-сурет) БОТЭС секцияларында орналасқан.
Секциядағы сұйықтық газ сепаратордың қабылдау торы арқылы түседі. Осылайша, сұйықтықты көтеру кезінде сұйықтық қозғалысының кинетикалық энергиясы осы сұйықтықтың бағанасының әлеуетті энергиясына айналады. БОТЭС секцияларынан өткеннен кейін сұйықтық кері және түсіру клапандары арқылы СКҚ-ға түседі және ұңғыма сағасына дейін жоғары қарай қозғалады. Жұмыс дөңгелектері орнатылған біліктің айналмалы қозғалысының көзі және қондырғының барлық басқа айналмалы элементтері батырмалы асинхронды үшфазалы электрқозғалтқышы болып табылады. Асинхронды қозғалтқышты басқару станция бетінде орналасқан басқару көмегімен жүзеге асырылады. Қозғалтқышқа ток беттен кәбіл желісі арқылы беріледі.

Сурет 3.3 - БОТЭС секциясы

БОТЭС жұмысына еркін газдың әсері
Газдың батырмалы сораптардың жұмысына әсер ету дәрежесін анықтайтын негізгі факторларға сорап кезіндегі газ құрамының деңгейін жатқызады. Сораптың арынды сипаттамасының төмендеуіне және сораптың жұмыс режимінің оңтайлы аймақтан солға ығысуына сәйкес арынды қисық бойынша (сурет 3.4 ) бос газдың болуын әкеледі.
Мұндай ығысу берілістің азаюына, пәк-нің төмендеуіне және электр
қозғалтқышының қызып кетуіне ықпал етеді . Сонымен қатар, бұл сорап
арынының азып-тозуына әкеледі: эмульгирленген газдың болуы сорғаптың
бірінші жұмыс сатылары арқылы өтетін қоспаның көлемін ұлғайтады және
сораптың білігіне жеткізілетін энергияның бір бөлігін алады, оны газ
көпіршіктерін қысуға және олардың мұнайда толық ерітілуіне жұмсайды. Бұл
энергияның бір бөлігі сұйықтық ағынын қайтарады, бірақ СКҚ-ға қазірдің
өзінде (бөлінетін газ сұйықтықтың бетіне көтерілуіне ықпал ететін және
ұңғыманың жұмысы үшін қажетті арынды азайтатын "газлифттік әсер" деп
аталады). Жұмыс дөңгелектері мен сораптың бағыттаушы аппараттарының
50 арналарында газ құрамының өсуімен қуыстар пайда болады, олар арналар арқылы газ сұйықтықты қоспаның (ГСҚ) ағынының жалпы ағынына қатыспайды. Батырмалы ортадан тепкіш сорапты арналардың өткізу қабілетінің төмендеуіне, сораптың қайта айдалатын ортамен энергия алмасуының бұзылуына, қалақтардың ағу процесінің тез нашарлауына газ толтырылған кавернаның пайда болуына әкеледі. Жасанды кавитация режимдерінде жұмыс істейтін насоста кейіннен газ құрамын арттыру кезінде беру үзілісі пайда болуы мүмкін .
Мұнай жинаудың арынды жүйесіне жаппай көшу ұңғымалардың сағалық қысымының ұлғаюына алып келді, бұл газдың құбырдан тыс қысымының ұлғаюына әкеп соқты. Ұңғыманың сағасына газ қысымының өсуіне негізінен мынадай факторлар әсер етеді: Автоматты топтық өлшеу қондырғысының қашықтағы орналасуынан сыртқа шығару желісіндегі жоғары қысым, рельефтің кедір-бұдырлығы, өндірілетін мұнай жоғары тұтқырлығы мен т. б. (3.5 сурет).
Сорап компрессорлық құбырлар мен шегендеу колоннасының арасындағы кеңістіктегі газдың артық мөлшері сорап корпусы температурасының өсуіне, БОТЭС сатысындағы сұйықтықтың пайдалы көлемінің азаюына әкеледі, газ гидраттарының пайда болуына, сұйықтық ағынын бұғаттауға, ұңғымадағы динамикалық деңгейдің төмендеуіне, ал егер соңғысының мәні батырмалы сорапты қабылдаудағы газ құрамының рұқсат етілген шамасынан асқан кезде сыни деңгейге жеткен жағдайда, мұндай жағдайда берілістің үзілуі және мұнай өндіруді толық тоқтату қажет.
Газогидраттардың пайда болуына ұңғыманың тоқтауы және онымен байланысты сұйықтықтың сууы, қабаттық сұйықтықта ылғалдың болуы, сондай-ақ мұнайдың газбен қанығу қысымына сәйкес келетін аймақтан жоғары орналасқан ұңғыма учаскелерінде еркін газ фазасының болуы әкелуі мүмкін. Гидраттардың шөгінділерінің статистикасы СКҚ-ның жоғарғы бөлігінде және құбыр сыртындағы кеңістіктегі динамикалық деңгейдің үстіндегі аймақта жиі кездесетін жағдайлардың байқалатынын көрсетеді. Газогидраттардың пайда болуы құбыраралық кеңістіктің жабылуына және сұйықтықтың дебитінің төмендеуіне әкеледі, тіпті қондырғыны беруді толық тоқтатуға дейін. Ұңғыманың оқпанындағы динамикалық деңгейдің төмендеуінің салдары сорапты түсіру тереңдігін арттыру қажеттілігі болып табылады, бұл қосымша шығындармен: сорап-компрессорлық құбырлар мен электр кабелімен, СКҚ бағанасына түсетін жүктемені арттырумен байланысты. Құбырлы кеңістікте еркін газдың жиналуы мынадай асқынуларға әкеледі: сұйықтықтың ағынын азайту, динамикалық деңгейдің төмендеуі, газогидраттардың пайда болуы, 51 жабдық тораптарының жылдам коррозиялық тозуы, "ұңғыманың разрядтауы" және т. б. деп аталатын атмосфераға зиянды әсер ету салдарынан сораптың берілуінің төмендеуі және үзілуі. Бұл әдіс қоршаған ортаның температуралық жағдайына және шығару желісіндегі қысым мәніне қарамастан, автоматты түрде электр ортадан тепкіш сораптармен пайдаланылатын ұңғымалардың құбыр сыртындағы кеңістігінде пайда болатын газ қысымын төмендетуге мүмкіндік береді.

Сурет 3.5 - жоғары газ факторы бар ұңғымаларда сорап жабдығының жұмысы кезінде туындайтын асқынулар

Электрлік орталықтан тепкіш copaп қондырғысы - батырмалы электр қозғалтқышымен тікелей біріктірілген орталықтан тепкіш сораптың жәрдемімен ұңгымадан сұйықты механикаландырылған жолмен өндіру жабдықтарының жиынтығы. Мүнайды, суды, тұздықтарды өндіргенде пайдаланады. Құрамына 50-600 баспалдақты орталықтан тепкіш сорап, арнайы диэлектрлік маймен толтырылған асинхрондық электр қозгалтқышы, электр қозғалтқышының қуысына қойнауқаттық ортаның флюидтері тусуінен сақтайтын протектор, электр қозғалтқышын транс- форматормен және басқару станциясымен біріктіретін жумырсым желісі кіреді. Мұнай уңғымалары үшін бул қондыргының өнімділігі 15-20-1400-2000 м3тэу-ке, арыны 2500-3000 м-ге, электр қозғалтқышының қуаты 500 кВт- қа, кернеу 2000 в-ке, айдалатын суйықтың температурасы 180°С-қа, қысымы 25 Мпа-ға дейін жетеді.Ресейде кеңінен қолданылады.

1.2. Скважинаны пайдалану үшін электр ортадан тепкіш сорапты қондырғыны таңдаудың есебі
Қондырғыны есептеу үшін қажетті берілген мәндер: Пайдалану тізбегінің диаметрі D = 168 мм; ұңғыма тереңдігі 1800м; мұнай өнімділігі Q=80м3тәу; статикалық сұйық деңгейі 700м; ұңғыманың өнімділік коэффициенті К = 5 м3тәу*атм; мұнай парафинсіз; сұйық тығыздығы 0,85; кинематикалық тұтқырлығы 0,02 см2сек; сұйықтың ағып келуі теңдеуіндегі дәреже көрсеткіші n = 1; газ факторы G0 = 20 м3м3; ұңғыма сағасынан жинау орталығына дейінгі ара қашықтық 30 м; жинау орталығы ұңғымадан 2,5 м жоғары; жинау орталығындағы қысым 1 атм.
1. Сорапты құбырдың диаметрін анықтау. Сорапты құбыр диаметрін төмендегі 13.7-сурет бойынша анықтаймыз.

13.8-сурет. Ұзындығы 100 м сораптықұбырлардағыарынныңжоғалуқис ықтары
η,%
Графиккеқарапмұнайөнімділігі Q = 80 м3тәусәйкесдиаметрі d = 1 (12)" болатынқұбырдытаңдаймыз.
2. Сораптыңқажеттіарынынкелесітеңдеуме нанықтаймыз:

hст = 700 м;
Dh = (10*Q) K = (10*80) 5 = 160 м; hст + Dh = hт = 700+160=860м - ұңғымасағасынандинамикалықсұйықдеңг ейінедейінгіқашықтық.
;
ГидравликалықкедергікоэффициентіРей нольдссанынажәнеқұбырлардыңтегістіг інебайланыстыболады:

Құбырдағысұйыққозғалысытурбуленттіб олғандықтан

Құбырлардыңсалыстырмалытегістігі

hтр шамасынанықтауүшінсораптытүсіретінт ереңдіктіанықтауқажет
.
Арынныңкедергілергеқатыстыжоғалуына нықтаймыз:

Жинауорталығындағықысым:

стандарттысұйық
Сорапқақажеттіарыншамасы:
Нс=700+160+19+2,5+12 ≈ 894 м.
3. Сораптытаңдау. Электрліортадантепкішсораптардыңөні мділігінебайланыстыәртүрлімодификац иялары бар. Қарастырыпотырғанкенорынбойыншаайты пөткендейРесейдіңНовометфирмасы мен АҚШ-тыңЦентрилифтфирмасыжасапшығарғ анэлектрліортадантепкішсораптарыкең іненқолданылады.
Сорапарыны Н = 894м кезінде Q = 80 м3тәуболатынөніммөлшерінөндіруүшін Новометфирмасының 79-ГЗ-900 типтісорабыналамыз.
4. Электр кабелінтаңдау. Төмендегі 13.7−кесте бойынша кабель типінтаңдаймыз.
13.7−кесте. Электр кабелінтаңдау
Кабель түрі
Желі саны
Желіқимасы, мм2
Сыртқыдиаметрінемесекабельдіңқалыңд ығы
КРБК 3x50 КРБК 3x35 КРБК 3x25 КРБК 3x16 КРБП 3x25 КРБП 3x16 КРБП 3x10

40,0 34,7 32,1 29,3 14,2 13,1 12,2
Осы кестебойыншаүшжелілідөңгелек КРБК 3Х25 кабелінтаңдаймыз, ал электрқозғалтқышыжәне протектор бойынажалпақ КРБП 3Х16 типтікабелінтаңдаймыз.
Қалыңдығы 25 мм болатын кабель бойынша қуаттың жоғалу
5. Электр қозғалтқышын таңдау.
4,2 кВт қуатының жоғалуын ескере отырып қажетті қуатты есептейміз
Nп=13,8+4,2 =18,0 квт
Электр қозғалтқышы ретінде қуаттылығы 17 кВт, диаметрі 119 мм және ұзындығы 4911 мм болатын ПЭД-17-119 типін таңдаймыз.

1.3. Электро ортадан тепкіш сорапты қондырғының жер асты және жер үсті жабдықтары.
Ұңғымадағы штангалық сорапты қондырғы - мұнай және газ өндірудегі әлемге кең тараған жабдық. Өнім өндірудің фонтанды, терең сорапты, газ лифтілі әдістерінің терең сорапты әдісінде кең қолданылатын кешенді жабдық.
Тербелмелі станок - штангінің плунжермен жоғарылы-төменді жүрісіндегі электроқозғалтқыш білігінің айнымалы қозғалысын тудыратын және сұйықты айдау үрдісіндегі күштерді қабылдайтын механизмдер болып табылады. Олар жүк көтергіштігі мен жетектеуші конструкциясы бойынша, теңгерілу түрі (роторлық немесе балансирлік) мен штоктың жүріс ұзындығының диапазоны және тербеліс саны бойынша ерекшеленеді [1].
Конструкциясы. Штангалық сораптармен ұңғымаларды пайдалану әдісінің негізіне ұңғымаға түсірлетін іс-әрекеті қайтымды көлемдік сораптар кіреді және олар жер бетінде орналасқан жетектеуші механизммен механикалық түрде байланысқан. Барлық мұндай жабдықтар кешені штангалық ұңғымалы сорапты қоңдырғы деп аталады (ШҰСҚ). Штангалық сорапты қоңдырғы сағалық жабдықтан, штангалық сораптардың тізбегінен, сораптық компрессорлы құбырлардың тізбегінен, ұңғымалы сораптан және қосымша жер асты қоңдырғысынан тұрады. Бөлек жағдайларда қандайда бір элемент орын алмауы мүмкін, сол кезде оның қызметін ШҰСҚ-ң басқа элементтері атқарады. Сораптық штангілердің тізбегі бір-бірімен бұрандалармен байланысқан және штангалардан құралған өзекше (стержен) түрінде келтірілген. Сораптық штангалар тізбегі механикалық энергияны жетек механизмінен ұңғыманың сорабына береді. Ұңғымалық сорап (негізінен плунжерлі болып келеді) қайтымды-ілгерілмелі қозғалатын штангалардың механикалық энергиясын қабаттық сұйықтарды тартып шығару энергиясына түрлендіреді [2].
Көп жағдайда ШҰСҚ-да жетек ретінде балансирлы тербелмелі-станоктарды қолданады (1-сурет). Балансирлі тербелмелі-станоктар массалы фундаментте 1 орналасқан рамадан 2 құралған. Рамада тірек 9 құрылып, онда топсаның көмегімен балансир 10 бекітілген, оның бір шетінде басшық 12 орналасқан, екінші шетінде оны шатунмен байланыстыратын топса бар. Шатун редуктордың шығар білігінде бекітілген кривошиппен 5 біріктірілген. Редуктордың кіру білігіне сына (клин) тәрізді белдікті беріліс арқылы электро-қозғалтқышы 3 жалғанған. Балансирдің басына штангалар тізбегі арқанды ілгіштің көмегімен 13 байланысады.
Сораптың арқанды ілгіші сораптық штангалар тізбегін тереңдікте орналасқан ұңғылық сораптың плунжерлерімен жалғастырады. Тізбек жеке штангалардан 17 жиналады. Штангалардың ұзындығы 6-дан 10 м дейін, диаметірі 12 ден 25 мм-ден жоғары және бір бірімен муфталар 23 арқылы жалғасады. Жылтыратылған штоктың жоғары класты тазалықпен өңделген беті болады, кейде оны бірінші немесе сальникті штанга деп те атайды.
Сораптық компрессорлы құбырлар тізбегі қабаттық сұйықты жер бетіне шығарады және сағалық арматураны тереңдегі ұңғылық сораптың цилиндірімен біріктіреді. Ол жеке құбырлардан 18 құралған, ұзындықтары 8-12м, диаметрі 48-114мм және шығар жердегі құбырлар буынымен біріктірілген. СКҚ-ды герметизациялау үшін тізбек құрылғысының жоғарғы бөлігінде сағалық сальник орнатылған. Сальник арқылы жылтыратылған штанга өткізілген ұңғыма сағасының жабдықтарынан өндірілетін сұйықты алып кететін жері болады және ол арқылы сұйық алынады да, сүзгі тор арқылы өндіріске жіберіледі. Әрекеті бір жақты ұңғымалық сорапты қарастырайық ІІІ. Ол СКҚ тізбегіне жалғанған цилиндрден 24 және штанга тізбегіне жалғанған плунжерден 25 тұрады. Айдау клапаны 26 плунжерге, ал сору клапаны 27 - цилиндрдің төменгі бөлігінде орнатылған. Сораптың төменгі бөлігінде қажетті жағдайда газды IV немесе құмды сұйықтан бөлетін якорь орнатылған. Газ құбырсыртындағы кеңістікке СКҚ 18 және шегендеу 16 құбырлар тізбегінің арасы арқылы өтеді, құм якорьдің корпусында тұнып қалады [3].
ШҰСҚ-ның жұмыс істеуі кезінде оған энергия электрлі қозғалтқыштан редуктор арқылы кривошипті-шатунды механизмге беріліп, оның көмегімен айналмалы қозғалыс штангалар тізбегінің қайтымды-ілгерілмелі қозғалысқа түрленеді. Тізбекпен байланысқан плунжер де қайтымды-ілгерілмелі түрде қозғалады. Плунжердің жоғары қарай қозғалысында айдау клапаны плунжердің үстіндегі сұйық қысымымен жабылады да, ол СКҚ бойымен жоғары көтеріледі. Сол уақытта сору клапаны ашылып, плунжердің астындағы цилиндр көлемі сұйыққа толады. Плунжердің төмен қарай жүрісі кезінде сору клапаны сұйық бағанасының қысымымен жабылады да, айдау клапаны ашылып сұйық плунжердің үстіндегі кеңістікке жиналады.Үстіңгі бетке көтерілген сұйық сағалық сальниктің бүйіріндегі бұрып алу тесігі арқылы өндірістік коллекторға жіберіледі. Сағалық штоктың жүріс ұзындығын, шатунды кривашиппен бекітілген жерінен жылжту арқылы өзгертеді. Балансирдің тербеліс саны, электроқозғалтқыштың шкив диаметрін ұлғайтуға немесе азайтуға байланысты болады. Кәсіпшіліктердеөлшемдері мен конструкциясы әр түрлі сораптар қолданылады. Неғұрлым кең тараған сораптардың екі түрі - салынбайтын (құбырлық) және салынатын сораптар.
Салынбайтын сораптың цилиндрін ұңғымаға, сорапты компрессорлы құбырмен(СКҚ), ал клапындар мен плунжер штангімен түсіріледі. Цилиндрді жоғарыға шығару үшін барлық жабдықтарды көтеру қажет (штангіні клапындармен, плунжермен және сорапты құбырды). Салынатын сораптың цилиндрі (плунжермен, клапындармен бірге жиналып) ұңғымаға штангі арқылы түсіріледі және сол сияқты жиналған түрде штангі арқылы жоғарыға шығарады(құбырлар орнында қалады).
Сорап дегеніміз сырттан əсер ететін күш қуатына (механикалық, электрлік жəне т.б) байланысты су немесе басқа да сұйықты көтеруге жəне оны тиісті қысыммен тұтынушыға беруге арналған құрылғы.
Алғашқы үздіксіз су көтеруге арналған құралдардың қатарына периметріне ожау ыдыстар орнатылған доңғалақтарды жатқызуға болады. Оларды адам қолымен немесе жануарлар күшімен айналдырылатын болған. Осындай доңғалақты су көтергіштердің біздің жыл санауымызға дейінгі 1000 жыл бұрын жасалған түрі Египет жəне Қытай жерлерінен табылған. Соның
балшықтан жасалған құмыралармен жабдықталған түрінде, доңғалақ айналған кезде, су өзеннен құмыраға ілініп алынады да, ең жоғарғы нүктеден асқанда, яғни құмыра төмен қарай еңкейген кезде, науаға құйылады.
Жалпы, сырттан тебетін күш қуатын пайдалану арқылы сұйық заттарды
тасымалдауға болатын идеяны XV ғасырда өмір сүрген Леонардо до Винчи
дəлелдеген. Осындай сораптан, спиралды корпустан жəне төрт қалақшалы
жұмыс доңғалағынан тұратын алғашқы құрылымын француз ғалымы Д.Папен 1703 жылы ойлап тапты. Ол жасаған сорап помпа деп аталып кетті.Ортадан тепкіш жəне өстік сораптар құрылымдарын жетілдіру мен олардың теориясын дамытуда атақты ғалымдар Л.Эйлер, О. Рейнольдс, Н.Е. Жуковский, С.А.Чаплигин жəне т.б еңбектері үлкен роль атқарды.
Мемлекеттік стандарттың бекітуі бойынша қолданылып жүрген барлық
сораптар келесі екі топқа бөлінеді:
:: Сорап - машиналар. Олар іске механикалық қозғалтқыштар арқылы
қосылады.
:: Сорап - аппараттар. Олардың жұмыс істеу принципі əр түрлі энергия
көздеріне бағытталған жəне айналмалы жұмыс доңғалақтары жоқ.
Олардың жұмыс істеу ұстанымы (принципі) доңғалақ қалақшаларының тасымалданатын су ағынымен өзара əсерінің негізінде қалыптасқан. Су сору əрекеті жұмыс доңғалағы алқымында терең вакуум (ауасыз кеңістік) пайда болу əсерінен жүзеге асады. Ортадан тепкіш сораптарда су сору доңғалағына радиалды түрде, өстік сораптарда - өс бойымен, ал диоганалды сораптарда - жанамалап, яғни диагоналды жағдайда беріледі. Диагоналды сораптардың осы ерекшелігі жұмыс кезінде көтеру күші мен ортадан тепкіш күштің бірігіп əсер етуіне мүмкіндік туғызады. Сондықтан бұл сорап алғашқы екеуінің де кей параметрлерін көрсете алады.
Осы топқа жататын көлемдік сораптар жұмысы шектелген қуыс ішінде
жиналған суды механикалық ығыстыру ұстанымы негізінде атқарылады.

Электро ортадан тепкіш сорапты қондырғының жұмыс істеу принциптері
2.1 Электро ортадан тепкіш сорапты қондырғының жіктелуі
Штангасыз пайдалануда электірлі ортадан тепкіш сораптар жатады.
Біріншіден, олар өнім көтерілу биіктігі үлкен диапазонда болатын орташа- және жоғары дебитті ұңғыларды пайдалану үщін арналған. Екіншіден, тереңсораптың жетегі ұңғыда орналасқан электр қозғалтқыш арқылы жүзеге асады. Қозғалтқыштың қоректенуі күшті электрлі кабель арқылы болады. Қондырғының сұлбасы сурет 40-та көрсетілген.
Қондырғы батырмалы қозғалтқыштан (ПЭД) 1, протектордан 2, ұңғыға сорапты-компрессорлы құбырлар тізбегінде 4 түсірелетін көпсатылы ортадан тепкіш сораптан тұрады 3 тұрады. Электрлі күшті кабель 5 құбырларға хомуттар 6 арқылы бекітіледі. Сағалы арматурада кабелдің саңылау сыздануы арнайы сальникпен 7 болады.
Жер үстіндегі жабдыққа келесілер кіреді: кабелді барабан 8, трансформатор 9 және басқару станциясы 10. Батырмалы агрегаттың параметрлерін үлкен диапазондареттеу үшінқондырғы ток жиілігін түрлендіргішпен жабдықталады. Батырмалы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.